ఏమీ లేకపోయినా అందరిలో మగాడ్ని అనిపించుకోవాలనే కసితో ఆడవాళ్లమీద ప్రతాపం, తరతరాల అనుభవంతో అరుపులకు అర్ధం తెలిసిన అణంజి. తీవ్రమైన ప్రకంపన నాలో…
ఆగస్ట్ 2024 గురించి కొడవళ్ళ హనుమంతరావు గారి అభిప్రాయం:
08/04/2024 3:22 pm
ఈ మాట సంపాదకులకి తెలుగు సాహిత్య సమావేశాలపై కించిత్ సదభిప్రాయం కూడా లేదనిపిస్తోంది. వారన్నట్లు సాహిత్యం సామూహిక ప్రక్రియ కాదన్న మాట నిజమే; పెంపొందిన సాంకేతిక సౌకర్యాలని ప్రచారాలకీ పైరవీలకీ వాడుకునేవారు పెరిగి ఉండొచ్చు. కాని, ఎన్ని లోపాలతో కూడుకున్నా, సాహితీ సమావేశాల మూలంగా సాహిత్యం చదివేవాళ్ళు పెరుగుతారు, కొత్త రచయితలకి చెయి తిరిగిన రచయితలతో పరిచయాలు కలిగే అవకాశం ఉంది; వాటివలన కలిగే ప్రయోజనాలని కొట్టివెయ్యకూడదు.
నేను సాహితీ సమావేశానికంటూ వెళ్ళి పన్నెండేళ్లవుతోంది; దానిని పెట్టింది కూడా నేనే. జంపాల చౌదరి గారు పాపినేని శివశంకర్ గారు వాళ్ళమ్మాయి ని చూడటానికి మా ఊరు వచ్చారంటే నేను శివశంకర్ గారిని మొదటి సారిగా కలుసుకున్నాను. ఆయన అప్పుడే ప్రచురించిన పుస్తకాన్ని, “తల్లీ! నిన్ను దలంచి: అందాల తెలుగు పద్యాల లోవెలుగులు,” నాకిస్తే చదివి, దాంట్లోని పద్యాల మాధుర్యం గురించి ఓ ప్రసంగం ఇప్పిద్దామని కుతూహలపడితే ఆయన సరేనన్నారు. నేను దగ్గర్లో ఉన్న Redmond Regional Library లో ఓ హాలు బుక్ చేసి, ఆహ్వాన పత్రికని చుట్టుపక్కల మన దేశ కూరగాయల దుకాణాలలో, రెస్టారెంట్లలో పెట్టి, తెలిసిన వాళ్ళకి చెప్పాను. సమావేశం సమయానికి తినుబండారాలతో సహా వెళ్ళాను. శివశంకర్ గారు చక్కని ప్రసంగం చేశారు. ఆ సమావేశం మూలంగా నాకిప్పటికీ గుర్తుకొచ్చే పద్యం మాత్రం ఇది:
To be a boxer, or not to be there
at all. O Muse, where are our teeming crowds?
Twelve people in the room, eight seats to spare
it’s time to start this cultural affair.
Half came inside because it started raining,
the rest are relatives. O Muse.
The women here would love to rant and rave,
but that’s for boxing. Here they must behave.
Dante’s Infemo is ringside nowadays.
Likewise his Paradise. O Muse.
Oh, not to be a boxer but a poet,
one sentenced to hard shelleying for life,
for lack of muscles forced to show the world
the sonnet that may make the high-school reading lists
with luck. O Muse,
O bobtailed angel, Pegasus.
In the first row, a sweet old man’s soft snore:
he dreams his wife’s alive again. What’s more,
she’s making him that tart she used to bake.
Aflame, but carefully-don’t burn his cake!
we start to read. O Muse.
– “Poetry Reading,” by Wislawa Szymborska. Translated by Stanislaw Baranczak and Clare Cavanagh.
ఇంత పెద్ద వ్యాసం ఓపికతో చదివి స్పందించినందుకు ధన్యవాదాలు. మీరు అడిగిన అంశాల మీద రాయగలిగే స్థోమత నాకు లేదు. వైద్త వృత్తిలో ఉన్న పాఠకులెవరైనా స్పందించి రాస్తారేమో చూద్దాం!
