చ. అలతఱి నాళి యత్నగతి ◊నంచితమంధరవాఙ్నిరూఢిఁ బే
రులు వచియించి భక్తి మదిఁ ◊గ్రుమ్మర దేవుల మ్రొక్కి బాసిక
మ్ములు సడలించి బంధువృతి ◊ముద్దుగ బువ్వము లారగించి తొ
య్యలియు విభుండు మించిరి ని◊రర్గళసంభ్రమ వైభవంబులన్. 81

టీక: అలతఱిన్=ఆసమయమందు; ఆళియత్నగతిన్—ఆళి=చెలికత్తెలయొక్క, యత్న=ప్రయత్నముయొక్క,గతిన్=రీతి చేత; అంచితమంధరవాఙ్నిరూఢిన్ – అంచిత=ఒప్పుచున్న, మంధర=మెల్లనగు, వాఙ్నిరూఢిన్=వచనరూఢిచేత; పేరులు= ఒండొరుల నామములను; వచియించి=చెప్పి; భక్తి=దేవతావిషయకమైన ప్రేమ; మదిన్=మనమునందు; క్రుమ్మరన్=తిరు గఁగా; దేవులన్=కులదేవతలను; మ్రొక్కి=నమస్కరించి; బాసికమ్ములు=బాసికములను; సడలించి=విడిచి; బంధువృతిన్ – బంధు= బందుగులయొక్క, వృతిన్=కూడికచేతను; ముద్దుగన్=మనోజ్ఞముగ; బువ్వము=బువ్వపుబంతి భోజనములను; ఆరగించి =భుజించి; తొయ్యలియున్=చంద్రికయు; విభుండున్=సుచంద్రుఁడును; నిరర్గళసంభ్రమ వైభవంబులన్ – నిరర్గళ =అడ్డము లేని, సంభ్రమ వైభవంబులన్=సంతోషవిభవములచేత; మించిరి=అతిశయించిరి.

అనఁగ నీవధూవరులు చెలికత్తెల నిర్బంధము చేత తిన్నగ నొండొరులనామములు చెప్పి, కులదేవతలకు నమస్కరించి, బాసికములు విడిచి, బువ్వపుబంతి భోజనముల నారగించి సంతోషముచే మించి రని భావము.

క. ఈలీల నశేషనిలిం,పాళీనుతతత్కరగ్ర◊హచతుర్ఘస్రీ
వేలాంచితవిభవము హే,రాళంబై వెలయ నాధ◊రాపతి యలరెన్. 82

టీక: ఈలీలన్=ఈరీతిగ; అశేష నిలింపాళీ నుత తత్కరగ్రహ చతుర్ఘస్రీ వేలాంచిత విభవము – అశేష=సమస్తమగు, నిలింపాళీ= సురశ్రేణిచేత, నుత=పొగడఁబడిన, తత్కరగ్రహ=ఆవివాహముయొక్క, చతుర్ఘస్రీ=నాల్గుదినములను, ‘చతుర్ణాం ఘస్రాణాం సమూహ శ్చతుర్ఘస్రీ’ అని విగ్రహము. ఇట, ‘అకారాంతోత్తరపదో ద్విగుస్త్రియా మిష్టః’ అని స్త్రీత్వము వచ్చినదని యెఱుంగు నది, వేలా=మేరచేత, అంచిత=ఒప్పుచున్న, విభవము=ఉత్సవము; హేరాళంబై=అధికమై, వెలయన్= ప్రకాశింపఁగా; ఆధరాపతి = ఆసుచంద్రుఁడు; అలరెన్=సంతసించెను.

ఉ. వేదవిధానముం బుడమి◊వేల్పులు దెల్పఁగ నంత శేషహో
మాదికమంగళాచరణ◊లన్నియుఁ దీర్చి చెలంగునాధరి
త్రీదయితామరేంద్రునకు ◊దివ్యమహర్షికులాగ్రగణ్యు లా
మోదముతో నభీష్టకర◊ము ల్వరము ల్ఘటియించి రందఱున్. 83

