పూర్వ మేఘః(ప్రధమ సర్గః)
1
కశ్చి త్కాన్తా విరహగురుణా స్వాధికారాత్ప్రమత్తః
శాపే నాస్తంగమితమహిమా వర్షభోగ్యేణ భర్తుః
యక్ష శ్చక్రే జనకతనయా స్నానపుణ్యోదకేషు
స్నిగ్ధచ్ఛాయాతరుషు వసతిం రామగిర్యాశ్రమేషు
2
తస్మి న్నద్రౌ కతిచి దబలావిప్రయుక్త స్స కామీ
నీత్వా మాసా న్కనకవలయభ్రంశరిక్తప్రకోష్ఠః
ఆషాఢస్య ప్రథమదివసే మేఘమాశ్లిష్టసానుం
వప్రక్రీడాపరిణతగజప్రేక్షణీయం దదర్శ
3
తస్య స్థిత్వా కథ మపి పురః కౌతుకాధాన హేతో
రన్తర్బాష్ప శ్చిర మనుచరో రాజరాజస్య దధ్యౌ
మేఘాలోకే భవతి సుఖినోऽప్యన్యథావృత్తి చేతః,
కణ్ఠాశ్లేషప్రణయిని జనే కిం పునర్దూరసంస్థే
4
ప్రత్యాసన్నే నభసి దయితాజీవితాలమ్బనార్థీ
జీమూతేన స్వకుశలమయీం హారయిష్య న్ప్రవృత్తిమ్‌
స ప్రత్యగ్రైః కుటజకుసుమైః కల్పితార్ఘాయ తస్మై
ప్రీతః ప్రీతిప్రముఖవచనం స్వాగతం వ్యాజహార
5
ధూమ జ్యోతి స్సలిల మరుతాం సన్నిపాతః క్వ మేఘః !
సందేశార్థాః క్వ పటుకరణైః ప్రాణిభిః ప్రాపణీయాః !
ఇత్యౌత్సుక్యా దపరిగణయన్‌ గుహ్యకస్తం యయాచే
కామార్తా హి ప్రకృతికృపణా శ్చేతనాచేతనేషు
6
జాతం వంశే భువనవిదితే పుష్కలావర్తకానాం
జానామి త్వాం ప్రకృతిపురుషం కామరూపం మఘోనః;
తేనార్థిత్వం త్వయి విధివశా ద్దూరబన్ధు ర్గతోऽహం,
యాచ్ఞా మోఘా వర మధిగుణే నాధమే లబ్ధకామా.
7
సంతప్తానాం త్వ మసి శరణం, త త్పయోద ప్రియాయాః
సందేశం మే హర ధనపతిక్రోధవిశ్లేషితస్య;
గన్తవ్యా తే వసతి రలకా నామ యక్షేశ్వరాణాం
బాహ్యోద్యాన స్థిత హర శిరశ్చంద్రికా ధౌతహర్మ్యా
8
త్వా మారూఢం పవనపదవీ ముద్గృహీతాలకాన్తాః
ప్రేక్షిష్యన్తే పథికవనితాః ప్రత్యయా దాశ్వసత్యః.
కః సన్నద్ధే విరహవిధురాం త్వ య్యుపేక్షేత జాయాం
న స్యాదన్యోऽప్యహ మివ జనో యః పరాధీనావృత్తిః?
9
మన్దం మన్దం నుదతి పవన శ్చానుకూలో యథా త్వాం
వామశ్చాయం నదతి మధురం చాతక స్తే సగన్ధః
గర్భాధానక్షణపరిచయా న్నూన మాబద్ధమాలాః
సేవిష్యన్తే నయనసుభగం ఖే భవన్తం బలాకాః
10
తాం చావశ్యం దివసగణనాతత్పరా మేకపత్నీ
మవ్యాపన్నా మవితథగతి ర్ద్రక్ష్యసి భ్రాతృజాయామ్‌
ఆశాబన్ధః కుసుమసదృశం ప్రాయశో హ్యఙ్గనానాం
సద్యఃపాతి ప్రణయి హృదయం విప్రయోగే రుణద్ధి.
