మీ ప్రాబ్లమ్ ఏంటంటే.. మీరింకా బ్రాహ్మిణిజం నీడ నుంచి బయట పడలేదు. నలంద లేదా తక్షశిల వంటి విశ్వ విద్యాలయాలలో (అర్యభట్ట వంటి వారు హెడ్ ఆప్ ద డిపార్ట్మెంట్గా పని చేసిన) బోధనా భాష సంస్కృతం కాదు.
A small faux pas. Music director in Telugu sri gaali penchala narasimharao surname is gaali and full name is penchala narasimharao and not గాలిపెంచల narasimharao.
కంప్యూటర్ సైన్సు ఒక గొప్ప Inter-disciplinary ఫీల్డు. ఈ రోజుల్లో ఇబ్బడి ముబ్బడిగా కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామింగ్ ఒక్కటే చదువుకుని బయటకి వచ్చేస్తున్న వారే ఎక్కువ. ఏదైనా డొమైన్ లో సమస్యలు తీసుకుని ప్రోగ్రామింగ్ ఉపయోగించి దానిని సులభంగా ఎలా పరిష్కరిస్తామో తెలుసుకుంటే ఆవిష్కరణలు మరింత వేగవంతం అవుతాయి. రావుగారు చెప్పిన ఈ శాస్త్రవేత్తలు సరిగ్గా అదే చేశారు. వారిని స్ఫూర్తిగా తీసుకుని మరింత మంది శాస్త్రవేత్తలు తమ కొరకరాని కొయ్యల లాంటి సమస్యలకు కంప్యూటర్ పరిజ్ఞానంతో పరిష్కారాలు వెతుకుతారని ఆశిస్తున్నాను. మంచి వ్యాసం రాసిన రావుగారికి కృతజ్ఞతలు.
డిసెంబర్ 2024 గురించి వెంకట రాజారావు . లక్కాకుల గారి అభిప్రాయం:
12/09/2024 3:09 am
‘ఈమాట’ కొక లేఖ
—————–
నే బంపిన ప్రతి రచనా
పూబంతులు జేసి తిప్పి మొత్తుట జూడన్
కాబోలు నన్ను కనుగొన
బాబు లిటుల తలచి రనెడి భావన కల్గెన్.
“రాజాగారూ ! తమకృతి
తాజా ప్రచురణకు తగదు, తప్పదు మాకున్
రాజీపడ లేని నియమ
రాజి కలదు, మము క్షమించ ప్రార్థింతు, మిగో…
మొదటిది బ్రహ్మర్షి పథము,
తదుపరి పాశ్చాత్య రీతి తప్పని సరి, ఆ
తదుపరి అస్మద్ జనులకు,
ముదురులకును చోటు నిత్తుము, వరసిది యగున్.
తమకీ యర్హత లేవీ?
గమకించుచు రాసి పంప కార్యంబగునా?
మము నుంకించకు, రచనలు
రమణీయములయ్యు తమకు రాదిట, చనుమం-
చనురాగ మొలుక పలికెద
రని ‘ఈమాట’ కొక లేఖ రాస్తి, నిదైనన్
పనివడి ప్రచురణ పొందున?
ఘనముగ మీ చెత్తబుట్ట గతమై చనునా?
బ్రాహ్మణవాద భావజాల పత్రిక అన్న ఆరోపణ చెడ్డది. సంపాదకీయం నచ్చక పోతే ఎక్కడ నచ్చలేదో చెప్పవచ్చు. అంతేగాని సంపాదకులకు లేనిపోని ఉద్దేశాలు అంటగట్టడం తప్పు. నాకు ఈ మాట సంపాదకీయాలు పెద్దగా నచ్చవు. నచ్చక పోవడానికి కారణం శైలికి సంబంధించినది – నా దృష్టిలో సంపాదకీయాలు గురిపెట్టిన బాణంలా ఉండాలి. ఒక్క పదం, ఒక్క వాక్యం అటూ యిటూ ఐతే సొంత రచనలైనా నేను మెచ్చలేను. వాక్యానికి వాక్యానికి మధ్య ఉన్న అంతరం రచయిత ఊహాశక్తిని సూచిస్తుంది. ఊహాశక్తి కవికే కాదు, గద్య రచయితకు కావాలి. ఆ తరహా గీటురాళ్ళు నావి – వాటి మీద గోకి చూసి రంగు రాకపోతే రచనను గిరవాటు వేసే అలవాటు నాది.
