శా. భాస్వన్మండలమధ్యగుం డగురమా◊భామావిభుండో యనన్
వస్వభ్యంచితచక్రపాదమున నం◊దం బంది భూభర్త సై
న్యస్వాముల్ భజియింప దైత్యకటకేం◊ద్రద్వారభూభృద్దరీ
భాస్వన్మార్గము సొచ్చె నంత ఘనబం◊భాఘోషముల్ హెచ్చఁగన్. 102

టీక: భూభర్త =సుచంద్రుఁడు; భాస్వన్మండలమధ్యగుండు=సూర్యమండలమధ్యవర్తి; అగురమాభామావిభుండు ఓ అనన్= అయినట్టి నారాయణుఁడో యనఁగా; వస్వభ్యంచితచక్రపాదమునన్ – వసు=సువర్ణముచేత, అభ్యంచిత=పూజ్యమగు, చక్ర పాదమునన్ = చక్రములు పాదములుగాఁ గల రథమునందు; అందంబు అంది = సొంపుగాంచి; సైన్యస్వాముల్ =సేనానాయ కులు; భజియింపన్=సేవించుచుండఁగా; అంతన్=ఆసమయమందు; ఘనబంభాఘోషముల్ = గొప్పలగు భేరులయొక్క నాదములు; హెచ్చఁగన్=అతిశయింపఁగా; దైత్యకటకేంద్రద్వారభూభృద్దరీభాస్వన్మార్గము – దైత్య=తమిస్రాసురునియొక్క, కటకేంద్ర=నగరశ్రేష్ఠముయొక్క, ద్వార=ద్వారమునందలి, భూభృత్=పర్వతముయొక్క, దరీ=గుహయనెడు, భాస్వత్= ప్రకాశించుచున్న, మార్గమున్=దారిని; సొచ్చెన్=ప్రవేశించెను.

మ. పతి గాంచెన్ నవగోపురేశమకుటా◊బ్జద్వేష్యుదంశుచ్ఛటా
మతికృత్కేతనధౌతదీప్రము మహా◊క్ష్మాహంసకజ్ఞానదా
యతవప్రంబు సమగ్రసాలవలయా◊గాంతస్థితాన్యాచలా
కృతిమత్సౌధసముత్కరంబు దనుజ◊శ్రీమత్పురం బయ్యెడన్. 103

టీక: అయ్యెడన్ = ఆసమయమందు; పతి = సుచంద్రుఁడు; నవగోపురేశమకుటాబ్జద్వేష్యుదంశుచ్ఛటామతికృత్కేతనధౌత దీప్రము – నవ=నూతనమగు, ఇది యంశుచ్ఛటకు విశేషణము, గోపురేశ=పురద్వారమనెడు శివునియొక్క, ‘పురద్వారం తు గోపురమ్’ అని యమరుఁడు, మకుట=శిఖరములనెడు కిరీటములందలి, అబ్జద్వేషి=చంద్రునియొక్క, ఉత్=ఊర్ధ్వముఖము లైన, అంశు=కిరణములయొక్క, ఛటా=పరంపర యనెడు, మతి=జ్ఞానమును, కృత్=చేయుచున్న, అనఁగా హరమకుటతట శీతాంశుకిరణపుంజమును బోలుచున్న దనుట, కేతన=ధ్వజములచేత,ధౌతదీప్రము=శుభ్రమైనదియు, ప్రకాశించునదియునగు; మహాక్ష్మాహంసకజ్ఞానదాయతవప్రంబు – మహత్=అధికమయిన, క్ష్మాహంసక=భూదేవిసంబంధియగు పాదకటక మనెడు, ‘హంసకః పాదకటకః’అని యమరుఁడు,జ్ఞాన=జ్ఞానమును; ద=ఇచ్చుచున్న, ఆయత=విశాలమైన,వప్రంబు=కోటగలదియు; సమగ్రసాలవలయాగాంతస్థితాన్యాచలాకృతిమత్సౌధసముత్కరంబు – సమగ్ర=సంపూర్ణమైన, సాలవలయాగ = లోకాలోక పర్వతమువంటి ప్రాకారముయొక్క, అంతస్థిత=లోపలనున్నవియు, అన్యాచల=ఇతరపర్వతములయొక్క, ఆకృతిమత్= ఆకారమువంటి యాకారముగలవియు నగు, సౌధ=మేడలయొక్క, సముత్కరంబు = గుంపులుగలదియు నగు; దనుజ = రాక్షసునియొక్క; శ్రీమత్పురంబు=ప్రకాశించుచున్న నగరమును; కాంచెన్ =చూచెను.