టీక: పుడమివేల్పులు=భూసురులు; వేదవిధానమున్=వేదవిధిని; తెల్పఁగన్=తెలియఁజేయఁగా; అంతన్=అటుపిమ్మట; శేషహోమాదిక మంగ ళాచరణలు – శేషహోమాదిక=శేషహోమము మొదలుగాఁగల, మంగళ=శుభకార్యములయొక్క, ఆచరణలు=ఆచరించుటలు; అన్నియున్=అన్నిటిని; తీర్చి=సమాప్తి నొందించి; చెలంగునాధరిత్రీదయితామరేంద్రునకున్ –చెలంగు = ప్రకాశించుచున్న, ఆధరిత్రీదయితామరేంద్రునకున్= ఆభూపతీంద్రుఁడైన సుచంద్రునకు; దివ్య మహర్షికులాగ్రగ ణ్యులు–దివ్య = శ్రేష్ఠులగు, మహర్షికుల=ఋషిసంఘమందు, అగ్రగణ్యులు=పూజ్యులగు మునులు; అందఱున్=ఎల్లరును; ఆమోదముతోన్ =సంతోషముతో; అభీష్టకరముల్=కోరిన కోరికలఁ జేయునట్టి, వరముల్=వరములను; ఘటియించిరి= ఇచ్చిరి.

అనఁగా శేషహోమాది వివాహాంగక్రియలు నిర్వర్తించి మించి యున్న పుడమిఱేనికి నామహర్షిసంఘము లెల్లఁ గోరిన వరముల నిచ్చిరని భావము.

ఉ. వేఁడినకోరికల్ గురియు◊వింతగుమానికము ల్జగంబులం
జో డొకచోట లేని పలు◊సొమ్ములు హెచ్చగు పైఁడివల్వలు
న్వేడుక పొంగ వీడు చది◊వించిరి బంధులు సర్వదేశస
మ్రాడమరేంద్రులున్ హితులు◊మంత్రులు తన్మహినేత కయ్యెడన్. 84

టీక: తన్మహినేతకున్=ఆసుచంద్రునకు; అయ్యెడన్=ఆసమయమందు; బంధులు=చుట్టములు; సర్వదేశసమ్రాడమరేంద్రు లున్—ఎల్లదేశములదొరలు, దేవశ్రేష్ఠులు; హితులు=నేస్తకాండ్రు; మంత్రులు=సచివులు; వేఁడినకోరికల్=అభీష్టవస్తువులను; కురియు వింతగుమానికముల్ – కురియు=వర్షించు; వింతగు=చిత్రమగు, మానికముల్=మణులను; జగంబులన్=లోకము లందు; జోడు=జత; ఒకచోట లేని=ఒకచోటను లేనట్టి, జగదేకమైన యనుట; పలుసొమ్ములు=అనేకమగు ఆభరణములను; హెచ్చగు పైఁడివల్వలున్=అధికమగు బంగరువస్త్రములను; వేడుక=కుతూహలము; పొంగన్=అతిశయింపఁగ; వీడు=కట్న మును; చదివించిరి=ఇచ్చిరి. వివాహాంతమున సుచంద్రునకు బందుగులు, సర్వదేశములరాజులు, హితులు మొదలగువారు మణులు మొదలగు కట్నములను చదివించిరని భావము.

సీ. అహికి లోఁబడనిది◊వ్యగజంబు బృంహితా,ర్భటిఁ గేరు భద్రవా◊రణశతముల,
ననికి వేలుపుతేజి ◊నలరుకైజామోర, యల్లార్పుచేఁ జీరు◊హయకులముల,
వేగంటితేరికా◊విమెఱుంగు పడగవీ,వలిఁ బాయఁ జేయును◊జ్జ్వలరథములఁ,
దెఱగంటితెఱవల◊తీరెల్ల బెళుకుచూ,పులనె పోనాడు పూఁ◊బోఁడిగములఁ,

తే. దులకు జేజేలరతనంబు ◊దొడర సుగుణ,భారగతి నెగఁబట్టు ను◊దారమణుల,
నపుడు పాంచాలుఁ డొసఁగెఁ ద◊ద్విపులవిభవ, జనితహర్షాప్తమతికిఁ ద◊న్మనుజపతికి. 85

