శైలి పరంగా చూస్తే ఈ వ్యాసం (కనీసం చాలా భాగం) కొ. కు. వ్రాసిందే అనిపించకమానదు. కేతు వారు చెప్పినట్లు “ప్రథమ పురుష లో.. ఆత్మీయంగా.. చెప్పే ..జానపద కథకుడి అలవోక ధోరణి ” చాలా వాక్యాలలో చూడవచ్చు. ఇది కాక కొ. కు. కే ప్రత్యేకమైన పద ప్రయోగాలకీ, వాక్య నిర్మాణాలకీ ఉదాహరణలు కూడా ఈ వ్యాసం లో చాలానే ఉన్నాయి.
“పని పెట్టుకుని అభ్యసించలేదు”
“చేరినాక…..చదువుకోసాగింది”
“చాలించి, … ఉంచి, … వెతకసాగారు. ”
“లేదుపొమ్మన్నారు”
“కాంచన మాలచిత్రమైతే, అడిగారూ ? ”
శక్తి “ఇంత” ఉన్నది గనక
“కొంత నటించి ఉన్నది”
“గుప్పెడు పొట్టి”
బరువు “దిగిపోయిన దానల్లే”
“హీరో ఉండరాదు ! ”
పాత్ర “కు” నటించేసింది
“వేషం వెయ్యనన్నావటనే ? ”
పుచ్చుకున్నది
హెచ్చు గా వుంటుందని అప్పుడే తెలుసు
“ఇంకేం ! ”
పెళ్ళాడదలచలేదు
పెళ్ళాడగోరుతున్నట్లు
మనసు రాయి చేసుకుని కూర్చున్నది
“ఇట్లాగుటే జరగవలసింది ? ”
వాక్యాలనీ, శైలి ని అటుంచి, వ్యక్తి లోని అత్యంత కీలకమైన, ముఖ్యమైన లక్షణాన్ని సూటిగా చెప్పగలగడం కొ.కు. కు మాత్రమే సాధ్యం అనిపిస్తుంది. -“అయిన దానికీ కానిదానికీ ఉబ్బి తబ్బిబ్బు అయే అలవాటు ఆమెకు లేదు. .. తనను చూసి తానే విస్మయంచెందే మనస్తత్వం ఆమెకు లేదు. “- ఈ వాక్యం భానుమతి వ్యక్తిత్వానికి దర్పణం. ఆయువుపట్టు.
ఇందులో వ్యక్తం చేసిన భావాల లో కొ. కు. కి పేచీ ఉండే వే మీ లేవ నే అనిపిస్తోంది, – వ్యాసం చివరలో సెప్టెంబర్ నెల లో పుట్టిన వాళ్ళను గురించి రాసింది తప్ప.
ఈ ఒక్క పేరా లో మాత్రం ఇంకెవరో ఈ రచనలో ” చెయ్యి చేసుకున్నా”రనిపిస్తుంది. కానీ, వేరే వాళ్ళ వత్తిడుల వల్లా, బలవంతం వల్లా కొ. కు. కొన్ని సినిమా సమీక్షలు రాసారని విన్నాను. ‘చంద్ర హారం’ లో కత్తి యుద్ధాలు బాగున్నాయనీ, “అ. చే. ప. కూ.” ఒక సమగ్ర హాస్య చిత్రమనీ ఇత్యాది – వాటి జాబితా లో దీన్ని (కనీసం సెప్టెంబర్ నెల లో పుట్టిన వాళ్ళని గురించిన ప్రస్తావన) వేసుకోవచ్చేమో !
ఇంత విలువైన వ్యాసాన్ని అందించినందుకు కృతజ్ఞతలు.
హంత = an exclamation or inceptive particle (expressive of an exhortation to do anything or asking attention , and often translatable by ” come on! ” ” here! ” ” look! ” ” see! ” in later language also expressive of grief , joy , pity , haste , benediction &c and translatable by ” alas! ” ” ah! ” ” oh! ” &c ; often repeated or joined with other particles
IIT Kanpur web site లో హంత అనే మాటను “oh!” అని అనువదించారు (O! Rama, oh! I shall tell you faithfully about the hermitage, whose so ever is this hermitage which is cursed by a Mahatma (pious and magnanimous one).)