చ. కనుఁగొని యానతియ్య మహి◊కాంతుననుజ్ఞ బలంబు లెల్లఁ ద
ద్ఘనవరణంబు చుట్టి, పరి◊ఖాతతిఁ బూడ్వఁగఁ గోట ద్రవ్వ, గ్ర
క్కున బలుమేరువుల్ నిలుప ◊ఘోరతరోగతి సంభ్రమించెఁ ద
త్స్వనము సురారిపాళి కని◊వార్యరణక్రమ ముగ్గడింపఁగన్. 104

టీక: కనుఁగొని = చూచి; ఆనతియ్యన్ = అనుజ్ఞ యొసంగఁగా; మహికాంతుననుజ్ఞన్=రాజునాజ్ఞచేత; బలంబులు ఎల్లన్ = సైన్యము లెల్లను; తద్ఘనవరణంబు చుట్టి = ఆగొప్పకోట నావరించి; పరిఖాతతిన్=అగడ్తలగుంపును; పూడ్వఁగన్ = మృత్పా షాణాదులచే నించుటకును; కోటన్ త్రవ్వన్=ప్రాకారమును త్రవ్వుటకును; గ్రక్కునన్=వేగముగా; బలుమేరువుల్=అధికము లగు సారువలను; నిలుపన్=ఉంచుటకును; తత్స్వనము =ఆధ్వని; సురారిపాళికిన్=రక్కసులగుంపునకు; అనివార్యరణ క్రమము =నివారింపరాని యుద్ధక్రమమును; ఉగ్గడింపఁగన్ =బయల్పఱచునట్లు; ఘోరతరోగతిన్=అధికమైన వేగముతీరున, కాదేని బలముతీరున; సంభ్రమించెన్=వేగిరపడెను. ఆరాజు సైన్య మగడ్తఁ బూడ్చుట, కోట ద్రవ్వుట లోనగు కార్యములకు వేగ మున సంభ్రమించె ననుట.

వ. అంత నద్దురంత కోలాహలార్థవిజ్ఞాపక చారవార వాచా జాయమాన ప్రతిఘాసముద్దాముండగు నా తమిస్రతమిస్రాచరసార్వభౌముం డనూనకువలయ భయంకర కోపాటోపశోణిమధురీణ వదనాంబురుహ బంధుబింబ వినిర్గత కిరణాంకూరమాలికాయమాన నిస్తబ్ధతామ్రశ్మశ్రుజాలుండును, నధరాధర ఫలగ్రాస సమాసక్తోపరి ద్విజోపరిగతాగ్రహ తదితరద్విజారబ్ధ కలహసముదిత నినాదమతికృద్రదనాగ్రాఘాత సంజాతకిటకిటారవ బధిరీకృత పర్యంతవర్తికుండును, నరిరాజహంస మదాపహారి కరశరద ధగధగాయ మాన నూతనైరావతీ ప్రమాకర కనకకరవాలికాతారళీ ముకుళీకృత సభాజనలోచనాబ్జుండును, నతంద్ర సుచంద్రరాజచంద్ర ప్రతాపవీతిహోత్ర పరంపరాప్రకార సమున్నమ దంతరంగకరండాఖండరోషపార దౌల్బణీ విదార్యమాణ చీలబంధనశేముషీదాయక సాంపరాయిక లాలసాక్రమ సమేధమానాపఘన ఘనత్వ ఫలత్తనుత్రాణుండును, నలఘుబలాహితకాండాసమానవిలాస విక్షపణదీక్షాదక్ష వికటభ్రుకుటి కుండును, నఖిలప్రపంచ పంచతాకరణచణ విలయకాల మహాకాలసరూపరూపుండును, నగుచు నేఁడు గదా మదాశయపూర్తి గావించెఁ బంచజనమాంసంబని తలంచుచు, మణిమయాసనంబు డిగ్గన డిగనుఱికి, నిజావాసంబు వెడలి, వినీతసారథివరానీత శతాంగరాజం బెక్కి, క్రక్కిఱిసి రక్కసిదొరలు వెనువెంటం గొలువ, నభంగురమతంగజతురంగమ చక్రాంగపదాతిసముదయంబులతో నాహవోత్సాహంబున వెడలె నయ్యెడ.