11
కర్తుం యచ్చ ప్రభవతి మహీ ముచ్ఛిలీన్ధ్రా మవన్య్ధాం
తచ్ఛ్రుత్వా తే శ్రవణసుభగం గర్జితం మానసోత్కాః
ఆ కైలాసా ద్బిసకిసలయచ్ఛేదపాధేయవన్తః
సంపత్స్యన్తే నభసి భవతో రాజహంసాః సహాయాః
12
ఆపృచ్ఛస్వ ప్రియసఖ మముం తుఙ్గ మాలిఙ్య్గ శైలం
వన్య్దైః పుంసాం రఘుపతిపదై రఙ్కితం మేఖలాసు
కాలే కాలే భవతి భవతా యస్య సంయోగ మేత్య
స్నేహవ్యక్తి శ్చిరవిరహజం ముఞ్చతో బాష్ప ముష్ణమ్‌
13
మార్గం తావ చ్ఛ్రుణు కథయత స్వ్తత్ప్రయానానురూపం,
సందేశం మే తదను జలద శ్రోష్యసి శ్రోత్రపేయమ్‌;
ఖిన్నః ఖిన్నః శిఖరిషు పదం న్యస్య గన్తాసి యత్ర,
క్షీణః క్షీణః పరిలఘు పయః స్రోతసాం చోపభుజ్య
14
అద్రేః శృఙ్గం హరతి పవనః కిం స్విదిత్యున్ముఖీభి
ర్దృష్టోత్సాహ శ్చకితచకితం ముగ్ధసిద్ధాఙ్గనాభిః
స్థానా దస్మా త్సరసనిచులా దుత్పతోదఙ్ముఖః ఖం
దిఙ్నాగానాం పథి పరిహరన్‌ స్థూలహస్తావలేపాన్‌
15
రత్నచ్ఛాయా వ్యతికర ఇవ ప్రేక్ష్య మేతత్పురస్తా
ద్వల్మీకాగ్రా త్ప్రభవతి ధనుః ఖణ్డ మాఖణ్డలస్య
యేన శ్యామం వపు రతితరాం కాన్తి మాపత్స్యతే తే
బర్హేణేవ స్ఫురిత రుచినా గోపవేషస్య విష్ణోః
16
త్వయ్యాయత్తం కృషి ఫలమితి భ్రూవికారానభిఙ్ఞైః
ప్రీతిస్నిగ్ధైర్జనపదవధూలోచనైః పీయమానః
సద్యః సీరోత్కషణసురభి క్షేత్ర మారుహ్య మాలం
కించి త్పశ్చా ద్వ్రజ లఘుగతి ర్భూయ ఏ వోత్తరేణ
17
త్వా మాసార ప్రశమితవనోపప్లవం సాధు మూర్న్ధా
వక్ష్య త్యధ్వశ్రమపరిగతం సానుమా నామ్రకూటః
న క్షుద్రోऽపి ప్రథమ సుకృతాపేక్షయా సంశ్రయాయ
ప్రాప్తే మిత్రే భవతి విముఖః కిం పునర్యస్తథోచ్చైః
18
ఛన్నోపాన్తః పరిణతఫలద్యోతిభిః కాననామ్రై
స్వ్త య్యారూఢే శిఖరమచలః స్నిగ్ధవేణీ సవర్ణే
నూనం యాస్య త్యమరమిథునప్రేక్షణీయా మవస్థాం
మధ్యే శ్యామః స్తన ఇవ భువః శేషవిస్తార పాణ్డుః
19
స్థిత్వా తస్మి న్వనచరవధూభుక్త కుఞ్జే ముహూర్తం
తోయోత్సర్గద్రుతతరగతి స్తత్పరం వర్మ్త తీర్ణః
రేవాం ద్రక్ష్య స్యుపలవిషమే విన్య్ధపాదే విశీర్ణాం
భక్తిచ్ఛేదైరివ విరచితాం భూతి మఙ్గే గజస్య
20
తస్యాస్త్తౖికె ర్వనగజమదై ర్వాసితం వాన్తవృష్టి
ర్జమ్బూకుఞ్జ ప్రతిహతరయం తోయమాదాయ గచ్ఛేః;