రచనలో అందరి ప్రమాణాలు ఒక రీతిలో ఉండవు. మనకు నచ్చని వన్నీ బ్రాహ్మణవాదమని, దళితవాదమని బ్రాండ్ వేసి చర్చను పక్కదారులు పట్టించరాదు. అసలు ఇక్కడ కుల,వర్గ, ప్రాంత ప్రస్తావనలు ఎందుకొస్తున్నాయో నాకు అర్థం కాని విషయం. చర్చలో మాధవ్గారు ప్రస్తావించిన రచయిత వేణుగోపాల్గారి వచన శైలి పరమ దరిద్రమని నా నిశ్చితాభిప్రాయం. దానికి గల కారణాలు శైలీ సంబంధం – ఆయన కులవర్గప్రాంత ప్రస్తావనలు మనకు అప్రస్తుతం. అలా ఆలోచించడమే ప్రజాస్వామ్య వైఖరికి గొడ్డలి పెట్టు. నాగరిక సమాజంలో మనకు ఏది నచ్చలేదో, ఎందుకు నచ్చలేదో స్పష్టంగా చెప్పగలగాలి. మనం రాసినవన్నీ అందరికీ నచ్చాలి అనుకోవడం, నచ్చకపోతే తూలనాడతాను అంటే అది ఒక రకమైన శఠత్వ ప్రకోపమే (Narcissistic Rage) గాని, మరొకటి గాదు. మన రాతలే కొంత కాలం పోయాక మనకు నచ్చకపోవచ్చు. రచనను బేరీజు వేసే విషయంలో స్వపరాలకు తావు లేదు. కావలిసిందల్లా నిద్రాణం కాని తార్కిక శక్తి , అనితరసాధ్యం కాని అభిరుచి- అవి ఉండవలసిన మోతాదులో ఉంటే గొడవే లేదు.
మన ఆలోచనలు ఒక్క క్షణంలో పక్కదారి పడతాయి. రచయితకు నిరంతర సాధన కావాలి – మెరిసి పోయే ప్రతి ఊహను ఒక వాక్యంలో ఒడిసి పట్టలేము. సంపాదకుడు చక్కని రచనలతో సంచికను నింపాలని కోరుకోవడంలో తప్పు లేదు. చక్కని రచనలు ఎలా సంపాదించాలి అన్న విషయంలో చర్చకు ఆస్కారం ఉంది. ముందు నుంచి పీర్ రివ్యూ పద్ధతి మీద నాకు అభ్యంతరాలున్నాయి. ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో, పత్రికా సంపాదకుడు వీలైనంతవరకు copy editingకు (వ్యాకరణ దోషాలు, అచ్చుతప్పులు సవరించడం గట్రా) పరిమితమైతే అపార్థాలకు తావు ఉండకపోవును. Content editingలో (విషయం అటుదిటు చేయమని చెప్పడం, అసంపూర్తిగా ఉన్న, అసంబద్ధంగా ఉన్నవి మార్చమనడం వగైరాలు) పత్రికా సంపాదకులు వేలు పెట్టకపోవడమే మేలు, కారణం అది జీతం భత్యం లేని సంపాదకుడికి శక్తికి మించిన పని. రచయితలను తప్పులు చేయనివ్వండి, సదసద్వివేచన గలిగిన పాఠకులు వాటిని ఎత్తి చూపుతారు. సంపాదకులు బరువు దించుకోవాలే గాని, లోడీలు (dumbbells) పట్టుకుని తిరగరాదు. సంపాదకులు తమ సమయాన్ని వెచ్చించవలసింది సత్తా ఉన్న రచయితలతో లేదా నిరంతరాధ్యయనంలో మునిగితేలే వ్యక్తులతో. అప్పుడు నాలుగు కొత్త విషయాలు/ ఊహలు తెలిసి వచ్చి అవి పత్రికలో చోటు చేసుకుని పత్రికా ప్రమాణాలు మరింత మెరుగు పడతాయి.
ముందు నుండి నేను చెబుతున్నది – సంపాదకులకు కావలసినది ఆలోచనల పెను తుఫాను. (Brainstorming) నలుగురి ఆలోచనలు రాపాడనిదే అది సాధ్యం కాదు. ఆ మార్గంలో ఏమి చేయగలమో ఆలోచించాలి. గతంలో నేను ఒకసారి ప్రస్తావించినట్టు – Ploughshares పత్రిక వారి సంపాదకీయ పద్ధతులు పరిశీలించండి. వారి అతిథి సంపాదకుల పద్ధతి పీర్లు ఫకీర్ల పద్ధతి కన్నా మెరుగైనది అని నా అభిప్రాయం.