టీక: అంతన్=అటుతరువాత; అద్దురంత కోలాహలార్థ విజ్ఞాపక చారవార వాచా జాయమాన ప్రతిఘాసముద్దాముండు – అద్దు రంతకోలాహల=ఆయపారమైన కలకలధ్వనికి, అర్థ=ప్రయోజనభూతమైన యుద్ధముయొక్క,విజ్ఞాపక=నివేదకులగు, చార =వేగులయొక్క, వార=సంఘములయొక్క,వాచా=వచనములచే, జాయమాన=జనించుచున్న, ప్రతిఘా=రోషముచేత,సము ద్దాముండు=అధికుఁడు; అగు నాతమిస్రతమిస్రాచరసార్వభౌముండు =అయినట్టి యా తమిస్రుఁడను పేరుగల రాత్రించరచక్ర వర్తి, ‘తమిస్రా తామసీరాత్రిః’ అని యమరుఁడు; అనూనకువలయభయంకర కోపాటోప శోణిమధురీణ వదనాంబురుహబంధుబింబ వినిర్గత కిరణాంకూరమాలికాయమాన నిస్తబ్ధ తామ్ర శ్మశ్రుజాలుండును – అనూన=అధికమైన, కువలయ=భూవలయ మనెడుకల్వకు, భయంకర=భయప్రదమైన, కోపాటోప=కోపాతిశయముచేత, శోణిమధురీణ=రక్తిమభారవాహకమగు, చాల నెఱ్ఱనయిన యనుట, వదన=ముఖమనెడు, అంబురుహబంధుబింబ = సూర్యబింబమువలన, వినిర్గత= వెడలివచ్చుచున్న, కిరణాంకూరమాలికాయమాన=బాలకిరణ పరంపరవలె నాచరించుచున్న, దానిం బోలుచున్నయనుట, నిస్తబ్ధ=నిగుడుకొన్న, తామ్ర=ఎఱ్ఱనయిన, శ్మశ్రుజాలుండును = మీసములగుంపుగలవాఁడును; అధరాధర ఫల గ్రాస సమాసక్తోపరిద్విజోపరిగతాగ్రహ తదితరద్విజారబ్ధ కలహసముదిత నినాదమతికృ ద్రదనాగ్రాఘాత సంజాత కిటకిటారవ బధిరీకృత పర్యంతవర్తికుండును – అధరాధర=క్రిందిపెదవి యనెడు, ఫల=పండుయొక్క, గ్రాస= భక్షణమందు, సమాసక్త=వాంఛగల, ఉపరిద్విజ=పైపండ్లనెడు పక్షులయొక్క, ఉపరి=మీఁదను, గత=పొందినట్టి, ఆగ్రహ =కోపముగల, తదితరద్విజ=వానికన్న నితరములగు దిగువపం డ్లనెడు పక్షులచేత, ఆరబ్ధ=ఆరంభింపఁబడిన, కలహ= పోరుచేత, సముదిత =ఉదయించిన, నినాద=ధ్వనియనెడు, మతి = బుద్ధిని, కృత్ = చేయుచున్న, రదనాగ్రాఘాత=దంతాగ్ర ఘట్టనముచేత, సంజాత=ఉదయించిన, కిటకిటారవ=కిటకిట యను ధ్వనిచేత, బధిరీకృత=బధిరులుగాఁ జేయఁబడిన, పర్యంతవర్తికుండును = పార్శమునందలి జనములుగలవాఁడును; అరిరాజహంస మదాపహారి కరశరద ధగధగాయమాన నూతనైరావతీ ప్రమాకర కనకకరవాలికాతారళీ ముకుళీకృతసభాజన లోచనాబ్జుండును – అరిరాజ=శత్రురాజులనెడు, హంస=హంసలయొక్క, మదాపహారి= గర్వము నుడిగించెడు,కరశరద = హస్తమనెడు మేఘమునందు, ధగధగాయమాన=ధగధగ ప్రకాశించుచున్న, నూతననైరావతీ=తొలకరిమెఱపనెడు, ‘ఐరా వత్యః క్షణప్రభా’అని యమరుఁడు, ప్రమాకర=యథార్థజ్ఞానకరమైన, కనకకరవాలికా=బంగరుచూరకత్తియొక్క, తారళీ= చాంచల్యముచేత, ముకుళీకృత=ముకుళములుగాఁ జేయఁబడిన, సభాజన=సభలోనిజనులయొక్క, లోచనాబ్జుండును = నేత్రకమలములు గలవాఁడును;అతంద్ర సుచంద్రరాజచంద్ర