అన్తఃసారం ఘన తులయితుం నానిలః శక్ష్యతి త్వాం;
రిక్తః సర్వో భవతి హి లఘుః పూర్ణతా గౌరవాయ
21
నీపం దృష్వ్టా హరితకపిశం కేసరై రర్ధరూఢై
రావిర్భూత ప్రథమ ముకుళాః కన్దలీ శ్చానుకచ్ఛమ్‌
జగ్వ్ధారణ్యే ష్వధిక సురభిం గన్ధమాఘ్రాయ చోర్వ్యాః
సారఙ్గా స్తే జలలవముచః సూచయిష్యన్తి మార్గమ్‌
22
అమ్భోబిన్దు గ్రహణచతురాం శ్చాతకాన్‌ వీక్షమాణాః
శ్రేణీభూతాః పరిగణనయా నిర్దిశన్తో బలాకాః
త్వా మాసాద్య స్తనితసమయే మానయిష్యన్తి సిద్ధాః
సోత్కన్ఠాని ప్రియసహచరీ సంభ్రమాలిఙ్గితాని
23
ఉత్పశ్యామి ద్రుతమపి సఖే మత్ప్రియార్థం యియాసోః
కాలక్షేపం కకుభ సురభౌ పర్వతే పర్వతే తే;
శుక్లాపాఙ్గైః సజల నయనైః స్వాగతీ కృత్య కేకాః
ప్రత్యుద్యాతః కథమపి భవా న్గన్తు మాశు వ్యవస్యేత్‌
24
పాణ్డుచ్ఛాయో పవనవృతయః కేతకైస్సూచిభిన్నై
ర్నీడారమ్భై ర్గృహబలిభుజా మాకులగ్రామచైత్యాః
త్వ య్యాసన్నే పరిణతఫల శ్యామజమ్బూవనాన్తాః
సంపత్స్యన్తే కతిపయదినస్థాయి హంసా దశార్ణాః
25
తేషాం దిక్షు ప్రథిత విదిశాలక్షణాం రాజధానీం
గత్వా సద్యః ఫల మవికలం కాముకత్వస్య లబ్ధాః,
తీరోపాన్త స్థనిత సుభగం పాస్యసి స్వాదు యత్త
త్సభ్రూభఙ్గం ముఖమివ పయో వేత్రవత్యాశ్చలోర్మి
26
నీచై రాఖ్యం గిరి మధివసే స్తత్ర విశ్రామహేతో
స్వ్తత్సంపర్కా త్పులకితమివ ప్రౌఢ పుష్పైః కదమ్బైః
యః పణ్యస్త్రీ రతిపరిమళోద్గారిభి ర్నాగరాణా
ముద్దామాని ప్రథయతి శిలా వేశ్మభి ర్యౌవనాని.
27
విశ్రాన్తః స న్వ్రజ వననదీతీర జాతాని సిఞ్చ
న్నుద్యానానాం నవజల కణై ర్యూథికాజాలకాని
గణ్డస్వేదాపనయనరుజాక్లాన్త కర్ణోత్పలానాం
ఛాయాదానా త్క్షణపరిచితః పుష్పలావీముఖానామ్‌
28
వక్రః పన్థా య దపి భవతః ప్రస్థిత స్యోత్తరాశాం
సౌధోత్సఙ్గ ప్రణయ విముఖో మాస్మభూ రుజ్జయిన్యాః
విద్యుద్దామస్ఫురిత చకితై ర్యత్ర పౌరాఙ్గనానాం
లోలాపాఙ్గై ర్యది న రమసే లోచనై ర్వఞ్చితః స్యాః
29
వీచిక్షోభ స్తనితవిహగశ్రేణికాఞ్చీగుణాయాః
సంసర్పన్య్తాః స్ఖలితసుభగం దర్శితావర్తనాభేః
నిర్విన్య్ధాయాః పథి భవ రసాభ్యన్తరః సన్నిపత్య
స్త్రీణా మాద్యం ప్రణయ వచనం విభ్రమో హి ప్రియేషు.