టీక: అహికి లోఁబడనిదివ్యగజంబున్ – అహికిన్=వృత్రాసురునకు, లోఁబడని=వశపడని, దివ్యగజంబున్=ఐరావతమును; బృంహితార్భటిన్—బృంహిత=కరిగర్జితములయొక్క, ఆర్భటిన్=మ్రోఁతచేతను; కేరు భద్రవారణశతములన్ – కేరు=పరి హసించు, భద్రవారణశతములన్=భద్రగజములయొక్క నూఱులను, భద్రగజసమూహముల ననుట; ఇంద్రశత్రువగు వృత్రా సురునకు వశముగాని యైరావతమును తమ ధ్వనులచేఁ బరిహసించుచున్న పెక్కుగజములను పాంచాలుఁడు సుచంద్రున కిచ్చె నని భావము; అలరుకైజామోరయల్లార్పుచేన్ – అలరు=ఒప్పుచున్న, కైజా= కళ్ళెమునకుఁ గట్టఁబడిన త్రాటిచే బిగింపఁబడిన; మోర = ముఖముయొక్క,అల్లార్పుచేన్=కదలించుటచేత; వేలుపుతేజిన్=ఉచ్చైశ్రవమును; అనికిన్=యుద్ధమునకు; చీరు హయకుల ములన్=పిలుచుచున్న గుఱ్ఱములగుంపులను; ముఖచలనముచే నింద్రహయములను యుద్ధమునకుఁ బిలుచు నుత్తమాశ్వము లను సమర్పించె నని భావము.వేగంటితేరికావిమెఱుంగున్ – వేగంటితేరి=ఇంద్రునియొక్క రథములగు మేఘములయొక్క, కావిమెఱుంగున్=ఎఱ్ఱని కాంతిని; పడగవీవలిన్=ధ్వజమారుతముచేత; పాయఁజేయునుజ్జ్వలరథములన్=పోఁగొట్టుచున్న ప్రకాశించు తేరులను; తమ సిడెము యొక్క గాలిచేతనె మేఘములమెఱుఁగును బోగొట్టునట్టి రథముల నిచ్చె నని భావము;
తెఱగంటితెఱవలతీరెల్లన్=వేల్పుకన్నెలయొక్క చక్కఁదనము నంతయు; బెళుకుచూపులనె=తళతళమని ప్రకాశించు వీక్షణ ములచేతనె; పోనాడు పూఁబోఁడిగముల=పోఁగొట్టుచున్న స్త్రీబృందములను; దేవాంగనలతీరును తమనేత్రకాంతిచేతనె పోఁ గొట్టు వనితల నిచ్చెనని భావము; తులకున్=త్రాసునకు; జేజేలరతనంబు=చింతామణి; తొడరన్=పూనఁగా; సుగుణభారగతిన్—సుగుణ=మంచిగుణముల యొక్క, భార=బరువుయొక్క, గతిన్=రీతిచేత; ఎగఁబట్టు ఉదారమణుల=ఎగయఁజేయునట్టి ఉత్కృష్టమైన మణులను; చింతామణి తమతోఁ దులదూఁగఁగా తమగుణములచే నట్టి చింతామణిని బరువునందు చులకఁ జేయు మణుల నిచ్చె ననుట;
అపుడు=ఆసమయమందు; పాంచాలుఁడు=క్షణదోదయుఁడు; తద్విపులవిభవజనితహర్షాప్తమతికిన్ – తత్=ఆక్షణదోద యునియొక్క, విపుల=విశాలమగు, విభవ=సంపదచేత, జనిత=పుట్టింపఁబడిన,హర్ష=సంతసముచేత; ఆప్త=పొందఁబడిన, మతికిన్=మనముగల; తన్మనుజపతికిన్=ఆసుచంద్రునకు; ఒసఁగెన్=ఇచ్చెను.

సీ. సన్మణిచాప మొ◊సంగెఁ దన్గను నరి,మండలి కిది యార్తి ◊మన్పు ననుచు,
నాశుగౌఘ మొసంగె ◊నాశువర్తన నిది, పరవాహినుల భంగ◊పఱచు ననుచు,
శాతహేతి నొసంగె ◊సమిదుజ్జ్వలితవీర,తరులను నిది మాయఁ ◊దార్చు ననుచు,
ఘనవల్లి నొసఁగె వే◊గ మహాహితాళుల,కిది సుమనోయోగ ◊మెనపు ననుచు,

తే. మఱియు దివ్యాయుధంబు ల ◊త్తఱి నొసంగె, నవ్యవిజయేందిరానిదా◊నమ్ము లనుచు,
హాళి దళుకొత్త నలకూకు◊దావతంస, మవ్విభున కిట్లు దెలుపుచు ◊నాదరమున. 86