“Guest editors are invited to solicit up to half of their issues, with the other half selected from manuscripts submitted to the journal and screened for them by staff editors. This guest-editor policy, which we have used since our founding in 1971, is designed to introduce readers to different literary circles and tastes, and to offer a fuller representation of the range and diversity of contemporary letters than would be possible with a single editorship.”
ఇంకొకటి, సంవత్సరం పొడవునా రచనలు పరిశీలించడం – అమెరికా పత్రికా రంగంతో ఏమాత్రం పరిచయం ఉన్నా అది ఆశ్చర్యం కలిగిస్తుంది. ఇక్కడ సాహిత్య పత్రికల్లో సంపాదకులు సాధారణంగా జూన్ -డిసెంబర్ మధ్యకాలంలో వచ్చిన రచనలు మాత్రమే చదువుతారు. ఆ పద్ధతి రచయితలూ, సంపాదకులూ ఉభయులకూ మంచిది.
ఇంకొక విషయం, ఈమాట లాంటి పత్రికలు అమెరికా పత్రికా రంగంలోని మంచిని గ్రహించడంతో ఇప్పటికీ వెనుకబడి ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా పత్రికా నిర్వహణలో ఇక్కడ సాహిత్య పత్రికలు నడిచే తీరును అధ్యయనం చేయాలి. ఇక్కడి వదాన్యులు విశ్వవిద్యాలయాల వెంటపడి తెలుగును అధ్యాపన విషయంగా చేయడం మంచి పనే- దానికి ముందు తెలుగు సాహిత్యభాషగా నిలబడాలి కదా, అంటే వారు పెద్ద మనసు చేసుకొని పత్రికా రంగం కోసం ఒక ఫండ్ లాంటిది ఏర్పాటు చేయాలి. రచయితలకు, సంపాదకులకు, సమీక్షకులకు, నిర్వాహకులకు – ఎంత చిన్నదయినా పారితోషికం ఇచ్చి తీరాలి, ‘భారతి ఇచ్చే పారితోషికంతో నా ఖర్చులు వెళ్ళి పోయేవి’ అని ఒకసారి నార్ల గారు అన్నారు- భారతి పాత సంచికలు తిరగేసి చూస్తుంటే రచనల నాణ్యత తెలిసిపోతుంది. దాని వెనుక ఉన్న రహస్యం రచయితలు సంపాదకుల మధ్య ఉన్న సగౌరవ సంబంధం. ‘ఒంటి కాయ శొంఠి కొమ్ము’ ధోరణులు ఏనాటికి సంపాదకుల వంటికి సరిపడవు. వారికి మంచి network ఉండవలసిందే. ఒంటి స్తంభం మేడలు దీర్ఘకాలం నిలవడం కష్టం.
పోతే, ఇక మన సాహిత్యంలో పేరుకు పోయిన చెత్త ఈ నాటిది కాదు, Isuzu వారి పెద్ద ట్రక్కులతో ఒక దశాబ్దం తోలినా అధికభాగం మిగిలే ఉంటుంది. సాహిత్య పత్రికను ఉన్నత ప్రమాణాలతో ఇంత కాలం నడపటం గొప్ప విషయం. తొలినాళ్ళలో ఈమాట పల్లకీ మోసిన బోయీల్లో ఒకడిగా మీరు చేస్తున్న కృషిని అభినందిస్తూ – మిత్రధర్మంగా ఏవో నాలుగు సూచనలిచ్చాను. సెలవు.