మంచి వ్యాసం. మరో వ్యాసంలో ఇండియా, పాకిస్తాన్, శ్రీలంక అనేటువంటి సౌత్ ఈస్ట్ ఏషియా వారికీ ఆఫ్రికన్ నల్ల వారికీ ఉన్న జన్యు విషయాలు వారికి ఈ జబ్బు రావడానికి అవకాశం ఎందుకు ఎక్కువ, వస్తే దెబ్బలు తగిలాక తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు, కాలో చేయో తీసేయవలసి రావడం (ఇప్పుడు అంత లేదు కానీ ఒకప్పుడు ఇది ఎక్కువగా ఉండేది), ఇన్సులిన్ వాడకం (దానికి సంబంధించిన డ్రగ్ కంపెనీల గొడవలు, గవర్నమెంట్ తల పట్టుకుంటూ ఈ మందుల ఖరీదు తగ్గించలేకపోవడం), వగైరా వగైరాలు చెప్తారనుకుంటున్నాను.
ఒకప్పుడు చాపకింద నీరులా ఉండే ఈ వ్యాధి ప్రస్తుతం ప్రాణాంతకంగా తయారై మీద పడడానికి సిద్ధంగా ఉంది. ఇండియాలో మరీను. వేపుడు కూరలూ, పామాయిల్ అనే నూనె, డాల్డా మొదలైనవి. కాకరకాయ తినడం, ఉపవాసం చేయడం అంటే దాదాపు నూటికి నూరు శాతం ఎవరికీ నచ్చదు. అయితే ఇవి మన ఇండియా/దక్షిణ ఏషియా వారికి చాలా మంచివి అని చెప్తూ – కనీసం ఏకాదశి/శివరాత్రి నాడు ఉపవాసం చేయండి అని దేవుణ్ణి చేర్చినా ఎవరూ పట్టించుకోవడం లేదు. ఇప్పుడు అమెరికావాడు దీన్నే శంఖంలో పోసి – ఇంటెర్మిట్టంట్ ఫాస్టింగ్ అంటూ తీర్ధంలాగా తయారు చేసాడు. రాబోయే రోజుల్లో ఈ వ్యాధులు మరింతగా విజృంభించడానికి సిద్ధంగా ఉన్నాయి. దీన్నే మరో విధంగా చెప్పాలంటే – Be ready for a bumpy ride ahead, fasten your seat belts. దురదృష్టం ఏమిటంటే, “ఆ ఏమీ ఫర్వాలేదు, జబ్బొస్తే మందులేసుకుంటాం” అనే మన:స్తత్వం మూటగట్టుకోవడం.
సుంకర గోపాలయ్య కలం నుంచి మరో మంచి కవిత. ప్రస్తుత కాలంలో పోరాటం చేసే మనిషికి తోడుగా నిలిచే వారు ఎవరూ లేకపోవడం బాధ కలిగించే విషయం. బాధలలో తోడు నిలిచేవారు లేకపోవడం బాధాకరం.
బాధిత స్వరం గురించి G.Lakshmi narayana గారి అభిప్రాయం:
08/01/2024 9:44 am
బాధిత స్వరం, మారుతున్న కాలానికి మరో రూపం… చాలా బాగుంది గురువుగారు.🙏
Alert: completely self-serving, rambling to the point of incoherence, mostly irrelevant comment follows!
I came here to this article from a post made by శ్రీ వురుపుటూరి శ్రీనివాస్ in a (*shameless plug alert*) WA group called సంస్కృత సంస్కృతి (సం. సం.) by my cousin సంకా ఉషారాణి. I make that aside in a sideways homage to the fact that the commentary on this article (which I will have to go back to read ; I jumped directly to the comments per Srinivas’ note 😀) has taken on a life of its own!
వేలూరి గారు చెప్పినట్టు my heart indeed was filled with warmth ఈ ఉత్కృష్ట పద్యాలు వాటి కథలూ, వాటికి సంబంధించిన వ్యాఖ్యలూ చదివి.