టీక: సన్మణిచాపము—సత్=శ్రేష్ఠమగు, మణిచాపము=మణిమయమగు ధనుస్సును; తన్గను నరిమండలికిన్ – తన్=తన్ను, కను నరిమండిలికిన్=చూచు శత్రుబృందమునకు; ఇది=ఈవిల్లు; ఆర్తిన్=పీడను; మన్పున్=వృద్ధినొందించును; అనుచు = ఇట్లనుచు; ఒసంగెన్=ఇచ్చెను. ఇచట, సన్మణిచాపము=ఇంద్రధనుస్సు, తన్గను నరిమండలికిన్=తన్నుఁ జూచు చక్రవాకగణ ములకు, ఆర్తి మన్పు నను నర్థము దోఁచుచున్నది.
యుద్ధమందు తనుఁ జూచినశత్రుమండలికి నీవిల్లు ఆర్తిని పెంపొందించు నని చెప్పుచు నామణిచాప మొసఁగె నని భావము; ఆశువర్తనన్=అతిశీఘ్రవర్తనచే; ఇది=ఈబాణపుంజము; పరవాహినులన్—పర=శత్రువులయొక్క, వాహినులన్=సేనలను; భంగపఱచున్=భంగము చేయును; అనుచున్=ఇట్లనుచు; అశుగౌఘము=బాణసముదాయమును; ఒసంగెన్=ఇచ్చెను. ఇట, ఆశుగౌఘము=వాయుబృందము, పరవాహినులన్—పర=ఉత్కృష్టమగు, వాహినులన్=నదులను, భంగపఱచున్= అలలు గల వానిగాఁ జేయు నను నర్థము దోఁచుచున్నది; ఈబాణబృందము శత్రువులసేనలను భంగపఱచునట్టి సామర్థ్యము గలదని చెప్పి యిచ్చెనని భావము.
సమిదుజ్జ్వలిత వీరతరులనున్ – సమిత్=యుద్ధమందు, ఉజ్జ్వలిత=మిగుల వెలుఁగుచున్న, వీరతరులనున్=వీరశ్రేష్ఠులను; ఇది = ఈహేతి; మాయన్=నశించునట్లు; తార్చున్=చేయును; అనుచున్=ఇట్లని చెప్పుచు; శాత=వాఁడిగల,హేతిన్= ఖడ్గ మును; ఒసంగెన్=ఇచ్చెను; ఇచట, సమిత్=సమిధలచే, ఉజ్జ్వలిత=మిక్కిలి ప్రకాశించు, వీరతరులన్=ఏఱుమద్దిచెట్లను, మాయన్=నశింపఁగా, తార్చున్=చేయును, అను నర్థము దోఁచుచున్నది. యుద్ధమునందు ప్రతివీరుల మాయఁజేయునట్టి సామర్థ్యము గలదని తెలిపి యొక ఖడ్గము నిచ్చె నని భావము; మహాహితాళులకున్ – మహత్=అధికులగు, అహిత=శత్రువులయొక్క, ఆళులకున్=శ్రేణులకు; ఇది=ఈముద్గరము; వేగ= త్వరగా; సుమనోయోగము – సుమనః=దేవతలయొక్క, యోగము=సంబంధమును; ఎనపున్=పొందించును; అనుచున్ = ఇట్లు చెప్పుచు; ఘనవల్లిన్=తీఁగెవంటి ముద్గరమును; వేగ=వేగముగ; ఒసఁగెన్=ఇచ్చెను. ఇచట, మహాహితాళులకున్ – మహా హిత=మిక్కిలి హితములగు, అళులకున్=తుమ్మెదలకు, ఘనవల్లి=ఘనమగు తీఁగ; సుమనోయోగమును= పుష్పముల యొక్క సంబంధము నను నర్థము దోఁచుచున్నది; ఈముద్గరము యుద్ధమందు శత్రులఁ గూల్చి వారికి దేవత్వము నొసంగు నని చెప్పి యాముద్గరమును సుచంద్రున కిచ్చెనని భావము; నవ్యవిజయేందిరానిదానమ్ములు – నవ్య=నూతనమగు, విజయేందిరా=విజయలక్ష్మికి, నిదానమ్ములు=ఆదికారణములు; అనుచున్=ఇట్లు వచించుచు; మఱియున్=వెండియు(ఇంకను);దివ్యాయుధంబులు—దివ్య=అప్రతిహతమగు, ఆయుధం బులు=ఆయుధములను; అత్తఱిన్=ఆసమయమందు; హాళి దళుకొత్తన్—హాళి=ఆసక్తి; తళుకొత్తన్=మిక్కిలి ప్రకాశింపఁగ; అలకూకుదావతంసము=కన్య నలంకరించి దానముఁజేసినవారిలో శ్రేష్ఠుఁడగు క్షణదోదయుఁడు, ‘సత్కృత్యాలంకృతాం కన్యాం యో దదాతి స కూకుదః’ అని యమరుఁడు; అవ్విభునకున్=ఆసుచంద్రునకు; ఇట్లు దెలుపుచున్=ఈరీతిగా వివరిం చుచు; ఆదరమునన్=ప్రేమచేత; ఒసంగెన్=ఇచ్చెను.