ఈ ప్రయోగం ఎలా స్ఫురించిందో, ఏ వార్త చూసాక రాసారో రచయిత అనేది అనుమానమే. మొదట్నుండీ కూడా నవాల్నీలు (అలెక్సీ, యూలియా, వారి పెద్దలు, పిన్నలూ) భయం కానీ దైన్యం కానీ చూపించినట్టు ఎక్కడా చదవలేదు. మొదట్లో ఆయన మీద విషప్రయోగం జరిగినపుడు జర్మనీలో కళ్ళు తెరిచాక ఆయన అన్న మొదటిమాట – నేను రష్యా ఎప్పుడు వెళ్ళిపోవచ్చు? పూర్తిగా కోలుకున్నాక కూడా ఏనాడూ ఎవరికీ భయపడలేదు. వాళ్ళావిడ కూడా ఆయన రష్యా వెళ్తాను అంటే “తప్పకుండా వెళ్దాం,” అనే చెప్పారు కానీ ఎక్కడా భయపడలేదు. ఆవిడ కళ్ళలో కానీ ఇక్కడ ఇచ్చిన అలెక్సీ నవాల్నీ ఫోటోలో కళ్ళలో కానీ ఎక్కడా భయం దైన్యం అనేవి నాకు కనబడలేదు. వార్తల ప్రకారం ఆయన ఏనాడూ చావు గురించి భయపడనూ లేదు. సైబీరియా జైల్లో పెట్టినప్పుడు కూడా ఛాతీ విరుచుకుని ధైర్యంగా వెళ్ళాడు. అక్కడ చనిపోతాననే భయం ఏనాడూ చూపించలేదు, ఎవరితోనూ చెప్పినట్టూ లేదు. ఇదంతా నేను వార్తలలో చదివినది. ఆయన జైల్లో చనిపోయాక కూడా వాళ్ళావిడా, తల్లీ తండ్రీ కూడా ఎక్కడా భయపడ్డట్టు కానీ దైన్యం చూపించినట్టూ వార్తలలో రావడం నేను చూడలేదు. ఈ పుస్తకం ప్రస్తుతం నేను చదువుతున్నాను.
“ఈ నీలి కన్నుల దైన్యం” అనేది ప్రతీ నాలుగు లైన్లకోమారు చొప్పించడం యదుకుల భూషణ్గారు వెనక ఒకసారి వెక్కిరించినట్టూ దండుగ గణం లేదా దండుగ ప్రయోగం అనుకోవాలి తప్ప నవాల్నీగారికి, వారి కుటుంబంలో ఎవరికీ నప్పదు. ఏం చూసి, తెలుసుకుని ఇలా రాసారో యదుకుల భూషణ్గారికే తెలియాలి.
It all happened truly to this writer tapping keys on laptop in this Telugu story here, and so did it all happened truly -just about hundred years back to young Hemingway typing away on his typewriter, in his dingy apartment; walking streets of Paris; making notes, constructing flawless sentences in the cafes in Montparnasse, Paris.
“A moveable Feast” is a wonderful little book to get to know Hemingway as a starving artist and to get glimpses of contemporary Gertrude Stein, Scott Fitzgerald, James Joyce, Ezra Pound, T.S. Eliot and Picasso etc., etc.
The book made me look up the meaning of word ‘inaccrochable.’ When Stein tells Hemingway (in reference to his short story ‘Up in Michigan.’) there is no point for a writer to write a story like that, just as there is no point for a painter to paint anything ‘inaccrochable’. I read that story, (Up in Michigan) and I contrasted it with a story written by Kate Chopin (A shameful affair) in my mind. I thought both were good short stories, but while H is macho and plain, Kate is shrewd and stylish.
I bet I will do, repeat readings of Kate, just as I love to listen many times to these Hindi words:
“Kitne jalve fizaon mein bikhre magar
Maine ab tak kisi ko pukara nahin
Tumko dekha to nazrein yeh kehne lagin
Humko chehre se hatna ganwara nahin…”
That is writing you can hang on the wall, in any language, for me,
-Lyla
నల్ల గాలి గురించి రాణి శివ శంకర శర్మ గారి అభిప్రాయం:
12/20/2024 5:02 pm
ప్రత్యేకమైన కథ. తరుముకువచ్చే కథ.
భారతీయతను ఎలా నిర్వచించాలి? గురించి Gujjula Dattathreya గారి అభిప్రాయం:
12/17/2024 11:10 am
మీ ప్రాబ్లమ్ ఏంటంటే.. మీరింకా బ్రాహ్మిణిజం నీడ నుంచి బయట పడలేదు. నలంద లేదా తక్షశిల వంటి విశ్వ విద్యాలయాలలో (అర్యభట్ట వంటి వారు హెడ్ ఆప్ ద డిపార్ట్మెంట్గా పని చేసిన) బోధనా భాష సంస్కృతం కాదు.