వేలూరి గారు, తాడిగడప శ్యామలరావు గారు – వీరితో పాతికేళ్ళ నాటి పరిచయం మళ్ళీ గుర్తు చేసినందుకైనా అందరికీ కృతజ్ఞుడిని.
హనుమంతరావు గారు cite చేసిన ముందుమాటలోని విషయం బాధాకరమైన నిజం. నా పిల్లలకి తెలుగు నేర్పుకోలేక పోతిని (కారణాలు వదిలేయండి).
చివరగా:
1. హనుమంతరావు గారు quote చేసిన పద్యంలో చిన్న typo fixes
ద్రాక్షాపానక ఖండశర్కరలతో రంభాఫలశ్రేణితో
గోక్షీరంబుల తోడ మండెగలతో క్రొన్నేతితో పప్పుతో
నక్షయ్యంబగు నేరుఁబ్రాల కలమాహారంబు నిశ్శంకతం
గుక్షుల్ నిండగ నారగించితిమి యక్షుద్రక్షుధాశాంతికిన్.
— భీ.పు. 2-142.
2. వేనలి పాటపాట నరవెండ్రుకతో … దీని సందర్భం పూర్తి పాఠం గుర్తు చేయగలరా దయచేసి.
కోట గురించి వంశీ క్రిష్ణ గారి అభిప్రాయం:
08/06/2024 7:00 am
ఏమీ లేకపోయినా అందరిలో మగాడ్ని అనిపించుకోవాలనే కసితో ఆడవాళ్లమీద ప్రతాపం, తరతరాల అనుభవంతో అరుపులకు అర్ధం తెలిసిన అణంజి. తీవ్రమైన ప్రకంపన నాలో…
ఆగస్ట్ 2024 గురించి కొడవళ్ళ హనుమంతరావు గారి అభిప్రాయం:
08/04/2024 3:22 pm
ఈ మాట సంపాదకులకి తెలుగు సాహిత్య సమావేశాలపై కించిత్ సదభిప్రాయం కూడా లేదనిపిస్తోంది. వారన్నట్లు సాహిత్యం సామూహిక ప్రక్రియ కాదన్న మాట నిజమే; పెంపొందిన సాంకేతిక సౌకర్యాలని ప్రచారాలకీ పైరవీలకీ వాడుకునేవారు పెరిగి ఉండొచ్చు. కాని, ఎన్ని లోపాలతో కూడుకున్నా, సాహితీ సమావేశాల మూలంగా సాహిత్యం చదివేవాళ్ళు పెరుగుతారు, కొత్త రచయితలకి చెయి తిరిగిన రచయితలతో పరిచయాలు కలిగే అవకాశం ఉంది; వాటివలన కలిగే ప్రయోజనాలని కొట్టివెయ్యకూడదు.
నేను సాహితీ సమావేశానికంటూ వెళ్ళి పన్నెండేళ్లవుతోంది; దానిని పెట్టింది కూడా నేనే. జంపాల చౌదరి గారు పాపినేని శివశంకర్ గారు వాళ్ళమ్మాయి ని చూడటానికి మా ఊరు వచ్చారంటే నేను శివశంకర్ గారిని మొదటి సారిగా కలుసుకున్నాను. ఆయన అప్పుడే ప్రచురించిన పుస్తకాన్ని, “తల్లీ! నిన్ను దలంచి: అందాల తెలుగు పద్యాల లోవెలుగులు,” నాకిస్తే చదివి, దాంట్లోని పద్యాల మాధుర్యం గురించి ఓ ప్రసంగం ఇప్పిద్దామని కుతూహలపడితే ఆయన సరేనన్నారు. నేను దగ్గర్లో ఉన్న Redmond Regional Library లో ఓ హాలు బుక్ చేసి, ఆహ్వాన పత్రికని చుట్టుపక్కల మన దేశ కూరగాయల దుకాణాలలో, రెస్టారెంట్లలో పెట్టి, తెలిసిన వాళ్ళకి చెప్పాను. సమావేశం సమయానికి తినుబండారాలతో సహా వెళ్ళాను. శివశంకర్ గారు చక్కని ప్రసంగం చేశారు. ఆ సమావేశం మూలంగా నాకిప్పటికీ గుర్తుకొచ్చే పద్యం మాత్రం ఇది:
To be a boxer, or not to be there
at all. O Muse, where are our teeming crowds?