30
వేణీభూతప్రతను సలిలా సా త్వతీతస్య సిన్ధుః
పాణ్డుచ్ఛాయా తటరుహతరుభ్రంశిభి ర్జీర్ణ పర్ణైః
సౌభాగ్యం తే సుభగ విరహావస్థయావ్యఞ్జయన్తీ
కార్శ్యం యేన త్యజతి విధినా స త్వ యై వోపపాద్యః
31
ప్రాప్యావన్తీ నుదయనకధాకోవిదగ్రామ వృద్ధాన్‌
పూర్వోద్దిష్టా మనుసర పురీం శ్రీవిశాలాం విశాలాం
స్వల్పీభూతే సుచరితఫలే స్వర్గిణాం గాం గతానాం
శేషైః పుణ్యైః హృతమివ దివః కాన్తిమ త్ఖణ్డ మేకమ్‌
32
దీర్ఘీ కుర్వన్‌ పటు మదకలం కూజితం సారసానాం
ప్రత్యూషేషు స్ఫుటితకమలామోదమైత్రీకషాయః
యత్ర స్త్రీణాం హరతి సురతగ్లాని మఙ్గానుకూలః
శిప్రావాతః ప్రియతమ ఇవ ప్రార్ధనాచాటుకారః
33
హారం స్తారాం స్తరలగుటికా న్కోటిశః శఙ్ఖ శుక్తీః
శష్ప శ్యామా న్మరకతమణీ నున్మయూఖ ప్రరోహాన్‌
దృష్వ్టా యస్యాం విపణిరచితా న్విద్రుమాణాం చ భఙ్గాన్‌
సంలక్ష్యన్తే సలిలనిధయ స్తోయమాత్రావశేషాః
34
ప్రద్యోతస్య ప్రియదుహితరం వత్సరాజోऽత్ర జహ్రే
హైమం తాలద్రుమవన మభూ దత్ర తస్యైవ రాజ్ఞః
అత్రోద్భ్రాన్తః కిల నళగిరిః స్తమ్భ ముత్పాట్య దర్పా
దిత్యాగన్తూ న్రమయతి జనో యత్ర బన్ధూ నభిజ్ఞః
35
పత్త్రశ్యామా దినకరహయస్పర్ధినో యత్ర వాహాః
శైలోదగ్రా స్వ్తమివ కరిణో వృష్టిమన్తః ప్రభేదాత్‌
యోధాగ్రణ్యః ప్రతిదశముఖం సంయుగే తస్థివాంసః
ప్రత్యాదిష్టాభరణరుచయ శ్చన్ద్రహాస వ్రణాఙ్కైః
36
జాలోద్గీర్ణై రుపచితవపుః కేశసంస్కారధూపై
ర్బన్ధుప్రీత్యా భవనశిఖిభి ర్దత్తనృత్యోపహారః
హర్మ్యే ష్వస్యాః కుసుమసురభి ష్వధ్వఖేదం నయేథాః
పశ్యన్‌ లక్ష్మీం లలితవనితాపాదరాగాఙ్కితేషు
37
భర్తుః కణ్ఠచ్ఛవి రితిగణైః సాదరం వీక్ష్యమాణః
పుణ్యం యాయా స్ర్తిభువన గురో ర్ధామ చణ్డీశ్వరస్య
ధూతోద్యానం కువలయరజోగన్ధిభిర్గన్ధవత్యా
స్తోయక్రీడానిరతయువతిస్నానత్తిౖకెర్మరుద్భిః
38
అప్యన్యస్మి న్జలధర మహాకాళ మాసాద్య కాలే
స్థాతవ్యం తే నయనవిషయం యావ దద్యేతి భానుః
కుర్వ న్సంధ్యాబలిపటహతాం శూలినః శ్లాఘనీయా
మామన్ద్రాణాం ఫల మవికలం లప్స్యసే గర్జితానామ్‌
39
పాదన్యాసక్వణితరశనా స్తత్ర లీలావధూతైః
రత్నచ్ఛాయా ఖచిత వలిభి శ్చామరైః క్లాన్తహస్తాః