చ. అసమబుధప్రకాండయుతి ◊నాతతనిర్మలపుష్కరాపగా
ప్తి సరసపారిజాతజగ◊తీరుహశోభితసౌధయుక్తి ని
వ్వసుధ మరుత్పురస్ఫురణ ◊పాటిలుభవ్యపురీశతంబులం
బసుపున కిచ్చె నయ్యవని◊పాలుఁడు పుత్త్రికి సమ్మదంబునన్. 87

టీక: అసమబుధప్రకాండయుతిన్ – అసమ=సరిలేని, బుధప్రకాండ=విద్వద్బృందముయొక్క,యుతిన్=కూడికచేతను; అసమ =సరిలేని, బుధ ప్రకాండ=దేవబృందముయొక్క, యుతిన్=కూడికచేతను, అని స్వర్గపరమైన యర్థము; ఆతత నిర్మలపుష్క రాపగాప్తిన్ – ఆతత=విశాలమగు, నిర్మల=స్వచ్ఛమగు, పుష్కర=పద్మములుగల, ఆపగా=నదులయొక్క, ఆప్తిన్=ప్రాప్తి చేతను; ఆతత=విశాలమగు, నిర్మల=స్వచ్ఛమగు, పుష్కరాపగా=స్వర్గంగయొక్క, ఆప్తిన్=ప్రాప్తిచేతను, అని స్వర్గపరమైన యర్థము; సరసపారిజాతజగతీరుహశోభితసౌధయుక్తిన్ – సరస=శ్రేష్ఠమగు, పారిజాతజగతీరుహ= పారిజాతవృక్షములచేత, శోభిత=ప్రకాశించుచున్న, సౌధయుక్తిన్=మేడలయొక్క సంబంధముచేతను; సరస=శ్రేష్ఠమగు, పారిజాతజగతీరుహ= కల్ప వృక్షములచేత, శోభిత=ప్రకాశించుచున్న, సౌధయుక్తిన్=మేడలయొక్క సంబంధముచేతను అని స్వర్గపరమైన యర్థము; ఇవ్వసుధన్=ఈభూమియందు; మరుత్పురస్ఫురణ – మరుత్పుర=స్వర్గముయొక్క, స్ఫురణ=ప్రకాశము; పాటిలు భవ్య పురీ శతంబులన్ – పాటిలు=కలుగుచున్నట్టి, భవ్య=మనోజ్ఞమగు, పురీశతంబులన్= పురశతములను; అయ్యవనిపాలుఁడు =ఆ క్షణదోదయుఁడు; పుత్త్రికిన్=కూఁతురగు చంద్రికకు; పసుపునకున్=పసుపుకుంకుమలకుఁ గాను; సమ్మదంబునన్=సంత సము చేత; ఇచ్చెన్=ఒసంగెను. అనఁగా క్షణదోదయుఁడు తనపుత్రికయగు చంద్రికకు స్వర్గతుల్యములగు పురశతములను పసుపుకుంకుమలకుఁగా నిచ్చె నని భావము.