Twelve people in the room, eight seats to spare
it’s time to start this cultural affair.
Half came inside because it started raining,
the rest are relatives. O Muse.
The women here would love to rant and rave,
but that’s for boxing. Here they must behave.
Dante’s Infemo is ringside nowadays.
Likewise his Paradise. O Muse.
Oh, not to be a boxer but a poet,
one sentenced to hard shelleying for life,
for lack of muscles forced to show the world
the sonnet that may make the high-school reading lists
with luck. O Muse,
O bobtailed angel, Pegasus.
In the first row, a sweet old man’s soft snore:
he dreams his wife’s alive again. What’s more,
she’s making him that tart she used to bake.
Aflame, but carefully-don’t burn his cake!
we start to read. O Muse.
– “Poetry Reading,” by Wislawa Szymborska. Translated by Stanislaw Baranczak and Clare Cavanagh.
కొడవళ్ళ హనుమంతరావు
నేను ఫిలాసఫీ ఎందుకు చేపట్టాను? గురించి Govardhan mada గారి అభిప్రాయం:
08/03/2024 6:04 am
అనువాదం చాలా చక్కగా ఉంది. అభినందనలు 💐
వాయవ్య అమెరికా వసంతం గురించి Rajendra Prasad గారి అభిప్రాయం:
08/02/2024 12:27 am
చాలా బాగుంది. అమెరికా వసంతం కళ్ళతో చూసినట్లు.
మధుమేహం – రక్తపోటు 2 గురించి Venkateswararao VEMURI గారి అభిప్రాయం:
08/01/2024 11:22 pm
ఇంత పెద్ద వ్యాసం ఓపికతో చదివి స్పందించినందుకు ధన్యవాదాలు. మీరు అడిగిన అంశాల మీద రాయగలిగే స్థోమత నాకు లేదు. వైద్త వృత్తిలో ఉన్న పాఠకులెవరైనా స్పందించి రాస్తారేమో చూద్దాం!
మధుమేహం – రక్తపోటు 2 గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
08/01/2024 3:43 pm
మంచి వ్యాసం. మరో వ్యాసంలో ఇండియా, పాకిస్తాన్, శ్రీలంక అనేటువంటి సౌత్ ఈస్ట్ ఏషియా వారికీ ఆఫ్రికన్ నల్ల వారికీ ఉన్న జన్యు విషయాలు వారికి ఈ జబ్బు రావడానికి అవకాశం ఎందుకు ఎక్కువ, వస్తే దెబ్బలు తగిలాక తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు, కాలో చేయో తీసేయవలసి రావడం (ఇప్పుడు అంత లేదు కానీ ఒకప్పుడు ఇది ఎక్కువగా ఉండేది), ఇన్సులిన్ వాడకం (దానికి సంబంధించిన డ్రగ్ కంపెనీల గొడవలు, గవర్నమెంట్ తల పట్టుకుంటూ ఈ మందుల ఖరీదు తగ్గించలేకపోవడం), వగైరా వగైరాలు చెప్తారనుకుంటున్నాను.
ఒకప్పుడు చాపకింద నీరులా ఉండే ఈ వ్యాధి ప్రస్తుతం ప్రాణాంతకంగా తయారై మీద పడడానికి సిద్ధంగా ఉంది. ఇండియాలో మరీను. వేపుడు కూరలూ, పామాయిల్ అనే నూనె, డాల్డా మొదలైనవి. కాకరకాయ తినడం, ఉపవాసం చేయడం అంటే దాదాపు నూటికి నూరు శాతం ఎవరికీ నచ్చదు. అయితే ఇవి మన ఇండియా/దక్షిణ ఏషియా వారికి చాలా మంచివి అని చెప్తూ – కనీసం ఏకాదశి/శివరాత్రి నాడు ఉపవాసం చేయండి అని దేవుణ్ణి చేర్చినా ఎవరూ పట్టించుకోవడం లేదు. ఇప్పుడు అమెరికావాడు దీన్నే శంఖంలో పోసి – ఇంటెర్మిట్టంట్ ఫాస్టింగ్ అంటూ తీర్ధంలాగా తయారు చేసాడు. రాబోయే రోజుల్లో ఈ వ్యాధులు మరింతగా విజృంభించడానికి సిద్ధంగా ఉన్నాయి. దీన్నే మరో విధంగా చెప్పాలంటే – Be ready for a bumpy ride ahead, fasten your seat belts. దురదృష్టం ఏమిటంటే, “ఆ ఏమీ ఫర్వాలేదు, జబ్బొస్తే మందులేసుకుంటాం” అనే మన:స్తత్వం మూటగట్టుకోవడం.
