దర్శనము

ఆయాహి వరదే దేవి త్ర్యక్షరే బ్రహ్మవాదిని ।
గాయత్రి! ఛన్దసాం మాతర్బ్రహ్మయోని నమోఽస్తు తే ॥

( సిద్ధాశ్రమం. విశ్వామిత్రుని నెలవు. ఉషఃకాలం.)

అరుణిమ లావటిల్లికొనె నంతట కొంచెము కొంచెమై తమో
వరణము జుంజురించినది ప్రాకృతకాంత యెడందలో విమో
హ రహిత శీత వాతములు హత్తుకొనంగ దినాదివేళ పొం
పిరి నవశాంతులావరిలె పేరుకొనెన్ రమణీయశీలముల్.

తలిరాకు పరీవార ము
పలాలనమొనర్ప కొలువు పాటించి కుహూ
కలరవ రాజ్యాంగ సరణి
వెలయించుచు పికవిభుండు వెలసె తరువుపై.

జారిన మంచుబిందువుల జాడలలో నది శీకరాళులొ-
ప్పారి సుఖోపగూహనము పండు కెలంకున కౌశికుండు వి
స్తార విచార వేపథు నిజాంతర చిత్తము నెమ్మదింపగా
తీరిచి పద్మభంగిమను దివ్యవిధమ్మున కూరుచుండినన్.

వాలిన కంటిరెప్పజతపై కుసుమించిన శోణరోచులం
దేలుచు నక్షమాలనొగి తేట మెదల్చుచునున్న యంత విం
తై లలిగాలి యొక్కటి సుతారముగా స్పృశియింప చిత్రవ
ర్ణాల శచీశచాపకిరణమ్ములు తాకుట తోచె మౌనికిన్.

తెలిసిన తల్లడింపు వెనుతీవియ నంతటనాక్రమించి గుం
డెలు వడి దద్దరిల్ల – కబళించిన యుగ్రతపోవ్యథా ఘన
మ్ములిటు ముహుర్ముహుర్మనన మోదములై పరిపాకమందగా
సులలిత నేత్రముల్దెరచి చూచెను గాధిజుడల్ల నల్లనన్.

వన్నెల పూలకొమ్మ, పరభావసమాధులలోని చెమ్మ, యా
పన్నుల వెన్నెలమ్మ, తొలిపాటల కమ్మని పొందికమ్మ, సం
ఛన్న విమోహజాత తమసమ్మును చీల్చు నిజప్రభావముల్
మున్నుడి గాగ నిల్చె ముని ముంగిట సౌరమహావిభూతులన్.

ముత్యము పగడమ్ము, సువర్ణము ధవళమ్ము
నీలమను వర్ణచయము రాణించు తావు;
సంహితోపబృంహణ సీమ, సన్నిభృతము
సాంధ్యకాలోదయానంతశక్తి యామె –

ఒక మోము నవ్వెనా వికలమౌ భవవల్లి
ఐదుమోముల నవ్వులల్లుకొనియె
ఒక చేయి సాకెనా సకలమ్మధీనమ్ము
పది చేతుల కరుణ పల్లవించె
ఒక కాంతి సోకెనా వికసించు జన్మము
వదనపంచక కాంతు లొదవె నంత
ఒక తత్త్వమమరెనా పెకలించు భయరాజి
తత్త్వసర్వస్వమ్ము తరలివచ్చె

ఆ తరళ ఘనసౌందర్యపాత మడరి
తనను ముంచెత్త నిలువెల్ల తడిసి తడిసి
గొంతు తడియార, తడినిండ నంతరమున
మాట పెకలించె నెదనించి మౌనివరుడు.

రావమ్మా వరదాయినీ! కనులలో రాజిల్లవమ్మా, జపా
రావమ్ముల్ ముఖరించి నిశ్చలత కారామమ్ముగా మారె నా
భావాగారము నిన్ను పోల్చుటకు విశ్వాసప్రియే! రమ్ము, యీ
జీవున్ దీపముగా త్వదీయ పదరాజీవాగ్రమందుంచెదన్.

గాదిలి చూపు లేశమునకైనను కానొ మదంబ! యన్న యీ
చేదు జడాస్థిపై కురియజేయ దయామృతమొక్కసారిగా
వేదమయీ! చిగిర్చితివి వేల వసంతములైనయట్లు మూ-
డైదుల కళ్లతో- నెటుల నానుదునో భవదీయదృక్కులన్.

వీనులతో చెలంగి నిను విన్న క్షణమ్మున నుండి జీవసౌ-
ధాన పునాదిగోడల కుదారజవమ్ము లభించెనమ్మ వీ-
ణై నినదించి నీ మనువు నార్తమనమ్మొక సూక్తమయ్యె నా
ప్రాణము పొంగువారినది స్వర్గధునీసమమైన వెల్లువై

కామచితాగ్నిలో కరుడుగట్టిన దేహము వ్రేల్చి బుద్ధి కెం-
దామర గ్రోధశైలముకు దబ్బున నేచి మృతుండనై సవి-
త్రీ! మలిజన్మనొందితి దలిర్పగ నీ సముఖమ్ములో నితాం-
తామల ధాతుమంజరికనై యమృతాంశువులన్ రచించెదన్.

పూసకు పూసగా కదుపబోవగ నీ మనుతల్లజప్రమా
శ్వాసము నొందు నా మనసు వారకమై జపమాల చాలనం-
బే సరిలేని రీతిని లయించిన తీయము లందగించి పే-
రాసను లేవదీసినవి యాగమవజ్రఖనీ! తపమ్ములో.

ఓ మనన జనావనకళా! యోగభూమి
కానుఖేలన శీలా! నిరంతరమ్ము
ప్రాపువై యుండవమ్మ పరాకు జేయ
క గొని రక్షింపవమ్మ యీ గాధిసుతుని.