మీకు మినహాయింపు ఇచ్చాను మొదటి వ్యాఖ్యలో 🙂 ఎవరెస్ట్ నామవాచకమే కానీ “బేస్ కేంప్” ను అనువదించవచ్చు అనుకుంటున్నా. (మూల విడిది, మొదటి మెట్టు వగైరా.. మీకంటే ఎక్కువ తెలిసినవాణ్ణి కాదు కానీ ఏదో చెప్పాను ఉదాహరణకి). మరో విషయం:
ఏడుకొండల రావును Sevenhills Rao అనగూడదు కదా!
నేను ఈ గొడవ తుట్టె కదిలించడానికి అసలు కారణం ఇంగ్లీషులోంచి తెలుగు లోకి అనువాదం గురించి [లేదా తెలుగు కధలకి/కవితలకి పెట్టే పేర్ల గురించి]. మీరు ఇచ్చిన ఉదాహరణ తెలుగు నుంచి ఇంగ్లీషులోకి. ఈ మాటలో టాల్ స్టాయ్ కధలు అనువదించినప్పుడు – మీరు చెప్పినట్టే, నేను నామవాచకాలు మార్చలేదు (మార్టిన్, సైమన్, పాస్టర్ వగైరా). “కనీసం” కధల పేర్లు తెలుగులో ఉంటే బాగుంటుంది అన్నాను. పూర్తిగా ఇంగ్లీషు వాడకూడదు అనలేదు.
—
దయచేసి ఇది కూడా ప్రచురించగలరు.. ఇది ఏమిటో మీరే ఎలాగోలాగ తెలుసుకోండి.
eemaata
はテルグ語の見出しのみを受け入れる必要があります
ኣርእስታት ተለጉ ጥራይ ክቕበል ኣለዎ።
חייב לקבל רק כותרות טלוגו
Eemata has grown and it must agree to publish English articles
వేలూరి గారు,
నేను చెప్పినది మీరు సరిగ్గా చదివినట్టు లేదు. నాతో సహా అందరం అన్నిచోట్లా ఇంగ్లీషు వాడుతున్నాం. ఉదాహరణకి “ట్రైన్ ఎక్కేటప్పుడు టికెట్ ఉందో లేదో కూడా పాకెట్ లో చూసుకున్నాడు.” దానిక్కాదు నేను అభ్యంతరం చెప్పినది. కధ పేరు కనీసం ఇంగ్లీషులో కాకుండా తెలుగులో పెట్టవచ్చు కదా? అబ్బే కాదు మొత్తం ఇంగ్లీషులోనే రాస్తాం అంటే ఈమాట వారు సారంగ వారి తరహాలో ఇంగ్లీష్ సెక్షన్ ఒకటి పెట్టుకుంటే మంచిది. నేను చెప్పేది సంకరం సంగతి. …. జ్యాయతే వర్ణ సంకర: …. సంకరో నరకాయైవ …. అన్నట్టుగా తయారౌతోంది. తల కనీసం తెలుగులో ఉంటే బాగుంటుంది అని చెప్పాను. తెలుగులో రాసే [ఓపిక ఉన్న] రచయితలకి కనీసం తెలుగు హెడింగ్ పెట్టడం రాదా?
the only way, we can encourage our youngsters to know about our culture
దేశం కాని దేశంలో ఉన్నంతకాలం మన పిల్లలకి మన సంస్కృతి ఏనాటికీ “పూర్తిగా” నేర్పలేం. అక్కడవరకూ ఎందుగ్గానీ ప్రస్తుతం రెండు రాష్ట్రాలలోనే ప్రజలకి సంస్కృతి అంటే తెలియదు అనే స్థితిలో ఉన్నాం. పరాయి దేశంలో ఉన్న పిల్లలు ఎప్పుడు పూర్తిగా నేర్చుకుంటారో తెలుసాండి? వాళ్ళకి స్కూల్లో ‘మీ బాషా సంస్కృతి మీద ఒక క్లాసు తీసుకోండి. అందులో ఎ గ్రేడ్ వచ్చి తీరాలి’ అన్నప్పుడు మా-త్ర-మే. అదీకూడా ఆ క్లాసులో గ్రేడ్ ఇచ్చాక పూర్తిగా మర్చిపోతారు. ఏ కోళ్ళ మంగారం, కొ.కు సాహిత్యం మీరు ఇంగీషులో అనువదించి చదవమని చెప్పండి. ఇదెక్కడి తలకాయ నెప్పిరా భగవంతుడా అన్నట్టు చూస్తారు. కనీసం ఇప్పటికే అనువదించిన అమర్ చిత్ర కధ పుస్తకాలు కూడా చదవరు. వీళ్ళు బతుకుతున్న కాలం వేరు. మనం దేశంలో బతికిన కాలం వేరు. ఆ రోజులు – పుస్తకాలు చేత్తో పట్టుకుని కులాసాగా చదువుతూ ఆనందం అనుభవించే రోజులు – గతించాయి. ఫోన్ మీద ఆప్ తయారు చేసి ఇచ్చినా అవి వాడరు. అదీగాక పైన ఒకసారి చెప్పాను కదా, నేను అనువాదాలకి వ్యతిరేకిని కాదు. నేనూ ముళ్ళపూడి వారివి మరో కొంతమందివీ అనువదించాను. నా ఇబ్బంది అంతా సంకరం మీద. కనీసం కధ పేరు తెలుగులో పెట్టాలి.
ఈమాట కి వచ్చి తెలుగు చదివేవారు ఉన్నారు. కొంతమందికి తెలుగులో టైప్ చేయడం రాదో, కష్టమో, సమయాభావమో. సరే వాళ్ళు పూర్తిగా ఇంగ్లీషులో వ్యాఖ్య రాస్తారు. దానికేమీ అభ్యంతరం లేదు. కానీ కధ రాసే వారో? వాళ్ళకి తెలుగులో టైప్ చేయడం వచ్చినట్టే కదా? సమయం వెచ్చించి కధ టైప్ చేసి పంపుతున్నారు. ఆ తర్వాత సంపాదకులు చెప్పినట్టూ దిద్దుతున్నారు కూడా. కధ పేరు తెలుగులో పెట్టడానికి ఏమిటి అభ్యంతరం? వర్ల్డ్ వితిన్ అనేదాన్ని అద్భుతంగా [ఉదా: “అంతర్మధనం,” లేదా “లోపలి ప్రపంచం,” అనో మరోటో] పెట్టలేరా? ఏం?
Repeating the original blame, I stand with my comments. At least all the headings/names of the Telugu stories and poems/kavata “MUST BE” in Telugu. If you cannot do that, put everything into English. At least now, all dictionaries and literature are available at our finger tips with a google search. Spending another few minutes to get a good Telugu word for English is not rocket science. I am aware eemaata publishes English articles and I am happy to read those too but why mix and match even the headings? In that case use Google Translator and publish randomly in Russian, Chinese and Japanese too. And if that is the process, just think what good it would do the Telugu reading public. How many of us would even read/follow those languages? If you still say “no, we cannot accept what this this guy says,” then please modify this top heading at least ” EEMAATA: AN ELECTRONIC MAGAZINE IN TELUGU FOR A WORLD WITHOUT BOUNDARIES” to “…IN VARIOUS LANGUAGES … ” At least then makes a lot of sense. Thanks.
Disfruté de los esfuerzos conjuntos del Dr. S. Nimmagadda y el Sr. A. Dasari para traer estos ensayos de viajes sobre América Central y del Sur a la revista eemaata. Gracias a ambos. Mientras los leía, también asistí a algunas conferencias dictadas localmente por expertos en asuntos latinoamericanos, en geografía, historia política, comercio, defensa, etc. Impresionado por todos ustedes, también tomé prestadas más lecturas de las bibliotecas locales.
A Amarendra Dasari podría traducir este libro en particular al telugu. Sería una lectura excelente para muchos.
El libro es -Las venas abiertas de América Latina- de Eduardo Galeano.
La edición en latín fue entregada al presidente Barack Obama por el presidente Chávez en 2009, durante una cumbre de países hispanohablantes. No creo que este libro deje de imprimirse nunca, al igual que los libros de Cervantes, Don Quijote de la Mancha y Veinte poemas de amor y una canción desesperada de Pablo Neruda.
Ahora vuelvo a mis viajes de lujo y, señores, los dejo para que vuelvan a sus viajes de aventura.
Les deseo lo mejor,
-Lyla
(English Translation:)
I enjoyed the joint efforts of Dr. S. Nimmagadda and Mr. A. Dasari in bringing these travel essays on Central and South America to the eemaata magazine. Thanks to both of them. While reading them, I also attended some lectures given locally by experts in Latin American affairs, in geography, political history, trade, defence, etc. Impressed by all of you, I also borrowed more readings from local libraries.
Amarendra Dasari may like to translate this particular book into Telugu. It would be an excellent read for many.
The book is – The open veins of Latin America. By Eduardo Galiano.
The Latin edition was handed over to President Barack Obama by President Chavez in 2009, during a summit of Spanish-speaking countries. I don’t think this book will ever go out of print, just like Cervantes’ books, Don Quixote of La Mancha, and Pablo Neruda’s Twenty Love Poems and a Song of Despair.
Now I return to my luxury travels and, gentlemen, I leave you to return to your adventure travels.
I wish you the best,
-Lyla
అధికమాసం (పురుషోత్తమ మాసం అనీ పిలుస్తారు) లో చౌరాష్టకం గానం చేసే వైష్ణవ సంప్రదాయం ఒకటి ఉంది. ఇక ఈ అష్టకం ‘ఉపజాతి’ అన్న మిశ్ర ఛందస్సులో ఉన్నది. ఇంద్రవజ్ర, ఉపేంద్రవజ్రను సమ విషమపాదాల్లో ప్రస్తరిస్తే వచ్చే ఛందమిది (మినహాయింపు అష్టకంలో చివరిది – అందులో ప్రస్తరించిన పాదాలు ఇంద్ర వజ్ర (18 మాత్రలు), ఉపేంద్ర వజ్రవి (17 మాత్రలు) కావు, మరేదో వృత్తం -7 మాత్రలు ఎక్కువ). అన్ని అష్టకాల్లాగే ఇది గాన యోగ్యం. అనువాదంలో అసలు గొడవ ఇక్కడి నుండే మొదలవుతుంది. మూలంలో సంగీత గుణమున్న కవిత్వాన్ని అనువాదంలో మెప్పించలేము. అష్టకాలు మరీ కష్టం.
అనువాదకులు అధికంగా మాలికలు ఎంచుకున్నారు (4 ఉత్పలమాలలు & 2 చంపకమాలలు – 28 మాత్రలు – వజ్రలతో పోలిస్తే 10-11 మాత్రలు ఎక్కువ); సీసం ఆటవెలది, తేటగీతి కూడా వచ్చాయి. ఇందులో తేటగీతితో చేసిన అనువాదం మేలుగా ఉంది. కారణం – తేటగీతి పాదంలో తక్కువ అంటే 17 మాత్రలు, ఎక్కువ అంటే 19 – మధ్యస్థంగా 18 మాత్రలు వస్తాయి. కొంత మెలకువతో రాస్తే క్లుప్తత చెడకుండా భావాన్ని, ఉపజాతి లోని స్ఫూర్తిని సమంగా పట్టుకురావచ్చు – ఏమాత్రం దండుగ్గణాలు లేకుండా. సంస్కృతంలో ఏదో ఒక వృత్తాన్ని ఎన్నుకొని చివరికంటా దానితోనే బండి లాగించడం పరిపాటి, మన కవుల్లో దూకుడు ఎక్కువ, అది అలా ఉండనిస్తే, అక్కడక్కడ లోతైన వ్యంగ్యం ఉన్నా – మూలంలో కథ అందరికి తెలిసినదే. కావున చౌరాష్టకం మొత్తం తేటగీతులతో రాస్తే మరింత అందగించేది. మూలంలో – వ్యంగ్యంగా, క్లుప్తంగా చెప్పడం ఉంది, ఎక్కడా వివరణ అన్నది లేదు.
ఎంచుకున్న వృత్తం ఉపజాతి కాబట్టి, ఆ పరిమితులకు లోబడి, ఎంతో సంయమంతో నడిచింది వ్యవహారం. ఇక అనువాదంలోకి ప్రవేశిస్తే –
చిన్ని కృష్ణుడు వెన్నదొంగ అని తెలుసు కానీ, పాల దొంగ అని తెలియడం ఇదే ప్రథమం – కుండంత భావాన్ని కొండంత వృత్తంలో చెప్ప బోతే వచ్చే చిక్కులు – మూలంలో నవనీతం – అనువాదంలో పాలలో కలిసిపోయింది.
కొండ మీద కూచుని రోజుకొక కృతి రచించిన అన్నమయ్య కూడా ‘ కినిసి వెన్న దొంగిలె వీడే’ అన్నాడే గానీ పాల ప్రస్తావన తీసుకురాలేదు. (5 వ పద్యానువాదంలో “వెన్నదొంగ నిన్ను విడుచు టెట్లు” అన్న వాక్యమున్నది – పాల ప్రస్తావన లేదక్కడ). ఇక, జలకాలు ఆడేటప్పుడే కదా బట్టలు మాయమయినది – మూలంలో స్నానాల ప్రస్తావన తేలేదు. అది అనువాదంలోకి వచ్చి చేరింది. కవిత్వంలో పాఠకుని ఊహకు వదిలేయవలసిన విషయాన్ని విస్తరించడం, వివరణకు పూనుకోవడం పెద్ద దోషం – మూలంలోని లేని దోషాన్ని అనువాదంలో స్థాపించడం మరింత పెద్ద తప్పు. అంతేకాదు, అగ్రగణ్యుడు అంటే రాజు అనడం కూడా తప్పు – వీరాగ్రగణ్యుడు అంటే వీరుల్లో మొదట లెక్కించవలసిన వాడు అంతే గాని వీరులకు రాజు కాదు. ఇన్ని తప్పులు ఎందుకు దొర్లాయి అంటే – మూలంలో కావ్యాత్మను పట్టుకోలేకపోవడం, వృత్తం ఎంపికలో ఔచిత్యం లేకపోవడం. కాబట్టి మూలంలో, 70 మాత్రల్లో క్లుప్తంగా, బలంగా – గానయోగ్యంగా ఉన్నవి – దండుగ్గణాలు చేరిన అనువాదం, పేలవ ప్రదర్శన గా మారిపోయింది.
ఐదవ శ్లోకం దానికి ఆంధ్రీకరణ:
ఇన్ని యపహరించి యెందు బోయెదవయ్య
[వెన్నదొంగ నిన్ను విడుచు టెట్లు]
భక్తిరజ్జువులను బంధించినాను నా
[హృదయమందిరమున నింపు మీఱ] ( 5)
(మూలము నందు లేని సంబోధనలు ) [మూలంలో లేనివి ]
మూలంలో కృష్ణ సంబోధన అష్టకం ముగిసేటప్పుడు కేవలం ఒక్క సారి వినిపిస్తుంది – అనువాదంలో ఐదారు వచ్చి చేరాయి. మూలంలో రెండు పాదాల్లో చెప్పిన భావం అనువాదంలో సీసమై విస్తరించింది. తర్వాత రెండు పాదాల్లోని భావం చెప్పడానికి అనువాదంలో ఒక ఆటవెలది ప్రవేశించింది. అనువాదం కత్తి మీద సాము, అందులోను గానయోగ్యమైన అష్టకాలకు ఇక చెప్పేదేముంది. దాని కన్నా – మూలంలోని విశేషాలు సరళంగా అనువాదకునికి తెలిసిన వాడుకభాషలో వివరించడం శ్రేయస్కరం అనిపిస్తుంది. లేదా గురజాడ మార్గంలో, ముత్యాల సరాల్లో అణకువగా తేలిక తెలుగులో అనువాదం చేయవచ్చు.
(ఉరామరికగా, కేవలం ఉదాహరణ కోసం సుమా)
ఆరవ శ్లోకం దానికి ఆంధ్రీకరణ :
‘ తేటగీతితో చేసిన అనువాదం మేలుగా ఉంది ‘ అని పైన తెలిపి ఉన్నాను. ఛినత్సి, భినత్సి అన్న రెండు సంస్కృత క్రియలను తెనుఁగులో ఏకంగా త్రెంచి పడ వైచినా – దాని దుంప తెంచిరి అది అటుండనిద్దాం- బిల్వమంగళుని స్ఫూర్తి, ఆర్తి పట్టుకున్నారు శ్యామలకవి – ఉపజాతిని ఎంతో ఔచిత్యంతో తేటగీతిలో తెనిగించారు.
“దించెదను కవిభావ ముదీర్ణశక్తి ” అని గొప్పగా రాశారు ఈ పద్యం.
ఇంత కష్టమైన పనిని తలకెత్తుకున్నందుకు తాడిగడప శ్యామలరావు గారికి అభినందనలు తెలుపుతున్నాను. అందరిలాగా, వారి ఇతర పద్యరచనల కోసం ఎదురుచూస్తాను.
అక్టోబర్ 2024 గురించి ఎ. కె. ప్రభాకర్ గారి అభిప్రాయం:
10/03/2024 11:28 pm
[కేవలం ‘వస్తువు’ వల్లనే కథగానీ కవితగానీ మంచి సాహిత్యం కాలేదు అని మేము అనడం ఇది మొదటిసారి కాదు, చివరిసారీ కాబోదు. ఇదే విషయం ఇంతకుముందు ముందుమాటలలోనూ ఎన్నోసార్లు ప్రస్తావించాం – సం.] ” మీరు మాట్లాడింది మనుషుల గురించి. జీవితాల గురించి. అవి సాహిత్యంలోకి ఎక్కడం గురించి. ఇంకా ఆంక్షలు ఎందుకు పెడతారు? ఆ పని మంచిది కాదేమో చూసుకోండి అంటే ఇంతకు ముందు అదే చేశాం, ఇకముందు అదే చేస్తాం అనడాన్ని ఎలా పరిగణించాలి?
అక్టోబర్ 2024 గురించి Venkat Siddareddy గారి అభిప్రాయం:
10/03/2024 3:48 pm
Thank you for your consistent arrogance. It’s truly impressive. Your “civil discourse” is a masterpiece of condescension. How kind of you to educate us poor Telugu literati. I won’t apologize for speaking up. Your tyranny over Telugu writers deserves a response.
[Thank you for acknowledging our consistency. We strive not to flip-flop!
Tyranny and Us? Please allow us to continue condescending then. Tyrants by definition have unlimited powers over their subjects. According to your own interpretation earlier, eemaata is “ఎప్పుడో ముక్కిపోయిన పత్రిక, కనీసం ఎవరూ చదవడం లేదు.” Not exactly tyrannical, Is it? Then why such indignation? Having said that… ఈమాట నిజంగానే ముక్కిపోయిన పత్రిక అయుండాలి. లేకుంటే చెప్పిందే ఎందుకు చెప్తూనే ఉంటాం? ఉదా. నాలుగేళ్ళ క్రితపు ముందుమాట, eemaata.com/em/issues/202012/24725.html" rel="ugc">డిసెంబర్ 2020 సంచికలో, మీరు చదవదలచుకుంటే.
వెంకట్‌గారూ: మీరు “నిర్భాగ్యులకు, అణగారిన వర్గాలకు సాహిత్యం ఎన్నో…” -నుంచి, “…అవగాహనను పెంపొందించవచ్చు” -దాకా వెలిబుచ్చిన ప్రతిపాదనలతో మాకేమీ వైరుధ్యం లేదని మీకు అర్థమయినట్టు లేదు. Perhaps comprehending an opinion within its context is harder than one assumes. ఏళ్ళ తరబడి మేము అంటున్నదల్లా ఆశయం గొప్పదైనంత మాత్రాన ఆచరణ గొప్పది కాదని, కథావస్తువు మాత్రమే సాహిత్యనాణ్యతను (మా దృష్టిలో ఇదేమిటో ముందుమాటలో స్పష్టంగానే చెప్పాం) నిర్ణయించదనీ! ఇతర కళలలాగా సాహిత్యవ్యాసంగానికీ ఎంతో పరిశ్రమ అవసరమనీ!
Please! Who asked you to apologize? All we asked was to voice your opinions in a eemaata.com/em/issues/202012/24725.html" rel="ugc">civilized manner so that there could be a proper discussion. Neither Ad Hominem attacks nor histrionics — that befit actors like Mr. Nandamuri Balakrishna in Telugu movies — however popular they may be, have any place in literary discussions. If our stance is perceived as arrogance and condescension so be it. There is nothing more to be said. – Ed.]
Janaki’s Zen గురించి తాడిగడప శ్యామల రావు గారి అభిప్రాయం:
08/17/2024 2:14 am
శ్యామలగారు అన్నది నిజమే తనది సంప్రదాయిక కవిత్వం అని లైలా గారు చెప్పుకోలేదు. ఆవిడ తప్పు లేదు. సంప్రదాయిక కవిత్వం అనే విభాగంలో ప్రచురించటం పత్రిక సంపాదకులు చేసిన తప్పు అని నా ఉద్దేశం. ఈమధ్య కాలంలో సంప్రదాయం అన్నమాటకు కొత్త అర్ధం ఏదైనా వచ్చిందేమో మరి నాకు తెలియదు. అలాగైతే క్షంతవ్యుడిని.
రామాయణం ఒక పపపపాతకథ రాముడు ఒక ఆపాతకథలో హీరో మాత్రం అని ఈదేశం అనుకోవటం లేదండీ. మీరలా అనుకుంటున్నారేమో. లైలాగారు అలా అనుకుంటున్నారేమో. ఒకవేళ ఈకాలంలో అలాగే అనుకొని తీరాలేమో. నాకు తెలియదు. రామాయణమూ రాముడూ ఈజాతి సంపదలు. వాటి విలువలను నవ్యత కోసం నాశనం చేయటం హర్షణీయం కాదు. ఇది నాపాతచింతకాయపచ్చడి భావం అని ఈకాలం వాళ్ళు అంటారేమో మరి.
కీచకుడు మహాజ్ఞాని అని ఒకాయన తన సినిమాలో అంటాడు. రావణుడి వద్దనే సీత సుఖంగా ఉంది అని ఒకడు అంటాడు. రావణుడు మహాత్ముడు అని కొందరు కథలూ కావ్యాలూ అల్లుతారు.
ఇదంతా మన సంస్కృతిలో ఒకభాగం గొప్పదనం అంటారు మీలాంటి విజ్ఞులు. నేనలా అనుకోలేనండీ.
అవును లెండి. వాల్మీకి కాని రాముడు కాని కోర్టులో కేసువేయరు కదా. ఇక మనిష్టమే కాబోలు.
మనలో అందరమూ హింసను వ్యతిరేకస్తాం. కాని హింసకు పెద్దపీటవేసే సినీమాలు ఎగబడి చూస్తాం.
శ్రీరామనవమి ఓదండం పారేస్తే రాముడికి మముట్టచెప్పవలసిన గౌరవం పారేసినట్టే అవుతుంది. మిగతారోజులు రాముడిని గురించి ఎలాగైనా మాట్లాడవచ్చును. అవసరం ఐతే రాముడిపై రావణుడి విజయం అనీ అల్లవచ్చును. మన సంస్కృతి గొప్పది కదా. ఫరవాలేదు. ఇదేనంటారా మంచిమాట. సంతోషం.
[ఈమాటలో సంప్రదాయిక కవిత్వం అన్న విభాగం లేదు. పద్యసాహిత్యం అన్న కేటగిరీ ఉంది. ఛందోబద్ధమైనదే పద్యం అన్న నిర్వచనం మాకు లేదు. ఈ కేటగిరీలు కేవలం శోధనకు, మా నిర్వహణకూ సహకరించడం కోసమ్ పెట్టుకున్నవే తప్ప వాటికి ఏ రకమైన సాహిత్యప్రయోజనమూ లేదు. అందుకే ఏప్రిల్ 2019 సంచికనుంచీ అవి కనిపించకుండా చేశాం. చూ. eemaata.com/em/issues/201904/19547.html" rel="ugc">ఏప్రిల్ 2019 ముందుమాట. -సం.]
Janaki’s Zen గురించి తాడిగడప శ్యామల రావు గారి అభిప్రాయం:
08/06/2024 10:12 am
ఈ పేజీ లింకును చూడండి eemaata.com/em/category/features/classical-verse" rel="ugc">https://eemaata.com/em/category/features/classical-verse అని కదా ఉంది. మహాశయులారా, ఈ Janaki’s Zen అన్న ఇంగ్లీషు పేరు పెట్టుకొన్న తెలుగు రచనలో classical-verse అనగా సంప్రదాయికఛందస్సు ఉన్నదా అని అడుగుతున్నాను. నా అజ్ణానాన్ని మన్నించి తెలిసినవారు చెప్పగలరని ప్రార్ధన. నేను literary values అన్న దానిని గురించి అడగటం లేదు. అది చూచేవారి దృక్కోణం మీద ఆధారపడి ఉంటుందని అనవచ్చును. ముఖ్యంగా ఇతరవిషయాలు ప్రభావితం చేస్తే చేయవచ్చును లేకపోతే లేదు. కాని ఛందస్సు అన్నది అలా కాదు కదా, అదెక్కడుందీ అన్నది నా ప్రశ్న / అనుమానం / ఆశ్చర్యం వగైరా…
Sri Hanumantha Rao, Sri Sai, Laila garu, and of course editor Madhav, quoting Sri Kameswara Rao gave me a nice lesson on Srinatha.
In the process we all forgot about the excellent (and probably the first one and the best) ‘literary’ biography of SrInatha.
Srinatha: The Poet Who Made Gods and Kings
by Velcheru Narayana Rao and David Shulman. (Oxford University Press, 2012).
Some of the poems quoted from kASIkhaMDamu were elegantly translated (trans-created, might be the right word!) for those of us like me who get scared to read classical poetry even with word for word meanings.
I tried to review the book some years ago but left it for our literary elite. Of course, I mentioned the book in the January 2013 issue of eemaata (special issue on VNR) in a longer introductory article on Narayana Rao.
“When I read Charles Baudelaire’s chronicled life events, the similarity between his life and Shakespeare’ Prince Hamlet’s occurred to me.”
“Intrigued, I am reading a few more celebrated writers, closer to B’s time and I may want to see some artwork of 18, 19th century artists, of Paris salons…” Lyla Yerneni on 09/15/2023 in eemaata.
*
Follow up Note:
Bueno. Shortly thereafter, around thanksgiving 2023, I flew to New York city. I should have gone to Paris, but I already bought tickets for a concert in Carnegie Hall. Way ahead. The conductor they announced, for Brahm’s symphonies was Daniel Barenboim. I have been hearing about his deteriorating health from other musical friends. I never saw him in live performance and felt this is my last chance to see him. Perhaps even to arrange a private meeting with him. To talk about a Telugu Opera, for world stage. Well, I never think of him as a celebrity beyond my reach. I think, he is a Spanish from Buenos Aires, and I am an Indian from Bezwada, he was at Chicago U for a while, and I was in some such U.s in New York. We are at par. We just have not met. That’s all. I think of Zubin Mehta same way, why don’t I meet with that Parsee Indian ex-New Yorker, it is easier to explain to him the libretto I wrote and what I want it to be musically.
Anyways, Barenboim cancelled out, but I still enjoyed the concert.
On the second day in NY, I went to the Met Museum. I have already some notes in my hand, what art I should look at, in different rooms. But then, there is this special exhibit of Manet and Degas, which fit nicely into my 19th century exploration. I indulged in these two artists’ rivalry-comradery, painting similar subjects, similar scenes, gifting each other their work, then throwing them back (altered) in each other’s face. Manet, Monet, and all had their poet, musician, novelist friends -visiting them, posing for them, writing criticisms of their art.
I got to see ‘Olympia’ of Manet, and I got to see his painting of ‘Madame Duvall’ (The woman with the fan)– the mistress of Charles Baudelaire. I am sure it is the same, C.B., in his clumsy way had drawn into the pages of his journal. I could not get to see any of Shakespeare/Hamlet scenes done by Delacroix. ¡Qué lástima! I know C.B., had all unframed Hamlet scenes on his walls, in his hotel room in Paris, prior to writing ‘Fleurs du Mal.’ (Baudelaire and Prince Hamlet, by David Roberts)
Though I was in Met art museum, New York., in spirit I was in Paris in 19 century mostly. Like that guy in the movie “Midnight in Paris” -a wonderful, delightful must-see movie, for lovers of art and books. Uncomfortable with his own times and his own life, he slips into the prior century, and then one prior to it. I feel like him sometimes. Out of place. Out of sync. That discomfiture is probably what went into my Telugu poetry below. No lo se.
ఏమి చెరరా శౌరి
ఎంత చెరరా!
ఏటికీ శాపమో
ఏనాటి పాపమో
ఈ వెర్రి శతాబ్దిలో
చిక్కుపడితిని నేను.
ఈ జనులు ఎవరోయి?
వీరెవరు నావారు కారోయి!
ఎవ్వరిని ఎరుగను నేను;
చూడ, నా బాహ్యమతి అధునాతనము
అంతరంగమేమొ అతి పురాతనము;
ఆత్మసఖుడవు నీవు
నీదు అతివను నేను
కృష్ణ! నిన్ను చేరేటి తీరేది
వెనుకటి జన్మకు దారేది
ఎంత వెదకిన గాని యమున తటి రాదేది?
కల్ల లోకమేది?
నీవు కలలోక మేది?
గొల్లవాడా! చెప్పవటరా!
I enjoyed Eluri Rajah’s friend Veluri’s essay and the subsequent discussions on Krauncha birds. Being a Floridian I get to see these birds. “తెల్లని కొంగలు బారులు బారులు, నల్లని మబ్బులు గుంపులు గుంపులు, అవిగో అవిగో అవిగో…” is an everyday thing for us.
క్రిందిది ఒక క్రౌంచపదము.
నిల్చితి నెంతో ఓర్పుతొ నేనొక్క అలతిపదమునె ఇలనిడి; నిల్చీ
కొల్చితి నన్ని క్రౌంచమునై వెంచల జలముల నడుమలను మహేశా!
తల్చితి నిన్నే కూరిమితో రేలు పవలనవరతము నిరతి; ఏమో?
గెల్చితినేమో నీ హృది నా దేశి తెలుగు వలపుల పలుకుల నీశా!
క్రౌంచపదము అను ఒక వృత్త ఛందస్సును గురించి ‘ఈమాట’ పత్రికలో జె.కె. మోహనరావు, ‘eemaata.com/em/issues/200903/1413.html" rel="ugc">నన్నెచోడుని క్రౌంచపదము’ అన్న వ్యాసములో (మార్చ్ 2009) తెలిపారు. రచ్చబండ యాహూ గ్రూప్స్ లో కూడ చర్చించారు. ఆ చెప్పిన చదువు మూలాన; భ మ స భ న న న య గణములు కలిగి, పాదానికి 24 అక్షరములు ఉన్న ఈ క్రౌంచపదము ఎప్పుడోగాని నేను రాసాను. ఐతే నాకు చేతకానందున తెలిపిన యతులు, పదముల విరుపులు ఉంచలేదు. ఆ హంగులు లేకున్నా మరే విధమైన లొసుగులున్నాగాని, ఈ పద్యము అందమైనది అని నా భావన. ఎందువలనంటే ఈ పద్యంలో శివదీక్షాపరురాలైన పార్వతి; శివగాథలు తలుస్తూ ఒక కావ్యాన్ని శివునికి అర్పించిన నన్ని కవి; ఒంటికాలి జపం చేస్తున్న ఒక తెలుగు కొంగ ఉన్నట్టు నాకు తోస్తున్నది. అందువలన.
Lyla Yerneni on June 25, 2024 at 1:33 pm కొన్నింటికి జవాబులు / తిరుగు ప్రశ్నలు:
“there is a head of Ravana lying around in one prior story, and there is a body of a woman, in the story ‘భ్రాంతి’ and it is perhaps better to transplant this head onto that body. So, the guy whoever she is sleeping with that night, when he wants to kiss the girl, at least there is a head. Why is it so hard for Siva Kumar Sarma to notice that?”
I’m a bit thickheaded – get it? Elephant’s head! The thought of connecting articles from different writers across various issues of the magazine was stopped in its tracks by that thickness.
“Did he not read about Girish Karnad’s hayavadana play where a man has a horse’s head?”
No madam! I have only limited time to read due to my work schedule and travel.
“Why do Telugu writers need S.K. S’s help anyway?”
They can choose whether to take the critique or not. Is the expectation that only compliments are expected? I thought the purpose of providing a way to comment was to enable providing feedback – at least that’s what I thought the purpose was!
“Why doesn’t he stick to correcting typing and spelling mistakes?”
Why do you want to know the answer?
“Why does he advise editors of eemaata all the time?”
I have been hoping that they may take me as a consultant and provide me some income?
““భ్రాంతి” అని పేరుపెట్టడంతోనే రచయిత పాఠకుణ్ణి చెయ్యి పట్టుకుని తన దారిలో తీసుకువెళ్లారు.” -శివకుమార శర్మ
Perhaps I didn’t choose the right sentence from this critic’s opinion before? Should I have chosen the above one instead? (How tenderly romantic! We know it is a good looking రచయిత్రి.) And wondered from then on: రచయిత్రి వారిని చెయ్యి పట్టుకొని తీసుకువెళ్లిన దెట్టి దారియో? ఆ దారిలో absinthe బాటిల్స్ దొర్లుచున్నవో. ఆటగా ghosts వాటిని తన్నుకుంటూ నడుస్తున్నారో. లేక ఒకరి తలకాయనే ఊడదీసి సాకర్ బాల్ లా కిక్కులిస్తున్నారో! ఆ దారి, ఆ దారి మశానానికా లేక కామనాశానికా?
And continue my musing on my readings: Emile Zola is definitely under the influence of absinthe. Like his other painter and writer friends. His Therese Raquin (1867) is a horror of guilty consciences, Paris morgues, cadavers, apparitions, scars. No sex. Only misery. I am bored with his morose prose, midway, I switched to Kate Chopin’s ‘Athenaise’ – a novella. (1896.) Kate is an excellent writer. Natural impulses. No stunts to please readers. I like her.
And extend my thoughts further, Reading ‘Athenaise’ is like reading 19th century’s young Bengali Toru Datt’s poetry. Toru is such a sweet girl. Chaganti Somayajulu, a Telugu writer in an interview says he is charmed by her poetry, so he tried writing poetry like her. But he failed. (Naturally. He does not have one sweet thought in his head.)
So, instead of poetry writing, Chaganti went into short story writing and! Dios Mio! what a corrupt thought he brought into the relationships of men and women. He recycled some old kavya, purana stories, gave them a modern coat of paint. He misinterpreted Gurazada’s aspirations, and introduced solutions into Telugu society’s matrimonial, worse than preexisting kanyasulkam. The relations between men and women are more perverted. They can never trust each other. Their survival tactics are playing dirty tricks, and cheating. (Amigos, does anyone, anyone in their right mind wants to get introduced to their son, in a railway compartment? Never mind the youngster doesn’t know you are his dad; after all you are just a stud in the progressive society of Chaganti.) ఆర్యా, దుష్యంతా, నీ పుత్రగాత్ర పరిష్వంగ సుఖంబు చేకొనుము.
I guess, it is sweet Sakuntala, of Kalidasa, gone worse. I dislike this writer’s and his buddies’ ideas. What a horror!
ఆ బేచ్ ‘అభ్యుదయ కవులు, రచయితల వల్ల తెలుగు లోకి వర్గపోరాట రథచక్రాలు, ఛందోముక్త కవిత్వం, వ్యాకరణ రిక్త వచనం, ఎత్తులు పైయెత్తుల, నక్కజిత్తుల సారా రాతలు వచ్చి, తెలుగు సాహిత్యం – శృంగారముక్త, ప్రేమరాహిత్య రచనా వ్యాసంగం గా పరిణమించింది. There is the beginning of end of Love and Romance in Telugu literature.
-Lyla
PS: 1. ‘Absinthe’ is also a music society’s recent clever presentation of live classical music and film together, in Miami.
2. Besides an interview with Chaganti Somayajulu, in శబ్దతరంగాలు, (Nov 2013 issue) A sample of three stories written by him -reviewed by Narayana Rao (చా. సో కథ March 2000 issue)- are in eemaata magazine. Check them out, if you wish.
3. there is a head of Ravana lying around in one prior story, and there is a body of a woman, in the story ‘భ్రాంతి’ and it is perhaps better to transplant this head onto that body. So, the guy whoever she is sleeping with that night, when he wants to kiss the girl, at least there is a head. Why is it so hard for Siva Kumar Sarma to notice that?
Isn’t the very first God, Hindus pray is Ganesh who has a transposed head? Didn’t he read the myth of Siva’s son (శివ కుమారుడు) with an elephant’s head? Did he not read about Girish Karnad’s hayavadana play where a man has a horse’s head? Karnad’s plays are Greek and Indian myths transposed into political satires on modern Bangalore stage.
4. Carl Jung’s theories-the psychology of unconscious- evolved from studies of Indian and other religions, ancient literature – fictional poetry, stories.
5. How does S.K. Sarma intend to help writers? If he is not an avid reader? Did he not read the June eemaata editorial? Why do Telugu writers need S.K. S’s help anyway? Why doesn’t he stick to correcting typing and spelling mistakes? Why does he advise editors of eemaata all the time?
Preguntas, y más preguntas, pero no hay eruditos. Entonces no hay respuestas. ¡Qué pena!
అన్నపూర్ణగారు,
వేదుల ఖమ్మంలో పుట్టారు. కాకినాడలో ఉద్యోగం చేశారు. పండితుడు, కవి, వేదాలని మొదటిగా తెలుగులో ప్రచురించిన బంకుపల్లి మల్లయ్యశాస్త్రి వితంతు కుమార్తె కృష్ణవేణిని పెళ్లి చేసుకున్నారు. ఆయన గురించిన వివరాలు వికీలోను, మధునాపంతుల సత్యనారాయణ శాస్త్రి రాసిన “ఆంధ్ర రచయితలు” (1940) పుస్తకంలోను చూడవచ్చు.
అను సరిగమపదని!
రామ నామమింత చెవుల పడినంత
ఒడలంతా వింత పులకింత
రామ రామ యని రవంత తలచినంత
మనసుకు మోదము మరింత
రామ రామ రామా! అని పలికినంత
కలిగెడి హాయి కొండంత
అట్టి రామ నామ స్మరణము
నిరతము సలిపెడి వారి
భాగ్యము వర్ణించగా మేమెంత!
అను సనిదపమగరి! మరిమరి
-Lyla
All the best to All! A Happy Festive Season! Keep Well!
¡Feliz 25 Cumpleaños! ¡Revista Eemaata!
In a secular country, whose constitution grants well defined rights to its citizens, an established magazine, after publishing an article having judged its merits, withdraws it in few days, bamboozled by few comments? It hurts me.
శామలగారూ,
At eemaata the rights on their articles reside with the authors. In this particular instance, the author of the story perceived a threat to her well being and ‘formally and legally’ requested us to remove the story from the website. We had no choice. If and when the author rescinds her request, we will be glad to bring it back to all readers.
Warm regards
Madhav Machavaram eemaata.
నేత్రోన్మీలనం గురించి Sreedhar Chintalapaty గారి అభిప్రాయం:
11/07/2023 8:11 pm
NETRONMĪLANAṀ : LITERARY VANDALISM MASQUERADING AS ENLIGHTENED SOCIAL COMMENTARY
————————————————
As a purely civic matter, people have the freedom to make fools of themselves, whether as writers, publishers, or anything else. Any kind of intimidation to supress that freedom should be squashed.
As a purely literary/intellectual matter, piggybacking on an existing story by another writer is the equivalent of a “What he said”: a lazy, dishonest grab at reflected glory. Publishers ought to expect better from writers.
When that piggybacking happens by the way of perverting a story held sacred by people of a religion, publishers must pause and think if it would not be wise to ask for a rewrite. Surely, a good writer can convey an idea without vandalizing someone else’s sacred story.
The author may have thought of it as a clever way of making people think when, in reality, it was tasteless, dimwitted, and literarily bankrupt act of literary vandalism. It was so when Raṅganāyakamma did it, and it continues to be so.
Eemaata may have thought that this was a test of their commitment to free speech when it was really a test of their own judgment — literarily and culturally — and they did not fare well.
నేత్రోన్మీలనం గురించి K.V.S. Ramarao గారి అభిప్రాయం:
11/05/2023 7:39 pm
చాలా ఆసక్తికరమైన రచన, చర్చ. తెలుగు రామాయణాల గురించి వెల్చేరు నారాయణరావు విస్తృతపరిశోధనావ్యాసం తెలుగు అనువాదం ఈ పత్రికలోనే వున్నది, ఇలాటి రచనల చారిత్రికనేపథ్యం తెలుసుకోవటానికి చాలా ఉపకరిస్తుంది. eemaata.com/em/issues/200309/471.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/200309/471.html సీత – రావణ, సీత – రామ, సీత – లక్ష్మణ (అలాగే రాముడికీ అనేక ఇతర రామాయణ పాత్రలకీను) సంబంధాల గురించి అనేక ప్రతిపాదనలు చేస్తూ 1920 ప్రాంతాల నుంచి తెలుగులో ఎన్నో రచనలు వచ్చాయి – పాశ్చాత్య ఆలోచనావిధానాల ప్రభావంతో సంప్రదాయ భావపరంపరల మీద తిరుగుబాటుగా మొదలై, బ్రాహ్మణవ్యతిరేక, కమ్యూనిస్ట్, అభ్యుదయ, విప్లవ, దిగంబర, ఫెమినిస్ట్, దళిత, అస్తిత్వ వాదాలు ఏవి మొదలైనా ముందుగా రామాయణ పాత్రల్ని కొత్తదృష్టితో చూడటం వందేళ్ల పైగా తెలుగు సాహిత్యంలో వున్న ఒరవడే. అందాకా ఎందుకు, బాపు – రమణల సీతాకల్యాణం సినిమాలో కూడ ‘ఒక విధంగా’ సీత రావణుడి ఇంటిబిడ్డగా చూపించారు. ఒక్కోరచనని విడివిడిగా కాకుండా ఒక సాంప్రదాయంలో భాగంగా చూడటం వల్ల ఇంకా లోతైన అవగాహన ఏర్పడే అవకాశం వుంది.
A couple of months back, I wanted to write about Suraparaju Radhakrishnamurty’s writing on C. Baudelaire in conjunction with A.C. Swinburne’s essay -, but my study had widened and became delightfully more extensive on all of the poet/critics above. It is still ongoing, thanks to the excellent bookstores, local libraries, both public and that of close by university.
When I read Charles Baudelaire’s chronicled life events, the similarity between his life and Shakespeare’ Prince Hamlet’s occurred to me. (Why only to me? Doesn’t it glare at everyone)? I am surprised Suraparaju does not bring up this very vital information, about B, in the excerpt given in eemaata magazine. Perhaps it is mentioned elsewhere in his published book. I don’t possess this book yet.
సూరపరాజు రాధాకృష్ణమూర్తి, ‘షేక్స్పియర్ సాహిత్యలోకం’ – ఒక ఆలోకం (మొదటి ముద్రణ 2019) – పుస్తకం లో చిట్టచివరి వ్యాసం హేమ్లెట్. నిడివి 42 పేజీలు. ఇందులో ఆ నాటకం గురించి ఈయన పరికించని విషయం లేదు. టి.ఎస్. ఎలియట్ -హేమ్లెట్ పై వ్యాసం కన్నా బాగున్నది. జోడించిన భారతీయతను మినహాయిస్తే, కొంత -Cedric Watts, Research professor of English, Sussex – పరిచయానికి దగ్గరగా ఉన్నట్టు అనిపించింది. (Wordworth Classics – Hamlet, First publication 1992)
T.S. Eliot writes in his critical essay on Hamlet, (in Sacred Wood) that many literary critics/poets were so stuck on Hamlet’s character, so much so, they failed to notice how flawed the construction of the play as an artistic work was. Eliot tells us Goethe’s ‘young Werther’ is Hamlet indeed, and Poet Coleridge turned himself into Hamlet.
How come influential critic Eliot is so silent about the connections between -Hamlet’s and Baudelaire’s Psyche- In his essay ‘Baudelaire,’ published in selected essays, 1930? How come Suraparaju, a scholar from 21st century condemns Claudius, the stepfather of Hamlet, (“ఎంత కపట ప్రేమ!”) but approves the plans and actions of captain Aupik, stepfather of Baudelaire? How does he know, Aupik is guileless; and B’s mother, now Mme Aupick is guided by good intentions?
Intrigued, I am reading a few more celebrated writers, closer to B’s time and I may want to see some artwork of 18, 19th century artists, of Paris salons.
ఒక రచయిత పుస్తకం మీద మరొక రచయిత సమీక్ష రాయడం అరుదు. ప్రపంచం పట్టని మేధావి గురజాడ కార్యరంగం విజయనగరం కావడం ఉత్తరాంధ్ర రచయితలకు వరం. కథల్లో తమ భావగతులను వాడుక భాషలో పలికించగల భాగవతులు శ్యామ్‌గారు. ఐతే,వారి కళా ప్రదర్శన బహు సకృతు. ఒక కథకుడు ఎందుకు తన ప్రయాణాన్ని అర్థాంతరంగా ఆపివేస్తాడో చెప్పడం కష్టం. లేస్తే కథ, కూచుంటే కవిత్వం తరహాలో కొందరు ఇబ్బడి ముబ్బడిగా రాస్తూ – పొద్దున్న లేచింది మొదలు -అభిప్రాయం చెప్పు అని కణతల దగ్గర గన్ను పట్టుకు నిలుచునే వారితో పోలిస్తే – చెప్పడం అయిపోయాక మౌనం పాటించడం మంచిదే అనిపిస్తుంది ఒక్కోసారి. నా వరకు నేను సందిగ్ధం అనండి, అన్వేషణ లేదా అచ్చ తెనుగులో eemaata.com/em/library/nnn/368.html">వేట అనండి.
“అంత తేలికగా ఒడ్డుచేరడం నే ఇష్టపడను” – పరమ సౌష్ఠవంగా రూపుదిద్దుకోగల కథ రాసే అవకాశాన్ని ఏ కథకుడు సాధారణంగా వదులుకోడు. ఒక్కోసారి – లోకోత్తరమైన ఉదాసీనత ఆవహించినప్పుడు, పేరు తెచ్చుకోవడం పట్ల ఏ మాత్రం ఆసక్తి లేనప్పుడు – అన్ని అవకాశాలను జారవిడుచుకుంటాడు కథకుడు. ఈ సమీక్ష తర్వాత శ్యామ్‌గారు విస్తారమైన తమ అనుభవాలను కథల ద్వారా మన అందరితో పంచుకుంటారని, చిట్టెన్రాజు గారు ఎప్పటిలా ప్రకాశకులుగా వ్యవహరించి వాటిని ప్రపంచం ముందు పడవేస్తారని ఆశిస్తూ –
Thanks for the info on musical content of this novel Brahmanandam గారు. Very kind.
Besides Amarendra’s book review, I also found another detailed review by B. Tirupati Rao, in ‘eemaata’ itself. Couple of other reviews elsewhere by Sai Padma, Kotta Pali. All very varied interesting reads.
I listened to couple of old YouTube interviews on the author Madhurantakam Narendra, (in reference to his early short stories.
Also found that Narendra M, is a happy recipient of a recent National Literary Award. My congratulations!
Thanks, and have a nice week all!
అన్వర్, ఉత్తినే తప్పులు వెతకుదాం అని కాదు గానీ, ఇది చెపుదాం అని ఈ వాఖ్య రాస్తున్నా.
నేను దర్జాగా విక్టోరియా ఎక్కి నేరుగా టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా పత్రిక కార్యాలయానికి వెళ్లాను.
అర్ధం చూసుకున్నారా? అప్పట్లో టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా ఆఫీసు ఉండేది ‘విక్టోరియా టెర్మినస్” అనే రైల్వే స్టేషన్ దగ్గిరలో. “ట్రైన్ ఎక్కి విక్టోరియా టెర్మినస్ లో టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా పత్రిక కార్యాలయానికి వెళ్లాను.” అని ఉండాలి అనుకుంటా మీ అనువాదం. ఈ మధ్యన ఆ ట్రైన్ స్టేషన్ పేరు కూడా “ఛత్రపతి శివాజీ టెర్మినస్” గా మార్చారు.
అనువాదం బాగుంది. నేను కొన్నేళ్ళు బాంబే లో ఉద్యోగం చేసినందు వల్ల ఈ సంగతి తెల్సు – కేవలం లక్ష్మణ్ కార్టూన్ కోసమే టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా పత్రిక కొనేవారు బాంబేలో వేలకొద్దీ ఉన్నారు. కొన్ని రోజుల్లో ఆయన కార్టూన్ లు చూసి రోజు రోజంతా నవ్వుకుంటూ ఉండేవాళ్ళం. కామన్ మాన్ అనేది బోంబే లో ప్రతీ ఒక్కరికీ సరిగ్గా అతికినట్టూ, వర్తించినట్టు ఉండేది. ఆయన కార్టూన్ల వల్ల వచ్చినదే “చల్తా హై” (సర్దుకు పోదాం, ఫర్వాలేదోయ్, మనందరం ఒకటే వగైరా) అనే నానుడి ఆ నగరంలో (లేదా వైస్ వెర్సా). ఇప్పటికీ కూడా అలాగే ఉందని అని నేను నమ్ముతున్నా – శివాజీ టెర్మినస్, ముంబయి అని పేర్లు మార్చినా.
నమస్తే
I enjoyed this -grand, near epic series about women writers, by C. Mrinalini. Is this series finished? I hope Mrinalini is not going to close it, without writing about Edith Wharton, her literary works and “The Mount”. Perhaps the author or her publishers have a set cutoff point.
I wonder what Mrinalini’s impression about recent Netflix produced “Persuasion.” is? Love to hear it. I think any of Jane Austen, and other writers in this series, is worth watching as a movie, at least once. And I would not want to lose the pleasure of comparing the books and the movie/s.
When I was watching ‘Persuasion,’ the Telugu short story -Ash tray- written by Chaganti Tulasi, came to my mind. (Tulasi is authoring a Telugu serial in this ‘eemaata’ magazine. I have not read it yet. I recently browsed this author, and saw an interview on her, by Gollapudi Maruthi Rao. I heard and read the short story.)
In both these stories, both heroines are estranged from their lovers, for a span of 8, 15 years. In ‘persuasion,’ (if one has not read the novel, you can know the story from Mrinalini’s essay,) it is the heroine who jilts her lover, because of socio economic reasons, whereas it is the other way around in ‘Ashtray.’ Both heroines are around twenty-seven and forty years, when they meet their lovers again.
I, being such a diehard romantic, am happy with novel Persuasion. If heroine Anne was foolish in her early twenties, she improved later, and the hero is nice enough to forgive her, over course of time. I love such happy turn arounds. This story was in 1818.
Sadly, that is not the case with that ‘unnamed’ heroine of 20th century, in the Telugu short story ‘Ash tray.’ The hero Sekhar is a jerk perhaps, but the heroine is a piece of work too.
Gollapudi Maruthi Rao in his interview seemed to ‘dig’ this heroine. Watch the video, and one can tell, by his gestures, and words, he was full of admiration for her. As though she is a role model. What a crock! To whom? She does not seem to have one right notion in her head.
To me, this heroine in Ashtray, comes across as a vain person. Not proud. She is vain. She is more like Anne’s sisters and Anne’s father, from ‘persuasion’. Right In her very opening sentences, she is crude, and rude.
It appeared the interviewer in the video is bowled over by the ingenuity of the writer, to use a powerful symbolism, to bring the story to such a Climax.
Never mind the symbolism. Symbols stink after a while. I don’t want to think forever “April is the cruelest month of all” just because T.S. Eliot said so in his poetry some time back.
I just wonder -Why is this heroine viewed by the critic/interviewer, with such bhakti? Why is that snappy decision by a principal of a school so appreciated? And above all, why does the writer consider this short story as her favorite?
చాలా బాగున్నాయండి. ఛందస్సు అంటే ఉత్పలమాల, చంపకమాల, శార్దూలం ఆటవెలది, తేటగీతి “మా-త్ర-మే” అనుకునే నా లాంటి వారికి ఇది మంచి వ్యాసం. 13 కోట్ల వృత్తాలనే సరికే వళ్ళు జలదరిస్తోంది. నయాగరా వృత్తం ఎంత మెల్లిగా చదువుదామన్నా నోరు తిరగటం లేదు 🙂 విలాసిని సులభంగా ఉంది.
రెండు పనికిరాని ప్రశ్నలు అడుగుతున్నా, మీరు ఏమీ అనుకోరని అనేసుకుంటూ.
1. మీరిచ్చిన టేబుల్ లో మొదటి నాలుగు వృత్తాలకీ తెలుగేతర పేర్లు పెట్టడానికి ఏమిటండి కారణం?
2. యతి ముందు “-” పెట్టినప్పుడు పద్యం చదువుతుంటే అది పంటి కింద ఇంగువ ముక్కలా తగుల్తోంది. యతి ఫలనా అక్షరం అని చెప్పాక ఇంక “-” చూపించక్కర్లేదని నేననుకుంటున్నా. ఏమంటారు?
Following ten-year-old writing of mine appears to be done from an international airport, for the present pleasure of ‘eemaata’ writers and readers:
“I should have quietly watched T.V. in the airport. Instead, I got into a conversation with an Arab girl who is sitting at an empty bar and is reading an English novel. She would not be sitting there at the bar if the bar is operational, I suppose. I have seen Muslim women working in the book shops, running small snack stations in airports, but I don’t think I saw them selling liquor so far.
The girl is very sweet, very kind. She recited some poetry for me. She got so excited and turned so red, that in her black hood, encasing her face she looked like a palash flower. She gave me some tips how to go about learning Arabic. I doubt whether I will ever get to it, but being still under spell of that sweet girl, I want to.
She told me how in the olden days in middle east, wars were fought peacefully, using only poetry as weapons. Whoever told better verse, that tribe has won and the other simply withdrew with grace. No one called foul or said the elections are rigged, like the recent times.
Convert
నాకు మతమిప్పించు సాయీ
నే సాయిబ్బుల్లో కలిసిపోతాను.
నాకింత అరబిక్ కవిత్వం పోయించవోయీ
ఖుదా కీ కసమ్
నే క్లబ్బుల కెళ్లటమ్
మానేసి పోర్ట్, షెర్రీ తాగనని ఒట్టేసి
బుర్ఖా వేసుకుని ఖురాన్ పఠిస్తూ
కార్టియే పెన్ పాళీలు మార్చి, కలీగ్రఫీ రాస్తూ
సదా సలామత్ గా ఉంటాను.
నన్ను తురకల్లో కలిపెయ్యి ముల్లా
నే రోజూ మూడు సార్లు నమాజ్ చేస్తాను.
అల్లా, అల్లా అనుకుంటూ
కఠోర ఉపోషమ్ పట్టి
పగళ్లు ఖర్జూరాలు, బాదం, పిస్తా పప్పూ
రాత్రిళ్లు రుమాల్ రోఠీ, అనాబ్షాహీ ద్రాక్ష మాత్రమే తింటూ
ఏ ముసీబత్ లేకుండా పైకి వెళ్లిపోతాను.”
Do Birds of Brazen Bezwada Feather
Flock together? In all weather?
They do, they do, -to give verse
readings in ‘eemaata’ for better or worse.
About making it with a mermaid: Tom Hanks didn’t look too happy in the movie he had to romance with one. But again, he is not a Tamilian like A.K. Ramanujan.
About Rafi’s songs: Love them too. Hindi/Urdu poets are out of this world. Thank God for Mohammad and Hasarat. There is no ‘Shayari’ in Telugu. Is there?
A bit from history of peer reviewing
తః తః
“Most academic papers today are published only after some academic peers have had a chance to review the merits and limitations of the work. This seems like a good idea, but there is a growing movement that wants to retort as Albert Einstein did to such a review process……
……John Tate, the editor of the journal, hesitated over Einstein’s paper for a month. He then send it to a reviewer for comments – his selected reviewer was probably the famously gossipy Howard Percy Robertson, one of Einstein’s colleagues at Princeton. The reviewer returned ten pages of comments which cast doubt on many of the central claims in the paper. The editor returned these comments to Einstein, asked him to consider the issues, and make any changes he saw necessary. Here is how Einstein reacted:
We (Mr. Rosen and I) had sent you our manuscript for publication and had not authorised you to show it to specialists before it is printed. I see no reason to address the – in any case erroneous – comments of your anonymous expert. On the basis of this incident I prefer to publish the paper elsewhere.”…..
Hate the peer-review process? Einstein did too
Source https://theconversation.com/global
June 2, 2014
[There is no peer review in eemaata. Only editorial, for the editors know too well that not all peers can be good reviewers, much like not all players can be good coaches. -Ed.]
పూర్ణిమ వ్రాసిన కథలలో “eemaata.com/em/issues/201710/13523.html" rel="noopener" target="_blank">℞: మారేజ్” కథ నాకు బాగా అర్థమైన, నచ్చిన కథ. ఇప్పుడు ఆ కథ ప్రస్తావన రావడం వల్ల మళ్ళీ పూర్తిగా చదివాను. నాకు ఆ కథ సారంశం గుర్తుంది. అది తట్టిన అంశం గుర్తుంది. అందులో అమ్మాయి వేదన గుర్తుంది. మరి “దేహ భాషల మూస” అని ఎందుకన్నారు అని తెలుసుకోవడం కోసం ఇప్పుడు మళ్ళీ చదివాను.
ఆ కథని వర్ణించడానికి ఆంగ్లంలో “graphic description” ఆనడం సరిపోతుందనిపించింది. అర్థం రూఢి చేసుకుందామని వెతితికితే దొరికిన వివరణ నప్పినట్టు అనిపించింది:
“If you say that a description or account of something unpleasant is graphic, you are emphasizing that it is clear and detailed.”
ఆ కథకి, కథనానికీ ఆమె అలా చెప్పడం సరిపోయింది. అది సహజంగా ఉంది కానీ తెచ్చిపెట్టినట్లు అనిపించలేదు. అలా అయ్యి ఉంటే “మూసలో” కథ అనవచ్చునేమో.
ఆ కథకీ, ఈ ప్రస్తుత కథకీ సామ్యం ఉంది. “చినుకులా సాగి నదులుగా పారి” అన్నట్లు ఒక సమస్య, ఎప్పుడూ ఉన్న సమస్య, ఎప్పటికప్పుడు తగ్గిపోయినట్టు మభ్యపెట్టుకుంటూ వస్తుంటే దాని మానాన అది ఉధృతంగా పెరుగుతూ పోవడం కళ్ళకి కట్టబ్దుతోంది. ℞: మారేజ్ కథలోనూ అంతే. ఇక తల వొగ్గాను అనుకుని చెప్పిన మందు తీసుకుంటే అక్కడితో సమస్య తీరలేదు, ఈ కథలో లానే.
మరి ఈ రెండు కథలో ఒక మూసకు చెందుతాయేమో, ఆ విధంగా చూస్తే?
ఊహల ఊట 1 గురించి Venkateswara Rao Veluri గారి అభిప్రాయం:
06/03/2021 6:47 pm
I am thrilled. Really thrilled to read Chaganti Tulasi’s ” Uhala UTa.” Before I defend myself why I was thrilled, let me say one thing.
As one who has known Chaso (Chaganti Somayajulu) and ChaTu (Chaganti Tulasi), I could have said: After all, ‘apple doesn’t fall far from the tree.’ But, that would be a cliche`. A cop out.
I am just getting back in time; a long time. If Chaso were to read the above piece; what would he say? I am sure, he would first re-light his stubby cigar, meditatively look at the swirling dense smoke, and would have said: how come I couldn’t write like her — I mean like ChaTu wrote?
Well! He didn’t. Most probably, he couldn’t have.
That was one reason I am thrilled.
The story, in my opinion, is written in the style of stream of consciousness, — clearly redefined. I know, those who are experts in googling would try to counter my assessment. Please try.
The reader gets into the character, not because of nostalgia — that would be a trite analysis — but because the apparent discontinuities in the narration continually pulls the unconsciously in! In to the wells of consciousness. No escape. And, that was not easy for any writer. Only a very few could accomplish! That’s because, the author has created her own inimitable style.
That’s another reason I am thrilled.
One tries to find some similarities in style, matter, and narrative, etc., with some well-known writers of the past. But, that exhibits the reader’s nostalgia, nothing less.
‘Bringing up the Father’ was a cute great cartoon of yore. A writer could create the most memorable narrative of all time. It was the style, more than the material. Inimitable style.
Tulasi created a narrative in her own style; one can imitate — Impossible to replicate.
Before I wind up by saying, keep it up, let me say one thing.
I am envious. Really envious.
Where were these excellent writers — narrators par excellence — when I was closely associated with eemaata?
Best.
Venkateswara Rao Veluri
అడవి పుస్తకం గురించి కె.కె. రామయ్య గారి అభిప్రాయం:
05/13/2021 5:36 am
డా. లైలా యెర్నేని గారు,
‘అడవి నుండి అడవికి’, ‘అడవి పుస్తకం’ అనేవి జయతి లోహితాక్షణ్ తల్లి రాసిన రెండు పుస్తకాలు.
2) “అడవి పుస్తకం” జయతి లోహితాక్షణ్ గారి రెండవ రచన, 2021 లో ప్రచురణ. ఈ పుస్తకం జయతి లోహితాక్షణ్ రెండున్నర సంవత్సరాల క్రిందట రాసిన ‘అడవి నుండి అడవికి’ అన్న రచనకు కొనసాగింపు. ఎక్కడ ఆ పుస్తకం ముగిసిందో అక్కడ్నించి ఆరంభమవుతుందీ పుస్తకం…
జయతి లోహితాక్షణ్ గారి రచనలలోని అంతసూత్రాన్ని (ప్రకృతితో మమేకం అవుతున్న తన అభీష్టాన్ని) సున్నితంగా పట్టుకుని మనకు వివరించడం దాసరి అమరేంద్ర గారికే సాధ్యం (మరో యాత్రా పథికుడిగా). వారికి హృదయపూర్వక కృతజ్ఞతలు.
Writer! You are much too much. I am totally enjoying your intelligence.
ప్రపంచం అంతా ఈ సరికే అర్థం ఐపోయింది. ఎవరేమిటికి ఎందుకు చేస్తున్నారో అంతా తెలుసు. ఐనా కథా రచన లో మాత్రమే భయభ్రాంతి చేసే విశ్వరూపం చూపించి, ఆ తర్వాత యశోదను మళ్లీ మాయలో పడేసి కృష్ణుడు చిన్న పిల్లడైపోయినట్టు, పాఠక లోకానికి, థాంక్యూ, థాంక్యూ అని చెప్పివెడుతూ మురిపిస్తున్నారు. మళ్లీ మేమంతా మా బొందన పడాలిగా! Is that the way you bring us out of your hypnosis?
Also I saw your photograph elsewhere. You are a pretty woman. Like intelligence, beauty is also one of your attributes. (The minuscule photo in eemaata is not good. A photo is an art form, unless shown and seen in proper size does not do much for the subject. I wish eemaata magazine, provides a bigger and better photograph.) Please do not hesitate, to attach a different photograph, with each of your writings, published here or elsewhere. It helps you grow, glow, and enjoy yourself. The publishers should eagerly show them. The viewers will be delighted.
Kudos on excellent writing! Have a charmed life!
-Lyla
Thanks for the succinct response. It teaches the reader some more Telugu and clarifies the writer’s intent. If appended to the main body of work, it will be useful to future critics to make comparisons with other works at multiple levels.
Thanks to you, (you give plenty home work, and I love it) I am now into the Opera National de Paris’ stage production of Massenet’s Manon, of March 10, 2020. It is a recording done without audience. In this version, in the last scene Manon is shot in front of her lover’s eyes. I am also into M’s M, in Ballet form, previously performed by Royal Ballet at Royal Opera house, Covent Garden, London.
Since shutdown of travel, concerts etc., last April on, I started watching Medici.tv. It has extensive collection of concerts, ballets, operas, master classes, documentaries etc. Subscribers can join in live streaming of programs from opera houses, concert halls, churches of the world. The quality of broadcasting is superlative.
As I enjoy other Manon s on Medici.tv, I will also be studying yours, in eemaata magazine, making my enjoyment exponential.
-Lyla
కవిత్వం ఒక్కోసారి అందమైన పూల అమరిక; ఒక్కోసారి అణు విస్ఫోటనం. కవిత్వం వెనుక గణితం, గణితంలో కనిపించే కవిత్వం -బుద్ధిజీవి,సహృదయుడైన పాఠకుడు ఒడిసి పట్టుకోగలగాలి. అప్పుడే, జీవితం సంపూర్ణం.
మోహనరావు గారు పరిచయం చేసిన – ఛందస్సులో నూతనాంశాలు , వసంతకాలపు ఎండలా ఆహ్లాదంగా ఉన్నాయి. ఆధునిక కవిత్వంలో కూడా ఎన్నో రకాలుగా ప్రయోగాలు చేయవచ్చు- భావం బలంగా ఉన్నంత వరకు కవిత్వానికి వచ్చిన ప్రమాదం లేదు. పాతికేళ్ల క్రిందట, నేను మొట్ట మొదటి సారి ఒక మహానగరాన్ని చూసిన అనుభవం – అది కవితగా మారిన క్రమం, దాని వెనుక గణితం ఒక్కసారి గుర్తుకొచ్చాయి.
ఈ రచయిత మొత్తం రచన ఒకసారే ఇవ్వలేదా సంపాదకులకు? ఈ కాలంలో అన్ని ఆడియో విస్యుయల్ మీడియమ్‍లు -మొత్తం కొత్త కథను/మెటీరియల్ను ఒకసారే అందించి, పాఠకులను వారి తీరుబాటు, వారి పఠనాసక్తిని బట్టి చదువుకోటం చూడటం చెయ్యనిస్తున్నారు. కథలో వెనక్కీ ముందుకూ వెడుతూ, నచ్చినవీ నచ్చనివీ మిత్రులతో విమర్శించుకుంటూ, బింజ్ వాచింగ్, బింజ్ రీడింగ్ అలవాటున్నవారెంతమందో.
మరి, ఈమాట పత్రిక, ఇప్పటి రచనలకు ఈ అనవసరపు సీరియలైజేషన్ విధానం ఎందుకు అవలంబిస్తున్నట్టు! డికెన్స్ కాలంలోనో, డాస్టోయెవ్స్కీ కాలంలోనో లేము కదా! ఈ పద్ధతి, చిన్న పిల్లలను కట్టడి చేసినట్టు, ఎంజాయ్మెంట్ రేషన్ చేసినట్టు, విసుగు కలిగిస్తున్నది.
Eemaata magazine was stuck for years, publishing routine sentimental Telugu “Nivali” writings. Thank God! The magazine moved away from resorting to publishing ‘easy way out’ material. It was a relief. Recently, the magazine is slipping into another sleepy, easy way out – i.e. serializing the writings. Is there any valid reason a reader should wait out – four months, six months to read a complete manuscript? Even though the writers had already written out all the material, and submitted it? Is the magazine worried there will be a Telugu literary overload?
The other current inhibiting factor in reading this magazine is now a days, a writer or two, being way too much in the face of readers.
పాడిందే పాటరా అన్నట్టు, ప్రతి సంచిక రిలీజ్‍కి వచ్చి పాఠకుల అభిప్రాయాల వేదిక మీద మకాం వేసి, ఒకరిద్దరు రచయితలు, తమ ధన్యవాదాలు, కృతజ్ఞతలతో, పాఠకులను ముంచెత్తటం పదే పదే జరుగుతున్నప్పుడు, లైబ్రరీలలో – రైటర్ బుక్ సైనింగ్ ఈవెంట్స్ లాగా – it is quite distracting and disturbing to readers. Not conducive to reading. When the writer contributes way little to literature, literary discussion and socializes way more in a literary magazine, it turns off a reader.
ఈ రచన బాగుండే ఉంటుంది. నాకు చదవాలని ఉంది. రచయితలు మేగజీన్ తలుపుల దగ్గర్నించి దయచేసి తప్పుకుంటే, పాఠకులకు లోపలికి వచ్చి, ఎన్నో మంచి రచనలుంటాయి చదువుకుంటానికి వీలవుతుంది. That will be real politeness and good manners.
ప్రియమైన తఃతః గారు ( Dr. వాసుదేవరావు ఎరికలపూడి గారు ) నమస్తే.
” నాకు తెలిసినవి రెండే ఊళ్ళు ” అన్నారు. అంటే ఒకటి బెజవాడ, రెండోది విశాఖపట్నమా ( ఆంధ్ర విశ్వకళాపరిషత్ లొ M Sc Applied Mathematics చదువుకున్నారు కాబట్టి. )
‘జర్నల్ అఫ్ అప్లయిడ్ ఫిజిక్స్’లో పడిన ఒక పేపర్ను – వాసుదేవ – ఆ తల్లికి అంకితం చేసారని చెప్పారు. కానీ ఆ పేపరు కోసం ( https://aip.scitation.org/journal/jap ) వెతికితే దొరకటం లేదు. ఆ వ్యాసం టైటిల్ ఏమై ఉంటుంది.
ఆంధ్ర విశ్వకళా పరిషత్‌లో మాథమటికల్ ఫిజిక్స్ శాఖ అధిపతిగా ఉండి, దానికి విశ్వవ్యాప్తమైన పేరునీ, ప్రతిష్టనీ ఆర్జించి పెట్టిన ఆచార్య సుబ్బరామయ్య మీనాక్షి సుందరం గారి గురించి ఈమాట లో మీరు రాసిన అమూల్యమైన వ్యాసం చదివి ఆనందించాను.
Great to see this being published by eemaata! I am more than glad to see my grandfather’s handwritten manuscript by the side of each page.We grew up seeing him reading and writing for more than 16hours a day even at an age of 90+.
Congratulations to my uncle Dr.Ramachandra for pursuing relentlessly to get the unpublished manuscripts into print form.
Also great work by the publishers, your commitment is commendable,it’s very difficult to understand DVSivarao garu’s handwriting.
Thanks very much,
Syamala.
కావ్యదహనోత్సవం గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
03/29/2020 1:55 pm
Ramarao Kanneganti:
Thank you very much for your affectionate introduction of KD. At the ‘vEdika’ meet in Hyderbad, you have heard me enumerate the reasons for publishing KD after 60 years. I do not want to repeat. But one thing, I must emphasize. I still believe that we don’t have a good grasp on writing literary history.
No. I haven’t read Borges’ critical expose’ on Text and Context. I read a couple of his short stories long time ago. And, some of his poetry translated into Telugu. Frankly, I did not like the translations.
If you are referring to his work related to Quixote, I have heard about it in the 90s from one of my friends, but never tried to go for it. Now that I want to revisit Text and Context problem from several more angles (with additional references from Thomas Kuhn’s ideas on the Structure of Scientific Revolutions), I will certainly get a copy and read it.
Thanks again for your introduction of KD on eemaata, and kind words at the Hyderbad meet.
ఉయ్ టూ గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
03/29/2020 12:03 pm
First my apologies. I am a slow reader; worse than that slower writer. I just finished reading Nagaraju’s excellent story. Story – it might not be for the standard picky traditional editors in the Bharat – Hell with it. I call it a narration. The technique made me read it in one fell swoop.
There were over a dozen New Yorker magazines on the table staring at me. January 2020 to March 2020. I started going over each one, as usual, very slowly. The issue of January 20, 2020 caught my attention. There is a story by Bryan Washington. It’s titled Visitor. I want eemaata readers to read it. I find a distant, very distant, yet far removed parallel to Nagaraju’s story. It might be due to my loss of ‘sense’ of taste to appreciate, or I might be having a sudden ‘senior’ moment.
Don’t get me wrong and attach any labels too quickly. No. I ain’t suggesting anything stupid. What we might still consider as taboo even today wasn’t a taboo in the west. That’s as far as the subject matter is concerned. On the otherhand, I found the narration in the New Yorker convoluted and clumsier. I wish Nagaraju has written his story in English.
భాస్కర్ గారికీ, అప్పాదురై గారికీ అభినందనలు. భాస్కర్ గారూ, అనువాదానికి మంచి కథ ఎంచుకున్నారు. కథా, మీ అనువాదం రెండూ మనసు దోచుకున్నాయి. ఇలాగే కొనసాగించండి. అటవీ నిర్మూలన, దాని వల్ల జరిగే పరిణామాలు ఇలాంటివి నేపథ్యంగా ఆన్ ప్రూ రాసిన “బార్క్‌స్కిన్స్” (Barkskins) నవల గుర్తొచ్చింది. బార్క్‌స్కిన్స్ (“కలప కార్మికులు” అనచ్చా?) జీవితాల గురించి ఇంకా తెలుసుకోవాలన్న కుతూహలం మీ అనువాదం కొంత తీర్చింది.
ధన్యవాదాలు.
04/08/2019
సేవికయే నాయిక గురించి Dr. Kasinadhuni M. Prasad గారి అభిప్రాయం:
03/16/2019 10:11 am
Dr. Tirumala Desikachary’s talent in providing telugu literary basis (Saahityam) and his creativity is superb for the musical rendition of Smt. Charla Ratna Sastry garu. I am impressed with the literary craftsmanship of Dr. Desikachary garu in tailoring the theme of 1733 of Naples to fit the societal norms of south east asians today in terms of Sringara rasam and Haasa, Bhava and Rasa, grace in bending it to accommodate the vocal rendering with the neo-modern poetic style of telugu operetta style in maatra chandas ! My salutations and my great admiration go out to both the artists of Greater Toronto who are worthy of our admiration.
Dr. Kasinadhuni. M. Prasad
Adjunct Professor of Computer Science,
Pace University, NY, USA
March 16, 2019
ఇప్పటిదాకా ఈ శీర్షికలో వచ్చిన తొమ్మిది కథలూ చదివాను. వీటిని కథలు, (అందులోనూ “బేతాళ కథలు”) అని ఎలా అంటున్నారో అర్థం కావడం లేదు. కథకి ఎత్తుగడ, ముగింపు, ఒకటో రెండో మలుపులన్నా ఉండాలి కదా! చందమామలో వచ్చిన బేతాల కథలే వీటికి నమూనా అనుకుంటున్నాను. బేతాళ కథల్లో జరిగేది: విక్రమార్కుడు శవాన్ని మోసుకురావడం, కథ వినడం, ప్రశ్నలకి సమాధానం చెప్పడం, తిరిగి బేతాళుడు ఎగిరిపోవడం. ఆ కథల ముఖ్యలక్షణం: బేతాళుడు చెప్పే కథలు స్వయం ప్రతిపత్తి గలిగి ఉండడం. ఆ కథల్లో ఎత్తుగడ, ముగింపు లాంటి దినుసులన్నీ ఉండేవి. ఆ కథలు విడిగా కూడా మనగలిగేవి. వాటిలో బేతాళుడు అడిగే ప్రశ్న తర్కబద్ధంగానే ఉంటుంది, పాఠకులకి ఆ ప్రశ్నకి జవాబు తెలియకపోయినా, జవాబు అర్థం కాకపోయినా, ఆ కథ కలిగించే అనుభూతి తక్కువవదు. (చందమామ కథల్లాంటి కథల్ని సులువుగా బేతాళ కథల్లో “wrap” చెయ్యచ్చని నాకో నమ్మకం..)
“కథన కుతూహలం” శీర్షికలో వచ్చిన మూస కథలన్నిటిలోనూ విషయం ఒకటే, పాఠకరావు కథలు చదువుతూ ఉంటాడు, అంతే! ఏ కథ ఎందుకు, లేదా మొదట ఎందుకు చదివాడన్నదే ప్రతీసారీ బేతాళుడి ప్రశ్న! పోనీ, ఆ ప్రశ్నకి జవాబు విక్రమార్కుడికి ఎలా తెలుస్తుందో మనకర్థం కాదు. మొదటి విడత కథలో, పాఠకరావు మొదట చదివిన కథకి శీర్షిక (టైటిల్) వైవిధ్యంగా ఉందని ఆ కథ మొదట ఎంచుకున్నాడట. ఆ కథ పేరు “అరణ్యంలో అల్పపీడనం”. ఇది బేతాళుడు చెప్పకుండా విక్రమార్కుడికి ఎలా తెలిసింది? ఇలాగే రెండో విడత కథలో, పాఠకరావు మొదట ఎంచుకున్న కథలో ఎత్తుగడ బావుందని ఎంచుకున్నాడట! ఈ విషయం విక్రమార్కుడికి ఎలా తెలిసింది? ఈ “అవుటాఫ్ సిలబస్” ప్రశ్నలకి విక్రమార్కుడు ఎలా జవాబు చెబుతున్నాడు? ప్రియమైన పాఠకుల్లారా! ఈ ప్రశ్నలకి జవాబు తెలిసీ చెప్పకపోయారో! ఐదో విడత కథలో పాఠకరావు “కాలక్షేపానికి కథలు చదవడం లేదు” కాబట్టే విశిష్టమైన కథలకోసం చూస్తున్నాడన్నారు. మరి రచయిత ఈ మూస కథలు ఎందుకు రాస్తున్నారు?
ప్రతి విడత కథలోనూ కథానికల ధర్మసూక్ష్మాల గురించి చెప్పే రచయిత ఆ ధర్మసూక్ష్మాలని తనే పాటించకపోవడం గమనార్హం. మొదటి విడత కథలో “శీర్షికాశిల్పం” గురించి ప్రస్తావించి కూడా, ఈ “కథన కుతూహలం” లో ఏ కథకీ ప్రత్యేకమైన పేరు పెట్టలేదు. రెండో విడత కథలో కథకి కావలసిన ఎత్తుగడ గురించి మనకి బోధించి, మరో విడత కథలో కథకి ముగింపు పాఠకుల ఊహకందేలా ఉండాలని వక్కాణించి, రచయిత తన కథలకి ఎత్తుగడ లేకుండా, ఉహాతీతమైన ముగింపు ఇస్తే మనమేమనాలి?