మాధుర్యానికి మరో పేరు: ఏ. ఎం. రాజా గురించి Tadepalli గారి అభిప్రాయం:
12/14/2024 5:42 am
A small faux pas. Music director in Telugu sri gaali penchala narasimharao surname is gaali and full name is penchala narasimharao and not గాలిపెంచల narasimharao.
కృత్రిమ మేధ, ప్రజ్ఞానం, నోబెల్ బహుమానాలు గురించి రవిచంద్ర ఇనగంటి గారి అభిప్రాయం:
12/09/2024 9:32 am
కంప్యూటర్ సైన్సు ఒక గొప్ప Inter-disciplinary ఫీల్డు. ఈ రోజుల్లో ఇబ్బడి ముబ్బడిగా కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామింగ్ ఒక్కటే చదువుకుని బయటకి వచ్చేస్తున్న వారే ఎక్కువ. ఏదైనా డొమైన్ లో సమస్యలు తీసుకుని ప్రోగ్రామింగ్ ఉపయోగించి దానిని సులభంగా ఎలా పరిష్కరిస్తామో తెలుసుకుంటే ఆవిష్కరణలు మరింత వేగవంతం అవుతాయి. రావుగారు చెప్పిన ఈ శాస్త్రవేత్తలు సరిగ్గా అదే చేశారు. వారిని స్ఫూర్తిగా తీసుకుని మరింత మంది శాస్త్రవేత్తలు తమ కొరకరాని కొయ్యల లాంటి సమస్యలకు కంప్యూటర్ పరిజ్ఞానంతో పరిష్కారాలు వెతుకుతారని ఆశిస్తున్నాను. మంచి వ్యాసం రాసిన రావుగారికి కృతజ్ఞతలు.
డిసెంబర్ 2024 గురించి వెంకట రాజారావు . లక్కాకుల గారి అభిప్రాయం:
12/09/2024 3:09 am
‘ఈమాట’ కొక లేఖ
—————–
నే బంపిన ప్రతి రచనా
పూబంతులు జేసి తిప్పి మొత్తుట జూడన్
కాబోలు నన్ను కనుగొన
బాబు లిటుల తలచి రనెడి భావన కల్గెన్.
“రాజాగారూ ! తమకృతి
తాజా ప్రచురణకు తగదు, తప్పదు మాకున్
రాజీపడ లేని నియమ
రాజి కలదు, మము క్షమించ ప్రార్థింతు, మిగో…
మొదటిది బ్రహ్మర్షి పథము,
తదుపరి పాశ్చాత్య రీతి తప్పని సరి, ఆ
తదుపరి అస్మద్ జనులకు,
ముదురులకును చోటు నిత్తుము, వరసిది యగున్.
తమకీ యర్హత లేవీ?
గమకించుచు రాసి పంప కార్యంబగునా?
మము నుంకించకు, రచనలు
రమణీయములయ్యు తమకు రాదిట, చనుమం-
చనురాగ మొలుక పలికెద
రని ‘ఈమాట’ కొక లేఖ రాస్తి, నిదైనన్
పనివడి ప్రచురణ పొందున?
ఘనముగ మీ చెత్తబుట్ట గతమై చనునా?
-వెంకట రాజారావు లక్కాకుల
భాగఫలము గురించి Shanthi Ishaan గారి అభిప్రాయం:
12/09/2024 12:12 am
చాలా బావుంది. నోరు మెదపలేని మధ్యతరగతి వాడి బాధను కళ్ళకు కట్టారు. కథనం గొప్పగా ఉంది. చివరి వరకు చదివించింది.
1-1. సంయమనం ఈమాటకూనా? గురించి తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్ . గారి అభిప్రాయం:
12/08/2024 9:30 am
బ్రాహ్మణవాద భావజాల పత్రిక అన్న ఆరోపణ చెడ్డది. సంపాదకీయం నచ్చక పోతే ఎక్కడ నచ్చలేదో చెప్పవచ్చు. అంతేగాని సంపాదకులకు లేనిపోని ఉద్దేశాలు అంటగట్టడం తప్పు. నాకు ఈ మాట సంపాదకీయాలు పెద్దగా నచ్చవు. నచ్చక పోవడానికి కారణం శైలికి సంబంధించినది – నా దృష్టిలో సంపాదకీయాలు గురిపెట్టిన బాణంలా ఉండాలి. ఒక్క పదం, ఒక్క వాక్యం అటూ యిటూ ఐతే సొంత రచనలైనా నేను మెచ్చలేను. వాక్యానికి వాక్యానికి మధ్య ఉన్న అంతరం రచయిత ఊహాశక్తిని సూచిస్తుంది. ఊహాశక్తి కవికే కాదు, గద్య రచయితకు కావాలి. ఆ తరహా గీటురాళ్ళు నావి – వాటి మీద గోకి చూసి రంగు రాకపోతే రచనను గిరవాటు వేసే అలవాటు నాది.