3. ” నా సంస్కృత భాషా పరిజ్ఞాన పరిమితుల్ని ఎత్తిచూపినందుకు…” – మీరు నొచ్చుకోలేదనే అనుకుంటాను. చాపల్యం/అత్యుత్సాహం కొద్దీ ఇలాంటి “అభిప్రాయాలు” రాస్తుంటాను. సంస్కృతంలో నా పరిజ్ఞానం ప్రాథమిక స్థాయిలో ఉంటుందేమో…
చిన్న చిన్న “తప్పుల” మాటకేం కానీ – మెదడుకు కాస్త మేత వేసినందుకు మీకు కృతజ్ఞతలు చెప్పుకోవాలి. వాల్మీకి రామాయణం నుంచీ, కంబ రామాయణపు తెలుగు సేత నుంచీ శ్లోకాలను/పద్యాలను ఉదహరించటం నాకు బాగా నచ్చింది.
అదే సర్, కొంచెం confusing గానే ఉంది. సందర్భం కోసం ఆ భాగం లోని తరవాత వాక్యాలు కూడా ఇస్తున్నాను.
“…మంజూష లోని ప్రకృతి ప్రత్యయ విభాగౌ కేవలం కాల్పనికౌ అన్న వాక్యానికి ఇదే అర్థం. ఇది గమనించని పండితులు ప్రాక్పశ్చిమ దేశాల్లో ఎక్కడ చూసినా ఉండేవారు; ఇప్పటికీ కొందరున్నారు. చిలుకూరి నారాయణరావు గారు తమ ఆంధ్ర భాషా చరిత్ర లో ‘భింద్’, ‘కృ’ అనే రెండు (సంస్కృత) ధాతువులు చేరినందున ‘పీ(కు’ అనే తెలుగు ధాతువు ఏర్పడిందని, అలాగే ‘ఛింద్’, ‘కృ’ ల నించి ‘చీ(కు’ ఏర్పడిందని, ఇలా తెలుగు మాటలన్నీ సంస్కృత వ్యస్త ధాతువుల రకరకాల కలయిక వల్ల ఏర్పడ్డవని విరచించారు. ఇంగ్లీషు చదువుల వారిలో కాకపోయినా ‘జనని సంస్కృతంబు సకల భాషలకును’ అనీ, తెలుగు సంస్కృత పుత్రిక అనీ భావించే, విశ్వసించే సంప్రదాయ పండితులందరూ పై వాదానికి ఉపశృతులు పలుకుతున్నారు గాని మంజూషా వాక్యాన్ని స్మరించి కేవలం కాల్పనికాలైన రెండు ధాతువుల నించి తెలుగు మాటలు ఎలా ఏర్పడ్డాయని ప్రశ్నించుకోనేలేదు. ఇదే రకమైన దురభిప్రాయం 18, 19 శతాబ్దాల పాశ్చాత్య భాషావేత్తల్లో కూడా కొందరికి ఉంటుండేది. వ్యాకరణ పద్దతులనూ ప్రయోజనాన్నీ గుర్తించని కొందరు ఇప్పటికీ “ధాతువులు ఒకనాటి స్వతంత్ర పదాలన్న” దుర్భ్రమ లోనే ఉన్నారు. (ఇక్కడ L. Bloomfield, “Language” నుంచి ఉటంకింపు ఇచ్చారు. )
Early students of language, who confused description with the entirely different and much harder problem of ascertaining historical origins, somehow got the notion that roots possessed mysterious qualities, especially in the way of age. Now and then one still hears the claim that roots we set up must once upon a time have been spoken as independent words. The reader need scarcely be told that this is utterly unjustified; the roots, like all bound forms, are merely units of partial resemblance between words. Our analysis guarantees nothing about earlier stages of the language which we are analyzing”
1. అస్సామీ… అని మీరు మొదలెట్టిన చాంతాండంత జాబితా – అస్సామీలో రామాయణాలు ఉన్నాయన్నది నిజమే కానీ, రామానుజన్ గారి లిస్టులో మొదటి పేరు అన్నామీస్ . అన్నాం వియత్నాంకి పూర్వనామం అనుకుంటాను.