పైగా, ప్రతి కథలోనూ పంటికింద రాయిలా తగిలే విపరీతమైన, అనవసరమైన శబ్దాడంబరం: (ఇవి హాస్యానికని మనం ఊహించుకోవాలి కాబోలు) మచ్చుకి కొన్ని: “కారుకేసి కవితాపూర్వకంగా చూశాడు”, “పట్టుదలకి సినానిముడు”, “దృష్టిచక్రాలు”, “అతడి మొహం తీగపై ఒక నవ్వుపువ్వు”, “రింగు, కలరింగు చేసుకుని రింగులురింగులుగా తిరిగింది”. (ఇవి ఏ అలంకారాలు??) ఇలాంటి వింత ప్రయోగాలు కోకొల్లలు. రచయితలు పాఠకులకి మానసిక వ్యాయామం కలిగించడకూడదని చెబుతూనే, రచయిత చీకటిని ప్రతి విడతలోనూ కనీసం రెండు మూడు పేరాగ్రాఫుల్లో ప్రీతిగా వర్ణించారు!
ఇంకొన్ని వాక్యాలు చూడండి: “కారు శిరోదీపాల (హెడ్‌లైట్లకు వచ్చిన తిప్పలు) వెలుతుర్లో కొంచెం దూరం వేగిరంగా నడిచి”, “విక్రమార్కుడు చెట్టు దగ్గరకి తన కారువెలుతురు (కారుచీకటికి వ్యతిరేక పదం కాదు) “. ఇవి చదివితే, కథ ఎవరి దృకోణం నించి చెబుతున్నారో అర్థం కాక బుర్ర గోక్కావాల్సి వస్తుంది. ఫిక్షన్ రాస్తూ మధ్యలో ఈ “ఫోర్త్ వాల్ బ్రేక్” చేయడం ఏమిటి? ఇది ఫిక్షనా? మెటాఫిక్షనా?
చంద్రశేఖర రెడ్డి గారు కథలమీద చేస్తున్న “మెటాడేటా” అనాలసిస్సు నిజానికి నాకు చాలా ఆసక్తికరంగా ఉన్నా, ఆ అనాలసిస్సుని బలవంతంగా ఇంత పేలవంగా కథల పేరుతో అందించడం అన్యాయం. దయచేసి మీ విశ్లేషణని వ్యాసాల రూపంలో వెలువరించండి, పుస్తకంగా కూడా వేయండి, తప్పకుండా కొనుక్కుంటాను, స్నేహితులతో కూడా కొనిపిస్తాను.
>> eemaata: An Electronic Magazine in Telugu for a World without Boundaries
ఈమాట ఎల్లలు లేని **తెలుగు** పత్రిక అంటూ ఇలా ఇంగ్లీష్ కధలు కవితలూ ఎందుకు వేస్తున్నారో తెలుసుకోవచ్చా? మనం రోజూ రాసే, చదివే కధల్లో ఇంగ్లీషు ముక్కలు ఎలాగా తప్పడంలెదు. అవి కాక అనువాదాలు సరేసరి.
పూర్తిగా ఇంగ్లీషులోనే ప్రచురించుకోవడానికి సవా లక్ష పత్రికలున్నై.
మూర్తి వక్కలంక
పెరటి తలుపు గురించి Chandra Sekhar గారి అభిప్రాయం:
ఏ. ఎస్. మూర్తి గారు
అవునండి భలే చెప్పారు. మరీ 116/58/28 డాలర్లంటే నాసి కదా? మీకు తెలియకపోతేనే సుమండీ, ఈ బహుమతులకి డబ్బులు జనం మీద దండి తెచ్చేవి. జనం అంటే సభ్యులు, తెలుగంటే (ఇంకా) చిరాకు పడని కొంతమంది మర్యాదస్తులూ, బిజినెస్ వారూను. అడిగేవారు – ఎవరు ఎలా మొహమ్మీద తిట్టి ఉమ్మేసినా పాపం గడప గడపా తొక్కుతూ మొహం మీద ఉమ్ము తుడుచుకుంటూ, పెళ్ళాం పిల్లలు వారాంతాలు ఈ పని మీద సమయం తగలేస్తున్నందుకు తిట్టే తిట్లు భరిస్తూ – చెప్పులూ, ఫోనులూ అరిగేలా తిరిగి సంపాదించినవి ఈ బహుమతి డబ్బులు.
ఇలా కామెంటడం బదులు మీరు ఓ పదివేలు పారేస్తే పక్కన సున్న చేర్చడం పని సెకనుల పని. ఇంకా సమయం ఉంది. త్వరపడండి. ధన్యవాదాలు.
నీతి: గాజు భవనాల్లో నివసించే వారు ఇతరుల మీద రాళ్ళు విసరరాదు.
ఎంత చూసినా ఇందులో బొమ్మ ఏవిటో అర్ధం కాలేదండి. “బొమ్మలు” అన్నారు. ఒకటి కంటే ఎక్కువగా ఉన్నయా? నాకు కనిపించినది ఒకటే. 20 పక్షులు బాగానే ఉంది మరి ఆ కాళ్ళేమిటో కలగాపులగంగా? ఇంతింతై అన్నదానికి అర్ధం స్ఫురిస్తోందా అందులో? నా మట్టిబుర్రకి అందటం లేదు మరి. ఇరవై ఏళ్ళంటే మాటలు కాదు ఈ వేగమైన డిజిటల్ యుగంలో. ఏది ఏమైనా ఏమీ ప్రకటనలు లేకుండా, ఉచితంగా తెలుగు కోసం కష్టపడుతున్న నిర్వాహకులకీ, సంపాదకులకీ అభినందనలు.
అమెరికా/కెనడా లాంటి దేశంలో ఎక్కడ దిగినా మొదటిగా నేర్చుకునేది/నేర్పబడేది – చిన్నపిల్లలజోలికి పోగూడదనీ, మహిళల గురించి వళ్ళు జాగ్రత్తగా పెట్టుకోమనీ, జాత్యహంకారం తో కులం, జాతి, రేస్ అనేవాటి గురించి నోరు ఎత్తవద్దనీను. ఇవన్నీ ఇమ్మిగ్రేషన్ వారు కూడా పూస గుచ్చినట్టూ చెప్తారు అందరికీ – అందులోనూ కొత్తగా వచ్చే వలసదారులకి. ఉద్యోగస్తులకి వారు చేరబోయే కంపెనీ, చదువుకోసం వచ్చే కుర్రాళ్లకి ఆయా యూనివర్సిటీలు ఇటువంటి ట్రైనింగ్ ప్రోగ్రాముల్లో అవగాహన కల్పిస్తారు – మొదటి రోజునే – ఓరియంటేషన్ పేరుతో. ఎందుకంటే ఇతర దేశాల్లోంచి వచ్చేవారు ఏవో సినిమాల్లో కనిపించే దృశ్యాలు చూసి ఈ దేశాల్లో ఏం చేసినా చెల్లిపోతుంది అనుకునే మన:స్తత్వం తో వస్తారనీ, దానిని మార్చడానికో లేకపోతే వేరేగా ‘కల్చరల్ షాక్’ అనేది తెలపడానికీ ఎట్సెట్రా.
ఒకానొకప్పుడు చిన్నపిల్లని ఎత్తుకుని ముద్దు పెట్టుకోవడం వేరూ, అదే పిల్లని పదేళ్ళు పోయాక ముద్దు చేయడం వేరూ. ఎప్పుడు ఫలానా బట్ట ఊడిపోయిందో నేను గమనించలేదు అనడం పరమ పనికిరాని అబద్ధం. జ్యూరీలోగానీ జడ్జ్ గారు గానీ ఎవరూ నమ్మరు ఇటువంటివి.
ఈ విషయాల్లో చాలా మంది కటకటాల్లోకి తోయబడ్డా/డుతున్నా రని న్యూస్ లో చూడవచ్చు. తానా వారు దాదాపు ప్రతీరోజూ ఎలుగెత్తి చెప్తున్నారు – ఒరేయ్ ఒళ్ళు దగ్గిరపెట్టుకోండ్రా అంటూ. వీటికోసం ఒక కరపత్రం కూడా తయారు చేసారు. రోడ్డు మీద ప్రమాదాల్లో, ఈ విషయాల్లో, కల్పించుకుంటూ ముందు జాగ్రత్తలు చెప్తున్నా ఎంత గుణం కనిపించిందనేది తెలియదు నాకైతే. ఒకటి మాత్రం నిజం – ఈ విషయాల్లో సహాయం చేస్తున్న తానా వారి పాత్ర మాత్రం అర్ధరాత్రి అపరాత్రి వచ్చే ఫోనులతో ‘ఫ్యూనరల్ డైరక్టర్’ గా తయారైంది.
ఈ కధలో కెనడా వచ్చినాయన తోడల్లుడి ఇంట్లో చాలాకాలం (అంటే ఒకటి కన్నా ఎక్కువ నెలలు) ఉన్నట్టు తోస్తుంది. అటువంటప్పుడు ఇలా నాకు తెలియదు అంటే ఎవరూ ఒప్పుకోరు. ఇటువంటి విషయాలు చాలా పెద్ద నేరాలుగా పరిగణిస్తారు. అంటే దాదాపు పదేళ్లనుంచి పైకి శిక్షపడే అవకాశం ఉంది. ఎటువంటి ఉత్తరాలు రాసినా అవి ఫైల్లో పెట్టవచ్చేమో కానీ జడ్జ్ గారి ఆఖరి తీర్పు వచ్చేదాకా ఎవరూ వీటిని పట్టించుకోరు – కనీసం నాకు తెలిసినంతలో.
పై విషయాలు చూసాక కధ చాలా అసహజంగా ఉందండి. రచయిత (అనువాదకుడు కాదు) ఇలాంటి కధ రాసారంటే నమ్మకం కుదరటం లేదు. ఏమనుకోకండి ఇలా మొహమాటం లేకుండా చెప్పినందుకు.
నాకు తెలిసిన కొన్ని విషయాలు చెప్దామని కానీ రచయితని కించ పరచడానికి కాదని మనవి.
సంతాన గోపాలం (అర్జునానుగ్రహము) లో విప్రుడికి పుట్టి చనిపోయిన పిల్లలు ఎనిమిది మంది. ఇది ఉషశ్రీగారి భాగవతంలోనూ (అంటే పోతన భాగవతంలోనూ), నారాయణీయంలోను (88 దశకం) ఉంది. వ్యాసంలో రాసినట్టు ముగ్గురు కాదు.
విప్రుడొచ్చినప్పుడు కృష్ణుడు ఏదో దీక్షలో ఉన్నట్టు ఎక్కడా లేదీ పుస్తకాలలో. అర్జునుణ్ణి పరీక్షించడానికి కృష్ణుడు ఊరుకుంటాడు ఏమీ మాట్లాడకుండా. ఈ లోపునే ‘నేనున్నానుగా’ అంటూ అర్జునుడు మాట ఇచ్చేస్తాడు. ఆ తర్వాత కధ మామూలే – ఏమీ చేయలేక అగ్ని ప్రవేశం చేస్తాననడం, దాన్ని కృష్ణుడు వారించడం. దీనికి నారాయణీయం లో భట్టాత్తిరి గారి విశేష వివరణ ఏమిటంటే “పురుష ప్రయత్నానికీ, పౌరషానికీ దైవ బలం ఆక్కరలేదని అనుకున్నావు కదా అర్జునా, ఇప్పుడేమంటావు?” అని తెలపడానికి.
మూడో విషయం – అర్జునుడు ఏమీచేయలేక వెనక్కి వచ్చినప్పుడు అతన్ని రధం మీద కూర్చోబెట్టుకుని పెంజీకటికవ్వల కి వీసుకు వెళ్ళినది పై లోకమైన వైకుంఠానికి – పాతాళం కింది లోకం కనక దాని ప్రసక్తి రాదు.
ఆఖరి విషయం – విప్రుడి పిల్లలని తీసుకెళ్ళిపోయినది యమభటులు కాదు. వైకుంఠంలో ఉండే మునిగణం నా అంశ తో నిండిన నరనారాయణులని చూడాలని కోరితే నేనే విప్రబాలకులని మాయం చేసాను అని మహావిష్ణువు తన అంశ అయిన కృష్ణుడితో అంటాడు కధ సుఖాంతం అయ్యేముందు. యమ ప్రసక్తి ఇందులో రాదు. దేవకి కృష్ణుడికి ముందు పుట్టిన పిల్లలని చూడాలని ఉంది అంటే అప్పుడు కృష్ణుడు యమలోకానికి వెళ్తాడు. ఆ కధ వేరు. అది వ్యాసంలో ఉదహరించిన సంతానగోపాలం లోది కాదు.
గ్రంధ సూచిక: (1) నారాయణీయము – – కల్లూరి వెంకట సుబ్రహ్మణ్య దీక్షితులు (తి.తి.దే 2003)
(2) ఉషశ్రీ భాగవతం – మహాలక్ష్మీ బుక్ ఎంటర్ ప్రైజెస్, సెప్టెంబర్ 1993.
Robert Louis Stevenson in his essay “On some technical elements of style in Literature” opens his essay saying:
“There is nothing more disenchanting to man than to be shown the springs and mechanisms of any art. All our arts and occupations lie wholly on the surface: it is on the surface that we perceive their beauty, fitness and significance: and to pry below is to be appalled by their emptiness and shocked by the coarseness of the strings and pulleys.”
Stevenson, The Scot from 19th century, had written Treasure Island. He wrote Dr. Jekyll and Mr. Hyde. If there is no Dr. J & Mr. H -there is no Dorian Gray of Oscar Wilde. Being fond of all of them, inspite of his own cautionary remarks, I went ahead and read his essay to know what good poetry is and what good prose is.
I have also been disobeying Mr. Stevenson, by reading J. K. Mohana Rao, who had been systematically showing the springs and mechanisms of poetry. It is a non-stop disenchantment. I am reading him in Racchabanda Yahoo groups, (Rb) for 13 years now.
In there, in his ‘lessons’, as he is deconstructing and constructing poetry – to give examples – he took nature, bhakti, and love as his subjects. I think he chooses all in every lesson almost, not to excel in each but to nullify himself. To maintain a sense of neutrality towards the subject matter in his poems. Ultimately what he wrote in Rb are mere examples; he has to stick to his ‘lesson’ in prosody, and be in the garb of ‘a teacher.’
However, when there are words, I can’t ignore words. I read words. Meaning is everything to me. So, in his teaching examples I judge him. Aside, I think each time;
Mohana Rao is o.k. with nature as subject, he is terribly unconvincing in bhakti, and hopeless in love. I change my grades as I please.
One may say I should not be looking for ‘poetry’ in examples given to understand ‘prosody’. But I do. I think (like James Fenton) even as an example, you should not write poor poetry. That is setting a bad example. I think if one wants to teach ‘Form,’ they should follow the advice of Stanley Fish. Instead of real words and sentences, the teacher should use fake words and sentences. Then the student is not distracted by the ‘word.’ Then the form is brought out better. More importantly the sanctity of word is protected. To me, ultimately the power lies in the ‘word.’ In the ‘meaning.’
Of course, anything on the subject of poetry I say, a judge will rule – “Jurors, strike those words, she is an incompetent witness, she is not an expert and she has no business to talk about these matters.” While I agree, I won’t zip up. I say my words, and then let the police come and drag me out of the court.
Now, Let us look at this particular essay published right here in eemaata. The ancient poetry offered in the essay is exquisite, but they are not of essayist. The one piece of poetry he ‘constructed’ on his own, fails utterly. His argument about Kalidasa’s authorship does not have one leg to stand on. Why does he even want to bring it up in this essay? His understanding of why certain poems are poetic and musical are faulty. Stevenson, will simply have a fit.
Yet, I have to say even if his essay is mostly data collection, the data is of high quality. His selection of poetry each time, indicates his excellent taste in poetry. He will make sure we will be introduced to good prosodic poetry by hook or crook. Even if he messes up his assertions, the essay lets people think about them. Once after the publication of his essay, when other scholars offer information, he brings it to the table. He is primarily interested in learning. Not his own theory pusher and crusher of others’ research.
Study of prosody is J.K. Mohana Rao’s passion and he will continue on that path of course. It is a great study. I think Mohana Rao has done enough practice dissecting and examining the insides of poetry. He now knows lot of meters. It is high time He should write poetry. (Full of contradictions, he did already and he didn’t.) I like to bring up poet Gurram Joshua. He practiced and practiced describing everything and anything he saw – a dog, a bird, a spider-web, a man etc., – in metrical verse. And ultimately he could write fluently in verse without using prose.
Personally I think Mohana Rao has already written good ‘romantic poetry’. I said that time ago in Rb. I know, my opinion does not count. Rightly so, an author seeks validation from scholars, prosodists, and genuine poets. And Rb is not Ivy League.
Do I care! There are two poets I rank no.1. And no. 2. in romantic poetry. First rank goes to Goethe. 2nd goes to Pablo Neruda. Even if I can only read them in English, I still say so. Their poetry speaks to me. There is no number three. Yet. I will venture Mohana Rao has a fair chance of going into slot no. 3. In my list.
Now, it is time for me to politely close. What any writer does is his or her business. And may be an editor’s. Editors are treasure hunters. Look into Mohana Rao’s poems in racchabanda, beautiful poems to bring together under a few themes can be found. Poems in a collection don’t have to tell a story. But there has to be some cohesiveness. A volume does not have to be fat to attract. There are hardly 20 poems in the slender books I read of Goethe and Neruda. To put a good volume together is an editor’s job. A great editor heartlessly discards a lot and heartily brings out the best of an author.
దేశం లో ఉన్నప్పుడు ఎక్కడికైనా ఒక్కడినే వెళ్ళడం అలవాటు. అప్పట్లో ఇలా తిరగడం, కొత్త జనాలని కల్సుకోవడం అదీ ఓ పెద్ద ఎడ్వంచర్. అలా డిల్లీ నుంచి మహాబలిపురం దాకా, కలకత్తా నుంచి బాంబే దాకా ఒకటే తిరుగుడు. అన్నింటికన్నా బాగా నచ్చినది ఇండియన్ రైల్వేస్. అందులో ఒక్కణ్ణీ (కొండోకచో రిజెర్వేషన్ లేకుండా) వెళ్ళడం అంత కిక్కు మరో దేనిలోనూ దొరకదు. ఒకసారి దాదాపు మూడు వందల కిలోమీటర్లు నించునే ప్రయాణం చేసాను. ఆఖరికి నా సూట్ కేస్ మీద కూర్చుందామన్నా ఖాళీ దొరకలేదు. అప్పట్లో అలా పండుగ రోజు వెళ్ళాల్సి వచ్చింది. మీ ప్రయాణం కూడా ఇటువంటి ఎడ్వంచర్ లు అద్భుతం గా ఉంటాయని నిరూపించాయి టూరేంద్ర గారు. 🙂
దేశం వదిలాక , చదువు అయ్యి ఉద్యోగం చేస్తున్నప్పుడు నేను చదువుకున్న కాలేజీకి కుటుంబంతో – మా ఆచార్యులు గారు పదవీ విరమణ సందర్భంగా – వెళ్ళాను. మరో సారి నేను పనిచేసిన లేబ్, అక్కడ నన్ను ఏడిపించిన మనుషులూ, అవన్నీ మరో సారి గుర్తు చేసుకోవడానికి. అయితే ఏదీ కుదరనివ్వలేదు కూడా వచ్చిన అయ్యవారూ అమ్మవార్లూను. దాహం, కోలా కొంటావా, ఆకలి మెక్ డొనాల్డ్ కి వెళ్దామా అంటూ ప్రాణం తోడేసారు. చివరకి మా అచార్యులని రాత్రి భోజనానికి తీసుకెళ్తే అక్కడ ఆయననీ, వాళ్ళావిడనీ కూడా ఏడిపించుకు తిన్నారు సరిగ్గా తిండి తినకా మరోటీ అంటూ. అప్పుడు ఆయన నాకేసి జాలిగా చూసిన చూపు ఇప్పటికీ గుర్తు వచ్చి మనసులో ముల్లులా గుచ్చుకుంటూ ఉంది. బ్లెస్ హిజ్ హార్ట్ ఏమీ అనలేదు కానీ తర్వాత మెయిల్ పంపించారు ఆయనే – మరేం ఫర్వాలేదు అని.
తెలిసివచ్చిన పాఠం/నిజం: ఇటువంటి ట్రిప్పులకి ఒక్కరూ వెళ్లడమే మంచిది. ఎవరైనా కూడా వస్తానంటే – అందులోనూ పిల్లలతో – వద్దు అని ఘాట్టిగా చెప్పకపోతే మొత్తం ట్రిప్పు అంతా నాశనం అవుతుంది.
రాతల, వాట్సాప్ విషయాలలో మరోమాట: నాలుగేళ్ళు రూమ్మేట్స్ గా ఉండగానే తన స్పెర్మ్ కౌంటు గురించీ, పెళ్ళాం తనని పక్కలోకి ఎందుకు రానివ్వదు, అనేవి పురుషులు – నాకు తెల్సినంతలో – ఎవరికీ చెప్పుకోరు. మహిళలు చెప్పుకూంటారేమో మరి. పేరు బట్టి కధ రాసినావిడ మహిళ అనుకుంటున్నాను కనక ఇది కూడా చెప్పనివ్వండి: మహిళలు ఎలా ఆలోచిస్తారో అనేది పురుషులకి అంటగట్టకండి. కారు నడిపే పురుషుడు డేష్ బోర్డ్ కేసు చూస్తూ పెళ్ళాంతో మాట్లాడకుండా ఉంటే ఆయన ‘రాత్రి ఇవాళైనా ఈవిడ నన్ను పక్కలోకి రానిస్తుందా?” అని కాదు ఆలోచించేది, కారు కు చేయించాల్సిన రాబోయే ఆయిల్ చేంజ్ గురించి, క్రితం సారి ఆ విషయంలో మోసం చేసిన కారు మెకానిక్ గురించీను.
ఇంకో విషయం. ఇది నా స్వానుభవంతో చెప్తున్నది. ఎవరికి నచ్చినా నచ్చకపోయినా. ఆహా ఓహో అనే చదువర్లతో ఏ రచయితకీ ఎంతమాత్రం ఉపయోగంలేదు. వాళ్లవల్ల ఏమీనేర్చుకోలేము. ఎవరైతే నా రచనని ఏకి ఎండగడతాడో వారి వల్లే నా రాతలు బాగుపడతాయి.
స్వస్తి!
[ఈ అభిప్రాయంలో కొన్ని అభ్యంతరకర వ్యాఖ్యలు, ఈ కథకు సంబంధం లేని వాక్యాలు తొలగించడమైనది. — సం.]
(సందిగ్ధంలో ఉన్నాను, ఇలా చర్చ జరుగుతున్న సమయంలో నేను కామెంట్ పెట్టచ్చా? సాటి ఎడిటర్లేమనుకుంటారు? నేనుగా పెట్టాలా, ఎడిటర్‌గా పెట్టాలా? ఏ హ్యాట్ పెట్టుకోవాలి? అసలు పెట్టుకోవాలా? ఆ తేడా ఎవరైనా కనీసం గమనిస్తారా? అయినా సరే, ఒక రెండు ముక్కలు చెప్పకుండా ఉండలేక ఈ కామెంట్ రాస్తున్నాను. ఒకసారి పోస్ట్ చేసినాక దాన్ని ఏం చేస్తారో సంపాదకుల ఇష్టం. నేనైనా వారి నిర్ణయానికి కట్టుబడి ఉండవల్సిందే మరి.)
1. రామారావు గారూ, మీ సూచనలు ఎప్పుడూ విలువైనవే. మీకు కృతజ్ఞతలు. రెండు విషయాలు.
ఒకటి – I do not see any ‘escalation’ either from Lyla or from the editors. Initially the voices registered a slightly higher note, but then toned down. Looking at the published commentary, it appears to me that the problem here lies not with the decision but the execution of which, could have been a tad better. రచయితలకు, పాఠకులకు ఉన్నంత వాక్‌స్వేచ్ఛ సంపాదకులకు, నిర్వాహకులకు ఉండదు. వారికి నిగ్రహం మరింత అవసరం.
రెండు – [Editor hat ON]ఈమాట రెగ్యులర్‌గా చదివే మీరు కూడానూ ఎవరి “మనోభావాలు దెబ్బతింటాయనో” సంపాదకులు ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నారు అని అనడం/అనుకోడం నిజంగా ఆశ్చర్యం. ఆమాట ఈమాట గురించి ఏనోటా వినలేదు ఇన్నేళ్ళలో నేను. పైపెచ్చు “మనోభావాలు” గాయపరుస్తున్నామని మమ్మల్ని తిట్టేవారే ఎక్కువ. That was, is and will be never our concern, but the standards and the etiquette of eemaata are. At times we err in our judgement. We learn from it and go on. కరవమంటే కప్పకు కోపం. విడవమంటే పాముకు కోపం. Our only job is to do our job the best we can.
2. ఈమధ్యనే ఒక స్నేహితునితో అన్నాను అతని రచన గురించిన ప్రస్తావనలో. “మాకు రచన ముఖ్యం, రచయిత ఎవరు అన్నది అనవసరం. మామెక్కడైనా మామే కాని మొక్కజొన్న చేనుకాడ కాదని తెలుగులో ఒక మొరటు సామెత ఉంది. మాకూ అలానే ఈమాట దగ్గర అందరూ పరాయివారే”, అని. ప్రత్యక్షానుభవంతో చెప్తున్నాను – సంపాదకులు కేవలం వారి రచనల నాణ్యత మాత్రమే పరిశీలిస్తూ (చాతయినంతగానే అనుకోండి), వారి మనోభావాలకు, అహంభావాలకు, స్థాయీపరపతులకు విలువనివ్వనందువల్లే ఈమాటకు తమ రచనలు పంపని రచయితలు ఉన్నారు. అదే సమయంలో, ఆ ప్రొఫెషనాలిటీ, సాహిత్యం పట్ల గౌరవం శ్రద్ధాసక్తులు ఆశించి, పొందినందువల్ల తమ రచనలు మొదటగా ఈమాటకే పంపే రచయితలూ ఉన్నారు. నాణేనికి ఒకేవైపు ఎలా ఉండదో అలానే విమర్శ లేకుండా సాహిత్యం ఉండదు. రచయిత నుంచి వచ్చినది వచ్చినట్టు ప్రచురించగల స్థాయి ఏ కొద్ది రచనలకో ఉంటుందేమో. మొదట్లో మా విమర్శ తీసుకోలేకపోయినా, మా పరిష్కరణలను సందేహించినా, ఒకసారి మాతో కలిసి పని చేసినాక, ఈమాటపై తమ అభిప్రాయాలను పూర్తిగా మార్చుకున్న రచయితలూ ఉన్నారు. ఇంకా మా పద్ధతుల పట్ల అపోహల్లోనే ఉన్న రచయితలూ ఉన్నారు. It is a diverse world out there. అందువల్ల, ఇక్కడ పారేది పన్నీరా మురికినీరా అనేది ఎవరి దృక్పథం బట్టి వారు నిర్ణయించుకునేది. [Editor hat OFF]
3. ఇకపోతే, I have known Lyla well and her wickedly sharp wit very well. I am sure, if their tone offended Lyla, she would have openly said so and the editors too would have offered her an unconditional apology. More importantly, what struck me here is the maturity and decorum she has shown. “సాహిత్యం మీదే ఆసక్తి. ఈ లోపల ఈ పత్రికలో వేరే ఆర్టికల్స్ చదువుతూనే ఉంటాను. వాటి మీద అభిప్రాయాలు ఈ మేగజీన్ లో రాస్తూనే ఉంటాను. ఎప్పటి మాదిరే. కొన్నేళ్లుగా ఈ పత్రికలో నేను రచన చేస్తూనే ఉన్నాగా. ఈ ఒక్క కామెంట్ మీద ఎక్కువ తక్కువ ఇంట్రస్ట్ ఏమీలేదు.” She didn’t take this episode personally. తన “మనోభావాలు” గాయపరచుకోలేదు.
తెలుగులో రచయితలు ఈ పరిణితిలో కనీసం సగమైనా కలిగివుంటే ఎంత బాగుండునోనని నేను కలగన్నదీ నిజం! అలాగే, ఇక్కడ కొన్ని వ్యాఖ్యలలో కనిపించిన సృజనాత్మకత చూసి కొంత ముచ్చట పడి, అది కథల్లోనూ కవితల్లోనూ కూడా కనిపిస్తే ఎంత బాగుండునోనని నేను అనుకున్నదీ నిజం!
4. చర్చ ఆ ముందుమాట మీద – కేవలం తెలుగులోనే ఎందుకు పాప్యులర్ రచయితలు, సీరియస్ రచయితలు అని రెండు కులాలు ఉన్నాయి అన్న విషయం మీద – జరిగి ఉంటే బాగుండేదని ఆశించాను. కాని, పక్కదారి పట్టింది. నెట్ స్వభావమే అంత. Personally I think it’s time for us to move on. (నేను చెప్పదలచుకున్న రెండు ముక్కలూ చెప్పేశాను కాబట్టి!)
I hope I did not disappoint any one with my uncharacteristic humility!
నేను చదివే తెలుగు పత్రిక ఒక్క ‘ఈమాట’ మాత్రమే. నాకు సాహిత్యం మీద ఆసక్తితో మాత్రమే ఇక్కడకు వచ్చేది. ఈమాట సంపాదకుల లాగానే నేను. సాహిత్యం మీదే ఆసక్తి.
ఈ లోపల ఈ పత్రికలో వేరే ఆర్టికల్స్ చదువుతూనే ఉంటాను. వాటి మీద అభిప్రాయాలు ఈ మేగజీన్ లో రాస్తూనే ఉంటాను. ఎప్పటి మాదిరే. కొన్నేళ్లుగా ఈ పత్రికలో నేను రచన చేస్తూనే ఉన్నాగా. ఈ ఒక్క కామెంట్ మీద ఎక్కువ తక్కువ ఇంట్రస్ట్ ఏమీలేదు. ఇదీ అన్ని రచనల్లానే.
ప్రపంచంలో తెలుగు పరిస్ధితిలో నాకు అసలు ఆసక్తి లేదు. ఇంకో మేగజీన్ కు తెలుగులో రాయాలన్న ఆలోచన లేదు.
Nice to hear from you. – Lyla
[Thank you for your kind words. The respect is mutual.
We do agree that all rights belong the writer. It has always been the policy of eemaata. So, you are free (not that you need our permission) to publish your poem in any other public forum to continue the discussion there (or, for that matter write an article right here in eemaata explaining your views on posthumous celebrations of artists and why you abhor them). However, we are sorry that we cannot delete/alter the published comment history here. -Ed.]
“బైదివే, మీరు కోట్ చేసిన ముందుమాటకూ మీ అభిప్రాయానికి ఏ సంబంధమూ లేదు. గమనించగలరు.”
లేదంటారా సంపాదకులు గారూ? ఉందో లేదో తేల్చాలంటే, ముందుగా నేను రాసిన వాక్యాలు రాసినవి రాసినట్టుగా ప్రచురించాలిగా? మీరలా చెయ్యందే. అలా అని మీరు పూర్తిగా విరమించనూ లేదు. నే రాసింది, మీకిష్టమైనట్టు మార్చి ప్రచురించారు. ఎందుకని?
మీరు, నేను రాసిన మెటీరియల్ అంతగా మార్చదలుచుకుంటే, ఆ మార్పులు, చేసిన ఎడిటింగ్ ముందు నాకు పంపి నాకు సమ్మతమైతేనే ప్రచురించాలి. ఆ తర్వాతే సమాధానమివ్వాలి. మీరెంతో మార్చేసిన నా రైటింగ్ ను నేను రాసినదిగా చూపిస్తూ, దానికి మీ సమాధానం ప్రచురించటం సరికాదు. మీ నిడువైన సంపాదకీయం చివరలో రచయితల నుండి మార్పులు ఏవేవో ఆశిస్తున్నామంటూ రాసిన మీరు, నా కిచ్చిన సమాధానంలో, మా పంథా మారదు, you better get used it. -అన్నారు. అలాటి లొంగదీతల హెచ్చరికలు మీనుండి నాకు ఎంత మాత్రమూ సమ్మతం కాదు.
సంపాదకులు: మీరిచ్చిన సమాధానం లోని పదార్థం కూడా నాకు తెలియలేదు. నా రాతను మార్చేసి చదువుకున్నందున, మీకు సమాధానం ఇవ్వటం చేతకాలేదేమో. ఏవో అతురు బొతుకు మాటలున్నాయి. ‘అలా ఒకరిని నిందించటం మీకు తగదు. ‘అన్న వాక్యం ఒకటీ తెలిసింది కాని, మిగతాదంతా తెలియనప్పుడు, అదికూడా తెలియనట్టే.
అందువల్ల;
Please publish this letter of mine, in total. And, if only acceptable to you, in your response make it known that you have made substantial changes to my writing and published it without my consent. Therefore you will be removing all of the material, pertaining to these letters. Post it for all readers of magazine to read and understand what happened here. And if I see no problems, you can remove them from the magazine in a week. That works for me, hope it works for you. I reserve all my legal rights.Thank you.
Have a nice day! – Lyla Yerneni, M.D.
[Your comment is published in full as you asked for. For the record, we did edit your “గుంటకాడి నక్కలు గుర్తుకొస్తున్నాయి అసహ్యంతో కక్కులొస్తున్నాయి.” about other writers as we found it objectionable. And, to paraphrase from eemaata.com/em/comment_rules" rel="noopener" target="_blank">పాఠకులకు సూచనలు:”మీ అభిప్రాయాలని పరిష్కరించి ప్రచురించడానికి, అసంగతమైన అభిప్రాయాలు తొలగించడానికీ, సంపాదకులకు అధికారం ఉంటుంది. సంపాదకుల నిర్ణయాలపై ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాలకు తావు లేదు.” It further talks about ఉత్తరాలలో వ్యక్తిగత నిందలూ, అసభ్యమైన భాషా. By the way, before posting your comment you did agree to “ఈమాట పాఠకులకు సూచనలు చదివాను. వాటికి కట్టుబడి ఉంటానని హామీ ఇస్తున్నాను” clause. So, we are the ones well within our legal rights here. – Ed]
జనవరి 2017 ఈమాటలో ప్రచురించిన శ్రీశ్రీ పదబంధ ప్రహేళిక-1నే, తిరిగి శ్రీశ్రీ పదబంధ ప్రహేళిక-17 గా మే 2018 ఈమాటలో ప్రచురించారు. కావాలనే ప్రచురిస్తే ఇబ్బంది లేదు. కాదు అంటే, ఇంతకుముందు ప్రచురించని మరో శ్రీశ్రీ పదబంద ప్రహేళికని అందించే ప్రయత్నం చేయండి.
టి. చంద్రశేఖర రెడ్డి
[శ్రీశ్రీ గారు పదబంధ ప్రహేళిక – 17 గా ప్రచురించింది ఈ ప్రహేళికనే. అయితే, ఇది జనవరి 2017 సంచికలోని ప్రహేళికకు కాపీ అని మేము గుర్తించలేదు. అందుకని eemaata.com/em/issues/201805/16151.html">కొత్త ప్రహేళికను అందజేసాం. మా తప్పు చూపినందుకు ధన్యవాదాలు. — సం. ]
నమస్కారం! దేశికాచార్యులు గారు. ఈ పత్రికలో మీ రచనలన్నీ నేను చదువుతూ ఆనందిస్తున్నాను. పాటలన్నీ విన్నాను.
మీరు స్టేజ్ పైన ప్రదర్శనకు అనుకూలపరిచిన eemaata.com/em/issues/201709/13163.html">బిల్హణీయము గేయనృత్యనాటిక (9/2017)కన్నా, నాకు eemaata.com/em/issues/201407/4462.html">బిల్హణీయము (7/2014) ఎక్కువ నచ్చినది. ఈ కింది ఒక్క వాక్యం మాత్రమే అందులో out of place అనిపించింది. I felt, the whole spin of story is undone by that single sentence. After all the ordeal, we readers come to believe, the king has learned a lesson not to use money and power as threats to subjugate others. He is a changed man. Then almost at the end, when we are all ready to go home, suddenly the king utters this sentence. It appeared, we are all pulled once again into the ‘greed’ territory. What’s the point? Is our happiness any lesser if we did not hear this following sentence from the king, then and there?
కెనడా లో మీరు రచించిన “బిల్హణీయము” ప్రదర్శన ఎప్పుడైనా జరపదలిస్తే, దయచేసి తెలియచేస్తే, నేను తప్పక వచ్చి చూస్తాను.
I am going to see “Cosi Fan Tutte” at the Met in New York, in about couple of weeks. I will read your writing ఇంతులందఱు నింతయే once again after that, to augment the pleasure.
(Also excited about listening to Anushka Shankar’s Sitar – as part of Pacific Symphony at Carnegie hall, during that trip of mine.)
జాషువా రచించిన ‘ఫిరదౌసి’ ఒక ఎన్నదగిన రచన కానే కాదు. ఆ ఖండకావ్యానికి మంచిపేరు ఎందుకు వచ్చిందో నాకు తెలియదు. ఇంటర్మీడియేట్ విద్యార్ధులకు 1940 వరకు పఠనగ్రంధాలలో ఒకటి గా ఉన్నదని జాషువా కవి తెలిపారు. ఆ యా గురువులు ఆ కావ్యం గురించి ఆ రోజులలో వారి విద్యార్ధులకు ఏమి బోధించారో!
నా ప్రశ్న – జాషువా ‘ఫిరదౌసి’ లో ఒక పారశీక కవి రూపుగాని, మాటగాని, ఏ పారశీక కవిత్వపు తీరుగాని, అందునా ఫిరదౌసి కవిత్వ పరిచయం గాని ఉన్నదా? సమాధానం: శూన్యం. సున్నా. షానామా కవిత్వప్రఖ్యాతి వల్లే కదా జనులు ఫిరదౌసిని తెలుసుకోవాలనుకునేది? కాదా? స్వాతంత్ర పోరాటం, సత్యాగ్రహం గురించి కాపోతే, మోహనదాస్ కరంచంద్ గాంధీని గురించి ఎవరు తెలుసుకోవాలనుకుంటారు?
కవిత్వ ప్రియులు, కవిత్వం తెలుసుకోటం మాని, కవిని గురించిన కాకమ్మ కథలు వినటం – జాషువా ఫిరదౌసి చదవటం. ఫిరదౌసి అన్న పారశీక కవిని గురించి ప్రచారం లో ఉన్న ధన సంబంధమైన ఒక కథను గూర్చి మాత్రమే జాషువా రాసినాడు. (ఇలాటి చాటువు, చాటు గురించి ఈ పత్రికలో మాటికి ముమ్మారు చాటి చెప్పిగా విన్నాం కదా.) ఆ రచన ఎలాటిదంటే, ఒక సంగీతవేత్త గాని – భక్త రామదాసు జైల్లో ఉంటే రాముడు లక్ష్మణుడు వచ్చి, కప్పం కట్టి అతడిని చెర వినిపించటం కట్టుకథ మనకు చెప్పి, – రామదాసు కీర్తన ఒక్కటి తెలియచెప్పటం గానీ, పాడటం కానీ చెయ్యలేకపోటం వంటిది.
ఒక కవి, ఇంకో కవి కవిత్వం చదవకుండానో, ఆ ప్రసక్తి ఇంత తేకుండానో, మకుటం లో అతని పేరుతో అతని మీద ఖండకావ్యం రాయటమేమిటి?
జాషువా రాసిన ఫిరదౌసి కావ్యం పేరు మార్చి, కాళిదాసు, బమ్మెర పోతన అని పెట్టినా, కీట్స్ అని గాని, షేక్స్పియర్ అని గాని పెట్టి, లోపల పద్యాలలో పేరు మారిస్తే, చాలు. ఏం తేడా రాదు. ఆ ఏ ఒక్కరి specific జీవనం, విద్య, శైలి, ఆలోచన రీతి, సాధించిన పని, మనకింత కూడా తెలియదు. అలాటి generic రచన జాషువా చేసింది. ఫిరదౌసి పారశీకపు కవిత్వపు తీరు తెన్నులు జాషువాకు బహుశా తెలియవు. ఆయన చెప్పలేనందున ఈ ఖండకావ్యం ద్వారా మనకూ తెలియవు. కొంతమంది చదువరులకు మరి ఫిరదౌసి కవిత్వ పరిచయం జాషువా రచన ద్వారా, ఎలా కలిగిందో?
ఫిరదౌసి అన్న కావ్యంలో ఆ కవి లేనే లేడన్న విషయం మానస మాత్రం గమనించిందా? లేదు.
జాషువా రాసిన ఆ ఖండకావ్యము పేరుగొన్నదనే చదువుకుని, బాగున్నదనే నమ్మి, వాల్మీకి, నారాయణరావు, గురజాడ – ఇలా సాహిత్యంలో తెలిసిన కొందరిని, వారి మాటలను తన వ్యాసం లో ప్రస్తావిస్తూ రివాజు ప్రకారం ఒక సాంప్రదాయికమైన వ్యాసాన్ని, మానస తయారు చేసింది. ఆ ప్రస్తావనలు కూడా ఆమెకు ఈ రచన సందర్భంలో సొంత ఆలోచన లేకపోటాన్నే బలపరుస్తాయి. వాల్మీకి – సీతకు ఎడమ కన్నో, కుడి కన్నో అదరటానికీ, ఒక పారశీక కవి నమ్మికలకూ, మానసిక స్ధితిగతులకూ ఏమిటి సంబంధం?
ఫిరదౌసి గురించి జాషువా “ఏమని కవిత్వం వ్రాసినట్టు, ఎందుకు వ్రాసినట్టు” అని మానస ప్రశ్నించుకుంది. సాహితీ వ్యాసాల్లో – ఇప్పుడు మనం ఒక ప్రశ్న వేసుకోవాలి? అని తమ వ్యాసాల్లో అనటం నేర్పిన సాహిత్య సైంటిస్ట్ ల నుండి ఆ వాక్యం రాయటం వరకు ఆమెకు వచ్చింది. మరి సంపాదించిన సమాధానం? అదసలు ఏమిటి? దొరికినది సజావుగా ఉన్నదా?
ఎన్నో విషయాల మీద ఆసక్తితో మనుషులు శ్రమిస్తారు. సైంటిస్ట్ లకు ఒక పరిశోధనలో ముఫ్పై ఏళ్లు శ్రమిస్తే, అందునుండి మనుషులకో, మరెవరికో ఉపయోగించే ఫలితం ఏదీ రాకపోతే ఆవేదన కలుగుతుంది. అనుకున్న ఆదాయం రాకపోయినా కష్టం కలుగుతుంది. నిజమే.. మరి, ఫిరదౌసి కవిత్వమైతే ప్రజలకు ఆనందించటానికి ఉన్నది. జాషువా కావ్యం రాసేనాటికి ఫిరదౌసి ప్రసిధ్ధుడైన కవే. ఆ కవిత్వం దొరుకుతున్నది. మరి జాషువా ఒక పాతకథను పట్టుకు ఎందుకు పాకులాడ్డం? ప్రపంచంలోనే పేరు పడిన కవిని, మరో కవి ముఖ్యంగా అతని కవిత్వాన్ని గుర్తిస్తాడా? కవిత్వాన్ని పరిచయం చేస్తాడా – లేక, అది మరచి, (నిజమో కాదో తెలియని) ఒక పరిదీన పరిస్థితిలో మనకు ఫిరదౌసిని చూపుతాడా? అది చేయదగ్గ పనిగా నాకు అనిపించటం లేదు.
జాషువా కావ్య వస్తువుగా తన తెలుగు జీవితం, తన నిజ పరిస్థితిని తనే వర్ణించి తన సమకాలీన పాఠకులకు చూపవచ్చు. “గబ్బిలము” లో ఎంతో కొంత చూపినాడు. కాని, ఏనాటి వాడో పర్షియన్ ఫిరదౌసిని జీవితంలో ఏదో అన్యాయానికి గురైన వాడుగా మాత్రమే నమ్మి మనకు కావ్యంలో చూపటం గాని, కవిత్వ ప్రస్తావనే లేని కావ్యం రాయటం కాని, ఫిరదౌసి జీవితం తో జాషువా జీవితానికి సాపత్యం ఉంది – అని అతనైనా, ఎవరైనా అనుకోటం కాని, అవి సరైన ఆలోచనలు కావు.
మానస – తన రచనలో 1. జాషువాకు ఫిరదౌసి కవిత్వం తెలుసునో తెలియదో చెప్పగలగాలి. 3. అందుకు స్వయంగా ఫిరదౌసి కవిత్వం కొంతైనా తను చదివి, చర్చించ గలిగి ఉండాలి. అప్పుడు గదా ఆమె ‘జాషువా- ఫిరదౌసి’ అన్న వ్యాసం రాయవలసింది. కాదా? Is it not?
(సమయం కొద్దీ, మానస చామర్తి కవితలు, కవిత పరిచయాల గురించి మరోసారి.)
Lyla: The verse “kausalyaa suprajaa raama” was sung by Balijepalli Lakshmikantam (a.k.a Lakshmikanta kavi), who played the role of Viswamitra in that film. Obviously I won’t tell you who he is, etc.
Regarding other songs, there is no dispute about taste. But my motivations, or selection criterion for picking them are different, not necessarily “good quality” singing. But, I would particularly disagree with you about the song “madhoodayaMlO …”. But, we can take that off-line!
తెలుగులో గళమాధుర్యం కోసం నేను విన్నది స్త్రీలలో -బాలసరస్వతి, ఎస్. వరలక్ష్మి, భానుమతి, శ్రీరంగం గోపాలరత్నం. మొదటి ముగ్గురి స్వరం తప్పక గుర్తించగలం. snip … snip … గాయని సుశీల లాగా. సుశీల గొంతు వేలాది వేల తెలుగు స్త్రీలకు ఉన్నది. ఏమీ ప్రత్యేకత లేదు.
డూడూ బసవన్న అంటే జానపదమై పోతుందనీ, ఛందస్సుంటే చాలు కవిత్వమని, పాట పాడినవారందరూ గాయకులేనని, అందరూ పాడటానికి అర్హులేననీ, ఎవరైనా ఏ పనైనా చేసెయ్యగలరనీ, ఇలాటి డెమొక్రాటిక్ భావనలు నాకు లేవు.
Tickled pink. The Telugu Bridget Jones, the heckled spinster is bullied, bamboozled into marriage, and Dear God! Is going to have kids. I bet it will be twins. May be triplets. Additional blessings of late pregnancies, fertility drugs, embryo transfers. This pregnant female, (unless she is Beyoncé or Amal) perhaps will be a future visual horror to the fellow workers, even if they may have big beer bellies themselves.
Such a smart ass story. So true.
To Amarendra: Life is not a one liner of encapsulated wisdom at end of a travel essay. Life cannot be what you want it to be. Life is a very complex long journey much of which, you have no control of. (Also I think if you are a passenger in a real cab, you should let your cab driver pay attention to road and traffic, instead of collecting his life history from the back seat and giving him extra tip, if his lifestyle meets your approval.)
To Sarma: Nothing wrong in giving a patient’s sex, D.O.B, current address, weight, blood pressure, etc. on a prescription. All relevant info to pharmacy and pharmacist to safely fill the prescription.
Dear eemaata readers, Here is a writing on ‘Marriage’ I posted in Racchabanda Yahoo groups on January 2nd in 2006 (message#14829). Read on if you wish. Some of the people mentioned in the essay are in the current news.
ఈసారి గడినుడి అతి కష్టంగా ఉన్నట్టుంది కాబట్టి గడువుతేదీని ఈ నెల 30వ తేదీవరకూ పొడిగిస్తున్నాము. అంతేకాక సమాధానాలను సరిచూపించే సదుపాయాన్ని ఎనేబుల్ (enable) చేసాం. ఈ అవకాశాన్ని వినియోగించుకొని ఈ అయిదు రోజుల్లో సరైన సమాధానాలు వస్తాయని ఆశిద్దాం.
పెద్దలు శ్రీ వాసుదేవరావు ఎరికలపూడి గారికి నమస్కరిస్తూ,
( తః తః అనేది మీ కలం పేరు అని భావిస్తూ ),
“ఈమాట” అంతర్జాల పత్రిక నవంబర్ 2013 సంచికలో వచ్చిన యీ క్రింది మరువరాని వ్యాసాన్ని పాఠకులందరూ మరోసారి చూడాలని ఆకాంక్షిస్తూ …
“పరిమి శ్రీరామనాథ్ June 1, 2017 11:40 am – శ్రీ లైలా గారికి, ఈ చిత్రణ కి విశ్వనాథ వారి కల్పవృక్షం ఆధారము.”
Thank you.
విశ్వనాథ సత్యనారాయణ “నేను కల్పవృక్షంలో అచ్చంగా వాల్మీకినే అనుసరించాను” అంటారు. కానీ కొన్నిసార్లు అతిక్రమించాను అనీ అంటారు. వాల్మీకం తో విభేదించిన అట్టి ఒక సందర్భం ఇది కాబోలు.
విశ్వనాథ తను రాసిన రామాయణ బాలకాండలో, ధనుస్సు ప్రకరణంలో; బాల్య యౌవనాల సంధి (teenage) సమయంలో బాల బాలికల లో ఒకరి పట్ల ఒకరికి ఉండే సహజమైన కుతూహలం, శృంగార భావావిర్భావం, ప్రపంచంలో అన్ని ప్రాణులకూ అంతర్గతమైన మిధున కాంక్ష, అక్కడి రెండు మూడు పద్యాలలో చక్కగా చూపించాడు.
పన్నెండేళ్ల రాముడు సభలో విల్లు ఎత్తేముందే, మేడ పైన అలికిడి విని, అటు చూపు సారిస్తే, రామునికి పూర్ణ చంద్రుని వంటి సీత ముఖం కనిపించింది. ఆ పైన అతనికి బాహ్యస్పృహ లేదు. ఎప్పుడు హరుని విల్లు ఎత్తిందీ, నారి బిగించిందీ, పెట్టెలోంచి తీసిందీ, బాణం ఎక్కుపెట్టిందీ, అతనికి తెలియదు. అతని చూపు సీత ముఖం మీదే ఉండింది. విల్లుని కూడా తన చూపుకు అడ్డం రానీయడు. విల్లు ఫెళ్లున విరిగినాకే, ఆ ధ్వనికే రాముడికి పరిసరాలు తెలుస్తాయి. – అని విశ్వనాథ కవి వర్ణించినాడు.
Sure. I like that. My thoughts after reading:
1. విశ్వామిత్రుడు రామలక్ష్మణులకు శివుని విల్లు చూపించటానికే వారిని మిథిలకు తీసుకొస్తాడు. రామునికి శివుని విల్లు చూడాలనే ఉంది. విల్లు చూపించమని అడిగినప్పుడు, జనకుడు విల్లు ఎక్కు పెట్టినవాడికి సీతనిచ్చి వివాహం చేస్తాననటం రాముడు విన్నాడు కదా. ఆ రాత్రి విడిదికి తిరిగిపోయినప్పుడు అతని మనసంతా ఆ ఆలోచన ఉండదా? అతనికి కలవరం కలిగించదా? బాలుడు రాముడు శృంగార భావం అంకురించిన వాడే కాక, వివేకి కూడా అనిపించాడు.
Even though Rama is interested in the bow of Siva, as any sportsman does, it will be foolish to attempt the feat if he does not want to get married to Sita. If he does not like her, is there any point in competing? Just to show off his strength, why get stuck with a prize he does not want?
The fact Rama and Sita see each other, even if it is for an instant, is nice. Seeing Sita gives Rama the incentive to take the challenge. That Rama notices Sita’s interest in him, and he in turn is equally attracted, pleases the world that there is more than showing valor involved in stringing the bow of Siva. The world always loves Lovers.
శ్రీరామనాథ్ గారి పద్యం లోని ఊహలో – రాముడిని సీత తన ఆలోకనంతోనే ముందే గెల్చుకున్నది. ఆమె తనపై ఆసక్తి నేత్రాల ద్వారా ప్రదర్శించినందున, అతడు సభాసదులకోసం తన వీరత్వం చూపించి, సీతను గెలుచుకున్నాడు. ఆ సుందర దృశ్యాన్ని తాను చూస్తూ, అట్టి ఆనందరాముని ఇప్పటి ఈ కవి ధ్యానిస్తున్నాడు. How very nice!
With interest in sports, the following comment.
Sportsmen do want to show off their talents to entire audience. Often more to their fans in the audience. But sometimes, a single person in the audience may mean much more to a sportsman. It is said the Tennis player Jimmy Connors played so much better, when Chris Evert is in the audience. She was a rising young tennis star, and he a young player, was competing to rise in her eyes.
With interest in movies the following comment.
In the movie “A Good Year” (Based on Peter Mayle’s novel) there is a scene between two teenagers near the swimming pool in an Italian Vineyard home. The pretty young lady swims across the pool, to plant a kiss on the young hero, and says in his ear – “pardon my lips, they find pleasure in the most unusual places.” To me it is the best sensual scene of the movie. The thumping and heaving done in adult love scenes, did not gain them no.1 place, in my eyes.
Well, the readers of eemaata know already, I am a die-hard romance fan. And I love beautiful scenery, I love sport, so I love Ramayana, like I love the movie A Good Year.
2. హాస్య రసానికి ఉదాహరణంగా ఇచ్చిన శ్రీరామనాథ్ గారి 7 వ పద్యం లోని విషయం గురించి:
విశ్వనాథ తన ‘కల్పవృక్ష రహస్యములు’ పుస్తకం లో అనుకోటం; రాముడెప్పుడూ తన భార్యను జానకీ, వైదేహీ, మైథిలీ – ఇలా పిలుస్తాడే కాని ‘సీతా!’ అని పిలిచేవాడు కాడని. ఆమె బ్రహ్మర్షుల ఇంటి బిడ్డ అని రాముడు గౌరవిస్తాడు, అని ఆయన భావన.
మరి హాస్యానికైనా సీత జన్మ వృత్తాంతము రాముడు ఎత్తుతాడా? ఆమె జనకుడి కూతురు కాదనీ, ఎక్కడో దొరికితే తీసుకొచ్చి పెంచుకున్న పిల్ల అని ఆమెకు వ్యధ కలిగిస్తాడా? తన పద్యంలో, శ్రీరామనాథ్ గారు హాస్యానికి ఉదాహరణగా సీతారాముల పుట్టుకలే ఇస్తిరి. అలా ఒకరినొకరు వారి పుట్టుకల లోని unusualness/ aberrations ని గూర్చి దెప్పుకునే భార్యాభర్తలా సీతారాములు! అని విశ్వనాథ ధోరణిలో ఒక ఆలోచన కలిగింది.
ఆలోచించాక నాకైతే, బాగుందనుకోండి. ఎందుకంటే భార్యా భర్తలలో ఒకరికి నిక్కు, ఇంకొకరికి న్యూనత ఉంటే, అదెలాటి సంసారం? ఇద్దరూ సమాన ఫాయీగా ప్రవర్తించగలగాలి. ఎవరి లోనూ అంత ఘనమేమీ లేదని, ఇద్దరూ, తమను గురించి నవ్వుకోగలగాలి. కాదా!
SriRamanath, Thanks for giving the opportunity to read your poetry. Appreciate it. Have a nice summer!
I am so looking forward to the June issue of eemaata, and the next part of this essay.
మురళీధరరావుగారి ఇక్కడి రచనలకు ముందు నేను తెలుగు సాహిత్యం ఎలాటిది చదివాను, చదివినా అది ఎలా చదివాను అని నేను ఆలోచించుకుంటుంటాను. ఇప్పుడు మరోరకమైన సాహిత్యం చదువు మొదలయిందేమో. పోనీలే మొదలయ్యింది కదా అని సంతోషిస్తున్నాను.
ఈ వ్యాసం మొదటి భాగం నేను చాలాసార్లు చదివాను. చదివినప్పుడల్లా, వ్యాసాన్ని గురించి ఏదో ఒక అభిప్రాయం రాసుకుంటూనే ఉన్నా. నా ఆసక్తి, అభిప్రాయాలు నేను చదివే ఇతర పుస్తకాల వల్ల/పట్ల కూడా మారుతూ వచ్చాయి. ఉదాహరణకు రష్యన్ షార్ట్ స్టోరీ 150 సంవత్సరాల చరిత్ర చదువుతున్నప్పుడు – ఆఖ్యాయిక, కథ అన్న విషయం మీద, వాటి నిర్వచనాల మీద ఎక్కువ శ్రద్ధ కలిగింది. అందుకని మళ్లీ వచ్చి చదివాను.
I was learning the words – roman (novel), povest (tale), skazka (folk tale) rasskaz (short story), and their changing meanings, from Charles A. Moser (George Washington University,) who wrote a 24 page introductory essay – ‘Introduction: Pushkin and the Russian Short Story.’ He considers Alexander Pushkin’s year 1830 ‘Tales of Belkin,’ are the foundation for subsequent development of the genre of short story. He also indicates, Russian literature itself moved more towards ‘prose form’ from then on.
A partial quote of a 19th century critic, Vissarion Belinsky “for if there are ideas of time, there are also forms of time” grabbed me.
మురళీధరరావు గారు ఏం రాసారు ఈ వ్యాసంలో, ఆ విషయం ఇందులో ఉండొచ్చా, ఎందుకిన్ని విషయాలు ఒకచోట! అనేవి నా కొక సమస్య కాదు. ఏ రచన లోనూ నాకలాటి పట్టింపంత లేదు. It just does not bother me. Perhaps that is why I am a big fan of Milan Kundera. God bless him, M.K talks whatever he wants, breaks where ever he feels like. That’s perfectly fine with me. This essayist does not wander half as much as Kundera.
మురళీధర రావు గారి ఈ రచనలు కేవలం ఏదో ‘విషయానికి’ సంబంధించినవేనా? వారి భాష సంగతి ఏమిటి? ఆయన భాష, నాకు ప్రవేశం లేని ఒక మాయ భాష. ఐనా గాని, ‘ఏల్చూరి’ ని – అబ్బే! ఎవరికీ అర్థం కావటం లేదండీ. ఒక పది మందిని కనుక్కున్నా, వారికీ ఏం బోధ పడటం లేదట. అందరికీ అర్ధం అయేట్టు రాయండి – అని ఎవరైనా అన్నప్పడు నాకు మనస్తాపం కలుగుతుంది. ఈయన ఈ మాయ భాష రాయటం మానేస్తాడేమో, మేమంతా రాసే దిక్కూ దివాణం లేని భాషకు దిగిపోతాడేమో, దేవుడా! ఏమిటి దారి! అని నే చేతులు పిసుక్కుంటుంటాను. మరి, ఆయన భాష కోసం కూడా నేను చదువుతున్నా. చదవాలి. అర్థం చేసుకోగలగాలి. ఎన్నాళ్లకో కొన్నాళ్లకు. Hopefully.
కాని, గమనించుకుంటే, ఈ వ్యాసాల్లో (నా సాయంకాలం వ్యాహ్యాళి లాగానే,) మొదట్లో కన్నా తక్కువ సమయంలో ఎక్కువ దూరం నడవగలగుతున్నా. అంతగా రొప్పటంలేదు. ఆయాసపడటం లేదు. కొంచెం ఎక్కువ పరిసరాలు ఆనందిస్తున్నా. Sincerely, I am a better reader of this author than before.
ఈ రచయిత పాఠకులు ఏమీ తెలియనివారు అనుకోడు. అన్నీ తెలిసినవారు అనీ అనుకోడు. పాఠకులను బేరీజు వెయ్యటం ఈయన పని కాదు. ఏదో సెలెక్ట్ ఆడియన్స్ కోసం రాయడు. విశ్వనాథ లాగా, పాఠకుల మీద వ్యంగ్యాస్త్రాలు వెయ్యడు. పాఠకులూ, మీకన్నీ తెలుసు, ఇది మీకు చెప్పక్కర్లేదు అనడు. ఇక్కడ కాదు, ఈ విషయం మరెక్కడో చెపుతానని దాటవేయడు. ఎక్కడ వివరించితే సందిగ్ధం లేకుండా పాఠకుడు చదువుకోగలడో, అక్కడికక్కడే ఆ విషయ వివరణ జరుగుతుంది.
Elchuri explains sometimes a poem in great detail, breaking it down to word level. Sometimes opens up the meaning of the poetry, by putting it into context with other poets, others’ thoughts. Basic and advanced teaching is accomplished side by side. It is a very effective, intelligent teaching. His reader need not go down a long list of references at the end of the essay, either. All required material is integrated into the essay.
Pardon me for comparing this writing style, with a meticulous demonstrative dissection by an anatomy instructor, or vivisection by a skilled surgeon – wherein they lay open a nerve, or a vessel or a muscle which ever that particular lesson is supposed to lay bare, and display. I am partial to such clear studies.
Also bear with me, for bringing up the name of the multidimensional artist Salvador Dali, who gives us the stereoscopic vision as in the oil painting of “Dali’s hand drawing back the golden fleece in the form of a cloud, to show Gala the Dawn, Completely nude, very, very far away behind the sun.” It is not easy to give infinite depth to a drawing or writing.
ఉండాలి. ఏల్చూరి లానే, రచయితల్లోనే, రచయితలను Clarify చేసే వాళ్లుండాలి. Harold Bloom – Whitman, thru Emerson, Eliot thru Whitman and Tennyson, Dickenson thru Shakespeare, –ఎందరెందరి కవుల lineage లు, అమ్మా నాన్నల DNA తో సంబంధం ఇంత కూడా లేని, మరోవిధమైన వారసత్వాలు, మానసిక, మేధా బాంధవ్యాలు తెలుసుకోటంలో ఎంత సహాయం చేస్తాడు! బ్లూమ్ గాని వారి మాటలు విప్పి చెప్పకుంటే, ఆ రచయితలు ఆ రచనల్లో, ఏమంటున్నారో ఎందుకంటున్నారో, ఏమీ తెలియక, ట్రావెల్ గైడ్ లేని విదేశీ టూరిస్ట్ లాగా, ఎంత విజ్ఞానంతో వెళ్లానో అంతే సుజ్ఞానంతో మరలి వస్తాను గదా.
I will be so lost without good writers and critics! Luckily there are. Hence, Life is gorgeous. – Lyla.
[The second part of this essay will come in the July issue – Ed.]
వ్యాసాన్ని సవిమర్శంగా చదివి ఎంతో ఔదార్యంతో లేఖ వ్రాసినందుకు మీకు నా హృదయపూర్వక ధన్యవాదాలు. ఆదృతి నిండిన మీ వాక్యాలు నాకెంతో ధైర్యాన్నిచ్చాయి.
మీరు పేర్కొనక మునుపు నేను An imperial history of India in a Sanskrit text ను చూడలేదు. ఇప్పుడు డౌన్ లోడ్ చేసికొన్నాను కాని, ఇంకా అధ్యయన చేయవలసి ఉన్నది. పైపైని చూస్తున్నప్పుడు ‘మంజుశ్రీమూలకల్పము’లో నేను వెతుకుతున్న మరొక సమాచారం కూడా లభ్యమై, ఎంతో సంతోషం కలిగింది. అందుకు కూడా మీకు హార్దిక ధన్యవాదాలు!
‘వాసవదత్తా కథ’లో “తత్ర కేచిత్ కలాఙ్కురా ఇవ విజితనగరమణ్డనా” అన్న ప్రస్తావన ఉన్నమాట నిజమే. శివరామ త్రిపాఠి తన వ్యాఖ్యలో దీనిని మూలదేవునికి అన్వయించి, “కర్ణీసుతో మూలదేవో మూలభద్రః కలాఙ్కురః” అని ఉన్న (పురుషోత్తమదేవుని) హారావళిని ప్రమాణీకరించాడు. ఇది నిమిత్తంగా సుబంధుని కాలనిర్ణయవిషయమై మీరు చేసిన సూచనను నేను తప్పక గుర్తుంచుకొంటాను.
“ఎక్కడ జూచినం జిలుకలు” అన్న దళాన్ని బట్టి చిలుక పలుకులు శ్రుతిమధురాలైనప్పటికీ ఉపాలంభనం కనుక కఠోరత ఆపాదింపబడి ఆ పలుకులు ములుకుల వంటివిగా ఆక్షేపతిరస్కృతాలైనాయని మూలానుసారితను ఊహించాను. తద్వ్యతిరిక్తమైన పక్షంలో చిలుకల సర్వాంతర్వర్తనీయతకు అన్యహేతువును నిరూపింపవలసి ఉంటుంది. కవినిబద్ధమైన కందర్పకేతుని ప్రౌఢోక్తి యందలి రోహిణీవల్లభాది స్మరణం అననురూపసంసర్గాత్మకం చేయబడి విరుద్ధకార్యోద్భావమైన ఇంద్రియక్వథనంగా పరిణమించటం వల్ల అర్థమూలకమైన అలంకారధ్వని ప్రతీయమానమని నా ఉద్దేశం. కాదు, మీరన్నట్లు అస్ఫుటవ్యంగ్యమని భావిస్తే – గాడ్పులకు ప్రాణభంజకత్వం, రోహిణీవల్లభునికి ఇంద్రియక్వథనస్వభావం ఇత్యాదిగా వాచ్య-వ్యంగ్యములు రెండింటికీ అభిన్నవాక్యగతహేతుమత్త్వం వల్ల తుల్యప్రాధాన్యాన్ని నిరూపింపవచ్చును.
ప్రవాహగతిని ఏకాంశంగా నిబద్ధమైన ఈ వ్యాసం మీ వంటి ఆత్మీయ సద్విమర్శకుల సుపరీక్షకు పాత్రమైనందున గ్రంథరూపాన్ని తాల్పక మునుపు దీనిని యథాయోగ్యంగా సవరించుకొనే సదవకాశం కలుగుతున్నది. అందుకు మీకు నా కైమోడ్పులు.
శూద్రకునిదని చెప్పబడుతున్న ‘వీణావాసవదత్తం’ అంతర్జాలంలో ఉన్నదేమో నాకు తెలియదు. దాని ఫొటోకాపీని త్వరలో మీకు అందించే ప్రయత్నం చేస్తాను. వ్యాఖ్యలేవీ అచ్చుకాలేదనుకొంటాను.
<> Rest of the insightful comment deleted for brevity.
Lyla: I am completely with you! On a personal note, I was inspired to collect the poets’ voices in Telugu following a 78rpm disc of T.S. Elliott that I have seen during my early college days. A short time later came across a disc of Sarojini Nayudu reciting her own poetry. So, I started looking for such recordings in Telugu. The real motivation to submit them to eemaaTa came when I happened to visit British Library. Even today BL sells a CD of famous writers/poets voices :-). I am pretty sure that it was also the motivation for late Dr. Gutala Krishnamurti when he brought out SriSri’s (London) “mahaaprasthaanam” in 1980 with SS reciting his own poems.
ఒక కవిత్వం లోని అందాన్ని చూపలేని, పైగా తగ్గించే -ఈ కవన పఠనం, ఇప్పుడు ఎందుకు వింటం? అనుకుంటాను నేను.
Here I have come across people who believe that only the poet can bring out the beauty in his/her recitation. A cousin of mine hated the film version of “aanandam arNavamaitE” but liked SS’s version.
Nitpicking: Are you referring to (Bedrich) Smetana’s Moldau (Vltava in Czech)?
స్థూలంగా చెప్పాలంటే, బ్రిటిష్ వారి పాలన తరువాత మనకు తెలిసిన మన సంస్కృతి, దానిలో తప్పులు, అంతా బ్రిటీషు వారు నేర్పించిందే. వారి రాక వల్లనే మనం ఆధునికులమైనామనీ, వారు వచ్చి మనల్ని సంస్కరించే ముందు మనమంతా చీకటిలో ఉన్నామనీ వారు చెబితే విని నేర్చుకున్నది. మన సాహిత్యం అశ్లీలమనీ, మనకు చారిత్రక స్పృహ లేదనీ, మన సారస్వతం కేవలం పుక్కిటి పురాణాలనీ వారు నమ్మి మనల్ని నమ్మించారు. మన సాహితీసంపద నుంచి మనల్ని దూరం చేశారు.
అయితే, వెల్చేరు గారి సిద్ధాంతం ప్రకారం, ఆధునికత 19వ శతాబ్దంలో బ్రిటీష్ పాలకులు మనకు ఇచ్చిన వరం కాదు. ఆధునికతా చైతన్యం మనకు ఇంకా ఎంతో ముందే వచ్చింది. వెల్చేరు గారు తన సహపరిశోధకులతో కలిసి, ‘ఆధునికత’కి నిర్దిష్టమైన లక్షణాలు ప్రతిపాదించారు. శ్రీనాథుడు, అన్నమయ్య, పింగళి సూరన, క్షేత్రయ్య, గురజాడ, విశ్వనాథల రచనలలో ఈ ఆధునికత పరిణామ క్రమాన్ని వెలికితీసి మనందరికీ చూపించారు.
ఇంకా ఈ సిద్ధాంతంపై ఆసక్తి ఉన్న పాఠకులు పైన పేర్కొన్న రచయితల గురించి వెల్చేరుగారు రాసిన పుస్తకాలలో ముందుమాటలు, వెనుకమాటలలో ఉన్న విపులమైన విశ్లేషణను పరిశీలించగలరని మనవి.
భవభూతి భాస్కర్ గారు: వెల్చేరు వారు మూలంలో వాడిన పదం digression. దానిని ‘అప్రస్తుత ప్రశంస’గా అనువాదం చెయ్యడం వల్ల మూలంలోని భావానికి భంగం కలిగింది. ఈ కింది పారాగ్రాఫ్‌కు ఆంగ్లమూల పాఠం ఆ దిగువన పొందుపరిచాను, చూడండి:
నవలలను చెప్పి రాయించటం ఇంకొన్ని సమస్యలను కూడా తెచ్చి పెట్టింది. చెబుతూ ఉన్న విషయాన్ని వదిలి వేరే వైపుకి ఆయన వాగ్ధార వెళ్ళిపోయేది. అది కొన్నిసార్లు చాలాదూరమే వెళ్ళిపోయి ఆ సమయంలో తను అనుకుంటున్నవన్నీ పాత్రల మధ్య సుదీర్ఘ సంభాషణలు గానో, ఆ సందర్భానికి రచయిత చేసే విస్తృత వ్యాఖ్యానం గానో, నవల లోకి వచ్చి పడేవి. ఈ అప్రస్తుత ప్రశంసలు కూడా ఆయన నవలలకు ఒక ఆకర్షణని తెచ్చిపెట్టాయి. వాటిని చాలా ఇష్టంగా చదువుకొనే అభిమానులూ ఉన్నారు.
Dictating the novels caused other problems as well. As Satyanarayana dictated, he tended to digress frequently from the context of the narrative. Often the digressions were so far-out that whatever he was thinking at the moment found place in the novel, either as a part of the conversation between characters or as a long commentary by the author on the situation at hand. His novels acquired a charm of their own because of these digressions and are loved by his admirers.
Forgive me for the delay in responding to the comments on this article.
I have carefully read the article, listened to the audio more than once. If there is anything that could have been trimmed, it would have been the ‘over doing’ at the end of the audio. But, that was not needed, I must say. And, I have read all the comments on the article, as if I were the Editor . ( Old habits don’t die.)
First: I must admit that Ms. Uma Kaundinya has done an admirable job, in introducing to the Telugu readership a very famous American writer/humorist and an acclaimed translator from French to English, i.e., Lydia Davis. Her article encouraged me to write about Lydia Davis in Vividha of Andhrajyothy, a respectable news paper from Hyderabad.
Second: If it were not for Ms. Uma Kaundinya, I would have totally missed such a great writer who I sincerely believe that our Telugu literati should read dispassionately and I am certain they would enjoy her writings.
Now to the actual issue:
In course of discussion on her adaptation of “Hiccups and Oral History,” you have published several irrelevant comments, some almost insulting to the point of no return. But, publishing them is your prerogative as the current editors of eemaata.
I must admit, you have been generous to publish a couple of relevant comments by people who liked the ‘satire,’ and enjoyed the fun part of the write up by Ms. Kaundinya. I admire you for that.
Unfortunately, in the discussion, my name popped out on a couple of occasions.
The statements I made and wrote in a different forum were quoted, and I am now thoroughly convinced that they were totally out of context. I made some strong assertions /comments on the casual mis-representation and mis-quoting of our Sanskrit Aesthetics and our great aesthetecians. I made a point and I stick by it; Sanskrit aesthetics is science, not to be casually shoved off. One does it if one is totally ignorant. In that context, I have made those strong comments advising the folks who made those comments to read the Aesthetics carefully before making non-chalant, politically self-serving irrelevant comments to get applause or a bunch of likes in Face Book. Of course, that boosts their ego.
My comments on such irrelevance were cited here out of context to make a case against Ms. Kaundinya. Nothing can be sadder than that!
Also, my Cento poem (in the same issue) composed after borrowing from the excellent work of Velcheru Narayana Rao ( A Poem at the Right Moment) was referred and it was not at all relevant to the article in question. Such reference should get my ego boosted,(if am stupid enough!) because I have been quoted by some folks to make a point, although a point that’s completely irrelevant. I am not in the business of being quoted and jump at such activity.
Reverence to certain great books is no sin. But, taking that reverance to the extreme shows lack of understanding and sympathy.
Believe me, I have been around the “pauraNikaas,” long enough, and most of them if not all recite the famous epic stories in the “puraaNa SravaNaM,” exactly as Ms. Kaundinya humorously wrote in her lovely piece.
( Frankly it would be much worse!) One has to be around to listen to the atrocious rendering for the sake of ridiculous musicality, and in the process the pauraaNikaas kill poetry.
Ms. Kaundinya was actually more generous in her piece..
What happened? A couple of commentators who believe that they are the zealous preservers of the sanctity of their favorite epics have been overly harsh on Ms. Kaundinya. In my humble view, they missed the point irrevocably.
But, all in all, Ms. Kaundinya was able to answer these detractors with dignity ( see her reply to the ridiculous comments) and these zealots were still trying to condemn her. Not only that! The good folks who liked the article stayed out of the fray because they were mortally afraid of these zealots.
As the former Chief Editor of eemaata, I take this opportunity to request the current editors to establish and adhere to a strict policy on ‘editing and publishing,’ comments.
Dear Sri Kalluri Bhaskaram.
Did we meet in the Andhra Prabha office long time ago, with Vavilala Vasudeva Dikshitulu and Indrakanti Srikanta Sarma?
May be I am wrong. If I am wrong, forgive me. I liked reading your expose’ on “vEyipadagalu’ and Gone with the Wind. Comparisons like that are quite relevant for these times.
Keep us educated. Ignore the irrelevant insulting comments. Hope one day, the editors of eemaata will get enlightened to cut these arrogant commentators out circulation.
Veluri, I read your ekphrastic poem in eemaata. Is there a mapping/attempted association between the ordering of the various grouped lines of the poem and the three segmented parts, – left, middle and the right segments (shown along side of the poem) – of the beautiful painting by Damerla Rama Rao garu ?
In any case, suppose we set aside the question of Plato’s Ideal Forms and their ekphrastic realizations either in different art forms (like poems and paintings) or even within different renderings in the same art form (like the poetic form).
Suppose then , in your different modes of being, you watched/experienced the same BAVI DAGGIRA painting and wrote different poems. The altered poetic perception of the painting ( Remember Aldous Huxley’s books, Doors of Perception, and Heaven and Hell) cannot be located in the painting alone.
Similarly,for a specific poem, if we ask a Painter to come up with a Painting of his experience of the specific poem on different occasions, the altered visual perception of the poem cannot be located in that specific poem alone.
The relationships between the poet and his poems, the relationships between the poems and the paintings, and, the relationships between the paintings and the painter form a complex Graph, with the poet, his poems, the paintings and their painter constituting its nodes/vertices, and directed arrows between those nodes forming the relationships between them.
I wanted to share how disparate my imagination of the above Graph, my enjoyment of your mix of the mundane and the metaphysical( Eliot and all), and, the immense pleasure I get in watching the painting, Bavi Daggira, can be.
౨. ఇక, మన్మథుని బాణప్రయోగవిషయం: శివ స్కాందాది పురాణములలో పరమశివునిపై మన్మథబాణప్రయోగం జరిగిందనే ఉన్నది. ముందుగా మన్మథుడు హర్షణము అనే బాణాన్ని ప్రయోగించి పరమశివుని మనస్సులో హర్షాంకురాన్ని ప్రవేశపెట్టాడు. “మదనః ప్రథమం హర్షణేన తు, బాణేన హర్షయామాస పార్శ్వస్థం చన్ద్రశేఖరమ్”. అప్పుడు మన్మథప్రభావం వల్ల “శృఙ్గారై శ్చ భావై సహితా” అయిన పార్వతి వసంతునితోపాటు ఏతెంచిన మన్మథునికి తోడ్పడేందుకు వచ్చినట్లుగా పరమశివుని సన్నిధికి వచ్చింది. ఆ అదను చూసి మన్మథుడు అమోఘమైన తన పుష్పశరాన్ని ప్రయోగించాడు. “కామః స్థితోఽన్తరిక్షే స ధృత్వా తత్సశరం ధనుః, చిక్షేపాస్త్రం దుర్నివార మమోఘం శఙ్కరే” – అని శివపురాణం. అమోఘమైన ఆ అస్త్రం పరమశివుని ముందు మోఘమైపోయింది.