వేశ్యాస్వ్తత్తో నఖపదసుఖా న్ప్రాప్య వర్షాగ్రబిన్దూ
నామోక్ష్యన్తే త్వయి మధుకరశ్రేణి దీర్ఘా న్కటాక్షాన్‌
40
పశ్చా దుచ్చై ర్భుజతరువనం మణ్డలే నాభిలీనః
సాన్య్ధం తేజః ప్రతినవజపాపుష్పరక్తమ్‌ దధానః
నృత్యారమ్భే హర పశుపతే రార్ద్రనాగాజినేచ్ఛాం
శాన్తోద్వేగస్తిమితనయనం దృష్టభక్తిర్భవాన్యా
41
గచ్ఛన్తీనాం రమణవసతిం యోషితాం తత్ర నక్తం
రుద్ధాలోకే నరపతిపథే సూచిభేద్యై స్తమోభిః
సౌదామన్యా కనకనికషస్నిగ్ధయా దర్శ యోర్వీం
తోయోత్సర్గస్తనితముఖరో మాస్మభూ ర్విక్ల బా స్తాః
42
తాం కస్యాంచి భవనవలభౌ సుప్తపారావతాయాం
నీత్వా రాత్రిం చిరవిలసనాత్‌ ఖిన్నవిద్యుత్కళత్రః
సూర్యే దృష్టే పునరపి భవా న్వాహయే దధ్వశేషం
మన్దాయన్తే నఖలు సుహృదా మభ్యుపేతార్ధకృత్యాః
43
తస్మిన్కాలే నయనసలిలం యోషితాం ఖణ్డితానాం
శాన్తిం నేయం ప్రణయిభి రతో వర్మ్త భానో స్య్త జాశు,
ప్రాలేయాస్రం కమలవదనా త్సోऽపి హర్తుం నలిన్యాః
ప్రత్యావృత్తస్వ్తయి కరరుధి స్యా దనల్పాభ్యసూయః
44
గమ్భీరాయాః పయసి సరిత శ్చేతసీవ ప్రసన్నే
ఛాయాత్మాపి ప్రకృతిసుభగో లప్స్యతే తే ప్రవేశమ్‌
తస్మా దస్యాః కుముదవిశదా న్యర్హసి త్వం న ధైర్యా
న్మోఘీకర్తుం చటులశఫరోద్వర్తన ప్రేక్షితాని
45
తస్యా కించి త్కరధృతమివ ప్రాప్తవానీరశాఖం
హృత్వా నీలం సలిలవసనం ముక్తరోధోనితమ్బమ్‌
ప్రస్థానం తే కథమపి సఖే లమ్బమానస్య భావి
జ్ఞాతాస్వాదో వివృతజఘనాం కో విహాతుం సమర్థః
46
త్వ న్నిష్య న్దోచ్ఛ్వసిత వసుధా గన్ధ సమ్పర్క రమ్యః
స్రోతోరన్ధ్రధ్వనితసుభగం దన్తిభిః పీయమానః
నీచై ర్వాస్య త్యుపజిగమిషో ర్దేవపూర్వం గిరిం తే
శీతో వాతః పరిణమయితా కాననోదుమ్బరాణామ్‌
47
తత్ర స్కన్దం నియతవసతిం పుష్పమేఘీకృతాత్మా
పుష్పాసారైః స్నపయతు భవా న్వ్యోమగఙ్గాజలార్ద్రైః
రక్షాహేతో ర్నవశశిభృతా వాసవీనాం చమూనా
మత్యాదిత్యం హుతవహముఖే సంభృతం తద్ధి తేజః
48
జ్యోతిర్లేఖావలయి గళితం యస్య బర్హం భవానీ
పుత్త్రప్రేమ్ణా కువలయదళప్రాపి కర్ణే కరోతి
ధౌతాపాఙ్గం హరశశిరుచా పావకే స్తం మయూరం
పశ్చా దద్రిగ్రహణగురుభి ర్గర్జితై ర్నర్తయేథాః
49
ఆరాధ్యైనం శరవణభవం దేవ ముల్లజ్ఘితాధ్వా