నేనూ చూసాను, కానీ, మాధవ కండాలి రాసిన రామాయణం పేర్కొనకుండా వియత్నమీస్ భాషకు పూర్వనామమైన అన్నామీస్ అని రాసాడని అనుకోలేదు.
2. sculpture and bas-reliefs అనే మాట కి “శిల్ప ప్రదర్శన” అనే అనువాదం నప్పలేదు. అభినయనం అనే మాట అప్పు తచ్చు కాబోలు.
Is శిలాఫలకాలు better?
3. “వాక్య విశారదుడైన రాఘవుడు అలా అడగగా విని, మహాతేజస్సు గల మహాముని విశ్వామిత్రుడు ఇలా సమాధానమిచ్చాడు.” – ఈ శ్లోకంలో వాక్య విశారదుడు విశ్వామిత్రుడు. మీరు పేర్కొన్న శ్లోకంలో విభక్తులను అన్వయించుకొని చూడండి.
మీరన్నదే కరక్టు. తొందరలో చూసుకోలేదు.
4. ‘ఈ ఆశ్రమం ఎవరిదో, ఏ మహాత్ముడు కోపంతో శాపమిచ్చాడో ఆ కథను సంతోషంగా చెబుతాను రాఘవా!” – శాపమిచ్చిన కథను “సంతోషంగా” చెప్పాడా విశ్వామిత్రుడు? 🙂
హంత అన్న పదాన్ని ఏమని అనువాదం చెయ్యాలి? 🙂
5. “పూర్వం దివ్య సంకాశంతో, దేవతలచే పూజింపబడిన ఈ ఆశ్రమం”? సంకాశము అంటే పోల్చదగ్గది/ సమానమైనది అని అర్థం. దివ్య సంకాశము అంటే స్వర్గ సమానము అని అర్థం.
దివ్య అంటే స్వర్గం అన్న అర్థముందని అనుకోలేదు. You are right again! అంతకుముందు ఆశ్రమసంకాశం అంటే ‘ఆశ్రమం వలె’ అని రాసాను గాని,దివ్యసంకాశం అంటే దివ్యమైన వెలుగు అని అర్థంకూడా చెప్పుకోవచ్చని అనుకున్నాను.
నా అనువాదాన్ని క్షుణ్ణంగా చదివి నా సంస్కృత భాషా పరిజ్ఞాన పరిమితుల్ని ఎత్తిచూపినందుకు కృతజ్ఞతలు.
కినిమా మాసపత్రిక: భానుమతిపై వ్యాసం గురించి Raja Piduri గారి అభిప్రాయం:
11/04/2011 12:49 pm
శైలి పరంగా చూస్తే ఈ వ్యాసం (కనీసం చాలా భాగం) కొ. కు. వ్రాసిందే అనిపించకమానదు. కేతు వారు చెప్పినట్లు “ప్రథమ పురుష లో.. ఆత్మీయంగా.. చెప్పే ..జానపద కథకుడి అలవోక ధోరణి ” చాలా వాక్యాలలో చూడవచ్చు. ఇది కాక కొ. కు. కే ప్రత్యేకమైన పద ప్రయోగాలకీ, వాక్య నిర్మాణాలకీ ఉదాహరణలు కూడా ఈ వ్యాసం లో చాలానే ఉన్నాయి.