స్కాందపురాణంలోని కథ ఇది: మన్మథుడు తన వింటికి ఐదు బాణాలను ఏకోన్ముఖంగా ఎక్కుపెట్టి – “యావచ్ఛివం వేద్ధుకామః శరేణ” ప్రయోగింపబోయాడు. అంతలో “తావద్యాతా గిరిజా విశ్వమాతా” – పార్వతి చెలికత్తెలతో అక్కడికి వచ్చింది. పూజార్థమై పరమేశ్వరుని కంఠసీమను పుష్పమాలతో అలంకరించింది. ఆ అదను చూసి మన్మథుడు మోహనమనే తన అస్త్రాన్ని ప్రయోగించాడు. “తావద్విద్ధః శరేణైవ మోహనాఖ్యేన చ త్వరాత్, విధ్యమాన స్తదా శమ్భుః శనై రున్మీల్య లోచనే” – తత్ఫలంగా ఉన్మీలితనేత్రుడైన పరమశివుడు ధ్యానసమాధి నుంచి మేల్కాంచి, పార్వతి ముఖాన్ని చూశాడు.
కాళిదాసు వర్ణన ఈ రెండింటికి అనురూపంగానే ఉన్నది. ఆయన పౌరాణికవర్ణనలను చూడలేదనుకోలేము. పార్వతి పరమేశ్వరుని సన్నిధానంలో ఉండటం వల్ల అదే తరుణమని భావించి, మన్మథుడు వింటిని ఆయనపై గురిపెట్టి, పలుమార్లు వింటినారిని “ఆమమర్శ” = తాకుతూ సిద్ధంగా ఉన్నాడు (3-64). పార్వతి “మన్దాకినీపుష్పబీజమాల”ను ఆయనకు కానుకగా ఇచ్చింది (3-65). ఆ క్షణాననే సర్వజనులను సమ్మోహింపజేయగలిగినదని పేరుపొందిన తన సంమోహనమనే బాణాన్ని ధనుస్సుకు సంధించాడు. “హరస్తు కిఞ్చిత్పరిలుప్తధైర్యః” అన్న దళం ఆ బాణప్రయోగం జరిగినదనే సూచిస్తున్నది. అందుచేతనే ఆయన తన ఇంద్రియక్షోభమును, మనోవికారాన్ని అణచుకోవలసివచ్చింది. స్కాందపురాణంలోని మోహనబాణమే కాళిదాసీయంలో “సంమోహనం నామ చ పుష్పధన్వా, ధను ష్యమోఘం సమధత్త బాణమ్” (3-66) అని ఉన్నది.
మహావిద్వాంసులు శ్రీ మోరేశ్వర్ రామచంద్ర కాళే గారు తమ కుమారసంభవ వ్యాఖ్యలో అమరకోశంలోని మన్మథబాణపంచకశ్లోకాన్ని ఉదాహరిస్తూ ఈ “సంమోహనం నామ” అన్న ప్రయోగవిషయాన్ని వివరించిన తీరుకూడా పరిశీలనీయం:
సంమోహనం – One of the five arrows of Kma, సంమోహన స్తాపనశ్చ శోషణః స్తమ్భన స్తథా, ఉన్మాదన శ్చ కామస్య పఞ్చ బాణాః ప్రకీర్తితాః ౹౹ చ చ – shows that the two actions were in succession. ధనుష్యమోఘం &c. Cf. Rag. III. 53.
అని.
౩. మన దృష్టిలో ఔచిత్యానౌచిత్యముల సంగతెలా ఉన్నా, గంగను పరమశివుని పత్నిగా వర్ణించటం పురాణములలోనూ, కావ్యాలలోనూ ఉన్నదే.
౪. “అనన్యభాజం పతి మాప్నుహీతి” అన్న వాక్యానికి శ్రీ నాగమురళి గారి అన్వయమూ చమత్కారంగానే ఉన్నది. ముఖే ముఖే సరస్వతీ. “అన్యాం న భజతీతి త మనన్యభాజమ్” అని మల్లినాథ సూరి.
అభిప్రాయాలు చదివే పాఠకుల అనుమాన నివృత్తి కోసం:
నేను రిఫర్ చేస్తున్న పుస్తకం నా లైబ్రరీలోని కాళిదాస కృత ‘కుమార సంభవము’. పుస్తక ప్రకాశకులు వావిళ్ల రామస్వామి శాస్త్రులు అండ్ సన్స్. ఈ పుస్తకం కోలాచల మల్లినాథసూరి సంస్కృత వ్యాఖ్యానం ఆంధ్ర టీకాతాత్పర్య సహితం.
లైలా! నేను చదివిన పుస్తకమూ అదే! 1910 లో వావిళ్ళవారు అచ్చువేసి ( అప్పట్లో అచ్చులో తెలుగు అక్షరాలు అన్నీ సరిగా చ్చయ్యేవికావనుకుంటాను!), రెండురూపాయలకే అమ్మిన పుస్తకం. ఎవరో చెప్పారు; ఈ పుస్తకం కానీ కర్చు లేకండా అంతర్జాలంలో దొరుకుతుందని!
(# Here I must confess: I am transcribing the verse from the version in Sanskrit script. However, the commentary was by kolachalm Mallinaatha Suri in Sanskrit.)
I do not want to paraphrase it into Telugu and insult the eemaata readers. All it says is simply this: Manamatha bent his bow into an arc ( almost semi-circular, you might say!) and held the arrow in his right fist (probably pulled close to his ear) as if to deliver it. He intended to deliver the arrow. Agreed. But, he never delivered the arrow, as Kameswara Rao rightly pointed out in his essay.
Siva was irresponsible, unprovoked, and arrogantly burnt Manmatha to ashes! I say arrogantly with proof: Look at the later verses. The good Heaven-Dwellers were yelling ( rather begging!)in unison, “ Please don’t kill that poor fellow.” Did Siva listen to them? Never. And on top of it, he accused the women folk en masse, and left the mountain with all the pramatha followers!
Another thing. Lyla talks about Rutusamharam, which is absolutely not-relevant to the present discussion. ( However, it has become too common in eemaata to comment upon things off-beat and not relevant to the article in question, and I do not want to belittle that ‘established tradition.’)
A number of Sanskrit scholars, ‘desi’ and the ‘non-desi’ types expressed doubts about Kalidasa’s authorship of Rutusamharam. They claim that it was pale in comparison to his other works. Of course, some non-controversial milder folks in the group who almost deify Kalidasa think that he might have written Rutusamharam when he was a teenager and practicing the art of prosidy. ( I too like Rutusamharam, because I could understand it with little difficulty.)
Lastly I want to emphasize the following historical information. Although, people write Mallinaatha’s surname as kOlAcalam, Kolachalam, kOlaachala, etc. It is actually, Kolachala. He was from Medak area in Telengana. If you believe like all other Hindus do, I have some historical truth to reveal to you. Kolachala Mallinatha was reborn as Kolachala Suresh, again in Telengana, and was ordained to write authoritatively about the origins of Dravidian languages with particular reference to Sanskrit.
(That’s all for now. My eyes are bothering and I can’t type well. My apologies for typos.)
ఇప్పుడు కామేశ్వర రావు, మురళీధర రావూ కుమ్మక్కయి పోయి వ్యాఖ్యాతల నోరు కట్టిపడేసారు. “ ఆహా ఏమి ఈ ఉద్ధతుల మాయ! ఏమి ఈ వైపరీత్యం?” అని మనం సరిపెట్టుకోవాలని కాబోలు!
ఈ ఇద్దరు ఉద్ధతులకీ , “శ్రీశ్రీ, ఆరుద్ర; శ్రీశ్రీ, మల్లారెడ్డి; అరసం, విరసం; ‘కాగితప్పులి విరసం’, వేలూరి; నారా, గుడిపాటి, వేలూరి; నారా,చలసాని, వేలూరీ, వగైరా, వగైరా …” సాహిత్యసమరాలు తెలియవని అంటే నమ్మశక్యంకాదు. సాహిత్యవివాదాలలో ఇలా “కుమ్మక్కు” అవటం, క్షమించరాని నేరం అంటాను. ఈమాట పాఠకులూ! మీరేమంటారు?
కామేశ్వర రావు ఉవాచ: As is the case most of the times, comments in Eemaata, transcend the essay!
అయితే transcend అన్న మాట, go beyond the limits అన్న అర్థంలో ఆయన వాడి ఉంటే, నేను Amen! అని అంటాను. మరి ఆ limits ఏవో నిర్థారించి, అమలుపరిచే బాధ్యత సంపాదకవర్గానిదే కదా! Let us en masse blame them!
శర్మ దంతుర్తి చందమామ(?)లో చదివిన జ్ఞాపకాలు గుర్తుచేసుకొని, అదేదో శివపురాణం ముచ్చటలు తెచ్చిపెట్టారు; అసలు వివాదం శివపురాణానికి సంబంధించినది కాదని తెలిసికూడా! మరొక్కవిషయం. చందమామ లోకథలన్నీ ఒకేఒక్కరు రాసేవారు. నాకుతెలిసినంతలో, ఆనాటి చందమామ రచయితకన్నా, శర్మ దంతుర్తి కే సంస్కృతం బాగావచ్చు! ఆ చందమామ కథలు రాసిన ఆయనతో నాకు పరిచయం ఉన్నది. ఆ మహానుభావుడికి, మన పురాణాల మీద పెద్ద గౌరవం లేదని నేను ఘంటాపథంగా చప్పగలను. ఆయనంటే, నాకు ఇతరత్రా చాలా గౌరవం ఉంది సుమా!
Mr. Sarma! Your arguments are based on extraneous, non-relevant epics and unreliable modern references! So, your case is dismissed, with no prejudice.
వ్యాఖ్యాతలందరికీ ధన్యవాదాలు. ఏల్చూరిగారు అన్నట్టు అతనికి నేను ఆత్మీయుడినీ, ఆయన నాకు గౌరవనీయులు. అంచేత వేలూరివారి సమరాశని తీర్చే ఉద్ధతులు వేరెవరైనా రావలసిందే!
As is the case most of the times, comments in Eemaata, transcend the essay!!
“కాళిదాసు కుమారసంభవంలో శివుడు ఉదాత్తుడైన కావ్యనాయకుడు. అసలు మన్మథబాణం తనని తాకకుండానే మారుని భస్మం చేస్తాడు.” – The essayist.
My thoughts on the first poem:
This poem of Nannechoda does not have a prayer. It is poorly constructed. The poet lost his line of thought. He is also out of line. There is no defense for this poem.
1. Gods don’t sweat.
Please refer to poem 182, in the fifth chapter in Srinadha’s Sringara Naishadham. Where Damayanthi is trying to distinguish the mortal Nala from Gods.
If Indra, Agni, Yama, Varuna -these gods, they don’t sweat, Parvathi and Siva who are higher caliber gods, why would they sweat? That’s preposterous.(Apparently Shakespeare caused some disgust to the critics like C.S. Lewis when he made Venus and Adonis sweat, in his play. May be Adonis can sweat but Venus the goddess of love to sweat! That’s a No. No.)
2. Comparing Siva to Himavanthudu, father of Parvathi is totally out of line. Indecent. Then the poet to drag Ganga into the bad metaphor muddle, is beyond bad taste.
Kameswara Rao ( ‘garu’ – seems to be no longer implied – but incorporated and implemented as part of upgrade package of eemaata 2017) – made an interesting comment. That in Kalidasa’s Kumara Sambhavam – Siva is not hit by arrows of Manmadha. Siva only came under the spell of Parvathi’s beauty. So I read the scene again. I do think there is some ambiguity. I thought Kalidasa probably is having the same protective anxiety towards his hero Siva, as he had for his hero Dushyamtha. And is being vague.
However, after reading a few times, it appears to me Manmadha did release a few arrows. (His bow is loaded with arrows. Why would he tweak the bow string, if he is not releasing the arrows? Who pulls the trigger of a loaded gun, if not to release the bullets?) Surely his drugged arrows caused some altered sensorium in Siva, and made him feel romantic towards Parvathi. Siva notices the change in him and looks for the possible causes, other than Parvathi. Siva then spots Manmadha lurking around, ready to release his sammohanastra. In a sudden burst of anger he turns Manmadha into cinders. That anger of Siva could be drug induced too. Once the short acting drug is out of his system, all spell is broken. Siva regains his balance. Parvathi leaves disappointed. The story moves on.
Anyway, what I wanted to say is, it is dramatic to incinerate Manmadha, under the influence of drugs, but it’s unconscionable if Siva takes it out on Manmadha, for no reason at all.
3. About small sweats of Siva breaking out into streams of sweat -as big as- rivulets of Ganges is totally ridiculous.
Then I have to think of impending hypoglycemic coma, as well as compounded drug toxicity in Siva and have to call paramedics.
The poet at this point is totally lost. The poem became irreparable.
Also, I really think some poets, artists, have to come off this image fixation of Siva – having moon and Ganga plastered to his head. Giving Siva no room to move around. As though, wherever Siva is going these two have to go with him. I think the older poets’ imaginary visions are much grander. That Siva is Omniscient. Magnificent. He is so high, that moon appears to be a jewel on his head. He is so powerful a guy, that he is requested by Gods to facilitate bringing the mighty Ganges from heaven to earth. Because he is the only one who can withstand her force of impact, reduce it and channel her for the benefit of mortals. None of these imaginary celestial characters are glued together forever.
I dislike the rude, vulgar illicit 2nd wife impositions on Ganges. She is a grand person in her own right. I even dislike the idea of అర్ధ నారీశ్వర -Drawing Siva and Parvathi as one body. (Beautiful broad concepts being distorted by very narrow interpretations in subsequent art forms.) I just think a man and a woman should have their own space, their own bodies, they cannot be united all the time. What a boring burden then they become to each other. Constantly dragging each other around.
అదిగో అలాటి వెర్రి ముదిరితేనే, “దీని బర్రె మొకం ముండది ఇదొకటి నా పానానికని…” అనే సిట్యుఏషన్ వస్తుంది. I am on the guy’s side at that point, in that poem. That is a good poem. I took a side in that line. ఫెమినిస్టులు నా తిత్తి తీసినా సరే. It is not only women’s lives matter. The guys’ lives matter too.
“Hello Lyla!
When you say “పండు తాటి కల్లు,” do you mean that the palmyra tree is ripe and old enough…”
No sir! I meant పండు కల్లు. Ripe toddy. పులిసిన కల్లు కాదు. కల్తీ కల్లు కాదు. పండు కల్లు.
ఎండు తాటి మట్ట, ఎండు కొబ్బరి మట్ట అంటే తాటిచెట్టు, కొబ్బరి చెట్టు ఎండిపోయినవని కాదు, మట్ట ఎండిపోయినదనే.
పండు తాటికల్లు అంటే కల్లు పరిపక్వమైందని. Palmyra tree గురించి కాదు.
తాటిపండుకల్లు అన్న heading పొరపాటనీ, కవితలోని పండుతాటికల్లు usage సరి అని నేననుకున్నా. కారణం మీరూ చెప్పారు కదా. తాటికాయ నుండి కాదు కల్లు తీసేది. తాటికాయ ల్లోని ముంజెలు (seeds 1-4) లేతవి, తింటారు. ముదురు ముంజెలు బాగుండవు. ముదిరిన తాటికాయలు పాతేస్తే కొత్త తాటి మొక్కలు వస్తాయి. అవి లేతగా ఉన్నప్పుడు తేగలంటారు. అవీ కాల్చుకు తింటే బాగుంటాయి.
తాటిచెట్టు ఏ భాగమూ పల్లెటూరి వాళ్లు ఊరికే పోనివ్వరనుకుంటా.
తెలుగు పల్లెటూళ్లతో మీ చిన్నప్పటి పరిచయం నేననుకోటం, తాటియాకులు, తాళ గ్రంథాలు, శ్లోకాలు వైపనీ, నా చిన్నప్పటి పరిచయం చావిళ్లు, వాములదొడ్లు, గొడ్లు, తాడి చెట్లు, తాగుడు, బూతుల పురాణంతో నని. ఐనా ప్రస్తుత పల్లెల్లో మీరూ లేరు, నేనూ లేను. అక్కడ ఇప్పటి వ్యవహారాలు నాకైతే కొంచెం కూడా తెలియవు.
కవితలో అన్ని మాటలూ తెలియక పోయినా ‘సారాంశం’ నాకు తెలిసింది. కవిత నచ్చింది. మీరు బాగుందన్నాకేగా చదివింది. 🙂 Sure I trust you.
Looks like we are getting inebriated on eemaata articles. Naples is equally intoxicating. Come visit వేలూరి గారూ! Come visit.
Lyla
I guess “పండు తాటికల్లు” is rightly fermented, ready to drink white toddy. Not ‘moonshine’ which could kill you. The guy is a regular Pinocchio. If it is not for his bad friends, he would be straight and his nose won’t grow so.
I am enjoying the company of all writers and critics here, who are writing with such good humor and easy grace.
The magazine is so good looking this year, my compliments and thanks to the eemaata administrative team. Feel like placing more computer screens around, to pump up more power, tech glitz into 2017.
Having a ball! Have a great Super Bowl Sunday! Enjoy some pizzas soaked in rum and vodka. – Lyla
తాటిపండుకల్లు గురించి వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు గారి అభిప్రాయం:
02/02/2017 7:12 pm
Excellent poem.
కవిత మొత్తంలో అందంగా ఇమడని ఒకేఒక్క మాట, “బుద్ధిమంతుడు.”
మరో విషయం. తాటికల్లు గురించి నాకు మరుపురాని అనుభవాలున్నాయి. పండిన తాటిపండునుంచి కల్లు రాదనుకుంటాను. ముదిరిన ముంజెలొస్తాయి. కవి ఉద్దేశం వేరుకావచ్చు.
ఏది ఏమయినా I am a strong believer in Roland Barthes. It’s the reader that really completes a poem.
అబినందలతో,
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు.
ps: When I was the Chief Editor of eemaaTa, where were you? Hybernating?
రాసక్రీడాష్టకము గురించి వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు గారి అభిప్రాయం:
01/15/2017 7:42 pm
Dear eemaata readers:
I have been privately nitpicked by a scholarly friend.
Frances Wilson is a SHE, not a He. I should have remembered it better than others since I had a secretary by the same first name for a number of years. I sincerely regret the gender error.
Veluri Venkateswara Rao
ఉగాది పాటలు గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
మీ అమూల్యమైన అభిప్రాయాలకు కృతజ్ఞతలు. ఈమాట కొత్త రూపంలో మరికొన్ని మార్పులు చేయవలసి ఉన్నాయి. వాటిపైన పని చేస్తున్నాం.
1. ఏ రూపమైనా కొంతకాలానికి మూసగా మారక తప్పదు. పాత రూపం ఇప్పటి సాంకేతికతను ఉపయోగించుకోలేక పోతుండడం వల్ల, ఈ కొత్త రూపం తేవలసి వచ్చింది.
2. గ్రంథాలయం, పాఠకుల అభిప్రాయాలు తదితరమైనవి ముందు పేజీలోకి త్వరలో తెస్తున్నాం. అలాగే పాత సంచికల లింక్ కూడా.
3. ఆ ఈంగ్లీష్ టాగ్ లైన్, తెలుగు రానివారు ఈమాట పేజ్ కు వస్తే మనమేమిటో తెలుస్తుందనే చిన్న ఉద్దేశ్యంతో పెట్టినది. అందుకే ఈమాట గురించి అని తెలుగులో About eemaata అని ఇంగ్లీషులోనూ ఉన్నది. ఈ చిన్న విషయం గురించి మీ వ్యాఖ్యలు హేళనో, వ్యంగ్యమో మరేమో మాకు అర్థం కాలేదు.
ఏదేమైనా, కొద్దికాలం ఓపిక పట్టండి. పాఠకుల అభిప్రాయాలు మాకు తెలిసేకొద్దీ అందరికీ నచ్చేలా, సులువుగా ఉండేలా తయారు చేస్తాం.
ఈమాట – కొత్తరూపం ఇదివరకటి రూపంకంటే భిన్నంగా ఉంది. కానీ ఈ కొత్తరూపు కూడా కొంతకాలానికి మూసగా అవుతుందని అనిపిస్తున్నది. ఆలోచించాలి. పెద్ద ఖతులకు, శీర్షికలకు కళ్ళకు ఇబ్బంది కలిగించే ఆకుపచ్చరంగు, పైన లంకెలకు కాషాయరంగు – ఇవి warm/hot colors అనుకుంటాను. వీలైతే అభిప్రాయాలు సేకరించి, వాటిని Cool colors లో మార్చటం గురించి ఆలోచించగలరు.
– కొత్త ఖతి బావుంది. పాత ఖతి మార్చి చాలామంచిపని చేశారు. అక్షరాల మధ్య, వాక్యాల మధ్య ఖాళీ కూడా ఆహ్లాదకరంగా వుంది.
– ఈమాట పత్రిక శీర్షిక క్రింద – ఇంగ్లీషులో సబ్ టైటిల్ ఉంది. EEMAATA: AN ELECTRONIC MAGAZINE IN TELUGU FOR A WORLD WITHOUT BOUNDARIES. ఎందుకిలాగ? ఈమాటకు తెలుగు రాదా? లేక ఇంగ్లీషంటే మోజా? లేక అమెరికాలో నివసించే తెలుగువాళ్ళకే ఇది పరిమితమా?
– “పాఠకుల అభిప్రాయాలు” లంకె, పేజీకి చాలా క్రింద వైపు మూలన ఉంది. ఇది కనబడేట్టుగా పైనెక్కడైనా ఉంటే బావుంటుంది. ఆ పేజీ చాలా తరచుగా పాఠకులు రెఫర్ చేస్తారని అనుకుంటాను. వీలైతే నంబర్ ఆఫ్ క్లిక్స్ చూడండి.
– క్రింద ఎడమవైపున “తేనెపట్టు” అని రాశారు. లంకె మిస్సింగ్.
– గ్రంథాలయం లంకె ఎక్కడ? అలాగే ఇదివరకటి సంచికలలో “ఫలానా నెల సంచిక” కు ఎలా వెళ్ళాలి?
– పాఠకుల అభిప్రాయాల పేజీలో అటు వైపున “గ్రంథాలయం” ఉంది. ఎందుకలాగ?
– పాఠకుల అభిప్రాయాల పేజీలో ఇటువైపు మార్జిన్ చాలా దళసరిగా ఉంది.
ఏమైనా సరే, కొత్తగా ఆలోచిస్తున్నందుకు, కొత్తదనం కోసం ఆలోచిస్తున్నందుకు అభినందనలు, ధన్యవాదాలు.
If not my fan, Will you rather be Lady Windermere’s fan? Oh! I must tell you this, a recent movie I saw on gays – thanks to Netflix is – “Those people”. It is poignant. That movie haunts me in a sweet way, and as I write here, I think I will watch it again today.
It may appear strange, but I have deep longings not so much for real people/artists, but for some people’s art. Because I have craving for Gustave Klimt’s paintings, recently I visited The Neue gallery and I was so happy to see the painting of Adele Bloch-Bauer, and many other beautiful pieces. (You know -the only existing Telugu poem on the enormously famous painting, “The Kiss” could be mine. And it is in this magazine.)
These days I get more invitations from art galleries, hotels and less from family. I think there is a family gathering for Thanksgiving somewhere, and I have a feeling I was artily excluded. Perhaps they feared there could be some post -election gloating from me, – after my proclaiming on election night, Trump as- the Howard Roark of New York, (a builder/architect, an individual against press, individual against collectivism) and asked them to listen to the courtroom speech of Roark as delivered by the tall upstanding Gary Cooper in the movie “The Fountainhead.”
These are very interesting times, and this hobnobbing at eemaata are as priceless as evenings in the lounges of hotels Carlyle in NY, or Naples Grande in FL. The Press show their press card, and I show my ‘Fan’ card, to get inside the comment boxes in this magazine.
నాగమురళి గారు
పైనిచ్చిన లింకులో ఈమాట గురించి రాసారు. అందులో “కాలానుగుణంగా” అన్న మాట బట్టి ఇది కూడా వేసుకుంటారనుకుని, నాకొచ్చిన అతి “లో లెవెల్” (అంటే పదో తరగతి తెలుగు మా-త్ర-మే అని ఒప్పుకోవడానికి ఏమీ సిగ్గు లేదు) వాడి అప్పుడప్పుడూ చదివే బ్లాగుల్లో విషయాలు చూసి, అచ్చులో పేరు చూసుకోవచ్చనుకుని ఇది రాసాను. మీకున్న సంస్కృత ఆంధ్ర పరిజ్ఞానం నాకు లేదు. నాకు తెలుగూ, ఇంగ్లీషు కూడా సరిగ్గా రావు. వేరే భాషల గురించి చెప్పనేల? దీనికి ప్రూఫ్ కావాలంటే వినండి. నాకు హైస్కూల్లో తెలుగుకి వచ్చిన మార్కులు నూటికి నలభై శాతం మాత్రమే. అలా అత్తెసరుగా గట్టెక్కాను.
దీని మూలాన ఈమాట స్థాయి తగ్గిపోతుం/యిందని తెలియలేదు; క్షంతవ్యుడను. దయచేసి ఈమాట స్థాయి పెంచే రచన ఎలా ఉండాలో తెలియచేయగలరు. మీ సూచన చూసాక అటువంటివి రాయడానికి ప్రయత్నం చేస్తా. అది కుదరక పోతే మళ్ళీ ఏమీ రాయను లెండి. మీకు ఇక్కడ చెప్పడం ఇష్టం లేకపోతే ఎడిటర్ గారికి చెప్పండి – ఇలా స్థాయి తగ్గించే రాతలు వేసుకోవద్దని. ఆయన నిర్ణయం ప్రకారం నడుచుకోవడమే మనందరికీ మంచిది కదా? నమస్కారం.
It is an extremely well written article with well substantiated argument. The author draws a parallel between English and Telugu to show how both these languages are enriched by borrowings from other languages. He presents a counter argument against the purists and proves with enough illustrations how Telugu is enriched by loan words. He enlightens us with illustrations from Portuguese and TAPU. The article must be an eye-opener for many Telugu pundits who stress only upon the borrowings from Sanskrit. The recently excavated inscriptions in Telangana show that the earliest Kavya written in Telugu is by Pampa called Jaina Purana not the Telugu Mahabharatam by Kavitrayam. I want this article to be read by all Telugus. Thanks eemaata for publishing this.
Thanks to the contributors, for making it possible to get to know the Telugu Poet మాధవపెద్ది సుందర రామశాస్త్రి. I did not know him before. I am glad, I do now.
I like to get into some discussion on the essay. Because genetically I am contentious. But first, in the same spirit of essayist – which is appreciation of poetry- I am presenting this writing on Duvvuri Ramireddy’s literary work/s. (I like Telugu Script. I feel some of the beauty of any language is associated with its script. So I typed this writing of mine – which is originally published in “RTS” in the racchabanda Yahoo groups, in Dec 2006, – now into Telugu, for readers of eemaata.) Please read on, if you wish.
At some point in my reading I have stopped looking at “పానశాల” as a translation and started looking at it as a love poem.
పానశాల ఒక ప్రేమ కావ్య ఖండిక. పానశాల ఒక విరహ గీతిక. పానశాల ఖయ్యాము అనువాదముగా భావించటం మాని చదివితే అందులో రామిరెడ్డి హృదయ సాక్షాత్కారం జరుగుతుంది. ఈ రామిరెడ్డి ఒక చక్కని స్వభావం కల యువకుడు. ఒక సంపన్నుడు. ఒక మోతుబరి రైతు. అన్ని విషయములయందు ఆసక్తి ఉన్నవాడు. సైన్సు, సాహిత్యము, సంగీతము, భాషలు, వ్యవసాయం, ఇతనికి ఇష్టంలేని వస్తువులేమున్నాయి. అందమైనవన్ని ఇతనికి ప్రియాలు. చక్కని మేడ కట్టుకున్నాడు. ఆ మేడను అందాల మందిరంగా అలంకరించుకున్నాడు. అందులో తన భార్యతో కాపురం ఉంటున్నాడు. ప్రపంచంలో కొందరు తెలివైన వారయ్యీ, ఆలోచనలో వక్రత లేకుండా పూర్తిగా మధుర భావనలతో నిండిన వారుంటారు. భార్య నిజంగా అందగత్తో కాదో కాని వీరికి అందంగా కనిపిస్తుందేమో. నిజంగా అందమైన భార్యలున్నవారుంటారు. సర్వ సమర్ధులైన భార్యలున్నవారుంటారు. ఐనా ఉత్తమ హృదయం లేని వాడికి భార్య అందం, గుణం మనసుకు పట్టదు. రామిరెడ్డి అలా కాదే! స్వచ్ఛ హృదయుడు. రామిరెడ్డి రాముని వంటి వాడు. తన భార్యను గాఢంగా ప్రేమించిన వాడు.
కొంతమంది జీవితంలో ప్రేమ అనే భావనే లేకుండా జీవితం గడుపుకోగలరు. వీరికి అన్నీ డబ్బులూ దస్కాలూ, లెక్కలూ డొక్కలూ, సంఘాలూ సంస్కరణలూ కనిపిస్తాయి. ఎవతికి ఎవడిని ఎలా కట్టబెట్టాలి అందులో బాధ్యతలు, బరువులు, లొసుగులు కిటుకులు, ఇదీ వీరి ఆలోచన. సంఘం నియంత్రిస్తే, ఆ చట్టానికి కట్టుబడి ఏదో కర్మకాండలు చేసుకుపోయేవారికి ఈ ప్రేమ సుఖం అనుభవంలోకి రాకపోవచ్చు. మనకు అనుభవం కాని సుఖం లేనే లేదనుకుంటారు కొందరు శుంఠలు. అసలు కొన్ని సుఖాలే దండగ అనుకునేవాళ్లు, అందరినీ బలిపీఠాల మీద కెక్కించగల సమర్ధులు. కొందరు ‘రోఠీ కపడా మకాన్’ మేధావులకు అదే పెద్ద సమస్య. ‘तेरी दो ढकिये की नौकरी में मेरा लाखों का सावन जाये’ ఆలోచన వీరి మెదడులోకి రాకనే పోవచ్చు.
కానీ ప్రేమికులకు సంఘమే లేదు. వారు ఒకరి కొరకు ఒకరి అందంలో, ఒకరి ఆనందంలో ఇంకొకరు జీవిస్తారు. వారు కలిసి ఉన్న సమయం వారికి స్వర్గం. ఒకరినుండి ఒకరు వేరు పడిన సమయం నరకం. అధిక తెలివితేటలు ప్రదర్శించకుండా, ధనమూలం జీవితం కాకుండా, ఆదర్శాల ప్రదర్శనమే జీవితం అనుకోకుండా, వ్యక్తికి వ్యక్తికి మధ్య ఉండే స్నేహం, ప్రేమ అనుభవించగల, సొంత జీవితం జీవించగల అదృష్టవంతులున్నారు.
రామిరెడ్డి అటువంటి అదృష్టవంతుడు. అటువంటి వాడికి చిన్న వయసులో భార్యా వియోగం సంభవించింది. భార్యతో గొప్ప ప్రేమ బంధంలో ఉన్నప్పుడు, వియోగం కలిగింది. ప్రేమ లభించినవాడికి గదా, ప్రేమ చెయ్యి జారినప్పటి బాధ అనుభవానికి వచ్చేది. సంయోగమే లేని వాడికి వియోగమెక్కడిది? దుర్భర దుఃఖంలో అల్లాడుతున్నప్పుడు అతనికి ఖయ్యాము రుబాయీలు సహాయమయ్యాయి. రిబాయత్ అతని శోకాన్ని అతని నుంచి బైటకు దొర్లించింది. “ ఘల్తాన్ ఘల్తాన్ హమీరవిద్ తా బెలగు” అని ఆటలాడుతూ అన్న ఒక చిన్ని బాలుడు పలికినది కవిత్వమై, ఆ పిదప నిర్దుష్టపు రూపు దిద్దుకున్న రుబాయీలు, ఖయ్యాం వంటి శాస్త్రజ్ఞుడు, కవి, మానవ జీవితానుభవమే కవితగా పలికించిన రుబాయీలు – ఎన్నో ఏళ్ల తర్వాత ఎక్కడో తెలుగు దేశం లోని ఒక్క తప్త హృదయాన్ని, ఒక మహా వేదన నుండి గట్టెక్కించాయి. పారశీకము నేర్చుకోడము, అన్ని వందల పద్యాలను మళ్లీ మళ్లీ చదవటము, అందులోని భావమును గ్రహించటము, ఆ చదువులు, ఆ తిరగరాసుకోటాలు, ఇవి అతని మేధకు ఒక పనిని కల్పిస్తాయి. అందులోని వేదాంతము – ఎవ్వరికీ ఏదీ శాశ్వతం కాదని, అన్నీ పోగార్చవలసిందే అనీ, ఏ దుఃఖమూ తనదొక్కడిదే కాదనీ – ఈ విషయాల స్మరణలో కొంత సాంత్వన లభిస్తుంది. పద్యాల లోని మధురతకు అతని మనసు లోని మధురతకు సమన్వయం కుదురుతుంది. అతని నైజం మార్చకుండా, అతను ప్రేమలో అనుభవించిన తియ్యదనాన్ని మళ్ళీ ఇంకోమారు తలపుల్లో నిలిపే, అతని దుఃఖాన్ని మళ్ళీ తియ్యగానే వెల్లడి చెయ్యగలిగే, తానై తలచని, విధి విధించిన అవకాశం అది.
ఖయ్యామును ఒక కవి ఒకలాగా భావించుకుంటే, ఇంకో కవి ఇంకోలాగా ఊహించుకోవచ్చు. లత ఖయ్యామును అందంగా సొంతగా భావన చేసింది అనిపించింది నాకు. ఆమె మోహనవంశి ఎప్పుడూ గొప్పగా వేరుగా పలుకుతుంది. రామిరెడ్డి ఖయ్యాము, చలం ఖయ్యాము అనుభూతి ఒకటి కాదు, కాలేదు. రామిరెడ్డి పానశాల చలం రాయలేడు. చెలంకు ఛందస్సుతో పద్యాలు రాయడము రాకపోవటమే కాదు. చెలం స్వభావం వేరు. ప్రపంచంతో, స్త్రీతో, అతడి సంబంధం అతడి ప్రేమ మార్గాలు, అనుభవాలు, ప్రకటనలు వేరు.
రామిరెడ్డి ఖయ్యాము లో, భోగ లాలసత కాదు. ప్రేమ, విరహము, బాధ ఎక్కువ ఉన్నాయి. పానశాల పద్యాలలో రామిరెడ్డి పగిలిన హృదయం ఉంది. పద్యాలు మొదలుకు ఖయ్యామువే కాని, రామిరెడ్డి పానశాల పద్యాలు కూరుస్తున్నపుడు అతని మనసులోని మూర్తి అతని భార్య. అతను కొన్ని కొన్ని రుబాయీలను అతికినప్పుడు, అందులో భావం వెలికి తెస్తున్నానని అనుకున్నప్పుడు వెలికి వచ్చినది అతని మనసులోని వియోగ విషాదమని నా మనసుకు తోస్తూ ఉంది.
చదువరులు మీరే కింది పద్యాలను చదివి నిర్ణయించండి.
వలపుల దివ్వె, నీ మృదుల పాద లతాంతము ముద్దుగొందు; న
న్యల మధురాధరంబులయినం దులతూగవు దాని తోడ; రా
త్రుల సహవాసకామినయి రోసియు నిన్ గనలేక భగ్నవాం
ఛల చివురించు లజ్జ పెలుచం బవలెల్లను బుత్తు దీనతన్.
చెలియరో, నీ వియోగమున చిత్తము చీకి కృశించె; నీవు నే
వలనికి పోయినన్ విడువ పయ్యెదకొంగు; నిరంతరంబు ని
న్వలచినవార లెందఱొ వనారిలి కూలిరి నీవు పోవ; నే
డెలమి దొలంక వచ్చితివి; ఎందఱు నీ బలిపీఠి జత్తురో!
All the above appears to me that he is in his own sorrow. He had slipped into his own life and is expressing his agony.
There are a set of poems he wrote separately on his wife – “భగ్న హృదయము,” “ప్రియా వియోగము” From them I quote:
కలలోన తలంపలేదు గద యో కల్యాణి, నీ కింత లో
పల నూఱేడులు నిండునంచు, విధి దుర్వారప్రభావంబు మ
ర్త్యులయత్నంబు నధ:కరించుగద! వైద్యుల్ దివ్యసంజీవి చెం
బుల త్రావించియు పూర్వ దుష్కృత ఫలంబున్ మార్చలేరైరిగా!
I see the same loving heart and no big difference in the poems. Do not fault me, if somewhere along the line, in my reading, I have stopped seeing Panasala as Rubaiyat’s translation and I have started seeing it as ప్రేమ కావ్యము. Every poem in Panasala is soft in sound, is singable. But, sorry! You cannot recite or read all of them because your eyes will brim with tears and you cannot read the page anymore.
ఎందుకో అసందర్భంగా నాకు పానశాలలో ఒక్కో పద్యమునకు, అడవిలో బృహత్కథా సరిత్సాగరము చదువుతూ గుణాఢ్యుడు, ఒక్కొక్క కాగితం మంటలో కాలుస్తుంటే, అడివి జంతువులు వింటూ కన్నీరు కార్చే దృశ్యం స్మృతిలో కనిపిస్తుంది.
Deeply saddening they are, sadly sweet they are an attempt should be made to sing the whole set of poems of Panasala. Hopefully someone with sweet voice that can speak out the anguish of loss of a love, will recite and record these poems.
Yes! I like a good singer to sing Duvvuri’s Panasala. Alternately, if one sings Panasala as Duvvuri’s love song, one may become a great singer.
హృదయాంతరాళ్లలో … మా చిన్ననాటి … తీపిగురుతుల్ని … తలపిస్తూ (పాత సినిమాల్లో పాత్ర ముందు “జిలేబీ చుట్టలు తిరుగుతున్నట్టన్నమాట ) మమ్మల్ని ఆ “తరానికి ” తీసుకెళ్లడమే కాకుండా .. ఇప్పటికీ మాకు తెలియని చాలా విషయాల్ని పొందుపరచి సంగ్రహంగా తెలియజేసిన శ్రీ రోహిణీ ప్రసాద్ గారి “శైలి ” మనసుకు హత్తుకునేలా వుంది . వారికి నా కృతజ్ఞతలు , అభినందనలు . ఈ నా ఆనందాన్ని నా “పేస్ బుక్ ” మిత్రులతో ఈ విధంగా పంచుకున్నందుకు నాకు చాలా ఆనందంగా వుంది .
*****
” దేవులపల్లి శ్రీనివాస మూర్తి::రామవరప్పాడు (పో) విజయవాడ 521108
“చందమామ” జ్ఞాపకాలు
నింగిలో మెరుస్తూ మురిపించిన చందమామని ఆ “బాల రాముని” కోసం “అద్దం” లో చేతికందించాడ.. రామాయణంలో నాటి దశరధుడు తన “గారాల పట్టి ” కోసం …… అది పురాణమైతే … నేటి బాలలే రేపటి పౌరులని తలచి .. మహామహులు , వారి మేధోవికాసం కోసం …మహామహులు , చందమామని మన “చేతి” కి అందించారు
మా చిన్నతనంలో “చందమామ ” కోసం తపించే వాళ్ళం , పోటీ పడేవాళ్ళం ముందుగా చదివెయ్యడానికి ….” బాలానందం ” కార్యక్రమం వినడానికి “రేడియో ” చుట్టూ ఈగల్లా మూగినట్టు , చందమామ కోసం తపించే వాళ్ళం …..
14 భాషల్లో ఆబాలగోపాలాన్నీ కొన్ని దశాబ్దాల పాటు తన తో మమేకం చేసుకున్న “చందమామ ” కి “సృష్టికర్తలు ” , మూల విరాట్టులు పూజనీయులు , ధన్య చరితులు .. ఎందరో మహానుభావులు …..
(For many decades, Chandamama’s illustrators defined the look of the magazine. They included such names as M.T.V. Acharya, T. Veera Raghavan, who signed his work as Chithra; Vaddadi Papaiah, who signed as Vapa; Kesava Rao who signed as Kesava; M. Gokhale; and K. C. Sivasankaran, alias Sankar, who joined Chandamama in the year 1951, and continues to draw even now in 2011, in an unbroken association of 6 decades! Later artists such as Shakthi Dass; M. K. Basha, who signed as Razi; Gandhi Ayya, aka Gandhi; and P. Mahesh (Mahe), also continued the tradition into current times.[2] Initially, the covers were printed in four-colours, while the illustrations inside used line drawings. Each page of Chandamama has an illustration, although in the strict sense of the term, Chandamama is not a comic book, with the exception of the Chitra-katha column.)- Wikipedia
అంతటి ప్రాభవం గల “చందమామ ” జ్ఞాపకాలు
: కీ . శే . కొడవటిగంటి కుటుంబరావు (“కో.కు” . గా సుప్రసిధ్ధులు ) గారి తనయులు శ్రీ. కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్‌గారి మాటల్లో…. eemaata.com/em/issues/200601/33.html" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/200601/33.html“
Thanks to Sri P.V. Ramana of Sobhanachala blog fame who dug out some more information about Valluri and kindly shared with me. This advertisement from June 2015 eemaata.com/images/mar2016/Valloori_lp1915.png" rel="nofollow">eemaata.com/images/mar2016/Valloori_lp1915.png" width="382"/>
clearly proves that Valluri recorded by 1915 itself, and perhaps even little earlier. My sincere thanks to Ramana gaaru for this valuable information! If you are already not of aware of his blog it is a real treasure trove of information on Telugu culture at large.
About the news release in reference to Emory/Telugu:
Interested to see the invitees list, and the places they are from. Will you be able to release it kindly, ahead of publication of the essays, please.
Also, when you say translations, are the essays in eemaata going to be in English or in Telugu?
Love criticism. Perhaps more than original Literature/art sometimes. Currently reading “Better Living Through Criticism- How to think about Art, Pleasure, Beauty and Truth” (by A.O. Scott,) a book published this year. The author is a film critic.
I will look forward to the essays from Emory- Telugu division. Quite excited.
In response to V. Lakshmanna’s letter to me in eemaata on 3/28/2016.
Your remarks in the letter don’t make any sense to me for the following reasons.
If you laughed for half hour, that means you enjoyed my prior comment. Then why would you ask me not to comment again? (Although I must say I neither see humor nor provocation in the few lines I wrote. But, this is good news. I can try those sentences on a few others. If they all burst out laughing, I will go do standup comedy. Another dream of mine.)
Let me try again Lakshmanna, if we can connect.
In my previous comment – the first part of the comment is not for you. You did not have to answer it. Thanks for taking the trouble. As you go down, it says Question to V. Lakshmanna. You see it? That’s for you. Clear?
Proceeding.
You are saying in your response, Mohana Rao himself said he does not know about ragas and music etc. So if Mohana Rao already knows, and you already know, about his lack of musical knowledge -what is your fuss about? Why are you asking weird questions? Like మీ కొచ్చే లాభమేమిటీ? And write stuff about Mohana rao and Sreenivas being your friends? What does that got to do with Music?
And Lakshmanna, it’s perfectly fine, if you don’t listen to my music. A little while before I wrote my last comment, you were merrily shooting questions to other readers, listening to music clips others are asking you to listen to, analyzing the AIR signature tune and identifying the notes in it. The minute I enter the conversation, ask same sort of questions, boom, you seem to be going bonkers. Why the abrupt change?
Please don’t lose sleep over my musical composition. I will not question you about it. You don’t have to listen to it. The eemaata editors have already heard you. They will not come to you for an opinion.
But, now that I am here, writing again a few questions about your essays on Music. (Generally people who write educational essays, research essays take questions. But again, if you want to plead fifth, go right ahead.)
You have said you don’t know Telugu well. Are you understanding it better now? Do you understand English O.K.? You said in your previous essays somewhere among those heaps of సరిగమలు, that you had no formal training in music. Since then, have you gotten some training from some authentic music teachers? Can you update us readers about your musical learning/training, even if you are self-trained? What are all those musical notes at the end of your recent essay? Under a song called వగలరాణివి నీవే. Who gave you those స్వరాలు? The owner of the film song? Or, Are they yours? Where did you learn to write them like that?
To close on a personal musical note; For past three months, I have been listening to live concerts of musicians of international repute, of different nationalities, and meeting with some. These musicians went to good music schools, some of them hold doctorates, they teach. They take questions from lay people, new students, and colleagues. I am in good company. I am very happy. I am laughing.
Lakshmanna, if you want to laugh again, go right ahead and laugh your head off. Comments will be continued to be made by me in this magazine, so long as I want to. If you wish no comments to be made about your writings, you should take it to the editors, and I am sure they will apply the ruling uniformly across the board. Thanks.
Lyla
మార్చ్ 2016 గురించి Siddineni Bhava Narayana గారి అభిప్రాయం:
03/06/2016 4:40 am
To
The Editorial Board,
Eemaata.
Dear Sir,
As to the page layout and the format of this journal is concerned, I have been encountering hitches on five counts:
1 .The indents on the page have their own inflexible mind. Every paragraph has a right aligned first line.
2. The right side of the paragraph has loosely hanging, uneven lines.
3. Gap between two words, what you cal space, is insufficient. The reader cannot do any thing to adjust the spaces. The words look like having been fused together. This deficiency causes strain on the eye.
4. One more cause for strain on the eye is the cluttering of lines.
Line spacing is narrow; Inflexible. Coupled with insufficient word spacing , narrow spacing between lines hinders easy reading.
5.The jagged flank of each paragraph begs for an even alignment.
Should you feel the same as I do, I request you to see to it that the issues are addressed.
శ్రీ ఎరికలపూడి: నేను ఈమాటలో పాఠకుల అభిప్రాయాలు తరచుగా చదవకపోవడంవల్ల నన్నెవరైనా ప్రశ్న అడిగితే వెంటనే/అసలు జవాబివ్వకపోవడం చాలా సార్లు జరిగిన మాట వాస్తవమే! కానీ మీరు 02.నవంబరు 2013న అడిగిన ప్రశ్నకు నేను 19.జూలై 2014 న జవాబివ్వడం జరిగింది. eemaata.com/em/issues/201311/2718.html" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/201311/2718.html
క్లుప్తంగా, మీరడిగిన వింజమూరి సూర్య సుబ్బలక్ష్మిగారి గురించి నాకు తెలియదు.
నమస్కారం, శ్రీనివాస్
Reading this article gave me similar joy as reading Bertrand Russell’s “The Problems of Philosophy” where in the author thinks, he writes as he thinks and he solves as he writes. Russell simply writes fluently, logically, and relevantly.
Seeing a ‘man of letters’ as Elchuri, take a question up -about a poet’s poetry in a poets’ assembly seriously, is so heartwarming. It is downright professional. The author/ a poet – to consider, there is possibly more to a question about poetry than it appears on the surface, that there is a purpose when the poets and poetry readers sit together and mull over reasons for one’s poetry being ‘extraordinary’, go look for the reasons outside the poetry in the outside world, and bring the reader back to poets’ forum, finally to take the reader into the poet Dhurjati’s poetry itself, to find the answers is an enchanting quest. The story telling, the back and forth goings for search of clues, looking into all possibilities of the word arrangements, the possible meanings the words in a poetry piece may convey -is phenomenally charming.
The linguistic prowess of this writer, Elchuri, is so glamorous.
Literature is one area where a writer can talk all day, all night. Writing is where you pour out words. Language is all about lengthiness. When some ask for brevity in poetry, or prose, I don’t understand why. The whole show is, how much can a writer write, how long one can keep a reader ensnared. Either enchanted by one’s thought, enchanted by the way one is speaking, the peculiar accent, the dialect, subject chosen, storytelling capacity etc. etc.
Writing in general, is certainly a show off arena for vocabulary. Writers are a clan who never need to apologize for being lengthy, wordy and nerdy in their writings. Who wants to complain about verbosity of Shakespeare, Milton, Proust and Oscar Wilde? Not me. Their gushing is charming to me. I read them sometimes, like I read dictionaries, because I am hungry for words. And God bless! If you are equipped with powerful artillery, that you can use a variety of ways without repeating yourself, without fumbling every few seconds, the more power to you! Seriously, if you don’t have at least a student Webster dictionary in your head, how are you going to have a meaningful conversation with anyone?
I rejoice in Elchuri Muralidhara Rao’s linguistic grandeur. I am simply thrilled to be his reader.
2. I am responding to the comment below, relating to this essay, and a few recent comments of his and others, relating to writers/publishing/readers.
“Of course, I have this gripe with the editors of eemaata too, who forget to bring to the notice of the original authors to add all relevant references.” Veluri Venkateswara Rao
I am surprised at Veluri. I am disappointed at the lack of -freedom spirit. Surprised at the territorial rights that are being demanded of other free spirited writers. A writer has every right to pick up any subject and talk about it. It could have been said hundreds of times before him. Still any writer can put his own spin on it. And also, a writer does not have to know what is all said and done before him, by any and every writer. Even if he knows, he does not have to pay obeisance. He does not have to quote any one, if he wants to present his own thoughts his own way.
It does not make any one’s writing less interesting because they have not mulled over other’s umpteen dumpteen thoughts. In fact a person may do a lot better if they think their own way and scribble and submit what comes to their own mind, than what is filtered thru so many degenerate brains. Stale stuff that is passed on by oral traditions of family members, guru parampara. Must writers be so incestuous? Must we be becoming age old serpents, so incessantly guarding some nation/individual ‘treasure pits?’ Must we be becoming the watch dogs, so vehemently protecting some “Knowledge” which is not any అమ్మ మొగుడు సొమ్ము to begin with? Just stop being promoters of this writers and that writers. Surely introduce your favorites. But stop putting a one writer on pedestal, and stop acting as if nothing beautiful, nothing important is written before him. Don’t be ridiculous. Nobody is the ‘Be all and End all’. Let everybody write. The more people write, the more interesting life is. And people who use internet, who do most of their readings on gadgets now, are not stupid people. They are smarter people. How are people who buy the latest technology, subscribe to various magazines free loaders? They are buying their reading in a different way. People who built up digital libraries, did it -so vaster number of people anywhere in the world have access to them, to browse, to read in depth, circulate, enjoy. Not to prevent someone going to a shop and buying their own copy, if it is available. It is not nice to call people cheapskates, just because they are not spending on the same things you like.
If someone does not have access to computers, those can simply ask for hardcopies to be send to them. Just for those few in a village here and there, to see their own foreword, their pretty name in print one more time, there is no need to print tons of poetry books or thousand page books without sending out feelers for demand first.
If you think, it is such an intelligent work, just attach it to the same wiki you are gloating about. People who are interested in the poetry can start reading it from there. Type it out yourself. Can’t you type?
Lastly,
This Monday, there was one question on ‘Jeopardy’ – Alex Trebec asked. Some remarkable event happened in 1957 in US, and that led eventually to building a presidential library in a town in USA. What is the name of the town? That final jeopardy question no one could answer, more over all three contestants, left with 0 dollars that day. It is pretty unusual. It was 9pm and I went on the net, thinking I will google the details. No need, by 9.04 pm, this episode of jeopardy is already written up, with the answers, from an alert reporter from that same town. I felt so good to see such quickness, smartness.
My heart goes out for smart writers. And smart thinkers.
At the outset, let me apologize for writing this comment in English, particularly for an interesting and entertaining essay written in classical”Telugu.” It would be evident as you go through my comment with a little patience.
The poem Prof. Muralidhara Rao analyzed with such passion is simply a “caaTu” poem. I do not mean it in any derogatory way. On the other hand, I love and enjoy reciting, I repeat, reciting caaTu poems I have had the pleasure of learning, remembering as a young pre-teen (mostly for the mere pleasure of the fables woven around these verses)from my maternal uncle. The verses are always beautiful; make great conversation pieces, some even might evoke and excite the erotic ‘gene’ at least temporarily, in the reciter and the listener.
But, the way Prof. Muralidhara Rao presented the above verse almost misguides one into believing the fable(s) around the piece. May be, I should say legends in stead of fables to avoid further controversial counter-comments.
I do not deny the importance of the caaTu tradition. It is a great oral tradition, and hopefully,– and I sincerely wish — that it would still be alive with the newer generations of the Telugu readers.
Allow me to digress. I do not know how Prof. Muralidhara Rao missed Velcheru Narayana Rao’s definitive work on selected caaTu poems collection — from Sanskrit, Telugu and Tamil–” A Poem at The Right Moment” published by The University of California Press in 1998.
A reference to the said work would not have done any harm to the article. At least mentioning the introduction to the book, the after-essay and the translations with all the legends associated with the poems and their purport would have enlightened the readers on the importance and exact purport of the caaTu poetry.
Of course, I have this gripe with the editors of eemaata too, who forget to bring to the notice of the original authors to add all relevant references.
Although, it is not very much out of place to give a few snippets from Narayana Rao’s book, I refrain from doing it at this time.
I remain,(absolutely with no malice)
Sincerely yours,
వ్యాసమును చదివి తమ అమూల్యమైన అభిప్రాయములను తెలిపిన శ్రీమతి సుప్రభ, శ్రీ వేలూరి వెంకటేశ్వరరావు గారలకు నా నమస్సులు. ఇది అక్కరలపై వ్యాసము కాబట్టి ఒకటికన్న ఎక్కువగా ఉదాహరణములను చూపలేకపోయినాను.
శ్రీమతి దోనేపూడి లక్ష్మీకాంతమ్మ “తెలుగు కవిత్వంలో మధ్యాక్కర – ఒక పరిశీలన” అనే PhD సిద్ధాంత గ్రంథములో మధ్యాక్కరలను ఉపయోగించిన తెలుగు కవులపై ప్రత్యేకముగా కొన్ని ప్రకరణములను కేటాయించారు. అందులో ఆ కవులు వ్రాసిన కావ్యములనుండి ఎన్నియో ఉదాహరణములను కూడ ఇచ్చారు. క్రింది మొదటి ఏడు మధ్యాక్కరలను అక్కడినుండి గ్రహించి, ఉదాహరణములుగా ఇక్కడ పొందుపరచినాను. ఎనిమిదవది “వేదనామధ్యాక్కరలు” (లింకు) అనే పుస్తకమునుండి గ్రహించాను. తొమ్మిదవది శ్రీ రవిగారు నేను వ్రాసిన “ఛందస్సుకు ఒక కొండ – కొక్కొండ” (eemaata.com/em/issues/201203/1923.html?allinonepage=1" rel="nofollow">లింకు) వ్యాసమునకు ఒక అభిప్రాయములో తెలిపినారు. విశ్వనాథ మధ్యాక్కరలు ఇక్కడ లభ్యము (లింకు)
1) తుమ్మల సీతారామమూర్తి చౌదరి – మహాత్మకథ
ఓ యయ్య ప్రాయోపవేశమునకు – మూనకు, నీవు
పోయిన మాకు స్వాతంత్ర్య మేల ప్ర-భుత్వ మదేల
శ్రీయేల జీవిత మేల సౌహార్ద – సిద్ధికై శ్రమము
సేయుదుమని కమ్మ నంపి రా యోగి-శేఖరు కడకు
2) ఆరుద్ర – శుద్ధ మధ్యాక్కరలు
పదమూడు మాత్ర లున్నట్టె – పాదార్ధముల వళ్లు పెట్టె
తుది ప్రాస లందులో నిలుపు – తూకాన అవి రెండు కలుపు
మొదలట్లు తొలి ప్రాస వుంచు – ముద్దుగా నాల్గాలపించు
కుదురైన అందాల గములు – కొత్తవీ మధ్యాక్కరములు
3) నాయని సుబ్బా రావు – విషాద మోహనం
పోయిన సూర్యుండు వచ్చు – పోయిన చంద్రుండు వచ్చు
పోయిన పదునాఱు కళలు – పూర్తిగా విధునకు వచ్చు
పోయిన తారకత మినుకు – పూవుల గుత్తులు వచ్చు
పోయిన మోహనా వినయ – భూషణా తిరిగి రావేమి
4) కోవెల సుప్రసన్నాచార్య – పాంచాలరాయ శతకము
ఎన్నడు వినుటయే కాని – యెన్నడు కనుటయే లేదు
ఎన్నడు కాంచుట కాదు – యెన్న డూహించుట లేదు
ఎన్నాళ్ల కెన్నాళ్ల కయ్యె – యిట్టి మీ దివ్య దర్శనము
కన్నుల పండువు కాగ – కరుణాబ్ధి పాంచాలరాయ
ఒకచేత వీణ ధరించి చిరునవ్వు – లొలుకబోయుచును
నొకచేతఁ బొత్తమ్ము గొనుచు నంచపై – నొప్పారి రావె
ప్రకటింతు వేవేల నతులు సకల సౌ-భాగ్యంబు లీవె
యిక నాకు జ్ఞానసరస్వతీ వాస-రేశ్వరీ దేవి
6) జంధ్యాల వెంకటేశ్వర శాస్త్రి (శాంతిశ్రీ) – సత్యశాయి మధ్యాక్కరలు
తల్లి వందురు కొందరు మరి కొందరు – తండ్రి వందురు జ-
గల్లీల కాని స్త్రీపురుష భేదమ్ము – కలద నీయందు
తల్లివై లాలింతు వెంతొ తండ్రియై – దండింతు వంతె
చల్లని మా తల్లి తండ్రి జయ సత్య-శాయీ నమోస్తు
ఇష్టదైవము దేశమాత కావలె నీతరమ్మునకు
ఇష్టకామ్యార్థము లొసగు నీదేవి యీనాడు మనకు
సర్వ లోకము లేలు తల్లి స్వయముగా సాక్షాత్కరించె
సర్వావతారాల మూలమౌ పరమావతారమ్ము
శర్వాణి వాణి వైష్ణవి సకలదైవ సమ్మేళనమ్ము
ఉర్విలో భరతోర్వి, ఈమె సేవయే ఉత్తమ పూజ
Talking of rejections, you have missed one more important rejection. Ernest Hemingway’s works were rejected not once, not twice but many times. He was dejected with the rejections and wanted to quit writing fiction for good, until O’Brien discovered him and included his first story The Old Man in his American Short Story collection. In addition, O’Brien dedicated the collection to Hemingway. If O’Brien were not there, we wouldn’t have had Hemingway. Forgive me for my self promotion, this anecdote was recorded in eemaata (See: eemaata, March 2010).
Regards,
Veluri Venkateswara Rao
అట్టు నా ఆదర్శం గురించి Veluri Vemkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
01/03/2016 9:02 pm
మాగంటి వంశీమోహన్ గారూ:
మహచక్కని పేరడీలు రాసారు;– ఇస్మాయిల్గారి చెట్టు నా ఆదర్శం అనే ప్రసిద్ధ కవిత ఫక్కీలో అట్టు నా అదర్శం అద్భుతంగా ఉన్నది! పేరడీలంటే చెవికోసుకునే నేను మిమ్మల్ని అభినందించకండా ఉండలేను! (కొంతమంది శ్రోత్రియ పరులు మిమ్మల్ని అబి నిందించకండా ఉండలేరు లెండి! ఎవరి భాగ్యానికి ఎవరు బాధ్యులు, చెప్పండి!)
I whole heartedly envy you!
మనకి నచ్చిన, మనం మెచ్చిన రచయితల రచనలనే పేరడీ చెయ్యగలం. అది, వారిపై మనకున్న అభిమానానికి, గౌరవానికీ గుర్తు. ఎవడో ‘ కోన్ కిస్సా గొట్టం,’ గాడి రచనలు ఎన్ని ఉన్నా, వాటిపై పేరడీలు ఎవరూ రాయరు. ఎందుకు రాయరో చెప్పటం, ఈమాట మెజారిటీ పాఠకులని అవమానించడం అవుతుంది.
పేరడీ మనసాహిత్యంలో చాలా పాత ప్రక్రియ. కూచిమంచి జగ్గకవి (18 వ శతాబ్దం)ఆంధ్ర వాఙ్మయం లో పేరడీకి నిర్దుష్ట రూపం కల్పించాడని మాచిరాజు దేవీప్రసాద్(1922-1974)రాసాడు. దేవీ ప్రసాద్ పేరడీలకి పెట్టిన పేరని వేరే చెప్పక్కరలేదు. అతను రాసిన ‘ఏరోడ్డు చరిత్ర చూసినా ఏమున్నది గర్వకారణం,’ చదవంగానే మళ్ళీ మరొకసారి శ్రీశ్రీని చదవాలనిపిస్తుంది. అది పేరడికున్న ఒక గొప్పలక్షణం. మద్రాసులో చదువుకునే రోజుల్లో ఆంధ్రా మెస్సు మీద రాసిన ఈ పేరడీ చూడండి:
శ్రీరమణ ప్రసిద్ధ రచయితల వచనానికి చక్కని పేరడీలు రాసాడు. మచ్చుకి:
‘అది ధూమశకటము. అభిముఖముగ పోవుచున్నది. అతడు మొదటి తరగతి పెట్టెలో నాసీనుడయ్యెను. ప్రథమశ్రేణి మంజూషము సువిశాలముగానున్నది… ‘ ఎవరి శైలిని పేరడీ చేస్తున్నాడు, చెప్మా?
ఈమాట వ్యవస్థాపకుడు కె.వి.యస్. రామారావు, జాషువ శ్మశాన పద్యాలపై శ్మశాన వాటిక అని పేరడీ ( చూ: ఈమాట, మే 2000) రాసాడు. అలాగే శ్రీశ్రీ కవితలకి కూడా పేరడీలు ( చూ: ఈమాట, సెప్టెంబర్, 2002) రాసాడు.
ఈ మాట ప్రస్తుత సంపాదకులు స్వోత్కర్షని సెన్సారు చెయ్యరనుకుంటాను. వెల్చేరు నారాయణ రావుగారు వెయ్యేళ్ళ తెలుగు సాహిత్యంలో మెరికల్లాంటి కొన్ని పుస్తకాలకి ఇంగ్లీషు అనువాదాలే కాకుండా, ఆముఖాలు, ఆఃముఖాలు(అంటే వెనుక మాట అని నేను పెట్టిన పేరు) రాసారని మీలో చాలామందికి తెలుసు. వాటిపై ‘eemaata.com/em/issues/201203/1911.html" rel="nofollow">ఎమితిని సెపితివె నారా?’ (నారా అన్న పదం మాధవ్ చెరిపేసి అచ్చు వేసాడు!) అని నేను ఈమాటలోనే రాసాను ( చూ: eemaata.com/em/issues/201203/1911.html" rel="nofollow">ఈ మాట మార్చి 2012). నారాయణరావు గారు దానిని చదువుకొని, పొట్టచెక్కలయ్యేట్టు నవ్వి, నవ్వి, నవ్వి ఆయాసపడ్డారని విన్నాను. నవ్వుకి నాబాధ్యత; ఆయాసం ఆయన బాధ!
ఇంతగా ఎందుకు చెప్పాల్సి వచ్చిందో మళ్ళీ మరొకసారి చెప్పాలా?
ఈ సంచికలో సంపాదకుని తిరస్కరణ లేఖమీద వచ్చిన కామెంట్లు కొన్ని చదివితే, అవి పేరడిలంటే ఏహ్యభావం ఉండబట్టో, పేరడీ అర్థం కాకపోబట్టో రాసిన కామెంట్ల లా కనపడుతున్నాయి. ఆ వ్యాసం చదివింతరువాత, కుక్కచెవుల్లా ముడుచుకొపోయిన పేజీలతో కుట్లూడి చిరిగిపోతూ శిధిలావస్థలో ఉన్న మహాప్రస్థానం పుస్తకం మళ్ళీమరొకసారి మరిచిపోకుండా ఆప్యాయంగా తెరిచి చూద్దామని అనిపించటల్లేదూ! అది పేరడీ మహత్తు.
ఆఖరిగా మరొక మాట. ఈ మాట స్థాయి దిగజారిపోయింది అన్న వ్యాఖ్య అనుచిత వ్యాఖ్య. It is unfortunate.
పేరడీలు గొప్పరచయితలపైనే రాయటం ఆచారం. ఈ ఆచారం క్రొత్తదేమీ కాది. రెండు శతాబ్దాలుగా తెలుగు సాహిత్యంలో పేరడీ ఒక చక్కని ప్రక్రియగా గుర్తించబడిందని విన్నవించుకుంటున్నాను.
“What does that mean? A misleading sentence right in the beginning of the essay. Neither Gurajada nor Sri Sri wrote poetry to show case matra chandassu.”
గురజాడవారు వాడుక భాషలో మాత్రాఛందస్సును ఉపయోగించి వ్రాయుమని చెప్పగా, తాను వ్రాసినానని శ్రీశ్రీ చెప్పాడు. అంటే అట్టి మాత్రాఛందస్సుకు అగ్రస్థానము నిచ్చాడనియే కదా దాని అర్థము? అంతకుముందు శ్రీశ్రీ వృత్తములలో, జాత్యుపజాతులలో తన కవిత్వమును వ్రాసియుండెను, అట్టి కవితలకు ఉదాహరణమును ఇక్కడ ( eemaata.com/em/issues/201001/1530.html?allinonepage=1" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/201001/1530.html?allinonepage=1 ) చదువ వీలగును. ఇట్టి ఛందస్సును త్యజించి, మాత్రాఛందస్సును మాత్రమే తఱువాత వాడియున్నాడంటే దానికి ఒక ఉన్నత స్థానము ఇచ్చాడనియే అని నేను అర్థము చేసికొన్నాను. ఇతరులు వేఱు విధముగా అర్థము చేసికొని ఉంటే దానిని విశదీకరించడము వారి కర్తవ్యము అవుతుంది.
ఇకపోతే లైలాగారు రెండవ అంశములో
“2. Now clarification about my previous words … Asshole … Dumbshit …”
చెప్పినవి digression కాక మఱేమిటో?
పాటలను పాడుకొనేటప్పుడు దాని నడక, లయ – వీటికి తగ్గట్లు పదములు అమరినప్పుడు మాత్రమే శ్రోతలకు గొప్ప అనుభూతి లభిస్తుంది. పదములను గాయకురాలికి తోచినట్లు ఎక్కడిక్కడ నఱికి పాడితే అనుభూతి కలగడము కాదు అసహ్యము కలుగుతుంది. అలా నఱికి పాడిన పాటలు బాగుండవని ఎన్నో మారులు ఎందఱో చేసిన విమర్శలను నేను చదివియున్నాను.
భారాతాది గ్రంథములలో ఉండే అర్థవంతమైన పద్యాలను చదివి ఆనందించ వచ్చును. అదొక అనుభూతి. కాని అన్నిటినీ పాడుకోలేము, ముఖ్యముగా తాళబద్ధముగా పాడుకోలేము. ఈ ఆనందార్ణవ ఛందస్సు తాళబద్ధమైనది. ఆఱు, ఎనిమిది మాత్రలకు విఱుగుతుంది. శ్రీశ్రీ అలా ఎందుకు వ్రాసినాడంటే, అప్పుడే గేయపు నడక, లయ వాటిలో ప్రతిబింబిత మవుతాయి. శ్రీశ్రీ పాదాంత విరామమును కూడ పాటించాడు. ఇవన్నీ ఆ మహాకవి ఎందుకు చేసినాడంటే, వాటిని జనులు పాడుకొని ఒక క్రొత్త ఉద్రేకాన్ని పొందాలని.
ఉత్తర భారత భాషలలో, సంస్కృతములో, తమిళ, మలయాళములలో ఎక్కువగా పాదాంతయతిని వాడుతారు. అలా చేసినందువలన వాటికి గానయోగ్యత లభిస్తుంది. తెలుగు కన్నడ భాషలలో (ముఖ్యముగా తెలుగులో) సాహిత్యము రెండు భిన్న రీతులలో రూపొందినాయి. కావ్యములు పఠనీయములు మాత్రమే. అది సంగీతముతో ఎక్కువ సంబంధము లేకుండా రూపొందినది. వాగ్గేయకారులు రచించిన గీతులకు మాత్రమే గేయత్వము లభించినది. కవులు ఎక్కువగా ఈ వాగ్గేయకారులను, యక్షగాన కర్తలను సరకుగొనలేదు. ఇప్పుడు ఛందోబద్ధమైన కవిత్వము నిరాదరణకు పాలవడానికి ఇది ఒక ముఖ్య కారణము అని నాకు అనిపిస్తుంది.
అందుకే నేను గానయోగ్యతకు అనువైన వృత్తములను అభ్యసించడములో కృషి చేస్తున్నాను. అంతే కాదు, మనమెఱిగిన మాలికా విక్రీడితములను కూడా తాళబద్ధమును చేయ వచ్చునని నిరూపించినాను.
ఇతరులు దీనిని అంగీకరిస్తారో, అనుమోదిస్తారో, కనీసము బాగుందని ఒక మాటైనా అంటారో లేదో అన్నది వారికే నేను వదలివేస్తాను. కాని నాకు మనఃతృప్తి లభించినది దీనివలన. అది చాలు నాకు. ఎందుకంటే నేను “ఈమాట”లో వ్రాసిన 50 పైన వ్యాసములను ఇతరులు మెచ్చుకోలేదని అనుకొని ఉంటే అర్జునునిలా అస్త్ర సన్యాసము చేయడానికి ఉద్యమించి ఉండేవాడిని.
లైలాగారికి, తహతహగారికి, వేలూరిగారికి, అశ్మాచంగారికి నా హృదయపూర్వకమైన ధన్యవాదాలు!
I am one of those who is keenly following your work on prosody ever since you started expounding on the subject. If you remember it right, I have been coaxing you to apply your expertise on Group Theoretical Methods to prosody, and do write in English. (Even today, you will see new and interesting books on prosody in English being published!)
Let me digress.
If Ramanujam had felt the way you are feeling now because of comments in eemaaTa (or lack of them) work on Number Theory would have been in its infancy and its current use in contemporary genetics, physical sciences,etc., would not have been even dreamed off. One has to follow one’s passion, irrespective of criticism and lack of appreciation. When you get upset, read Hardy’s A Mathematician’s Apology once more!
I will give you a personal failure of mine, because of my shortsightedness when I was in graduate school. A professor of mine offered to teach a course entitled “Group Theory in Quantum Mechanics,” and almost all the other faculty members advised the then graduate students against it. I did not know why, it might have been politics! Any way, I took the course to fill-in the required credit hours. But, I did not care to pursue it further. Of course, I regret it now! (I still have the 1960s vintage text book by Volker Heine!)
Personally, I believe what you are experimenting in prosody is extremely important. Of course, there are always a few people (no personal accusation intended, please!)who might think it is a worthless pursuit. A ‘modernist’ and “Marxist” once remarked: why do people still read, do research on, classics? What could you say to that person? Do you remember what Chalam said to the guy who wondered about looking at “sandhya?”in his preface to SriSri?
Keep it on! And, please try to translate some parts of your valuable research into English! Time is running out!
మాన్యులు ఏల్చూరి మురళీధర రావు గారి వ్యాఖ్య అద్భుతంగా ఉన్నది. విచిత్రం ఏమంటే కొన్ని నిమిషాలముందే ఒక వీడియోలో వామనుడు విరాడ్రూపాన్ని ధరించి, రవిబింబాన్ని ఛత్రం తో మొదలుపెట్టి చివరికి పాదపీఠిక గా చేసుకోవడం చూసాను. ఇప్పుడు ఈ సుందర వ్యాఖ్య చూశాక నా ఆనందం పరిపూర్ణమయింది.ఇందులోనున్నది యే అలంకారమైనా, అది మొత్తం భాగవతానికే అలంకారమైనది.
అంటే? నిసి తన ఆంతరంగిక భూర్జ పత్రాలలో, లలిత లవంగ భావములు ప్రోది చేస్తే,
the no good chronicler, who does not know how to handle them -is burning them into cinders and turning them into ashes, అనా? హ!
Nisi and I will go look at Bridget Jones diaries. There I can get to see Colin Firth and Hugh Grant rolling in mud, beating each other to pulp, fighting over Bridget.
I am all for primitive, rustic, ruggedness where a man loses it over a woman, for no reason at all.:-)
Lyla.
PS: Waiting for the release of new issue of eemaata as the clock strikes 12 at midnight, on Aug 31st, so I can read real writers. Have fun.
Dr Yerneni: You are blessed for, academic administrators over the world without exception affirm that mathematicians as a class are cranky. I relished your scintillating notes on Guru Mitchell et al. Your refreshingly original views couched in inconveniently provocative terms do disturb writers and readers of eemaata alike. May your tribe not increase and you remain the one and only one Lyla.
నేను రాసిన ప్రధాన (అభాజ్య) సంఖ్యల మీద వ్యాసం చదివి, తప్పులు ఎత్తి చూపిన వారందరికీ మరొకసారి నా ధన్యవాదాలు. నేను విద్యార్హిగా ఉన్న రోజులలో నా గురువుగారు “pay attention to the harshest reviews of your paper” అనేవారు. అందరు సూచించిన మార్పులు, చేర్పులు చేసి ఈ వ్యాసాన్ని తిరగ రాయవచ్చు. రాస్తాను. కాని ప్రస్తుతానికి కొట్టొచ్చినట్లు కనిపించే రెండు మూడు తప్పులని సరిదిద్ది సంప్రదించవలసిన మూలాలకి ఒక అంశాన్ని చేర్చుతున్నాను.
1. ప్రధాన సంఖ్యలు అన్నీ బేసి సంఖ్యలు కావు. అలా రాయడం నా తొందరపాటే. “ప్రధాన సంఖ్యలు (2 ని మినహాయించి) అన్నీ బేసి సంఖ్యలే” అని ఉండాలి.
2. sexy కి “లైంగిక” అన్న అనువాదం బాగు లేదని నేనే ఒప్పుకున్నాను. యదుకులభూషణ్ గారు దాని లేటిన్ మూలాన్ని సూచించిన తరువాత sexy primes ని “షష్ఠ్యంతరములు” అని తెలిగిస్తున్నాను.
3. నేను వాడిన “కచిక ప్రధాన సంఖ్యలు” కి ప్రత్యామ్నాయాలు ఒకరిద్దరు సూచించేరు. ఈ “కచికలు” (palindromes) అన్న మాటని మొట్టమొదట 1985 లో గణితశాస్త్ర ఆచార్యులు శ్రీ ఉపాధ్యాయుల వేంకట సత్యనారాయణ గారు రాసిన ఒక వ్యాసంలో వాడేరు. ఆ వ్యాసాన్ని 1985 లో నా సంపాదకత్వంలో వెలువడిన తానా వారి సువనీర్ లో ప్రచురించేను. ఆeemaata.com/misc/kacikalu.pdf" target="_blank" rel="nofollow"> వ్యాసాన్ని ఈ జాబుకి జత చేసి పంపుతున్నాను.
ఎవ్వరూ చదవరేమో అని భయపడుతూ తెలుగులో రాసిన ఇటువంటి వ్యాసాన్ని చదివి, సహృదయంతో స్పందించి, సలహాలు ఇచ్చిన వారందరికీ మరొకసారి ధన్యవాదాలు.
ఈ వ్యాసం మొత్తం చదివితే ఇందులో కొత్తగా ప్రతిపాదించిన వేమీ లేవు. ప్రతిపాదనలూ అంటూ చెప్పినవి కూడా పాతవే. వ్యాస రచయితలకి తెలుగు రాష్ట్రాలూ, అక్కడి రాజకీయ పరిస్థితులూ తెలుసు. యూనివర్శిటీల్లో ఉద్యోగాలు కావాలన్నా, నిధులు కావాలన్నా ప్రభుత్వాల చేతల్లోనే ఉంటాయి. వాళ్ళు విదిల్చి పారేసిన గ్రాంటులతో ఏ విశ్వవిద్యాలయమూ నడవ లేదు. ఇహ పరిశోధన అంటారా? సాహిత్యమే అవసరం లేదు. మిగతా ఏ విభాగాలు అంటే సైన్సూ వగైరా, ఏవి తీసుకున్నా ఇంతకంటే దారుణమైన పరిస్థితి. ఎక్కడా ఉద్యోగం రాని వాళ్ళు తెలుగు ఎం.ఏ కానీ, పి.హెచ్.డీ కానీ చేస్తారన్న చిన్న విషయం పసి పిల్లాడిక్కూడా తెలుసు. ఒకవేళ ఈ వ్యాసరచయితలు ప్రతిపాదించినట్లు ఒక సంస్థ చేసినా, మరలా అదే మనుషులూ, ఇవే రాజకీయాలూను. ప్రైవేటు సంస్థలూ అనగానే రకరకాల సమీకరణాలు ముందుకొచ్చేస్తాయి. అంతెందుకు? తానా, ఆటా తీసుకోండి. కనీసం పాతికేళ్ళుగా ఉన్నాయి కదా? వాళ్ళంతా తెలుగుకీ, సాహిత్యానికి చేసింది ఎంతో అందరికీ తెలుసు. ఇలా చెప్పడం వలన ఆ సంస్థలని తక్కువ చేయడం కాదు. మనకా దృక్పథం లేదు. మీరు ప్రస్తావించినట్లు ఇండియాలో తెలుగు చదువుకొచ్చి, అమెరికాలో ఉంటూ తెలుగు మీద అభిమానంతో రచయితలుగా మారిన వాళ్ళు ఉండచ్చు. ఇంటర్నెట్ వచ్చాక కాలక్షేపానికి రాస్తున్న వాళ్ళే ఎక్కువ, నాతో సహా! ఇంటర్నెట్ రాక మునుపు ఎంత మంది తెలుగు రాసేవాళ్ళు కనబడతారు? ఇదంతా ఎందుకంటే ప్రవైటు సంస్థలూ, అకాడమీల వల్ల ఏమీ ప్రయోజనం ఉండదు.
మోహన గారు చెప్పినది అక్షర సత్యం. నాలాంటి వాళ్ళు రచయితలుగా ఎప్పుడు మారామ. మా కడుపులో చల్ల రెండు పూటలా హాయిగా పారినప్పుడే కదా? ఇండియాలో ఉంటూ, రోజూ వారీ ఉద్యోగం చేస్తుకుంటూ, దిన దినగండం నూరేళ్ళ ఆయుష్షులా గడిపుతూ ఉంటే సాహిత్యం ఎక్కడ ఎక్కుతుంది. ఈ విషయమ్లో మోహన గారితో నూటికి నూరు పాళ్ళూ నేనూ ఏకీభవిస్తాను.