రచనలో అందరి ప్రమాణాలు ఒక రీతిలో ఉండవు. మనకు నచ్చని వన్నీ బ్రాహ్మణవాదమని, దళితవాదమని బ్రాండ్ వేసి చర్చను పక్కదారులు పట్టించరాదు. అసలు ఇక్కడ కుల,వర్గ, ప్రాంత ప్రస్తావనలు ఎందుకొస్తున్నాయో నాకు అర్థం కాని విషయం. చర్చలో మాధవ్గారు ప్రస్తావించిన రచయిత వేణుగోపాల్గారి వచన శైలి పరమ దరిద్రమని నా నిశ్చితాభిప్రాయం. దానికి గల కారణాలు శైలీ సంబంధం – ఆయన కులవర్గప్రాంత ప్రస్తావనలు మనకు అప్రస్తుతం. అలా ఆలోచించడమే ప్రజాస్వామ్య వైఖరికి గొడ్డలి పెట్టు. నాగరిక సమాజంలో మనకు ఏది నచ్చలేదో, ఎందుకు నచ్చలేదో స్పష్టంగా చెప్పగలగాలి. మనం రాసినవన్నీ అందరికీ నచ్చాలి అనుకోవడం, నచ్చకపోతే తూలనాడతాను అంటే అది ఒక రకమైన శఠత్వ ప్రకోపమే (Narcissistic Rage) గాని, మరొకటి గాదు. మన రాతలే కొంత కాలం పోయాక మనకు నచ్చకపోవచ్చు. రచనను బేరీజు వేసే విషయంలో స్వపరాలకు తావు లేదు. కావలిసిందల్లా నిద్రాణం కాని తార్కిక శక్తి , అనితరసాధ్యం కాని అభిరుచి- అవి ఉండవలసిన మోతాదులో ఉంటే గొడవే లేదు.
మన ఆలోచనలు ఒక్క క్షణంలో పక్కదారి పడతాయి. రచయితకు నిరంతర సాధన కావాలి – మెరిసి పోయే ప్రతి ఊహను ఒక వాక్యంలో ఒడిసి పట్టలేము. సంపాదకుడు చక్కని రచనలతో సంచికను నింపాలని కోరుకోవడంలో తప్పు లేదు. చక్కని రచనలు ఎలా సంపాదించాలి అన్న విషయంలో చర్చకు ఆస్కారం ఉంది. ముందు నుంచి పీర్ రివ్యూ పద్ధతి మీద నాకు అభ్యంతరాలున్నాయి. ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో, పత్రికా సంపాదకుడు వీలైనంతవరకు copy editingకు (వ్యాకరణ దోషాలు, అచ్చుతప్పులు సవరించడం గట్రా) పరిమితమైతే అపార్థాలకు తావు ఉండకపోవును. Content editingలో (విషయం అటుదిటు చేయమని చెప్పడం, అసంపూర్తిగా ఉన్న, అసంబద్ధంగా ఉన్నవి మార్చమనడం వగైరాలు) పత్రికా సంపాదకులు వేలు పెట్టకపోవడమే మేలు, కారణం అది జీతం భత్యం లేని సంపాదకుడికి శక్తికి మించిన పని. రచయితలను తప్పులు చేయనివ్వండి, సదసద్వివేచన గలిగిన పాఠకులు వాటిని ఎత్తి చూపుతారు. సంపాదకులు బరువు దించుకోవాలే గాని, లోడీలు (dumbbells) పట్టుకుని తిరగరాదు. సంపాదకులు తమ సమయాన్ని వెచ్చించవలసింది సత్తా ఉన్న రచయితలతో లేదా నిరంతరాధ్యయనంలో మునిగితేలే వ్యక్తులతో. అప్పుడు నాలుగు కొత్త విషయాలు/ ఊహలు తెలిసి వచ్చి అవి పత్రికలో చోటు చేసుకుని పత్రికా ప్రమాణాలు మరింత మెరుగు పడతాయి.