“పని పెట్టుకుని అభ్యసించలేదు”
“చేరినాక…..చదువుకోసాగింది”
“చాలించి, … ఉంచి, … వెతకసాగారు. ”
“లేదుపొమ్మన్నారు”
“కాంచన మాలచిత్రమైతే, అడిగారూ ? ”
శక్తి “ఇంత” ఉన్నది గనక
“కొంత నటించి ఉన్నది”
“గుప్పెడు పొట్టి”
బరువు “దిగిపోయిన దానల్లే”
“హీరో ఉండరాదు ! ”
పాత్ర “కు” నటించేసింది
“వేషం వెయ్యనన్నావటనే ? ”
పుచ్చుకున్నది
హెచ్చు గా వుంటుందని అప్పుడే తెలుసు
“ఇంకేం ! ”
పెళ్ళాడదలచలేదు
పెళ్ళాడగోరుతున్నట్లు
మనసు రాయి చేసుకుని కూర్చున్నది
“ఇట్లాగుటే జరగవలసింది ? ”
వాక్యాలనీ, శైలి ని అటుంచి, వ్యక్తి లోని అత్యంత కీలకమైన, ముఖ్యమైన లక్షణాన్ని సూటిగా చెప్పగలగడం కొ.కు. కు మాత్రమే సాధ్యం అనిపిస్తుంది. -“అయిన దానికీ కానిదానికీ ఉబ్బి తబ్బిబ్బు అయే అలవాటు ఆమెకు లేదు. .. తనను చూసి తానే విస్మయంచెందే మనస్తత్వం ఆమెకు లేదు. “- ఈ వాక్యం భానుమతి వ్యక్తిత్వానికి దర్పణం. ఆయువుపట్టు.
ఇందులో వ్యక్తం చేసిన భావాల లో కొ. కు. కి పేచీ ఉండే వే మీ లేవ నే అనిపిస్తోంది, – వ్యాసం చివరలో సెప్టెంబర్ నెల లో పుట్టిన వాళ్ళను గురించి రాసింది తప్ప.
ఈ ఒక్క పేరా లో మాత్రం ఇంకెవరో ఈ రచనలో ” చెయ్యి చేసుకున్నా”రనిపిస్తుంది. కానీ, వేరే వాళ్ళ వత్తిడుల వల్లా, బలవంతం వల్లా కొ. కు. కొన్ని సినిమా సమీక్షలు రాసారని విన్నాను. ‘చంద్ర హారం’ లో కత్తి యుద్ధాలు బాగున్నాయనీ, “అ. చే. ప. కూ.” ఒక సమగ్ర హాస్య చిత్రమనీ ఇత్యాది – వాటి జాబితా లో దీన్ని (కనీసం సెప్టెంబర్ నెల లో పుట్టిన వాళ్ళని గురించిన ప్రస్తావన) వేసుకోవచ్చేమో !
ఇంత విలువైన వ్యాసాన్ని అందించినందుకు కృతజ్ఞతలు.
ఒంటిచెట్టు గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
11/04/2011 11:24 am
చాల బాగుంది మీ కవిత. మీరిలాగే వ్రాస్తూ ఉండండి, మీకు నా జోహారులు. విధేయుడు – మోహన
పహాడీ రాగం అందాలు గురించి Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
11/04/2011 8:14 am
రాజాగారూ, మీరన్నది నిజమే. ఎవరైనా తూలీ సోలెను తూరుపు గాలీ వినాలనుకుంటే ఇక్కడ నొక్కండి.
మూడు వందల రామాయణాలు గురించి Srinivas Vuruputuri గారి అభిప్రాయం:
11/04/2011 1:41 am
1. “హంత అన్న పదాన్ని ఏమని అనువాదం చెయ్యాలి? :-)”
హంత! నన్నే అడిగారా? 🙂
హంత = an exclamation or inceptive particle (expressive of an exhortation to do anything or asking attention , and often translatable by ” come on! ” ” here! ” ” look! ” ” see! ” in later language also expressive of grief , joy , pity , haste , benediction &c and translatable by ” alas! ” ” ah! ” ” oh! ” &c ; often repeated or joined with other particles
IIT Kanpur web site లో హంత అనే మాటను “oh!” అని అనువదించారు (O! Rama, oh! I shall tell you faithfully about the hermitage, whose so ever is this hermitage which is cursed by a Mahatma (pious and magnanimous one).)