ముష్టి పలురకములు గురించి VSTSayee గారి అభిప్రాయం:
08/01/2024 11:27 am
సంకా రామకృష్ణ-గారు:
శ్రీకాశీఖండము 7.160
https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.371162/page/467/mode/2up
దేవులపల్లి వెంకటకృష్ణశాస్త్రిగారి ‘రసజ్ఞునిభావనలో శ్రీనాథకవి’ (‘వాణి’ 7-1-1968)
https://books.google.co.in/books?id=EnzMEAAAQBAJ&pg=PA3
నమస్తే,
వాడపల్లి శేషతల్పశాయి.
బాధిత స్వరం గురించి Sidhartha గారి అభిప్రాయం:
08/01/2024 10:08 am
సుంకర గోపాలయ్య కలం నుంచి మరో మంచి కవిత. ప్రస్తుత కాలంలో పోరాటం చేసే మనిషికి తోడుగా నిలిచే వారు ఎవరూ లేకపోవడం బాధ కలిగించే విషయం. బాధలలో తోడు నిలిచేవారు లేకపోవడం బాధాకరం.
బాధిత స్వరం గురించి G.Lakshmi narayana గారి అభిప్రాయం:
08/01/2024 9:44 am
బాధిత స్వరం, మారుతున్న కాలానికి మరో రూపం… చాలా బాగుంది గురువుగారు.🙏
ముష్టి పలురకములు గురించి సంకా రామకృష్ణ గారి అభిప్రాయం:
08/01/2024 7:30 am
Alert: completely self-serving, rambling to the point of incoherence, mostly irrelevant comment follows!
I came here to this article from a post made by శ్రీ వురుపుటూరి శ్రీనివాస్ in a (*shameless plug alert*) WA group called సంస్కృత సంస్కృతి (సం. సం.) by my cousin సంకా ఉషారాణి. I make that aside in a sideways homage to the fact that the commentary on this article (which I will have to go back to read ; I jumped directly to the comments per Srinivas’ note 😀) has taken on a life of its own!
వేలూరి గారు చెప్పినట్టు my heart indeed was filled with warmth ఈ ఉత్కృష్ట పద్యాలు వాటి కథలూ, వాటికి సంబంధించిన వ్యాఖ్యలూ చదివి.
వేలూరి గారు, తాడిగడప శ్యామలరావు గారు – వీరితో పాతికేళ్ళ నాటి పరిచయం మళ్ళీ గుర్తు చేసినందుకైనా అందరికీ కృతజ్ఞుడిని.
హనుమంతరావు గారు cite చేసిన ముందుమాటలోని విషయం బాధాకరమైన నిజం. నా పిల్లలకి తెలుగు నేర్పుకోలేక పోతిని (కారణాలు వదిలేయండి).
చివరగా:
1. హనుమంతరావు గారు quote చేసిన పద్యంలో చిన్న typo fixes
ద్రాక్షాపానక ఖండశర్కరలతో రంభాఫలశ్రేణితో
గోక్షీరంబుల తోడ మండెగలతో క్రొన్నేతితో పప్పుతో
నక్షయ్యంబగు నేరుఁబ్రాల కలమాహారంబు నిశ్శంకతం
గుక్షుల్ నిండగ నారగించితిమి యక్షుద్రక్షుధాశాంతికిన్.
— భీ.పు. 2-142.
2. వేనలి పాటపాట నరవెండ్రుకతో … దీని సందర్భం పూర్తి పాఠం గుర్తు చేయగలరా దయచేసి.
సంకా రామకృష్ణ