చివరగా – వేలూరి గారూ ఇదే విషయమ్మీద చాలా కాలం క్రితం eemaata.com/em/issues/200707/1120.html" rel="nofollow">సంపాదకీయం రాసారు కూడా. తాటాకు చప్పుళ్ళలా కామెంట్లు వచ్చి పడిపోయాయి. అంతే! అక్కడితో అందరూ మర్చి పోయారు. మరలా ఇప్పుడు మరోసారి వచ్చింది కాబట్టి అందరూ ఆవేశంగా తీర్మానాలూ, సలహాలూ ఇచ్చేస్తారు. అక్కడితో చల్లారి పోతుంది. కానీ ఇదంతా గొంగళీ వ్యవహారం.
On the 26th March 2015, the Koppaka Foundation Professorship was announced by the Dean of Emory College, Emory University. Ninety years old Koppaka Sita garu with her three children attended the function. The dean announced that Prof. Velcheru Narayana Rao, an internationally well-known Telugu, poet,critic, and translator will occupy the Koppaka Foundation Chair as its first professor. More than 200 Telugus and quite a few Americans have attended the function.
The announcement was followed by an hour long well organized classical music concert, Kuchipudi dance performance, and poetry readings from classics along with English translations. After that the Dean of Emory College hosted a reception to the Koppaka family and the invited guests.
At the reception, Dr. Venkataramarao Koppaka, M.D., Ph.D, son of Dr. Koppaka Visweswara Rao and Sita garu, who works for CDC spoke at the request of the dean. Dr. Koppaka spoke from his heart, truly from his heart, about his parents’ cherished desire to establish the Telugu Chair. During his short speech, he mentioned that the family first wanted to fund the Chair at the Central University in Hyderabad, and that effort did not ‘some how’ go far!
When that effort did not ‘go far’ they opted to fund the chair at the Emory University in Atlanta which has a strong South Asian Languages and Cultural Studies program.
(Personally, I really wonder why the Central University did not enthusiastically welcome the offer to fund the Chair!)
It was not the right time or place find out why the Central University, Hyderabad administration did not pursue such a great offer and have the chair at their own institution.
As one who has closely followed the birth of Emory Telugu Initiative about 5 years ago, its growth, and to witness the final establishment of the Telugu Chair in a premier university in the United States, I felt very proud, and at the same time very humbled and reminded of a line from one of Gurazada Apparao’s song:
” వట్టి మాటల్‌ కట్టి పెట్టోయ్‌
గట్టి మేల్‌ తలపెట్టవోయ్‌”
నేనొక పూల మొక్క కడ నిల్చి,
చివాలున కొమ్మ వంచి గోరానెడు నంత లోన
ఎందరొ దివ్య మూర్తులు తటాలున ఎగిరి వచ్చి,
నే కోసి ఇత్తును, నే కురులందుంచుదు, మగువా! నే నీకు మాల కూర్తు
నంచు, నా చుట్టు నర్తించుచు, సంరంభించ;
విభ్రాంతితో నేను:
వీరిలో –
ఏ రూపసి గోరుదు? ఎవ్వానిం జేరుదు? ఎవ్వానితొ భోగింతు?
ఎవ్వని గూడుదు? ఎవ్వని యందు నుందు? సర్వ సమర్ధుండెవ్వడు?
సకలము నాకు సమకూర్చగల వాడెవ్వడని, వితర్కించ;
ఇంతలో,
ఆ కొందరు,
మూడు వేలై, లక్షలై, లక్ష కోటి జనులై, లావణ్య శృంగార ధీర సుకుమార మానవులై,
లాలిత సరస మానసులై, లాహిరి విహారులై, లాఘవముగ పుష్పాపచయమునకు ఉద్యమించ,
నే భ్రమ వీడి;
హా! తెలిసెన్! నా కిపుడు! ఇది అంతయు మాయ రస మయ జగతి
ఇది ‘ఈ మాట!’
తెలుగు సాహిత్యపు తోట; ఇచట స్త్రీ పురుషులు, బహు విధ కావ్య కల్పనలు చేయుదురు;
చదువుదు నేనిట నిత్యము, చదువులలో సారమెల్ల తెలియుదు తండ్రీ! అని నా
Cartier ఘంటముతో, మనో ఫలకము పై లిఖించుకుని,
పత్రిక చదువుట కుపక్రమించి సుఖించితిని.
లైలా.
1. శృంగారం ఒక్కటే రసం. (భోజుడు)
2. శృంగారం పుష్పాలచేత, గాంధర్వంచేత, కావ్యపఠనంచేతా ఉత్తేజితం అవుతుంది అని నాట్యశాస్త్రం చెపుతున్నది.
(అలంకారశాస్త్రచరిత్ర – మహామహోపాధ్యాయ ఆచార్య డా. పుల్లెల శ్రీరామచంద్రుడు)
పెమ్మరాజు గారి విషయమై మీరు ఎవరితో సంప్రదించారో చెప్పగలరా దయచేసి? I do not have any record of your communication with eemaata in my emails. Could you please forward that correspondence to the editors? Thank you.
హెలో యదుకుల భూషణ్ మరియు ఇతర మిత్రులారా,
మీ వ్యాసాలు ఇలా వుంటే ఎలా చదవాలి ? తెలుగులో రాయచ్చు కదా, పోనీ శుద్ధ ఆంగ్లంలో అయినా నా రాయండి.
కొండేపూడీ నిర్మల
[మీరు RTS స్క్రిప్ట్ చూస్తున్నారు, బహుశా. ఆ పేజిలోనే ఈమాట పేరు కింద ఉన్న బూడిద రంగు డబ్బాలో కుడివైపు Read this page in Telugu script అని ఒక లింక్ ఉంది. దానిమీద నొక్కితే మీరు తెలుగులో వ్యాసాన్ని చూస్తారు. లేదూ, ఈ eemaata.com/em/issues/200211/1659.html" rel="nofollow">లింక్ నొక్కండి. — సం.]
బ్రౌన్ మీద మేము చేసిన విమర్శని “విసుర్లు” అనుకోకండి. బ్రౌన్ వచ్చినప్పటి సందర్భాలు, పరిస్థితులు వివరించి, భారతదేశాన్ని ఉద్దరించడానికి వచ్చిన తెల్లవాళ్లకుండే దర్పం గురించి చెప్పి, తెలుగు గ్రంథ ప్రపంచం ఎలా వుందో తెలుసుకోవడానికి ఏ ప్రయత్నమూ చెయ్యకుండా అప్పటికి అమలులో వున్న పాశ్చాత్య గ్రంథ పరిష్కరణ విధానాలను తెలుగుకి పట్టించడంలో బ్రౌన్ చేసిన ప్రయత్నం వివరించి, అందువల్ల వల్ల తెలుగుకి జరిగిన అపకారం సహేతుకంగా మేము గుర్తించి రాసిన మా వ్యాసం బ్రౌన్ ని వ్యక్తిగతంగా అగౌరవ పరచడానికి రాసింది కాదు. మాకు బ్రౌన్ మీద మీకున్నట్లుగా భక్తి లేదు నిజమే. బ్రౌన్ మా దృష్టిలో ఒక వ్యక్తి కాదు. ఒక వలస ప్రపంచ భావాలకు ప్రతినిధి. ఆ భావాలు బోధపరుచుకోవడానికి మేమా వ్యాసం రాశాం కాని వ్యక్తిగతంగా ఆయన్ని అగౌరవ పరచడానికి కాదు.
మద్దిపాటి కృష్ణారావుగారికి:
మీరంటున్న “ప్రక్షిప్తము” అనే ఊహ బ్రౌన్ అనుసరించిన పాశ్చాత్య పరిష్కరణ విధానం లోంచి వచ్చింది. అంతకు ముందు భారతీయ గ్రంథ పరిష్కర్తలు కూడా “ప్రక్షిప్తము” అనే మాట వాడారు. ఈ రెండు రకాల ప్రక్షిప్తాలకి తాత్త్వికంగా తేడా వుందని మేము వివరంగా చెప్పలేదు. ఆ సంగతి ఈ వ్యాసంలో చర్చించడానికి అవకాశం లేదని మేము భావించాం. దాన్ని గురించి వేరే వ్యాసం రాయాలి. వేమన పద్యాలు, సుమతీ శతకం పద్యాలు, ఇలాంటి పద్యాలని దొరికినవి ఒక చోట పోగుచేసి ప్రకటించడం వల్ల జరిగిన నష్టాన్ని నారాయణరావు సుమతీశతకాన్ని గురించి eemaata.com/em/issues/201303/2071.html" rel="nofollow">రాసిన వ్యాసంలో చెప్పి వున్నాడు. అది మీరు చదివారనుకుంటాం. సుమతీ అనే మకుటంతో వున్న పద్యాలన్ని ఒక చొట పోగుచేసి ప్రచురించడం వల్ల కలిగిన నష్టం ఆ వ్యాసంలో నారాయణ రావు వివరించాడు. ఈ విమర్శ వేమన పేరుతో వున్న పద్యాలకి కూడ వర్తిస్తుంది. దొరికిన రాతప్రతులన్నిట్నీ వాటి లేఖక సందర్భాలతో సంబంధం లేకుండా పోగుచేసి పెట్టకూడదని మా ప్రతిపాదన. మీకు ఈ సంగతి ఇంతకన్నా వివరంగా చెప్పక్కరలేదు.
మంగమ్మగారి పుస్తకం తెలుగులో తొలినాళ్లలో అచ్చయిన తెలుగు పుస్తకాల గురించిన సమాచారాన్ని చక్కగా ప్రదర్శిస్తుంది. కానీ పుస్తక నిర్మాణ చరిత్ర వేరు. అది ఎవరూ రాయలేదని మేమన్నది. నిజానికి ఆ ప్రయత్నం పప్పు నాగరాజు, పరుచూరి శ్రీనివాస్ మొదలుపెట్టారు. ఆ ప్రయత్నంలో రెండు వ్యాసాలు ప్రచురించారు. మిగిలిన వ్యాసాలు ఇంకా రావలసివున్నాయి. నాగరాజు, శ్రీనివాస్ రాసిన రెండవ వ్యాసంలో మంగమ్మగారి పుస్తకాన్ని ప్రస్తావించారు. అయినా మా వ్యాసంలో కూడా ఆ పుస్తకాన్ని ప్రస్తావించి వుండాల్సింది. అది మా ఏమరపాటే కాని ఆ పుస్తకం ఉదహరించడానికి అర్హమైనదికాదు అని మా ఉద్దేశం కాదు.
మా వ్యాసాన్ని చదివి దాని మీద మీ అభిప్రాయాలు చెప్పిన మీ ఇద్దరికీ మా నమస్కారాలు.
సాధు శకట రేఫములను గుఱించి చర్చ జోరుగా జరుగుతున్నది. ఈ సందర్భముగా ఈ శకటరేఫమునుగుఱించి నన్నెచోడుని వ్యాసములో ఇక్కడ (eemaata.com/em/issues/201401/3071.html/3" target="_blank" rel="nofollow">తొమ్మిదవ అంశము) క్లుప్తముగా చర్చించియున్నాను. కొన్ని సందిగ్ధ సమయములలో (ఒకే ఉచ్చరణ, వేఱు అర్థములు, ఉదా. వేఱు – భిన్నము, వేరు – వృక్షమూలము) ఈ శకటరేఫమును వ్రాతలో ఉపయోగించుట నా ఉద్దేశములో సమంజసమే. ఏ పదములకు సాధు రేఫమో, ఏ పదములకు శకట రేఫమో అను విషయములో నిఘంటువులు (ఉదా. ఆంధ్రభారతి) ఉపయోగకరము. ఈ విషయము అరసున్న వాడుకకు కూడ చెల్లుతుంది. విధేయుడు – మోహన
అసలు అంత మోటు మాట, ఆ ప్రక్రియ, తెలుగు సంస్కృతి లోనే సాధ్యం. నిన్నో, మొన్నో, ఒబామా తన ప్రెస్ సెక్రెటరీకి వీడ్కోలు చెపుతూ, వాటేసుకోబోతే, ఇద్దరూ మగాళ్లు అయ్యేసరికో, తెలుగు వాళ్లు కానందువల్లో, మరీ పీలగా ఉండేసరికో, ఆ దృశ్యం అంత దర్శనీయంగా లేదు. అని జనాభిప్రాయం.
పాఠకులు కథ సుఖాంతం అంటారేం? అసలిక్కడ కథ ఇప్పుడిప్పుడే మొదలవుతున్నట్టుంది. I am watching the scene. జరుగుతున్నది ఇదీ! ఒక ఆడది, ఇంకో ఆడదాని నడుము కావిలించుకోటం, గుండెల్లో తల దాచుకోవటం. My God! Why does not the guy stop it? He is patting his wife’s hand. In silent consent. While she is rubbing her face, against another woman’s breasts. Horror! మగాడిని పక్కన వెర్రి వెధవ లాగా నిలబెట్టి, – ఒక ఆడదానికి ఇంకో ఆడది, లెమనేడ్ తాగించటం, నెత్తి మీద నూనె మర్దన చెయ్యటం. ఈశ్వరా! చిన్న పిల్ల చూస్తుండగానే -కథానాయిక, ‘The other woman’, వాటేసుకుంటారేంటండీ? ఇదా, ఇదా? అచ్చమైన, స్వచ్ఛమైన తెలుగుతనం? Lesbianism. Does the heroine want ‘the other woman’ all to herself? Is that what her sudden bout of jealousy, is all about?
గత నాలుగున్నర దశాబ్దాలుగా సైన్సు వ్యాసాలు తెలుగులో ఏకదీక్షగా చేస్తున్న వేమూరి గారికి అభివాదం. ఆయన వ్యాసం ముఖ్య ఉద్దేశంతో (“ఆ పని ఎలా చేయాలి? అందులో ఉన్న సాధక బాధకాలు ఏమిటి?”) నాకు ఏవిధమైన పేచీ లేదు. ఈ పనిలో ఉన్న కష్టాలు వేమూరి గారికి తెలిసినంతగా మరెవ్వరికీ తెలియదని నాకు తెలుసు.
ఇవి నా ప్రశ్నలు.
ఈ తర్జుమా పని ఎందుకు? ఎవరికోసం? ఈ ప్రశ్నలు నన్ను గత నాలుగు దశాబ్దాలుగా బాధిస్తున్నయి. (భారతి పత్రిక వాళ్ళు అడిగిన తడవుగా ఒకప్పుడు నేనూ భౌతిక శాస్త్ర అంశాలపై ఒకటి రెండు వ్యాసాలు రాసి, ఆ తరువాత కిమ్మనకుండా విరమించుకున్నాను)
నన్ను బాధిస్తున్న ప్రశ్నలకి సమాధానాలు మరొక వ్యాసంలో చర్చించవలసిన అవసరం ఉన్నది. ఇంగ్లీషు మాధ్యమంగా చదువులు చెప్పటానికి ఇప్పుడు ప్రతి కుగ్రామంలోనూ బడులు కుక్కగొడుగుల్లా వెలిశాయి. ప్రభుత్వం వారు నడిపే తెలుగు మాధ్యమం బడులకి వెళ్ళే పిల్లల గురించి, వారి భవిష్యత్తు గురించీ ఆలోచించవలసిన అవసరం ఎంతైనా ఉన్నది. ఆ దృక్పథంతో, నాప్రశ్నలకి సమాధానాలు వెతకవలసిన అవసరం ఉన్నదని అనుకుంటున్నాను.
ఆఖరిగా, ఒక ఫొటో. ఈ బొమ్మ తియ్యటానికి వెనుక కథ, తీసిన తరువాత ప్రభుత్వంతో నా ఉత్తర ప్రత్య్త్తరాలు, నా అపజయం గురించి మరోసారి చెప్పుకుంటాను. ప్రభుత్వం జోక్యంతో తెలుగు చేయ్యబడ్డ ఒక ఉదాహరణ మాత్రమే ఇది. (నా దగ్గిర తెలుగులో హడావిడిగా ప్రచురించిన భౌతిక శాస్త్రం పుస్తకాలు ఉన్నాయి. వాటిని ఆధారం చేసుకొని పాఠం చెప్పలేక చేతులెత్తేసిన పంతుళ్ళు కూడా నాకు తెలుసు.)
“అలాగే సంస్కృత భాగవతంలో రాసక్రీడల శ్లోకాలు చదివిన వారికి ఆ పుస్తకం మీది ముఖచిత్రం అంతా చోద్యంగా అనిపించదు. మచ్చుకు ఈ శ్లోకం అర్థం తెలుసుకోండి:
నద్యాః పులినమావిశ్య గోపీభిర్హిమవాలుకమ్…”
ఈ వ్యాసం చదువుతున్నానండి. అన్ని సంస్కృత శ్లోకాలకు అర్ధం చెప్పిన వారు, ఈ శ్లోకం అర్ధం మమ్మల్నే తెలుసుకోమన్నారు. ఎలాగండీ తెలుసుకోటం? కృష్ణుడొచ్చి చెపుతాడా?
ఇంతకు ముందోసారి విశ్వనాథ సత్యనారాయణ ఇలానే చేశారు. వసుచరిత్ర కావ్యం, విశ్వనాథ సాయంతో చదువుకుంటున్నప్పుడు, ఆ పుస్తకం మొదట్లోనే ఒక పర్వతం ఒక నదితో ప్రేమలో పడుతుంది. అక్కడి ఒక సన్నివేశం, కవి చమత్కారం, నే చెప్పేది కాదు, ఎవర్నైనా సంప్రదించి తెలుసుకోమని వి.స., ఆదేశం ఇచ్చారు. అది విశ్వనాధ లాటి పండితుడు చెయ్యాల్సిన పనేనా? ఎవరిని వెళ్లి అడగనండీ నేను, ఈ కధలో విషయమేంటి అని, ఇంటింటికీ వెళ్లి తలుపు కొట్టి అడగనా? విశ్వనాథ అంత విపులంగా, రసవంతంగా చెప్పే రచయిత, చెప్పకపోతే ఇంకెవరు చెపుతారు. ఏదో నా ఊహకు తగ్గట్టు ఊహించుకున్నా. అది తప్పో ఒప్పో చెప్పే గురువులేరీ?
అందుకని, ఈసారి ఇక్కడే అడుగుతున్నాను. ఒకరో, ఇద్దరో, ఇంకా ఎక్కువమందో, పై శ్లోకానికి అనువాదం, దయతో, తెలుగులోగాని, ఇంగ్లీషులో గాని “ఈమాట” పత్రికలో ఇస్తారా. అలాగే, ఈ పుస్తకం అట్ట మీది వర్ణ చిత్రం గురించి కూడా, తెలిసినవారు వివరాలు ఇవ్వండి. ఈ పెయింటింగ్ నాకు మహా ఆకర్షణీయంగా ఉంది.
లైలా
Ps: Isn’t it time to give page numbers to the opinions on a writing in eemaata? Looks like scrolling days are over for opinions. This e-Magazine needs to make browsing opinions, just as efficient as browsing articles. Who knows what gets read more in the long run?
చంద్ర మోహన్ గారు,
మీరు చెప్పిన పాట సాహిత్యం అద్భుతం గా అనిపించింది.
కవి ఇంకాఏం రాసాడా అని తెలుసుకోవాలని వుంది.
దయ చేసి ఆ పాట ని పూర్తిగా తెలుగులో కి అనువదిస్తూ.. ఆ పాట లింక్ ని ఈమాట పాఠకుల కోసం ఇక్కడ అందచేయగలరా ప్లీజ్?
నమస్సులతో ..
“లిబరల్ మహాశయుల విశ్లేషణల మీద ప్రజలు నమ్మకం కోల్పోయే పరిస్థితులు ఉన్నాయి”
ఇదెప్పుడో మొదలైపోయింది. ఇంకో రెండు నెలల్లో ముగింపు కూడా. వీళ్ళ అబధ్ధపు, అసంబధ్ధపు వ్యవహారాలు ఇంకా ఎన్నాళ్ళొ సాగవు. వినాశ కాలే విపరీత బుధ్ధీ అన్నట్టు… ఈ కొంత కాలం వాళ్ళ పిచ్చి వాళ్ళకి ఆనందం.
గుజరాతీ చండ సింహం, జూలు దులిపీ ఆవులించింది
ఉదయ సూర్యుడి సప్త హయములు నురుగులెత్తే పరుగులెట్టాయి
అగ్ని సరస్సున శతకోటి కమలాలు వికసించాయి
టీ కప్పు లో భయంకర తుపాను రేగింది
భరతమాత కు పురిటి నెప్పులు
కొత్త సృష్టిని స్ఫురింపించాయి…
అప్పుడు ఈ లిబరల్ మహాశయులు పారిపోతుంటే –
యముని మహిషపు లోహ ఘంటలు
మబ్బుచాటున ఖణేల్మన్నాయి…
వస్తున్నాయొస్తున్నాయి రథచక్రాల్…
[please refrain from overt political sloganeering on eemaata – Ed.]
After so many comments, counter-comments, offensive statements and defensive explanations, it may be stupid of me to throw my hat into the ring. Either my hat falls off flat and trampled by heavy feet, or I might shoot myself in the foot. Either way, I should not worry.
At the outset, allow me to betray my ignorance. My knowledge of Sanskrit, The Vedas, and ‘The Alternate History of The Hindus,’ is anywhere between zero and nothing. So, I would not dare to dwell on them. But, my note might touch them of tangentially – as tangentially as a fast proton would scatter of from a collision with a hydrogen nucleus –, for which I beg your forgiveness ahead of time.
David Shulman records a quote attributed to Velcheru Narayana Rao (from now on VNR) in his introductory essay on VNR in “eemaata.com/em/issues/201301/2047.html" target="_blank" rel="nofollow">Syllables of Sky,” published by Oxford University Press in 1995. I will transcribe the quote verbatim: ‘Anything regarded as fact exists in many variants; fictions, on the other hand, are definitive.’ I used this quote, with permission from the ‘author’ of the quote, in a ‘Letters to the Editor’ exchange/ debate in a journal devoted to nuclear radiation sometime during the year of our Lord, 2000, in regard to certain ‘truths’ and ‘facts’ pertaining to some problems encountered in radiation science. (The journal is quasi-scientific and my letter was peer-reviewed. Also, I was asked to submit the relevant page from Shulman’s essay. And, that I did.) There may be some relevance of this exchange to the current highly enlightening debate — sometimes scary to a general reader like me — that ensued, and still continuing on Suresh Kolichala’s recent article. I will come back to the relevance of my letter later.
I have again eemaata.com/em/issues/200707/1119.html" target="_blank" rel="nofollow">mentioned about the same quote in July 2007 eemaata. Unfortunately, since my translation skills from English to Telugu are ignominiously despicable, to say the least, it gave room to some admirable and educative comments, one from Kodavalla Hanumantha Rao. In his comment, he mentions a quote from VNR cited in another book, Questioning Ramayanas: A South Asian Tradition (2001) edited by Paula Richman. This quote reads: “Fiction has only one form. True story has inevitably many.” And, Hanumantha Rao’s Telugu translation was precise and succinct.
I think, the intent and purport of these two quotes, should we say ‘aphorisms’ ultimately is to drive home the same message, with respect to ‘facts’ and ‘fictions.’
Now my problem arises. Did VNR say the same thing in two different ways within a matter of six years? Or to put it differently, ‘are there two different versions of the same aphorism’? Or did the editors take the liberty of transcribing VNR’s oral statement in their own language? Or did VNR write the quotation in his own hand for Paula Richman’s book, and uttered the quotation that was recorded by Shulman?
I could ask VNR to elucidate. But, according to Shulman, he uttered the aphorism, ‘in the overwhelming heat of a Tirupati street as the goddess Gangamma passed before our eyes.’ Knowing VNR for over five and a half decades, I am afraid that I may get a third version of the same aphorism from him compounding my predicament further. Hence I refrained from asking him. I could send an e-mail to Shulman for clarification, but my earlier experience with Shulman is that he never replies on time. And, as a last resort, I could correspond with Paula Richman, but neither have I had her address nor her e-mail. Alas! I am really stuck in mud, in a quandary about the veracity of one ‘single’ quotation, as far as I am concerned, that has produced two variants in a matter of six years!
No wonder, how many variants are plausible for the age old ancient sacred books, epics, etc., orally transmitted through ages, and later transcribed into the pundits language with an undeniable possibility of scores of interpolations? So, by deduction from VNR’s aphorism(s), am I to conclude that they are not fictions or myths. Is it bad logic? I ain’t Wittgenstein.
Speaking of myths, I found another definition from Wendy Doniger elsewhere. {(‘In classifying the Rama story as myth, I am defining a myth as a sacred story about supernatural beings and events that holds great significance for the members of a culture.’ Quoted by Kathleen M. Erndl, as a foot note to her essay The Mutilation of Surpanaka, in ‘Many Ramayanas’ edited by Paula Richman (1991)}
I said I will get back to the letter relating to some ‘facts.’
Here is a story. Sir Walter Raleigh (1554-1618), a one-time darling of the queen of England, Elizabeth I, spent considerable time in prison, probably for marrying one of queen’s maids. In stead of indolently lazing around in the Tower (jail), he set out to write world history during his incarceration. One day, as the story goes, he saw some altercation outside his cell. He asked his warden and other inmates who witnessed the incident for details. Each and everyone told him a different story about the same incident. ‘I saw an event, an incident with my own eyes; and I have several versions of the same thing. How could I write world history about those events I have never witnessed?’ he surmised, and withdrew from writing world history. That’s how the story goes! (Of course, he later wrote something known as world history, which is now available as a freebie, courtesy Google Books! Here is a sentence from his unfinished world history preface: “… whosoever, in writing a modern history, shall follow truth too near the heels, it may happily strike out his teeth.”)
I repeat this Raleigh’s story for my own reasons. I do not consider what Raleigh wrote as history. But then, what is history?
Should I go with the definition from the The Devil’s Dictionary? Or a definition allegedly attributed to Napoleon Bonaparte? Or that famous 1911 essay from the Encyclopedia Britannica? And, what are most relevant factors that should enter ‘History’? Religious, Cultural, Chronological, or Subaltern? (Oh! SriSri, save me!)
Or simply, should I accept that history is written by ‘winners,’ – in whatever the chosen field for the battle — and whoever they might be?
The last one suits me most. Do you agree?
Regards, — Veluri Venkateswara Rao
Ps: Jill Lepore’s article “JUST THE FACTS MA’AM’ in The New Yorker, March 24, 2008 sheds some light on the history of history, although appears to have been written in a lighter vein.
ఒకరు ఈమాటనుగుఱించి ఇలాగంటారు – కాశీనాథుని నాగేశ్వరరావు పంతులుగారి భారతి సాహిత్యమాసపత్రిక మూతపడిందని బహుకాలంగా తెలుగుసాహిత్యాభిమానుల్లో ఉన్న విచారాన్ని నేటి ‘ఈమాట’ తొలగించింది. అందుకు ఈ పత్రికకు అభినందనలు.
మఱొకరేమో ఇలాగంటారు – I begin to pity eemaaTa now. I guess the transformation of eemaaTa into a mediocre e-rag due to the loose vocabulary syndrome has just begun (I haven’t read eemaaTa in a long while. So, it could have begun much earlier).
ఇద్దరు పాఠకుల దృష్టి రెండు విధములుగా నున్నాయి. అదే విధముగా వెండీ డానిగర్ పుస్తకము కూడ విభిన్న అభిప్రాయములను కల్పించినది. There are no facts, only interpretations, it’s all in the perspective!
I hope eemaaTa publishes the following comment as is (in the spirit of free speech). For some reason I wanted to read eemaaTa’s “ముందుమాట”…and I found this about the essay…
“నింద, ప్రతినిందల ఈ అయోమయపు పరిస్థితిలో, ఆ వివాదపు పూర్వాపరాలను నిష్పక్షపాతంగా, సహేతుకంగా బేరీజు వేసి మనకు తన వ్యాసం ద్వారా వివరిస్తున్న సురేశ్ కొలిచాలను అభినందిస్తున్నాం.”
Seriously? “నిష్పక్షపాతంగా, సహేతుకంగా”? ROFLMAO. I really fell off my chair. Whoever wrote this… what were you smoking man (or woman)?
I begin to pity eemaaTa now. I guess the transformation of eemaaTa into a mediocre e-rag due to the loose vocabulary syndrome has just begun (I haven’t read eemaaTa in a long while. So, it could have begun much earlier).
This explains why India has been unable to produce any modern ideas. They all originated in the west (or in Japan). Not in philosophy, social sciences, natural sciences, religion, nothing…Precise language is important in propagation of ideas and if we continue this way, we are doomed.
We lost it when we lost the respect for respecting the importance of language.
Note: I am no exception to this either. Thanks to some mentors I am being more careful about it these days…
Atanu Dey, one of the writers I admire (and I am proud to say one of my best friends too) had a few bunch of articles on free speech. Type in Free speech category and there are some good articles to read.
He also wrote about this issue during the time when the book was released. Interesting read for the interested readers.
As far as hate speech is concerned: I don’t think it is to be restricted. However, there should be relevant laws to deal with consequences of hate speech.
For eg, Koran may encourage its believers to kill non-believers. Koran itself need not be burned or banned but there should be effective laws to deal with it such that the consequences of the intended hate speech are costly enough. I sincerely hope eemaaTa doesn’t edit this!
Here it is important to recognize the idea of negative and positive rights. Note negative and positive are not used in any evaluative sense. Freedom of speech is a negative right. However, when hate speech is being used, it imposes restriction on other people’s freedom (say right to live or right to be left alone). Some cannot claim freedom of speech if they themselves are restricting it to others. That is where you draw the line for hate speech.
In Wendy’s case, she is not restricting anyone’s freedom of speech even if her book is “denigrating” to some. She is not restricting anyone from rebutting it. Therefore, it is ok.
A nice post in Atanu Dey’s blog on this is illustrated here:
The latest analysis of Raghottama Rao garu clearly illustrates the importance of precision in language and the context. So, given these inputs and the fact that the conclusion of the essay is erroneous, would the author Suresh garu consider revising his opinion? Is he open to being corrected?
[Rest of the post is edited as it pertains to a discussion on Facebook and not here on eemaata. — Ed.]
0. I still couldn’t read it completely but with a quick scan I say the following:
1. The essay is too long with lot of needless details
2. Does eemaaTa have a word limit for essays?
3. Was this peer reviewed and followed the same process like it does for other entries? I am appalled that a mediocre essay like this being accepted by eemaaTa. Just because someone throws lot of information and references or the author self-proclaims that it is a “Detailed analysis” doesn’t make it a good essay.
4. It is not clear what the author is trying to convey. There is absolutely no clarity in thought of the author nor any insights coming out of this essay. It seems like too much of information ending with a very bizarre conclusion.
5. The author should clarify what is the problem first. Is it Indian penal code or is it Hindutva. He seems to think latter but in this Wendy Doniger case, it has nothing to do with Hindutva. Besides, for all his “research” if one types in wikipedia the list of books banned in India (takes five seconds), it will perhaps clear the ignorance of the author.
I don’t know what is Hundutva nor what the author means is Hindutva but somehow the author comes to this bizarre conclusion that Hindutva is more dangerous to Hinduism and Hindus? Was Hindutva reason for all this list of banned/unimportable books?
6. It has to be understood that India is not a free country. We live just under an illusion. There was never free speech (British and later and current times). India is also not a secular country. There is a clear state policy supporting specific religions. The wiki list will educate the author and others that book banning and courts intervention are routine regardless of the religious affiliations. With his selective treatment of the problem and the bizarre conclusion that he draws, it seems to me that the author is at best ignorant or at worst intellectually dishonest.
7. Teaching and pontificating Hindus about debate is another unnecessary attempt. And how Hinduism is open adnauseum doesn’t add any value to the (confused) problem the author is trying to tackle. The author however should clarify in what context ancient Hindus debated, and educate us on the Purvapaksha tradition. Then, he should clarify if Wendy and her ilk, and the all non-Hindu religions and if Christianity and Islam also agree to the rules of this tradition. This will add value to the essay.
8. The author also conveniently seems to ignore the glaring errors pointed out by readers like Raghottama Rao garu (ref: His FB timeline).
9. The context of the problem needs to be defined after removing all the needless details. The problem is simple. Wendy Doniger published a book. Some Hindus found it offensive and they are well within their rights to file a law suit based on the laws of the land. They did that. The court case ran for two years or so and Penguin withdrew the books themselves voluntarily. The reasons are known only to them. So, where is Hindutva (whatever that means), or un-openness of Hindus coming from?
10. The question to address is whether there are errors in the text as agreed by experts (and I do think there are as pointed out not only by Raghu garu but also from Rajiv Malhotra’s assessment). If so, why can’t Wendy agree to correct those? Can the author clarify if the open debate rules of Hindus apply to her also? Of course if there are not errors and why she thinks so should be clarified. I guess this is what happened in the two year court case. However, if Penguin thought strategically it makes sense for them to withdraw, it is their problem. Why is it Hindus’ problem? Just so that the author and educate themselves on this matter: Penguin withdrawing books is not happening the first time: It happened before:
11. More later… once I manage to complete this extremely long essay… eemaaTa should spare its readers from ordeals of this kind…
12. I hope the author addresses these and either modify his essay or write a rejoinder considering there has been enough discussion on the subject matter also.
“మనిషికీ మనిషికీ మధ్యనున్న అహంభావమనే పొరని ఆత్మవిమర్శతో బద్దలు కొట్టిన నాడే నిజమైన పండుగ”
* కథలోని ఆత్మ కి అక్షర వివరణ ఈ మీ వ్యాఖ్య మురళి గారు!
కథ గురించిన మీ ప్రశంసలకు ఇవే నా ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ, -శుభాభినందనలతో..
“కథని ఉత్తరం ద్వారా చెప్పడం చాలా బాగుంది ”-అనే మీ ప్రశంస నాకెంతగానో నచ్చింది సూర్య నారాయణ మూర్తి గారూ!
-ఫోన్ చేసి కాని,ఎదురయి కానీ మాటల్లో చెప్పలేని కొన్ని అతిసున్నితమైన హృదయ భావాలను – అవలీలగా వ్యక్తపరచగల ఒకేఒక్క సాధనం –‘ఉత్తరం’ అని నా నమ్మకం.భావోద్వేగపూరితమైన వాక్య విన్యాసానికి ఉత్తరం మాత్రమే ఓ గొప్ప శరణ్యం. ఇంకా చెప్పాలంటే,ఉత్తరాలు రాయడం ఒక కళ. అందుకే ఈ కథకింతటి కళని తెచ్చిచ్చిందనిపిస్తుంది నాకు.
నిజానికి ఇదొక ప్రేమలేఖ. మాటల్లో చెబితే మన్నిక పోతుంది. అది- అక్షరం లోనే నమ్మకాన్ని పొందుతుంది. అందుకే కామోసు -“A real love letter is made of insight, understanding, and compassion. Otherwise it’s not a love letter. A true love letter can produce a transformation in the other person, and therefore in the world. But before it produces a transformation in the other person, it has to produce a transformation within us. Some letters may take the whole of our lifetime to write.” అని అంటాడు ఒక జెన్ బోధకుడు. ఈ మాటలు ఎంతగానో ఆకట్టుకుంటాయి,మరెంతగానో ఆలోచింపచేస్తాయి- కదూ?
కథ ‘ఏకబిగిన చదివించిందనే’ మీ మరో ప్రశంసకి..ఇవే నా హృదయపూర్వక ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ,
సంక్రాంతి పండగ శుభాకాంక్షలతో..
నిజంగానా రాధ గారూ? నా కథ చదవంగానే అమ్మకి ఫోన్ చేసారా, పండగకి రమ్మని!ఎంత ఆనందమైందో, మీరిలా చెప్పంగానే. ఎందుకంటున్నానంటే, నా కథ ఆశయం కూడా అదే. ఈపెద్ద పండగ నాడైనా, కన్నవారినీ, అయినవాళ్ళని తలచుకోవాలని, కలుసుకోవాలనీ, అంత అవకాశం లేకపోతే, కనీసం ఫోన్ చేసైనా మాట్లాడుకోవాలనీ, సంతోషాలను పంచుకోవాలనీ! సరిగ్గా నే ఆశించిన రెస్పాన్స్ ని మీ నించి పొందగలిగినందుకు చాలా సంతోషమైంది. పండగ లాటి కామెంట్ అందచేసినందుకు మీకివే నా హృదయపూర్వక ఆనందాభివందనాలు రాధ గారూ!
అంటే 23 యేళ్ళ కిందటి మాట కదూ మీరు చెబుతోంది ?..ఆ కవిత ఇక్కడ వుంచితే మేము కూడా చదివి ఆనందిస్తాం కదా రావ్ గారు! 🙂 సిరుల సంక్రాతి నచ్చినందుకు ధన్య వాదాలు తెలియచేసుకుంటూ,
పండగ శుభాకాంక్షలతో.
* మనసున్న వారికే మధుర జ్ఞాపకాలుంటాయేమోనండి సుబ్రహ్మణ్యం గారూ! గుండె మీద నీడలు కదలినప్పుడల్లా కళ్ళెందుకో చెమర్చిపోతాయి. నాకూ అంతే. మీ విలువైన అభిప్రాయం ఒక అందమైన కామెంట్ లా నిలిచిపోతుందిక్కడ. మీకు నా ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ, పండగ శుభాకాంక్షలతో…
*ఉన్న ఊరు, కన్న వారు, బాల్యం నాటి రోజులు. మనకెప్పటికీ మనసులో నిలిచిపోయే సజీవ సుందర చిత్రాలు. కాలం మారొచ్చు. మార్పులతో బ్రతుకూ మలుపులు పోవచ్చు. కానీ ఎప్పటికీ మాయనది, మన సంస్కృతీ, మన సాంప్రదాయం. కన్నబాబు గారూ! మీరీ కథని అద్భతమైన కథగా అభివర్ణించడం ఎంతయినా హర్షదాయకం! మీకు నా మనః పూర్వక ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ, సంక్రాంతి శుభాకాంక్షలతో…
మణి భూషణ్ గారూ! మూడు ముక్కల్లో, ముత్యాల్లంటి మాటల్లో పొందుపరచిన మీ ప్రశంసలకి చాలా సంతోషమైంది. హృదయపూర్వక ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ, నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలతో..
సునీత గారు, మీ కామెంట్ – ‘దేని కోసం ఏం కోల్పోతున్నామో’ అన్నారు చూశారూ? – ఇదొక్క మాట చాలు. ఎవరికి వారు ప్రశ్నించుకునేందుకు, జవాబు కోసం వెతుకులాడుకునేందుకు. ఎదగడం కోసం పుట్టిన వూరు వదిలేస్తాం. పై చదువుల కోసం రాష్ట్రాన్ని వదిలేస్తాం. బ్రతకడం కోసం ఏ దేశమైనా సరే అనుకుని పోతున్నాం. బర్డెన్ అని చివరికి సొంతవారిని కూడా వది లేస్తే, మీరన్నట్టు దేనికోసం ఏం కోల్పోతున్నామో అర్ధమౌతుంది. అపోహలతో కారాలూ మిరియాలూ నూరుకోడం కంటే ఎవరో ఒకరు ఓ అడుగు ముందుకేసి, చేయీ చేయి కలుపుకుంటే జీవితం – ఇదిగో ఇలా బంతి పూల పడవలా వుంటుందని చెప్పడం కోసం రాసిన కథ ఇది. పడవ అందంగా వుందన్న మీ ప్రశంసకివే నా ధన్యవాదాలు సునీత గారూ! శుభాకాంక్షలతో 🙂
* ‘మీ రచన బంతి పూల పడవ మీద పోదాం పదవా’ చదివేను. చదివేను అనడం కన్న అనుభూతికి లోనయ్యేను అని చెప్పాలి. –
జోగారావు గారు! ఏ రైటర్ కైనా ఇంతకు మించిన అవార్డ్సెందుకనిపిస్తుంది. మీకు నా హృదయపూర్వక ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ..నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలతో.
* ఎంత అందమైన వ్యాఖ్య రాసి మనసుని రంజింప చేసారు పూర్ణిమ గారూ! మీ అభిమానానికివే నా ధన్యవాదాలు. చక్కని కవిత్వంతో కూడా కథ ని ఇలా ప్రశంసించవచ్చని నిరూపించారు. బావుంది. అచ్చు సంక్రాంతిలా! చివర్లో భక్తురాలు అంటూ చమక్కుమనిపించారు లేఖని. థాంక్యూ.థాంక్యూ! మీకు పండగ శుభాకాంక్షలతో. మీ లేఖాభిమానిని. 🙂
అన్ని పండగల్లోకి సంక్రాంతి అంటే నాకు భలే భలే ఇష్టం. ఈ శోభే వేరు. అసలీ పండగని అనుభూతించడానికే మనం పుడతామా అనిపించేంతగా వుంటాయి ఈ పండగ లోని విశేషాలు కూడా. కానీ, కుటుంబాలు అనేక కారణాల వల్ల విడిపోడం వల్ల ఇళ్ళల్లో ఆ పండగ వాతావరణం కొంత కొరవడిపోతోంది అన్ని చోట్లా కూడా! ఆ ఆలోచనా వేదనలోంచి పుట్టిన కథే ఇది. కథ మీకు నచ్చినందుకు, మీ అభిప్రాయాన్నిక్కడ తెలియచేసినందుకు, ధన్యవాదాలు శ్రీవాత్సవ గారు! నూతన ఆంగ్ల సంవత్సర శుభాకాంక్షలతో…
చాలా బాగా రాశారు దమయంతీ! — ఎంత బాగుందో, మీ కామెంట్ నాకు బిగినింగ్లోనే! థాంక్యు థాంక్యూ!
పండగ పాఠకుల ఇళ్లకి వచ్చేసింది పరుగులు పెట్టుకుంటూ. — నిజమా! అలా అనిపించాలని రాసిన కథే ఇది మరి! నా ఆశ నెరవేరిందంటారా ఐతె!
కొంచెం హృదయం పెంచి పంచుతే పాత కారాలు పోయి కొత్త మమకారాలు రాగలవని చాలా సహజంగా చెప్పారు. — చాలా సరిగ్గా చెప్పారు భానుమతి గారు. అత్తగారిలో మంచితనం, వేప కాయలో తీయదనం రెంటినీ గుర్తించాlsina అవసరపు రోజులొస్తున్నాయి.
ఇది చైతన్యస్రవంతి విధానంలో చెప్పిన అందమైన కథలా అనిపించింది నాకు. — నైస్ కాంప్లిమెంట్!
చాలా ధన్యవాదాలండి! నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలతో 🙂
*జయశ్రీ గారూ ! మిమ్మల్నిక్కడ చూడగానే ఎంత ఆశ్చర్యవూ, ఆనందవూ కలిగాయో! కథ పై మీ వ్యాఖ్య చాలా చాలా నచ్చింది. ఉత్తరాలు కరువైపోడం వల్లే ఈ కథనిలా ప్రెజెంట్ చేశాను ఒక ఉత్తరం రూపంలో. నచ్చినందుకు ధన్యవాదాలు. మీకూ నా శుభాకాంక్షలతో 🙂
*వనజ గారూ! చాలా చాలా ధన్యవాదాలు! మీరు ప్రత్యేకంగా ఒక కొటేషనన్నట్టు మెన్షన్ చేసారూ అంటే, నా మాటలు మీకెంతగానో నచ్చాయో కదా అని ఆనందమైంది. 🙂 నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు తెలియ చేసుకుంటూ…
*లక్ష్మీనారాయణ గారూ! …మీ హృదయస్పందన కి నా మనః పూర్వక ధన్య వాదాలు తెలియచేసుకుంటూ,
-శుభాకాంక్షలతో…
ఒహ్హో! పూర్ణిమ గారూ! ఎన్నెన్ని ప్రశంసలు కురిపించారు మీరు నాపైని ! నిజంగా మీ పొగడ్తల పూల వాన జల్లుల్లో తడిసిపోయానంటే నమ్మండి.అందమైన సాహిత్యాన్ని ఇంతగా అనుభూతించే వారున్నారు కాబట్టే..ఆ తల్లి మాలాంటి వారి చేత ఇలాటి రచనలు చేయిస్తుందనుకుంటున్నా! చాలా చాలా ధన్యవాదాలు పూర్ణిమ గారు, మీ విలువైన అభిప్రాయాన్ని తెలియచేసినందుకు!
శుభాకాంక్షలతో..
🙂
ఈమాట గురించి గురించి hymavathy.Aduri గారి అభిప్రాయం:
12/10/2013 10:21 am
సంపాదకులవారికి!
ఆర్యా! నేను ఏదైనా రచన పంపాలంటే ఏ మైల్ కు పంపాలో మైల్ ఐ.డీ ఇవ్వగలరు.
రచయితలకు సూచనలు గురించి S A Rahman,Chittoor. గారి అభిప్రాయం:
11/13/2013 6:52 am
గౌ!! సంపాదకులు గారికి:
రఛనలను టెక్ష్ట్ ఫైళ్ళలో పంపమని సూచించినారు. టెక్ష్ట్ ఫైల్ అంటే ఏమిటి?
దయచేసి వివరించగలరు.
ఇదే పేజీలో రచన హామీతోపాటూ పంపవచునా?
[Text file అంటే pdf, jpeg, gif వంటివి కాకుండా (*.txt) వంటి పేరుతో ఉన్న files. Unicodeలో గాని, RTS పద్ధతిలోగాని టైప్ చేసి (submissions@eemaata.com) అన్న చిరునామాకు పంపండి. అచ్చుతప్పులు లేకుండా తెలుగు లిపిలో ఎలా టైప్ చేయాలో e-పలక వెబ్ సైట్‌లో నేర్చుకోగలరు. – సం.]
ఎన్నెల గారు: మీ అనుమానం సహేతుకమే. మీరు సరిగానే అర్థం చేసుకున్నారు. ఐతే, కవులు భౌగోళిక, చారిత్రక శాస్త్రవేత్తలు కావాలని లేదు కదా? ఒకవిధంగా చూస్తే, కళాపూర్ణోదయం ప్రతిపాదించే విషయమే “భౌతిక ప్రపంచం వశ్యవాక్కు ఐన కవి సృష్టించిన కావ్యప్రపంచాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది” అని కనుక తన కావ్యప్రపంచానికి భౌతికప్రపంచపు నియమాలు వర్తించవని కవి భావించినట్టు కూడ అనుకోవచ్చు. అంతేకాకుండా “కలౌ వేంకటనాయకః” అన్న భావన పింగళి వారి కాలానికింకా పూర్తిగా దృఢపడలేదేమో ! అంతెందుకు, మహాభారత యుద్ధం లో పాండ్యరాజు పాండవుల పక్షాన, ఆంధ్రులు కౌరవుల పక్షాన యుద్ధం చేసినట్టు భారతం చెప్తున్నది. అంటే పాండ్యులు, ఆంధ్రులు కూడ కృష్ణుడి కాలం నాటి వాళ్లనేనా? (తిక్కన గారి యుద్ధపర్వాలకి తేలిక తెలుగు అనువాదాన్ని eemaata.com/em/library/tikkana-yuddhaparvam" rel="nofollow">ఇక్కడ చదవొచ్చు. ఇలాటి విషయాల “చారిత్రక సత్యాల్ని” నిగ్గుదేల్చబోవటం సంక్లిష్టమైన విషయమని మీకు తెలియంది కాదు. వెల్చేరు నారాయణరావు గారు “eemaata.com/em/issues/200309/471.html" rel="nofollow">తెలుగు రామాయణాలు” అన్న వ్యాసం లోను (ఇది ఈమాటలో దొరుకుతుంది), eemaata.com/em/issues/201301/2040.html" rel="nofollow">Textures of Time అన్న గ్రంథం లోనూ ఈ సమస్యను సుదీర్ఘంగా విశ్లేషించి అనేక మౌలిక ప్రతిపాదనలు చేశారు. కుతూహలం వుంటే, వీలైతే వాటిని చూడండి.
ఈమాట గురించి గురించి pasupuleti ramakrishna గారి అభిప్రాయం:
10/16/2013 7:25 am
మీమూలంగా తెలుగు సాహిత్యానికి మంచి గుర్తింపు వస్తుంది… కొత్త తరానికి స్పూర్థిప్రదాతలు.
Can you facilitate, selective hiding of the various sidebars on both sides of the page,( the side bars -giving info on issues, headings, library, poetry, stories etc.,) by a click in an adjacent box. The reading of the articles will be so much nicer, if they are on a nice clean page, without the constant clutter, and claustrophobia created by the side bars.
Thanks for your kind attention.
Lyla
[We cannot make them disappear, unfortunately. However, within an article by clicking on “Printer Friendly Page” link on the right side bar (near the top), one can read only the text on a plain white background. – Ed.]
మీరు చెప్పిన ఆ కొలత కఠా అయ్యి ఉంటుంది. కఠా/కఠ్ఠా అంటే బీగములో ఇరువదియవ భాగము అంటే మూడు గజాల కొలత అని ఐ. కొండలరావు గారి ఉరుదూ – తెలుగు నిఘంటువు (1938) లో పేర్కొన్నారు.
కాష్ఠము అన్న సంస్కృతంలోని కొలత పదం ప్రాకృతంలో కఠ్ఠా (kaṭṭhā) గా మారిందని ప్రాకృత నిఘంటువులు చెబుతున్నాయి. విగ్రహ- అన్న కొలత ప్రాకృతంలో బీగ- గా మారింది. బీగ అంటే ఎకరంలో మూడవ వంతని ఆ నిఘంటువులు చెబుతున్నాయి. ఈ లెక్క ప్రకారం కఠ్ఠా అంటే 80 గజాలు (ఎకరంలో 60వ భాగము) అవుతుంది.
లైలా గారు, గతంలో, “ఎఫ్” అక్షరంతో మొదలయ్యే ఒక ఇంగ్లీషు బూతు పదాన్ని కూడా రాశారు ఒక వ్యాఖ్యలో. ఈమాట వారు దాన్ని ఎలా అంగీకరించారా అని ఆశ్చర్యం వేసింది.- ప్రసాద్
The word “Fuck” has almost lost its profanity connotation. Some may still use it that way. But, who wants to be that kind of a dud.
Fuck – made its appearance in English Novels, initially causing some turmoil, slowly transformed its image over last few years, and now is used with great deal of freedom and joy in English literary magazines, cinema. T.V, dramas. It is now much more fashionable word than –“sexy” used to be a few years back. Its applications are multiple and are lot of fun. The editors of this magazine are pretty familiar with current English idiom. I don’t think I sneaked the word in.
Let me give you an example of this word’s usage in the next sentence. This writing of yours; reading sentence by sentence back like a courtroom clerk; saying my name nine times, to frame me; (of what guilt?) while appearing as such an innocent who will not even write the name of his own body part; it’s fucking good. (Meaning, I really enjoyed your writing.)
Talk to the lexicographers, and other gentlemen, who are enthusiastic in writing scientific essays in Telugu. They appear on eemaata, from time to time. They may help you find better Telugu words which are palatable to you. When I asked Microsoft Word for 🙂 “ఆ పదం” it brought up “సొరకాయ” as the word I should use.
I don’t think so.:-)
కథ బావుంది. ఆలోచింపచేసేలా వుంది.
అభినందనలతో..
-ఆర్.దమయంతి.
దైవం గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
07/23/2013 3:36 pm
“ట” వేదాంతం
———–
‘ఒక్క “ట” తో ఎంత పని చేయించుకున్నారు మీరు!’ — అని ఒక ప్రఖ్యాత ఆరోచకులు అన్న వెంటనే మరొక ప్రముఖ ఆరోచకులు అవును సుమా, ‘మంచి పద్యమేనని’ కితాబు ఇచ్చిన తదుపరి నాబోటి సాధారణ పాఠకుడు, ఒకరకంగా ‘సతృణాభ్య వ్యవహారి’ ఉద్ధతుల మధ్యకి దిగి, ’తగుదునమ్మా అని’ అభిప్రాయం రాయటానికి నిజంగా భయం వేస్తున్నదంటే నమ్మండి.
నామటుకు నాకు ఒక పద్యం చదవగానే మెరుపులా ఏదో, ఎక్కడో చదివినదో, ఎవరో చెప్పగా విన్నదో జ్ఞాపకాని కొస్తుంది. ఆజ్ఞప్తి నా బుర్రకి పనికల్పించి సాదృశ్యం కోసం వెతుకులాడిస్తుంది. ఆ సాదృశ్యత ఏదో తట్టగానే, ఆ పద్యం ఒకటికి పది సార్లు చదివి, ఆనందించడానికి తోడ్పడుతుంది. ఈ పద్యం, మరీ ముఖ్యంగా ఆ ‘ట’ మీద వివరణ నాకు ఋగ్వేదంలోని నాసదీయ సూక్తం ( పది.129) జ్ఞప్తి కి తెచ్చింది. మరీ ముఖ్యంగా, ఆ సూక్తంలో ఏడవ ‘శ్లోకం.’
This hymn has been translated, commented and critiqued by tons of scholars. It has been known as the Creation Hymn. It has been interpreted as one of the earliest accounts of skeptical inquiry and agnosticism. There was a Telugu translation by Vadlamudi Gopalakrishnayya from the Rigveda Samhita published by the Tirumala Tirupati Deevasthanam. It was more difficult than the original Rik. I will give one translation, I liked most. It was by Raimundo Panikkar. Here it goes:
“That out of which creation has arisen,
Whether it held it firm or it did not,
He who surveys it in the highest heaven,
He surely knows – or may be He does not.”
May be, it tells more than the alleged ‘ట’; or may be it does not. Who knows!
Whether Indrani Palaparthi has this స్మృతి when she was penning the poem would be a topic of discussion on her knowledge or association with Hindu Scriptures, Mysticism and even Psychoanalysis. And, that would be fodder for other comments and counter-comments.
I know, I have been accused of living in the 1980s, and did not ‘grow up.’ With this note I am afraid I would be condemned to be living some three thousand five hundred years ago! I would like to end my comment with a light hearted story.
Long long ago,there was a king by name Sisunaga. He had banned eight sounds in his kingdom because they were difficult to pronounce. They are :
ట ఠ, డ ఢ, శ ష, హ, క్ష. If this poem were to be written in Magadha during Sisunaga’s time, what could have happened to the, ‘ట,’ story?
Finally, Indrani garu! I loved reading your poems before publication in eemaaTa; and I love them more now after publication in eemaaTa.
సప్రశ్రయంగా ఎన్నో నైఘంటిక వివరాలతో మీరు రాసిన లేఖకు కృతజ్ఞతలు. పట్టణ/పట్టన/పత్తన అన్న పదజాల ప్రయోగాలపై, వాటి వ్యుత్పత్తి విషయమై ఇండాలజీ పండితుల మధ్య చాలా చర్చ జరిగింది. ప్రశస్తమైన సంస్కృత పదాల వ్యుత్పత్తి నిఘంటువు నిర్మించిన Mayrhofer పండితుడు పత్తన- పదానికి ఇండో-యూరోపియన్ వ్యుత్పత్తి నిరూపించడం కష్టతరమని (*partana — (√pr̥ > Lat. portus, ch.) ) ఇది అనార్యపదంగానే భావించాలని 1953 నిఘంటువులో పేర్కొన్నాడు. బరో పండితుడు 1947 లోనే ఇది ద్రావిడ భవమని వాదించాడు. ఇప్పటికీ దీని వ్యుత్పత్తి వివాదాస్పదమనే చెప్పుకోవాలి. Franklin Southworth రచించిన Linguistic Archaeology of South Asia (2005) పుస్తకంలో స్థూలంగా ఇలా వివరించారు:
paṭṭaṇa/paṭṭana ‘town’ ON, VarBrS ← PSD *paṭṭi ‘cow-stall, habitation’; *paṭṭiṇam/ paṭṭaṇam ‘town, city, seaport’ DEDR 3868 (Burrow 1947a). M53 notes that the form pattana with dental -tt- is attested earlier (from the MBh on) and suggests that if the word is borrowed (Dravidian being the likeliest source), the earlier form with dentals represents phonological assimilation of the foreign word.
References:
Burrow, T. (1945) “Some Dravidian words in Sanskrit,” TPS, pp. 79–100.
Burrow, T. (1947a) “Dravidian Studies vii: further Dravidian words in Sanskrit,” BSOAS 12:365–96.
Mayrhofer, M. (1953a) “Die Substrattheorien und das Indische,” Germanisch-Romanische Monatsschrift 34: 230–42.
Mayrhofer, M. (1953b) (M53) Kurzgefasstes etymologisches Wörterbuch des Altindischen: A concise etymological Sanskrit dictionary, Heidelberg: Carl Winter, Universitätsverlag.
Southworth, Franklin C. 2005 Linguistic Archaeology of South Asia. London/New York: Routledge Curzon.
రవికిరణ్ గారు: ఇంటిపేర్ల గురించి మీరు దాదాపు సరిగ్గానే ఊహించారు. ఇంటిపేర్లు మనకు కాకతీయులకు పూర్వం ఉన్నట్టు దాఖలాలు లేవు. కవుల విషయంలో నన్నయ్య (భట్టు బిరుదు కావచ్చు) నుండి శ్రీనాథుడి వరకూ ఉన్న కవుల ఇంటిపేర్లు మనకు తెలియవు. నాచన సోమన పేరులో నాచన తండ్రి పేరు అయితే, పాల్కురికి సోమనాథుడి పేరులో పాల్కురికి వారి ఊరుపేరు కావచ్చును. బమ్మెర పోతన, అష్టదిగ్గజాల కాలం నుండి మనకు ఇంటిపేర్లు అవిరళంగా కనిపిస్తున్నాయి.
ప్రాఙ్నన్నయ్య శాసానాలలో ఊరుపేరో, ప్రాంత నామమో తగిలించిన పేర్లు కొన్ని అరుదుగా కనిపిస్తున్నాయి; కాని, ఆ రోజుల్లో తెలుగు వారు కూడా ద్రావిడ సంప్రదాయంలో లాగా తండ్రి పేరు తగిలించుకొనే అలవాటు ఉందని కొన్ని శాసనాలలో పేర్లు సూచిస్తున్నాయి.
స్థూలంగా ప్రస్తుతం తెలుగువారి ఇంటిపేర్లలో ఊరిపేరే అధికంగా కనిపిస్తుంది. వృత్తినామాలు/పదవులు (ప్రగడ మొ.), ధాన్యాల పేర్లు, కుటుంబంలో పేరు పొందిన వారి పేరు ఇలాంటివి కూడా విరళంగా కనిపిస్తున్నాయి.
మీరెవరూ అని మా పూర్వీకులని ఎవరన్నా అడిగారనుకోండి, వాళ్ళు “మేం అనాతారం అనిపిండారమండీ ” అని చెప్పేవారన్నమాట! ఇలాగే వేరే గృహనామాలు కూడా వారి వారివి ఆయా ఊళ్లతో కలిపే చెబుతారు. అనిపిండి కేవలం ఇంటిపేరే అయి వారు వారి ఊరుని అనాతారం అని చెప్పుకున్నప్పుడు మీరన్న “పిండి” అన్న పదానికి ఇక్కడ విడిగా ఒక గ్రామ స్పృహ అని వివరించే వీలుందా? నాకు స్పస్టంగా రూపుదిద్దుకోడం లేదు విషయం! కానీ మీ ఊహ మాత్రం బాగుంది. మీరు మరింత వెలుగు ఈ విషయం మీద ప్రసరింపజేయాలని కోరుతున్నాను.
జయప్రభ గారు: నిన్న మీకు జవాబు రాసిన తరువాత స్థిమితంగా ఆలోచిస్తే, మీ ఇంటిపేరు విషయమై ఇప్పుడు నాకు కొంత స్పష్టత ఏర్పడిందనిపిస్తుంది. మీ ఇంటిపేరు గ్రామనామం కాకుండా మీ పూర్వీకులు పండిచే ధాన్యాల ఆధారంగా వచ్చి ఉంటుంది. ధాన్యాల ఆధారంగా తెలుగులో ఎన్నో ఇంటిపేర్లు ఉన్నాయి కదా! కందుల, మిరియాల, ఆవాల, పెసలు, నేతి, బియ్యం, ఉప్పల, పప్పు, వంకాయల అన్నవి మచ్చుకు కొన్ని.
అనుములు అనపమొక్కకు వచ్చే గింజలు. వాటిని అనపగింజలు అని కూడా అంటారు. అనుములను పిండి చేస్తే ఆ పిండిని అనుం + పిండి = అనుఁపిండి అనిగాని, అనప పిండి = అనప్పిండి అని గానీ అనే వారేమో. ఆ పిండి దొరికే వారి కుటుంబాలను అనుపిండి అనిగాని అనప్పిండి అని గాని పిలిచే వారేమో. అనాతారం (ఇది అనంతవరంకు రూపాంతరం కావచ్చు) అనే ఊళ్ళో అనప్పిండి దొరికే వంశస్థులను ‘అనాతారం అనుపిండి’ వారని పిలిచేవారని నాకనిపిస్తుంది.
అనపిండి, అనుపిండి అన్న పదాలలో చివరి రెండు ఇ-కారాలతో స్వరమైత్రి కూడి రెండవ అచ్చుకూడా ఇ- కారంగా మారి అది అనిపిండిగా స్థిరపడిందని నాకనిపిస్తుంది. మీరేమంటారు?
సురేశ్.
నాగమురళి గారు: ఏలూరును హేలాపురి గానూ, నల్లగొండను నీలగిరిగాను, కొలిచాలను కోలాచలంగాను — అన్నీ సంస్కృతం నుండే ఉద్భవించాయని — వివరించే పండిత వ్యుత్పత్తులు కోకొల్లలు.
Not to muddy the waters further but…
నాకు తెలిసి “కమ్మ” అంటే జాబు (ఉత్తరము). “కమ్మ”లను అందించడం వృత్తిగా అవలంబించిన కారణంగా కమ్మవారైనారని ఏదో కమ్మవారి చరిత్రను తెలిపే పుస్తకంలో చదివిన గుర్తు.
“‘కమ్మ’లను అందించడం వృత్తిగా అవలంబించిన కారణంగా కమ్మవారైనారని” వివరించడం లోకనిరుక్తి (folk etymology). కర్మ అన్న సంస్కృత పదం ప్రాకృతంలో, పాళీలో కమ్మ- గా మారిందని (ధర్మ అన్నది దమ్మ-గా మారినట్టు), దాని ఆధారంగానే కమ్మ-, కమ్మరి-, కమ్మతీడు- మొదలైన వృత్తి నామాలు వచ్చాయని భాషావేత్తల నమ్మకం (చూ. తెలుగు భాషా చరిత్ర 2010).
నా ధర్మపత్ని పుట్టిన ఊరు పంజాబ్ లోని పటియాల. అ ఊళ్ళో సంస్కృత పండితుడు ఒకాయన నాతో అ ఊరి పేరుని గురించి ఇచ్చిన వివరణ ప్రకారం ఆ ఊరి అసలు పేరు పతి (రాజు) ఆల (ఊరు) అంటే రాజుగారి ఊరు (రాచనగరు) అని. Is there a remote possibility that the ‘ఆల’ in Patiala is the same as the ‘ఆల’ in Telugu?
నాకు తెలిసి పటియాల అసలు పేరు పటియావాల. పటియావాల అన్న ఇంటి పేరు ఉన్నవారు చాలా మంది ఉన్నారు. అలాగే, చుడియాల, బొరియాల, దధియాల అన్న పదాలన్ని చుడియావాల, బొరియావాల, దధివాల అన్న ఊర్ల పేర్లు గానే పరిగణించాలని నా అభిప్రాయం.
పటియావాల అంటే పట్టములు- (బట్టలు) నేసే వారు ఉండే ఊరు. పట-/పట్ట- అన్నది cloth, garment అన్న అర్థంలో సంస్కృతంలో ఉంది. తెలుగులో బట్ట- అన్నది సంస్కృత/ప్రాకృతాలనుండి వచ్చిందనే చెప్పవచ్చు. అయితే, పట్ట- అన్నది అనార్య పదమని కొంతమంది వాదన. ముండా భాషలలో పత్తిని కర్పట- అని కర్పస అని అంటారు. ఈ పదాల ఆధారంగానే సంస్కృతంలో పట్ట- అన్న పదం వాడుకలోకి వచ్చిందని వారి వాదన. ఏది ఏమైనా, పటియాల పటియావాలా నుండి వచ్చిందే కానీ, ద్రావిడ గ్రామ ప్రత్యయమైన *ఞాల/ఆల తో సంబంధం లేదని నా అభిప్రాయం.
ద్రావిడ భాషలలో ఒకటైన బ్రాహుయీ గురించి మరెప్పుడైనా!
అనిపిండి, అనుపిండి, అనప్పిండి అని మూడు రకాలుగా మీ ఇంటి పేరు ఉండడానికి ఒక కారణం అను-, -పిండి రెండు వేరు విభాగాలు కావటం వల్ల కావచ్చు. ధాతువుల్లో ప్రథమాచ్చుకు ఉన్న ప్రాముఖ్యత చివరి అచ్చుకు ఉండదు. అదీకాక తెలుగులో స్వరమైత్రి (vowel harmony) వల్ల మధ్యాచ్చులు చివరి అచ్చులతో కలసి పోవడం కద్దు. అనుపిండి లో చివరి రెండు ఇ- కారాలకు మైత్రిగా అనుపిండి- అనిపిండి కావడం తెలుగులో అసాధారణమేమి కాదు.
పిండి, పిండిప్రోలు (ఖమ్మం జిల్లాలో ఊరు), పిండిసూర, మురిపిండి అన్న ఇతర ఇంటిపేర్లకు మీ ఇంటిపేరుకు సంబంధం ఉండవచ్చు. అలాగే, అనియాది, అనిశెట్టి, అనుమగుర్తి, అనుమాలశెట్టి, అనుముల, అనుమోలు అన్న ఇంటి పేర్లకు మీ ఇంటిపేరుకు సంబంధం ఉందో లేదో ఎవరైనా పరిశోధన చెయ్యాలి.
ఉత్తరాదిలో “గ్రామము” అన్న అర్థంలో పిండి/పిండ్ అన్న ఊళ్ళ పేర్లు సర్వసాధారణంగా కనిపిస్తాయి. పాకిస్తాన్ లోని రావల్ పిండి నుండి పంజాబ్‌లోని బారాపిండ్, బీస్పిండ్, భల్లాపిండ్, బీర్ పిండ్, హబిత్ పిండి, గిద్దర్ పిండి, కపూర్ పిండ్, నవాపిండ్, రాణీపిండ్, వరకూ, అలాగే, అలహాబాద్ జిల్లాలో, ఫిరోజ్ పూర్ జిల్లాలో “పిండి” అన్న పేరు గల గ్రామాలు ఉన్నాయి. ఈ ఉత్తరాదిలోని “పిండి” గ్రామాలకు మీ ఇంటిపేరుకు సంబంధం ఉందో లేదో ఇదమిత్థంగా చెప్పలేను.
నా ఊహ: “పిండి” అనేది గ్రామనామానికి సంబంధించిన ప్రత్యయమైతే, అను-/అని- అన్నది అనుములు అన్న ధాన్యానికి సంబంధించినదై ఉండవచ్చు. అనుములు ఉత్పత్తి చేసే అనుప- చెట్టు ఉన్న ఊరిని అనుపిండి అని అన్నారేమో. ఇది పూర్తిగా నా ఊహే కానీ, శాస్త్రీయమైన వివరణ కాదు. భారతదేశంలోని ఊర్ల పేర్లపై సమగ్రమైన డేటాబేసు తయారు చేసి దానిపై విపులంగా ఒక పరిశోధనా వ్యాసం రాయాలన్నది నాకున్న కోరికల్లో ఒకటి. ఎప్పటికైనా వీలుచేసుకొని ఆ ప్రాజెక్టును పూర్తి చెయ్యగలననే ఆశిస్తున్నాను.
చక్కటి ప్రశ్న వేసారు. ఈ వ్యాసకర్త ఎంచుకున్న అంశం మీకూ, నాకు చాలా ఆసక్తి రేకెత్తించే విషయమని నాకు తెలుసు. అయితే, ఈ వ్యాసంతో నాకు ఎన్నో ఇబ్బందులున్నాయి. స్థూలంగా ఈ వ్యాసకర్త తాను చేసిన చాలా నిర్ణయాలకు ఏ శాస్త్రీయమైన ఆధారాలు చూపలేదు. తమిళ, కన్నడ వంటి ఇతర ద్రావిడ భాషలలో ఉన్న పదాలను తులనాత్మకంగా విశ్లేషించి ఉంటే ఆయన వాదనలలోని పొరపాట్లు తెలిసేవి. అయితే, ఆయనకు ఆ రకమైన తులనాత్మక దృష్టి లేదని నాకనిపించింది.
ఈ వ్యాసంలోని లోపాలను చర్చించే ముందు మీరడిగిన పట్నం విషయం.
పట్నం/పట్టణం-/పట్టినం- అన్న ద్రావిడ భాషా పదానికి మూల ధాతువు *పట్టు-. రాచపట్టు, అరసుపట్టు, కరపట్టు, ముంగిలిపట్టు అన్న ఊళ్ళు దక్షిణ భారతంలో చాలా ఉన్నాయి. పట్టినం- అంటే పెద్ద ఊరు, commercial town అన్నది ప్రాథమిక అర్థమనే భావించాలి. సముద్రతీరంలో లేని ఊళ్ళకు కూడా పట్నం అన్న పేరు చివరన ఉన్న కొన్ని ఊర్లు:
కర్ణాటకలోని శ్రీరంగ పట్నం, కోయంబత్తూర్ లోని మలయందిపట్టినం, తంజావూర్ జిల్లాలోని మల్లిపట్టినం మొదలైనవేవీ సముద్ర తీరంలో లేవు.
రోమన్ల కాలంనుండి సముద్ర తీరంలో ఉంటే ప్రాంతాలు సముద్ర వర్తకం వల్ల commercial townగా, పెద్ద నగరాలుగా అభివృద్ధి చెందాయి కాబట్టి చాలా రేవు ప్రాంతాలకు పట్టినం/పట్టణం అని పేరు వచ్చిందని నా ఊహ.
ఇక ఈ వ్యాసంతో నాకున్న సమస్యలు:
సంస్కృత శబ్దమైన గ్రామానికి, ప్రాకృత శబ్దమైన ఊరికి కొన్ని ప్రత్యేక లక్షణాలున్నాయి.
1. ఊరు అన్నది ద్రావిడ భాషపదమేనన్న విషయంలో నాకు తెలిసినంతవరకూ ఏ వివాదం లేదు. కానీ, ఈ వ్యాసకర్త దాన్ని ప్రాకృత భవమని పేర్కొన్నాడు.
నేడు కాలబోధకంగా ఉపయోగిస్తున్న సామెత ‘ఏండ్లు పూండ్లు గడిచా’యనేది నిజానికి ఆ అర్థంలో వచ్చింది కాదు. ఏండ్లు, పూండ్లు గడవడం అంటే ఏరులు అంటే నదులు, పూండ్లు అంటే బురదనేలలు దాటి వచ్చాయనేది అసలైన అర్థం.
2. Humbug! ఏరు అన్న పదానికి బహువచనం ఏండ్లు ఎలా అవుతుందో ఏండ్లు పూండ్లు గడిచా’యనేది కాలబోధకం ఎందుకు కాదో వివరించడానికి రచయిత ఏ ఆధారాలు ఇవ్వలేదు.
రావికంపాడు, పోలకంపాడు మొదలైన గ్రామనామాల్లో కన్పిస్తున్న ‘కమ్మ’కు నది అని అర్థం. గుండ్లకమ్మ మనం ఎరిగినదే. కృష్ణానదికి ‘పేరకమ్మ’ అనేది అచ్చపు తెనుగు పేరు. ఈ రెండు కమ్మలకు మధ్య వున్న నాడు ‘కమ్మనాడు’. ‘కమ్మగుట్టు గడప దాటదు’ అనే సామెతను కమ్మవారి కుటుంబాలలోని గుట్టు గడప దాటి బయటకు రాదనే అర్థంలో వివరించడం పరిపాటి. నిజానికిది సరికాదు. కమ్మనాటి గుట్టు కడప దాటిపోదు అని అర్థం.
3. రచయిత ఊహ తప్ప కమ్మ అన్న పదానికి ‘నది’ అన్న అర్థం ఇవ్వడానికి ఏ ఆధారమూ కనిపించదు. కమ్మ అన్నది కప్పు- అన్న అర్థంలో తమిళంలో వాడుక ఉంది. గుండ్లకమ్మ అంటే గుండ్ల కప్పు అయ్యే అవకాశం ఉంది.
పల్లె మొదట బౌద్ధుల నివాసం. పాడు జైనులుండే చోటు. వాడ శాఖా నగరానికి పేరు.
4. పల్లె, పాడు, వాడ ద్రావిడ పదాలైతే అవి బౌద్ధులు, జైనులు మొదటగా వాడినట్టు చెప్పడానికి ఆధారాలు ఏవి?
చీరాల, పేరాల, గూటాల, కడియాల మొదలైన వానిలోని ‘ఆల’ గడ్డిజాతికి చెందిన మొక్క.
5. ఆల అనేది గడ్డిజాతి మొక్క కాదు. ఞాల (ñāla = నేల) అన్న ధాతువు నుండి వచ్చింది. -ఆల అన్న ప్రత్యయంతో తెలుగుదేశంలో ఉన్న ఊరిపేర్లు కోకొల్లలు: జగిత్యాల, మల్యాల, నంద్యాల, చీరాల, పేరాల, కొడిమ్యాల, పరకాల, పరిటాల, పెండ్యాల, పొన్నాల, మామిడాల, కనగాల, ఓగిరాల, కానాల, గుండాల, చిక్కాల, వావిలాల, ఇటిక్యాల, లింగాల మొ॥ కొన్ని ఉదాహరణలు. -*ఞాల శబ్దమే తరువాత కాలంలో నేలగానూ, -ఆల గానూ మారి ఉండవచ్చననుకుంటే, నంద్యాల (నంది+ఆల), పెంట్యాల/పెండ్యాల (పెంటి + ఆల) వంటి పదాల్లో ఞాల శబ్దపు ప్రాచీన తాలవ్య రూపాన్ని య-వత్తుతో మనకు సూచిస్తూ ఉండవచ్చు.
వైవాకలోని ‘వాక’, పాలువాయిలోని ‘వాయి’ చిన్న ప్రవాహాలను సూచిస్తాయి.
6. నా దృష్టిలో వాక అన్నది ‘పాక’ అన్న పదానికి రూపాంతరం. పదాల మధ్య ‘ప’ కారాన్ని తేలికగా -వ- కారంగా పలకడం ద్రావిడ భాష వర్ణ లక్షణాలలో ఒకటి. దాన్నే మనం గ-స-డ-ద-వాదేశ సంధి అని చెప్పుకుంటాం. తమిళనాడులో ‘వాక’ ‘వాకం’ అన్న పేరుతో చాలా ప్రదేశాలు ఉన్నాయి. వాటిని పాక అన్న అర్థంతోనే వివరిస్తారు.
మానికొండ, పోలు కొండ, కొండ పాటూరులలోని ‘కొండ’ శిలాసూచి కాదు. కొండంగి అనేది గడ్డి జాతి మొక్క. దీనిని బట్టి ఇచ్చట కొండ అనేది మొక్క అని బోధ పడుతుంది.
7. ఈ వాదనకు ఆధారాలు బోధపడవు.
‘వింజ’ అనేది ఒక నీటిపక్షి దాని ఈకలతో చేసినది వింజామర.
8. Totally false. వింజ అంటే నీటి పక్షి కాదు. వింజిలి అంటే ఒక రకమైన చేప. అయితే, దాని ఈకలతో వింజామరలు తయారు చేస్తారని ఎక్కడా వినలేదు. అసలు వివరణ ఇది: చామర అంటే పక్షి ఈక. విఞ్- అన్నది వీచు, విసురు అన్న పదాలకు సంబంధించింది. వీచే పక్షి ఈక వింజామర. ఈ పదాన్ని వెల్ల (=తెల్లని) + చామర అని కొన్ని నిఘంటువులు వివరిస్తాయి కానీ, దానికి కూడ భాషాశాస్త్రం ఒప్పుకోదు. వెల్ల అన్నది విం- ఎలా అయింది?
పులిగడ్డ, పులివెందుల, పులిప్రొద్దుటూరులలోని ‘పులి’ జంతువు కాదు. పులి అంటే అనాది బంజరు.
9. Totally puzzling.
అయినవోలు, అయినంపూడి లలో గల ‘అయిన’ శబ్దానికర్థం నదివంపు తిరిగేచోట అభిముఖంగా వున్న భూభాగం అని అర్థం.
10. తమిళంలో ఆయిని, అయని అంటే ఒక రకమైన మల్లె అన్న అర్థాలు ఉన్నాయి. (āyiṉi, āciṉi bread-fruit tree, añcali jungle jack, āyini, āññali, āññili A. pubescens; ayaṇi, ayani, ayini, ānūṇi, āmini, āyani, āvani, āvini A. hirsuta). ఆ అర్థాన్ని వదిలేసి “నదివంపు తిరిగేచోట అభిముఖంగా వున్న భూభాగం అని అర్థం” ఎలా వచ్చిందో నాకైతే అర్థం కావడం లేదు.
వళందపాలెం డచ్చివారి రాజధాని హాలెండు శబ్దం నుంచి వారి మకాముకు పేరుగా నెలకొన్నది.
11. హాలాండ్ డచ్చివారి రాజధాని కాదు. హాలాండ్ డచ్చివారి రాజ్యంలో ఒక ప్రాంతం పేరు. వళందపాలెం నిజంగా హాలెండు శబ్దం నుంచి వచ్చి ఉంటే మూర్ధన్య -ళ- కారం వాడడానికి కారణమేమి?