మీరు “హంత”ని వదిలేయవచ్చు (ఉదా: http://www.sacred-texts.com/hin/rama/ry048.htm) లేదా – “శ్రుణు” తో కలిపి “సావధానంగా వినుము” అని అనువదించవచ్చునేమో!
2. bas reliefs = శిలా ఫలకాలు – బావుంది.
3. ” నా సంస్కృత భాషా పరిజ్ఞాన పరిమితుల్ని ఎత్తిచూపినందుకు…” – మీరు నొచ్చుకోలేదనే అనుకుంటాను. చాపల్యం/అత్యుత్సాహం కొద్దీ ఇలాంటి “అభిప్రాయాలు” రాస్తుంటాను. సంస్కృతంలో నా పరిజ్ఞానం ప్రాథమిక స్థాయిలో ఉంటుందేమో…
చిన్న చిన్న “తప్పుల” మాటకేం కానీ – మెదడుకు కాస్త మేత వేసినందుకు మీకు కృతజ్ఞతలు చెప్పుకోవాలి. వాల్మీకి రామాయణం నుంచీ, కంబ రామాయణపు తెలుగు సేత నుంచీ శ్లోకాలను/పద్యాలను ఉదహరించటం నాకు బాగా నచ్చింది.
పహాడీ రాగం అందాలు గురించి Raja Piduri గారి అభిప్రాయం:
11/04/2011 12:33 am
అడుగు జాడలు (మాస్టర్ వేణు) లో ఘంటసాల, బి.వసంత పాడిన “తూలీ సోలెను తూరుపు గాలీ” కూడా ఈ రాగం లోదే లాగుంది సర్ !
వల్లకాడనలేదు గురించి buchi reddy గారి అభిప్రాయం:
11/04/2011 12:31 am
excellent one
we miss her
పలుకుబడి: సంఖ్యాపదాలు – 3 గురించి Raja Piduri గారి అభిప్రాయం:
11/04/2011 12:11 am
అదే సర్, కొంచెం confusing గానే ఉంది. సందర్భం కోసం ఆ భాగం లోని తరవాత వాక్యాలు కూడా ఇస్తున్నాను.
“…మంజూష లోని ప్రకృతి ప్రత్యయ విభాగౌ కేవలం కాల్పనికౌ అన్న వాక్యానికి ఇదే అర్థం. ఇది గమనించని పండితులు ప్రాక్పశ్చిమ దేశాల్లో ఎక్కడ చూసినా ఉండేవారు; ఇప్పటికీ కొందరున్నారు. చిలుకూరి నారాయణరావు గారు తమ ఆంధ్ర భాషా చరిత్ర లో ‘భింద్’, ‘కృ’ అనే రెండు (సంస్కృత) ధాతువులు చేరినందున ‘పీ(కు’ అనే తెలుగు ధాతువు ఏర్పడిందని, అలాగే ‘ఛింద్’, ‘కృ’ ల నించి ‘చీ(కు’ ఏర్పడిందని, ఇలా తెలుగు మాటలన్నీ సంస్కృత వ్యస్త ధాతువుల రకరకాల కలయిక వల్ల ఏర్పడ్డవని విరచించారు. ఇంగ్లీషు చదువుల వారిలో కాకపోయినా ‘జనని సంస్కృతంబు సకల భాషలకును’ అనీ, తెలుగు సంస్కృత పుత్రిక అనీ భావించే, విశ్వసించే సంప్రదాయ పండితులందరూ పై వాదానికి ఉపశృతులు పలుకుతున్నారు గాని మంజూషా వాక్యాన్ని స్మరించి కేవలం కాల్పనికాలైన రెండు ధాతువుల నించి తెలుగు మాటలు ఎలా ఏర్పడ్డాయని ప్రశ్నించుకోనేలేదు. ఇదే రకమైన దురభిప్రాయం 18, 19 శతాబ్దాల పాశ్చాత్య భాషావేత్తల్లో కూడా కొందరికి ఉంటుండేది. వ్యాకరణ పద్దతులనూ ప్రయోజనాన్నీ గుర్తించని కొందరు ఇప్పటికీ “ధాతువులు ఒకనాటి స్వతంత్ర పదాలన్న” దుర్భ్రమ లోనే ఉన్నారు. (ఇక్కడ L. Bloomfield, “Language” నుంచి ఉటంకింపు ఇచ్చారు. )