సిద్ధద్వన్వ్దై ర్జలకణభయా ద్వీణిభి ర్ముక్తమార్గః
వ్యాలమ్బేథాః సురభితనయాలమ్భజాం మానయిష్యన్‌
స్రోతో మూర్య్తా భువి పరిణతాం రన్తిదేవస్య కీర్తిమ్‌
50
త్వ య్యాదాతుం జల మవనతే శ్ఙ్గారిణో వర్ణచౌరే
తస్యాః సిన్ధోః పృథు మపి తనుం దూరభావా త్ప్రవాహమ్‌
ప్రేక్షిష్యన్తే గగనగతయో నూన మావర్య్జ దృష్టీ
రేకం ముక్తాగుణమివ భువః స్థూలమధ్యేన్ద్రనీలమ్‌
51
తా ముత్తీర్య వ్రజ పరిచితభ్రూలతా విభ్రమాణాం
పక్ష్మోత్క్షేపా దుపరివిలసత్కృష్ణ శారప్రభాణామ్‌
కున్దక్షేపానుగమధుకరశ్రీముషా మాత్మబిమ్బం
ప్రాతీకుర్వ న్దశపురవధూనేత్రకౌతూహలానామ్‌
52
బ్రహ్మావర్తం జనపద మథ చ్ఛాయయా గాహమానః
క్షేత్రం క్షత్ర ప్రథనపిశునం కౌరవం త ద్భజేథాః
రాజన్యానాం శితశరశతై ర్యత్ర గాణ్డీవధన్వా
ధారాపాతై స్వ్తమివ కమలా న్యభ్యవర్షన్ముఖాని
53
హిత్వా హాలా మభిమతరసాం రేవతీలోచనాఙ్కాం
బన్ధుప్రీత్యా సమరవిముఖో లాఙ్గలీ యాః సిషేవే
కృత్వా తాసా మభిగమ మపాం సౌమ్య సారస్వతీనా
మన్తఃశుద్ధస్వ్త మసి భవితా వర్ణమాత్రేణ కృష్ణః
54
తస్మా ద్గచ్ఛే రనుకనఖలం శైలరాజావతీర్ణాం
జహ్నోః కన్యాం సగరతనయ స్వర్గ సోపానపఙ్క్తిమ్‌
గౌరీవక్త్రభ్రుకుటిరచనాం యా విహస్యేవ ఫేనైః
శమ్భోః కేశగ్రహణ మకరో దిన్దులగ్నోర్మి హస్తా
55
తస్యాః పాతుం సురగజ ఇవ వ్యోమ్ని పశ్చార్ధలమ్బీ
త్వం చే దచ్ఛస్ఫటికవిశదం తర్కయే స్తిర్య గమ్భః
సంసర్పన్య్తా సపది భవతః స్రోతసి చ్ఛాయ యాసౌ
స్యా దస్థానోపగత యమునాసంగమే వాభిరామా
56
ఆసీనానాం సురభితశిలం నాభిగన్ధై ర్మృగాణాం
తస్యా ఏవ ప్రభవ మచలం ప్రాప్య గౌరం తుషారైః
వక్షస్యధ్వశ్రమవినయనే తస్య శృఙ్గే నిషణ్ణః
శోభాం శుభ్రత్రినయన వృషోత్ఖాతపఙ్కోపమేయామ్‌
57
తం చే ద్వాయౌ సరతి సరళస్కన్ధ సంఘట్టజన్మా
బాధే తోల్కాక్షపితచమరీవాలభారో దవాగ్నిః
అర్హ స్యేనం శమయితు మలం వారిధారాసహస్రై
రాపన్నార్తి ప్రశమనఫలాః సంపదో హ్యుత్తమానామ్‌
58
యే సంరమ్భోత్పతనరభసాః స్వాఙ్గభఙ్గాయ తస్మిన్‌
ముక్తాధ్వానం సపది శరభా లఙ్ఘయే యు ర్భవన్తమ్‌
తా న్కుర్వీథా స్తుములకరకావృష్టిపాతావకీర్ణాన్‌