ఫరంగుల (విదేశీయులు) ఆవాసం ఫిరంగి పురం. (Foreign అనే ఆంగ్లపదం తెలుగు లిప్యంతరీకరణంలో ఫరంగి అయి, వ్యవహారంలో ఫిరంగి అయింది.)
12. నిజంగా Foreign అనే ఆంగ్లపదం తెలుగు లిప్యంతరీకరణంలో ఫరంగి అయి ఉంటే హింది/ఉర్దూ లోనూ, ఇంకా అరబిక్, పర్షియన్, టర్కిష్ భాషలలో కూడా ఫిరంగీ అని ఎందుకంటారు? అసలు విషయం ఏమిటంటే, ఇది Frank అన్న పదానికి అభాసరూపం. మధ్య యుగ కాలంలో పశ్చిమ యూరప్ వారందరినీ మధ్యాసియా ముస్లిములు ఫ్రాంకులని, ఫిరంకులని, ఫిరంగులని పిలిచేవారు. మన ముస్లిం పాలకుల ద్వారా తెలుగుతో సహా భారతీయ భాషలన్నింటిలో ప్రవేశించిన పదం ఫిరంగి. (The term Frank has been used by many of the Eastern Orthodox and Muslim neighbors of medieval Latin Christendom (and beyond in Asia) as a general synonym for a European from Western and Central Europe, areas that followed the Latin rites of Christianity under the authority of the Pope in Rome — From Wikipedia).
“మల్లెమాల అంటే … కొండదాపున గల అడవిలో నున్న పల్లెను మాల అంటారు”, ” త్యాడ అనే ఊరి పేరుపై బహువచనం తేళ్ళ” అంటూ సాగే ఈ వ్యాసంలోని ఎన్నో వాక్యాలు శాస్త్ర వివేచనకు నిలువవని చెప్పవచ్చు. ఈయన తాను స్వయంగా తెలుగువారి ఊళ్ల పేర్లు – ఇంటి పేర్లపై పరిశోధనా గ్రంథాలను వెలువరించారని, ఆపై ఎంతో మందికి ఇదే అంశంపై Ph. D. కి మార్గ దర్శకులుగా ఉన్నారని విన్నాను. ఆ పరిశోధనా గ్రంథాలను పరిశీలనగా చదివిన వారెవరైనా వాటి నాణ్యత గురించి వివరిస్తే బాగుంటుంది.
కుటుంబాలలో – స్త్రీలకి సాటి స్త్రీలతో గల సంబంధ బాంధవ్యాలలో మధురమైన బంధం – అత్తా కోడాళ్ళ అనుబంధం. గృహాన్ని స్వర్గ సీమ లా మార్చడం లో ఈ ఇద్దరి పాత్రలూ సమున్నతం గా వుండాలని నా అభిప్రాయం. ఆ ప్రయత్నం లో భాగం గా రాసిన చిన్న సంఘటన ఇది! మీకు నచ్చినందుకు, మీ హృదయ స్పందన తెలియ చేసినందుకు ధన్య వాదాలు – రత్నశిఖా మణి గారూ!
శుభాభినందనలతో..
ఆర్.దమయంతి.
‘కళ కళలాడుతున్న పంచరంగుల చిత్రం లోకి వెళ్ళిపోయాను ‘ అన్న మీ ప్రశంస నాకెంతో ఆనందాన్నిచ్చింది మైథిలి గారూ!
మీ స్పందనని తెలియ చేసినందుకు కృతజ్ఞతలు తెలియచేసుకుంటూ,
శుభాభినందనలతో..
-ఆర్.దమయంతి.
నా చిన్నప్పటి మాట. గోడ పగుళ్ల లోంచి మొలుచుకొచ్చి, ఇంతై, అంతై, విస్తరాకులంత ఆకుపచ్చని పత్రాలతో కొండంత పందిరై దాని నీడన కూర్చుని చదువుకునే నాకు శాంతి నికేతనమైంది ఈ బచ్చలి తీవే! ఇంత గొప్ప జ్ఞాపకాన్ని గుర్తు చేసినందుకు మీకు నా హార్దికాభివందనాలు.
-ఆర్.దమయంతి.
మంచి సాహిత్యమును అందించ డానికి కవులు మంచి ఛందస్సును ఎంపిక చేసికోవాలి. ఇక్కడే తెలుగు చలనచిత్రసీమ అదృష్టము చేసికొన్నది. స్వతహా గొప్ప కవులైన వారు చలనచిత్రాలకు పాటలను వ్రాసినారు.
ప్రతి తెలుగు వారూ గర్వపడే మాట చెప్పారు. వ్యాసం లో మీ విశ్లేషణ, విశదీకరణ ఎంతో ఉత్సుకతని కలిగించింది. ఆసక్తి కరం గా చదివింప చేసింది. అభినందనలు తెలియ చేసుకుంటూ..
నమస్సులతో..
ఆర్. దమయంతి.
‘కవితని ఒక సైన్స్ పీర్ రెవ్యూడ్ వ్యాసం లాగ నేను చూడను.’
‘…నాకు నచ్చింది, నచ్చిందని చెప్పడం. కవిత్వం తో సంబంధం లేదు, మనసుతోనే సంబధం, బతుకుతోనె సంబంధం. ‘
ఈ ఒక్క వాక్యం చాలు, – ఎందరినో ఆలోచింప చేసేందుకు!
మీరన్నట్టు – గుండెని కాజేసుకుపోయేదే అసలైన కవిత్వం. అందులో సందేహమే లేదు. కొన్ని అక్షరాలకు గుళ్ళు కట్టలేం. వాట్లని వొడిసిపట్టే గుండెలే..గొప్ప దేవస్థానాలు. వొలికే కన్నీళ్ళే పుష్పాభిషేకాలు. రవికిరణ్ గారూ! కవిత్వం పట్ల మీకు గల భావాభిప్రాయాలను – ఎంతో స్వేచ్ఛగా, స్వచ్ఛంగా, మరెంతో హృద్యంగా – వ్యక్తపరచినందుకు మిమ్మల్ని అభినందిస్తున్నాను. మరోసారి, మీకు నా మనః పూర్వక ధన్య వాదాలు తెలియ చేసుకుంటూ
1. జ్వలించే ప్రేమల వల్ల కలిగే సంయోగ వియోగాలు అందరి జీవితాల్లో సహజమే కాబట్టి కవిత చటుక్కున బాగుందనిపిస్తోంది.
* ఇది మీ మొదటి అభిప్రాయం.
2. కానీ, form దృష్ట్యా, అంటే నిర్మాణపరంగా కవిత ‘అంత మంచి కవిత ‘ అనిపించడం ‘ లేదు.
* ఇది మీ రెండో అభిప్రాయం. (అయినా, అంత సందిగ్ధత ఎందు కు?)
3. నా కవిత మాట పక్కన పెడదాం! కనీసం…నా సమాధానం అయినా పూర్తిగా చదవకుండా, ‘విభజనా విధానాన్ని ‘చేపట్టి, లేని పోని స్పర్ధలు రేపి, వినోదించాలనుకోవడం..మీ వంటి పండితులకి తగదు.
4. కొసమెరుపు గా మీకూ నాదొక మాట! ‘ నా ఈ కవిత వల్ల ‘పాత జ్ఞాపకాలేవో రేగి,”…తాను మరింత ఎక్కవ connect ఐ, ఈ కవిత చదవమని- మీకు మీ మిత్రు రాలు లింక్ పంపారా?
( .. బదులివ్వడం – ఒక slap on the face …? – అంటే నాకు అర్ధం కాలేదండి.)
1901లో మన తెలుగు పంచాంగకర్తలకు “శ్రావణమాసం అధికమా? ఆషాఢమాసం అధికమా?” అన్న గొప్ప వివాదం ఏర్పడటమూ, చివఱికి రాజమండ్రిలో పండిత పరిషత్తు ఏర్పడి పరిష్కారాన్ని సూచింపవలసి రావటమూ, అది కోర్టుకు వెళ్ళటమూ – ఆ కథంతా మీరు వినే ఉంటారు.
మురళీధరరావు గారు: నాకు నిజంగా 1901 వివాదం గురించి తెలియదు. అయితే, నా ఊహ ప్రకారం అధికమాస నిర్ణయంలో సందిగ్ధతకు కారణాలు ఈ కింది వాటిలో ఏదైనా కావచ్చు.
1. ఉత్తర భారతంలో పౌర్ణమి నుండి పౌర్ణమి ముందురోజు దాకా ఒక చాంద్రమాసంగా పరిగణిస్తే, ఆంధ్రప్రదేశ్, కర్ణాటక, మహరాష్ట్రా, గుజరాతులలో అమావాస్య తరువాత రోజు నుండి అమావాస్య వరకూ ఒక మాసంగా లెక్కిస్తారు. దీని వల్ల అధిక మాసం వేర్వేరు మాసాల్లో వస్తాయి. (అయితే, 1901 వివాదానికి ఇది కారణం కాకపోవచ్చు).
2. అధికమాస నిర్ణయానికి సూర్య సంక్రమణ కాలం, చాంద్రమాస కాలం కచ్చితంగా నిర్ణయించాలి. కొన్ని ఘడియల, విఘడియల తేడా వల్ల అధిక మాసం ఒక మాసం కాకుండా మరో మాసం అవుతుంది. ఒక్కో పంచాంగ కర్త ఈ కాలాలను ఒక్కో రకంగా కొద్దిపాటి తేడాతో లెక్కించవచ్చు (అక్షాంశాల్లో తేడాల వల్ల కూడా ఈ లెక్కల్లో తేడా రావచ్చు). నా ఊహ ప్రకారం 1901లో సూర్య సంక్రమణ కాలం, చాంద్రమాస ఆరంభమో, అంతం చాలా దగ్గరిగా ఉండి ఉండాలి. అప్పుడు కొంతమంది పంచాంగకర్తలు ఆషాఢమాసాన్ని అధికమాసంగా లెక్క కడితే, మరికొంత మంది శ్రావణాన్ని అధికంగా పరిగణించవచ్చు.
భూమినుండి సూర్య, చంద్ర గమనాలను పరికిస్తే ఎలా ఉంటుందో, అధికమాసం ఎలా నిర్ణయిస్తారో ఈ వీడియో ఫైలు చాలా సులభంగా వివరిస్తుంది. అయితే, ఇక్కడ ఒక విషయం గుర్తు పెట్టుకోవాలి. సూర్యసిద్ధాంతంలో సూర్యచంద్రులు భూమి చుట్టూ తిరుగుతున్నట్టు గానే లెక్కలు కట్టారు. అయితే, కాలగమన నిర్ణయానికి భూమి సూర్యుని చుట్టూ తిరుగుతుందా, లేక సూర్యుడు భూమి చుట్టూ తిరుగుతున్నాడా అన్న విషయం సాపేక్షం (relative). సూర్యుడు భూమి చుట్టూ తిరుగుతున్నట్టు భావించడం వల్ల కాల నిర్ణయంలో, ఋతు నిర్ణయంలో ఏమాత్రం తేడా రాదు.
మీకు 1901 వివాదం గురించి మరిన్ని వివరాలు తెలిస్తే వివరించగలరు.
[దంత్య చ, జలు ~ca, ~ja టైప్ చేస్తే వస్తాయి. కానీ, వాటి గుణింతాలు విండోస్ 8లోనే సరిగ్గా కనిపిస్తాయి – సం.]
The latest windows, word, touch screen computers, with key pads – on screen or desktop -wireless mouse etc., offer you multiple language selection. Dictionaries are also built in. That’s what I am using now, even to write in this box – not the writing tool provided by eemaata, any more.
For instance if I had this computer a few weeks back, I could have written the Hindi poem in Hindi, and it would have attempted to correct some of my mistakes.
Although 🙂 just by correcting mistakes, one can not turn every writing, into a ‘good’ writing.
Also, real fast readers don’t even notice spelling mistakes, unless the spelling “mistakes” appear in clusters, and/or in crucial places. Readers don’t really read “letters,” unless they are kinder garden alphabet readers. Material, what it says overall, is what matters to an adult (= not childish, grown up) reader. Except – for dinosaur language show -offs. But I enjoy that bedlam too, like I enjoy Jurassic park.
lyla
[You can use any computer, tablet or pad but to properly display ౘ, ౙ గుణింతాలు it must have Windows 8 OS. As we are told by Microsoft, Unicode 5.1 engine has these sequences and the Indic shaping engine in Windows 7 is not updated to that version. This has nothing to do with the writing tool you use. – Ed.]
మంచి ప్రశ్నే. ఆధునిక నిర్వచనం ప్రకారం equinox అంటే సూర్యుని కేంద్ర బిందువు భూమధ్యరేఖా (equator) తలంలో ఉండే రోజు. ఈ రోజున సూర్యుని కేంద్రం కచ్చితంగా 12 గంటలు ఆకాశంలో ఉంటుంది (భూమి మీద అన్ని ప్రాంతాలలో). అయితే, సాధారణంగా సూర్యోదయాన్ని సూర్యగోళపు మొదటి అంచు కనిపించడం నుండి లెక్కపెడతారు; అలాగే సూర్యాస్తమయం సూర్యగోళపు చివరి అంచు మాయమయ్యే వేళగా గణిస్తారు. ఇవి అక్షాంశం నుండి అక్షాంశానికి మారుతుంటాయి. అంటే మార్చి 20/21వ తేదీనాడు భూమధ్యరేఖపై 12 గంటలు పగలు, 12 గంటలు రాత్రి ఉంటే, 25º అక్షాంశంలో ఆ రోజు పగలు రాత్రికంటే 7 నిమిషాలు ఎక్కువ కాలం ఉంటుందట. కాబట్టి నేను “విషువత్తు (equinox) రోజున భూమిపైన రాత్రిభాగం, పగటిభాగం సమానంగా ఉంటాయి.” అని రాయడం తప్పే. ఎత్తి చూపినందుకు కృతజ్ఞతలు.
@mohan గారు: భూమి సూర్యుని చుట్టూ తిరగడానికి 365+ రోజుల కాలం పడుతుంది. చంద్రుడు భూమి చుట్టూ తిరగడానికి దాదాపు 29.5 రోజులు పడుతుంది. 12 చాంద్రమాసాలు 354+ రోజులకు పూర్తి అవుతాయి. అంటే సౌర చంద్ర మానాలకు దాదాపు 11 రోజుల తేడా ఉంది. రెండున్నర సంవత్సరాలలో ఈ తేడా దాదాపు ఒక చాంద్రమాసపు నిడివి చేరుకుంటుంది. కాబట్టి ఈ తేడా పరిహరించడానికి దాదాపు ప్రతి రెండు సంవత్సరాల ఎనిమిది నెలలకు ఒక మాసాన్ని అధికమాసంగా జత చేస్తారు. ఆ సంవత్సరంలో పదమూడు నెలలు ఉంటాయి. ఉదాహరణకు 2012లో నందన నామ సంవత్సరంలో భాద్రపద మాసం రెండు సార్లు వచ్చింది. ఆ సంవత్సరంలో మాసాలు వరుసగా చైత్రం, వైశాఖం, జ్యేష్టం, ఆషాఢం, శ్రావణం, (అధిక) భాద్రపదం, (నిజ) భాద్రపదం, ఆశ్వయుజం… ఇలా అన్నమాట.
సూర్య గమనాన్ని, చంద్ర గమనాన్ని శాస్త్ర పరంగా గమనించి, అధికమాస నిర్ణయానికి చాలా సులభతరమైన మార్గాన్ని సూర్యసిద్ధాంతంలో సూచించారు. ఆ పద్ధతిని స్థూలంగా వివరిస్తాను:
సూర్యుడి 365+ రోజుల సంవత్సరపు కాలగమనాన్ని 12 రాశులుగా విభజించవచ్చు. ప్రతి నెల 14-16 వ తేదీల సమయంలో సూర్యుడు ఒక రాశి నుండి మరొక రాశికి సంక్రమణం చేస్తాడు. దీనిని మాససంక్రాంతి అంటారు. (సూర్యుడు మకరరాశిలోకి ప్రవేశించినప్పుడు మనం మకర సంక్రాంతిని పండగగా జరుపుకుంటాం కదా!) ఈ సౌరమాసంతో సంబంధం లేకుండా 29న్నర రోజుల చాంద్రమాసమేమో అమావాస్య నుండి అమావాస్య దాకా సాగుతుంది. అంటే తరచుగా చంద్రమాసం ఒక సౌరమాసంలో ప్రారంభమై మరో సౌరమాసంలో అంతమౌతుంది. ఉదాహరణకు ప్రస్తుతం నడుస్తున్న చైత్ర మాసం ఏప్రిల్ 11న ప్రారంభమై (ఏప్రిల్ 10 అమవాస్య), మే 10వ తేది అమావాస్యతో ముగుస్తుంది. అయితే, సూర్యుడు ఏప్రిల్ 14న మేషరాశిలో ప్రవేశించాడు. మే 14న వృషభ రాశిలోకి ప్రవేశిస్తాడు.
అయితే, ఏ కాలంలోనైనా 29న్నర రోజుల చాంద్రమాసం ఒకే సౌరమాసంలో (అంటే సూర్యుడు ఒకే రాశిలో ఉన్నప్పుడు) ప్రారంభమై, అదే సౌరమాసంలో పూర్తి అవుతుందో ఆ మాసాన్ని అధికమాసంగా పరిగణిస్తారు. ఉదాహరణకు 2012లో సూర్యుడు ఆగష్టు 17న ఉదయం 8:05కు సింహరాశిలో ప్రవేశించి సెప్టెంబర్ 17 ఉదయం 8:23 వరకూ ఉన్నాడు. అదే సమయంలో ఆగష్టు 18న చంద్రుని భాద్రపద మాసం ప్రారంభమై, సెప్టెంబర్ 16 ఉదయం 8:05 గంటలకు అమావాస్యతో పూర్తవుతుంది, కాబట్టి ఆ భాద్రపదమాసం అధిక భాద్రపదం.
2012లో భాద్రపద మాసంతో పాటు, 2010 వికృతి నామ సంవత్సరంలో వైశాఖ మాసం అధికమాసం. మళ్ళీ ఇంకో అధికమాసం 2015లో మన్మథ నామ సంవత్సరంలో – అధిక ఆషాడ మాసంగా రాబోతుంది.
ఇదే కాకుండా ప్రతి 141 సంవత్సరాలకు, ఆపై 19 సంవత్సరాలకు ఒక నెల తక్కువగా సంవత్సరంలో పదకొండు నెలలుగా లెక్కిస్తారు. తక్కువగా లెక్కించిన మాసాన్ని క్షయమాసం అంటారు. ఉదాహరణకు 1964లో పుష్య మాసం క్షయమాసం, 1983లో మాఘ మాసం క్షయమాసం. మళ్ళీ మరో క్షయ మాసం మన జీవితకాలంలో మనం చూడలేము — వచ్చే క్షయమాసం 141 ఏళ్ళ తరువాత 2124 సంవత్సరంలో వస్తుంది.
పిబిఎస్ నివాళి సంచికలోని వ్యాసాలతోబాటు దానిని కూడ పాఠకులు తప్పక చదవాలి. -మోహన
ఈ సంచిక నివాళి సంచికా? ఎక్కడ ఉన్నది అలా? మీరు, ఈ సంచిక గురించే మాట్లాడుతున్నారా?
మీరు, ఇంకో ఇద్దరు, ఎందుకో హడావిడి పడి, ఒక గాయకుడి పై అతుకుల బొంతగా చేసిన రచన – It is more horrific patch work cadaveric surgery than Mary Shelley’s Frankenstein’s monster.
Eemaata appears to be (like America,) on auto pilot – funeral services the only services, regularly pushed on people, in this and that cathedral, by elected, and self appointed any one and every one.
Sincerely,
lyla
[One does not have to attend a funereal if the deceased has no meaning to them. But to insult a mourner is entirely different thing – Ed.]
పి బి శ్రీనివాస్ గారిని కలిసినప్పుడు, వారిని అడుగగా వారు తన స్వహస్తముతో వ్రాసి శ్రీ బ్రహ్మానందం గొర్తి గారికి ఒక చిన్న వ్యాసమును బహూకరించారు. అది ఈమాటలో సరిగా ఆఱు సంవత్సరాలకు ముందు, అనగా eemaata.com/em/issues/200705/1090.html">మే 2007లో ప్రచురించబడినది. పిబిఎస్ నివాళి సంచికలోని వ్యాసాలతోబాటు దానిని కూడ పాఠకులు తప్పక చదవాలి.
విధేయుడు – మోహన
Good Bye. గురించి Brahmanandam Gorti గారి అభిప్రాయం:
05/03/2013 9:04 am
What to say, Veluri garu? No words.
Setting the literary standards for a web-zine is not an easy task for any editor. But you set an example to follow.
Peer review introduction is just one we never heard of in Telugu literature.
We have witnessed the transformation of eemaata into a quality magazine under your editorship.
Enjoyed, learned and more over cherished every letter you penned, with great intrest and liking.
మనసైన మజిలీ!
ఇది కాలం చెక్కిన రంగుల శిల్పం.
కడలి నించి విడి, నది – నేల మీద సాగిన వైనం
చివుళ్ళన్నీ సంతసాన మురియు వన్నెల మందారం
గంధర్వులను మరిపించే కోయిల మధుర గానం
వరమై వీచు, తెమ్మెరల – మల్లెల సౌగంధం
వచ్చి నిలిచెనిలా మన ముంగిట వసంతం
తెచ్చి ఇచ్చెనోయి కానుకగా – ‘ విజయ ‘ హాసాల నూతన వత్సరం.
లేఁత నీచిత్తములోఁ దాలిమి గలుగఁగఁ బట్టి
చేఁతల నీయలుకెల్లఁ జెల్లెఁగాక
పూఁతమాఁటల సొలపుబొంకులనె దూరేవు
యీఁతలేని చల్లులాట యేమిసేసేవే — అన్నమయ్య రేకు. 64 కీర్తన 196
పూఁత నీ గర్వముల చూపులే వారకములు
లేఁత నీ నగవులే పళ్ళెములో కూడు
పూఁతగాని చిత్తమనే వుప్పరిగెనుండినా
బాఁతి పడి నీ గుబ్బలపైడి కుండలెత్తఁడా — అన్నమయ్య రేకు. 66 కీర్తన 206
మోహనరావు గారు: ఛందశ్శాస్త్రము ఉపయోగించి కవికాలాదులను పరిష్కరించే దృష్టితో నాకు ఎటువంటి ఇబ్బంది లేదు. సంస్కృతంలో వేదవాఙ్మయంలోనూ, మహాభారతంలోనూ మూల శ్లోకాలను, ప్రక్షిప్తాలను నిర్ణయించడానికి ఛందస్సును, భాషను ఉపయోగించిన వారున్నారు. తెలుగులో ఛందస్సుపై ఎంతో పరిశోధన చేసిన మీరు తెలుగు కావ్యాలలోని ఛందస్సు గురించి, అది కాలనిర్ణయానికి ఎంతవరకు పనికివస్తుందో చెప్పడానికి అర్హులు. నాకా అర్హత లేదని నాకు తెలుసును కాబట్టే, పేరడీ పద్యం రాసి వదిలేశాను.
శ్రీ తః తః: అర్ధబిందు ప్రాస పాటించిన ఈ రెండు పద్యాలు ఏ ఏ శతాబ్దాలకు చెందినవో చెప్పగలరా (taken from old world)?
నేను కావాలనే 21వ శతాబ్దపు వ్యవహారిక భాషలో రాసాను. కేవలం అర్ధబిందు ప్రాస ఉన్నంత మాత్రాన సుమతి శతకాన్ని 11వ శతాబ్దమనడానికి వీల్లేదని, అందులో చర్చించిన అంశాలు, భాషా మొదలైనవి తరువాతి కాలాన్ని సూచిస్తున్నాయని గమనించాలని నా పాయింటు.
వ్యవహారిక భాషలో శ్రీశ్రీ రాసిన సిరిసిరిమువ్వ కందపద్యాలు నాకు చాలా ఇష్టం. రెండో పాదంలో, నాలుగో పాదంలో చివర గురువు రావడం కోసమని చెప్పన్, చూడన్, భంగిన్ అని సాంప్రదాయికంగా అందరూ వాడితే శ్రీశ్రీ ఈ కింది కంద పద్యాలను వాడుకభాషలో ఎంత చక్కగా నడిపించాడో చూడండి!
బంగాళాఖాతంలో
సంగీతం పారవైచి సాయంకాలం
కాంగానే ఆకాశపు
చెంగావిని త్రాగెనొకడు సిరిసిరిమువ్వా!
నా పద్యంలో కూడా “మీరీ నాఁడిట”, “పాటించండీ” అని రాయడం ఆ 20-21వ శతాబ్దపు వాడుకభాష చూపించాలనే. కేవలం అర్ధబిందు ప్రాస ఉన్నంత మాత్రాన ఈ పద్యం 11వ శతాబ్దపు పద్యం అయిపోదు కదా? అది చెప్పడమే నా లక్ష్యం.
అర్ధబిందు ప్రాసతో ఉన్న ఈ కందం ఏ శతాబ్దానికి చెందిందంటారు? :-).
ఈ చర్చలలో లేవనెత్తిన భాషాశాస్త్ర సంబంధమైన విషయాల గురించి రెండు ముక్కలు:
1. కామేశ్వరరావు చెప్పినట్టు “సుమతీశతకం” వంటి మాటలలో దీర్ఘం నిజానికి సంస్కృత భాషా ప్రభావం వల్ల వచ్చినదే. భాషాశాస్త్రంలో ఇలాంటి రూపాలను అతిదేశ (analogy) రూపాలు అని అంటారు. అన్యభాషా వ్యాకరణం పూర్తిగా తెలియనప్పుడు కొత్త పదాలను, సమాసాలను తెలిసిన ఇతర పదాల సామ్యం ఆధారంగా నిర్మించే ప్రక్రియకు ఈ పేరు. ఇంకొన్ని ఉదాహరణలు:
“రఘోత్తమ” అని పలకడం తెలుగుదేశంలో చాలాచోట్ల కనిపిస్తుంది. త్యాగరాజ కృతిని “రమించువారెవరురా రఘోత్తమా నిను వినా” అని చాలా పేరుమోసిన గాయకులే పాడారు. రఘోత్తమరెడ్డి, రఘోత్తమరావు అన్న పేర్లుగలవారు ఆంధ్రదేశంలో కోకొల్లలు. అయితే, ‘రఘోత్తమ’ అన్నది కూడా అతిదేశ (analogical) రూపమే. నిజానికి రఘు + ఉత్తమ = రఘూత్తమ (సవర్ణదీర్ఘ సంధి) కావాలి. కానీ, సర్వోత్తమ-, నరోత్తమ- వంటి పదబంధాలకు సామ్యంగా ‘రఘోత్తమ’ అన్న నిర్మాణం జరిగిందని చెప్పుకోవచ్చు.
ఇటువంటిదే భానోదయం. నిజానికి ఇది భాను + ఉదయం = భానూదయం కావాలి. కానీ, చంద్రోదయం, సూర్యోదయం వంటి పదాల సామ్యంతో ‘భానోదయం’ అని పలుకడం కద్దు.
2. “-అక” “-అకుండా” ప్రత్యాయాల వాడుక గురించి నారాయణరావు గారు ఆసక్తికరమైన వివరణ ఇచ్చారు. భాషాపరిణామ దశలలో ఈ రకమైన మార్పు బహుశా మధ్యతెలుగు యుగంలో వచ్చిఉండాలి. అయితే, ద్రావిడ భాషలలో వ్యతిరేక ప్రత్యయం -అ-/-ఆ-. ‘నేను ఆడను’ అన్న వాక్యంలో ఆడను = ఆడు ‘to play’+ -అ- negative affix + -ను ‘ఉత్తమ పురుష ప్రత్యయం’. పూర్వకాలీనత్వాన్ని సూచించే క్త్వార్థక అసమాపక (non-finite) క్రియల్లో మాత్రం వ్యతిరేకార్థంలో -అ- తో పాటు -క- ప్రత్యయం తోడైతుంది. చెప్పక-, చేయక-, విప్పక-, తప్పక- మొదలైనవి ఉదాహరణలు.
మధ్య తెలుగుయుగంలో వాడుకలోకి వచ్చిన ‘చెప్పకుండా-‘ వంటి క్రియాపదాల్ని విభజన చేస్తే ఇలా ఉండవచ్చని నా ఊహ: చెప్పకుండా- = చెప్పు ‘to say’ + -అ- + -క- + -ఉండు- ‘auxiliary verb’+ -ఆ- శత్రర్థక durative aspect’. నారాయణరావుగారు ఇచ్చిన ‘చెప్పకుండా’ ‘చదవకుండా’ ‘పడిపోకుండా’ వంటి పదాల ప్రయోగాలకు ఉదాహరణలుగా ఇచ్చిన వాక్యాలను తుమున్నర్థక (gerund) రూపాలలో రాస్తే ఈ పదాలలో అంతర్లీనంగా ఉన్న -ఉండు- బహిర్గతమౌతుంది.
చెప్పకుండా వెళ్ళిపోయాడు — చెప్పకుండుట తప్పు కదూ!
చదవకుండా మాట్లాడకండి — వ్యాసం పూర్తిగా చదువకుండుట నేరమే కదా!
పడిపోకుండా నిలుస్తుందా — ఎంతో ప్రభుత్వ ధనం వెచ్చించి కట్టిన ఈ వంతెన వర్షాలకు పడిపోకుండుట న్యాయమే కదా!
నా ఊహలో ఏదైనా పొరపాటు కనిపిస్తే, చెప్పకుండా ఉండకండి.
3. నారాయణరావుగారు “ప్రతి పుస్తకానికి చారిత్రకంగా గుర్తించదగిన ఒక కర్త ఉండాలి అనేది ఆధునిక విద్యావంతులకు అలవాటైపోయిన ఒక భావం” అని చెప్పిన తరువాత కూడా ‘సుమతిశతకం రాసింది భీమనా? బద్దెనా?’ అన్న అంశంపై ఇంత సుదీర్ఘమైన చర్చ ఆశ్చర్యాన్నే కలిగించింది. నాకు అర్థమైనంతవరకూ, ఆయన దృష్టిలో సుమతిశతకంగా కొంతకాలంనుండీ రెండు వేర్వేరు పాఠాలు అభివృద్ధి చెందాయని, వాటికి రెండు వేర్వేరు వర్గాలు తమ తమ అవసరాలకనుగుణంగా బద్దెనను, భీమనను గ్రంథకర్తలుగా ఆపాదించారని ఆయన వాదన.
సుమతి శతకం వాగ్వ్యవహారంలో ప్రచారం అయిన పాఠం ఒకటి, లిఖిత పూర్వకంగా ప్రచారమైన పాఠమొకటి రెండు పాఠాలు ఉన్నాయని, సౌలభ్యం కోసం ఒకదానికి వావిళ్ళ సుమతి శతకమని, రెండవ దానికి బ్రౌన్ సుమతి శతకమని పేరు పెట్టి వాటిని పరిశీలించానని మీరు గమనించారు. లౌకికంగా పైకి రావడానికి సాధికారమైన గ్రంథంగా సుమతి శతకం వుండాలని పూనుకున్న కరణాలు తమ పాఠానికి బద్దెన పేరు పెట్టుకున్నారు. వివేకవంతుడైన రాజ్య పరిపాలకుడుగా బద్దెనకు ఉన్న ప్రఖ్యాతి అతను కర్త అయితే వాళ్ళకు ఉపయోగపడుతుంది.
మౌఖిక సంప్రదాయంలో సుమతిశతకానికి భీమనకు గ్రంథకర్తృత్వం ఆపాదించడంపై నారాయణరావు చెప్పిన ఈ కింది వివరణ కూడా సబబుగానే తోస్తున్నా, కామేశ్వరరావు లేవనెత్తిన కొన్ని ప్రశ్నలకు నారాయణరావుగారో, ఆయన సిద్ధాంతం పూర్తిగా తెలిసిన వారెరైనా సమాధానాలు ఇస్తే చదవాలని ఉంది.
ఇక పోతే వాగ్వ్యవహారంలో కరణాలకన్నా ఎక్కువ మందిలో పేరు తెచ్చుకున్న సుమతి శతకానికి శాస్త్ర స్థాయి రావాలంటే భీమన్న పేరు పనికొస్తుంది. ఉదాహరణకి అప్పటికి శాస్త్రాలుగా పేరు పొందిన పుస్తకాలన్నీ చారిత్రకంగా ఫలానా అని చెప్పడానికి వీలులేని ఒక గొప్ప వ్యక్తి పేరుతో వున్నవే. మనువు, కౌటిల్యుడు, భరతుడు, వాత్సాయనుడు, వీళ్ళందరు ఋషులనే పేరే కాని వాళ్ళ చారిత్రక వ్యక్తిత్వాలని గురించి మనకేమి తెలియదు. ఆలా తెలియక పోవడం వల్లనే ఆ శాస్త్రాలకి అంత ప్రామాణికత వచ్చింది. భీమన పేరు అలాటిది. శాపానుగ్రహ సమర్థుడైన భీమన వశ్యవాక్కు కాబట్టి అతని పేరు ఈ సుమతి శతకానికి శాస్త్ర స్థాయిని సంపాదించి పెడుతుంది. అతనెప్పుడు పుట్టాడో, ఎన్నాళ్ళు బతికాడో, ఎక్కడ ఉన్నాడో చారిత్రకంగా తెలియక పోవడం, అతనికి అతి మానవమైన శక్తులు ఉండడం ఈ శతకానికి శాస్త్ర స్థాయి రావడానికి అవసరం.
(1) అర్ధబిందు ప్రాసను గురించి చర్చించునపుడు ఒక విషయము గుర్తుంచుకోవాలి. చీకటివంటి పదాలకు నన్నయ, తిక్కనల కాలములో క అక్షరానికి ముందు అరసున్న లేదు, తరువాతి కాలములో చేర్చబడినది. నన్నయభట్టు మాత్రమే సార్ధబిందుప్రాసను తప్పకుండ అనుసరించినాడని విజ్ఞుల అభిప్రాయము. తిక్కన కాలానికి ఇది కొద్దిగా సడలినది. ర,ఱలు ఉండే పదాలవలెనే అర్ధబిందువులు ఉండే పదాలలో కూడ నియమాలు తగ్గినాయి. ట, ప లకు ముందు అరసున్న ఉండే పదాలకు అలా లేని పదాలతో ప్రాస చెల్లుతుందని అనంతుని ఛందములో (ఛందోదర్పణములో) నున్నది. అట్టి పద్యమును సుమతిశతకమునుండి నేను ఉదహరించినాను. ఈ కారణములన వలననే నేను శతక రచయిత తప్పక నన్నయ నన్నెచోడుల తరువాతి వాడని తెలిపాను.
(2) తిక్కనకు 50 సంవత్సరాలు అటో యిటో అనడానికి మరొక కారణము. సుమతిశతకమును భీమకవి వ్రాసినాడాని అనుకొంటే ఈ భీమకవియే భీమనఛందము అని పిలువబడే కవిజనాశ్రయమును కూడ వ్రాసినాడని అనుకొంటే ఈ కవిజనాశ్రయ కాలమును మనము నిర్ణయించాలి. దీనిని నేను వివరముగా నాeemaata.com/em/issues/200903/1413.html?అల్లినొనెపగె=1"> క్రౌంచపదము అనే వ్యాసములో వ్రాసియున్నాను. తెలుగులో ఉండే క్రౌంచపదము, మంగళమహాశ్రీ వృత్తపు లక్షణాలు నన్నెచోడుని కుమారసంభవపు ప్రభావము వలన వచ్చినవే. కాబట్టి భీమన కవిజనాశ్రయమును వ్రాసియుంటే అది నన్నయ, నన్నెచోడుల తరువాతనే, ముందు కాదు. ఇక పోతే ఎంత తరువాత అన్నది నన్నెచోడుని కాలమును బట్టి ఉంటుంది. నా ఊహలో నన్నెచోడుడు నన్నయ సమకాలికుడు, కాని చాలమంది అతడు నన్నయ తిక్కనల మధ్యకాలములో జీవించాడని అంటారు.
(3) ఇక్కడ మరొక చిక్కు ఏమనగా, సుమతిశతకములో పద్యాలు చాల తక్కువ, అందువలన మనకు తక్కువ దత్తాంశములతో ఎక్కువ ఫలితాలను ఆశించడము వీలు కాదు (ఉదా. నన్నయ వ్రాసిన రెండున్నర మహాభారత పర్వాలలో అరసున్న ప్రాస ఉండే పద్యాలు పదికంటె తక్కువ). నేను ఇక్కడ తెలిపినవి పూర్తిగా ఛందశ్శాస్త్రముపైన ఆధారపడిన నా ఊహలు మాత్రమే, మిగిలిన విషయాలపైన వ్రాయడానికి నాకు అర్హత లేదు.
కదిలే కాలానికీ, కదలక మెదిలే యెద యేటికి మధ్య సంఘర్షణలా, సంవేదనలా సాగింది ఈ కథ!
గట్టు మీద చెట్టుకీ, ఒడ్డునొరుసుకుంటూ ప్రవహించే నదికీ మధ్య ఎన్నేసి మాటలు జరిగాయీ! అనే విస్మయమూ కలిగింది. ఆత్రేయ గారన్నట్టు “ఎద మీద ఎద పెట్టి సొదలన్నీ వినుకుంటే…” ఇలాటి కథా సుధలెన్నో కురుస్తాయేమో!!
“సౌపర్ణిక నాకు చలనాన్ని చూపిస్తుంది! నేను ఆమెకు స్థిరత్వాన్ని విశదీకరిస్తాను!” — ఒకరి అనుభవం మరొకరికి జ్ఞాన బోధన కావడమే ఈ వాక్యానికి భాష్యం! అదే ఈ కథ లోని వేదసారం కూడా!
(1) భర్తృహరి సుభాషిత శతకములలోని పద్యాలు ఒకే ఛందస్సునకు చెందినవి కావు. కాని హాలుని గాథాసప్తశతిలోని పద్యాలన్నియు గాథాలక్షణములు కలిగినవి. దీనిని గురించి నేను eemaata.com/em/category/library/gathasaptasati/ "> ఇటీవల చర్చించియున్నాను. కందపద్యమునకు ఆధారము ఈ గాథయే. అందువలన సుమతిశతక కర్త హాలుని ఉదాహరణముగా నెంచుకొని ఒకే ఛందస్సైన కందమును మాత్రమే వాడియుండవచ్చును.
ఈ పద్యములోని ఒక విశేష మేమనగా – ఇందులోని అన్ని పాదములలో ప్రాసాక్షరమునకు ముందు అర్ధబిందువు (అరసున్న) ఉన్నది. ఇలాటి పద్యములు నన్నయ భారతములో కొన్ని ఉన్నవి, ఉదా.
తిక్కన భారతములో ఇట్టి నియమమును పాటించని పద్యములు ఉన్నాయి. నన్నెచోడుడు అర్ధబిందు, పూర్ణబిందు ప్రాసలను కొన్ని చోటులలో సంకరము చేసెను. కావున సుమతిశతక కర్త నన్నయ తఱువాతి వాడనియు, తిక్కనకంటె ముందో లేక అతని సమకాలికుడో అని చెప్పవచ్చును. ఎందుకంటే ట అక్షరముముండు ఉండే అరసున్నను ప్రాససాంకర్యము చేయడము తిక్కన కాలములో అమలులో నుండినది. సుమతిశతకములో అలాటి పద్యము మాటకు ప్రాణము … పద్యములో బోఁటి పదమునకు అరసున్న ఉన్నది, మిగిలిన పదములకు (మాట, కోట, చీటి) అది లేదు.
(3) నన్నయ, నన్నెచోడుడులాటి కవులు బండి ర, గుండు ర లకు ప్రాస సాంకర్యమును చేయలేదు. సుమతిశతకములో ఱ ప్రాస పాటించబడినట్లే తోచుచున్నది. కొన్ని చోటులలో దాని లేమి తరువాతి కవులు పద్యసౌలభ్యమునకై చేసిన మార్పు అని అనుకొంటాను.
పై మూడు కారణములవలన సుమతిశతక కర్త బహుశా తిక్కనకంటె ముందు లేక తిక్కన సమకాలికుడో అయి ఉండవచ్చును.
(4) మన్మథుని భార్య రతిని గురించి చెప్పేటప్పుడు రతీదేవియే సరి. కాని రతికేళికి, ఆనందమునకు దేవి అన్నప్పుడు ఆ పదము రతిదేవి అవుతుంది.
But what he wrote is this: “కాని 1868 సంవత్సరపు ప్రచురణ నాకు ప్రపంచంలో ఏ గ్రంథాలయంలోనూ దొరకలేదు.”
He is referring to Vavilla/Adisaraswati’s edition, reported to have been published in 1868, not about any Sumati Satakam. And his distinction throughout the essay is between “Vavilla/Popular” and “Brown” editions. Perhaps Prof. VNR may comment himself, if he should happen to check this comments page.
Well, we all know that C.P. Brown apparently published his edition in 1842 itself (and VNR mentions it as well!), but there is no copy of it came to light so far. Even a person like late ban.gO.re could not locate a copy of it.
Regarding your reference to Barnett’s catalogue that work contains other verses as well. I can personally speak in detail about British Library Telugu collections, also the uncatalogued ones. But, I believe, its out of topic as the question is not about pre-1868 publications in which some verses from sumati Satakam appear.
కొందరికి మాత్రమే తెలిసిన ఈ మహా మేధావిని తెలుగు వారందరికి పరిచయం చేసి, ఆనందింప చేసిన ఘనత మీకే దక్కింది అనడంలో ఎలాంటి సందేహమూ లేదు. మీరన్నట్టు, నిజానికిది చిన్న ప్రయత్నం కాదు — చాలా పెద్ద ప్రక్రియ అనే చెప్పాలి.
శ్రీ వెల్చేరు నారాయణ రావు గారికి పుట్టిన రోజు శుభాకాంక్షలతో బాటు, మీకు శుభాభినందనలూ తెలియ చేసుకుంటూ…
నమస్సులతో
-ఆర్.దమయంతి.
ఊర్మిళాదేవి నిద్ర గురించి surya venkata subrahmanyam గారి అభిప్రాయం:
02/19/2013 9:37 am
తూర్పుగోదావరి జిల్లాలో పాడుకొనే పాట ఊర్మిళా దేవి నిద్ర నా దగ్గరున్న ప్రతిని పంపమంటారా?
నేల శబ్దానికి మూలద్రావిడ ధాతువు -*ఞాల శబ్దమని భాషావేత్తల అభిప్రాయం. — సురేశ్ కొలిచాల
‘ఇల’ కూడా ఇలా వచ్చిందేనేమో ననిపిస్తొంది — తః తః
తెలుగు లిపిలో రాయడంలో -*ఞాల (ñāla) ‘ఇల’ (ila) దాదాపు ఒకే రకంగా కనిపిస్తాయి. ఈ రూపసామ్యం తప్ప ఞాల నుండి ఇల అన్న శబ్దాన్ని నిష్పన్నం చేయడానికి వేరే ఆధారాలు ఏమైనా ఉన్నాయా?
నాకు తెలిసి ñā > i ద్రావిడ భాషలలో ఎక్కడ కనిపించదు. అదీకాక, ‘ఇల’ శబ్దం తత్సమమని (‘ఇలా’ శబ్దానికి సమమని) నిఘంటువులు పేర్కొంటాయి. ఋగ్వేదంలో ‘ఇలా/ఇళా’దేవిని అగ్నితో సమానంగా ప్రాచీన దేవతగా పూజించడం కనిపిస్తుంది:
@తః తః గారు: ముందుగా పరుచూరు అనే రాశాను. తరువాత, -కి అన్న ద్వితీయా విభక్తికి ఔపవిభక్తిక రూపం రాయాలేమో అని అనుమానపడి పరుచూరి అని మార్చాను. పరుచూరు అని రాయడమే కరెక్టు.
@మోహన గారు: నా స్వస్థలము తెలంగాణలోని జగిత్యాల. దానిని కొంతమంది జెత్యాల అని, జెజ్యాల అని పలకడం నేను విన్నాను. -ఆల అన్న ప్రత్యయంతో తెలుగుదేశంలో ఉన్న ఊరిపేర్లు కోకొల్లలు: జగిత్యాల, మల్యాల, నంద్యాల, చీరాల, పేరాల, కొడిమ్యాల, పరకాల, పరిటాల, పెండ్యాల, పొన్నాల, మామిడాల, కనగాల, ఓగిరాల, కానాల, గుండాల, చిక్కాల, వావిలాల, ఇటిక్యాల, లింగాల మొ॥ కొన్ని ఉదాహరణలు.
నేల శబ్దానికి మూలద్రావిడ ధాతువు -*ఞాల శబ్దమని భాషావేత్తల అభిప్రాయం. ఈ -ఞాల శబ్దమే -యాల శబ్దంగానూ (నంద్యాల, పెండ్యాల మొదలైన వాటిలో) -ఆల శబ్దంగాను ఊరిపేర్లలో నిలచిపోయిందని నా అభిప్రాయం.
ద్రావిడభాషలలో పదంలో అచ్చుల మధ్య ఉండే (intervocalic) -గ- కారాన్ని తేలికగా కంఠ్యోష్మ (Velar fricative) -హ- (x) కారంగా పలకడం కద్దు. పగలు అన్న పదాన్ని పహxలు అని పలికినట్టు, జగిత్యాలను జహిత్యాలగాను, జెజ్జాలగాను పలికే అవకాశం ఉంది.
అయితే, సంధ్య అన్న పదం సంజెగా మారినట్టు (ధ్య > జ/జె) జంధ్యాల అన్న ఇంటిపేరు కూడా జెంజాలగానూ, జెజ్జాలగాను మారే అవకాశం కూడా ఉంది. మీ గోత్రనామాలు జంధ్యాల వారి గోత్రనామాలతో ఎప్పుడైనా పోల్చి చూసుకున్నారా?
పరుచూరికి చెందిన శ్రీనివాసు: Gabriel Jouveau-Dubreuil రాసిన The Pallavas అన్న పుస్తకంలో 6వ శతాబ్దపు పల్లవుల సర్‌నేమ్‌ల (surnames) ప్రస్తావన ఉంది. అయితే ఇక్కడ ప్రస్తావించిన సర్‌నేమ్‌లు ఇంటిపేర్లు కాక బిరుదులో, కులనామాలో అయ్యే అవకాశం ఉంది. ఈ పుస్తకపు ప్రివ్యూ గూగుల్ పుస్తక విభాగంలో చూడవచ్చు.
I read the article that you wrote in eemaata about the poems written by ‘Karunasree’ and sung by Ghantasala.
It is good article and i certainly enjoyed reading it. Although i do not know even the basics of music, fortunately i developed an ear to appreciate music… i.e. essentially whatever is sonorous and melodious to the ear. thank you for writing and allowing us in to the nuances of music.
I wish Ghanatasala sang more of Karunasree poems. As a matter of fact i wish he sang the entire books of Udayasree. I also think the Ghantasala’s voice was at his best when he sang all these poems and it never had such quality in his later life.
If there are other singers who sang the poems of Papaiah sastry please do introduce them to us thru eemmata
Thanks. It’s a great service.
Kindly let me know how to write musical notes for songs. What is the technique ?
I byhearted notes for some telugu / hindi songs and I enjoy them on keyboard.
I took training of keyboard for one or two months.
Thank you once again.
I read this book many years ago and now I have read it again. Shri. K S RamaRao made a great effort to make Pingali Suranna easily understandable. Many Thanks to the Editor and team of EEMAATA!
I request many such books be published to help understand Telugu classics by all,especially the youth.
NAMASKAARAMULATHO- SESHA KUMAR K V
Lyla: You are right. The lunar cycle is around 28 days (more exactly 27 days, 7 hours, 43 minutes and 11.5 seconds), but the gap between two full-moons as observed from the Earth, known as synodic month, approximately averages to 29.53 days (We discussed about it in RB).
Parmigiani family must have derived their surname from the ‘Parmigiano cheese’ or the city of Parma or both. Parmigiano cheese got its name from the city of Parma, where that cheese was originally prepared. The name of the city Perma apparently is an Etruscan term for ‘circular shield’.
కల్ప అన్న పదానికి కాలానికి సంబంధించిన అర్థం మొదటినుండి లేదు. ఆరు వేదాంగాలలో కల్పం ఒకటి. అలాగే, కల్ప-వికల్పం (argument-counter-argument) సంకల్పం, కల్పధేనువు, కల్పవృక్షం, కల్పన, కల్పిత, కల్పవల్లీ, కల్పద్వీపం మొదలైన పదాలలో కల్పానికి ‘సంకల్ప’ (Will) సంబంధమైన అర్థమే కనిపిస్తుంది.
Thanks for your interest.
రాత్రి నృత్యం గురించి indrani Palaparthy గారి అభిప్రాయం:
09/27/2012 7:56 pm
Just now seen this English translation.
I am very happy that somebody actually took pain to translate this poem.
Don’t know whether Mr. Satyananda kumar garu is still following eemaata or not, but I want to ask him if I can use this translation any where else.
మిరోస్లావ్ హోలూబ్ మూలం, వేలూరి అనువాదం (భారతి పత్రిక నుంచి) ఈ eemaata.com/misc/Theta-vElUri.pdf">పీడీయెఫ్ లో చూడగలరు. ఇవి అందించిన జెజ్జాల కృష్ణ మోహన రావు గారికి కృతజ్ఞతలు.
After so many days I found “Eemaata. com” surprised myself that you are doing a good job by giving more information about our culture and mythology. Really I am blessed when i read “Manu Charithra.” Sir I have a request. pl. give prose version of manu charithra. it helps to understand well. pl. do not forget it. not only that book, but also poetry version should be simplified in prose. I hope that you would take my request into consideration.
కొంతమంది భాషావేత్తల అభిప్రాయం ప్రకారం వైదిక భాషకు సోదర భాష అయిన అవెస్తీయ భాషలాగా (Avestan) వైదిక సంస్కృతంలో మూర్ధన్య అక్షరాలే ఉండేవి కావు. ఆపై ఒక్క “ర” కారం మాత్రమే మూర్ధన్యం (retroflex) గా పలికేవారు. తరువాతి కాలంలో మనం ఇంతకు ముందు చర్చించిన నతి సూత్రం ఆధారంగా ర-కారం తరువాత వచ్చే న- కారం ణ-కారంగా (మూర్ధన్యంగా) మారింది. అంతేకాక, వైదిక సంస్కృతంలో ర-కారానికి ల-కారానికి తేడా ఉండేది కాదు రలయోర్ అబేధః అన్నది సంస్కృత వ్యాకర్తలందరూ అంగీకరించిన సూత్రం. మూల భాషలో ర- కారంగా ఉన్న దాన్ని ల-కారంగా పలికే మాండలికాల్లో అది మూర్ధన్య ళ-కారంగా పలికేవారని ఒక వాదం.
ఇప్పుడు మనం వేదవాఙ్మయంగా భావించే సాహిత్యం తరువాతి కాలంలో (బహుశా మహరాష్ట్రీ ప్రాకృతంలో) పలికే ఉచ్చారణ బట్టి గ్రంథస్థం అయ్యుండవచ్చని కొంతమంది అభిప్రాయం. ఉదాహరణకు మాధవ్ దేశ్‌పాండే రాసిన ఈ వ్యాసం చూడండి: “Genesis of Retroflexion in Rgveda: A historical and socio-linguistic investigation”.
ఇక తెలుగు, కన్నడ మొదలైన భాషలలో సంస్కృత పదాలలో కనిపించే “ళ” కారం చాలావరకు eemaata.com/em/issues/201203/1933.html" rel="nofollow">నతి సూత్రం ద్వారానే వివరించవచ్చు. ఈ కింది పదాలలో ర- కారం తరువాతే వచ్చే ల-కారం ళ-కారంగా మారింది, గమనించండి:
అరళము, కేరళము, ఖురళి, గరళము, తరళము, ధారళము, పరళులు, ప్రళయము, మురళి, విరళము, విరళి, సరళ వంటి పదాలలో ర-కారం తరువాత ళ-కారం కనిపిస్తుంది. అలాగే, ప్రక్షాళన, క్ష్వేళితము, క్షాళితము, ఇక్షునాళిక వంటి పదాల్లో ష-కారం తరువాత ళ-కారం కనిపించడం నతి వంటి ధ్వనిపరిణామమే.
అయితే, తెలుగులో “ళ” కారం కనిపించే కొన్ని పదాలు కన్నడ తమిళాలలో ళ-కారం కనిపించదు. ఉదహారణకు
కళ్యాణి (తెలుగు), కల్యాణి (కన్నడ, తమిళం);
కళ (art) కలా (కన్నడ, తమిళం);
అలాగే కన్నడలో “ళ” కారం కనిపించే కొన్నిపదాలు తెలుగులో మామూలు ల-కారంతో కనిపిస్తాయి:
ఈ పదాలలో ళ-కారాన్ని వివరించడానికి ఆరోజుల్లోని వివిధ ప్రాకృత భాషలను పరిశీలించవలసి ఉంటుందని నా అభిప్రాయం.
రమ గారు: సుబ్బులక్షి “సొలసి చూచినను సూర్య చంద్రులను లలి వెదజల్లెడు లక్షణుడు” అన్న అన్నమయ్య వాక్యాన్ని “లలివేద జల్లడు” అని పాడిందనేగా మీరు చెప్పదలుచుకున్నది? ఆ తప్పు ఉచ్చారణకు తమిళ వర్ణనిర్మాణానికి అంతగా సంబంధం లేదండి. ఉచ్చారణలో అంతగా తప్పులు చెయ్యని సుబ్బులక్ష్మికి ఈ అన్నమయ్య సాహిత్యాన్ని ఎవరో తప్పుగా రాసి ఇచ్చి ఉంటారు కర్ణాటిక్.కాం వెబ్ సైటులో లాగా (ఆ వెబ్ సైటులో చేరి యశోదకు సాహిత్యం చూడండి). ఆమె పాడిందే ప్రామాణికమై అందరూ అలాగే పాడుతుండవచ్చు. అయితే, మిగిలిన తమిళ గాయకులు సరళ, పరుషాలను తారుమారు చేయడానికి తమిళ వర్ణనిర్మాణమే కారణమని చెప్పవచ్చు. మూల ద్రావిడంలో పదాదిలో క, చ, ట, త, ప-లు గా, అచ్చుల మధ్య గ, స, డ, ద, వ-లు గా, అనునాసికాల తరువాత (ద్రుతం తరువాత) గ, జ, డ, ద, బలు గా పలుకేవారు. ద్విత్వాక్షరాలు మాత్రం క్క, చ్చ, ట్ట, త్త, ప్ప- లుగానే పలికేవారు. ప్రాచీన తెలుగులో ఇదే పద్ధతి ఉండేదని శాసనాల ద్వారా మనం తెలుసుకోవచ్చు.
వూరుపుటూరి గారు: దంత్య-చ, జలు నిజానికి దంతమూలీయ (alveolar) స్పర్శోష్మాలు (affricates). తాలవ్య-చ, జలు palatal stops. తాలవ్యాలను నాలిక మధ్య భాగంతో అంగులి మధ్యభాగం తాకడం ద్వారా పలుకుతారు. దంతమూలీయాలు నాలిక కొస (apical) దంతమూలం దగ్గర తాకడం ద్వారా పలికే ధ్వనులు.
ఈమాట బావుంది. ఎంతోమంది తెలుగు వారికి ఇలా శేవలందించడం సామాన్య మైన విషయం కాదు. అయ్యా! నేనూ చిన్నపిల్లల కోసం నీతికధలు వ్రాస్తుంటాను. ఈ మాటలో ప్రచురించే అవకాశం ఉందా? తెలుపగలరు. తెలుగు మరువకుండా టచ్ లో ఉంచుకునేందుకై కర్ణాటకలో ఉంటున్న నా ప్రయత్నం, ఆంధ్రలో టీచర్ గా 40 సం. పని చేసి విశ్రాతి పొందుచూ ఇలా ఆనుభవంతో చిన్న కధలు వ్రాయటం మొదలెట్టాను. మీ జవాబు కోసం ఎదురుచూడవచా?
ఈమాట లోని అంశాలకు ప్రాభావితమైన చదువరి.
ఆదూరి.హైమవతి.
“తెలంగాణాలో తోటి అల్లుడిని సడ్డకుడు/షడ్డకుడు అని, తోటి కోడలును సడ్డకురాలు అని అంటారు.” అని అన్నారు. నేనెక్కువగా విన్నది మాత్రం – ‘యారాలు’ అని. (ఇది తెలుగు పదం కాకపోవచ్చు కానీ, వాడుకలో ఈ పదాన్నే ఎక్కువగా విన్నాను.)
‘పలుకుబడి’ లో ఎన్నో తెలీని సంగతులు తెలియచేస్తున్నందుకు ధన్య వాదాలు సురేశ్ గారూ!
” మీకు లేసులు ముడేసుకోడం రాదు. ఇంకొకడికి చక్రం తిప్పడం రాదు. ఒకడికి చెక్కపని చేయడం రాదు, ఇంకొకడికి బంకమన్ను పిసకడం చేతకాదు. ఒకడికి చదవడం రాదు, ఇంకొకడికి దుక్కి దున్నటం రాదు. ఎవరికీ ఒకటొస్తే ఇంకోటి రాదు. ఎన్నేళ్ళ నుంచి వెతుకుతున్నానో ఒక్క మనిషి కోసం, మీకేం తెలుసు..” – సరిగ్గా ఇక్కడికి రాగానే అనిపిస్తుంది..ఇది ఖచ్చితం గా – కాల్వినో కథ అని.
మాధవ్ గారూ!
మీ అనువాదాలన్నీ చాలా అసక్తి కరంగా వున్నాయి. ఆసాంతం చదివించాయి.
అభినందనలు.
-ఆర్.దమయంతి.
What more can I say to your erudite comment, Laila garu! Except to request and remind you to accept the adage, ” de Gustibus non est Disputandum.” — Regards, Veluri Venkateswara Rao commenting not as Editor-in-Chief of eemaata.
Although, the poem #dIkshA laakshaa raaga rEkha# does not strictly fall under the category of Cento Poetry, I venture to say that the author has courageously took a bold step in almost creating a cento verse. Just like elegy, epic, epigram, ode and sapphic are poetic forms in western poetics, Cento is also a respectable poetic form. Usually, one uses lines from famous poets ( of course strictly speaking one has to use the entire line) and creates a valid poem. Cento verses are also known as patch verses.
To make a patch verse, you usually choose well-known poets and it is considered as a tribute.
One does not write a parody of poems or prose pieces by Tom Dick and Harry. A parody has its readability and value, besides providing enjoyment, if one chooses famous persons’ works. So, is the case with Cento verses.
I have nothing but admiration at the attempt by the author of dIkshaa laakshaa raaga rEkha.
I have been trying to write a few Cento Verses in Telugu for a long time and the present author has encouraged me with re-doubled vigor.
Regards.
Veluri Venkateswara Rao, commenting not as the Editor-in-Chief of eemaata.
అయినా మీకొక క్లూ ఇవ్వాలనుకుంటున్నా. సెంటెర్ ఆఫ్ ద యూనివర్స్ లో సైమన్ రిచ్ సెలవిచ్చినట్టు ఈ అన్ ఫినిష్డ్ భూమి మీద ఆ వూరు ఎప్పుడో అప్పుడు పుట్టక మానదని నా ప్రగాఢ విశ్వాసం. అంతకంటే చిత్రమేమిటంటే ఈ మధ్య నేనెప్పుడు కంప్యూటర్ ముందు కూర్చున్నా నా కళ్ళు ‘శంబళ ‘ కోసం వెదుకుతున్నాయి.
మీ వ్యాఖ్యలో కొన్ని విషయాలను మరికొంత లోతుగా ఆలోచించాల్సిన అవసరం ఉంది.
“బహుకాలంగా తెలుగు కవులకు వృత్తచతుష్కం (ఉ., చం., శా, మ) తప్ప యితర వృత్తాలు కేవలం స్వల్పంగానే వాడాలన్న తప్పుడు స్పృహ ఒకటి సంప్రదాయంగా వచ్చింది.”
“తెలుగుకవులకు వృత్తవైవిధ్యం ప్రదర్శించాలన్న కుతూహలం కూడా కద్దు కాబట్టి, అక్కడక్కడా వృత్తచతుష్కం బదులు మొక్కుబడిగా సందర్భానుసారం అన్నపేరుతో కొన్ని ఇతరవృత్తాలు గిలుకుతూ ఉంటారు.”
వృత్త వైవిధ్యం ప్రదర్శించాలన్న కుతూహలం సంస్కృత కవులలో కూడా ఉన్నదే. ఒక కావ్యంలో భిన్న భిన్న వృత్తాలు వాడడం సంస్కృత కావ్యాలలో కూడా కనిపిస్తుంది కదా. మీరన్న వృత్త చతుష్కం కన్నా కూడా కందాలు తెలుగు కవులు ఎక్కువ వాడారు. అలాగే ఆటవెలది తేటగీతులు కూడా. సందర్భానుసారంగానే సీస పద్యాలు, అక్కడక్కడ ఇతర దేశి ఛందస్సులూ కూడా వాడారు. ఇతర వృత్తాలను అరుదుగానే వాడారు. అయితే వాటిని విరివిగా ఎందుకు వాడలేదు అనే దానికి కారణాలను వెతికితే మనకి కొంత విషయ పరిజ్ఞానం కలగవచ్చు. కాని, వాళ్ళ తెలివితక్కువ తనం వల్ల, స్పృహ లేని కారణంగా మానేసారని సమాధాన పడితే దాని వల్ల ఒరిగే ప్రయోజనమేమీ లేదు. వాళ్ళు నిజంగా ఎందుకు వాడలేదో మనకి కచ్చితంగా తెలిసే అవకాశం ఎలాగూ లేదు.
వృత్తౌచిత్యమన్నది రెండు విషయాల మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. ఒకటి – చెప్పే విషయం, రెండు – చెప్పే భాష. ఉదాహరణకి మందాక్రాంత వృత్తాన్నే తీసుకుందాం. మొదటగా, చెప్పే విషయం. కాళిదాసు మందాక్రాంత వృత్తంలోనే మొత్తం ఒక కావ్యం వ్రాసాడంటే, ఆ కావ్యం ఎలాంటిది? అది కథా కావ్యమా? కాదు. అందులోని వస్తువూ, రసమూ, పాత్రలూ ఇంచుమించుగా మొదటి నుండి చివర వరకూ ఒకటే విధంగా ఉంటాయి. అంచేత ఆ కావ్యమంతా ఒకే వృత్తంలో రచించడంలో ఔచిత్యం ఉంది. అదే కాళిదాసు రఘువంశంలోనూ, కుమారసంభవంలోనూ అనేక వృత్తాలు ఎందుకు వాడవలసి వచ్చింది? అవి కథా కావ్యాలు కాబట్టి. అందులో వివిధ సన్నివేశాలు, పాత్రలు, రసభావాలు ఉంటాయి కాబట్టి.
కాబట్టి, తెలుగులో మందాక్రాంత విరివిగా ఎందుకు వాడబడ లేదు అనే ప్రశ్న వేసుకొనే ముందు, తెలుగులో మేఘదూతం వంటి కావ్యాలు ప్రాచీన కాలంలో ఎందుకు రాలేదు అని ప్రశ్నించుకోవాలి. అది వేరే చర్చ, కాబట్టి దానిలోకి నేను వెళ్ళడం లేదు. అలాంటి కావ్యాలు రానందువల్ల, ఆ వృత్తం అంత విరివిగా వాడబడలేదు. అది మొదటి కారణం. ఇక రెండవ కారణం భాష. మోహనరావుగారు, మీరూ చెప్పినట్టుగా మందాక్రాంత వృత్తం మొదటి నాలుగు గురువులూ తెలుగుకి ప్రతిబంధకం. గురువు లఘువుల సంఖ్యే కాదు, వాటి క్రమంలో కూడా వివిధ భాషల స్వరూపంలో తేడా ఉంటుంది. వృత్త చతుష్కం కాక మిగిలిన వృత్తాలు తెలుగులో విరివిగా లేకపోవడానికి యిది కూడా కారణమేమో పరిశీలించాలి.
“మన తెలుగుకవిత్వంలో యతిని ఒక తప్పనిసరి తద్దినంగా మార్చేసుకున్నాం కాని విరామస్థానంగా పాటించటమే లేదు కదా. ఇక విరుపుల అందం మీద ఆధారపడిన వృత్తం వ్రాయాలని తెలుగుకవులు యెందుకు తాపత్రయ పడతారు?”
వృత్తాన్ని విరుపులతో వ్రాయాలనే తాపత్రయం లేదు కాబట్టే తెలుగులో యతి విరామ స్థానంగా కాక అక్షర సామ్యంగా మారింది. కావ్యం మొత్తమూ పద్యాల విరుపుల అందం ఒక్కటే ఉంటే సరిపోదని మీకు నేను చెప్పనక్కరలేదు. సంస్కృతంలో కూడా రామాయణ భారతం వంటి కావ్యాలు ఇంచుమించు పూర్తిగా, కేవల పాదాంత విరామం మాత్రమే ఉన్న అనుష్టుప్పుతో నడిపించారు. ఇతర కావ్యాలలో కూడా కథా గమనం కోసం అలాంటి ఛందస్సే వాడబడింది. మందాక్రాంత వంటి అనేక విరుపులున్న పద్యాలు మేఘదూతం వంటి కొన్ని కావ్యాలలో మాత్రమే ఇంత విరివిగా వాడబడింది. తెలుగులో కూడా సందర్భం వచ్చినచోట చక్కని విరుపులతో హొయలుపోయే కందాలూ, సీసాలు మొదలైన మన దేశి ఛందస్సులో వ్రాసిన పద్యాలు ఉన్నాయి. మందాక్రాంత, మత్తకోకిల, లయగ్రాహి మొదలైన పెద్ద వృత్తాలకి విరుపులు లేకుంటే పద్యం అందం చెడిపోతుంది. తెలుగు కవులు ఈ వృత్తాలను వాడిన కొన్ని చోట్ల యీ అందాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకో లేదన్నది మాత్రం నిజమే. కథాగమనం కోసం వృత్త చతుష్కంలో పద్యాలు వాడినప్పుడు వాటికున్న ఒక్క విరామ స్థానం అవసరం మన కవులకి కనిపించ లేదు. అందుకే వాటిని పాటించలేదు. పైగా, వాటికి మందాక్రాంత వంటి నిర్దిష్టమైన (మూడు విరుపులతో కూడిన) నడక లేకపోవడం వల్ల, ఆ ఉన్న ఒక్క విరామాన్ని పాటించకపోవడం వల్ల పద్య సౌందర్యానికి ఎలాంటి ఇబ్బందీ లేదు. అలా విరామ స్థానంలో విరుపు పాటించనవసరం లేని వృత్తాలనే తెలుగు కవులు ఎన్నుకున్నారనీ, అవే వృత్తచతుష్కమనీ నా ఊహ.
కొంతమంది మరొక అభియోగం చేస్తూ ఉంటారు. కథా గమనానికీ సంభాషణలకీ సంస్కృతంలో లాగా చిన్న చిన్న పద్యాలు వాడకుండా యీ చాంతాడు వృత్తాలని తెలుగులో వాడారన్నది. ఇది కూడా అంత సమంజసంగా అనిపించదు. ఒకటి, తెలుగు కవులు కూడా చిన్న పద్యమైన కందాన్ని విస్తృతంగానే వాడారు. రెండు, సంస్కృతానికీ, తెలుగుకీ భాషా స్వరూపంలో చాలా తేడా ఉంది. పదాలలో, వాక్యాలలో సంక్షేపము (brevity) ఎక్కువగా సాధించే లక్షణం సంస్కృతానికి ఉంది. అది ఒక రకంగా formal language కాబట్టి దానికా గుణం ఉంది. తెలుగు భాషా స్వరూపం వేరు. ఇది పూర్తిగా వాడుక భాష. నిత్యవ్యవహారంలో సంక్షిప్తంగా మాట్లాడడం అన్నది సహజమైన విషయం కాదు. అందుకే సంస్కృత భాషలో సాధించ గలిగే సంగ్రహత్వం తెలుగులో సాధించడం సాధ్యం కాదు. అలా సాధించాలని చూస్తే అది సహజ సౌందర్యాన్ని కోల్పోయి కృతకంగా తయారవుతుంది. అంచేత కథ చెప్పడంలోనైతే నేమి, సంభాషణల్లోనైతే నేమి, కొన్ని చోట్ల మనకి పెద్ద వృత్తాలు అవసరం అవుతాయి. ఈ సంగతులన్నీ ఆలోచించకుండా, సంస్కృతంతో పోల్చి, తెలుగు కవిత్వంలో సంక్షిప్తత తక్కువ అని పెదవి విరిచెయ్యడం సరి కాదు.
“అసలు యతి, ప్రాసల నియమాలు రెండు వదలి వృత్తసహజవిరామాలతో అందంగా తెలుగులో యెందుకు పద్యరచన చేయసాహసించమో బోధపడదు.”
వృత్త విరామాల గురించి పైన చెప్పాను. ఇక యతి ప్రాసల నియమాలు వదిలి పద్య రచన చేసే సాహసం గురించి. ఎందుకు చెయ్యలేదూ, అలాంటి సాహసాలు కవులు చేసారు! ఈ వ్యాసంలోనే మోహనరావుగారు పేర్కొన్నట్టు రాయప్రోలు సుబ్బారావుగారు మేఘదూతానికి అనువాదమయిన దూతమత్తేభమనే కావ్యాన్ని యతిప్రాస నియమాలు లేని మత్తేభాలతో రచించారు. అలాగే మల్లవరపు విశ్వేశ్వరరావుగారు చిత్రాంగద అనే కావ్యాన్ని యతిప్రాస నియమాలు లేని పద్యాలతో రచించారు. యతి ప్రాస నియమాలు పాటించని కందాలు శ్రీశ్రీ సిప్రాలిలో కూడా మనకి కనిపిస్తాయి. ప్రాచీన కవులు ఎందుకలా రాయలేదు అంటే, బహుశా వాళ్ళకా ‘అవసరం’ కనిపించకపోయి ఉండవచ్చు. యతిప్రాసల నియమాలు పాటించడం వల్ల కవిత్వం పలచబడడం, వాటిని పాటించకపోవడం వల్ల గొప్ప పద్యాలు సృష్టింపబడటం జరిగిందనడానికి తగిన ఆధారాలు లేవు. అక్కిరాజు ఉమాకాంతంగారు అలా జరిగిందని అభిప్రాయపడ్డారు కాని, అది పైన చెప్పినట్టుగా సంస్కృతంతో పోల్చడం వల్ల ఏర్పడిన అభిప్రాయమే అని నేననుకుంటాను. యతిప్రాసల నియమాలు కవికి ఒకోసారి ఎలా ఉపయోగపడతాయో కూడా చక్కగా వివరించే వ్యాసం, ఈమాటలోనే eemaata.com/em/issues/200611/965.html">యిక్కడ ఉంది.
జయప్రభ గారు అంత దీర్ఘం గా చెప్పింది ‘ఆషాఢస్య ప్రథమ దివసే’ మీద చెప్పిన అభిప్రాయమేనా? ఒక రచన మీద వచ్చినట్లుగా ప్రచురిత మైన అభిప్రాయాల్లొ యెన్ని నిజంగా ఆ రచన మీద ఉంటున్నాయి?
అలా యేదైనా రచన మీద కాకుండా చెప్పే అభిప్రాయాలకు ‘ఈమాట’లో చోటు కలిగించే పద్ధతిని గురించి సంపాదకులు ఆలోచించాల్సిన సమయమాసన్న మైనదా?
తఃతః
[అటువంటి చోటు eemaata.com/forums/">ఈమాట చర్చావేదికల పైన ఎప్పుడో కల్పించాము. కాని, పాఠకులు ఆ వేదికను సద్వినియోగం చేసుకోవడంలేదని చెప్పడానికి చింతిస్తున్నాము … సం]
Allow me to add a couple of lines as information in re: SrInaatha.
Velcheru Narayana Rao and David Shulman have recently written a cultural biography of SrInaatha, entitled, ” SrInaatha: The Poet who made Gods and Kings”, published by The Oxford University Press (2012). A section in the book, ‘remembered biographies’, has an interesting discussion on ‘cATuvulu’. The discussion on the cATuvulu could as well complement the afterword in their other work: A Poem at the Right Moment (University of California Press, 1998), which has been introduced in these pages long time ago. I am planning on writing a review of SrInaatha for eemaata, soon.
అంత రంగాన పరచు కున్న అంబరం
ఆత్మలో ఆత్మగా వెలిగే కిరణం –
వెన్నెంటి వచ్చే వెచ్చని జ్ఞాపకం – మాతృ హృదయం.
ఇది సత్యం!
మననుంచి అమ్మని విడదీయలేం.
ఇక బాల్యం –
చిత్ర వర్ణాల సజీవ చిత్రపటం
కలల తీరాన –
కరగిపోని కమనీయ దృశ్యం.
ఆకాశానెగిరే రంగుల పతంగం
తళుకులీను జ్ఞాపకాల నక్షత్రం – బాల్యం!
నా వ్యాసం చదివాక, మీకు – మీ అమ్మగారు, వున్న వూరు గుర్తొచ్చాయంటే..
నాకూ ఆనందమేసిందండి!
అద్భుతమైన బాల్యాన్ని అందించిన నా తల్లి తండ్రులకు నేనేమిచ్చి ఋణం తీర్చుకో గలననిపిస్తుంది!..
నా మనసంతా లాగేసుకున్న సంక్రాంతి మీద రచనలు ప్రచురించిన ఈమాట వారికీ – ఈ సందర్భంగా నా కృతజ్ఞతలు తెలియచే సు కుంటున్నా…థాంక్యూ ఈమాట!
మీ స్పందనని తెలియచేసినందుకు, రాధ గారూ! ధన్యవాదాలు.
శుభాకాంక్షలతో-
ఆర్.దమయంతి.
భావనారాయణగారు: ఈరోజు “బహుత్ దిన్ హుయె”లో పాటలన్నీ (త్వరత్వరగా – fast forward చేసుకుంటూ) విన్నాను. “చందా చమ్‌ కే నీల్ గగన్ మె” అన్న పాట నిస్సందేహంగా శంకరశాస్త్రిగారి బాణీనే. ఆపాటలో ఆయన వీణ వాయించడం కూడా వినవచ్చు. లత చాలా గొప్పగా పాడిన పాట!
రాజా నాకు తెలిసి ఈ సినిమాలో ఒక్క పాటే పాడాడు. చాలా చిన్న బిట్: “ఓ చలా అకేలా నిర్జన్ వన్ మె” అన్నది. తెలుగు “బాలనాగమ్మ” ఆధారంగా తీయబడ్డ ఈ సినిమాలో యుగళ గీతాలు లేవు.
ఇంక మీరడిగిన ప్రశ్నకి జవాబు, క్లుప్తంగా, రాజాకి, జెమినీ సంస్థకి మొదటి నుంచి వున్న మంచి సంబంధమే. ఆయనకు సినిమాల్లో మొదటి అవకాశమిచ్చింది జెమినీ వాసన్. (సంసారం – 1950, తమిళంలో; చూ: రాజాపైన ఇదే పత్రికలో వచ్చిన eemaata.com/em/issues/200905/1433.html)">వ్యాసం. తరువాత కొద్ది కాలానికే “సంసారం” హిందీలో (1951) తీయదలచినప్పుడు రాజా గొంతు ఆడిషన్ చేయడం జరిగింది. అప్పట్లో జెమినీలో హిందీ విభాగానికి incharge గా ఉన్న ప్రముఖ గాయని: వక్కలంక సరళగారు రాజా గాత్రం హిందీలో ఒప్పటంలేదని అనడంతో అవకాశం దొరకలేదు. ఆ తరువాతి సంవత్సరం తీసిన “మిస్టర్ సంపత్”లో మరొక కొత్త గాయకుడికి (పి.బి.శ్రీనివాస్) హిందీలో పాడే అవకాశం దొరికింది. 1953లో, హిందీలో పాడకపోయినా, రాజ్ కపూర్ ఏక కాలంలో 3 భాషల్లో నిర్మించదలచిన “ఆహ్/ప్రేమలేఖలు” తెలుగు తమిళ వెర్షన్లకు పాడటంకోసం జిక్కి, రాజాలు బొంబాయిలో ఉన్నారు. (Check Arudra’s essay on this film production in his “సినీమినీ కబుర్లు” for fascinating anecdotal information.) చివరిగా 1954లో జెమినీ ద్వారానే హిందీలో పాడే అవకాశం దొరికింది. I don’t think that any north Indian producer”d have taken him :).
As to the “equation between Saluri and Eemani” I can’t say much. Nor do I think that there is much to say. Saluri was certainly *the* lead composer for Gemini between 1942 and 1948/49 (he did one more film: మంగళ-1951). The other two in the music department; viz. M.D. Parthasaradhi and Eemani took care of orchestration and at times background music. SS Vasan, the totalitarian, didnot duely credit the talent (not only i.r.t music but in other departments too!). During his 7 year stay at Gemini Saluri did just 4 films, for he couldnot work for any other companies.
Regards, — Sreenivas
ఈమాట గురించి గురించి Krishna Moorthy Veloori గారి అభిప్రాయం:
04/03/2012 11:47 am
Dear Sri Venkateswara Rao Garu,
I was delighted to read the EEMAATA web magazine first when I was in Sydney on a holiday during last October. I very much appreciate the efforts being taken by yourself and the editorial team in bringing out such a classy magazine for those telugu readers the world over interested in telugu literature. You are doing great service to the cause of Telugu literature. Today I happen to read an article from earlier issues (2000) on Translation by Vallampati Venkatasusbbiah (Anuvaadakudika Naa Anubhavaalu) and was extremely happy to understand the intricacies of translation, since I am translating some Kannada novels into Telugu, my mother tongue.