ప్రతాపవీతిహోత్ర పరంపరాప్రకార సమున్నమదంతరంగకరం డాఖండరోషపారదౌల్బణీ విదార్యమాణ చీలబంధనశేముషీదాయక సాంపరాయికలాలసాక్రమ సమేధమానాపఘనఘనత్వ ఫలత్తనుత్రాణుండును – అతంద్ర= జాగరూకమైన, సుచంద్రరాజచంద్ర=సుచంద్రనరపాలాగ్రణియొక్క, ప్రతాప=ప్రతాపమనెడు, వీతిహోత్రపరంపరా ప్రకార=అగ్నిపరంపరలరీతిచేత, సమున్నమత్=మిక్కిలి పైకెగయుచున్న,అంతరంగకరండ=చిత్తమనెడు మూసయందలి, అఖండ=అవిచ్ఛిన్నమగు,రోషపారద=క్రోధమనెడు పాదరసముయొక్క,ఔల్బణీ =ఉద్రేకముచేత,విదార్యమాణ=బ్రద్దలు చేయఁబడిన, చీలబంధన =మూసపై మట్టితో చేసిన గట్టనయనెడు, శేముషీ=మతియొక్క, దాయక=ఇచ్చునదియైన, దీనికి తనుత్రాణముతో నన్వయము, సాంపరాయిక=సమరమందలి, లాలసాక్రమ=తృష్ణాతిశయముచేత, సమేధమాన=వృద్ధిఁ బొందుచున్న, అపఘన=అంగముయొక్క,‘అఙ్గంశరీరోపఘనోవయవః’ అని యమరుఁడు, ఘనత్వ=గొప్పతనముచేత, ఫలత్=పగులుచున్న, ‘ఫల విశరణే’ అని యనిశాసనము, తనుత్రాణుండును =కవచముగలవాఁడును;అలఘుబలాహితకాండాస మానవిలాస విక్షపణదీక్షాదక్ష వికటభ్రుకుటికుండును – అలఘు=అధికమగు, బలాహితకాండాస =ఇంద్రధనస్సుయొక్క, మానవిలాస=గర్వవిలసనముయొక్క, విక్షపణదీక్షా=నాశనదీక్షయందు,దక్ష=సమర్థమగు, వికట= వికృతమగు, భ్రుకుటికుండును=భ్రూభంగముగలవాఁడును; అఖిలప్రపంచ పంచతాకరణచణ విలయకాల మహాకాలసరూపరూపుండును – అఖిల=సమస్తమగు, ప్రపంచ=లోకముల యొక్క, పంచతాకరణ=నాశకరణమందు, చణ=సమర్థమైన, విలయకాలమహాకాల=ప్రళయకాలరుద్రునితో, సరూప= సమానమగు, రూపుండును =రూపముగలవాఁడును; అగుచున్; నేఁడుగదా=ఇపుడుగదా! పంచజనమాంసంబు=మనుష్యమాంసము, ‘స్యుః పుమాంసః పంచజనాః’ అని యమరుఁడు; మదాశయపూర్తిన్=నాయిష్టపూర్తిని; కావించెన్=చేసెను; అని తలంచుచున్= ఇట్లు చింతిలుచు; మణిమయాసనంబు = మణిమయమైన సింహాసనమునుండి; డిగ్గనన్=తటాలున; డిగన్ ఉఱికి = వేగముగా దిగి యనుట; నిజావాసంబు=తనయొక్క గృహమునుండి; వెడలి = బయలుదేఱి; వినీతసారథివరానీతశతాంగరాజంబు = వినయవంతుఁడైన సారథిశ్రేష్ఠునిచేఁ దేఁబడిన రథశ్రేష్ఠమును; ఎక్కి=అధిష్ఠించి; రక్కసిదొరలు=రాక్షసాధిపతులు; వెనువెంటన్=మిక్కిలి వెంబడిగా; క్రక్కిఱిసి=ఎడములే నట్లు; కొలువన్=సేవించుచుండఁగా; అభంగుర మతంగజ తురంగమ చక్రాంగ పదాతి సముదయంబులతో – అభంగుర= అప్రతిహతములగు,మతంగజ=ఏనుఁగులయొక్కయు, తురంగమ=గుఱ్ఱములయొక్కయు,చక్రాంగ=రథములయొక్కయు, పదాతి=కాల్బలముయొక్కయు, సముదయంబులతోన్=సమూహములతోడ; ఆహవోత్సాహంబునన్=యుద్ధమునందలి వేడుకవలన; వెడలెన్=బయలుదేఱెను; అయ్యెడన్=ఆసమయమునందు.