కే వా న స్యుః పరిభవ పదం నిష్ఫలారమ్భయత్నాః
59
తత్ర వ్యక్తం దృషది చరణన్యాస మర్ధేన్దుమౌళేః
శశ్వ త్సిద్ధై రుపచితబలిం భక్తినమ్రః పరీయాః
యస్మిన్‌ దృష్టే కరణవిగమా దూర్వ్ధ ముద్ధూతపాపాః
కల్పిష్యన్తే స్థిరగణపదప్రాప్తయే శ్రద్దధానాః
60
శబ్దాయన్తే మధుర మనిలైః కీచకాః పూర్యమాణాః
సంసక్తాభి స్త్రిపురవిజయో గీయతే కిన్నరీభిః
నిర్హ్రాదస్తే మురజ ఇవ చే త్కన్దరేషు ధ్వనిః స్యాత్‌
సంగీతార్థో నను పశుపతే స్తత్ర భావీ సమగ్రః
61
ప్రాలేయాద్రే రుపతట మతిక్రమ్య తాం స్తా న్విశేషాన్‌
హంసద్వారం భృగుపతి యశోవర్మ్త యత్క్రౌఞ్చరన్ధ్రమ్‌
తే నోదీచీం దిశ మనుసరే స్తిర్యగాయామశోభీ
శ్యామః పాదో బలినియమనాభ్యుద్యతస్యేవ విష్ణోః
62
గత్వా చోర్వ్ధం దశముఖభుజోచ్ఛ్వాసితప్రస్థసంధేః
కైలాసస్య త్రిదశవనితా దర్పణ స్యాతిథిః స్యాః;
శృఙ్గోచ్ఛ్రాయైః కుముదవిశదై ర్యో వితత్య స్థితః ఖం
రాశీభూతః ప్రతిదినమివ త్య్రమ్బక స్యాట్టహాసః
63
ఉత్పశ్యామి త్వయి తటగతే స్నిగ్ధభిన్నాఙ్గనాభే
సద్యఃకృత్తద్విరదరదనచ్ఛేదగౌరస్య తస్య
శోభా మద్రేః స్తిమితనయనప్రేక్షణీయాం భవిత్రీ
మంసన్యస్తే సతి హలభృతో మేచకే వాససీవ
64
హిత్వా తస్మిన్‌ భుజగవలయం శంభునా దత్త హస్తా
క్రీడాశైలే యదిచ విహరే త్పాదచారేణ గౌరీ
భఙ్గీభక్య్తా విరచితవపుః స్తమ్భితాన్తర్జలౌఘః
సోపానత్వం కురు మణితటారోహణాయాగ్రయాయీ
65
త త్రావశ్యం వలయకులిశోద్ఘట్టనోద్గీర్ణతోయం
నేష్యన్తి త్వాం సురయువతయో యన్త్రధారాగృహత్వమ్‌
తాభ్యో మోక్ష స్తవ యది సఖే ఘర్మలబ్ధస్య న స్యాత్‌
క్రీడాలోలాః శ్రవణపరుషై ర్గర్జితై ర్భాయయే స్తాః
66
హేమామ్భోజప్రసవి సలిలం మానస స్యాదదానః,
కుర్వ న్కామం క్షణముఖపటప్రీతి మైరావతస్య,
ధున్వ న్కల్పద్రుమకిసలయా న్యంశుకాని స్వవాతై
ర్నానా చేష్టై ర్జలద లలితై ర్నిర్విశే స్తం నగేన్ద్రమ్‌
67
త స్యోత్సఙ్గే ప్రణయిన ఇవ స్రస్తగఙ్గాదుకూలాం
న త్వం దృష్వ్టా న పున రలకాం జ్ఞాస్యసే కామచారిన్‌,
యా వః కాలే వహతి సలిలోద్గార ముచ్చైర్విమానా
ముక్తాజాలగ్రథిత మలకం కామినీ వాభ్రబృన్దమ్‌
ఇతి మహాకవి కాళిదాసవిరచితే
మేఘదూతే మహాకావ్యే పూర్వ మేఘః సమాప్తః