సురేష్ గారూ! మీ స్పందన మొత్తం చదివాను. చాలా బాగా రాసారు. అందుకు ముందుగా నా ధన్యవాదాలు తెలుపనీయండి. మీరు విమర్శించినందుకో, ప్రశంసించినందుకో కాదు, కానీ, ఒక పాఠకుడిగా మీ అభిప్రాయాన్ని ఇక్కడ వ్యక్తపరిచినందుకు సాటి తెలుగు వారిగా మిమ్మల్నిఆనందంగా – అభినందిస్తున్నా..(ఎందుకంటే చాలా మంది చదువుతారు..కాని చెప్పరు..హార్లిక్స్ ప్రకటనలో లా….) అందుకే మీ ఒకో సందేహానికి ఒక్కో సమాధానాన్నిక్కడ పొందుపరుస్తున్నాను.
@ ” మిమ్మల్ని కాని మీ కవితని కాని ఉద్దేశించి అనటంలేదు కానీ” …
*.. అంటూ ఆగారే! ఇందులో వెనకాడేందుకేముందీ?.. మీరు నా కవిత నుద్దేశించే ఇదంతా రాశారు. (లేకపోతే నేనింత గా ప్రతిస్పందించే అవకాశం నాకెక్కడిదనీ !?)
@ ‘ ఒకసారి మీ కవితని ‘చదివినవెంటనే ‘ అభిప్రాయాన్ని రాయటం మొదలుపెట్టాను. కానీ ‘ మరలా పైనుంచి కొసదాక చదివాను’ భావాన్ని ఎలా ప్రవహింపచేసారా అని.,,’
* చాలా తక్కువమందికి మాత్రమే అలవడే ఒక మంచి అలవాటు ఇది. (నాకు లేని మంచి లక్షణాలు ఎవరిలో వున్నా మెచ్చుకోకుండా వుండలేను మరి! .)
ముందొచ్చే ఆలోచన్లన్నీ – సముద్రపు తుఫాన్లు. ఆ వెనకొచ్చేవే అసలైన తేట తనపు ప్రవాహాలు. – ఇలా రెండో ఆలోచన దగ్గర ఆగి, ఆలోచించి రాసే వారి మాటలే నిజానికి – అందర్నీ ఆలోచింపచేస్తాయి. అందుకే మాట్లాడేటప్పుడు…తెలివైన వారు మాత్రమే – కాసేపాగి, నిదానించి సమాధానమిస్తారు.
@ ” మీ విధానం, పదాలు, అల్లిక బాగుంది.’
* నిజమే. కవిత్వం అంటే – మంచుదారాల పోగులు, మలయ పవనాల పరిమళాలు – కలిపి నేసిన విరిమబ్బుల కోక వంటిది. థాంక్యూ!
@ ‘చదువుతున్నపుడు ప్రతి పాఠకుడు తనకర్ధమైనంతవరకు వాక్యంలో రచయిత పొందుపరిచిన భావానికి లోనవుతాడు..’
* అప్పుడే రచయిత గుర్తుండిపోతాడు. మన తెలుగు లో అలాంటి వారిని వేళ్ళమీద లెక్కించొచ్చు.. (ఆ వరసలో చేరాలనుకోవడం – నా వరకు నాకు ఖచ్చితంగా అత్యాశే అవుతుంది. కాదనను. కాని, ప్రయత్నించడంలో తప్పు లేదు కదా అని..)
@ “ఒక వాక్యం నుండి మరో వాక్యానికి, ఒక పాదం నుండి మరో పాదానికి దాటుతున్న గ్రాహకుడికి, ఒక ప్రయాణీకుడు మజిలీలు మజిలీలుగా పల్లకిలో పయ నించి గమ్యాన్ని చేరుకున్న అనుభవం కలగాలి.”
* అంటే మీ వుద్దేశం లో – అక్షరాలు పల్లకీలు, భావాలు మనసుని మోసే బోయీలూ కా వా లంటారు.. అవునా!?
@ “ఒక్కోకవితలో నవరసాల్ని పండించవచ్చు ఐతే భాషతో పాటు భావాన్ని చక్కగా పరచగలిగితే. మన తెలుగు అందుకు ప్రసిద్ధం.”
* మీరంటోంది నిజమే! నేనూ ఒప్పుకుంటాను. మన తెలుగు భాషకున్న విశిష్టత ఏమిటంటే – రచనల్లో నవరత్నాల్ని గుమ్మరించ వచ్చు.. పున్నమి గుత్తులనూ పూయించనూవచ్చు..
@ ‘ఓ పాఠకుడిగా నా అభిరుచిని వ్యక్తపరుస్తున్నానంతే.’
* అంతే అనకండి. ఇంత అద్భుతంగా..అందరూ వ్యక్త పరచలేరు! మంచో, చెడో..తప్పో..ఒప్పో..నిష్టూరమో..నిగ్గదీయడమో..ఏదో ఒక దాని గురించి మన తెలుగు వాళ్ళం స్వేచ్చగా మాట్లాడుకోవాలి. సాహిత్యపరమైన విషయాలు చరిచించుకోవాలి. అభిప్రాయాలు, వ్యక్తపరచుకోవాలి. విస్తృత పరిధిలో వెల్లడించుకోవాలి. అసలిందుకే గా – ఈమాట నిర్వాహకులు మనకిక్కడ ఈ స్పేస్ ఇచ్చింది? మీకు దొరికిన అవకాశాన్ని చాలా చక్కగా సద్వినియోగం చేసుకున్నారు. అభినందనలు.
@ “తప్పులుంటే క్షమించాలి.’
* ఎందుకండీ..అంత పెద్ద మాట!..సాహితీ ప్రియుల అంచనా మేరకు రాయలేకపోతున్నందుకు.. ఇలా – నేనే అడగాలేమో! .( రాయకుండా నన్ను నేను బాధపెట్టుకుంటే సరిపోయేదానికి..రాసి అందర్నీ బాధిస్తు న్నానేమో ననే శంక కలుగుతూ వుంటుంది అప్పుడప్పుడు!
మూల్గుతున్న నక్క మీద తాటి పండు .. అన్న సామెత చందంలా..- ఈసారి సంపాదకుల వ్యాసం ‘ ఎమితిని సెపితివె.’. చదివాక నా భయం మరింత హెచ్చిందంటే నమ్మండి!)
సురేష్ గారూ! అందరి రచన్ల మీదా.. మీ అభిప్రాయాల్ని – నిర్భయంగా, నిర్మొహమాటంగా మీరిలాగే అభివ్యక్తీకరించాలని అభిలషిస్తూ…
ముందు కాలంలో కూడా మీ విలువైన అభిప్రాయాలను ఈ రీతిలోనే మాకందచేస్తారని ఆకాంక్షిస్తూ..
మీకు నా నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు తెలియ చేసుకుంటూ..మరి వుంటాను.
నమస్సులతో –
– ఆర్.దమయంతి.
వంశీగారూ! చాలా థాంక్సండీ, మీ స్పందన తెలియచేసినందుకు.
శుభాకాంక్షలతో-
ఆర్.దమయంతి.
రచయితలకు సూచనలు గురించి koride vishwanatha sharma గారి అభిప్రాయం:
03/21/2012 3:19 am
సంపాదకులకు, నమస్కారములు .
ఇప్పుడే మీ ఈ మాట చూసాను. చాలా సంతోషముగా ఉంది. తెలుగు సాహిత్యాభిమానులకు ఒక చక్కని వేదిక లభించింది. నేను సంస్కృత ఉపయాసకుడిని. ప్రతిజ్నా యౌగంధరాయణం పిల్లలకు చెప్పుతుంటాను. ఆ అంకకథలను, పుస్తక సమీక్షను మీకు పంపవలెననుకుంటున్నా. ప్రచురిస్తారా? బరహ. 8 లొ పంపవచ్చా? తెలియజేయండి.
సిరుల సంక్రాంతి నచ్చినందని మీ స్పందనని తెలియ చేసినందుకు కృతజ్ఞతలు ఋషి! తనకి సంక్రాంతి అంటే చాలా ఇష్టం. బొమ్మల కొలువులో – పార్కులు, మంచు కొండల అమరికలు తన ప్రత్యేకతలు. లావణ్యా! ఋషికి ఈమాట ని పరిచయం చేసినందుకు థాంక్స్ రా!
naa peru bathula prasad …nenu ganjibuvva katha rachayithanu. meru naa parmission lekundaa naa kathanu me sitelo pettadam entha varaku sababu…okka saari alochinchaqndi.
[మీ కథ ఎక్కడ ప్రచురించబడిందో ఆవివరాలన్నీ ముందు ఇచ్చిన తరువాత మాత్రమే, ఆ సాక్షి లింక్ ఎక్కువ కాలం పనిచేయదని తెలియడం వల్లనే, మీ కథను ఈమాటలో ఉంచాము. అది కూడా మీ కథ గురించి విస్తృతంగా మూడు లాంతర్లు వ్యాస రచయిత తన eemaata.com/em/issues/201105/1715.html">వ్యాసంలో చర్చించినందువల్లనే. ఇందులో సబబు కానిదేమీ లేదు. అయినా మీ అభ్యంతరం వల్ల మీ కథను ఈమాట నుంచి తీసివేశాము. మీకు కలిగిన ఈ అసౌకర్యానికి క్షమాపణలు. – సం.]
ఉగాది ఏ మతస్థుల పండగ అవుతుందా అనే సందేహం ఇంకా మిగిలే ఉంది.
ఈ నా అభిప్రాయము పై వాక్యము పైన మాత్రమే. మౌలికముగా పరిశీలిస్తే ఉగాది ఒక మత సంబంధమైన పండుగే. ఇది తెలుగువాళ్లకు మాత్రమే పండుగ కాదు, కర్ణాటక (యుగాది), మహారాష్ట్ర (గుఢి పాడ్వా) గోవా రాష్ట్రాలలో కూడ ఇది పండుగే. ఇది హిందువులలో శాలివాహనశకమును అనుసరించే వారికి చాంద్రమాన సంవత్సరాది. ఉత్తరదేశములో విక్రమశకమును అవలంబిస్తారు, వారి సంవత్సరాది పౌర్ణమి తరువాతి దినము. కాని సాంస్కృతికపరముగా హిందువులు మాత్రమే కాదు మిగిలినవారు కూడ శుభాకాంక్షలను అందించవచ్చును, అంత మాత్రాన వాళ్లు వారి ఆలయాలలో పండుగను జరుపుకొంటారా అనే విషయము సందేహమే. ప్రథమముగా యిది హిందువుల పండుగ, కాని తెలుగు మాట్లాడేవాళ్లలో ఎక్కువ మంది హిందువులు కాబట్టి ఇది తెలుగువాళ్ల పండుగ అయినది. అలాగే యిది నాలా కన్నడము మాట్లాడే హిందువులకు, మరాఠీ మాట్లాడే హిందువులకు పండుగ అయినది. యూదులు వాళ్ల సంవత్సరాదిని సెప్టెంబరు నెలలో చేసికొంటారు, సుమారు ఆరు నెలల తరువాత. ఈ విషయాలను కొన్నిటిని eemaata.com/em/issues/201005/1573.html?allinonepage=1">కళావసంతము వ్యాసములో చర్చించాను.
‘అరవయ్యేళ్ళ క్రితం ఎన్.టి.రామారావు ‘ – గురించి చదివి, చాలా ఆసక్తి కరమైన విషయాలు తెలుసుకునే అవకాశాన్ని కలిగించారు. ధన్యవాదాలు. ఈ వ్యాస రచనలో – రచయిత కొ.కు. సంతకాన్ని మనం చూడొచ్చు. ఉదాహరణకి షోకు రామయ్య పాత్ర మనకి కళ్ళకట్టినట్టు కనిపిస్తుంది. అలాగే విశ్వనాధ వారు అక్షింతలు జల్లడం కూడా. అలాగే అప్పట్లో రామారావ్ గారి కారెక్టరైజేషన్ కూడా ఒక దృశ్యంలా కనిపిస్తుంది. నాకెప్పుడూ ఏమనిపిస్తుందంటే – జర్నలిస్ట్ ఒక సమాచారాన్ని అందచేసేటప్పుడు అందులో జీవత్వాన్ని కూడా నింప గలిగితే పాఠకుల హృదయాలలో అది సజీవమై నిలుస్తుంది కదా అని! ఈ వ్యాసం చదివాక ఆ లోటు తీరినట్టు అయింది.
మరో విషయం – ‘పేరులేని ఎడిటర్‌గా కొడవటిగంటి కుటుంబరావుగారు చందమామతోబాటు కినిమా మాసపత్రికకు కూడా చాలా ‘చాకిరీ’ చేశారు’, అనే వాక్యం నన్ను కాసేపు మౌనంగా ఆలోచింప చేసింది.
అనేక రకాల దోపిడీలలో ఇదీ ఒకటి అని అనుకోవాల్సి రావడం నిజంగా విషాదకరమే!
రోహిణీప్రసాద్ గారూ! మీ నాన్న గారి జ్ఞాపకాలతో మీరేదైనా పుస్తకం రాసారా? అలా ఐతే, అది మార్కెట్లో దొరికే అవకాశం వుంటుందా? వీలుంటే తెలియ చేయగలరు.
మీ స్పందన తెలియ చేసినందుకు ముందుగా నా కృతజ్ఞతలు! మీరన్నది నిజమే. ‘చెట్టు ఆకులను రాల్చడం ప్రకృతి ధర్మమే! ‘ అయినా, అదొక విషాద ఘట్టం లా తోస్తుంది నాకు. అది మళ్ళీ చిగిర్చాక గానీ… ప్రాణం స్థిమిత పడదు.
‘నందన మందిస్తుంది ఆనందాన్ని సుఖశాంతులను, మీకు, ఈమాట పాఠకులకు తప్పక ..’ – మీ శుభాకాంక్షలకు చాలా సంతోషమైంది. ఈ మాట పాఠకుల తరఫున కూడా మీకు నా కృతజ్ఞతలు తెలియ చేసుకుంటూ..
శుభాభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
గుండె గోడల మీద వ్రేలాడే చిత్ర పటాలు ఈ చిన్ని కథలు!
****
అంతులేని శాఖోప శాఖలుగా భూమిన పరచుకున్న పేరు తెలీని ఓ మహా వృక్షం లాంటిది – ఈ సమాజము, ఈ జన సమూహమూ! విభిన్న మానవ మనుగడలను, జీవన వైవిధ్యాలను, విచిత్ర మనస్తత్వ విధానాలను గురించి తెలుసుకోవాలని ఉవ్విళ్ళూరుతూ వుంటాం. ఐతే, ఈ అంశాలని రచయిత – ఏ దృక్కోణం నుంచి పరిశీలించి, పరిశోధించి, చెబుతున్నాడా.. అనేదే రచనలో ఆసక్తిని రేకెత్తించే అసలైన విషయం అవుతుంది. నిజమైన పాఠకుని ఉత్సకత, తపన కూడా ఇదే. సరిగ్గా ఇలాంటి సందర్భాలలోనే ఆ రచయిత సామాజిక శాస్త్రవేత్త గా మారిపోతాడు( మారాలి కూడా). ‘రచయిత కి సామాజిక బాధ్యత వుంటుంది.’ అనే ఒక నైతిక శాసనానికి బహుశా ఇదే పునాది అనుకుంటా!
ఈ కథలు చదువుతున్నప్పుడు జాగ్రత్తగా పరిశీలిస్తే ఒక గొంతు వినిపిస్తూ వుంటుంది. పూర్తిగా చదివాక అదొక మనిషిదని గుర్తిస్తాం.
మనం మనుషులం. సందేహాల చిచ్చులం. లేకపొతే – మనకింత జ్ఞాన, విజ్ఞాన శా స్త్ర భాండాగారాలు లభించి వుండేవి కావు. ఒక్కోసారి డౌటేస్తూ వుంటుంది. వాచీ సరిగ్గానే తిరుగుతోందా, లేదాని! అప్పుడప్పుడు ఓ గొప్ప చిక్కు ప్రశ్నెదురౌతూ వుంటుంది. అసలీ జీవితం నిజమా? అబద్ధమా? అని. నవ్వుతూ మాట్లాడుతున్న మన ఎదుటి వాడి మనసులో ఏముందో తెల్సుకోవాలనే కుతూహలం కలుగుతూ వుంటుంది. కానీ, ఎలా తెలుసుకోడం ఈ నిజాల్నీ? తెల్సుకోవాలనే జిజ్ఞాస, తెలియరాక నిరాశా కలుగుతూ వుంటాయి. ఐతే, మనిషికి ఈ తపనంతా ఎందుకంటే – ఒక నిజం తెలుసుకోడం కోసం. నిర్ధారించుకోడం కోసం. అంతే. అదెలాంటి విషయమైనా సరే మనకి సందిగ్ధాలుండకూడదు. సందేహాలకి శాస్త్రీయ పరమైన నిరూపణ వుండాలని కోరుకుంటాం.
మనిషి తన నీడని చూసి తాను మొదట భయపడి పోయాడుట. ఆ తర్వాత కొన్ని క్షణాలకి.. ఆలోచనలో పడిపోయాడట. ఏమనంటే – తనకు కనిపించని ఈ నల్ల మనిషి తన వెనక మాత్రమే వస్తున్నాడా లేక అందరి వెంటా వస్తాడా అని. ఆ తక్షణమే తన తోటి వాళ్ళని తన పక్కనే నిలబెట్టుకుని, అందరి నీడల్ని పరిశీలించి ‘నీడ సహజమైన గుణమనీ, అది మనిషినుంచి విడ దీయ లేనిది’ అనీ కనుగొని తేలిక పడ్డాడట.
బ్ర్హమల్ని తొలగించుకుని, వాస్తవాల్ని నిర్ధారించుకున్నాక, కలిగే స్థిమితం పేరే శాంతి! దీని వల్ల మనకేం తెలుస్తుందంటే – తను కలసి జీవిస్తున్న జాతి వారిలో ఏక గుణ లక్షణాలు, స్వభావాలూ (అవి సహజమైనవైనా సరె, అసహజమైనవైనా సరే ) వుండాలని – మనిషి వాంఛిస్తాడు. ఇప్పటికీ ఈ మనిషి వాంఛ తీరడం లేదు.
పట్ట పగలే – కాగడాలు పట్టుకు తిరుగుతున్న ఓ ప్రఖ్యాత తత్వవేత్తని ‘నీకిదేం పిచ్చయ్యా?’ అని అడిగితే చెప్పాడట. ‘ఎక్కడైనా మనిషి కనిపిస్తాడేమో వెతుకుతున్నానని. ఆయన మాటల్లో – ఎంత గొప్ప అర్థం ద్యోతకమౌతుందో కదూ!?
ఇదంతా ఎందుకు చెబుతున్నానంటే.. మాధవ్ గారి కాల్వినో అనువాద కథలు చదువుతున్నప్పుడు – గుప్ఫున గుర్తొచ్చాయి నాకివన్నీ!
చిన్న చిన్న కథలెప్పుడూ పెద్ద పెద్ద సత్యాలే చెబుతాయి. ఇవీ అలాంటివే. మనకు అర్థమైనా, కాకున్నా – మన జీవితాలకున్న అర్థాలు కేవలం రెండు. రెండే రెండు. కథ కైనా అంతే. “The ultimate meaning to which all stories refer has two faces: 1. the continuity of life, 2. the inevitability of death.” అని అంటాడు ఈ రచయిత. ఎంత బాగా చెప్పాడూ!, అనిపించింది నాకు – చదవగానే!
నాకీ కథలు బాగా నచ్చడానికి మరో కారణం. ఇవి అనువాద కథల్లా లేకపోవడం! కథల్లొ పూర్తిగా తెలుగు వాతావరణం నెలకొని వుండటం వల్ల.. మంచి తెలుగు కథలు చదువుతున్నఅనుభూతి కలిగింది. ‘ఇవి అనువాదాలు’ అని చెపితే తప్ప తెలీనంత సహజంగా వున్నాయి. ముఖ్యంగా చదివింపచేసే చక్కని శైలి వల్ల ఆసక్తి కరంగా వున్నాయి. కథలు చదవడమంటే నాకు చాలా ఇష్టం. మంచి కథలు – బాల్యం నాటి జ్ఞాపకాల్లా.. గుండె గోడల మీద ఫ్రేములు కట్టిన చిత్రాలై కూర్చుంటాయి. నిజానికి షార్ట్ స్టోరీస్ రాయడం కష్టం. చదవడం తేలిక. కాని, మర్చిపోవడం మాత్రం అంత సులభం కాదు.
మాధవ్ గారూ! మీరు పరిచయం చేయడం వల్ల నేనీ రచయిత గురించి మరింతగా చదివి తెలుసుకోగలిగాను. ఈ సందర్భంగా మీకూ, ఈ మాటవారికి నా అభినందనలు తెలియ చేసుకుంటున్నాను. మరిన్ని కాల్వినో రచనలతో బాటు, మరెందరో మంచి రచయితలని మాకు పరిచయం చేయగలరని ఆశిస్తూ…
శుభాభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
నిజానికి, అప్పుడే కాదు..ఇప్పుడూ మనం ఆ ముచ్చట్లు తీర్చుకోవచ్చు. కానీ, మనకంత తీరికా, ఓపికలతో బాటు, అంత ముచ్చట్లూ మురిపాలకు – టైం కూడా వుంటం లేదు. కారణాలు అనేకం. కానీ, కుటుంబపు ఆప్యాయతానుబంధాల్ని పెంచే ఈ పండగ సంస్కృతీ సాంప్రదాయాల సెంటిమెంట్స్ మాత్రం చాలా గాఢమైనవని నా నమ్మకం!
అవునూ! మీ ఇంట్లో ఎలా వుండేది, ఈ సందడి?! వీలుంటే తెలియచేయండి. సరదాగా!
అభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
మాన్యులు శ్రీ రోహిణీప్రసాద్ గారి నివాళిని చదివి, ఆయన అనుసంధించిన ఆ స్వరలహరిలో తేలియాడుతుంటే మైమఱపు కలిగి, కళ్ళల్లో నీళ్ళుతిరిగాయి. మా చిన్నప్పుడు – ఆయన పేర్కొన్న ఆ కార్యక్రమం జరిగిన తర్వాత – మా బాబాయిగారు, పిన్ని మద్రాసులో మా ఇంటికి వచ్చినప్పుడు ఆ సంఘటనను గుఱించి మా అందరికీ వివరించి చెప్పటం, మా పిన్ని శ్రీ రోహిణీప్రసాద్ గారిని గుఱించి ఎంతో ఆప్యాయనంగా మాట్లాడటం నా కింకా గుర్తున్నది. తెలుగు సాహిత్యాన్ని వేలుపట్టుకొని నడిపించిన మహామహుని తనయునికి ఆయన సంగీతాభిమానమంతా సంక్రమించినదని మా పిన్ని అనటం వల్ల నాకప్పుడు శ్రీ రోహిణీప్రసాద్‌గారి పేరు తెలిసింది. వారిని నేనెన్నడూ కలుసుకోలేకపోయినా – మా బాబాయిగారు, నాన్నగారల ద్వారానూ; వారి అక్కగారు ప్రఖ్యాత రచయిత్రి శ్రీమతి శాంతసుందరిగారు, బావగారు సుప్రసిద్ధకథకులు శ్రీ రామవరపు గణేశ్వరరావు గారల ముఖతః వారిని గుఱించి తెలుసుకొనే అవకాశం కలిగింది. వారి స్మృత్యంజలి మా ఇంటిల్లిపాదినీ కదిలించిందని చెప్పటానికే ధన్యవాదపురస్సరంగా ఈ నాలుగు మాటలూ వ్రాశాను.
వ్యక్తితో అనుబంధం, ఆత్మీయత అల్లుకొన్నవారి రచనలెప్పుడూ ఆ వ్యక్తితో తమకు గల పరిచయాన్ని నెమరువేసుకొంటూ ఈ విధంగానే ఉంటాయి. శ్రీకృష్ణదేవరాయలు పరమపదించినప్పుడు అల్లసాని పెద్దనగారు నిఃస్పృహులై, “మనుచరిత్రం బందుకొనువేళ యెదురేఁగి పల్లకి తన కేలఁ బట్టి యెత్తె”, “ఆంధ్రకవితాపితామహ! అల్లసాని పెద్దనార్య! అని నన్నుఁ బిలచునట్టి కృష్ణరాయల తోడ దివి కేఁగలేక బ్రదికియున్నాఁడ” అన్న వాక్యాలు స్వోత్కర్షలు కావు.
సాహిత్యాభిమానులు అందులో చరిత్రశకలాలను గుర్తించి, వ్యక్తిజీవితాన్ని పునర్నిర్మించుకొంటారు.
చాలాకాలంగా భారతదేశవాసానికి, ఈనాటి ప్రచార భేరీభాంకారాలకు దూరంగా ఉండటం వల్ల మా బాబాయిగారిని గుఱించి ఈ తరానికి అంతగా తెలియకపోవటం జరిగింది. వారు స్వర్గస్థులైనప్పుడు నేను మా కుటుంబానికీ, బాబాయిగారికీ ఆప్తులైన శ్రీ మందలపర్తి కిషోర్ గారికి తెలియజేయటమూ, వారు సాక్షి దినపత్రికలోను, సాక్షి టివిలోనూ వెల్లడించటం జరిగింది. తర్వాత శ్రీ రవిబాబుగారు సహృదయంతో గౌరవపూర్వకంగా నెమరువేసుకొన్నారు.
ఈ లేఖావళిని ఈరోజే చూడటం మూలాన ఆలస్యంగా స్పందించినందుకు మన్నింప ప్రార్థన.
వారి జ్ఞాపకాలను మఱెప్పుడైనా వ్రాసే ప్రయత్నం చేస్తాను. శ్రీ రోహిణీప్రసాద్ గారికి ధన్యవాదాలు.
మోహనరావుగారు: గతి, నడక, మాత్రాఛందస్సుల గురించి *ముఖ్యంగా మీకు* 🙂 చెప్పనవసరంలేదు కానీ చాలా “స్త్రీల పాటలు”, ఉదా. “రాఘవ పరిణయం”, ఇలానే నడుస్తాయి (/పాడబడతాయి). కస్తూరి రంగ రంగ పాటని ప్రస్తావించారు కనుక, ఆపాటను “ఊర్మిళనిద్ర” పాడిన గాయని బి. సుబ్బులు గొంతులోనే యిక్కడ వినవచ్చు. పాడిన కాలం: 1930లు. నా దగ్గరున్న రికార్డు బాగా అరిగిపోయి ఉంది. So, please bear with the poor audio quality. — శ్రీనివాస్
ఇదో సరికొత్త ప్రయోగం!
**
మార్చ్ 2, 2011 1:20 ఈమాట
‘ గౌరవనీయులైన సంపాదకులకు, నమస్తే!
.’ ముందుగా మీకు నా కృతజ్ఞతలు తెలియచేసుకుంటున్నా. ఈమాట లో -మధ్యంతర రచనలకు’ స్థానాన్ని కల్పిస్తున్న వైనం బాగుంది. అలాగే- నెలకో, రెణ్నెల్లకో, ఒక చిన్న నవల కానీ, ఒక పెద్ద కథకు కానీ వీలు కల్పిస్తే మరింత బాగుంటుందనుకుంటున్నా.(చిన్న చిన్న ఇమేజెస్ తో). – ఆర్.దమయంతి.
*(మీ అభిమానానికి కృతజ్ఞతలు. పెద్ద కథలకు ఈమాటలో ఎప్పుడూ చోటు ఉంది. నవలా సాహిత్యాన్ని ప్రోత్సహించాలని మాకూ ఎంతగానో ఉంది. కానీ సమీక్ష కోసం, నవల మొత్తం ఒకేసారి పంపమనడం, రచయితలకు కుదిరే పని కాదు. అలా అని, సమీక్ష ఏమీ లేకుండా ప్రచురించలేము కూడాను. నవలను సమీక్షించే పద్ధతిపై ఒక అవగాహనకు రాగానే తెలియజేస్తాము. -సం. )
********
పోయిన సంవత్సరం లానే – నేనిక్కడ మరో ఆశ ని కూడా వ్యక్త పరుస్తున్నా..
ఈ మాటలో చక్కని గీతాలను వినిపిస్తున్నారు. సంతోషం. అలాగే పాఠకుల నుంచి కూడా గాయనీ గాయకులను ఆహ్వానించి, బావున్న పాటలను ఇక్కడ – ప్రతి సంచిక లోనూ మాకందించ వచ్చు కదా! పాడుతా హాయిగా..లా గా ‘ ‘నా పాట ఈమాట ‘ అని ఓ కొత్త ఫీచర్ ఆరంభిస్తే బావుంటుందేమో!?
చక్కని రచనల లానే …చక్కని గాత్రాలకీ – తుది న్యాయ నిర్ణేతలు మీరే అయి వుంటే బావుంటుంది. ఆలోచించండి.
చివరిగా.. సంపాదకులకు, సంపాదక వర్గానికి నా నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు తెలియ చేసుకుంటూ..
నమస్సులతో –
ఆర్.దమయంతి.
అవునండి! నాకలాగే అనిపించే వారు. ఇల్లు దేవాలయం అయినప్పుడు అమ్మా నాన్నలు మరి దేవతలే కదా ! .. అందుకని అలా అన్నా. కథ చదివి, మీ అభిప్రాయాన్ని వ్యక్త పరచినందుకు – థాంక్సండి.
మీకు నా సంక్రాంతి శుభాకాంక్షలు తెలియచేసుకుంటూ…
నమస్సులతో-
ఆర్.దమయంతి.
I happen to have with me a few copies of the rare and defunct monthly Kinema. I just have enough tech knowhow to scan its pages and send them across to the editorial board of eemaata.com" rel="nofollow ugc">http://www.eemaata.com that has been kind enough to post the stuff.
I feel that such archival material provides a glimpse for the present generation into our recent past and increase the general awareness of our journalistic past. I am glad at lease some readers are able to enjoy the experience.
ఆ సొగసంతా..మనదైన సంక్రాంతి పండగదే అంటే అతిశయోక్తి కాదేమో కదూ! నాకూ అంతే. ఆ ముగ్గుల లోగిళ్ళు దాటి రాబుధ్ధి కాదు.
చాలా థాంక్సండి రత్నాకర్ గారూ. పొద్దునే, ఈమాట తెరవగానే మీ మెచ్చుకోలు కనిపించింది. అంతే. గొప్ప ఉత్సాహమేసిపోయింది.
కృతజ్ఞతలతో…
– ఆర్.దమయంతి.
ఒక వేడుకైన జ్ఞాపకం..
********
ఆమె కన్నుల్లో మిస మిసలేవో తొణికిసలాడతాయి
ఆమె చూపుల్లో తారకలు తారట్లాడతాయి
ఆమె నవ్వుల్లో విరజాజులు సరికొత్తగా విచ్చుకుంటాయి
ఆమె నడకల్లో రాజహంసల సొగసులుంటాయి
ఆమె ఎదురైతే..పగలు – పండువెన్నెలౌతుంది. ఒక దేవత లా అగుపిస్తుంది.. వెనక జన్మ బాసల్ని గుర్తుకు తెస్తుంది. తీయని ఆనందానికి గురిచేస్తుంది.
ఆమె వంటి సుందరి కాని..దివ్య స్వరూపిణి కాని ఎందెందు వెదికినా కనిపించదు.
ఆమె సౌందర్యానికే – సౌందర్యవతి. వెరసి ఆమె ఒక వేయి శరత్పూర్ణిమల తేజస్విని.. నిండు నూరు పాళ్ళూ మన తెలుగింటి పడతి.
నటనలకే నటన నేర్పిన మహానటి.
ఆ అభినేత్రి – సావిత్రి..
ఈరోజు ( డిసెంబర్,6) ఆమె పుట్టిన రోజు! తెలుగు వారందరూ వేడుకగా గుర్తు చేసుకుంటారని..
అందరికీ అభిమానంతో –
ఆర్.దమయంతి.
గురువు గారు ,
I found this magazine in one of my search.. i have been using internet since 10 years , but i don’t know this magazine existence till now , your articles are wonder full , these are very use full for many people who are learning music like me. i want to read all of your articles since beginning. can you please advice me from which month you started posting these articles ?
thanks in advance ,
regards,
ramamohan
[If you click on eemaata.com/em/authors">ఈమాట రచయితలు link and then select కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్, you can see a list of all the articles in this magazine by him. …సం.]
Eemaata is probably not the right forum to dicuss purely Astrological topics like the one you have raised. There are many other forums in internet which discuss questions like these. However, my short answers to your questions –
1. It is practically not possible to observe the birth time to the nearest second.
2. There are many different opinions on what exactly ‘birth time’ is. Some say it is the time when the baby’s head comes out and some others say it is the time of first breath. For some other Astrologers it is the time of first cry or the moment when the umbilical chord is cut. So there is no consensus on this.
3. Most of the ‘good’ Astrologers accept birth time which is accurate up to a few minutes and then correct it to the precise second based on past events.
4. Generally it doesn’t matter for Astrology if it is a C-section or normal birth. People take the birth time as per whatever their definition of birth time is – normally the minute when the baby is taken out. These days people are trying to control the destiny of their children by choosing a ‘Muhurta’ or ‘good time’ for C-Section.
Your confusion about Pahadi/Durga is because you could not identify the shadjamam correctly.
I try and express myself in the minimum of words. My purpose is very clear. It is simply to help the reader/listener get more familiar with the ragas that are HEARD. The idea is NOT to write a historical or literary background to music. Several others already seem to be doing it. As a web magazine eemaata has the advantage of audio and video links. An author can ‘talk or sing’ although conversation is not possible. Writing about music has tremendous risks of becoming a verbose and showy piece and I try and avoid that.
పద్మావతీ గారూ! ‘మాట కాదు వినవేమే మనసా..’ పాట ఎంత బాగ పాడారంటే, మళ్ళీ మళ్ళీ వినాలనిపించేంతగా! సహజంగా నే నాకు చక్రవాకం అంటే చాలా ఇష్టమేమో..మరింత గా నచ్చేసింది. ఈ రాగాలాపన వినాలంటే.. ఏట వాలు కొండ నీడలో కూర్చుని..వినాల్సిందే! మీ గాత్రం లో మరిన్ని పాటలు వినాలనుంది. నాకిక్కడ దొరుకుతాయా?
అభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
I eagerly await articles from KRP, Paruchuri. I am one such person who uses list of ragas (sent) by Paruchuri and eemaata essays of KRP and trying something on my old harmonium. Please do continue sir. I am able to know something from the experiences of sri KRP. Thanq very much sir, for sharing information. People like me are benefiting from your incomparable analytical articles.
1. అస్సామీ… అని మీరు మొదలెట్టిన చాంతాండంత జాబితా – అస్సామీలో రామాయణాలు ఉన్నాయన్నది నిజమే కానీ, రామానుజన్ గారి లిస్టులో మొదటి పేరు అన్నామీస్ . అన్నాం వియత్నాంకి పూర్వనామం అనుకుంటాను.
నేనూ చూసాను, కానీ, మాధవ కండాలి రాసిన రామాయణం పేర్కొనకుండా వియత్నమీస్ భాషకు పూర్వనామమైన అన్నామీస్ అని రాసాడని అనుకోలేదు.
2. sculpture and bas-reliefs అనే మాట కి “శిల్ప ప్రదర్శన” అనే అనువాదం నప్పలేదు. అభినయనం అనే మాట అప్పు తచ్చు కాబోలు.
Is శిలాఫలకాలు better?
3. “వాక్య విశారదుడైన రాఘవుడు అలా అడగగా విని, మహాతేజస్సు గల మహాముని విశ్వామిత్రుడు ఇలా సమాధానమిచ్చాడు.” – ఈ శ్లోకంలో వాక్య విశారదుడు విశ్వామిత్రుడు. మీరు పేర్కొన్న శ్లోకంలో విభక్తులను అన్వయించుకొని చూడండి.
మీరన్నదే కరక్టు. తొందరలో చూసుకోలేదు.
4. ‘ఈ ఆశ్రమం ఎవరిదో, ఏ మహాత్ముడు కోపంతో శాపమిచ్చాడో ఆ కథను సంతోషంగా చెబుతాను రాఘవా!” – శాపమిచ్చిన కథను “సంతోషంగా” చెప్పాడా విశ్వామిత్రుడు? 🙂
హంత అన్న పదాన్ని ఏమని అనువాదం చెయ్యాలి? 🙂
5. “పూర్వం దివ్య సంకాశంతో, దేవతలచే పూజింపబడిన ఈ ఆశ్రమం”? సంకాశము అంటే పోల్చదగ్గది/ సమానమైనది అని అర్థం. దివ్య సంకాశము అంటే స్వర్గ సమానము అని అర్థం.
దివ్య అంటే స్వర్గం అన్న అర్థముందని అనుకోలేదు. You are right again! అంతకుముందు ఆశ్రమసంకాశం అంటే ‘ఆశ్రమం వలె’ అని రాసాను గాని,దివ్యసంకాశం అంటే దివ్యమైన వెలుగు అని అర్థంకూడా చెప్పుకోవచ్చని అనుకున్నాను.
నా అనువాదాన్ని క్షుణ్ణంగా చదివి నా సంస్కృత భాషా పరిజ్ఞాన పరిమితుల్ని ఎత్తిచూపినందుకు కృతజ్ఞతలు.
ఇది నాకు కూడ నచ్చిన eemaata.com/em/issues/200609/910.html">పద్యము. తెలుగు కన్నడ భాషలలో కవులు ఎక్కువగా చంపక, ఉత్పలమాలలను, మత్తేభ, శార్దూలవిక్రీడితాలను ఆ క్రమములో వాడారు. పోతన మాత్రము మత్తేభవిక్రీడితాన్ని ఎక్కువగా వాడాడు. తెలుగులో ఈ వృత్తములో ఇంత చక్కగా వ్రాయగలిగిన కవి పోతన మాత్రమే. ఈ రుక్మిణీకల్యాణము ఎన్ని కావ్యాలకు దారితీసిందో? సంస్కృతములో మాఘుని శిశుపాలవధ (మొదటి చంపకమాల ఈ కవియే ధృతశ్రీ అనే పేరుతో వ్రాసాడు), వాదిరాజయతి రుక్మిణీశవిజయము ఈ సంఘటనపైన ఆధారపడినదే. రుక్మిణీకల్యాణము ఒక గొప్ప ప్రేమకథ. బృందావనరావుగారన్నట్లు గౌరీదేవి హృదయము కరుణామృతభరితము. అందుకే రజ్జువును కాపాడమని ఇప్పుడు కూడా స్త్రీలు మంగళగౌరిని పూజిస్తారు. వినాయకచవితి సమయములో మొట్టమొదట పసుపు గౌరిని పూజించిన తరువాతే ఆమె ముద్దుల తనయుని పూజిస్తారు. అందుకే కర్ణాటకములో వినాయకచవితిని గౌరి-గణేశ హబ్బ అంటారు. బృందావనరావుగారు, మీ సాహితీసేవ ఇలాగే నిరంతరముగా కొనసాగనీయమని భగవంతుని ప్రార్థిస్తున్నాను. విధేయుడు – మోహన
రమ గారు: మీ ప్రోత్సాహానికి కృతజ్ఞతలు. భాషాశాస్త్ర విషయంలో ఇంకా నేను విద్యార్థినే.
మోహన గారు: మీరు చెప్పింది నిజమే. కన్నడములో ప-కారము తొమ్మిదవ శతాబ్దము తరువాత ఎన్నోశతాబ్దాలు చలామణిలో ఉండింది. అదీకాక, కావ్యభాషలో ప్రాచీన రూపాల వాడకం కొన్ని శతాబ్దాల వరకూ కొనసాగించడం అన్ని భాషలలోనూ కనిపిస్తుంది. As noted in the book titled A Grammar Of The Oldest Kanarese Inscriptions(1941) by Narasimha in its very first chapter: Up till the end of the 9th century p- is preserved. In the 10th century, forms with -h-in place of -p- begin to appear in all parts of the of Kanarese area (pg 1-2).
10-11వ శతాబ్దాలలో ప్రజల భాషలో చాలా ప- కారాలు హ- కారాలుగా మారిపోయాయని ఆయన చెబుతూ 14వ శతాబ్దం వరకు ఇది సంపూర్ణ ధ్వనిపరిణామంగా స్థిరపడిందని చెప్పారు.
అవునండి. నా వాక్య నిర్మాణం నేననుకున్న అర్థం ఇవ్వడం లేదు. స్పష్టత కోసం “రమ భరద్వాజ్ గారు చెప్పినట్లుగా నూఁగు + ఆరు అని విరవడమే సబబు.” అని రాసి ఉండాల్సింది. ఎత్తిచూపినందుకు కృతజ్ఞతలు.
వర్ణ వ్యత్యయం వల్ల “చయన్” “ఏను” గాను,”యెరడు” “రెండు” గానూ అలాగే ఏడు కూడా ఈ విధానం లోనే తెలుగున ప్రవేశించినవి. కన్నడం లోని “హ” తెలుగులో “ప” గా పరివర్తనం చెందినది. వాళ్ళ “హళ్ళి” మన ” పల్లి” అయినట్టు. ఇంకా ఇలా “హత్తి” మన “పది” అట్లా! తెలుగు, ముఖ్యంగా పాత తెలుగు, కన్నడం నించి తన రూపాల్ని గ్రహించింది.
ఇవి నన్ను బాగా ఇబ్బంది పెట్టే వాక్యాలు. పాత తెలుగు కన్నడం నుండి తన రూపాల్ని గ్రహించింది అని మీరు ఎందుకు అనుకుంటున్నారు? మనం తెలుగు కన్నడం నుండి పుట్టింది. కన్నడ తమిళం నుండి పుట్టింది వంటి ఆలోచనలు మానుకోవాలి. తెలుగు, కన్నడం, తమిళం అన్నీ ఒకే మూల ద్రావిడ భాషకు పుట్టిన సోదర భాషలు.
కన్నడ లోని “హ” తెలుగులో “ప” గా పరివర్తనం చెందలేదు. మూల ద్రావిడ భాషలోని /ప/ వర్ణం ఇటీవలే (9వ శతాబ్దిలో) కన్నడలో /హ/ వర్ణం గా మారింది.
పులి > హులి
పళ్ళి > హళ్ళి
పంది > హంది
తెలుగు ‘రెండు’ కన్నడ ‘ఎరడు’ నుండి పుట్టలేదు (వర్ణ వ్యత్యయం వల్ల అన్న మాట కరక్టే). మూలద్రావిడ ధాతువు *ఇరంటు నుండి తెలుగు రెండు, కన్నడ ఎరండు పుట్టాయి. అయితే, ఒక్క ‘అయిదు’ అన్న పదం విషయంలో తెలుగు కన్నడనుండి అరువు తెచ్చుకున్న పదం అని చెప్పుకోవచ్చు. ఈ కింది పటం చూడండి:
మామూలుగా, మూల ధాతువులోని /య/ వర్ణం తెలుగు వంటి దక్షిణమధ్య భాషలలో ఏ- కారంగా కనిపిస్తే, తమిళ, కన్నడ వంటి దక్షిణ ద్రావిడ భాషలలో ఆ- కారంగా మార్పు చెందింది. కొన్ని ఉదాహరణలు:
యాఱు > ఏఱు (తెలుగు = stream)
> ఆఱు (తమిళ కన్నడ)
యాన > ఏనుఁగు (తెలుగు)
> ఆన/ఆనె/యానై (తమిళ కన్నడ)
అందుకే, ‘ఏను’ అన్న పదం తెలుగుకు జన్మతః సంక్రమించిన పదం అని, అకారంతో మొదలయ్యే ‘అయిదు’ పక్క భాషల నుండిఆతరువాతి కాలంలో అరువు తెచ్చుకున్న పదం అని వాదించి నిరూపించవచ్చు. కాదంటారా?
పెసరు (=పేరు), పెసఱు (పెసలు = greengram) ఒకే ధాతువు నుండి రాలేదు. ఉత్తర ద్రావిడ భాషలైన బ్రాహియిలో పిన్, మాల్తోలో పిన్జె అంటే పేరు. మధ్య ద్రావిడ భాషలైన పర్జీ, గదబ, ఒల్లరీలో పిదిర్ అంటే పేరు అని అర్థం. తమిళంలో పెయర్, కన్నడలో పెసరు/హెసరు. ఇవన్నిటి ఆధారంగా పేరు *పిచర్/*పిసర్- నుండి వచ్చిందని నిరూపించడం సులభం.
పెసఱు (greengram) మాత్రం తమిళంలో పయఱు అని, కన్నడలో పెసఱు/హెసరు అని, నాయికీలో పెసళ్ అని అంటారు. దీనికి పచ/పచ్చ- = green అన్న ధాతువుకు ఏమైనా సంబంధం ఉండవచ్చునేమో కాని పేరుకు సంబంధించింది కాదు.
తెలుగులోని పెసఱు, ఉసిరు/ఉసురు మూలద్రావిడ మాతృకల నుండి కాకుండా కన్నడ నుండి వచ్చాయని మోహనరావు గారు అనడానికి ఆధారాలేమిటో నాకు బోధ పడటంలేదు. అచ్చుల మధ్య స- కార లోపం తెలుగులో సంపూర్ణమైన ధ్వని పరిణామం కాదు. ఒకే ధాతువుకు సంబంధించిన కొసరు, కోరు అన్న పదాలు కూడా తెలుగులో ఉన్నాయి.
సంఖ్యావాచకాల విషయంలో *చయ్‌న్‌ అన్న మూల ద్రావిడ ధాతువు తెలుగు శాసనాల కాలంలో ఏనుగా మాత్రమే కనిపించి, తరువాత ఆ రూపానికి ఏ మాత్రం సరిపోని అయిదు గా కనిపిస్తోంది కాబట్టి ఆ అయిదు తరువాతి రోజుల్లో కన్నడ నుండి అరువు తెచ్చుకున్నదిగా వివరించరించాల్సివస్తుంది.
తెలుగులో పెసఱు, ఉసురు,కొసరు మొదలైన పదాలు పుట్టుకతోనే తల్లి ద్రావిడభాష నుండి సంక్రంచిన పదాలుగా కాక, తరువాతి కాలంలో కన్నడ నుండి స్వీకరించిన పదాలుగా ప్రతిపాదించడానికి ఆధారాలు ఏవైనా ఉంటే వివరించగలరు.
నూఁగు అన్న పదం వ్యుత్పత్తి గురించి నేను ఆచార్య భద్రిరాజు కృష్ణమూర్తి గారితో గత రెండు రోజులుగా జరిపిన ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాల ద్వారా నేను నేర్చుకున్న విషయాలు:
1. నూఁగు అన్న పదానికి నున్- [DEDR 3700] అన్న ధాతువుకు అంతగా సంబంధం లేదు. నున్- అన్న ధాతువు ద్వారా నూఁగు అన్న పదంలోని ప్రథమాచ్చు అయిన దీర్ఘ ఊ- కారాన్ని వివరించలేము.
2. నూఁగు అన్న పదానికి తమిళంలోని నూంగు అన్న పదానికి సంబంధం లేదు.
Tamil lexicon ఆధారంగా: நூங்கு¹ (నూఙ్కు¹) nūṅku, n. cf. ஊங்கு (ఊఙ్కు). 1. Greatness; பெருமை (పెరుమై). (అక. ని.) 2. Abundance, intenseness; மிகுதி (మికుతి). (W.)
3. రమ భరద్వాజ్ గారు చెప్పినట్లుగాచెప్పినట్లుగానే నూఁగారు ను నూన్ + కారు అని విరవడం సరైనది కాదు. వెంట్రుకలకు సంబంధించి నూఁగు పదం తెలుగులో ఇప్పటికే ఉంది కాబట్టి నూఁగు + ఆరు అని విరవడమే సబబు.
4. నూఁగు అన్న పదానికి *నుసి/*నుసు [DEDR 3779] అన్నది సరైన ధాతువు. తెలుగులో -న్‌గు అమహత్వాచకాలకు తగిలించే ప్రత్యయం (ఉదా: *నాలు > నాలుఁగు (four); ఎలు > ఎలుఁగు (bear); పీణ > పీనుఁగు (corpse)). స- కార లోపం వల్ల నుసుఁగు నూఁగు అయ్యింది. ఇట్టి స- కార’ లోపానికి ఇతర ఉదాహరణలు:
కాబట్టి నూఁగారు అన్న పదం నూఁగు + ఆరు నుండే నిష్పన్నమయ్యింది.
నూఁగారు < నూఁగు + ఆరు
నూఁగు < నుసిఁగు < *నుసి < *నుచి (small, minute).
ఇక్కడ క్రియావాచకాలకు, విశేషణాలకు మాత్రమే వాడే "ఆరు" అన్న ప్రత్యయం నామవాచకమైన నూఁగారుకు వాడడం కొంత అరుదైన విశేషమనే చెప్పాలి. బహుశాః నూఁగారు ముందుగా క్రియాపదంగా గాని , విశేషణంగా గాని ఉండి తరువాత అదే పదం నామ్నీకరింపబడి ఉండవచ్చునని చెప్పవచ్చు.
నాకు ఓపిగ్గా ఈ విషయాలు వివరించిన భద్రిరాజు గారికి, చర్చలో పాల్గొన్న మిత్రులందరికీ నా కృతజ్ఞతలు.
జడమైన గుండె కి ‘స్పర్శ’ మణిప్రభవం – సంకీర్తనం!
**********
గౌరవ నీయులైన శ్రీ మోహన గారికి !
నమస్తే.
హరి నామ సంకీర్తనములకు మూల పురుషు డైన శ్రీ పాద రాయలు గురించి మీరు వ్రాసిన వ్యాసాన్ని పొల్లు పోకుండా చదివివించిందీ.. అంటే అందుక్కారణం -. మీ రచనా విధానం! ఆ వాగ్గేయ కారుని భక్తి, తత్వజ్ఞాన పద సంపదాసమూహం, సమ్మోహనం!
శ్రీ పాద రాయల బాల్యం, ..అతర్వాత సంఘటనలు ..అంతా కళ్ళ కట్టినట్టు ఒక కథలా చెప్పారు. కన్నడంలో రాసిన ఆ మహానుభావుని కృతులకు మీ తెలుగు అనువాదం రస రమ్యంగా వుంది. అక్షరాలు చక్కని సొగసు తేలాయి. మనసుని భక్తి భావంలో ముంచి తేల్చాయి. భగవంతుని పట్ల జడ మైన గుండె కి ఒక స్పృహని, స్ప ర్శ ని కలిగించే వైద్యం – వాగ్గేయ కారుల భక్తి పదం, పథం – హరి నామ సంకీర్తనం!
హరిపాదోదక మీ కావేరి
విరజానది స్నానముజేసి
అని చదవంగానె, భక్తి నదిలో మునకేసినట్టుంటుంది. అక్షరాల అంచుల్లోంచి ఒక పవిత్రతా భావం జాలు వారుతూ… తీపితేనెవాన తుంపరలు చిమ్ముతున్నట్టు… అనిపిస్తుంది. ఎంత మధురంగా వుందీ భావం!
కాలికి యందము హరియాత్రలె
ఆలయపు టందము తులసి బృందావవనము
చాల యందము చెవికి విష్ణు కథలు
ఇక్కడ ప్రహ్లాదుడు కనిపిస్తాడు..చేతులు జోడించి హరిని సంకీర్తిస్తున్నట్టు! ‘మస్తకమున పర వస్తు’ అని అంటున్న ఈ వాగ్గేయ కారుని మాటలకు ప్రత్యేక విశ్లేషణ ఏదైనా వుండి వుండాలేమో ననిపిస్తుంది. అలాగే.. ‘మనసిజపితునికై..’ అంటున్నప్పుడు కూడా!
దయకై తనుమనధనమ్ము లన్నిటి
నీదు పదకమలములం దుంచితిని
మఱిక నన్ను మాయ జేసెదవె
సరకు నొసగితిని పిదప సుంక మేల నయ్యా..
చదువుతూ వుంటేనే, కళ్ళు చెమ్మ గిల్లుతాయి. భగవంతుని పాదారవిందాలు దర్శనమౌతాయి. భక్తుని ఆవేదన, గళం లో ఆర్ద్రత అంతా కలసి ‘ సరుకు నొసగితిని కదా, మరి సుంకమేల నయ్యా!’ అని బేలగా అడుగుతున్నప్పుడు..ఆయన గొంతు జీర బోయి వుండెనేమో!…అన్న భావన నాకెంతో గొప్ప అనుభూతినిచ్చింది. భగవంతుణ్ని ప్రేమించి , తపించి, వెత చెందే హృదయం లోంచి పొంగే భక్తి రస భావ తరంగా లే.. వాగ్గేయ కారుల కీర్తనలు. అవి సజీవ నదులు. సంగీత స్వరాలను దారులు గా చేసుకుని, అమృత ధార లై ప్రవిహిస్తూ వుంటా యి ! అందుకే, ఎంత పానం చేసినా గానాన్ని, ఇంకా దాహం గానే వుంటుంది. కారణ జన్ములు. తపో ధనులు, భక్తి జ్ఞాన సంపన్నులు – వాగ్గేయ కారులు. సృష్టి కర్తకు, సంసార బంధులకు,బందీలకు మధ్య వారు సంధాతలు!
కాకుంటే, ఎంత తపిస్తే దక్కేను సామాన్యులకు! ఈ కావేరినది తీరాన ఈ విఠలుని సందర్శనం !?
మీ రచనలో మరి కొన్ని సరి కొత్త విషయాలను కూడా చదివి తెలుసుకోవచ్చు. ‘సావి రహే..’ పాటకి ముందు యమునా తీర.. శ్లోకాన్ని పాడాలని మీరొక నిజాన్ని తెలియ చేసారు. (కాని,సినిమా పాటలో ఈ సాంప్రదాయం అనుసరించినట్టు లేదు. కదూ!) అలాగే, ఉగా భోగము అంటె ఒక రాగా లాపన అని, ఐతె, అది అర్థవంతమైన పదాలతో కూడి వుంటుందనే కొత్త విషయం కూడా తెలుసు కోవచ్చు.
ఇక వృత్త మాలిక, దండకము, భ్రమర గీతం, వేణు గీతము.. వీట్లకి తెలుగు అనువాదం చాలా బాగుంది.
నిజమే! కన్నడం వచ్చిన వారికి శ్రీపాద రాయల వారు రాసిన కన్నడం సులభంగానె వుండొచ్చు! అయితే, ఆ భాష రాని మన వారికి మాత్రం, తెలుగు లో మీ అనువాదాలు రసరమ్యంగా వున్నాయనడంలో ఎలాంటి సందేహం లేదు. మీరిక్కడ పేర్కొన్న సంగీత సూచనలను అనుసరిస్తూ.. కీర్తనలను ఆలపించే అవకాశాన్ని ఈమాట పాఠకులకు కలగ జేసారు. స్వరార్చన చేసుకునే హరి గాన ప్రియులు – ఇదొక అదృష్టంగా భావిస్తారు.
‘కర్ణాటక సంగీతానికి పటిష్ఠ మైన పునాది వేసిన వారు శ్రీపాదరాయలు’ అని అన్నారు. నేనూ కర్ణాటక సంగీతం వింటూ వుంటా అప్పుడప్పుడు.! మీరన్నట్టు వాగ్గేయకార త్రయం లా.. వీరి పేరు ఎక్కువ గా నేను విన లేక పోయా మరి!
ఈ సాహిత్య వ్యాసాన్ని విపులీకరించి, విశదీకరించి రాయడంలో గల మీ కృషిని, శ్రధ్ధా సక్తులను మనఃస్ఫూర్తి గా ప్రశంసిస్తూ… కర్ణాటక సంగీత సాహిత్య పద పితామహుడైన శ్రీ పాద రాయల వారికి వందనములిడుతూ…
అతడు ఇచ్చిన విషయము ప్రకారము నూగారు నూంగు + కారు లేక నూఁగు + కారు లేక నూన్ + కారు అవుతుంది.
మోహనరావు గారు, మీ శ్రమకు కృతజ్ఞతలు. కారు గురించి ఆలోచించాలి.
rama bharadwaj గారు ఇలా అన్నారు:
అలాగే ‘నూ(క” అన్నపదం అర్ధానుస్వారమ్ తోనూ అలాగే అక్కడ అరసున్న లేకుండానూ కూడా నిఘంటువులు ఎందుకు పేర్కొంటున్నాయీ? ఇక్కడ అర్ధం ఒకటే మూలధాతువు కూడా ఒకటే అయిన్నీ … ఇలా రెండు రూపాలు– ఒకటి అరసున్న ఉండిన్నీ. ఇంకోచోట లేకపోవడానికిన్నీ కారణం ఏమిటంటారూ??
మంచి ప్రశ్నే అడిగారు. ఇక్కడ అర్థం, మూలధాతువు ఒకటే కాదండోయ్. (అరసున్న లేని) నూక అన్న పదానికి మూల ధాతువు *నూఱు- అన్న క్రియాపదం. నూఱు అన్న ధాతువుకు విరగకొట్టు, ముక్కలు చేయు అన్న అర్థాలున్నాయి. నూఱుక్క/నూక అంటే విరిగిన ధాన్యం(బియ్యం).
అరసున్న ఉన్న నూఁక అన్న పదానికి నూంక/నూన్క అంటే నువ్వుల చెట్టు.
నూనె అన్నది నువ్వు + నెయ్యి అన్న పదాల కలయికే. నువ్వు పదానికి నూఁవు, నూఁబిండి అని అరసున్న రాసిన ప్రయోగాలు ఉన్నాయండి. నూనెలో అరసున్న లేదు అంటే సున్నతోనో, అనునాసికమైన అచ్చుతో ఉండే ఉచ్చారణ ఈ పదబంధం ఏర్పడే నాటికే లుప్తమయ్యుండచ్చని అనుకోవచ్చు.
@కామేశ్వరరావు గారు: పాణిని గారు సరిగ్గా ఇదే విషయాన్ని సూచిస్తూ నాకు మెయిల్ పంపారు. అయితే, కిరణాలు పైనుండి కిందకు ప్రసరిస్తాయి, తీగలే కిందినుండి పైకి పాకుతాయి (ప్రాకుతాయి) కాబట్టి “పయిఁ బ్రాకుమరీచుల” అంటే మిరియపు తీగలే కావచ్చు అని నేనంటే పాణిని గారు “నాకొక్కటే సందేహం. మరీచములను మరీచులు అని నేనూ, మీరూ అనవచ్చునేమో గానీ, తిక్కన అంటాడా అని!” ఇప్పుడు మీ వివరణ కూడా చదివాక కిరణాలే ఒప్పని అనిపిస్తోంది.
పాణిని గారే ఇంకో ప్రశ్న లేవనెత్తారు: అది ‘మరీచుల నూఁగు నూఁగు లేఁగొమ్మలా’? లేక ‘మరీచులన్ ఊగు నూఁగు లేఁగొమ్మలా’? అని. ఊగులో అరసున్న లేదు కాబట్టి నూఁగునూఁగే సరైనదని నేను సవరించి చెప్పాను.
నూగుకి సన్నని అనే అర్థం తీసుకున్నా నూగు+ఆరు అన్న విరుపుకి అభ్యంతరమేమీ లేదు.
నూఁగారుకు నూన్+గు+ఆరు = నూగు+ఆరు అన్న విరుపుకు నాకేం అభ్యంతరం లేదు. మీరు చెప్పినట్లు “ఆరు” అన్న పదానికి వెంట్రుకలన్న అర్థం ఎలా వచ్చిందన్నది పరిశీలించవలసిన అంశం.
“తెలుగు వ్యాకరణ దీపం చిన్నది” అని చెళ్ళపిళ్ళ వెంకటశాస్త్రిగారు అన్న నాటికి నేటికి పెద్ద మార్పేమి రాలేదు. అట్లాగే, ‘తెలుగు నైఘంటిక దీపం’ కూడా చిన్నదనే చెప్పాలి. గత పది, పదిహేనేళ్ళుగా తెలుగు ప్రాచీన సాహిత్యం చదువుతూ, నిఘంటువులు చూస్తున్న నాకు అర్థమైన విషయం ఏమిటంటే మన ప్రాచీన సాహిత్యంలోని పదజాలాన్ని వివరించడానికి మనకు అందుబాటులో ఉన్న నిఘంటువులు పూర్తిగా చాలవని (శ్రీసూర్యరాయాంధ్ర నిఘంటువు నాకెప్పుడూ అందుబాటులో లేదు). అందుకే, నిఘంటు అర్థాలను వివేచించి, ప్రశ్నించడంలో తప్పు లేదనిపిస్తుంది.
బహుజనపల్లి వారి శబ్దరత్నాకరము లో నూఁగు అన్న శబ్దానికి ‘కొన్ని యాకులమీఁదను కాయలమీఁదను ఏర్పడియుండు చిన్న చిన్న ముండ్లు’ అన్న అర్థాన్నిచ్చి తిక్కన పద్యాన్ని ఉదాహరణగా ఇవ్వడం ఎంతవరకూ ఔచిత్యమో పరిశీలిద్దాం.
తిక్కన రాసిన నిర్వచనోత్తర రామాయణంలో షష్ఠాశ్వాసం లో 51వ పద్యం ఇది:
“… ఇందు బింబం పై దృష్టి నిలిపి చకోరాలు పైకి పాకే మిరియపు తీగల ‘నూఁగు నూఁగు లేఁత కొమ్మలను’ ముక్కులతో కదల్చి , తెమల్చుచుండగా ఎగిరే పక్షి ఆకృతి పొందాయి” అని నాకు తెలిసిన అర్థం.
ఇక్కడ నూఁగు అన్న పదానికి ‘కొన్ని యాకులమీఁదను కాయలమీఁదను ఏర్పడియుండు చిన్న చిన్న ముండ్లు’ అన్న అర్థం సరిపోతుందా? ‘కొన్ని యాకులమీఁదను కాయలమీఁదను ఏర్పడియుండు చిన్న చిన్న ముండ్లు’ అన్నది నామవాచకము (విశేష్యము). ‘నూఁగు నూఁగు లేఁత కొమ్మలను’ అన్న చోట ‘నూఁగు’ విశేషణంగా వాడినట్టు స్పష్టంగానే తెలుస్తోంది. ‘నూఁగు నూఁగు’ అని రెండుసార్లు వాడడం కూడా అది విశేషణమే అన్న వాదాన్నే బలపరుస్తున్నది. అందుకే నేను శబ్దరత్నాకరము లో నూఁగు అన్న పదానికి విశేషణార్థంలో ఇచ్చిన లేఁత అన్న అర్థాన్ని తీసుకొని అది సరికాదు అని వాదించాను.
రమగారు అన్నారు:
“నూగు” ని “నూన్” లోంచి చూడబోతే కదా మీకు ఇబ్బంది? నూగు అన్న పదాన్ని భిన్నంగా నున్న లేదా నూన్ అన్నదానికన్నా మీరు చూడటమ్ కస్టం ఏమీ కాదే?? భిన్నపదాలని మీరు ఏక వ్యుత్పత్తి నించి సాధించలేరు కదా?
రమ గారు: నూఁగు అన్న పదంలో మధ్యలో అరసున్న ఉన్నది చూసారా? తెలుగులో అరసున్న ఉన్న ప్రతిపదాన్ని ఒకప్పుడు పూర్తిసున్నతో పలికేవారని మనం చెప్పుకోవచ్చు. తెలుఁగు, తోఁట వంటి పదాలకు మిగిలిన ద్రావిడ భాషలలో ఇంకా సున్నతో ఉచ్చారణ నిలిచే ఉంది (తెలుంగు, తోంట మొ॥). నూగు మొదటగా నూంగు/నూన్గు అన్న రూపంలో ఉండేది అని మీరు ఒప్పుకుంటే అది నున్న/నూన్- అన్న ధాతువు సంబంధించిందేఅని వివరించడం అంత కష్టమేమి కాదని నా అభిప్రాయం. లేకపోతే, నూన్గుకు మిగిలిన ద్రావిడ భాషలలో సజాతి పదాలు చూపలేం. ప్రతి అచ్చతెలుగు పదానికి మూలద్రావిడభాషా ధాతువు చూపించగలగాలి. లేదా, అది తెలుగు భాషలోనే కొత్తగా పుట్టిన పదమని (independent innovation) వాదించగలగాలి. అది historical linguistics లో మనము నేర్చుకొనే తొలిపాఠాల్లో ఒకటి.
వల్లభరాయని పద్యంలో నునుపారు పదానికి ఆరు అంటే వెంట్రుక(లు) అన్న అర్థం లేదండి. నూఁగారులో ఆరుకు వెంట్రుకలు అన్న అర్థం రావడానికి దాని మూలధాతువు *నాఱు అయి ఉండవచ్చునేమో ఆలోచించాలి.
@రమగారు: నూఁగారు అన్న పదానికి ‘సన్న వెంట్రుకలు’ అన్న అర్థమే నేను కూడా చెబుతున్నానండి. అయితే, మోహన గారితో నేను విభేదించేది నూఁగు అన్న పదానికి ‘నున్నటి’ (smooth), ‘సన్నటి’ (minute) అన్న అర్థాలే గానీ,లేఁత అన్న అర్థం లేదు అన్న విషయంపై. ఇక నూఁగారు విషయంలో నేను ముందు అనుకున్న నూన్+కారు వీలుకాదని నూన్+గు+ఆరు కరక్టేనని ఒప్పుకుంటూ ‘ఆరు’కు వ్యుత్పత్తి ఏమై ఉంటుందా అని మోహనరావుగారిని అడిగాను (ఆయనకు తమిళ, కన్నడ భాషలలో విశేషమైన పరిజ్ఞానంతో పాటు ప్రత్యక్షంగా పరిచయం ఉంది కాబట్టి).
నూఁగు అన్న పదం వ్యుత్పత్తి రీత్యా నున్-/నూన్- అన్న ధాతువుకు సంబంధించిందే అన్న విషయంలో నాకే సందేహాలు లేవు. నునుపచ్చి,నునుమేను,నునుసిగ్గు, నునులేత చెక్కిళ్ళు, నువ్వులు, నూలు అన్న పదాలన్నీ నున్-/నూన్- ధాతువుకు సంబంధించినవే.
తెలుగులో నాలుగు, ఏనుగు, పిడుగు అన్న పదాలలో కనిపించే -గు ప్రత్యయం నూన్- ధాతువుతో కలసి నూంగు అయ్యింది అని సులభంగా వివరించవచ్చు.
అయితే నిఘంటువుల అర్ధాలే వ్యవహారానికి ఎల్లవేళలా ప్రమాణం కావు అన్నది ముందు గుర్తుంచుకోవాల్సిన విషయం.
Exactly. శబ్దరత్నాకరము నూఁగు అన్న పదానికి లేఁతదనము,లేఁత అన్న అర్థాలు ఇచ్చినంత మాత్రాన అది ప్రమాణంగా స్వీకరించాల్సిన అవసరం లేదు. నూఁగు అంటేనే లేత అయితే ‘నునులేత’ అన్న పదబంధానికి అర్థం ఏమిటి? ‘నూఁగునూఁగు లేఁగొమ్మలు’ లో తిక్కన ‘నూఁగునూఁగు’ అన్న తరువాత మళ్ళీ ‘లేఁ’ అని ఎందుకు వాడాడు?
నునుపారు వివరించడం తేలికే కదా? నునుపారు = నునుపు + ఆరు (నిండిన) = very smooth (‘గంగ మట్టియ తోడ సాంగత్య మెడలిన నునుపారు ముని మిట్టనుదురు వోలె’ అని క్రీడాభిరామములో ప్రయోగము)
శ్రీనివాస్ గారు: Many thanks! ప్రతిరోజు ఒక్కసారైనా మోనియర్ విలియమ్స్ నిఘంటువు చూసే నేను, ‘స్వరస’ గురించి ఎందుకు వెతకలేదో నాకే తెలియదు. స్వ- అన్న ఉపసర్గను ఆత్మార్థబోధకంగానే (reflexive) కాక, సహజమైన, స్వయంసిద్ధమైన అన్న అర్థాలలో వాడుతారని ఇప్పుడే తెలుసుకున్నాను. స్వరస అన్న పదానికి natural flavor అన్న అర్థంతోపాటు మీరు వివరించిన అర్థచ్ఛాయలు కూడా ఉన్నాయి. ‘స్వారస్యం’ అన్న పదం ‘సారస్యం’ నుండి వచ్చినట్టు వివరించిన బ్రౌణ్యం కంటే మీ వివరణే బాగుంది. చాలా కృతజ్ఞతలు.
మోహన గారు: మీరన్నది నిజమే కావచ్చు. కానీ, ఆరు అన్న శబ్దానికి నాకు ఇతర ద్రావిడ భాషలలో “వెంట్రుక” అన్న అర్థంలో పదాలు కనిపించ లేదు.
అదీగాక, *నున్/*నూన్- అన్న ధాతువుతో smooth, minute అన్న అర్థంతో ఎన్నో పదాలు ఉన్నాయి. నునుపు (దూరపు కొండలు నునుపు), నున్నగా (తల నున్నగా దువ్వుకుని) మొ॥. మిగిలిన భాషలలో ఈ ధాతువుకు సంబంధించిన పదాలను ద్రావిడ వ్యుత్పత్తి నిఘంటువు [DEDR 3700] లో చూడవచ్చు. ఈ ధాతువు ఆధారంగా నూఁగు శబ్దానికి లేఁత అన్న అర్థం కంటే నునుపైన, చిన్నదైన అన్న అర్థాలు సబబని నాకనిపిస్తుంది. తిక్కన “నూఁగునూఁగు లేఁగొమ్మలు” అన్నాడు. అంటే నునుపైన లేతకొమ్మలా కాదంటారా? “నునులేత కొమ్మలు” అన్న వాడుక కూడా ఉంది కదా!
ఇక ఆరు శబ్దానికి “వెంట్రుక” పదంలో అర్థాలు వేరే భాషల్లో లేవు కానీ, కురుళ్, కురులు, కూదల్, కూంతల్ అన్న పదాలున్నాయి. కురులు శబ్దం నుండి ఆరు నిష్పన్నం చేయడం అంత సులభం కాదు కాబట్టి, నూఁగారు అన్న పదానికి వ్యుత్పత్తి అంత సులభంగా వివరించలేమేమో.
@కామేశ్వర రావుగారు: మగధీర, మగమహరాజు ఇలాంటివి కొన్ని ఉన్నాయండి. అలాగే మహాతల్లి, మహమ్మారి, అతిచిన్న, అతిగారాబం అన్న ప్రయోగాలు వాడుకలో ఉన్నాయి. నా దృష్టిలో రాజ్యపుసిరి అన్నది రాజ్య, సిరి అన్న రెండు పదాంశాలు ‘పు’ అన్న ప్రత్యయంతో కలిసి ఏర్పడిన పదబంధమే కాని ఒక సమాసం కాదు. నేను మాట్లాడుతున్నది ఒకే పదబంధంలో ప్రత్యయ రహితంగా చేరి సమాసంగా వచ్చేవి. కనుగవ, నేత్రద్వయం అంటామే గానీ, కనుద్వయం, నేత్రగవ అనంకదా! పెనుచీకటి = పెంజీకటి అంటాం, లేదా, గాఢాంధకారం అంటాం; కానీ, గాఢచీకటి, పెనంధకారం అని అనలేము కదా! అట్లాగే ముల్లోకాలు, ముజ్జగములు అన్న ప్రయోగాలు ఉన్నా, మున్నేత్రాలు, మున్నదులు, ముస్సాగరాలు అన్న ప్రయోగాలు ఒప్పవు గదా!
“పాతిక” పాద నుండి వచ్చుండాలి. పద్యంలో పాదం నాలుగోవంతు కదా!
అవునండీ. సంస్కృతంలో పాదిక అంటే నాలుగోవంతు. పశువులకు, పద్యాలకు నాలుగు పాదాలుంటాయి కాబట్టి పాదిక అంటే నాలుగోవంతు!
మోహనరావుగారి అభిప్రాయం:
ఆరు అంటే నిండు, ఉపశమించు, వెండ్రుకలు (నూగారులాటి పదాలలో) అని అర్థము.
ఆరు అంటే నిండు. ఆఱు అంటే ఉపశమించు. నూగారులో ఆరు లేదు (కొన్ని నిఘంటువులలో ఆరుకు ఆ అర్థం ఇచ్చినా). ద్రావిడ భాషలలో నూన్-అంటే సన్నని, అతిచిన్నని అన్న అర్థాలు ఉన్నాయి. కారు- అంటే నలుపు. నూగారు = నూన్ + కారు అనే నా అభిప్రాయం.
వేమూరి గారు అన్నారు:
అన్నట్టు, సా. శ. 1950 ప్రాంతాలలో, విశాఖ జిల్లాలో, “ముచ్చిలక” అన్న మాటని “నాలుగింట మూడు పాళ్లు” అనే అర్ధంలో వాడగా విన్నట్లు గుర్తు.
ఇప్పటికీ ఈ ప్రయోగం ఉందో లేదో ఎవరైనా విశాఖా జిల్లా వారు చెప్పగలరా? ఈ అర్థంలో ముచ్చిలకకు వ్యుత్పత్తి ఏమై ఉంటుందంటారు?
@నాగమురళి గారు: మీరు చెప్పిన జవాబులు చాలావరకు నేననుకున్నవే! అయితే, ‘ఆర్చు’ అన్న పదాన్ని ‘ఆరు (నిండు)’ అన్న క్రియాపదానికే కాక ‘ఆడు’ అన్న పదానికి కూడా సకర్మకరూపంగా (transitive form) వాడుతారు (రెప్పలార్చు అంటే రెప్పలాడించు అన్న అర్థం ఉంది కదా!) ‘తీర్చు’ అంటే చక్కదిద్దు (తీర్చిదిద్దు), పరిష్కరించు అన్న అర్థాలుకూడా ఉంది. అదీకాక, ‘ఆఱు’అంటే ఉపశమించు అయితే, ‘ఆఱ్చు’ ఉపశమింపజేయు అన్న అర్థం కూడా ఉంది. ఇలా ఆలోచిస్తే, ‘ఆఱ్చుతావా?, తీర్చుతావా?’ అంటే ‘ఉపశమింపజేస్తావా? పరిష్కరిస్తావా?’ అన్న అర్థమే సబబని నాకనిపిస్తున్నది.
ఆరింద అన్న పదం నిఘంటువుల ప్రకారం హిందుస్తానీ ద్వారా తెలుగులోకి ప్రవేశించిందట. అయితే, ఉర్దూ, పారశీక నిఘంటువులలో ఆరిందా అన్న పదానికి A porter, a carrier అన్న అర్థాలే తప్ప నేర్పరి, ప్రజ్ఞావంతుడు, పరిణితి గలవాడు అన్న అర్థాలు కనిపించలేదు.
తెలుగులో ఆరింద ఆడవారికే వాడడానికి ఒక వివరణ ఇవ్వవచ్చు. -త, -దలు దక్షిణ-మధ్య ద్రావిడ భాషలలో స్త్రీ వాచకప్రత్యయం. నెలత, గుబ్బెత, ముట్టుత, గొల్లెత మొ॥ పదాలలో -త ప్రత్యయాన్ని వాడడం చూడవచ్చు. సంస్కృతంలో దేవతా అన్న పదాన్ని స్త్రీ, పురుష దేవతలకూ వాడితే, తెలుగులో మాత్రం ఆడ దేవతలకే పరిమితం చెయ్యడానికి కూడా ఈ ప్రత్యయమే కారణమని నా గట్టి నమ్మకం.
మోహన గారూ, నమస్తే!
అచ్చు తప్పుల గురించి ‘ఎవరూ అడగని నా సలహాలు” అని మీరన్నారే కానీ, నిజానికి మీరు చెప్పినవన్నీ అందరికీ పనికొచ్చే ఉపయోగకరాలు అని భావిస్తున్నా.
కొన్ని మాటలు *రాసే (ట) ప్పుడు కలిగే సందేహాలకు అంతూ పొంతూ వుండదు. మరి కొన్నింటికి సరైన అర్థాలు పుస్తకాల్లో కూడా లభించవు. పదాలు కలిపి *రాసే(ట)ప్పుడైతే.. పుట్టలు పుట్టల *డౌట్సేస్తాయి (?). ఉదాహరణకి..రెండూళ్ళూ (రెండు ఊళ్ళు అని రాస్తే బావుంటుందేమో అని రెండో ఆలోచన ..), ఇతన్ని నమ్మొచ్చేమో!? అని *రాసా(శా)క.. (‘నమ్మ వచ్చేమో’, అని రాస్తే? *బా(గ)లేదు.. ‘నమ్మొచ్చా, ఏమో!’ అని రాద్దామా? నచ్చట్లేదు… పోనీ, ‘నమ్మొచ్చు అనుకుంటా’ అని రాద్దామా! ఇలా మనసులో తర్జన భర్జనలు జరుగుతూ వుంటాయి. *సతాయించేస్తాయి. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో ఎన్ని సార్లు తిరిగి చదువుకున్నా ఆ *కన్ ఫ్యూజన్ అలాగే వుంటుంది. అందుకే రెడీ మేడ్ ఆన్సర్ మిషన్ లా ‘ఒక తెలుగు మాస్టారి కాలమ్’ *ఇక్కడుంటే (ఇక్కడ వుంటే ) బావుణ్ణు, వెంటనే అడిగి *తెల్సుకోడానికి వీలుంటుంది కదాని! *అనుకుంటూం(వుం)టాను, ఇదే విషయాన్ని సురేష్ గారి కాలమ్ లో కూడా నే నోసారి ప్రస్తావించడం జరిగింది.