అనఁగా నాతమిస్రాసురుఁడు సూర్యబింబమునుండి వెడలిన కిరణములుంబోలె తన ముఖమునుండి వెడలి నిగుడుకొన్న మీసములుగలవాఁడును, దంతాఘట్టనజనితారవ బధరీకృతపరివారజనుండును, నిజకరాగ్రజలదనానట్యమానవిద్యుల్లతాయ మానకరవాలికాధాళధళ్య ముకుళీకృత సభ్యజనలోచనాబ్జుండును, సుచంద్రప్రతాపాగ్నిసంతాపిత రోషపారదోద్రేక విదార్య మాణ మనఃకరండ చీలబంధనాయిత యుద్ధలాలసా సమేధమానగాత్ర ఘనతాభిద్యమాన తనుత్రాణుండును, ఇంద్రధనుర్మదా పహ భ్రుకుటీవిరాజమానుండును, సకలలోకలయకారి కల్పాంతకాలరుద్ర సదృక్షవిగ్రహుండును అగుచు మణిమయాసనము నుండి డిగ్గి రథారూఢుఁడై, యనేకరాక్షసనాయకపరివృతుఁడై, గజరథతురగాదిరణసామగ్రితో బయలుదేఱె ననుట.

మ. కరిఘీంకారము లాశరేశబలహుం◊కారంబు లర్వవ్రజ
స్థిరహేంకారము లక్షిచక్రవిలస◊త్క్రేంకారముల్ గూడి స
త్వరతం ద్విద్వయసాగరోర్మిచటుల◊ధ్వానంబు నాఁ జేర భూ
వరసేనాజన మాయితం బగుచు దై◊వాఱెన్ రణోత్సాహతన్. 106

టీక: కరిఘీంకారములు=గజముల ఘీమను ధ్వనులు; ఆశరేశబలహుంకారంబులు=రాక్షసేశ్వరుని సేనల హుంకారములు; అర్వవ్రజస్థిరహేంకారములు = అశ్వబృందముయొక్క స్థిరమైన హేషారవములును; అక్షిచక్రవిలసత్క్రేంకారముల్ = రథ సమూహముయొక్క ప్రకాశమానమగు క్రేంకారములు; కూడి=మెలఁగి; సత్వరతన్=వేగముచేత; ద్విద్వయసాగరోర్మిచటుల ధ్వానంబు నాన్—ద్విద్వయసాగర=నాల్గుసముద్రములయొక్క,‘నవద్వయద్వీప పృథగ్జయశ్రియామ్’అనునట్లు ద్విద్వయ ప్రయోగము, ఊర్మి=తరంగములయొక్క,చటుల=చంచలమైన, ధ్వానంబు నాన్=ధ్వనియో యనునట్లు; చేరన్=చెందఁగా; భూవరసేనాజనము=సుచంద్రునిసేనలోని జనము; ఆయితం బగుచున్=సిద్ధమగుచు; రణోత్సాహతన్ =యుద్ధోత్సాహము గలుగుటచేత; దైవాఱెన్=ఒప్పెను.