మ. ధరణిన్ మేల్ రతనాలసొమ్ములును జ◊ల్తార్చీరలుం గ్రొత్తక
స్తురివీణెన్ ఘనసారసాంద్రధమనీ◊స్తోమంబు లవ్వేళ ని
ర్భరచామీకరపేటికోత్కరములం ◊బన్నించి దా వెండియున్
దరుణీమౌళి కొసంగె నయ్యవనికాం◊తాభర్త చిత్రంబుగన్. 88

టీక: ధరణిన్=భూమియందు; మేల్ రతనాలసొమ్ములును=శ్రేష్ఠమగు రత్నమయములైన నగలును; జల్తార్చీరలున్ =సరిగంచుచీరలును; క్రొత్తకస్తురివీణెన్ =నూతనమగు కస్తురివీణెను; ఘనసారసాంద్రధమనీస్తోమంబులు – ఘనసార =పచ్చకర్పూరముచేత, సాంద్ర=నిండిన,ధమనీస్తోమంబులు=క్రోవులగుంపులు; అవ్వేళన్=ఆసమయమందు; నిర్భర చామీకరపేటికోత్కరములన్ – నిర్భర=అధికమగు, చామీకర=బంగరుయొక్క, పేటికా=పెట్టెలయొక్క, ఉత్కరములన్ =సమూహములయందు; పన్నించి=ఉనిచి; తాన్=తాను; వెండియున్=మఱియును; తరుణీమౌళికిన్=చంద్రికకు; అయ్య వనికాంతాభర్త=ఆక్షణదోదయరాజు; చిత్రంబుగన్=వింతగ; ఒసంగెన్=ఇచ్చెను. అనఁగ నాక్షణదోదయుఁడు చంద్రికకు రత్నాభరణములను, సరిగంచువస్త్ర ములను, కస్తురివీణెను, పచ్చకప్పురపుక్రోవులను బంగరుపెట్టెల నించి యిచ్చె నని భావము.

చ. స్థిరతమభక్తి మ్రొక్కి తమ◊చెంగట నిల్చినఁ గ్రొత్తపెండ్లికూఁ
తురు కడు బుజ్జగించి లలి◊తో మునికామిను లెల్ల నాసువ
ర్ణరుచికిఁ జాల నైదువత◊నం బతిదీర్ఘతరాయురున్నతుల్
సరసతనూజలాభము నొ◊సంగిరి తత్పరతాయుతాత్మచేన్. 89

టీక: క్రొత్తపెండ్లికూఁతురు=క్రొత్తగా పెండ్లియయిన చంద్రిక; స్థిరతమభక్తిన్=దృఢతరమగు భక్తిచేత; మ్రొక్కి=నమస్కరించి; తమచెంగట నిల్చినన్ =తమ సమీపమందు నిలుచుండఁగా; కడున్=మిక్కిలి; బుజ్జగించి=లాలనచేసి; లలితోన్=ప్రేమతో; మునికామిను లెల్లన్=మునిపత్నులందఱును; ఆసువర్ణరుచికిన్=బంగరురంగు గల యాచంద్రికకు; చాలన్=మిక్కిలి; ఐదువతనంబు =సువాసినీత్వమును; అతిదీర్ఘతరాయురున్నతుల్=మిక్కిలి యధికమగు ఆయుస్సుయొక్క అతిశయము లను; సరసతనూజలాభమున్–సరస=శ్రేష్ఠుఁడగు, తనూజ=పుత్రునియొక్క, లాభమున్=ప్రాప్తిని; తత్పరతాయుతాత్మచేన్ –తత్పరతా= తత్పరత్వముతో, యుత=కూడుకొన్న, ఆత్మచేన్=బుద్ధిచేత; ఒసంగిరి=ఇచ్చిరి. అనఁగా మునిభామ లెల్లరు చంద్రికకు నాసక్తిచేత నైదువతనంబును, పుత్రప్రాప్తిని, పూర్ణమగు నాయుస్సు నిచ్చిరని భావము.

సీ. అలఘుభోగసమృద్ధి ◊నర్పించెఁ బౌలోమి, యనుపమౌజశ్శ్రీల ◊నెనపె ననలి,
ధర్మైకబుద్ధి నొం◊దఁగఁజేసె యమభామ, యిష్టరమ్యోత్సవం ◊బిచ్చె నసురి,
కమలాభ్యుదయముపొం◊ దమరించెఁ బాశిని, సుస్పర్శనాసక్తిఁ ◊జొన్పెఁ బవని,
రాజపూజ్యోన్నతిఁ ◊బ్రబలించె ధనరాజ్ఞి, ఈశభక్తి ఘటించె ◊మృడవధూటి,

తే. మఱియుఁ దక్కిననిర్జరీ◊మణు లుదార, కలితసౌభాగ్యవిభవము ◊ల్గలుగఁజేసి,
రపుడు పాణౌకరణమంగ◊ళానురచిత,కుతుకయై శ్రీ రహించు నా◊క్షితిపసుతకు. 90