నేను కూడా కధని ఇలాగే రాసేదాన్ని ఒకప్పుడు! ఒక ఎడిటర్ గారు, ‘మీకిది రా(వ్రా)యడం కూడా రాదా’ అని చూసినప్పుడు మాత్రం బాధేసిపోయింది. ‘శబ్దాలు ఒకటే అయినా, స్పెల్లింగ్స్ వేరు. కధని కథ అనే *రాయాలని (వ్రాయాలి అని)మందలించారు. నేననేదేమిటంటే – ఇలా.. ‘స్పోకెన్ – రిటెన్ తెలుగుని’ చక్కగా విమర్శిస్తూ, విశదీకరిస్తూ అందరికీ అర్థమయ్యే భాషలో పాఠ్యాంశాలుగా బోధనలు *జరగాల్సిన ( జరగ వలసిన) అవసరం ఎంతైనా వుందని అభిప్రాయ పడుతున్నా.
***
సాయి గారూ ! మీ కథ బావుంది. ఆ బద్ధక జీవి జీవిత విధానం చాలా మంది స్వప్నం.
అభివందనాలతో
ఆర్.దమయంతి.
మీరు ఓపిగ్గా కేతన పద్యాలను, నన్నెచోడుని పద్యాలను వెతికి మా అందరికీ అందజేసినందుకు ఎంతగానో కృతజ్ఞతలు.
నా దృష్టిలో ఈ కింది కేతన పద్యం తెలుగు సంస్కృతం పదాల కలయిక సాధువని ధృవీకరిస్తున్నట్టుగా లేదు. ఒక్కొక్కచోటన్ అంటే rarely, occasionally అని అర్థం చేసుకోవాలనుకుంటాను.
ఇంతకు పూర్వం సుకవీంద్రులు తెలుగు సంస్కృతాలను కలిపిన పదాలు ఇప్పటికే ప్రచారంలో ఉన్నాయి కాబట్టి వాటిని వాడడంలో తప్పులేదు అంటున్నాడు, కేతన. “ఆర్యవ్యవహారంబులందు దుష్టంబు గ్రాహ్యంబు” అని చెప్పినట్టుగా.
ఇక మీరు చెప్పిన “మూడు నేత్రములవాఁడు”, “పచ్చ యంబరము” అన్నవి విగ్రహవాక్యాలౌతాయి గాని సమాసాలు కావు. కేతన ఇచ్చిన ఉదాహరణలలో మూడస్త్రంబులు అన్న సమాసంలో తెలుగు సంధి వాడడం గమనించదగ్గ విశేషం.(సంస్కృత సంధి సూత్రాలనుబట్టి మూడు+అస్త్రంబులు = మూడ్వస్త్రంబులు (యణాదేశసంధి) అయ్యేది).
నన్నెచోడుడు మూండు, వాండు, వీండు, వీంగు, లోంగొని అని రాయడానికి తమిళ సంపర్కం కారణం కాదని నా అభిప్రాయం. ఇప్పుడు మనం అరసున్న వాడుతున్న ప్రతిపదాన్ని నిండుసున్నాతో ఒకప్పుడు తెలుగులో ఉచ్చరించేవారు. ఈ నిండుసున్నను అరసున్నగా ఉచ్చరించే ధ్వనిపరిణామం జరుగుతున్న రోజుల్లో రెండు రకాల ప్రయోగాలు అర్థవంతంగానే ఉంటాయి కాబట్టి నన్నెచోడుడు వీటిని సున్నతోనూ, అరసున్నతోనూ వాడగలిగాడని నా అభిప్రాయం.
నమస్తే.
కథ బాగా రాసారు.నవ్విస్తూనే, నేటి సామాజిక, కుటుంబ వ్యవస్థ తీరుతెన్నుల పై వ్యంగ్యం బాణాలు గుప్పించారు. బాగుంది. మీరు మరిన్ని హాస్య రచన లు చేయాల ని అభిలషిస్తూ..
ఆర్.దమయంతి.
About eemaata గురించి Ramchander Deekonda గారి అభిప్రాయం:
09/05/2011 12:12 am
నమస్తే,
ఈ మధ్యే మీ “ఈమాట” చూసాను. చాల బాగుంది. ప్రవాస తెలుగు వారిని సాహిత్య ప్రపంచంతో సంబంధం కొనసాగించడం లో మీ ప్రయాస విజయవంతం అయ్యింది.
నా పేరు రామచందర్ దీకొండ. నేను సాహితీ ప్రియున్ని అని చెప్పుకుంటాను. సంస్కృత తెలుగు, ఉర్దూ భాషలలో ప్రవేశముంది. నేను గాలిబ్ దివాన్ లోని కొన్ని నాకిష్టమైన షేర్లను తెలుగులోకి అనువదించాను. మిత్రులు బాగా ఉన్నాయన్నారు. కొందరయితే మూలం లోని భావానికి అతి దగ్గరగా ఉన్నాయన్నారు. ఉర్దూ ప్రపంచం లో పెరిగి పెద్దవాన్నయినందు వల్ల ఉర్దూ భాష idiom ని తెలుగులోని తేవడం లో మిగతా అనువాదాలకంటే భిన్నంగా ఒచ్చాయని భావిస్తున్నాను. నేను ఇంతవరకు ఏ పత్రికకు వీటిని పంపలేదు.
పాఠకుల అభిప్రాయాలు అన్న పేజీలో ఈ కథ పై మోహన గారి అభిప్రాయం పైన ఉన్న ఈ కథ లింకు పట్టుకుని వస్తే ఈ కథ మూడో పేజీలోకి వచ్చాను. అదే మొదలనుకుని చదవడం మొదలెట్టాను. కొంచెం చదవగానే కథలో ఏదో చిన్న లోటున్నా, “ఓహో సంపాదకులు మరీ ఎడిట్ చేశేశేరేమో, పాత్రలని పరిచయం గట్రా చేసే పేరాగ్రాఫులు నరికేసేరేమో!” అనుకున్నాను. కథ మాత్రం అర్థమయింది, లోటేమీ అనిపించలేదు. కిందదాకా వచ్చేక, ముందరొక రెండు పేజీలు ఉన్నాయని తెలిసింది. మొత్తం కథంతా చదివాక “క్లీషే”లతో నిండిన పాత్ర చిత్రణ, వాతావరణ కల్పన చూసేక “ముందు రెండు పేజీలు చదవకపోయినా పరవాలేదులే” అనిపించింది.
ఈ సిరీస్ (శ్రేఢి?)లో కథలు సరళంగా చదివించగలిగేలా ఉన్నాయి, కథకి కావలసిన లక్షణాలు అవిమాత్రమే కాదు. ఈ కథలన్నీ ఎప్పుడో ఒకప్పుడు పుస్తకంగా వేస్తారనుకుంటాను. (అందుకు ఈ సైట్‌ లో పైలట్ టెస్ట్ చేస్తున్నారనుకుంటాను) అన్ని కథలు ఓకే వాతావరణంలో ఒకే సామాజిక/ఆర్థిక వర్గాలకి చెందిన వారి కథలు, అన్నీ first person narration లో ఉన్నవి అయినప్పుడు కథలన్నీ ఇలా మూసలో పోసినట్లు ఉంటే మొహం మొత్తడం ఖాయం. వైవిధ్యం చాలా అవసరం. భిన్న దృక్పథాలనించి చెప్పడం– కాదు నడిపించడం– చాలా అవసరం.
శ్రీపాద, మ.రా, శాస్త్రి, రావి శాస్త్రి, ఆర్.కే. నారాయణ్ లాంటి వాళ్ళ కథల్లో ఈ విధమయిన మూస ధోరణి కనిపించదు.
ఇన్ని కథలు రాసినా అచ్చు తప్పులమీద దృష్టి పెట్టకపోవడం విచారకరం. “వ్యాహ్యాళి” తప్పు. కొన్ని చోట్ల “విశ్వనాధం” అనీ కొన్ని చోట్ల “విశ్వనాథం” అనీ అన్నారు. ఇలాంటివే మరికొన్ని.
మార్చ్ 11 న జపాన్ లో జరిగిన బీభత్సం తర్వాత..ఆ వూళ్ళో ఏమీ మిగ ల్లేదు. ప్రాణ నష్టం, తీవ్రమైన ఆస్తి నష్టం జరిగింది. ప్రజలు నిరాశ్రయులయ్యరు. ఇల్లూ వాకిలీ లేదు. వర్తకాలు లేవు, వుద్యోగాలూ లేవు. పరిస్థితి ఎప్పుడు కుదుట పడుతుందో తెలీదు. కాలూ చేయీ ఎప్పటికి కూడుతుందో తెలీదు. సునామీ సృస్ఠించిన విధ్వంసానికి ప్రత్యక్ష మూగ సాక్షి లా మిగిలింది ఆ వూరు.
నిజమే, ఆ వూరు వూరంతా నీరవుతోంది. కన్నీరు మున్నీరౌతోంది. ఐతే, వాళ్ళు విలపిస్తోంది. తమకు జరిగిన అన్యాయానికి కాదు!
సముద్ర తీరాన వందడుగుల ఎత్తులో రెండొందలేళ్ళ చరిత్ర గల్గిన డెభై వేల దేవదారు వృక్ష సమూహాల చిక్కని తోపుని – సునామీ వొచ్చి ఆ పళంగా తుడుచిపెట్టుకు పోయినందుకూ కాదు!
మరెందుకంటే- తమను సైనికుల్లా కాపాడిన దేవదారు సైన్య దళం మొత్తం ప్రాణ త్యాగం చేసి పోతూపోతూ సెల్యూట్ గా మిగిల్చి పోయిన ఒకే ఒకే ఒక్క చెట్టుని..చూస్తూ..దుఖిస్తున్నారు.
తమ ప్రాణాలు ఒడ్డి ఐనా సరే దాన్ని బ్రతికించుకోవాలని తపిస్తున్నారు. అందుకు ఒక రిటైర్డ్ మాస్టారు తన సర్వ శక్తిని ధార పోస్తున్న వైనం..ఈ వ్యాసం.
ఎంత అద్భుతం! ఇంతద్భుతమైన సజీవ కథని ఈ మధ్య కాలం లో విని వుండం!
ఇన్ని వేల కళ్ళ చెమరింపుకి… ఇన్ని కోట్ల హృదయ స్పందనలకి అతని గుండె చప్పుడొక్కటే కారణం.. అంటే అతిశయోక్తి కాదు.
ఈ వొంటరి వృక్షాన్ని చూస్తూ వుంటే. రణ భూమిలో అయిన వారందర్నీ పోగుట్టుకున్న అర్జుని విలాపం గుర్తోస్తోంది.
దాని దుఖాన్ని చూస్తే – ఆత్రేయ తన సాహిత్యాన్ని తిరగ రాసుకునే వాడే మోననిపిస్తుంది. (మానూ, మాకును కాను..అనే పాట)
కష్టాలు కుంగదీయడం, దుఖాలు కమ్ముకోడం..హఠాత్తుగా ఒక్కరమై మిగిలిపోడం…అసలివేవి కావు విషాదకరాలు..అలాంటి విపత్కర పరిస్థితుల్లో సైతం పక్కనెవరూ లేక పోడమే నిజమైన విషాదం మనిషికి! అలాంటి దుర్దశకు, దురవస్థకు, నిరాశకు, నిస్పృహ కు లోను కాకుండ అతను- ఆ చెట్టు కి చేయూత నివ్వడమే ఇక్కడ మనల్ని కదిలించే విషయం, సన్ని వేశం!
ఇప్పుడా చెట్టుకి అతనొక సేవకుడు. ఒక తండ్రి. ఒక నేస్తం. ఒక ఆయువు. ఒక ఆత్మీయుడు. ఒక మానవుడు. ఒక దేవుడు. అదిన్నాళ్ళు తన ఎత్తు చూసి మురిసింది కానీ, తనకంటే ఎత్తైన మనిషి ఒకడున్నాడనీ, అతని హృదయ వైభవాన్ని చూడ్డం కోసమే తను మిగిలున్నాని అనుకుంటుందేమో ఆ చెట్టు !
ఈ ఒక్క చెట్టే కాదు, హృదయమున్న ప్రతి వారూ ఆ మాష్టర్ గార్ని అభినందిస్తారు.ఆ ఊన్నత హృదయానికి వందనమంటారు.
కొన్ని ప్రత్యేకమైన్ శాస్త్రీయ పద్ధతుల ద్వారా..ఈ వృక్ష జాతి మొక్కలు నాటుకుంటున్నాయి నర్సరీ లో. కొత్త ప్రాణాలు పోసుకుంటూ, కొత్త మొక్కలవుతున్నాయి. వాటిని మళ్ళీ ఈ తీరాన నాటి, దట్టమైన దేవదారు వనం చేయాలని అక్కడి ప్రజ కంకణం కట్టుకుని వుంది.అది అడవిలా విస్తరిస్తుంది. పూర్వ వైభవాన్ని సంతరించుకుంటుంది. ఐతే, ఇదంతా జరగడానికి మరో ఇరవై యేళ్ళు పడుతుంది. సందేహంలేదు. కాని, జపాన్ చరిత్ర లో మాత్రం జరిగిపోయిన విషాద సంఘటన కంటే, మాస్టారి మానవత్వపు విలువే గొప్పదిగా నిలిస్తుంది అని చెప్పాలి. !
ఆ దుర్ఘటనలో తాను ఇల్లూ, కారూ , సర్వం కోల్పోయినా…నిలువ నీడ లేకున్నా…..ఆ చెట్టు క్షేమం కోసం నిలువునా కృషి చేస్తున్న ఆ మాస్టారి సేవకు అందరూ జోహార్ అనక తప్పదేమో!మనిషి హృదయ వై శా ల్యాన్ని కొలిచేం దుకు ఒక్కో సారి ఆకాశం కూడా వెనకాడుతుంది . లేకుంటే, వందడుగుల దేవదారు, వొంగి వందనం చేయగలదా ఆ మాష్టారికి!?
ఇన్నాళ్ళు ఆ భూమి – నూరడుగుల చెట్లతో ఆకాశం మీద కవితలు రాసుకునేదిట! ఇప్పుడతని పేరు రాస్తుందేమో!!
నిజానికి ఈ జపాన్ పైన్ ఒక చిన్న వార్త. మన వార్త పత్రికలోమహా ఐతే ఒక బాక్స్ ఐటం కూడా కాదేమో! ‘ఒక వార్తని వార్త లా చెప్పడం వల్ల అది కేవలం చదివించడం వరకే పనికొస్తుంది. కాని, అదే ఒక కధ లా చెప్పడం వల్ల, ఆ వార్త ఎంతమందినో కదిలిస్తుంది. ఆలోచింపచేస్తుంది. ప్రతిస్పందింపచేస్తుంది..సమాజ ప్రయోజనానికి ఉపకరిస్తుంది’ అని చెబుతూ వుండే వారు జర్నలిజం క్లాస్ లో మా మాస్టార్! ఆయన మాటలు అక్షర సత్యాలులా తోస్తున్నాయి ఇప్పుడిది చదువుతూ వుంటే!
మీ జపాన్ పైన్ చదివుతూనే..జపాన్ ని నాలుగు చెఱగులా చదివొచ్చా. పని లో పని గా ‘క్లబ్బు చప్టా సమాధి’ లో ఇంకా సజీవంగా వున్న ‘నిద్ర గన్నేరు నీ’ చూసొచ్చా. బావుంది. కొత్త పాఠకులకు మీరిలాంటి సౌలభ్యాన్ని కలిగిస్తున్న ఈ ప్రయోగమూ బావుంది. !
ఒక నిజ సమాచారం తో బాటు ఒక సందేశాత్మక మైన వ్యాసాన్ని అందించిన సంపాదకులకు అభినందనలతో..
– ఆర్.దమయంతి.
1. నన్నెచోడుఁడు ప్రాసకై సున్నగా వాడాడా, లేక, అతడు నివసిస్తున్న ప్రాంతంలో ఇంకా మూండు అన్న ఉచ్చారణ ఉండేదా అన్న విషయంపై కచ్చితమైన అభిప్రాయం చెప్పడానికి సరైన ఆధారాలు లేవని నా నమ్మకం. దీర్ఘముపైని అనుస్వరం/అనునాసికం లోపించి అంతకు పూర్వం ఉన్న అచ్చు nasalized కావడం తెలుగులో 7-11 శతాబ్దాల మధ్య జరిగిన పరిణామం. నన్నెచోడుఁడు ఇతర పద్యాల్లో మూండు (మూండ్డు) అనే వాడాడా లేక మూఁడు (మూండు) అని వాడాడా అన్న విషయం పరిశీలించాలి.
2. మిశ్రసమాసాల్లో పూర్వపదము తెలుగై, ఉత్తర పదము సంస్కృతమైతే అది దుష్టసమాసం కాదని నేనింతవరకు ఎప్పుడూ వినలేదు. కేతన గానీ, అప్పకవి గానీ వీటిగురించి రాసారేమో నాకు తెలియదు. పడుచాహారం, గొప్పావేశం (గొప్ప+ఆవేశం), మున్నేత్రుడు (=ముక్కంటి) ఇవన్నీ దుష్టసమాసాలు కావా? మరైతే, ముందు తెలుగు పదం వచ్చి తరువాత సంస్కృత పదం వస్తే, వాటిని కలపడానికి తెలుగు సంధి సూత్రాలు ఉపయోగించాలా, లేక సంస్కృత సంధులా? పచ్చ+అంబరం (పచ్చబట్ట)ను తెలుగు అకార సంధిని వాడి పచ్చంబరం అనాలా? లేదా సంస్కృత సవర్ణదీర్ఘ సంధి ఉపయోగించి పచ్చాంబరం అనాలా? ‘పాలాభిషేకం’, ‘పడుచాహారం’ అన్న సమాసాల్ని సీనీకవులు వాడితే అవి దుష్టసమాసాలని విమర్శించిన వారున్నారు కదా!
అక్కి: వేటూరికి చాలా పాండిత్యం ఉంది కానీ అదంతా ఒక పద్ధతిలో నేర్చుకున్న శాస్త్ర విజ్ఞానం కాదని నా అభిప్రాయం. పండిత వంశంలో పుట్టినందుకు ఆయనకు చాలా విషయ పరిజ్ఞానం అనుశ్రుతంగా అబ్బింది — అంటే ఆయనకు చాలా విషయాలపై intuitive గాఅవగాహన ఉంది గానీ వాటిని హేతుబద్ధంగా విశ్లేషించే శాస్త్రీయ ధృక్పథం గానీ, శిక్షణ గానీ లేదు. ఆయన డబ్బింగ్ పాటలు విశ్లేషిస్తే ఆయన చేసే తప్పులలో కనిపించే ఒక క్రమాన్ని (pattern)గమనించడం ద్వారా ఆయనకు మాత్రాఛందస్సు అవగాహనలో ఉన్న లోపాల్ని మనం కనిపెట్టవచ్చని నా అభిప్రాయం.
ఉదాహరణకు, “తానా తానా తానననానా” అన్న బాణీకి ‘మామకొడుకు రాతిరికొస్తే’ (ఆ బాణీలో ‘మామా కొడుకూ రాతిరికొస్తే’ అనే పాడాల్సివస్తుంది) అని రాసిన వేటూరి, ‘తాన తాననా/తన తాన తాననా/తన నాన తన నాన తననా’ అన్న బాణీకి ‘లేతపాపల చిరునవ్వుతోటకే దిగివస్తావా సిరుల వెన్నెలా’ (‘లేతపాపలా చిరునవ్వుతోటకే దిగివస్తా వాసిరుల వెన్నెలా’ అనే పాడాలి ఆట్యూనుకు) అని రాసాడు. 2000లో అట్లాంటాలో జరిగిన సమావేశంలో మాట్లాడుతూ, తను ‘రామచిలకమ్మ, ప్రేమమొలకమ్మ’ అని పాట రాస్తే, దాన్ని తెలుగు రాని ఉదిత్ నారాయణ ‘రామ్మా చిలకమ్మా, ప్రేమా మొలకమ్మా’ అని పాడాడని వాపోతే శ్రోతలంతా చప్పట్లు కొట్టారు. ఆ తరువాత నేను ప్రైవేటుగా ఆయనతో మాట్లాడుతూ “‘తానా తననానా, తానా తననానా’ అన్న 4+2+4, 4+2+4 మాత్రలకు ‘రామచిలకమ్మ, ప్రేమ మొలకమ్మ’ సరిపోదుకదండి”అని అడిగాను. దానికి బదులుగా “నిజమే కావచ్చు బాబు, వాళ్ళు ఇచ్చిన బాణీకి నాకు తోచినట్టుగా రాస్తుంటాను. నాకు ఈ మాత్రాఛందస్సులు, అవి అంతగా తెలియదు” అన్నాడు. అదీ సంగతి!
జీబ్రాకి algebra చిహ్నాల
లాంకోటూ పాంకోళ్ళూ తొడిగి
సాహిత్య పౌరోహిత్యం ఇస్తే
వెర్రికాదు వేటూరి పాట సోదరా!
అధివాస్తవిక రచన అంటే మనస్సంచారంలోని అసంలక్ష్యక్రమాన్ని పైకి తేవడం అని శ్రీశ్రీ నిర్వచించాడు. అప్రయత్న రచనలో ఆవిష్కృతమైతున్న చిత్రవిచిత్ర వస్తుజాలమే ఆనందానికి కొంత కారణం అంటూ “మంట, ముళ్ళడొంకలు, నెక్‌టై, టైపురైటర్, హంస ఇవి ఎందువల్లనో వరుసగా ఒకదాని తరువాత ఒకటిగా నా మనస్సులో దొర్లుతూ క్షణంలో కనబడి, మరుక్షణం మాయమైనవి” అని తన ‘మాటల మూట’లో చెబుతాడు శ్రీశ్రీ.
హద్దులు లేకుండాఎగిరే స్వేచ్ఛాభావాల్ని అస్పష్టమైన పద చిత్రాల ద్వారా, శబ్దం ద్వారా ఆవిష్కరించడం కూడా అధివాస్తవితకే అయితే, వేటూరి అచ్చమైన అధివాస్తవిక కవి. చేతనావస్థలోనో, సుప్తచేతనలోనో తనలో కలిగే అలోచనల అలజడిని పాఠకులలో/శ్రోతలలో కూడా కలిగించడమే కవిత్వానికి పరమావధి అయితే వేటూరి ఆ విషయంలో కృతకృత్యుడయ్యాడనేచెప్పవచ్చు. అదీకాక, ఈ అసంబద్ధ భావాల కుమ్మరింపు వల్ల ఆ పాట భావం చప్పున అర్థం కాకపోవడంలోనే కొంత ఆకర్షణ ఉందని నేనూ భావిస్తాను.
వేటూరి పాట గురించి రామారావు గారు ప్రతిపాదించిన కొన్ని ప్రాధమిక సూత్రాలు పూర్తిగా అధివాస్తవికతా కవిత్వ లక్షణాలేనని నా అభిప్రాయం. అధివాస్తవికత ఒక మానసిక రుగ్మత అన్నవారున్నారు. ఒక భావచిత్రాన్ని గీస్తూ అర్ధాంతరంగా, పరధ్యానంతో మరో భావచిత్రపు కొమ్మ పైకి గెంతడం మానసిక రుగ్మతే అయితే, ఆ ‘శాఖాలంఘన’ లక్షణాలు వేలూరి పాటల్లో పుష్కలంగా కనిపిస్తాయి.
అయితే, వేటూరి రాసిన అన్ని పాటల్లో ఈ రకమైన అస్పష్ట కవిత్వం ఉంటుదని చెప్పలేం. ఉదాహరణకు, రామారావు గారు ప్రస్తావించిన శంకరాభరణం సినిమాలోని ‘రాగం, తానం, పల్లవి’ తీసుకోండి. “శబ్దాలంకారాలు పుష్కలంగా ఉండి చెవికింపుగా హాయిగా వినిపించే ఈ పాట, అర్థాన్ని అడివికి తోలేసి శబ్దాన్ని చంకనెత్తుకోవటానికి ఒక మంచి ఉదాహరణ” అని రామారావుగారు అన్నారు. I beg to disagree.
ఈ చరణంలోని అర్థాన్ని వివరించడం అంతకష్టమేం కాదు. ఈ చరణానికి సాధారణ అర్థం: కృష్ణాతరంగాల ధ్వనులు, కృష్ణానది ప్రాంతం వాడైన నారాయణ తీర్థులు రాసిన కృష్ణలీలాతరంగిణి లోని భక్తిగీతాలు, పంట పొలాలు వినిపించే గాంధార స్వరం, రసజ్ఞుల హృదయక్షేత్రంలోని విమల సంగీతం, ఇవన్నీ, నీ పాదకీర్తనమే చేస్తున్నాయి, ఓ క్షీరసాగర శయన!
అయితే, ఈ చరణంలో రామారావు గారు ప్రస్తావించని ఎన్నో సంగీత పరమైన రహస్యాలు ఇమిడి ఉన్నాయి. ‘రాగం, తానం, పల్లవి’ ని రాగమాలికలో స్వరపరిచారు. సాధారణంగా రాగమాలిక అంటే, పాట మొత్తానికి ఒకే రాగం వాడకుండా, పల్లవి, అనుపల్లవి, చరణాలొక్కొక్కటినికి ఒక్కో రాగంలో స్వరపరచడం. ఇటువంటి రాగమాలికను ఉపయోగించిన సినిమా పాటలకు ఒక మంచి ఉదాహరణ eemaata.com/em/issues/200907/1441.html" rel="nofollow">హాయిహాయిగా ఆమని సాగె. అయితే, ‘రాగం, తానం, పల్లవి’ పాటలో ఒక్క చరణంలోని వేర్వేరు పంక్తులనే భిన్న రాగాతో స్వరపరిచాడు మామ (మామ అంటే మహదేవన్ అన్న మాట).
మనం చర్చిస్తున్న చరణంలో మొదటి రెండు లైనులు సారంగ రాగంలో, మధ్యలో రెండు లైన్లు కేదార రాగంలో, చివరి రెండు లైన్లు దేవగాంధారిలో వినిపిస్తాయి(ట) (సంగీతంలో నాకు వినికిడి జ్ఞానమే తప్ప ఏ శిక్షణ లేదు. సంగీతం బాగా తెలిసిన వారు నన్ను సవరించవచ్చు). అంటే వేటూరి, సారంగ, కేదార, దేవగాంధారి అన్న రాగాల పేర్లను దత్తపదిలో ఇచ్చిన పదాలుగా కూర్చి రాసిన చరణమిది. అంతేగాక, కేదార రాగంలో సున్నితంగా వినబడే గాంధారం (గ స్వరం) గురించి, దేవగాంధారి రాగం అనగానే గుర్తుకువచ్చే ‘క్షీరసాగరశయన ‘ అన్న త్యాగరాజ కృతి గురించి తెలిసిన సంగీతజ్ఞులు ఈ చరణం వినగానే ఆనందంతో చప్పట్లు కొడతారంటే అతిశయోక్తి కాదు. ఇప్పుడు మళ్ళీ చదవండీ ఈ పాదాలను. చప్పట్లు కొట్టాలనిపిస్తే కొట్టండి!
అలాగే రామారావు గారు సిరిసిరిమువ్వ సినిమాలోని ఈ కింది పాటలో “చివరి ఏడు పాదాల్లోను ఏం రాయాలో తోచక గిలగిలలాడటం స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది” అని నిష్కారణంగా వేటూరిని నిందించారని నా అభిప్రాయం!
కృష్ణ యజుర్వేదానికి సంబంధించిన తైత్తరీయ సంహితలో నాలుగో కాండంలోని 5వ అధ్యాయాన్ని నమకం అని 7వ అధ్యాయాన్ని చమకం అంటారు! ఇవి రెండు మన వేదవాఙ్మయంలో రుద్రుడిని కీర్తిస్తూ రాసిన వాటిలో అతి ప్రశస్తమైనవి. స్వరాన్ని (tone) అతి ప్రాచీన సంస్కృత గ్రంథాలలో యమ ( < యమము=control) అనిపిలిచేవారు. యమ, గమక, లయలు -- ఇవన్నీ ప్రాచీన కాలం నుండీ సంగీతానికి సంబంధించిన పదాలు (See: "Hidden faces of ancient Indian song" By Solveig McIntosh, p. 75 and also "The Ragas of Early Indian Music" by Widdess, Richard (1995), p 404).శివుని తాండవంలో నమక చమకాలలో వినిపించే యమ, గమక, లయలుంటాయి, అలాగే, లోకాలను లయం చేసే విస్ఫులింగాల వికటనటన ఉండుంది. నువ్వు శిలవో, శివుడివో నిరూపించుకునే సమయం ఆసన్నమయ్యిందని దేవుడినే సవాలు చేస్తున్న వాక్యాలు నాకు చిన్నప్పటినుండి అద్భుతంగా అనిపించేవి.
ఆయనకు మాత్రాఛందస్సులపై అంతగా పట్టు లేదన్న విషయం ఆయన రాసిన డబ్బింగ్ పాటలు చూస్తే బోధపడుతుంది. వేటూరి డబ్బింగ్ పాటలపై ఒక ఆసక్తికరమైన చర్చను మీరు తెరచాటు చందమామ అన్న బ్లాగులో చదవవచ్చు!
ఇంకా వేటూరి పాట గురించి ఎంతో రాయాలని ఉంది కానీ, మరింకెప్పుడైనా!
మా గొఖలే గారి ‘స్మరణ’ కధ క్లుప్తము గానూ గొప్ప గానూ వున్నది.
It narrates how jealousy, greed and domination overtake human values.
Gokhale was a great artist and story writer too.
I am fortunate enough to see the print of one of M. Gokhale’s paintings titled ‘పెళ్ళి చూపులు’.
I still remember that beautiful picture reflecting telugu culture vividly.
I am not aware of any museum exibiting this great telugu artist’s works.
Thanks for Veluri Venkateswara rao gaaru for introducing Maa Gokhale to telugu people via EEMAATA.
‘i love rain too’..ఎన్నాళ్ళకి విన్నానూ! సింపుల్ గా సొగసుగా చెప్పారు. జీవితంలో ఒక్క సారైనా ప్రేమలో పడని వారు, వాన లో తడవని వారు వుండ(లే)రట. నా ఈ ‘రెయిన్ ఫుల్ ధాట్స్’ – మీకు మీ మాతృమూర్తి తో బాటు మాతృదేశాన్ని కూడా తలపింపచేయడం గర్వించదగిన విషయం.
సుధ గారూ!థాంక్స్ ఫర్ యువర్ రెస్పాన్స్,ఐ రియల్లీ అప్రిషియేట్!
శుభాభినందనలతో..
ఆర్.దమయంతి.
హలో!
voe గారూ! థాంక్స్ రాయాలా అన్నారు! తప్పనిసరిగా రాయాలండీ.
రచన చదివి, తమ తమ అమూల్యమైన అభిప్రాయాలు వెలిబుచ్చే ప్రతి వారూ నా దృష్టి లో అపురూప గౌరవనీయులు. నా సాహితీ గడప లో అడుగుపెట్టే వారందర్నీ సాదరంగా పలకరించడం,సందర్బానుసారం ప్రతి స్పందించడం, బదులుగా ధన్యవాదాలు తెలియచేయడం నా అలవాటు. అదే మన తెలుగు సంస్కృతి, సాంప్రదాయం కూడా. ఇక పర్సనల్ ఈ మెయిల్ నాకు ‘సరి పడదు’. ఇప్పుడు తెల్సిందా మీ కామెంట్ ఎందుకు వేసుకున్నారో ఈమాట వారు!? ..అవునూ, మీ నిక్ నేమ్ ప్రెటీ గా వుంది.గుర్తించారా!? గుడ్ లక్.
ఆ రోజులు సంతోష సాహిత్యాలు. ఎన్ని సార్లు చదివినా, ఎప్పటికప్పుడు మల్లె తోటలో మార్నింగ్ వాక్ చేసొచ్చినట్టుంటుంది.పూలు అక్క డే వుంటాయి. పరిమళాలే ప్రాణాలవుతాయి. మీరన్నదీ నిజమే. ఆ జ్ఞాపకాల తాజాదనం అలాంటిది మరి!
మనఃపూర్వక కృతజ్ఞతలతో..
ఆర్.దమయంతి.
చిరుగాలి చప్పుడుకి
గుండె తలుపు తెరుచుకుంటుంది వారగా!
గూట్లో-
చిన్ని రెక్కల పిట్ట
కువ కువలు పోతుంది తీయ గా!
నిజం.ఒక వెచ్చని జ్ణాపకం – ఆ కాలం.
అందమైన బాల్యం కోసమే పుడతాంట మనం. ఆ ఆనందానికి కాక పోతే, మనకేం పని ఈ భూమ్మీద!? అని అంటాడు ఓ రచయిత. ఎంత బాగా చెప్పాడు కదూ!
థాంక్సండి పవన్ గారు!
ఆర్.దమయంతి.
మంచి కథ. బావుంది. కథనంలో అంతర్లీనమైన ఆలోచన ద్యోతకమవుతోంది. ప్రత్యేకించి కొన్ని వాక్యాల్లోని గాఢత హృదయానికి హత్తుకుంటుంది. ఆసాంతం ఓపిగ్గా చదివిన వారికి ఒక్క వాక్యమైనా వేధించక మానదు!
నిజమే, బాల్యం నాటి కాలం ఓ అద్భుతం. సప్త వర్ణాల ఇద్రచాపం.
అక్ష రాలను పూలతో కలిపి వర్ణించ డం హృద్యంగా వుంది. థాంక్యూ జోగారావ్ గారూ!థాంక్యూ!!
అభివందనలు.
ఆర్.దమయంతి.
యశస్వి గారూ,నమస్తే!
జయప్రభ గారి వాన ముచ్చట గురించి మీరిక్కడ ప్ర స్తావించడం చాలా మురిపెంగా వుంది. అందరూ చదివి ఆనందించే విధంగా రాసి పంపిన మీకునూ నా అభినందనలు!
కృతజ్ణతలతో –
ఆర్.దమయంతి.
ఉల్లమును జల్లు మనిపించే పాత జ్ఞాపకాలు అతి ఉల్లాసముగా ఉన్నాయి. వాన కూడ ఒక వసంతకాలములాటిదే. అందుకే వానాకాలాన్ని నీరామని అంటారు. మీ వ్యాసం బాగుంది. నేను కూడ ఇలాటి భావాలే కొన్ని eemaata.com/em/category/library/satakamdasaurabhamu/">ఇక్కడ 8 నుండి 11 పద్యాలలో తెలిపి ఉన్నాను. గ్రీష్మాతపతాపాన్ని చల్లార్చే వర్షపు చినుకుల్లా మీ వాన జల్లు ఆనందపరిచింది, కృతజ్ఞతలు.
కొంత మంది మాత్రమే మీలా హృదయ స్పందనని తెలియచేయగలరు.
రాజేష్ గారు! ధన్యవాదాలు. మీ ఇంటి పేరు భలే నచ్చింది నాకు.
అవునూ!మీరూ మీ వాన జ్ణాపకాన్ని ఇక్కడ మా అందరితో పంచుకోవచ్చు కదా!వెనకాడకండి.రాయడానికి ప్రయత్నించండి.
కృతజ్ణతలతో-
ఆర్.దమయంతి.
ముందుగా మీకు అభినందనలు! గూగుల్ కంపెనీ వారు విజ్ఞాన సాహిత్యం డిజిటైజ్ చేయడం గురించి అంతా చదివాక నాకొక కథ గుర్తుకొస్తోంది (చెప్పమంటే చెబుతా తర్వాత). గూగుల్ తలపెట్టిన ప్రయత్నం మంచిదే. కాకపోతే ఆశయం ‘ఆర్థికమైంది.’ అందుకే అంటారు – అక్షరం ఎప్పుడైతే వ్యాపారం అవుతుందో ..అప్పుడక్కడ – ఆదర్శం కరువవుతుంది, కనుమరుగవుతుందీ అని! ఆశయం లేని ఎంత గొప్ప ప్రయత్నమైనా నిష్ప్రయోజనమే!
ఇక అనాధ గ్రంధాల విషయాని కొస్తే వాటికొక కొత్త రూపునిచ్చి వెలుగులోకి తేవడం కూడా ఒక సంచలనాత్మకమైన ఆలోచనే. (అమ్ముకోవడాన్ని మినహాయిస్తే) అందరూ అభినందించ దగినదే. ఎటొచ్చీ..’ పేరు నీది. వూరు నాదీ’ అనే ఒడంబడిక కూడా వుండి వుంటే బావుండే దేమో! మీరన్నట్టు గూగుల్ కి ‘వ్యాపార ప్రకటనల రంధి ‘ లేకుండా వుండి వుంటే..ఫలితం అద్భుత రీతిలో కొన సాగి వుండేదేమో! హార్దికం కాస్తా ఆర్ధికమవ్వటం తో వొచ్చిన తంటా ఇదంతా! ప్రస్తుత ప్రపంచం మొత్తం – చెట్టు తో కాదు ‘విత్తు’ తో నడుస్తోంది. ఇలా మాట్లాడుతూ వుంటే – గాంధీ గారు గుర్తొస్తున్నారు. ‘ నైతిక బాధ్యత లేని ఎంత గొప్ప వ్యాపారమైనా అది సమాజానికి హానికరం’ అన్న ఆయన మాటలూ చప్పున స్ఫురణకొస్తున్నాయి. ‘అనాధ గ్రంధాలు’ ప్రచురించి అమ్ముకోవడం కూడా చాలా బాధాకరమైన విషయమే అయినా – ఎవరు బాధ పడాలనేది పెద్ద ప్రశ్న!
ఈ గూగుల్ అంశం ఎంత ఆసక్తికరంగా వుందంటె- (మీరు ఇచ్చిన వివరణ చదివాక) ప్రపంచం అంతా కలసి బాహాటంగా చర్చించుకోవలసిన (ఓపెన్ డిస్కషన్) అవసరం ఎంతైనా వుందని నా అభిప్రాయం.
I read this story 50 years ago. The review posted by Sri.K.V.Giridhar Rao gaaru is excellent. Thanks to eemaata. May I request you to publish the story “family portrait” (Telugu version) which is one among the several wonderful Telugu stories translated in to English by Sri.Vadrevu Patanjali gaaru.
1. తమిళంలో విశేషణంగా వాడేది నేను రెండో ధాతువుగా వివరించిన ఒర్/ఓర్; ఒఱ్/ఓఱ్ కాదు.
2. నాగమురళి గారు వివరించినట్టు టముకు, డప్పు, ఠవళించు, ఠేవ వంటివి ధ్వన్యనుకరణాలుగానో, వర్ణవ్యత్యయంగానో వివరించవచ్చు. దీని గురించి వివరంగా ఇంకో వ్యాసభాగంలో చర్చిద్దాం.
శ్రీనివాస్ గారు:
ఆయిరం, సావిరం రెండూ సంస్కృత తద్భవాలే. సహస్ర పదం ప్రాకృతం లో సాయిరంగా, ఆపై కన్నడ, తమిళాలలో సావిర గానూ, ఆయిరంగానూ మార్పు చెందింది.
Thanks for your kind words! Yes, you are correct that “Manathan Maravillai” is the Tamil version of Telugu గుండమ్మ కథ. We shall try to share some more rare; esp. non-film/AIR numbers of A.M. Raja in near future on eemaaTa.
సమాధానం ఇచ్చినందుకు సంతోషం. నిజంగా ఆడియోలో ఏ లోపమూ లేకపోతే మరో విధంగా ప్రయత్నించి చూస్తాను. నాకు ఈ కంప్యూటర్ గురించి పెద్దగా అవగాహన లేదు. శారదా శ్రీనివాసన్ గారి ‘జ్ఞాపకాలు’ పీడీఎఫ్ రూపంలో అందించినందుకు ఆనందిస్తున్నాను. ఇందుకు మీకు మనః పూర్వకంగా కృతజ్ఞతలు తెలియజేసుకుంటున్నాను.
ఈ నాటకాన్ని వినాలని ఎంతో తహతహ చెందాను. దురదృష్టం. ఆడియోలో ఏదో లోపం ఉన్నట్లు ఉంది. వినే భాగ్యం లేకపోయింది. చలం ఊహల్లో ఊర్వశి అందాన్ని తనివితీరా ఆస్వాదించాం. శారదా శ్రీనివాస్ గొంతులో ప్రాణం పోసుకున్న ఆ ఇంద్రలోకపు ఒయ్యారి మధురస్వరం ఎట్లా ఉంటుందో వినలేకపోతున్నాం. దయచేసి ఎవరి దగ్గరేనా ఈ శ్రవ్య నాటకం తాలూకా ఒరిజినల్ ఆడియో ఉంటే గనుక నా మెయిల్‌కి పంపండి. వారికి సర్వదా కృతజ్ఞుడిని. ఈ వ్యాసంలో మరో లోపం ఏమిటంటే, శారద శ్రీనివాసన్ గురించి ఆంధ్రజ్యోతిలో వచ్చిన జ్ఞాపకాల లింకు ఎక్కడో ఎగిరిపోయింది. ఒకసారి సరిచూడండి. నేనింతకు ముందు శారద గారిది ఏదో నాటకం విన్నాను. సరిగా జ్ఞాపకం లేదు కానీ ఆ మధురమైన పాట మటుకు నా గుండెల్లో మారుమ్రోగుతూనే వుంది. ఆమెను ఒకసారి కలవాలని కోరుకుంటున్నాను.
-నితిన్.
mail: nitin@annabattula@gmail.com
[మేము ప్రయత్నించాం. ఆడియోలో ఏ లోపమూ లేదు. దయచేసి మీ సెట్టింగ్స్ ఒక్కసారి చెక్ చేసుకోండి. ఆంధ్రజ్యోతి లింక్ స్థానే పీ.డీ.ఎఫ్ లింక్ ఇచ్చాము.- సం.]
సురేష్ గారూ, నమస్తే.
మీరు చేస్తున్న మంచి ప్రయత్నం ఈ ‘పలుకుబడి.’
అభినందనలు.
కొన్ని పదాల పట్ల మాలాంటి వారికి కలిగే కొన్ని సందేహాలకు ఈ శీర్షికలోనే సమాధానాలు కూడా ఇస్తే బావుంటుందేమోనని అనుకుంటున్నాను.
చదవంగానే, తేలికగా అర్ధమైతే ఇంకా బావుంటుందని నా అభిప్రాయం.
శుభాకాంక్షలతో-
ఆర్.దమయంతి.
మీ అభిప్రాయానికి కృతజ్ఞతలు. ఈ వ్యాసంలోని ఆరో వాక్యంలోనే “పదాల వ్యుత్పత్తి తెలిపే నిరుక్తాన్ని ఆరు వేదాంగాలలో ఒకటిగా పేర్కొన్నారు” అని చెప్పాను. విడమరచి చెప్పాలంటే “పదాల వ్యుత్పత్తిని తెలిపే శాస్త్రాన్ని నిరుక్తం అని మన ప్రాచీనులు పిలుచుకున్నారు. దీన్ని ఆరు వేదాంగాలలో ఒకటిగా పేర్కొన్నారు.”
వ్యాసాల పఠనీయత (readability) పెంచడానికి, ఇకపై మరింత వివరంగా రాయడానికి ప్రయత్నిస్తాను.
మీరు చెప్పింది నిజమే. “ఆర్యులు” అని లూజ్ గా అనువాదం చెయ్యకుండా ఉండాల్సింది. “స్వభాషానురూపాన్ — తమ సొంత భాషలో (అంటే సంస్కృతంలో)” అన్న పదబంధం చదివినప్పుడు తెలియకుండానే ఆర్యులు అని మనసులో అనుకొన్నానేమో, అందుకే అనువాదంలో ఆర్యులు అని వచ్చి పడింది.
తాత్పర్యం: ద్రావిడ భాషలో హలంత పదాలకు అచ్చుతో అంతమయ్యే విభక్తి ప్రత్యయాలను, స్త్రీ ప్రత్యయాలను కల్పించి, తమ సొంత భాషలో అర్థాలను ప్రతిపాందించే వారు కనబడతారు.
కుమారిల భట్ట రాసిన పై వాక్యం ప్రసిద్ధి పొందడానికి ఇంకో కారణం కూడ ఉంది. శిథిలమైన తాళపత్రాలను తప్పుగా చదవడంతో, 19వ శతాబ్ధపు భాషావేత్తలు ఈ వాక్యాన్ని “తదాంధ్ర ద్రావిడభాషాయం …” అని చదివి “ఆంధ్ర, ద్రావిడ భాష(ల)లో …” అన్న అర్థాన్ని చెప్పుకున్నారు. “A comparative grammar of the Dravidian or South-Indian family of languages” లో Robert Caldwell ఈ వాక్యం ఆధారంగా ఆంధ్ర శబ్దం గురించి రాస్తూ ఇలా అన్నారు:
“Telugu is called Andhra by Sanskrit writers. […]. It occupies the first place — not kalinga or Trilinga — in the compound term Andhra Dravida bhasha by Kumaila Bhatta […], designated what he appears to have supposed to be one language spoken by the Dravidians.”
అంతకు ముందు Dr. Burnell కుమారిల భట్ట వాక్యాన్ని ఉటంకిస్తూ ఒక వ్యాసంలో ఇలా అన్నారు: “The vauge term by which the Tamil language is mentioned (by KumArila), Andhra-Dravida-bhasha, is remarkable, as it indicates that a systematic study of the Dravidian languages can hardly have begun in the eighth century”
నేను ఒక సాహిత్య విద్యార్థిని. 1984లొ ,అమృతం కురిసిన రాత్రి-వాక్యలయ భావపోషణ అన్న అంశంపై ఎంఫిల్ కేంద్రవిశ్వవిద్యాలయం నుండి పొందాను. ఆధునిక కవిత్వంలో ‘నేను’ అనే అంశంపై 1990 లో అదే విశ్వవిద్యాలయం నుండి పి.హెచ్.డి చేశాను. నావద్ద ఈ చర్చకు సంబంధించి నేను రాసినవి, మంచి వ్యాసాలు, మీ సందేహాలను తీర్చగలవి ఉన్నాయి. నాఅచ్చైన పుస్తకాల నుండి మీకు ఎలా పంపాలో నాకు తెలియటం లేదు. ముఖ్యంగా వచన కవిత్వంలో పాదవిభజనకు సంబంధించి నా గమనింపులు కొన్ని ఉన్నాయి. నా లాప్‌టాప్ లో కీమాన్, ఐలీప్ ఉన్నాయి. వీటిని ఉపయోగించి ఆ వ్యాసాలను పంపటం సాధ్యమేనా?
పద్యం అనే మాట ను నేను కవితలోని స్టాంజాగా స్వీకరించాను. కవితలో కొన్ని పద్యాలు ఉండటంలో ఎవరికీ అభ్యంతరం ఉండదనుకుంటాను. పాదవిభజన సాధారణంగా భావ విశ్రాంతిని అనుసరించి ఉండటం నేను గమనించాను. ఇక ఒక పాదాన్నో, మాటనో, పునరావృతం చేసి, హైఫన్ ను ఉపయోగించి, లేక ఒకేపదాన్ని ఒకపాదంగా చేసి , కవులు తాము చూపదలచుకొన్నప్రభావాన్ని చూపుతున్నారు. బైరాగి ‘నాక్కొంచం నమ్మకమివ్వు లో హైఫన్ను ఉపయోగించుకొన్నాడు ఆ కాలంలోనే. ఇక కవిత్వంలో శబ్దం నిశ్శబ్దం అనే వ్యాసంలో నేను వచనకవి వాడుతున్న ఎన్నో సాంకేతిక విన్యాసాలను చర్చించాను. ఆ వ్యాసాన్ని మీకు ఎలా పంపాలో నాకు తెలియటంలేదు. వ్యాసంలో అయితే ఒక్కొక్కొక్క విషయం క్రమపద్ధతిలో ఉంటుంది.
డా.వై. కామేశ్వరి.
అరుణ్ చంద్ర గారూ,
మీ వూరి జ్ఞాపకాలు బాగున్నాయి, చెబుతూంటే.
మనమెంత దూరం వెళ్ళినా, వున్న వూరు, కన్నవారు అంతరాన వుంటూనే వుంటారు. సహజమే.
మీకునూ నా కృతజ్ఞతలు.
ఆర్.దమయంతి.
ముందుగా మీకు నా కృతజ్ఞతలు తెలియచేసుకుంటున్నా. ఈమాట లో ‘మధ్యంతర రచనలకు’ స్థానాన్ని కల్పిస్తున్న వైనం బాగుంది. అలాగే- నెలకో, రెణ్నెల్లకో, ఒక చిన్న నవల కానీ, ఒక పెద్ద కథకు కానీ వీలు కల్పిస్తే మరింత బాగుంటుందనుకుంటున్నా.(చిన్న చిన్న ఇమేజెస్ తో).
అదే విధంగా, ఈ రెండు నెలల వ్యవధిలో వచ్చే – మన తెలుగు పండగలకు సంబంధించిన ప్రత్యేక వ్యాసాలు, ప్రముఖులు పొందే ప్రతిష్టాత్మకమైన పురస్కారాల విశేషాలు,ఇంకా..తెలుగు సాహితీ వన వృక్షాలను వీడి వెళ్తూ… పరిమళాలను వెదజల్లి పోయేవారిని సంస్మరించుకునే వీలూ కల్పిస్తే మరింతగా బావుండొచ్చేమోనని ఒక చిన్న ఊహ. ..అంతే.
(ఈమాటలో- ముళ్ళపూడి గారి మంచిని, మల్లెపూల సాహిత్య సేవని చదవాలనుంది.)
శుభాభివందనాలతో-
ఆర్.దమయంతి.
[మీ అభిమానానికి కృతజ్ఞతలు. పెద్ద కథలకు ఈమాటలో ఎప్పుడూ చోటు ఉంది. నవలా సాహిత్యాన్ని ప్రోత్సహించాలని మాకూ ఎంతగానో ఉంది. కానీ సమీక్ష కోసం, నవల మొత్తం ఒకేసారి పంపమనడం, రచయితలకు కుదిరే పని కాదు. అలా అని, సమీక్ష ఏమీ లేకుండా ప్రచురించలేము కూడాను. నవలను సమీక్షించే పద్ధతిపై ఒక అవగాహనకు రాగానే తెలియజేస్తాము.
ఇకపోతే, గత రెండేళ్ళుగా కొంతలో కొంతగా నిన్నటి ప్రముఖులనూ, వారి సాహిత్యాన్ని పునఃపరిచయం చేసే ప్రయత్నం చేశాం. అయితే, ఏదో ఒక సందర్భం వస్తేనే కాకుండా, కేవలం ఒక స్మరణ గానే కాకుండా, మన సాహిత్యాన్ని విశ్లేషణాత్మకంగా పరిశీలిస్తూ, మంచి చెడ్డలు ఎంచి చూస్తూ చేసే విమర్శనాత్మక రచనల కోసం ఈమాట ఎప్పుడూ ఎదురుచూస్తూనే ఉంటుంది. ఈ సాహిత్య పునర్మూల్యాంకనం గురించిన కృషి ఈమాట ప్రయత్నాల్లో ఎప్పుడూ ఒక ముఖ్యభాగమే. ఈమాట రచయితలు అందుకు మరింతగా సహకరిస్తే ఈ ప్రయత్నం సఫలమవుతుంది – సం.]
ధన్యవాదాలు
*
శ్రీ మోహన,
శ్రీ యదుకుల భూషణ్ గారికి,
నమస్తే.
ముందుగా మీ ఇరువురికీ నా మనఃపూర్వక ధన్యవాదాలు తెలుపుకుంటున్నా.
మోహన గారూ!
మీరు అన్నదీ నిజమే. వచన రచనలో ఒక మూడ్, ఆ నీడల ప్రభావం కవిత మీద జీరాడుతూ వుంటాయి.
యదుకుల భూషణ్ గారూ! మీ ప్రశంస నాకొక బహుమతి లాంటిది.అంతే కాదు, బహు స్ఫూర్తిదాయకం కూడా!
ఒక పుష్కర కాలంలో ఈ మాటలో వచ్చిన అందమైన అభిప్రాయాల జాబితా ఒకటి తయారు చేస్తే అందులో దమయంతి గారి పేరు అగ్ర భాగాన ఉంటుంది అనడంలో సందేహం లేదు. జాగ్రత్తగా పరిష్కరించి విడిగా ప్రచురించినా ఈ అభిప్రాయం నిలబడుతుంది, దమయంతి గారి భావుకత్వానికి ఎత్తిన పతాకగా రెప రెప లాడుతూ. eemaata.com/em/issues/200401/216.html" rel="nofollow">కొత్త కవులకు కొన్ని సంగతులు చెప్పే ప్రయత్నం నేనైతే చేశాను. గతంలో అదే పేరుతో మరొక వ్యాసం ఈ సంచికల్లో (నవంబర్ 2002 )ఉండేది , అది సాంకేతిక కారణాల వల్ల మరుగున పడినా దాని మీద వేడి వాడి చర్చ జరిగింది. అదీ సంగతి.
థాంక్సోయి, వెంకటలక్ష్మీ.
అప్పట్లో, నాకు తెలీకుండ నన్ను చూసేవారిలో మీరూ వున్నారని, ఇప్పుడే తెలిసింది. చాలా సంతోషమేసింది కూడా. (మీరింతగా చెబుతున్నా, సారీ, మీరెవరో అస్సలు గుర్తుకు రావడం లేదండీ)ఎంత ధైర్యం మీకు? మీరందరూ నన్నలా పిల్చుకోడానికి? (హమ్మా!)
ఓకే. సిరుల సంక్రాంతి నచ్చినందుకు చాలా థాంక్స్.నిజమే నగరంలో ఆవు పేడ దొరకడం కష్టమే. గోశాలల అభివృధ్ధికి అందరం సహకరించాలి.
మీ లేఖని అందించిన ఈమాట వారికి ధన్యవాదాలు.
అభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
గుండె , వొణికినప్పుడో, తొణికినప్పుడో
మనసు ముసురేసినప్పుడో,, మురిసిపోయినప్పుడొ..
కవిత్వం పుడుతుంది.
ఉప్పొంగిన హృదయానికి కవిత్వం – ఒక ఆహ్వానం. ఒక ఆశ్రమం. ఒక ఆశ్రయం.
ఆకాశమంత ఆవేశం – అరచేతిలో ముత్యంపూస లా మెరవడమే కవిత్వం.
ఎంత దాహార్తికైనా..గంగాళమెత్తి వొంపము కదా నీళ్ళని?
సాగర సౌందర్యాన్ని తిలకించాలనుకునే వారికి అలల ముద్రలే అందం. (సముద్రపు పోటు కాదు.)
వనమల్లా పూలున్నా,, మరువమేసి కట్టిన మల్లెఫూ దండే మురిపెం.
వజ్రం ఎంత విలువైనదే ఐనా..ఆభరణంలోనే దాని అందం.
కవిత్వమూ అంతే. దాని కున్న ఒకానొక దివ్యాకృతిలో రూపు దిద్దుకున్నప్పుడే, ఆ సౌందర్యం, గుండెల్ని రాజేస్తుంది
అక్షరాలెన్నున్నా..ఏర్చి కూర్చిన పద సంపద -కవితా సిరి అవుతుంది.’భావం ఒక పొంగు. అది భాషలోనె వొదిగి వుండు’ అనే చందాన..
భావ దర్పానికి భాషా పరిధి ఒక హోదానిస్తుంది అని నా నమ్మకం. కవి తన సృష్టిని అక్షరాలలో నింపి, మనముందు ఒక చిత్ర పటాన్నుంచుతాడు. అదోఅక్షరాల వర్ణ చిత్రం. కవితాక్షరాలలో నక్షత్రాలను మెరిపించడానికి, వెన్నెలను కురిపించడానికి ఒకే ఒక మార్గం. వ్యాకరణం -.ఐతే, దాని ఆవశ్యకత వచన కవిత్వంలో ఎంత అని మాత్రం చెప్పలేను. (నాకు తెలుగు వ్యాకరణం తెలిసి వుంటే, మంచి వచన కవిత్వం రాసి వుండేదాన్నని ఇప్పటికీ భావిస్తా.).
కారు ఓనర్ కి డ్రైవింగ్ తెలిసి వుండాలా?, అఖ్ఖర్లేదా?.. అన్నట్టె వుంటుంది. ఈ విషయం మీద చర్చించుకుంటే!
తెల్ల దారాలు పోసి నేత నేసే నేతగాడికి- రంగులపోగులు, కల్నేతల కూర్పులు, అంచులకు జరీ పోతలూ తెలిస్తే- ఆ కోక (వస్త్రం) ఎంత వన్నె తేరుతుందో. కవిత్వ లక్షణాలు, గుణాలు, విధానాలు, పరిధులు తెలియడం వల్ల, అక్షరాల నేతలో కవిత్వమూ సింగారాల ‘సీతా కోక’ అవుతుందని నా భావన. అది పద్యమో, గద్యమో, గీతమో, గేయమో, స్తోత్రమో, శతకమో, వచనమో, దేనికైనా ఒక స్పష్టతను తెచ్చిపెట్టే శక్తి ఈ సిలబస్ కి వుంటుంది అనేది నా ప్రగాఢ విశ్వాసం..
గాయకునికి సంగీతం తెలిసి వుంటె, ఆ గాత్రం ఎలా గాంధర్వమౌతుందో, అలాగే- కవిత్వంలో – లయల హొయలు, పాద విభజనలో భావ భంగిమలూ వుంటే కవితా శిల్పం కూడా అత్యంతద్భుతంగా వుంటుందని నా అభిప్రాయం.
పాటలెలా పాడాలో పాఠాలుగా చెబుతున్నారు. చూస్తున్నాం..
రచనలెలా చేయాలో సూచిస్తున్నారు. చదువుతున్నాం..
పద్యాలెలా రాయాలో వివరిస్తున్నారు. నేర్చుకుంటున్నాం.
అలాగే,’వచన కవితలెలా వుండాలో తెలిపే ఒక గైడెన్స్ కూడ వుంటే బావుణ్ణు’ అని నేనెన్నాళ్ళణ్ణుంచో చూస్తున్నా.
‘కవిత్వం’ అనే వస్తువుకి సంబంధించిన ఒక విలువైన సమాచారాన్నిస్తోంది ఈ చర్చ. ఏ సమాచారమైన సరే, అందుబాటులో వున్నప్పుడు తెలుసుకోవడం వల్ల తెలీని తనాన్ని తగ్గించుకోవచ్చేమో! కవిత్వం రాసే వారికి, ఆస్వాదించే వారికీ, ఈ చర్చ ఉపయోగకరంగా వుంటుంది అనడంలో ఎలాంటి సందేహం లేదు.
‘సీత నెరుంగకుండ రఘుశేఖరుడర్థము గాడు పూర్తిగా’ అన్న వాక్యాలు మనన్సుని చలింపచేసాయి. వర్ణన చదువుతుంటే, సీతా దేవిని కళ్ళతో చూస్తున్నట్టే వుంది.
రామాయణం వున్నంత కాలమూ, విశ్వనాథుడూ వుంటారు.
అది రమణీయం.
ఇది చిరస్మరణీయం.
మీకు నచ్చిన పద్యం నాకూ ఎంతగానో నచ్చింది.మనసుకి హాయినిచ్చింది.
మీకూ, ఈమాట వారికి నా అభినందనలు.
కవి సామ్రాట్ కి నా సుమాంజలులు.
అభివందనములతో _
ఆర్.దమయంతి.
ఈ విషయం మీద నేను చాలా చోట్ల చర్చించాను కాబట్టి చర్విత చర్వణం అవుతుంది అని చర్చలోకి ప్రవేశించ లేదు. eemaata.com/em/issues/200201/509.html">కవిత్వ మీమాంస అన్న వ్యాసంలో రెండవ భాగం కవిత్వ మీమాంస అన్న శీర్షిక కింద నా ఆలోచనలు చూడగలరు.అలాగే ఈ సంభాషణలో మూడవ ప్రశ్నకు నేనిచ్చిన జవాబు కొంతవరకు ఈ విషయాన్ని తేటతెల్లం చేస్తుంది.
చేరా ఆచార్యుల గారి చర్చ గురించి నేను చాలా విన్నాను. కానీ, ఆ పుస్తకం సంపాదించి చదివినప్పుడు (1990 లలో) నాకు ఆశ్చర్యం కలిగించిన విషయం ‘vers libre ‘(free verse) గురించి వీరిద్దరూ పట్టించుకోక పోవడం. చారిత్రక నేపథ్యాన్ని విస్మరిస్తే చర్చలో పదును పోతుంది, ఎన్ని విలువైన విషయాలను ప్రస్తావించినా. సమస్య మూలాలను వదిలి అనేకానేక విషయాలు చర్చించడం వల్ల ప్రయోజనం శూన్యం. ఏది ఏమైనా ఈ చర్చ చరిత్రలో భాగమే కనుక తప్పక చదవ వలసిందే.
శుష్క వచనాన్ని, శుద్ధ కవిత్వాన్ని విడదీసేది భావనా శక్తి. వచనంలో మామూలు తర్కంతో బండి నడుస్తుంది.ఎక్కువ ఖాళీలు ఉండవు. పాఠకుని ఊహా శక్తికి మేత వేయడు రచయిత. దానికి భిన్నంగా కవి పాఠకుని భావనా శక్తిని పరీక్షిస్తాడు. కవిత్వంలో తర్కం లేదు అన్న వితండ వాదం చేయడం లేదు నేను. తర్కాన్ని మించిన భావనా బలం కవితకు ప్రాణం. దాన్ని పాఠకునిలో స్ఫురింప చేయడానికి పాదకల్పన అవసరమవుతుంది. పాదకల్పన కంద పద్యాల్లోనో ఆటవెలదిలోనో ఉన్నట్టు కాకుండా స్వేచ్చగా ఉంటుంది. పాఠకునికి కవి తాను చూసిన జగత్తును చూపి తద్వారా తాను పొందిన అనుభవాన్నిసూచించడానికి సాధనం పాదకల్పన. పాద కల్పన లేకుండా , వాక్యం తరువాత వచ్చే వాక్యం ఒక తర్క ధోరణిలో పడి పోతుంది. వాక్యాల మధ్య అన్వయం హేతుబుద్ధికి అందుతుంది. కవిత్వంలో వాక్యాల మధ్య అన్వయం
హేతుబుద్ధిని దాటిన భావనా శక్తికి సంబంధించినది.దాన్ని సాధించడానికి ఒక సాధనం పాద కల్పన.కవితకు ఒక క్రమం, నడకా,నిర్మాణం ఉన్నాయి మరి. అంతేకాదు,పాదకల్పన లేకుండా కవితలోని ఎత్తుగడ అర్థం కాదు.లయ అవగతం కాదు.
చివరికి చెప్పేదేమిటంటే వచనం రేఖీయం(linear). కవిత వృత్తం. అది ఎలాంటి వృత్తం? దాని గణితం జోలికి పోవడం అభిప్రాయాన్నిమించిన చర్చ.
ఈ విషయంలో ఇస్మాయిల్ గారి అభిప్రాయాన్ని తెలుసుకోవడం ఉపయోగిస్తుంది.
“ఆధునిక కవిత్వానికి వచన కవిత్వ మనే దౌర్భాగ్యపు పేరు ఎవరు పెట్టారో కాని,నిజమే ననుకొని శుష్క వచనం రాసేస్తున్నారు చాలామంది.వచనంలాగే కవిత్వానికి ఒక క్రమం, నడకా,నిర్మాణం అవసరం లేదని వీళ్ళ అభిప్రాయం.ఆ మాట కొస్తే,వచనానికి కూడా క్రమం, నిర్మాణం కావాలి కదా!మనం మాట్లాడే భాషే మన అనుభవాన్ని,ఆలోచనల్నీ క్రమబద్ధం చేసే ఉపకరణం.కవిత్వం జీవితానుభవాన్ని క్రమబద్ధం చెయ్యటమే కాదు, వాటి చాటునున్న అర్థవత్వ్తాన్ని కూడా ఆవిష్కరిస్తుంది.” (నిశ్శబ్దంలో నీ నవ్వులు, నా కవితా సంకలనానికి రాసిన ముందుమాట , భూషణీయం నుంచి.)
కామేశ్వర రావు గారూ ,
ఇప్పటికి మీ మొదటి ,మూడవ ప్రశ్నల కు సమాధానం వచ్చిందే అనుకొంటున్నాను. ఇక మిగిలింది రెండవ ప్రశ్న.
౨.
” అ.ఆ కవితలు పాదబద్ధమవ్వాలని కాని,
ఆ. పాదాలుగా విభజించిన వాటికి నిర్దిష్టమైన సూత్రాలు ఉంటయని/ఉండాలని కాని అనుకోవడం సమంజసమా?”
( అ. ఆ లు నావి , స్పష్టత కోసం )
‘vers libre ‘(free verse ) స్ఫూర్తితో ఆలోచిస్తే (ఆ )సమంజసం కాదు. కానీ, ‘vers libre ‘(free verse ) పాద కల్పనకు వ్యతిరేకం కాదు. ఫ్రెంచి కవులు బిర్ర బిగుసుకుపోయిన ఛందో నియమ నిబంధనలను అతిక్రమించి వాటిని పాటించడమే కవిత్వం కాదు వాటికి బయట కూడా కవిత్వం ఉంటుంది అని చెప్ప దలుచుకున్నారు. (మోహన గారి విలువైన అభిప్రాయం చూడండి పద్యం కూడా ఒక రకమైన వచనమే).ఈ స్ఫూర్తిని గ్రహించిన కవులు చాలా వరకు అన్ని భాషల్లోనూ వారికి తోచిన రీతిలో పాద కల్పన పాటించారు. జర్మన్ , రష్యన్ లో అంత్య ప్రాసలు వదులుకో లేదు అక్కడి కవులు.(ఈ విషయంలో ఈ నాటికీ రష్యన్లు అమెరికన్ లను ఎద్దేవా చేయడం నేను ప్రత్యక్షంగా చూసిన విషయం.) సారాంశం ఏమంటే ఈ స్ఫూర్తిని గ్రహించి, నీ భాషకు ఏది అందమో దాన్ని వదలకుండా కవిత్వ రచన చేయాలి.
ఇక మిగిలింది prose -poem . కవిత్వాన్ని బహువచనాల బారీ నుండి కాపాడడానికి పుట్టుకొచ్చింది అంటారు Robert Bly. శ్రీ శ్రీ కవిత్వం తీసుకోండి పతితులారా భ్రష్టులారా ..అన్నీ బహువచానాలే. రాజకీయ కవిత్వంలో ఇది తప్పదు. కానీ , ఇది కవిత్వానికి చేటు చేస్తుంది. మనం చూసేది ఒక్కొక్క వస్తువునే. వస్తు సముదాయాలను కాదు. ఈ ఎరుకతో రాసేది prose -poem ఇది కూడా ముందు ఫ్రెంచి కవులే సాధించి చూపారు. ఎక్కువ వివరాలకు Talking All Morning, పుస్తకంలో On Writing Prose Poems అన్న ఇంటర్ వ్యూ (1975 లో వచ్చింది.). అలాగే తొలినాటి ఫ్రెంచి కవుల కవితా సంగ్రహం సవిమర్శకంగా చదవాలి.
మన విమర్శకులకు పరభాషా సాంగత్యం లేక చాలా చేటు జరిగింది. పట్టు మని పది భాషల్లో వచ్చిన విమర్శలు చదవరు. అనువాదాల మీద శ్రద్ధ లేదు.చరిత్ర తెలుసుకోరు.ఆధునిక కవిత్వం దాని విమర్శ ఒక ప్రత్యేక విభాగం అన్న స్పృహే లేదు. పిండి కొద్దీ రొట్టె. శుష్క వాదాలు శూన్య హస్తాలు. ఇక జాలింతును; స్వస్తి.
రచయితలకు సూచనలు గురించి పి రామచంద్ర రావ్ వైజాగ్ గారి అభిప్రాయం:
01/01/2011 2:03 pm
ఈమాట.కాం ప్రప్రథమంగా ఈ రోజే చూసాను. చిన్నచిన్న గేయాలు అవీ పంపాలంటే ఎలా పంపాలి? ఏ చిరునామాకి పంపాలి? దయచేసి తెలుప ప్రార్థన.
[పై శీర్షికలోనే చెప్పినట్లు RTSలో గానీ, unicode తెలుగులో గానీ type చేసిన రచనలు e-mail ద్వారా eemaata.com">submissions@eemaata.com అన్న చిరునామాకు పంపాలి… సం.]
It is true that Eemaata is a non commercial online magazine of high literary quality.
Unfortunately most ( telugu ) people who use internet are not aware of it’s existence
( as you note from the opinions page ).
Why not consider advertising Eemaata in local ( AndhraPradesh ) news papers for the benefit of majority of telugu people?
with best wishes to all the staff of Eemaata
S.A. from UK.
“ఈ వ్యాసం రాసి ఇన్నేళ్ళు గడిచినా దీనిమీద నేను ప్రతిస్పందించే దాకా ఒక్క అభిప్రాయం కూడా లేదంటేనే ఈయన మాటలకి పాఠకులు ఏపాటి విలువనిచ్చారో అర్ధమౌతూంది మరి.”
రమ గారు
పాఠకుల అభిప్రాయాలా రచన ఘనతను నిరూపించేవి ?? ఇదెక్కడి వితండ వాదం ??
గతంలో ఈ మాట అతిథి పుస్తకాలను వాడేది.మే 2006 నుండి మనం వాడుతున్న “పాఠకుల అభిప్రాయాలు” (ఈ మాట సంపాదకుల మాటల్లో చెప్పాలంటే -“ప్రతి రచన గురించీ మీ అభిప్రాయం అదే పేజీలో తెలుగులో కూడా తెలియచేయగలిగే సౌకర్యం.) అందుబాటులోకి వచ్చింది. పాత అభిప్రాయాలకు సంపాదకులు లింకు ఇచ్చారేమో నాకు తెలియదు. ఈ సంచికలోని వ్యాసాలు సాంకేతిక కారణాల వల్ల చాలా కాలం అందుబాటులో లేవు అన్న విషయం పక్కన పెడితే, “జయప్రభ శబ్ద కవిత్వం” వచ్చిన సంచిక పై పాఠకుల అభిప్రాయాల లింకు, ఆసక్తి గల పాఠకుల కోసం పాత అతిథి పుస్తకాలకు లింకు ఇస్తున్నాను.
అవును ఈ కధ చాలా మార్పు తెస్తున్నది. మనుషులు ఒక ఆదెయ్యలా, ఒక హనుమంతులా ఉండాలి. అప్పుడు సీతారామయ్యలు ఉండరు. మారాలి మన సొసైటీ. ఎప్పుడో ఆ చేంజ్ వస్తుందని ఆశించాలి. ఇలాంటి కథలు రాసే వేలూరి వారికి నా నమస్కారం. Thank you.
హమ్మయ్య మొత్తానికి కళాపూర్ణోదయం చదివేసాను. చిన్నప్పుడు పెట్టెలు సద్దుతూ ఉంటే నాన్న కి కనిపించి బయటికి తీసిన గుర్తు.
చదవడానికి ప్రయత్నించిన నా చిన్న బుర్రకి అప్పట్లో ఎక్కలేదనుకుంటా! ఇప్పుడు చదివిన వెంటనే నాన్నకి ఫోన్ చేసి కూడా చెప్పా…కళాపూర్ణోదయం చదివానని!
This is the worst metrical poetry I have come across. After discounting the obvious transcriptor’s (spelling) mistakes, the remaining (apparently original) text contains many grammatical errors, departures from accepted prosody rules (gana,yati doshamulu), lack of transparency, useless words thrown in to satisfy yati and praasas, and incoherent thoughts.
(The transcription errors or far few if any, that we are certain of. As mentioned in Raa.Raa’s article, Visalandhra did a ridiculously sloppy job of publishing Tilak’s works. There are innumerable typos in these books. Since these books are published posthumously we have no way of knowing what the poet intended. Secondly, only some one who is a scholar of both Meter and Tilak is qualified to correct the errors. Hence, his works are republished in eemaata, exactly as they appeared in the books. – Ed.]
“ముప్పై వేల మైళ్ళ దూరంలో ఉన్న ఇంటికీ ..” – చాకిరేవు ఉపేంద్ర
ఇది మరీ ఎక్కువేమో!? Its more like 8 to 10 thousand miles to India from USA (depending on where you begin your trip).
Earth circumference along equator (greater of the two compared to through poles), is 24,959.82 miles. And we refer to india, half way across the world :).
Just a trivia along the చాకిరేవు!. I love the nick name, I love to bring some of my laundry as well, especially if I dont have to air it myself :).
By the way, a couple of parting comments won’t do much damage to this thread perhaps:
eemaata has progressed — no, let me strike that — and say, it has been “democratized” in its comments section. If there is an accompanying blog or a facebook page for eemaata, it would certainly bring more creative juices. Suresh, you ought to think about that.
I was a bit surprised by Rama Rao gari initial comments – too quick, he would agree perhaps.
While I was not a bit, by Lyla gari issue —
She must love,
“We have lingered in the chambers of the sea
By sea-girls wreathed with seaweed red and brown
Till human voices wake us, and we drown.”
The question is, does she walk away from … the reality!?
“”Visions! omens! hallucinations! miracles! ecstasies! gone down the American river!
Dreams! adorations! illuminations! religions! the whole boatload of sensitive bullshit! …
in my dreams you walk dripping from a sea-journey on the highway across America in tears to the door of my cottage in the Western night ”
Are there not, tears in the western night?
I have complaints on Afsar’s poetry as well, but not in the same league.
-v-
కవి పట్ల కృతి పట్ల గౌరవం క్షమ లేని పాఠకులు కూడా పాఠకులేనా అనిపిస్తుంది.
చాన్నాళ్లుగా చూస్తున్నాను – అంతర్జాలంలో అఫ్సర్ గారి పట్ల కొంతమంది వెలిబుచ్చుతున్న అక్కసుకు కారణం? నాకు తెలిసి అఫ్సర్ గారు ఏనాడూ లోనిప్పును ఆర్పేసుకోలేదు. ఉప్పు సముద్రంలో మునిగిపోలేదు తేలుతూనే ఉన్నారు ఈదుతూనే ఉన్నారు. అందుకేనా ?
ఎంతటి బాల్యమిత్రులైనా సభలో మీరు మీరు అని సంబోధించుకొంటారు. అది సభామర్యాద. అనానిమస్ గా ఉండొచ్చు కదాని (కొంతమంది) ఇష్టం వచ్చిన రీతిలో మాట్లాడటం సభామర్యాదా?
బొల్లోజు బాబా
[Post briefly edited – Eds.]
[రచనపై జరగ వలసిన చర్చలు వ్యక్తిగత దూషణకి దిగజారడం విచారకరం. గతంలో ఒకసారి ఇదే విధమైన పరిస్థితి ఏర్పడినప్పుడు ఈమాట సంపాదకులు వ్యాఖ్యాతలని సున్నితంగా హెచ్చరించారు కూడా. మళ్ళీ అదే పరిస్థితి తిరిగి ప్రత్యక్షమైంది కాబట్టి, ఒక్కసారి అందరూ eemaata.com/em/comment_rules">పాఠకులకి సూచనలు మరొక్క సారి చదవడం ఔచిత్యంగా ఉంటుంది. అప్పుడూ ఇప్పుడూ ఇదే పరిస్థితి తలెత్తడంలో పాత్రధారులెవరైనా, సహృదయులైన ఈమాట పాఠకులకి ఒక విన్నపం. వైయక్తిక స్పర్థలతోనో, సహజ గుణాభిజాత్యాలతోనో, మరే కారణం వలనో, ఎవరైనా ఏదైనా రచన మీద అసభ్యంగా మాట్లాడినా, అలా అనిపించినా, అలా ఏ అభిప్రాయమైనా మిమ్మల్ని నొప్పించినా, వెంటనే సంపాదకులకు తెలియజేయండి. తగిన చర్యలు వెంటనే తీసుకుంటాము. నేరుగా ఇతర పాఠకులతో వాగ్యుద్ధానికి దిగడం వల్ల అనర్థం తప్ప ఏమీ ఉండదు. ఏ ఒకరో, ఇద్దరో దురుసుగా మాట్లడినంతలో ఈమాటలో రచయితలకు సద్విమర్శ, ఆదరణ లేవు అనే ఏకాభిప్రాయానికి రావడం కూడా సమంజసం కాదు. ఏ అభిప్రాయం ఎంత వరకూ సభ్యమైనది, వెలిబుచ్చిన భావం, భాషా తీవ్రత సబబేనా, ఈ అభిప్రాయం చర్చకు ఎంత దోహదం చేస్తూంది, ప్రచురించాలా వద్దా? అని ప్రతీ సారీ మేము తర్జన భర్జనలు పడుతూ తీసుకునే సాపేక్షిక నిర్ణయాలలో అప్పుడప్పుడూ పొరపాట్లు జరగవచ్చు. జరిగినై కూడా. తప్పులు దిద్దుకుంటూ ఈమాట సుహృద్భావ వాతావరణం చెడకుండా మేం చేస్తూనే ఉండే ప్రయత్నాలకి మీ తోడ్పాటు అవసరం అని వేరే చెప్పక్కర్లేదు. దయచేసి సహకరించండి. – సంపాదకులు]
ఈమాటని గూర్చి నా “మరువం” బ్లాగులో మంచు మీద రాసిన ఓ కవితకి ఒకరి వ్యాఖ్య ఆధారంగా మొదటసారి సంవత్సమున్నర క్రితం eemaata.com/em/issues/200811/1318.html">మీ పత్రికలో చూడటం సంభవించింది. అప్పటినుంచీ సంచికల ఆధారంగా కాక సమయాన్ని బట్టి రావటం, ఈమాట రచయితలు అన్న టాబ్ నుంచి ఒకరిని ఎంచుకుని చదవటం. కనుక పాఠకురాలిగా మీ పత్రిక వయసులో నాది ఇరవై శాతం లోపే. అలాగే రచయితలనీ ఓ పాతికశాతం పూర్తిచేసాను. నా అభిరుచి కవితలు, పరిశోధనా వ్యాసాలు, కథలు కనుక అవి పట్టి పట్టి చదవటం అలవాటు. చదవటం ఒక కాలక్షేపంగా, జీవితానికి నేపథ్యంలో వున్న అభిరుచి మాత్రమే. అలాగే నా రచనలూను. అవి నా జీవితాన్నల్లుకున్న పడుగుపేకలు కాకపోయినా నాకత్యంత ప్రశాంతత దొరికేది వాటి వలననే. అన్నీ సగటు స్థాయిలో ఉన్న ఓ సాధారణ వ్యక్తిని. ఇది నా గురించిన స్వపరిచయం. ఇక ఈ వ్యాఖ్య ఈ ఒక్క రచనకే కాదు, నేను గమనించిన ఓ తీరు తెలుపటానికే, మీరు ఇది ప్రచురించకపోయినా వాటిల్లే నష్టం ఏమీ లేదు.