మ. అరుణాభ్రోదితరక్తవృష్టి యనుకూ◊లాన్యానిలశ్రేణి భా
స్వరకేత్వగ్రవిలగ్నగృధ్రము శివా◊జాతామితారావముల్
పరిదశ్యోల్క నిజాజయంబు వివరిం◊పన్ వానిఁ జింతింప కా
సురవంశేశిత సంగరోర్వి నెనసెన్ ◊శూరత్వ మొప్పారఁగన్. 107

టీక: అరుణాభ్రోదితరక్తవృష్టి — అరుణాభ్ర = ఎఱ్ఱనిమేఘమువలన, ఉదిత =ఉదయించిన, రక్తవృష్టి= రక్తవర్షంబును; అను కూలాన్యానిలశ్రేణి — అనుకూలాన్య =ప్రతికూలమైన,అనిలశ్రేణి=వాతసమూహమును; భాస్వరకేత్వగ్రవిలగ్నగృధ్రము – భాస్వర=ప్రకాశమానమగు, కేత్వగ్ర= ధ్వజాగ్రమందు, విలగ్న=సంబంధించిన,గృధ్రము=గద్దయును; శివాజాతామితారా వముల్—శివాజాత=జంబుకములగుంపుయొక్క, అమితారావముల్= అపరిమితధ్వనులును; పరిదశ్యోల్క=కనఁబడు చున్న కొఱవియు, ‘ఉల్కాస్యాన్నిర్గతజ్వాలా’ అని యమరుఁడు;నిజాజయంబు=తనపరాజయమును; వివరింపన్=స్ఫుటీ కరింపఁగా; వానిన్=ఆరక్తవృష్ట్యాదులను; చింతింపక = విచారింపక; ఆసురవంశేశిత — ఆసుర= రాక్షససంబంధియైన, వంశ =కులమునకు, ఈశిత=ప్రభువైన తమిస్రుఁడు; శూరత్వము=శౌర్యము; ఒప్పారఁగన్=ఒప్పుచుండఁగా; సంగరోర్విన్=యుద్ధ భూమిని; ఎనసెన్ =పొందెను.

ఉ. దానవనాయకాజ్ఞ సమ◊దక్షణదాచరసైన్యకోటులున్
మానవనాయకాజ్ఞ నస◊మానమహాజనసైన్యకోటులున్
బూనినరోషచండిమ న◊పూర్వకలంబసమీకకేళి వై
మానికవార మభ్రమున ◊మాటికిఁ గన్గొన సల్పె నేర్పునన్. 108

టీక: దానవనాయకాజ్ఞన్=రాక్షసేంద్రుని యాజ్ఞచేత; సమదక్షణదాచరసైన్యకోటులున్—సమద=గర్వయుక్తమైన, క్షణదా చర=రాక్షసులయొక్క, సైన్యకోటులున్=సేనాసమూహములును;మానవనాయకాజ్ఞన్ =నరపతియైన సుచంద్రునియాజ్ఞచేత; అసమానమహాజనసైన్యకోటులున్—అసమాన=సాటిలేనట్టి, మహత్=శ్రేష్ఠులైన, జన=నరులయొక్క, సైన్యకోటులున్=సేనా సమూహములును; పూనినరోషచండిమన్ = వహించిన రోషాతిశయముచేత; అపూర్వకలంబసమీకకేళిన్ – అపూర్వ=లోకో త్తరమగు, కలంబసమీక=బాణయుద్ధమనెడు,కేళిన్=క్రీడను, ‘కలంబ మార్గణ శరాః’ అనియు, ‘సమీకం సాంపరాయికమ్’ అనియు నమరుఁడు; అభ్రమునన్=ఆకాశమునుండి; వైమానికవారము=దేవతాబృందము; మాటికిన్=సారెకు; కన్గొనన్ = అవ లోకింపఁగా; నేర్పునన్=చాతుర్యముచేత; సల్పెన్=చేసెను.