Early students of language, who confused description with the entirely different and much harder problem of ascertaining historical origins, somehow got the notion that roots possessed mysterious qualities, especially in the way of age. Now and then one still hears the claim that roots we set up must once upon a time have been spoken as independent words. The reader need scarcely be told that this is utterly unjustified; the roots, like all bound forms, are merely units of partial resemblance between words. Our analysis guarantees nothing about earlier stages of the language which we are analyzing”
మూడు వందల రామాయణాలు గురించి V R Veluri గారి అభిప్రాయం:
11/03/2011 5:21 pm
హంత తే కథయిష్యామి శృణు తత్త్వేన రాఘవ |
యస్య ఏతత్ ఆశ్రమ పదం శప్తం కోపాన్ మహాత్మనా |౧-౪౮-౧౫|
ఈ శ్లోకానికి పుల్లెల శ్రీరామచంద్రుడు గారి ప్రతిపదార్థము, తాత్పర్యమూనూ!
ప్ర. అ. రాఘవ = రామా! మహాత్మనా = మహాత్ముడైన, (ఎవనిచేత) కోపాత్‌ = కోపమువలన, శప్తమ్‌ = శపింపబడిన, ఇదమ్‌ = ఈ, ఆశ్రమపదమ్‌ = ఆశ్రమము, యస్య = ఎవనిదో, తత్త్వేన = యథా ర్థముగా, తే = నీకు, కథ ఇష్యామి = చెప్పగలను, శృణు = వినుము, హంత =ఎంత ఆనందము .
తా. రామా! చాలా సంతోషము! ఈ ఆశ్రమము ఎవ్వరిదో, ఏ మహాత్ముడు కోపముచే దీనిని శపించెనో యథార్థముగా, చెప్పెదను, వినుము.
ఎందుకు పారేస్తాను నాన్నా: కథ నచ్చిన కారణం గురించి Srinivas గారి అభిప్రాయం:
11/03/2011 4:37 pm
ఇట్లాంటి ఇంకో పిల్లాడి గుండెల్ని తడిపే కథ గురించి ఇక్కడ –
మూడు వందల రామాయణాలు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
11/03/2011 3:56 pm
నేనూ చూసాను, కానీ, మాధవ కండాలి రాసిన రామాయణం పేర్కొనకుండా వియత్నమీస్ భాషకు పూర్వనామమైన అన్నామీస్ అని రాసాడని అనుకోలేదు.
Is శిలాఫలకాలు better?
మీరన్నదే కరక్టు. తొందరలో చూసుకోలేదు.
హంత అన్న పదాన్ని ఏమని అనువాదం చెయ్యాలి? 🙂
దివ్య అంటే స్వర్గం అన్న అర్థముందని అనుకోలేదు. You are right again! అంతకుముందు ఆశ్రమసంకాశం అంటే ‘ఆశ్రమం వలె’ అని రాసాను గాని,దివ్యసంకాశం అంటే దివ్యమైన వెలుగు అని అర్థంకూడా చెప్పుకోవచ్చని అనుకున్నాను.
నా అనువాదాన్ని క్షుణ్ణంగా చదివి నా సంస్కృత భాషా పరిజ్ఞాన పరిమితుల్ని ఎత్తిచూపినందుకు కృతజ్ఞతలు.