ముందు నుండి నేను చెబుతున్నది – సంపాదకులకు కావలసినది ఆలోచనల పెను తుఫాను. (Brainstorming) నలుగురి ఆలోచనలు రాపాడనిదే అది సాధ్యం కాదు. ఆ మార్గంలో ఏమి చేయగలమో ఆలోచించాలి. గతంలో నేను ఒకసారి ప్రస్తావించినట్టు – Ploughshares పత్రిక వారి సంపాదకీయ పద్ధతులు పరిశీలించండి. వారి అతిథి సంపాదకుల పద్ధతి పీర్లు ఫకీర్ల పద్ధతి కన్నా మెరుగైనది అని నా అభిప్రాయం.
“Guest editors are invited to solicit up to half of their issues, with the other half selected from manuscripts submitted to the journal and screened for them by staff editors. This guest-editor policy, which we have used since our founding in 1971, is designed to introduce readers to different literary circles and tastes, and to offer a fuller representation of the range and diversity of contemporary letters than would be possible with a single editorship.”
ఇంకొకటి, సంవత్సరం పొడవునా రచనలు పరిశీలించడం – అమెరికా పత్రికా రంగంతో ఏమాత్రం పరిచయం ఉన్నా అది ఆశ్చర్యం కలిగిస్తుంది. ఇక్కడ సాహిత్య పత్రికల్లో సంపాదకులు సాధారణంగా జూన్ -డిసెంబర్ మధ్యకాలంలో వచ్చిన రచనలు మాత్రమే చదువుతారు. ఆ పద్ధతి రచయితలూ, సంపాదకులూ ఉభయులకూ మంచిది.
ఇంకొక విషయం, ఈమాట లాంటి పత్రికలు అమెరికా పత్రికా రంగంలోని మంచిని గ్రహించడంతో ఇప్పటికీ వెనుకబడి ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా పత్రికా నిర్వహణలో ఇక్కడ సాహిత్య పత్రికలు నడిచే తీరును అధ్యయనం చేయాలి. ఇక్కడి వదాన్యులు విశ్వవిద్యాలయాల వెంటపడి తెలుగును అధ్యాపన విషయంగా చేయడం మంచి పనే- దానికి ముందు తెలుగు సాహిత్యభాషగా నిలబడాలి కదా, అంటే వారు పెద్ద మనసు చేసుకొని పత్రికా రంగం కోసం ఒక ఫండ్ లాంటిది ఏర్పాటు చేయాలి. రచయితలకు, సంపాదకులకు, సమీక్షకులకు, నిర్వాహకులకు – ఎంత చిన్నదయినా పారితోషికం ఇచ్చి తీరాలి, ‘భారతి ఇచ్చే పారితోషికంతో నా ఖర్చులు వెళ్ళి పోయేవి’ అని ఒకసారి నార్ల గారు అన్నారు- భారతి పాత సంచికలు తిరగేసి చూస్తుంటే రచనల నాణ్యత తెలిసిపోతుంది. దాని వెనుక ఉన్న రహస్యం రచయితలు సంపాదకుల మధ్య ఉన్న సగౌరవ సంబంధం. ‘ఒంటి కాయ శొంఠి కొమ్ము’ ధోరణులు ఏనాటికి సంపాదకుల వంటికి సరిపడవు. వారికి మంచి network ఉండవలసిందే. ఒంటి స్తంభం మేడలు దీర్ఘకాలం నిలవడం కష్టం.
పోతే, ఇక మన సాహిత్యంలో పేరుకు పోయిన చెత్త ఈ నాటిది కాదు, Isuzu వారి పెద్ద ట్రక్కులతో ఒక దశాబ్దం తోలినా అధికభాగం మిగిలే ఉంటుంది. సాహిత్య పత్రికను ఉన్నత ప్రమాణాలతో ఇంత కాలం నడపటం గొప్ప విషయం. తొలినాళ్ళలో ఈమాట పల్లకీ మోసిన బోయీల్లో ఒకడిగా మీరు చేస్తున్న కృషిని అభినందిస్తూ – మిత్రధర్మంగా ఏవో నాలుగు సూచనలిచ్చాను. సెలవు.