టీక. పౌలోమి=శచీదేవి; అలఘుభోగసమృద్ధిన్ – అలఘు=అధికమైన, భోగ=అష్టభోగములయొక్క, సమృద్ధిన్=సంపదను; అర్పించెన్=ఒసంగెను, శచీదేవి యింద్రునిభార్య గాన తమకున్న భోగముల నిచ్చె నని భావము; అనలి=స్వాహాదేవి; అనుప మౌజశ్శ్రీలన్ – అనుపమ=సాటిలేని, ఔజశ్శ్రీలన్=తేజస్సంపదలను; ఎనపెన్=పొందించెను, అగ్నిభార్య గాన తేజస్సమృద్ధి నిచ్చె నని భావము. యమభామ=యమునిభార్య; ధర్మైకబుద్ధిన్—ధర్మ=పుణ్యమందు; ఏక=ముఖ్యమగు, బుద్ధిన్=మతిని; ఒందఁగన్=పొందు నటులు; చేసెన్=చేసెను. యమభార్య ధర్మబుద్ధి నిచ్చె నని భావము; అసురి=నిరృతిభార్య; ఇష్టరమ్యోత్సవంబు–ఇష్ట=అను కూలమగు, రమ్య=మనోజ్ఞమగు, ఉత్సవంబు=వేడుకను; ఇచ్చెన్=ఒసంగెను. కామరూపముచేత నలభ్యోత్సవములను బొందుచున్న రాక్షసునిభార్య గాన నిష్టరమ్యోత్సవంబుల నిచ్చె నని భావము. పాశిని=వరుణునిభార్య; కమలాభ్యుదయముపొందు – కమలా=సంపదయొక్క, అభ్యుదయము పొందు=ఆవిర్భావము యొక్క పొందికను; అమరించెన్=కలిగించెను. లక్ష్మి తమయింటఁ బుట్టినది గాన సులభముగా నిచ్చె నని భావము. వరుణుఁడు జలాధిష్ఠానదేవతగాన జలజంబుల నిచ్చె నను యర్థము దోఁచుచున్నది; పవని= వాయుదేవునిభార్య; సుస్పర్శనాసక్తిన్ – సు=సమీచీనమగు, స్పర్శన=దానమందు, ఆసక్తిన్=వాంఛను; చొన్పెన్=కల్గిం చెను. స్పర్శగుణము గల వాయుదేవునిభార్య గాన సుఖస్పర్శము నిచ్చె నని దోఁచుచున్నది. వాయుదేవునిభార్య దానమం దాసక్తిని కలిగించె నని భావము. ధనరాజ్ఞి=కుబేరునిభార్య; రాజపూజ్యోన్నతిన్ – రాజ=రాజులచేత,పూజ్య=పూజింపఁదగిన, ఉన్నతిన్=అతిశయమును; ప్రబలించెన్=బలపఱచెను. ఈపె రాజరాజుభార్య గాన రాజపూజ్యోన్నతి నిచ్చె నని భావము; మృడవధూటి =పార్వతీదేవి; ఈశభక్తిన్—ఈశ=భర్తయందు, భక్తిన్=భక్తిని; ఘటించెన్=ఘటిల్లఁజేసెను. పార్వతీదేవి ఈశ్వరునిభార్య గాన స్వపురుషుని యందు భక్తిని ఘటిల్లఁజేసె నని భావము. శంకరునియందు భక్తి గలుగఁజేసె నని తోఁచుచున్నది. మఱియున్=వెండియు; తక్కిననిర్జరీమణులు=తక్కినదేవాంగనలు; ఉదారకలితసౌభాగ్యవిభవముల్–ఉదార=అధికముగ, కలిత=కూడుకొన్న, సౌభాగ్య=సుభగత్వముయొక్క, విభవముల్=అతిశయములను; పాణౌకరణమంగళానురచితకుతుక యై – పాణౌకరణమంగళ =వివాహమంగళముచేత, అనురచిత=పుట్టింపఁబడిన, కుతుకయై=సంతోషముగలది యై; శ్రీన్= శోభచేత; రహించు నాక్షితిపసుతకున్= ఒప్పుచున్న క్షణదోదయునిపుత్రిక యగు నాచంద్రికకు; అపుడు=ఆసమయమందు; కలుగఁజేసిరి= సిద్ధించునటులు చేసిరి.