చ. అపుడు మహోగ్రవర్తన భ◊టాగ్రణిఁ బోరె భటాగ్రయాయి, హ
స్తిపకవరేణ్యుతో రణముఁ ◊జేకొనె హస్తిపకేశ్వరుండు, సా
దిపటలిఁ జయ్యనం గదిసె ◊ధీరత సాదిచయంబు, దోర్బలై
కపటిమచేఁ బరస్పరజి◊ఘాంస మనంబుల నంకురింపఁగన్. 109

టీక: అపుడు=ఆసమయమున; మహోగ్రవర్తనన్=అత్యుగ్రవృత్తిచేత; భటాగ్రణిన్=భటశ్రేష్ఠునితో; భటాగ్రయాయి = భట శ్రేష్ఠుఁడు; పోరెన్=పెనఁగెను; హస్తిపకవరేణ్యుతోన్=మావటులయందు శ్రేష్ఠుఁడగువానితోడ; హస్తిపకేశ్వరుండు = మావటుల యందు శ్రేష్ఠుండు; రణమున్=యుద్ధమును; చేకొనెన్ = చేసెను; సాదిపటలిన్=అశ్వారోహకులయొక్క సమూహమును; సాది చయంబు = అశ్వారోహకుల సమూహము; చయ్యనన్=వేగముగా; ధీరతన్=దైర్యముచేత; కదిసెన్= తాఁకెను; దోర్బలైక పటిమచేన్=బాహుబలాధిక్యతచేత; పరస్పరజిఘాంస=అన్యోన్యహననేచ్ఛ; మనంబులన్=చిత్తములందు; అంకురింపఁగన్ =ఉదయింపఁగ. ఇది పై పోరెనిత్యాది క్రియల యన్నిటితో నన్వయించును.

మ. ద్రుఘణంబుల్ పరఁగించి, కుంతములచేఁ ◊దూలించి, కోదండము
క్తఘనాస్త్రాళులఁ గ్రమ్మి శూలతతి వే◊గన్ గ్రుమ్మి, దుర్వారపా
రిఘధారాగతిఁ జీరి, సంగరధరి◊త్రిన్ మించెఁ దద్వీరసే
న, ఘనాధ్వంబు పగుల్పఁ దత్తుముల స◊న్నాదంబు చిత్రంబుగన్. 110

టీక: ద్రుఘణంబుల్ = ముద్గరములను; పరఁగించి=ప్రయోగించి; కుంతములచేన్=బళ్ళెములచేత; తూలించి=తూలఁజేసి; కోదండముక్తఘనాస్త్రాళులన్ – కోదండ=ధనుస్సులనుండి, ముక్త=విడువఁబడిన, ఘన=గొప్పవగు,అస్త్రాళులన్=బాణముల సమూహములచేత; క్రమ్మి=కప్పి; శూలతతిన్=బాఁకులగుంపుచేత; వేగన్=త్వరగా; క్రుమ్మి=గ్రుచ్చి; దుర్వారపారిఘధారా గతిన్ – దుర్వార=వారింపశక్యముగాని, పారిఘ=పరిఘసమూహముయొక్క,ధారాగతిన్=అంచులతీరుచేత; చీరి=బ్రద్దలు చేసి; తద్వీరసేన=ఆమానవదానవవీరులయొక్కసైన్యము; చిత్రంబుగన్ =ఆశ్చర్యముగ; తత్తుములసన్నాదంబు = ఆసంకుల సమరముయొక్క ధ్వని; ఘనాధ్వంబు= ఆకసమును; పగుల్పన్=భేదింపఁగా; సంగరధరిత్రిన్ =యుద్ధభూమియందు; మించెన్=అతిశయించెను.