యూలియా నవాల్న్యా గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
12/06/2024 11:43 am
>> నీ నీలి కన్నుల దైన్యాన్ని
ఈ ప్రయోగం ఎలా స్ఫురించిందో, ఏ వార్త చూసాక రాసారో రచయిత అనేది అనుమానమే. మొదట్నుండీ కూడా నవాల్నీలు (అలెక్సీ, యూలియా, వారి పెద్దలు, పిన్నలూ) భయం కానీ దైన్యం కానీ చూపించినట్టు ఎక్కడా చదవలేదు. మొదట్లో ఆయన మీద విషప్రయోగం జరిగినపుడు జర్మనీలో కళ్ళు తెరిచాక ఆయన అన్న మొదటిమాట – నేను రష్యా ఎప్పుడు వెళ్ళిపోవచ్చు? పూర్తిగా కోలుకున్నాక కూడా ఏనాడూ ఎవరికీ భయపడలేదు. వాళ్ళావిడ కూడా ఆయన రష్యా వెళ్తాను అంటే “తప్పకుండా వెళ్దాం,” అనే చెప్పారు కానీ ఎక్కడా భయపడలేదు. ఆవిడ కళ్ళలో కానీ ఇక్కడ ఇచ్చిన అలెక్సీ నవాల్నీ ఫోటోలో కళ్ళలో కానీ ఎక్కడా భయం దైన్యం అనేవి నాకు కనబడలేదు. వార్తల ప్రకారం ఆయన ఏనాడూ చావు గురించి భయపడనూ లేదు. సైబీరియా జైల్లో పెట్టినప్పుడు కూడా ఛాతీ విరుచుకుని ధైర్యంగా వెళ్ళాడు. అక్కడ చనిపోతాననే భయం ఏనాడూ చూపించలేదు, ఎవరితోనూ చెప్పినట్టూ లేదు. ఇదంతా నేను వార్తలలో చదివినది. ఆయన జైల్లో చనిపోయాక కూడా వాళ్ళావిడా, తల్లీ తండ్రీ కూడా ఎక్కడా భయపడ్డట్టు కానీ దైన్యం చూపించినట్టూ వార్తలలో రావడం నేను చూడలేదు. ఈ పుస్తకం ప్రస్తుతం నేను చదువుతున్నాను.
“ఈ నీలి కన్నుల దైన్యం” అనేది ప్రతీ నాలుగు లైన్లకోమారు చొప్పించడం యదుకుల భూషణ్గారు వెనక ఒకసారి వెక్కిరించినట్టూ దండుగ గణం లేదా దండుగ ప్రయోగం అనుకోవాలి తప్ప నవాల్నీగారికి, వారి కుటుంబంలో ఎవరికీ నప్పదు. ఏం చూసి, తెలుసుకుని ఇలా రాసారో యదుకుల భూషణ్గారికే తెలియాలి.
నల్ల గాలి గురించి సత్యవతి గారి అభిప్రాయం:
12/06/2024 5:08 am
మీరు కథా సంకలనం వెయ్యాలి. తప్పదు.
రైటర్స్ బ్లాక్ గురించి Lyla Yerneni గారి అభిప్రాయం:
12/05/2024 8:21 am
It all happened truly to this writer tapping keys on laptop in this Telugu story here, and so did it all happened truly -just about hundred years back to young Hemingway typing away on his typewriter, in his dingy apartment; walking streets of Paris; making notes, constructing flawless sentences in the cafes in Montparnasse, Paris.
“A moveable Feast” is a wonderful little book to get to know Hemingway as a starving artist and to get glimpses of contemporary Gertrude Stein, Scott Fitzgerald, James Joyce, Ezra Pound, T.S. Eliot and Picasso etc., etc.
The book made me look up the meaning of word ‘inaccrochable.’ When Stein tells Hemingway (in reference to his short story ‘Up in Michigan.’) there is no point for a writer to write a story like that, just as there is no point for a painter to paint anything ‘inaccrochable’. I read that story, (Up in Michigan) and I contrasted it with a story written by Kate Chopin (A shameful affair) in my mind. I thought both were good short stories, but while H is macho and plain, Kate is shrewd and stylish.
I bet I will do, repeat readings of Kate, just as I love to listen many times to these Hindi words:
“Kitne jalve fizaon mein bikhre magar
Maine ab tak kisi ko pukara nahin
Tumko dekha to nazrein yeh kehne lagin
Humko chehre se hatna ganwara nahin…”
That is writing you can hang on the wall, in any language, for me,
-Lyla