* * * * *
మీ పత్రిక ఒక చక్కని సాంప్రదాయంలో కొనసాగుతుంది. రచనలను గూర్చి కాక వ్యాఖ్యలను/విమర్శలను గూర్చీ ఈ మాట. ప్రింటు పత్రికల్లో ఒక రచనకి సంపాదకునికి లేఖగా – ప్రశంస/విమర్శ అందుతాయి. ఇక్కడ కొన్నిసార్లు ఒక రచనని చక్కని వ్యాఖ్యారూప వనరులు కలిపి మరింత సంపూర్ణం చేసేవారున్నా, కొన్ని కేవలం ఒక చర్చ, రచ్చగా అవుతున్నాయి. విమర్శలు చదవకుండా వెళ్ళొచ్చా అంటారా, అవి ఒక్కోసారి బంగారు నగకి రతనాలు పొదిగినట్లుగా ఉండబట్టే అట్టి చక్కటి చదువరులు/విమర్శకులు కనపడబట్టే చదివేది. మరికొన్ని ఇక్కడ నుండి వెళ్ళేసరికి అసలు రచనని చిల్లులకి అతుకేసి కుట్టిన చింకిపాతలా తోచేలా చేస్తున్నాయి. కొన్ని ఎంత తీవ్రంగా ఉంటున్నాయంటే, రచయిత చేత “అగత్యం” పట్టింది అని అనిపించేంత. మరి కొన్ని రచయితని ఒంటరిని చేసి అంతా కలిసి యుద్దం చేసినంత. పత్రికకి నిష్పక్షపాతం, అభిప్రాయాల పట్ల సహనం ముఖ్యమే కానీ వాటి తీరు వ్యక్తిగత దూషణగా మారినప్పుడు మీ బాధ్యత లేదా? ఒక్కోసారి 1:on:1 లేదా ఒక్కరిదే విలువిద్యాప్రదర్శన లా అవుతుందిక్కడ. పోటాపోటీగా back to back మాటలు రువ్వేస్తూ, అస్త్రాలు ముందే అరచేత బిగించి ఆవలీలగా వేళ్ళతో అక్షరబాణాలు సంధిస్తూ అన్నట్లుగా.. మరి అది అన్ని రచనలకా అంటే అలా లేదు. అసలు కొన్ని రచనలు ఏ ప్రాతిపదికన తీసుకున్నారు అని ఆలోచించేలా ఉంటాయి. వాటికి ప్రశంసలు మరింత తికమక పెట్టేలా ఉంటాయి. కనుక ఇక్కడి ప్రశంసలు లేదూ కనీసం రచయిత కృషి పట్ల సదభిప్రాయం [చాలా తక్కువ మోతాదులోనైనా] విమర్శలు [సద్విమర్శలా/కువిమర్శలా ఆయా వారికే తెలియాలి] ఊహాతీతం. ఇలా రాస్తున్నానని నేను ఎవరికీ సానుకూలురాలినీ, సానుభూతిపరురాలినీ కాదు. అస్మదీయులు, తస్మదీయులూ లేరు. నిజానికి ఓ అనాథ పాఠకురాలిని. ఇక్కడ ఓ లోకం వెదుకుతున్నదాన్ని. ఒక రచయితని/ఒక రచనని సానబట్టి, ఆ ప్రక్రియలో రచయిత చేత లోతుగా ఆలోచింపచెయ్యడం సర్వదా అభిలషనీయం. నొప్పించడం ఎవరి ఉద్దేశం కాకపోయినా, ఒక పద్దతిగా అది జరగాలని మాత్రమే నా ఉద్దేశం. నేను ఈ అనంత సాహితీవాహినిలో ఓ బిందువునే. మన వెనక పుట్టి మనని దాటి వెళ్ళే సాహిత్యానికి నా వంతు ఏముందా ఇవ్వనూ అని యోచించేదాన్ని మాత్రమే. “ఔరా పిల్లకాకి/కాకిపిల్లా!….” అన్నా నాకు ఆనందమే.
పైన చెప్పినట్లుగా పాతిక శాతం పాఠకురాలిని, ఇలా నాలుగు దారుల కూడలిలో ఉన్నాను. నేను నడిచి వచ్చిన దారి నన్ను అయోమయంలో పడేస్తుంది. రచన చదివి పోవటమా/విమర్శలని పట్టించుకోకపోవటమా/ “ఈమాట” అంటే ఇది అని అవగతం అయ్యేంత వరకూ ఇలా కొనసాగటమా మిగిలున్నాయిక. నా ఈమాట మీ “ఈమాట” లో వెలుగు చూడకపోయినా దాదాపుగా ఆర్నెల్ల పాటుగా సందిగ్ధంలో పడి ఆగిన మాట వెలికివచ్చింది.
రమగారు:నేను ముందుగానే చెప్పినట్లు, నా దృష్టిలో ఈ వ్యాసం ప్రధాన ఉద్దేశ్యం వ్యక్తుల్ని ప్రముఖంగా ప్రస్తావించడం కాదు, విజయనగర చరిత్రలో ప్రకటించబడిన పుస్తకాల్ని, వ్యాసాల్ని ఒక క్రమంలో పరిచయం చెయ్యడం. ఆ విషయంలో శ్రీనివాస్ కృతకృత్యుడయ్యాడనే నా అభిప్రాయం.
మీరు చెప్పినట్లు జయప్రభ వాక్యాలని కోట్ చెయ్యడం ఇక్కడ పూర్తిగా అనవసరం.
రమగారు: అర్ధ శతాబ్దం పైగా అంతర్జాతీయ స్థాయిలో తెలుగు సాహిత్య స్వరూపాల గురించి — ముఖ్యంగా కృష్ణదేవరాయల గురించి, ఆ మధ్యయుగంలోని సాహిత్యం గురించి — వెల్చేరు నారాయణరావు, ఆయన సహపరిశోధకులు, ఇంకా ఇతర పరిశోధకులు చేసిన పరిశోధనలను ఈ ప్రత్యేక సంచికలో ప్రచురించడం (మీ భాషలో కీర్తించడం) కేవలం యాదృచ్ఛికం కాదు, సముచితం కూడానూ. నా దృష్టిలో ఈ వ్యాసం ప్రధాన ఉద్దేశ్యం వ్యక్తుల్ని ప్రముఖంగా ప్రస్తావించడం కాదు, విజయనగర చరిత్రలో ప్రకటించబడిన పుస్తకాల్ని, వ్యాసాల్ని ఒక క్రమంలో పరిచయం చెయ్యడం. ఇవి కాక ఉన్నత ప్రమాణాలతో ప్రచురించబడిన పుస్తకాలు, పరిశోధనలు ఉంటే వాటిని గురించిన వివరాలు ఈమాట పాఠకులకు అందజేస్తే ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది కానీ ఉన్న పుస్తకాలని వ్యాసాలని పరిచయం చేసినందుకు శ్రీనివాస్ పరుచూరిని తప్పుపట్టడంతో కలిగే ప్రయోజనం ఏమిటో నాకు బోధ పడలేదు.
“ప్రతికూల పవనాలు” అన్న పుస్తకంలో జయప్రభ గారు ఇలా అంటారు: “కనీసం కొంతవరకైనా తమ జాతినించి ప్రభవించిన మేధావులని గురించి, కవి పండితుల గురించి, సంస్కర్తల గురించి తెలుసుకోవాలన్న జిజ్ఞాస ప్రతిజాతిలోనూ, ప్రతి తరంలోనూ ఉండి తీరాలి. అప్పుడే వారి భాషా సంస్కృతులకు ఒక కొనసాగింపు సాధ్యమౌతుంది. లేకపోతే, ఒక తరాన్ని, ఇంకో తరంతో కలిపే సూత్రబంధం ఎక్కడో ఒకచోట తెగిపోయే ప్రమాదం ఉంది. అటువంటి ప్రమాదాన్ని నివారించడానికే వెనుకటి కాలాన్ని గురించి, ఆ కాలంలో బతికి ఆ కాలం మీద తమ ప్రభావాన్ని ప్రసరించిన వారిని గురించి అటు తరువాత తరాలు తెలుసుకోవాలి!”
వ్రాయటం, వ్రాసిన దానిని ఎడిట్ చేయడ మనకు ఎక్కువగా అలవాటు లేని విషయం. అమెరికాలో రచయితలకు ఎడిటర్లు ఉంటారని తెలిసినప్పుడు.. నేను చాలా ఆశ్చర్యపోయాను. ఆ తర్వాత ఆలోచిస్తే 99శాతం రచనల్లో ఎడిటింగ్ అవసరమే అనిపించింది. ప్రఖ్యాతి రాగానే మన రచయితలు ఏమి రాసినా గొప్పే.. అనాల్సి వస్తోంది. అందువల్ల గొప్ప రచనలు రావడం అరుదైపోయింది. కానీ 100లో 1కింటికి ఎడిటర్ల వల్ల రచయిత ఆ రచనలో ప్రాణప్రతిష్ట చేసినా soul కి విఘాతం కలుగుతోంది. Any how, మీ సంపాదకీయం విషయబద్ధంగా ఉంది.
Thank you.
Request…
Memu meku rachanalu ela pampalo thelupagalaru….
V. Praveena Reddy
( writer, journalist)
అఫ్సర్, ముకుందరామారావుల కవితా సంకలనాలపై నేను రాసిన సమీక్షల మూలంగా నాపైవచ్చిన వ్యాజస్తుతి ( నిందాస్తుతి, స్తుతినిందా తో సహా!) కాస్సేపు పక్కకు పెట్టి, ముందుగా నాదొక ప్రశ్న. ఈ ప్రశ్నవెయ్యడానికి కారణం, కేవలం తెలుసుకోవాలనే కుతూహలమే!
రమ గారు ఇలా రాసారు:
” పాశ్చాత్యదేశాల్లో పత్రికలు ఇంకా ప్రచురణకర్తల మీదా ఒక ముద్ర ఉంది. అదేమంటే అక్కడ వాళ్ళు కావాలంటే అకవులని హడావుడి చేసి కవులుగా ప్రచారం చేయగలరు..లేదా కవులని తయారూ చేయగలరు. అలాగే ఒక మంచి పుస్తకాన్నీ ఒక మంచి రచయితనీ కావాలనుకుంటే నొక్కేయనూగలరు అని. దీనికి సంబంధించి పశ్చిమ దేశాల పత్రికల మీదా ప్రచురణకర్తల మీదా బోలెడన్ని సంఘటనలూ ..కధలూ ప్రచారంలో ఉన్నాయి, ” అని.
రమ గారు ఈ ” బోలెడన్ని సంఘటనలూ … కథలూ ” ఎక్కడ చదివారో, కనీసం కొన్ని ఆధారాలు ఇచ్చి ఉంటే, బాగుండేది.
ఏ ఆరోపణకైనా ఆధారాలుండాలనుకుంటాను.
Thanks for the link on Sri Adinarayana rao. My request to you is to write in Telugu,in eemaata about his good work in detail based on Hindustani style, giving some audio clips.
శబ్దరత్నాకరము డిజిటైజ్ అయ్యింది – దీని నుంచి, బౌణ్య నిఘంటువులనుంచి, బూదరాజు ఆధునికవ్యవహారకోశం నుంచి, కొన్ని పారిభాషికపదావళులనుంచి ఒకే interface ద్వారా పదములను, అర్థములను వెతకుటకు http://www.andhrabharati.com/dictionary వాడవచ్చు.
–
వాడపల్లి శేషతల్పశాయి
కాలెపు నాగభూషణరావు
Fantastic. A remarkable achievement. Congratulations.
A feature which interests me in e-reading is – when the reader’s finger hover over an unfamiliar word, a dictionary opens up and gives the meaning of the word. Can this magazine and andhrabharati.com collaborate and make it possible here? I do hope to read/listen the content at various Telugu sites, on demand, electronically on multiple devices/subscriptions that I pay for in US. I have not bought Kindle or I-Pad yet. I may buy I-pad and subscribe to Kindle book store. Besides individuals owning them, I would think these devices will be available for rentals pretty soon. (like ear phones are available for a small price, in aeroplanes.) Readers will read on, in the languages they like. Content ( whoever provides it) is and will always be the king.
Thanks
lyla
PS:
Love the content at andhrabharati.com., which I can read silently. Great material. Love the content at ‘eemaata’ too, along with the repetitive twitter that goes on:-)
ఇది కవిత్వం అంటే నేనొప్పుకోను. నా ఉద్దేశం ప్రకారం కందంలో రాశేవాడే కవి. అంటే వచనం ఎప్పుడూ కవిత్వం కాదు, భావం ఎంత బాగున్నా. This is not to discourage the above poet(?), but I would like people to recognize the need to develop writing in proper chandassu. I hope “Eemaata” would train people who are interested in developing the skill of writing chando badda kavitvam.
చాలా కాలంక్రితం అంపశయ్య నవీన్ వెల్చేరు గారి “Hibiscus in the Lake” – Twentieth Century Telugu Poetry From India” పుస్తకంపై సమీక్ష రాస్తూ – “అనువాదం అనుసృజనగా మారితేనే అది రక్తి కడుతుంది” అని చెబుతూ ఆంధ్రజ్యోతిలో (“eemaata.com/vividha/Naveen_reviews_VNR.jpg">ఇంగ్లీషు కొలనులో తెలుగు మందారం” – 2006 లో.) వ్యాసం రాసారు. ఆ వ్యాసంలో చెప్పిన విషయాలు ఖండిస్తూ అనువాదాల గురించి”eemaata.com/vividha/VRVinvividha080706.pdf">మనం అక్కడ మొదలు పెట్టలేమా” అని వేలూరి గారు మరో వ్యాసం రాసారు. అందులో అనువాదాల గురించున్న (ముఖ్యంగా ఇంగ్లీషు అనువాదాలపై ) అపోహల గురించీ, అపార్థాల గురించీ చర్చించారు.
“కవితా కవితా ” పద్యానికి శ్రీశ్రీ అనువాదాన్నీ, వెల్చేరు గారి అనువాదాన్నీ పోల్చి చూపిస్తూ, శ్రీశ్రీ గారి ఇంగ్లీషు అనువాదమే గొప్పదన్నట్లుగా నవీన్ రాసారు. వెల్చేరు గారి అనువాదం శ్రీశ్రీ అనువాదంకన్నా చాలా మెరుగునీ వేలూరి గారు సమాధానం ఇచ్చారు. ఆ రెండు వ్యాసాల్లో అనువాదాల గురించి చాలా మంచి చర్చా వస్తువుంది. అనువాదాల గురించి eemaata.com/em/issues/200601/29.html">వెల్చేరు గారి వ్యాసం ఈమాటలో ప్రచురించారు.
శ్రీనివాస్ గారు కామేశ్వర రావుగారిని అడిగినా, చొరవచేసుకొని నాకు తెలిసిన వివరాలు చెప్పుతాను. ఇదివరలో తెలుగు కవిత్వం నుంచి ఇంగ్లీషులోకి వచ్చిన అనువాదాలు ఏమీ లేవనే చెప్పాలి.
గత పాతిక సంవత్సరాలుగా, వెల్చేరు నారాయణ రావు తెలుగు నుంచి ఇంగ్లీషులోకి అనువాదాలు చేస్తున్నారు. ఆయన స్వయంగాను, డేవిడ్ షూల్ మన్, హాన్క్ హైఫెట్జ్ తోను కలిసి చేసిన కొన్ని అనువాదాలు మనవి చేస్తాను.
1. For the Lord of the Animals – Poems from the Telugu, The Kaalahastiswara Satakamu, by Dhurjati ( University of California Press, 1987), with Hank Heifetz.
2. Twentieth Century Telugu Poetry , An Anthology ( Oxford University Press, 2002) .
3. Hibiscus on the Lake, Twentieth Century Telug Poetry from India
( University of Wisconsin, 2002)
4. Classical Telugu Poetry, An Anthology ( Oxford University Press, 2002), with David Shulman.
5. A Lover’s Guide to Warangal, The Kridabhiramamu by Vinikonda vallabharaaya ( Permanent Black, Distributed by Orient Longman Ltd., 2002) with David Shulman.
6. The Sound of the Kiss, Pingali Surana’s Kalapurnodayam (Columbia University Press, 2002) with David Shulman.
7. The Demon’s Daughter, Pingali Surana’s Prabhaavati Pradyumnamu (State University of New York Press, 2006) with David Shulman.
8. When God is a Customer, Telugu Courtesan Songs by Kshetrayya and Others ( University of California Press, 1994) with A. K. Ramanujan and David Shulman.
9. God on the Hill, Temple Poems from Tirupati, Annamayya (Oxford University Press, 2005) with David Shulman.
10. A Poem at the Right Moment, remembered verses from premodern South India ( University of California Press, 1998) with David Shulman.
I have very reliable information from one of the translators that the Manucaritra by Allasani Peddana is ready for publication.
I haven’t mentioned Narayana Rao’s other translations ( from Telugu prose works and Sanskrit poetic works).
సంపాదకులకు నమస్కారములు.
ఈ పత్రిక చాలా బావుంది.ఇలాగే కొనసాగించండి.ఈ పత్రికకు ఏమైనా వ్యాసాలు పంపుటకు గాను మీ చిరునామా తెలియపరచగలరు.
ఇట్లు…
మీ పత్రికా అభిమాని
సాహితీ మిత్రులందరికీ వందనాలు,
నేను చాలా కాలంగా ఇటువంటి వేదిక కోసం చూస్తున్నాను. కొంత ఆలస్యంగా నైనా ఈరోజు “ఈమాట” చూడడం జరిగింది. చాలా సంతోషం వేసింది. ఇంతమంది సాహితీ మిత్రులని ఒకచోట చూడడం చాలా సంతోషంగా వుంది. మన మాతృభాష ఇంకా పదికాలాలపాటు జీవిస్తుందని ధైర్యం కలిగింది. ,
నేను చిన్నతనం నుండి తెలుగు సాహిత్యం ఇష్టంగా చదివేవాడిని. కొంతకాలం కవితలు కూడా రాశాను. గత కొద్ది కాలంగా పలు కారణాల వల్ల సాహిత్య లోకానికి దూరంగా వున్నాను. ఈరొజు “ఈమాట” చూసిన తరువాత నేను కూడా ఈ సాహితీస్రవంతిలో భాగం కావాలని అనుకున్నాను.
ఇది నేను తెలుగులో రాసిన మొట్టమొదటి ఈమెయిల్. చాలా సంతోషంగా వుంది.
నేను రాసిన కొన్ని కవితలు మీతో పంచుకుందామనుకుంటున్నాను. ఎలా పంపాలో తెలుపగలరు.
నేను ముందుగానే మనవి చేసుకున్నాను; మంచిమంచి సలహాలు కోకొల్లలుగా వస్తాయని. అయితే, ఈ మంచిమంచి సలహాలన్నీ ఆచరణసాధ్యాలా అన్నదే నా అనుమానం.
విధ్యార్థులకు పనికి వచ్చే నిఘంటువు పునర్ముద్రించడం వద్దని ఎవరు అనగలరు? లేదా, విధ్యార్థులకి పనికి వచ్చే మరొక నిఘంటువు తయారుచేసుకోవాల్సిన అవసరం ఉన్నదని అంటే నేను కాదంటానా?
ఆ మాటకొస్తే ఉన్న నిఘంటులన్నీ ఇంటర్నెట్ లో పెట్టించి అందరికీ “ఉచితం”గా అందుబాటులోకి తేవడం మంచిది కాదని ఎవరు అనగలరు? ఇవన్నీ మంచి సలహాలే!
పోతే, నేను సూర్యరాయాంధ్ర నిఘంటువు, బ్రౌణ్యం (మొదటిముద్రణ ప్రతి) లను ప్రత్యేకించి ప్రస్తావించడాని ముఖ్యకారణం: ఈ రెండు నిఘంటువుల కాపీరైట్ సాహిత్య అకాడమీ వారికి ఉండేది. ఇప్పుడు సాహిత్య అకాడమీ లేదుగా! ఆ కాపీరైట్ ప్రస్తుతం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం వారి చేతిలో ఉన్నది. రాజు తలచుకుంటే దెబ్బలకి కొదవా? ప్రభుత్వం వారు కావాలనుకుంటే, ఈ రెండు నిఘంటువులనీ వెంటనే పునర్ముద్రించి అందుబాటులోకి తేవచ్చు. అంతకన్నా మంచిపని. ఈ రెండు నిఘంటువులనీ ఇంటర్నెట్ లో పెట్టించి అందరికీ “ఉచితం” గా అందుబాటులోకి తేవచ్చు. ఆతరువాత, తీరిగ్గా ఈ నిఘంటువులను సంశోధించి, పరిష్కరించడానికి పూనుకోవచ్చు. ఆపేరుమీదైనా ఇంకా బ్రతికిఉన్న కొద్దిమంది పెద్ద పండితులకీ(?) కాస్త భుక్తి దొరుకుతుంది.
ఒకవేళ, ప్రభుత్వం వారు అల్లాంటి మంచి పనులు చెయ్యడం మాకు అలవాటు లేదు అని ఒప్పుకుంటే, అప్పుడు లాభాపేక్షలేని ఏ “సాంస్కృతిక” సంస్థో (ఆటా, తానాలవంటివి అని నాభావం!) ఈ పనికి పూనుకోవచ్చు. కాపీరైట్లు పేరుతో ప్రభుత్వం వారు అడ్డం రామని హామీ ఇస్తే చాలు, శుభం! ప్రభుత్వం వారు “అమ్మ పెట్టాపెట్టదు; అడుక్కో తినానివ్వదు,” అన్న స్థితిలో ఉంటే, అది చాలా విచారకరమైన విషయం.
ఇతర నిఘంటువులకి కాపీరైట్ ఎవరితో ఉన్నదో కనుక్కొని, వారికి తగు పారితోషికం ఇచ్చి ( ఇప్పించి) అచ్చు వెయ్యడమో, లేకపోతే ఇంటర్నెట్లో పెట్టించి అందరికీ “ఉచితం” గా అందుబాటులోకి తేవడమో చేస్తే, (ఈ పని ఎవరు చేస్తారు అన్నది ప్రశ్న!) అంతకన్నా కావలసినది ఏమున్నది?
అయితే, ఈ కాపీరైట్ వ్యవహారాలు పరిష్కరించడంలో అడ్డంకులు చాలా ఉన్నాయని నేను మీకు ప్రత్యేకంగా చెప్పనక్కరలేదనుకుంటాను.
వ్యాసం ఇంకా పూర్తిగా చదవలేదు కానీ, ఇక్కడ్ “ప్రార్థన”, “దేవుడు” కవితలకి లింకులు లేవు. అంటే, అవి మళ్ళీ ఆ పేజీకే వస్తున్నాయి. eemaata.com/em/library/silaalolita/1018.html">దేవుడు కవిత ఉన్నా ప్రార్థన ఈమాటలో ఉందో లేదో నాకు తెలీదు 🙂
[కవితలకి లింకులు వేరే పేజీకి తీసికెళ్ళవు. కవితలు రెండూ హైస్లయిడ్ పాప్ అప్ విండోలలో తెరుచుకుంటాయి వ్యాసం ఉన్న పేజీలోనే. ఫైర్‌ఫాక్స్ లోనూ ఐ.ఈ. లోనూ ప్రయత్నించాము. లింకులు సరిగ్గానే పని చేస్తున్నాయి. మీరు ఇప్పడికీ చూడలేకపోతే మాకు తెలియజేయండి – సం. ]
సంధ్య ఇంట్లో లేదా? ఏమయ్యింది? బెడ్రూం లో వస్తువులన్నీ ఎక్కడి వక్కడే ఉన్నయి. రోజూ వాడే పర్సు -డ్రెస్సరు మీదే ఉంది. ఇంట్లో వేసుకు తిరిగే చెప్పులు -అక్కడే మంచం పక్కనే ఉన్నయ్యి . గరాజ్. గరాజ్ .. ..- గరాజ్లో టయోటా కేమ్రీ కారు ఉందా ? కారూ అక్కడే ఉంది. సంధ్య అప్పుడప్పుడూ లేక్ పక్కనే సైకిలు తొక్కుతుంది. ఆ సైకిలు , ఆ సైకిలు – ఉంది, అదిగో ఆ మూలగా గార్బెజ్ బిన్నుల పక్కనే ఉంది. అదే మూల, బట్టలు ఆరెయ్యటానికని కొనుక్కొచ్చిన పొడుగాటి తాడు అక్కడే ఉండాలే . అది లేదు . అప్రయత్నంగా అతను గరాజ్ సీలింగు దూలాల వంక చూశాడు. గుండె దడదడ లాడింది.
సంధ్యా, సంధ్యా ! అంటూ గభిక్కున …
ఏం పాఠకులండీ? రామాయణంలో పర్ణశాలలో సీత కనపడక పోతే అక్కడ వాల్మీకి కథ ఆపితే – సీత ఏమైయ్యిందో అని మధన పడరూ. సీతా! సీతా! అంటూ రాముడితో పాటు అటూ ఇటూ పరిగెట్టరూ. ఏం పాఠకులండీ?
కథలు కథలుగా చదువుకునే పాఠకులేరీ. అందరూ విమర్శకులే. ఏ వల్లంపాటి కధా శిలపం, కథా విమర్శ -పుస్తకాలో చదివేసుకుని – ఇది కథేనా? శైలి బాగుంది . Keep it up. వస్తువు శూన్యం. సంభాషణలు – అసలు తెలుగు వాళ్ళూ ఇలా మాట్లాడుకోరు. ఈ కథలో నాకు ముగింపు చదవక ముందే తెలిసి పోయింది. కథ వాస్తవానికి దూరంగా ఉంది. వాస్తవానికి మరీ ఇబ్బంది కలిగించేంత దగ్గిరగా ఉంది. కధాకధన విధానము బాగుంది ….అంటూ ఏంటేంటో రాస్తారు.
తెలుగునాడి పత్రిక నిర్వాహకులు ఆంధ్రదేశంలో రచయితలకు పారితోషికం ఇస్తూనే ఉన్నారు. తెలుగునాడి డైజెస్ట్ పద్ధతిలో పత్రిక. ఆంటే, అందులో అచ్చయిన చాలా వ్యాసాలు, చాలా కథలు — ఇవన్నీ రెండవసారి ప్రచురించబడ్డాయి. ఒకసారి ప్రచురితమైన ప్రచురణలు తిరిగి ప్రచురించి తెలుగుదేశంలో పత్రికలతో సమానంగా ( అంతకన్నా ఎక్కువగానే అని విన్నట్టు గుర్తు) తెలుగునాటి రచయితలకు వాళ్ళు పారితోషికం ఇస్తున్నారు. అయినా తెలుగునాడి మూతపడింది. అచ్చుపత్రికలు మూతపడటానికి కొన్ని ముఖ్యకారణాలు నేను సంపాదకీయంలో ముచ్చటించాను.
రెండో విషయం :
I request the eemaaTa readers to read an article by Malcolm Gladwell, titled, Priced To Sell, in the most recent issue of The New Yorker
(The New Yorker, July 6 & 13, 2009) . I wish I had the issue at hand when I was writing my editorial.
సంపాదకులవారికి
నమస్కారం
మీనుండి నాకెటువంటీ సందేశం రాలేదు. నేను ప్రతి దినమూ నా మెయిలు చూసుకుంటాను. ఇవాళ కూడా చూసాను. మీ మెయిలు ఎడ్రసు తెలుపనందు వలన మళ్ళీ దీని ద్వారానే సంపర్కించవలసి వచ్చింది. నా చిరునామా msprasad2004@rediffmail.commaringantis@email.com
భవదీయుడు
[మీకు గత 24 గంటలలో రెండు వేర్వేరు అకౌంట్లనుండి ఈ మెయిళ్ళు పంపాము. మీ ఇన్‌బాక్సులో అవి లేకపోతే మీ మెయిల్ సెట్టింగ్స్ తనిఖీ చేసుకోగలరు. అలానే మీ బల్క్ లేదా స్పాం ఫోల్డరులలో కూడా. మీరు పైన ఇచ్చిన రెండు అడ్రసులలో రెండవది పని చేయుటలేదు. మీ రీడిఫ్ అడ్రస్సుకి పంపిన మెయిళ్ళు ఏమీ తిరిగిరాలేదు. మీరు – editors[AT]eemaata.com ( [AT] స్థానంలో @ వుంచి) అడ్రసు కు మెయిలు పంపి మమ్మల్ని “సంప్రదించ”గలరు.ఇదే మీ ఉద్దేశమని మాకు తోస్తున్నది. మీ ప్రతీ మెయిలుకీ మేము వెంటనే రిప్లై ఇస్తూనే వుంటాము. మీకు అవి అందకపోతే మీ మెయిల్ అడ్మినిస్ట్రేటర్లను సంప్రదించండి. – సం]
పొరపాటుగానే అయినా ఒక ముఖ్య విషయం ప్రస్తావనకు రావటం మంచిదే అయింది. అది “సంపాదన”.గురించి. లోకం మొత్తంమీద తన శ్రమకి తగిన “కూలి” ఏ కోశానా.. గిట్టనిది ఒక్క తెలుగు రచయితకే… అన్న ది జగద్విదితం!! తెలుగుదేశంలోని పత్రికల్లో మంచి కవితకీ.. కాని కవితకీ కూడా ఒకటే రేటు. మీరు ఎంత గొప్ప కవితనైనా రాయండీ..మీకు వారిచ్చేది..ఒక 150రూపాయలు మాత్రమే!! గొప్పవ్యాసం రాసినా అంతే పారితోషికం.!! మరి ఇది రచయిత బుధ్ధి పరిశ్రమని కారుచౌకగా దోచుకోవటమే కదా? ఈమాట లో అచ్చయ్యే వాటికి “అంతర్జాతీయ ప్రమాణాల”కి ధీటుగానే ధర చెల్లిస్తారేమో..నాకు తెలీదు మరి.
నా ఉద్దేశ్యంలొ మంచి రచనలు రావాలంటే మంచి పారితోషికం చాలా ముఖ్యం. అక్కడ మార్పు లేకుండా..ఏమీ కిమ్మనకుండా.. “పెద్ద రచయితలు” రాయడంలేదని ఊరికే వగచినా..అనవసరంగా రచనలు పంపని వారిని ఆడిపోసుకున్నా… లాభం ఏముంటుందీ??
రచనలు కావాలీ..కానీ వారి అక్షరానికి కిట్టుబాటు ధర కల్పించం..అన్న వైఖరి అయాచితంగా రచయితల కల్పనాశక్తిని దోచుకోవటమే అవుతుంది. అందుకే పత్రికలకి అరుదుగా తప్ప చెప్పుకోదగ్గ రచనలు రానిది.ఈపాటి భాగ్యానికి వచ్చిన రాతల్తో సరిపెట్టుకుని నడుపుకోవటమే పత్రికని. అందుట్లో పస లేదని అనుకున్నా ఫలితమేముందీ?? ఊరికే వచ్చింది ఉత్తమం కాదా?!ఆలోచించండి.
ఛందొబధ్ధవయిన కవిత్వం రాస్తున్నవాళ్ళు అనుభూతికి, భావానికి రెండో పీట వేసి ఛందస్సుకి పెద్దపీట వెయ్యడం వల్లే వాళ్ళ కవిత్వంలో ఛందస్సు తప్ప కవిత్వం వుండకుండాపోతోంది. ఈ పీటల గురించి నా విమర్శ కొంచెం రసజ్ఞ పాఠకులముందుంచి నా దృక్పధం సరి ఐనదో కాదో తెలుసుకోవాలని అనుకుంటున్నాను.
సాహిత్యానికి అందాన్ని కూర్చేవి మొదటిది శబ్దం రెండవది భావం. శబ్దం చెవిని పడుతూనే శృతిపేయంగానో కర్ణ కఠోరంగానో ఆకర్షణ వికర్షణలను ఆ కవిత్వంపై కలుగజేస్తుంది.
మంచి అనువాదం. కవిత కన్నా అనువాదం కష్టమనుకుంటాను. మూలభాషలో చదివినవాళ్ళను మెప్పించడం ఇంకా కష్టతరం.
“మృత్యుగీతానిది తడి ఊదాపూల రంగు మృత్యుముఖం ముదురాకుపచ్చ కాబట్టి” చదివాక ఏదో తెలియని వెలితి, ఇది రాయడానికి స్ఫూర్తి….
చాలా బాగుంది. I enjoy the stories written in eemaata as mostly they resemble the stories of NRIs(In the lunch time in Office. NOT at HOME.. no time like Latha). But I never wrote a comment before for any story for any magazine before. A real story.. touched heart… I am sure many indian wives in US feel this way. This generation, wives in India or US need to earn apart from taking care of husband,house and kids. In India, at least there will be help from elders and/or servants. Here, we have to manage everything on our own…As it appears from out side …every thing is good and well with a small family, two jobs and being well off in US,so it looks insane to ask help from not understanding husband and land up in big fights which will disturb the whole family. Is there any remedy for this situation? I request to print some more stories with issues Indian wives face in US. Thank you very much.
పాఠకుల అభిప్రాయ నియమావళి చదివాను. అన్నీ బానే వున్నాయి. ముఖ్యంగా ఒక పాఠకుడు మరో పాఠకుని అభిప్రాయంపై దండెత్తే చెడు అలవాటుపై పరిమితి విధించడం మంచిదే. కానీ పాఠకులు తన స్పందనలు సంపాదకుల్ని సంభోదిస్తూ చెప్పాలన్న నియమం మాత్రం బాలేదు. పాఠకునిగా ఒక రచన నాకు నచ్చినపుడు నేను ఆ కృతజ్ఞతను తిన్నగా రచయితకే తెలుపుకోవాలనుకుంటాను. నచ్చనపుడు సాధారణంగా అక్కడ స్పందనే తెలపను. పాఠకునిగా నాకూ రచయితకూ మధ్య సంపాదకులు మీడియేటర్స్ అంతే. వాళ్ళతో నాకే నిమిత్తమూ లేదు. ఏదన్నా కథో కవితో నచ్చినప్పుడు ఇక ఇక్కడ కూడా మామూలు పత్రికల్లోలా “ఎడిటర్జీ మీరు ప్రచురించిన ఫలానా కవిత/ కథ చాలా బాగుంది” అని చెప్పాలంటే ఏదో కోల్పోయినట్టనిపిస్తుంది. రచయితలు ప్రతిస్పందించడం/ ప్రతిస్పందించకపోవడం వాళ్ళ యిష్టం. పాఠకుని స్పందన మాత్రం రచయితకు ఉద్దేశిస్తేనే బాగుంటుంది.
అనువాదాలు కత్తి మీద సాము లాంటివే, అందులోనూ లయ బద్దమైన వాక్య నిర్మాణానికి పెరెన్నిక గన్న నెరుడా కవిత్వానువాదమంటే ఎంతో లోతైన ఆలోచన, కవిత్వం చదివినప్పుడు కలిగిన నిండైన భావావేశం రెండూ కలపోయాలని నా స్వీయానుభవం. లేకపోతే అనువాదం రక్తి కట్టదు.
మొదటి ఏడు పాదాల స్పానిష్ మూలం;
SÓLO LA MUERTE
HAY cementerios solos,
tumbas llenas de huesos sin sonido,
el corazón pasando un túnel
oscuro, oscuro, oscuro,
como un naufragio hacia adentro nos morimos,
como ahogarnos en el corazón,
como irnos cayendo desde la piel al alma.
ఉరామరికగా, స్పానిష్ నుంచి అర్థం:
మృత్యువొక్కటే
అక్కడ ఒంటరిగా శ్మశానాలు
ఎముకలు నిండిన సమాధులు, శబ్దం లేదు
గుండె గుండా ఒక సొరంగం
చీకటి, చీకటి, చీకటి
మనని మృత్యువులో దించిన పగిలిన ఓడన్నట్టు
మన గుండెలోన మనని ముంచినట్టు
మనం తోలు నుండి ఆత్మ లోకి పడినట్టు
ఇక భైరవభట్ల గారి అనువాదం పరిశిలిస్తే: మొదటి పాదం బాగా వచ్చింది, కానీ రెండవ పాదంలో కవి(నెరుడా) హృదయం నిశ్శబ్దం అని కాదు, శబ్దం లేదని (కవిత్వంలో ఈ రెంటికీ చాలా తేడా ఉంది),అలాగే సమాధులు ఎముకల నిశ్శబ్దం నిండినవని కూడా కాదు.
ఇక మూడవ పాదం ఆంగ్లానువాదంలోని తప్పుని ఖరారు చెయ్యడం.
నాలుగవ పాదంలో మూలంలో లేని అనవసరమైన దండుగ్గణం (కటిక)
ఐదు, ఆరు, ఏడు పాదాలు Como అనే పదంతో మొదలైతాయు స్పానిష్ లో, దానర్థం లా, ఉపమానంగ చెప్పినట్టు. “ఈ మరణం” అనేది ఎక్కడ నుండి వచ్చింది? కవితా వాక్య నిర్మాణానికి అనువాదంలో ఎటువంటి స్థానం కల్పింఛారు భైరవభట్ల వారు?
అనువాదాలు చేసేప్పుడు కొన్ని సూచనలు:
1. మూలాన్ని రక్షించండి (మూలో రక్షతి రక్షితః)
2. వివరణల్లోకి పోవద్దు, కవితని కవితగానే ఉంచండి (ఉదాహరణకి పై ఐదు, ఆరు, ఏడు పాదాలు వివరణ)
3. మూల భాషలో కనీస పరిజ్ఞాన్ని పెంచుకోవడం.
మన పద్యాలను సంస్కృతంలో నుంచి జర్మనులోకి పరివర్తించేప్పుడు, ఛందోబద్దంగా అనువదించగలిగితే బాగుండేదని మహకవి గోథే అభిప్రాయపడ్డాడు. ఈ వివరణ భైరవభట్ల గారి కలం నుంచి ఇంకా మంచి అనువాదాలు వెలువడాలనే.
బోడి పద్యం గురించి Ravikiran Timmireddy గారి అభిప్రాయం:
03/25/2009 7:42 am
అశ్లీలం గురించీగొడవేవిటి. కవిత నచ్చిందో, నచ్చలేదో అంటే సరేగానీ, కవిత అశ్లీలవటవేవిటి? అలా అనేవాళ్ళు ఎందుకో కూడా చెబుతే బాగుండేది. రహశ్యాంగాన్నో (ఏవిటో అందులో అంత రహశ్యం), దానికి జరిగే వొక ప్రక్రియనో అశ్లీలవని అనగలవా? పోనీ అంత అభ్యంతరవనుకుంటే ఆ కొన్ని పదాల్ని పరాయి భాషలో అనుకోని చదివేసుకుంటే సరిపోతుంది కదా. ఆ పదాల్ని మాత్రం చక్కగా, ఏ ఆంగ్లంలోనో, సంస్కృతంలోనో అనువదించేసుకుని చదివేస్తే అసలు బాధే లేదు. ఆ భాషల్లో ఈ అశ్లీలవైన(?) పదాలు, ప్రక్రియలు చదవడం మనకి అలవాటే కదా.
ఇప్పటికి నేనో అరడజను సార్లు చదివేనీ కవితని, నాకేం బోధపడలా కవితాత్మో, కవితార్థవో దాన్ని మీరేవన్నా సరే. కవిత్వంలో abstraction అవసరవే. కానీ దాన్ని వొక పెయింటింగ్ స్థాయికి తీసుకుపోవాల్సిన అవసరం వుందా? మనిషి మెదడుకి రంగుల చిత్రాలు, పద చిత్రాలు అర్థవయ్యే తీరు వేరు, వేరని నా అభిప్రాయం.
పెయింటింగ్ ని కళ్ళతో చూడంగానే మనసులోకి దూకే ఆ పచ్చి ఎమోషనల్ abstraction, కవితని చదివి దాన్ని అర్థం చేసుకుని అనుభూతించగలిగే ప్రక్రియ వేరు వేరని నా అభిప్రాయం. నక్కని చూసి వాతలు పెట్టుకున్నట్టు, అవకాశం ఉందికదా అని, భాషకున్న (పెయింటింగ్ కి లేని, అందుకనే పెయింటింగ్లో ఆ abstraction అవసరవేవో) ఒక విసృతవైన వ్యక్తీకరణని ఉపయోగించుకోకుండా మామూలు మనుషులకి అర్థంకాని కవిత వల్ల ఉపయోగవేవిటి. పోనీ ఆ కవిత వ్రాసిన వారో, లేకపోతే ప్రచురించిన సంపాదకులో ఆ కవితతోబాటు ఆ కవితార్థాన్ని కూడా ప్రచురించుంటే బాగుండేది.
సాధారణ ప్రచురణలకి లేని ఒక గొప్పతనం వెబ్ ప్రచురణలకుంది. ఇక్కడ కవిత, కథ, వ్యాస కర్త తన అభిప్రాయాల్ని పాఠకులతో ఏక్టివ్ గా పంచుకునే అవకాశం వుంది. I do not know the reason why, here in “eemaata” writers, most of the times do not participate in the debate. Though they are the instigators of the debate by mare act of writing that poetry, story, or an essay, they shy away from the debate. Many times even our editors do the same. I hope they utilize the opportunity of this facility, and participate in this live discussion and help readers like us to a better understanding.
మరో విషయం అభిప్రాయలు రాసే వాళ్ళ పేర్లతో ఆ ఆటలేవిటండి. పేర్లను వక్రీకరించినంత మాత్రాన ఒరిగేదేవిటి.
Suresh gaaru,
Your article is an excellent insight into the origins of internet and eemaata. By using the quotations of telugu writers you have created a genuine telugu work.
Wouldn’t it be a nice idea to encourage famous telugu people to treasure their memories on Eeemata for the future generations?.
Best wishes.
Sudhakar
Seems like even suicide follows Darwin’s rule of survival. “It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent that survives. It is the one that is the most adaptable to change.”
Btw, thanks for this analysis and I would love to see more of this stuff in eemaata in future.
“టొప్పి” అన్న పదం నాచన వాడాడంటే నాకూ ఆశ్చర్యం వేసింది. ఇప్పటి దాకా నేను తెలుగు వారికి పోర్చుగీసు వారి ద్వారా సంక్రమించిన ఆయా, అల్మరా, కమీజు, (తాళం)చెవి, ఆస్పత్రి, మేజోడు, మేజా, మేస్త్రీ, పేన, పీపా, తువ్వాల, సబ్బు, బాతు, బొత్తాము వంటి అనేకానేక పదాలలో టోపీ కూడా ఒకటని అనుకున్నాను. Top అన్న పదానికి సంబంధించి *tuppaz అన్న ధాతువు నుండి పుట్టిన పదాలు జర్మానిక్ భాషలలోనూ, కొన్ని రొమాంటిక్ భాషలలోనూ కనిపించడం కద్దు. కానీ, ప్రాకృతంలోనూ, వేదకాలానంతర సంస్కృతంలోనూ “టోపిఆ”, “టోపిక”, “టుప్పిక” మొదలైన ప్రయోగాలున్నాయని ఇప్పుడే Turner “A Comparative Dictionary of Indo-Aryan Languages” చూస్తే తెలిసింది.
1985లో వడ్డెర చండీదాస్ “ప్రియమైన మో” అని సంబోధిస్తూ ఉత్తరం రాయడంతో వేగుంట మోహన ప్రసాద్ కేవలం ‘మో’ గా స్థిరపడిపొయ్యాడు. తెలుగు, పాశ్చాత్య సాహిత్యాలని లోతుగా అధ్యయనం చేసిన కవి. మొదటి కవితా సంపుటి, చితి-చింత, తోనే పేరు తెచ్చుకున్నాడు. ఇతర దేశాల కవులని “కరచాలనం” వ్యాసాల ద్వారా తెలుగువాళ్ళకి పరిచయం చేశాడు. ఇంకా చాలా రాశాడు. పోయిన సంచికలోనే ఆయన “eemaata.com/em/issues/200811/1346.html/5/#comments" rel="nofollow">నిరాకారుడు” కవితని వేలూరి చవకరకం జిన్‌ అండ్ టానిక్ గా అభివర్ణిస్తే నేను మంచి కవితగా సమర్థించాను.
మో కి విమర్శకులు ఎక్కువే. కాని, “ఈ కవిత్వ కషాయం వికటిస్తుంది,” అని విమర్శించినాయనే “నిరంతర ‘మో’హనరాగం” ఆలాపించే ఈ కవి మన మధ్యనే ఉన్నందుకు గర్వపడాలనడం గమనార్హం. [1]
శిలాలోలిత పుస్తకంలో రేవతీదేవి ఇంటి పేరివ్వనందున నేనూ దానిని ప్రస్తావించలేదు. కాని మీరన్న విన్నకోట ఆవిడ పుట్టింటి పేరూ కాదు, మెట్టింటి పేరూ కాదు – పుస్తకాన్ని అంకితం చేసింది తండ్రి యన్. సి. రాజారెడ్డి గారికి; భర్త డి. రఘురామిరెడ్డి. ఈ మధ్యనే eemaata.com/em/issues/200811/1369.html" rel="nofollow">నిడదవోలు మాలతి గారు మన దృష్టికి తెచ్చిన ఒక పుస్తకం [1] లో ఆవిడని నిడుమానూరి రేవతీదేవి గా పరిచయం చేశారు.
రమ గారికి,
మీ అభిశంసనా పూరక ప్రోత్సాహానికి కృతజ్ఞతలు. రచ్చబండలో అప్పట్లో కాస్త ఎక్కువగానే వాదోపవాదాలు చేసి ఘర్షణ పడేవాణ్ణి. వాటిల్లో ఒకదానిని, వ్యాసంగా రాసి మాకు పంపగూడదా అని వేలూరి, కొలిచాల అడిగితే హడావిడిగా పంపిన రచన ఇది. నాలాంటి పాఠకులు రాయగలరేమో కాని, సాహిత్యంలో కొంత సాధికారికతగలవాళ్ళు రాస్తేగాని ఈ కవయిత్రులకి న్యాయం జరగదు.
బంగారమ్మని ప్రస్తావించారు కనుక ఓ ముచ్చట చెప్తాను. ముద్దుకృష్ణ మూలంగా ఆవిడ పేరు తెలుసు కాని, ఈ వ్యాసం రాసేముందర నేనావిడ కవిత్వాన్ని అంతగా పట్టించుకోలేదు, వెల్చేరు గారి Hibiscus చూసింతర్వాతే నాకావిడ మీద ఆసక్తి కలిగింది. దాంట్లోనే ఉన్న My Brother మూలం వెంటనే దొరకలేదు. తర్వాత కొన్నాళ్ళకి జనవరి 2006లో శేషశాయి గారు ఆవిడ కవితా సంచికని ఆంధ్రభారతిలో పెట్టి రచ్చబండలో చెప్పారు. అందుమూలంగానే ఆవిడ కొంపెల్ల జనార్దనరావు సోదరి (అక్కో చెల్లెలో ఎందుకు చెప్పరు?!) అని తెలిసింది. అప్పుడు మా ఆవిడ నన్నడిగింది – “మరి శ్రీశ్రీ అనంతంలో ఆ విషయం చెప్పలేదా?” అని. “జనార్దనరావు జ్ఞాపకాలు” అంటూ శ్రీశ్రీ చాలానే రాశాడు కాని ఈ విషయం చెప్పిన గుర్తులేదు.
జ్ఞాపకాలంటే, ఆచంట జానకిరామ్ [2] కొంపెల్ల జనార్దనరావు స్వగ్రామం, అమలాపురం దగ్గర గంగలకుర్రు వెళ్ళి, ఆ ఊరిని వర్ణించి బంగారమ్మ కొత్తగా రాసిన “నీడ” (Hibiscus on the Lake) ఆవిడ చదివితే విని పరవశించడం గుర్తొస్తుంది. ఆవిడ జనార్దనరావుకి అక్క అన్నారు ఆచంట. My Brother కి మూలం “మా అన్న.” పేరుకి తగ్గ కవయిత్రి బంగారమ్మ.
కొడవళ్ళ హనుమంతరావు
[1] “Women Writing in India: 600 BC To the Present,” Volume II: The 20th Century. Edited by Susie Tharu and K. Lalita. Oxford India Paperbacks, 1993.
[2] ఆచంట జానకిరామ్ “సాగుతున్న యాత్ర.” దీనిని “నా స్మృతిపథంలో” తో కలిపి జ్యేష్ఠ లిటరరీ ట్రస్టు వారు 2008లో ప్రచురించారు. పేజీలు 230-231.
Chavali Bangaramma, as you have said did not get the recognition she deserved during her time, and probably even later! But, there were quite a few poets, particularly women poets who were “ignored.”
I would like to share the following information with the eemaata readers.
Velcheru Narayana Rao of University of Wisconsin (currently visiting professor at Emory University, Atlanta) edited and translated a collection of one hundred telugu poems of the 20th century. The collection bears the title, “Hibiscus on the Lake.” It is published by the University of Wisconsin Press in 2003. I need not emphasize the very title for the book chosen by Narayana Rao. You could guess it!
If you haven’t already read , I would request you to read “A Historical After-Essay” at the end of the book . A lengthy critical appreciation of Chavali Bangaramma’s poetry appears in the essay, and in particular on the poem neeDa translated as Hibiscus on the Lake.
[రోహిణీ ప్రసాద్ గారు, మీ వ్యాసం శీర్షికను సరిదిద్దాము. ఈమాటలో మరికొన్ని చోట్ల ఉటంకించిన “శృతి” అన్నమాటను కూడా “శ్రుతి” గా సరి దిద్దాము. దీనిని మా దృష్టికి తీసుకువచ్చినందుకు ధన్యవాదాలు. -సం.]
ఈ వివరణ చాలా విషయాలు స్పష్టం చేస్తుంది. బాగుంది. ధన్యవాదాలు.
మరొక సందేహం. ఈమాటలో ప్రచురించిన రచనలు తొలిగించినప్పుడు రచయితలకు తెలియజేసే అవకాశం వుందా? నా రచనలు రెండు (“రచయితలకీ పాఠకులకీ మధ్య గల అవినాభావసంబంధం” అన్న వ్యాసమూ, “అంపకాలు” అన్న కవితా తొలిసారిగా ఈమాట.కాంలోనే ప్రచురింపబడినాయి) ఇప్పుడు కనిపించడంలేదు.
– నిడదవోలు మాలతి
[ఈమాటలో ప్రచురించబడిన రచనలు ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ, ఏ కారణం చేతనూ తొలగించబడవు.
మహానటి సావిత్రి గారి జనరంజని కార్యక్రమము:
Excellent.
So far, eemaata is restricted to literary writings and sounds/ voices only. I hope to see Eemaata coming up with programmes making the best use of the multimedia technology ( including videos and movie recordings and images ) in the future.
Thank you for including the programme in your site.
ఇక ఇప్రస్తుతం జరుగుతున్న డిస్కషను ఖాళీ సీసాల ఇస్మాయిల్ గారిగురించి. వీరు తన పేరును స్మైల్ అని కుదించుకొన్నారు. తెలుగు సాహిత్యం వరలో రెండు ఇస్మాయిల్స్ దూరటం బాగోదు కనుకేమో. వీరు వ్రాసింది తక్కువైనా మంచి కవిత్వం వ్రాసారు.
పై విషయంలో మీకే కాదు చాలా మంది కన్ఫ్యూషను లో ఉన్నారని నాకనిపించి ఈ కామెంటు వ్రాస్తున్నాను. ఎందుకంటే, ఆయన చనిపోయిన రోజున ఓ లోకల్ పత్రికలో, చానాళ్ల క్రితమే చనిపోయిన చెట్టుకవి ఇస్మాయిల్ గారిని మరలా వార్తల్లోకెక్కించేసాడో విలేఖరి.
రమగారు: మీరు చెప్పిందే కరెక్టు. “శూరుల జన్మంబు …” మహాభారతపు ఆదిపర్వంలోని ఆరవ ఆశ్వాసంలో అరవయ్యొవ పద్యం — కర్ణుడికి అంగరాజ్యాభిషేకం చేసే సమయంలో దుర్యోధనుని సమర్థింపు (DVSK సినిమాలో కూడా ఇలాంటి డైలాగే విన్నట్టు గుర్తు). దీనికి మూలం “శూరాణాంచ నదీనాంచ దుర్విదాః ప్రభవాః కిల”(ట). నేను పల్నాటి వీర చరిత్రలో చూసింది ఇలాంటిదే ఇంకో పద్యమైయుంటుంది. ఇటువంటి సామెతే మరాఠిలో ఉంది: “ఋషిచే కూళ్ ఆణి నదీచే మూళ్ శోధూ నయే”. మరాఠిలో లాగే తమిళంలో కూడా వినిపించే సామెత “ఋషి మూలం, నదిమూలం అరయక్కూడాదు/కేక్కకూడాదు”. విచారించి చూస్తే, “ఋషి మూలం, నదిమూలం న విచార్యమ్” అన్న సంస్కృత శ్లోకం ఈ సామెతలన్నింటికీ మూలమైయుండొచ్చని తోస్తోంది.
నేను మూడేళ్ళ క్రితం రాసిన వ్యాసానికి ఇప్పుడు వచ్చిన ప్రతిస్పందన చూసి ఆశ్చర్యపోయాను. నేను భాషాశాస్త్రం గురించి రాసిన మొదటి వ్యాసం కాబట్టి కాస్తా బెరుకు, బెరుకుగా జంకుతూనే రాసాను. నేను ఈ వ్యాసం రాసేనాటికి తెలుగుభాష ప్రాచీనత గురించిన వాదాలు కానీ, తెలుగుభాషను శ్రేష్ఠభాషగా గుర్తించాలన్న నినాదాలు కానీ లేవు. ఈమధ్య కాలంలో ఈ వ్యాసం రాసుంటే కొంత దూకుడుగా, కుశాస్త్రనిందతో మొదలుపెట్టి రాసేవాడినేమో.
వేమూరి గారు: మీ అభిమానానికి కృతజ్ఞతలు. “తెలుగదేలయన్న …” అన్న అంశం మీద మీరు చక్కగా రాసారు. నేను డెట్రాయిట్ సదస్సులో కూడా ఈ అంశంపై కాస్తా మాట్లాడటానికి ప్రయత్నించాను. ఆ సదస్సులో నేను మాట్లాడిన విషయాలను వ్యాసరూపంగా వచ్చే నెలలో పొద్దు పత్రికలో మీరు చూడవచ్చు.
శ్రీనివాస్ నాగులపల్లి గారు: భారత ఉపఖండంలో లిపుల చరిత్రకు, భాషల చరిత్రకు అంతగా సంబంధం లేదు. భాషలు, భాషాకుటుంబాల చరిత్ర మహా ప్రాచీనమైతే, వర్తకులకు, రాజులకు, కవులకు మాత్రమే అవసరమయ్యే లిపులు అతి నవీనమైనవి. ఇప్పుడు భారతదేశంలో వాడే లిపులన్నింటికీ మూల మాతృక బ్రహ్మీ లిపి. ఈ బ్రహ్మీ లిపి 2500 సంవత్సరాలకు పూర్వం వాడినట్టుగా ఎక్కడా ఆధారాలు లేవు! వేద సాహిత్యం చాలాకాలం వరకూ మౌఖిక సాహిత్యంగానే ఉండేదన్న విషయం మనందరికీ తెలిసిందే.
తెలుగు-కన్నడ లిపుల పరిణామాన్ని సూచించే ఈ కింది చిత్రపటం భద్రిరాజు కృష్ణమూర్తి గారి Dravidian languages పుస్తకం లోనిది [79 వ పేజీ].
బాబ్జీలుగారు: ఈ వ్యాసం తిరిగి రాయాల్సి వస్తే “మగవాడి జీతం, వయస్సు” అనకుండా “శూరుల జన్మంబు, సురుల జన్మంబు, ఏరుల జన్మంబు ఎరుగ తరమే”అన్న పల్నాటియుద్ధపు పద్యాన్నో, “ఋషిచే కూళ్ ఆణి నదీచే మూళ్ శోధూ నయే! (ఋషుల కులాన్ని నదుల మూలాన్ని శోధించవద్దు)” అన్న మరాఠీ సామెతనో ఉటంకిస్తూ రాస్తాను లెండి :-).
Classical Language అన్న పద బంధాన్ని “ప్రాచీన భాష” అని అనువదించడం లోనే వచ్చింది అసలు చిక్కు. క్లాసికల్ అన్న మాటలో కాలానికన్నా గుణానికే ఎక్కువ ప్రాధాన్యత కాబట్టి ఆ పదాన్ని శ్రేష్ఠభాష అని అనువదించుకొని ఉండుంటే తెలుగు భాషను సుమేరియన్లతో, తెలిమన్లతో ముడిపెట్టి ద్రవిడ ప్రాణాయామం చెయ్యాల్సిన అగత్యం తప్పేదేమో. ఇప్పటికైనా, ఆ శ్రేష్ఠ భాషా ప్రతిపత్తితో పాటు సాధించిన కోటి రూపాయలతో తెలుగు భాష, చరిత్రల గురించి ఉన్నత స్థాయిలో శాస్త్ర పరిశోధనలు జరపడానికి కావలిసిన వ్యవస్థని నెలకొల్పడానికి పూనుకుంటారని ఆశిద్దాం.
నటనకే భాష్యం చెప్పిన మహా నటి సావిత్రి స్వరం వినటం ఎంతో ఆహ్లాదకరం గా ఉంది. Most expressive face movie world had ever seen! NTR, ANR, SVR సరసన సూపర్‌స్టార్‌గా వుండదగిన ఏకైక నటీమణి మన సావిత్రి. Thousand thanks to eemaaTa for bringing back her memories. Thank you. Keep going!
ముందు మూడు కవితల్లో బుద్ధ జీవితం గొప్పతనం కళ్ళకు కట్టినా, ప్రతి కవితలో ఎదో ఒక ప్రాణి (ఎర్ర చారల పిల్లి, తేనెటీగ, కుక్కపిల్ల) బుద్దుడి గొప్పతనం ఎమీ తెలియదు, తెలుసుకోలేవు(కొంతమంది మన పాఠక మిత్రుల్లా) కనుక వాటి పనిలో అవి ఉన్నాయి (పాదాలను నాకుతూ).
నాలుగవ కవిత: మనం కవిత్వం ఎలా చదవాలి అనే దానికి ఉపమగా తీసుకొవచ్చు. తల ఎత్తక, దించక నిలిచి గమనించమని చెపుతున్నా, పైకి కిందికి చూసి ప్రాణ వాయువు అందని కొందరు పాఠకులు, గజ ఈతగాళ్ళైన మోహన, కామెశ్వర రావుగార్లకు నిజంగా పని పెట్టారు.
చివరి కవిత: ముఖ్యంగా ఈ కవితల నేపధ్యం థాయ్ ల్యాండ్ అని ప్రియురాలి మనసునే కాదు మొత్తం కవితలనే ఛాయామాత్రంగనైనా ఆనవాలు పట్టడానికి కవి వదిలిన సూచన. ఈ సందర్భంగా “eemaata.com/em/issues/200401/200.html">ఇస్మాయిల్ గారితో నా పరిచయం” అన్న విన్నకోట రవి శంకర్ గారి వ్యాసంలో వారు సూచించిన ‘కవిత్వంలో అస్పష్టత’ అనే అంశంపై చర్చ గుర్తుకు వచ్చింది.
రవిశంకర్ గారు: “హంపీ పద్యమేమిటి అలా ఉందీ”
ఇస్మాయిల్ గారు: “నువ్వు హంపీ వెళ్ళావా?”
రవిశంకర్ గారు: “లేదు”
ఇస్మాయిల్ గారు: “మరి హంపీ చూడకుండా హంపీ మీద పద్యం ఎలా అర్ధం అవుతుంతుంది?”
“కవిత అర్ధం చేసుకోవడానికి కవి అనుభవించిన ప్రదేశం వెళ్ళాలని” జర్మన్ మహా కవి గోథె ఎక్కడో అన్నట్టు గుర్తు.
కాబట్టి కనీసం మన్సుతో నైనా కవి ప్రదెశాన్ని చూడకుండా విమర్శించడం భావ్యం కాదు.
మొన్న eemaata.com/em/issues/200811/1364.html">డెట్రాయిట్లో జరిగిన సమావేశంలో (నా సమీక్ష చూడండి) కవితల పైన ఒక సదస్సు ఉండింది. అందులో కవితలో పొరలు పొరలుగా అర్థం ఉండాలి అన్నారు ఒకరు. కాని అలా రాస్తే పాఠకులకు అర్థం అవుతుందా అనే ప్రశ్నకు ఈ చర్చ జవాబు అనుకొంటాను. ఇందులో ఎన్నో పొరలు ఉన్నాయి. ఎవరికి కావలసిన అర్థాలు వారు కల్పించుకోవచ్చు. కొన్ని రచయితకు కూడా తోచిఉండక పోవచ్చు. ఉదాహరణకు బుద్ధుని శిరస్సు, మొండెము. దీనిని చదువగానే నాకు తోచింది ఎప్పుడో చదివిన షెల్లీగారు రాసిన ఓజిమాండియస్ అనే సానెట్. అందులో కూడా విరిగిన ఓజిమాండియస్ శిలావిగ్రహం ఎడారిలో ఉంటుంది.
My name is Ozymandius, King of Kings,
Look on my works, ye Mighty, and despair!
అని అంతమవుతుంది. నిరంకుశుని ఎవరూ తలచుకోరు. ఆ విగ్రహంలోని కళను తప్ప, దాని కారకుడు శిల్పి. బుద్ధుని విగ్రహం విరిగి ఉన్నా, బుద్ధుని ఇప్పుడు కూడా పూజిస్తూనే ఉన్నారు కలువలతో. మనం ఎలా జీవిస్తున్నామో అన్నదే ముఖ్యం అనే ఒక భావన కలుగుతుంది ఈ పంక్తులు చదివిన తరువాత. ఈ ఊహ అందరికీ కలుగకపోవచ్చు. కాని పొరలు పొరలుగా ఉండాలి కవిత్వం అనే దానికి ఇది ఒక నిదర్శనం. ఒక కవిత మంచిదో కాదో అనే దానికి తూనిక రాళ్ళు ఎలాగ ఉండాలో చెప్పలేము (వేలూరిగారి వ్యాసం చదవండి). కవిత మంచిదైతే కలకాలం నిలుస్తుంది, లేకపోతే తెలుగు సినిమాలా ఈ రోజు ఉంటుంది, రేపు ఉండదు. కాని కవికి గౌరవం చూపాలి,
కవితను చదవాలి, అర్థం చేసికొనడానికి ప్రయత్నం చేయాలి. ఇన్ని కష్టలు పడ్డా ఒక్కొక్కప్పుడు అర్థం కాదు. అది మన దురదృష్టమే కాని కవి తప్పు కాదు. సులభంగా అర్థమయ్యే కవితలు కూడా సంచికలో ఉన్నాయి, వాటిపైన వ్యాఖ్యలు రాయవచ్చు, వాటిని చదివి ఆనందించవచ్చు. నేను పారిస్ వెళ్లినప్పుడు పోంపెదూ మ్యూసియంకి వెళ్లాను. అది మాడర్న్ ఆర్ట్ పైన. అందులో కొన్ని నాకు ఇంకా అర్థం కాలేదు. కాని ఉత్తమ కళాకారులచే సృష్టించబడినవి అవి. దానిని రసాస్వాదన చేయలేకపోవడం నా తప్పే గాని మ్యూసియం వారిది మాత్రం కాదు. విధేయుడు – మోహన
yadukulabhushan garu ilanTi parody lu rase avakasam ichhinanduku..andarikanna mundu aayanni congrats chestoo, ilanTi manchi rasaheenamaina padyalani.. manchi vinodam kaliginche padhatilO marikonni rayamani ..aBhyardidtoo..parady kartalaki marOsaari na santoshanni teliyajestunnanu.
adisare..vamanamoorti garu..changubhala..Enkimaama..anna oohalO vunna mahaardhamemO! mee vakyanni nenu maravanandOy.
eemaaTa sampadakuloo kaDupaara navvukOnichharu. thank u.
RAMA
[రమ గారు: మీ అభిప్రాయాన్ని ఈ సారికి రోమన్ లిపిలోనే ప్రచురిస్తున్నాము. తెలుగులో టైపుచెయ్యడం కన్నా ఇలా రోమన్ లిపిలో రాసినవి చదవడం ఇంకా కష్టమని గుర్తించగలరు. మీకు ఈమాటలో అభిప్రాయాలు రాసే డబ్బాలో తెలుగులో టైపు చెయ్యడం అలవాటు కాకపోతే తెలుగులో టైపు చెయ్యడానికి Quillpad, Baraha లాంటి సాధనాలు పరిశీలించగలరు. – సం]
కవిత్వం అంటే మనకి అర్థంకానిదేదో దానిలోపల ఉండి తీరాలనే భ్రమలో సాధారణంగా పాఠకుడు ఉండటంలో తప్పుకాదుగా. ఎందుకంటే యదుకుల భూషణ్ గారి కవిత్వం రుచి చూసిన తరువాత, కొంత ఎక్స్పెక్టేషన్ తో కవిత ను చదవటం, కొంత అర్ధం కాకపోయినా ఎదో ఉండి ఉంటుందిలే, అని సరిపెట్టుకోవటం, తోచిన రీతిలో అన్వయించుకోవటం సహజమే.
ఏది ఏమైనా ఈ పద్యాలు ఈ క్రింది ఇవ్వబడిన లింకులోని వారి కవితా సంపుటిలోని పద్యాల వలేకాక, కొంత అస్ఫష్టంగానూ, ప్రతీ ఒక వాక్యానికీ ఏదో ఒక భాష్యం చెప్పుకొంటే తప్ప అర్ధంకానట్లు గానూ ఉన్నాయన మాట వాస్తవం.
ఈమాట ఒక నిర్ణీత కాలానికి వెలువడే పత్రిక. ప్రతి రెండు నెలలకి మెదటి తేదీన. నవతరంగం ఎప్పుడైనా ప్రచురించే పత్రిక. దీనికి ఒక నిర్దిష్ట కాలం లేదు. ఒకప్పటి ఈమాట సంపాదకుడిగా నా ఒక ప్రత్యేక లక్ష్యం ఈమాటే!
నేను కొన్ని నెలల క్రితం ఈమాటలో రాసిన రషోమాన్ (జాపనీస్ సినిమా)లో కొంత భాగం (నా అనుమతి లేకుండా) నవతరంగంలో పెట్టి, నా వ్యాసానికి ఈమాట లింకులిచ్చారు. అది చూసి నేను బాధపడలేదు. మరి కొంతమందికి తెలుస్తుంది కదా అనుకొన్నా! ఆ తరవాత నేను నవతరంగంలో సభ్యుడనై, ఈమాటలో ప్రచురించని వ్యాసాలు రాసా.
ఈ మధ్య నా కొచ్చిన ఆలోచనల్తో, రాయ్ సినిమాలొ “ఈమాట” పాఠకులకి పరిచయం చేద్దామనుకొని, వ్యాసాలు రాస్తూ, అవి ఈమాటలో ప్రచురించిన తరవాత నవతరంగంలో పెట్టటానికి నవతరంగం మోడరేటరుకి ఏమైనా అభ్యంతరం ఉందా అని అడిగి, లేదని తెలిసిన తరువాత ఈమాటలో ప్రచురితమైన తరవాత నవతరంగంలో ప్రచురించమని కోరుతూ (తేదీ ఎప్పుడో ఎవరికీ తెలియదు), ఈమాట కి రెఫెరెంస్ కోరాను. అది కపడక పోతే, నేనే ఆ విషయం చెప్పాను. ఉదాహరణకి ఈ క్రింది ఈరోజు నా అభిప్రాయం నవతరంగంలో చూడండి. అలాగే చారులత పై నా వ్యాసం, ఈమాటలో ప్రచురించిన తరవాతలోనవతరంగంలో ప్రచురించి, ఈమాట గురించి రెఫెరెన్స్ లేకపోతే, అది నేనే ఇచ్చా!
*****************************************************
నవతరంగం మిత్రులకి:
నేను సినిమాల పై రాసే వ్యాసాలు ముందుగా,”ఈమాట” వెబ్‌మాగజీన్ (www.eemaaTa.com) లో ప్రచురిస్తున్నాను. అనేక విషయాలపై ఈమాట వెబ్ పత్రిక నడుపుతున్న విషయం చాలా మంది నవతరంగం మిత్రులకి తెలిసే ఉంటుంది.
అయితే, ఇక్కడ ప్రత్యేకంగా సినిమాల పైనే దృష్టి కాబట్టి, ఇక్కడ కూడా ప్రచురించటం జరిగింది. ఇది పునఃప్రచురణ అయినా, ఎక్కువ మంది పాఠకుల దృష్టికి ఈ వ్యాసాలు తీసుకెళ్ళటం తప్ప మరే ఉద్దేశ్యమూ లేదు.
అంతకు ముందు ప్రచురించిన రచనలని ఈమాట ప్రచురించదని నాకు, ఒకప్పటి సంపాదకుడిగా, తెలుసు. ఒక సారి ప్రచురించాకా, ఈమాట తన హక్కును కొల్పోతుందా? అది పునఃప్రచురింపబడితే, అందులో రచయిత బాధ్యత, ప్రచురణ కర్తల బాధ్యత ఏమిటి? ఇందులో స్వలాభం ఎవరికైనా, ఎంతైనా ఉందా?ఇవి ఆలోచించ వలసిన విషయాలు.
ఈ మధ్య ఇంటర్నెట్టు సౌలభ్యానికి కాస్తంత అభ్యంతరం ఏర్పడి ఈ చర్చని ఇంతవరకూ చూడలేదు. దీని గురించి తాపీగా మళ్ళీ ఆలోచించి రాయాలి. ప్రస్తుతానికి రెండు మూడు విషయాలు.
మోహనగారు వాడుకభాషలో పద్యాలకి ఆదరణ లభించాలని కోరుకున్నారు. సమంజసమే. వాడుక భాషలో పదునైన, అందమైన పద్యకవిత్వం వస్తే (రా గలిగితే) దానికి ఆదరణ తప్పకుండా లభిస్తుందని నా నమ్మకం.
తెలుగులో పాదాంత విరామం గురించి. అది సంస్కృతంలో నియమం. తెలుగులో లేదు. కాబట్టి, కావాల్సిన చోటల్లా ఆ విరామాన్ని పాటించడానికీ అవకాశం ఉంది, అక్కరలేదనుకున్నప్పుడు పాటించకపోడానికీ అవకాశం ఉంది. కాబట్టి ఈ విషయంలో తెలుగు ఛందస్సులో ఎక్కువ వెసులుబాటు ఉందన్నమాట!
బాబ్జీలుగారు తమ వ్యాఖ్యల్లోకి రెండు మూడు సార్లు నన్ను లాక్కొచ్చారు 🙂 వారికోసం నేను వాడుకభాషలో రాసిన పద్యాలు: “eemaata.com/em/issues/200501/948.html">నాన్నా తెలుసా“.
ఆ ఇంటర్వ్యూ transcript చిన్న పుస్తకరూపంలో కూడా వచ్చింది.
“ఖానాగట్టు” గురించి విజయనగరం వాళ్ళు చెప్తే వింటానికి/చదవడానికి బాగుంటుంది.
— శ్రీనివాస్
రచయితలకు సూచనలు గురించి Audisesha Reddy Kypu గారి అభిప్రాయం:
09/15/2008 5:52 am
eemaata.com చూశాను బాగుంది. మంచి కథలు, కవితలతో చూడ చక్కగా వుంది. నిర్వాహకులకు ధన్యవాదాలు.
— కైపు ఆదిశేషా రెడ్డి, రచయిత.
23-1-1256 , అరవింద నగర్ ,
నెల్లూరు – 524 003 ( ఆం .ప్ర ))
ఏటి ఒడ్డున గురించి రవికిరణ్ తిమ్మిరెడ్డి గారి అభిప్రాయం:
09/11/2008 7:48 pm
అద్భుతంగా వ్రాశారు. ఒక impressionist painting ని చూసిన అనుభూతి. మీ కవిత చదివేక eemaata.com/em/issues/200809/1248.html">శారద గారి కథ చదివేను. మీ అద్భుతవైన పదచిత్రాలు పూరించలేని వెలితేదో శారద గారి కథలోని అతి సాదారణ పదాల్లో పూరించబడిందని నా అభిప్రాయం. నేనే తప్పేవో, మీ కవితలో వెలితి may be due over dose of romanticism in “ఈమాట” అని అనుకుంటున్నాను.
బాబ్జీలుగారు,
మీరు వెతికిన రూటు రైటే, నేనిచ్చిన ఎడ్రసే తప్పులా ఉంది! దీని గురించి ఎక్కడో రాసానని ఇప్పటికీ అనిపిస్తోంది కానీ ఎక్కడో గుర్తుకురాటం లేదు.
ఇంతకీ అసలు విషయానికి వస్తే, ఈ పద్యాన్ని చాలామంది,
“సిరికిన్ జెప్పడు, శంఖచక్రయుగమున్ చేదోయి సంధింపడు, ఏ పరివారమ్మును జీరడు, అభ్రగపతిన్ పన్నింపడు…” ఇలా విడదీసి సాగదీసి చదవడం వింటూంటాను. అది నాకు కాస్త చిరాకు కలిగిస్తుంది. ఇంత మెల్లిగా విష్ణుమూర్తి వెళితే, అక్కడ గజేంద్రునికి మొసలే ముక్తిని ప్రసాదించెయ్యదూ! పాపం పోతనగారు కష్టపడి అక్కడ సంధులు చేసి, “సిరికింజెప్పడు శంఖచక్ర యుగమున్ జేదోయి సంధింపడే పరివారమ్మును జీరడభ్రగ పతిం బన్నింపడాకర్ణికాంతర ధమ్మిల్లము…” అంటూ పద్యాన్ని పరిగెట్టిస్తే, అలా చదవక, సాగదీస్తారేమిటని అనిపిస్తుంది.
అన్ని పద్యాలకీ ఇదే సూత్రం వర్తిస్తుందని హామీ ఇవ్వలేను సుమండీ!సందర్భానికి తగ్గట్టు కవి వాక్యాలని కూర్చితే, దానికి తగ్గట్టు ఆ పద్యాన్ని చదువితే బావుంటుందనేది నా ఉద్దేశం.
అయతే ఇందులో ఛందస్సు ఒరగబెడుతున్నది ఏవిటీ అంటే, అది రాసే కవి బట్టి ఉంటుంది. ఛందస్సుని సందర్భానికి తగ్గట్టుగా ఉపయోగించుకుంటే, దానికి తగ్గట్టే మనం చదువుకోవచ్చు. ఛందస్సని సందర్భానికి తగ్గట్టు వాడుకోవడం గూర్చి నాకున్న ఆలోచనలు ఈ వ్యాసంలో రాసాను: eemaata.com/em/issues/200211/1323.html" rel="nofollow ugc">http://www.eemaata.com/em/issues/200211/1323.html
ఈమాట కొత్త వేషం గురించి రాజేంద్ర కుమార్ దేవరపల్లి గారి అభిప్రాయం:
07/31/2008 9:35 pm
పెద్దలకు ఒక విన్నపం. ఈమాటలో రచనలు, ఆ రచనలపై వ్యాఖ్యానాలు ఇలా పంపినవారికి ఆయా ఇమెయిల్ చిరునామాకు ఆ తర్వాతి స్పందనలు తెలియజేసే ప్రక్రియను ప్రారంభించ మనవి.
[రాజేంద్ర కుమార్ గారు: మీ సూచనకి కృతజ్ఞతలు. మేము రచనలని, వాటిపై వచ్చిన అభిప్రాయాలని ఎప్పటికప్పుడు పాఠకులకి ఈమెయిల్ (Server Push) చేయడం కన్నా, పాఠకులు వాటిని RSS Feed (eemaata.com/n/feed" rel="ugc">ఈమాట రచనల ఫీడు, eemaata.com/n/?feed=comments-rss2" rel="ugc">ఈమాట అభిప్రాయాల ఫీడు) ద్వారా తమకి వీలైనప్పుడు చదువుకోవడం (Client Pull) మెయిన్టెనెన్సు కారణాల దృష్ట్యా సులభం. (అంతే కాక, అభిప్రాయాలు రాసిన ప్రతివారి ఈమెయిలు అడ్రస్‌నీ validate చెయ్యడం సాధ్యం కాదు.) పాఠకుల సౌకర్యం కోసం అభిప్రాయాల ఫీడులో 25 అభిప్రాయాలు చూపిస్తున్నాము. భవిష్యత్తులో మరికొంతమంది పాఠకులు కోరితే ఈ సూచనని పరిశీలించగలము. — పద్మ, ఈమాట సంపాదక వర్గం]
నేను గత కొంత కాలంగా ఈమాట చదువుతున్నాను. ముఖ్యంగా కొందరి కవితలు ఎంతగానో ఆకట్టుకుంటున్నయి. ఉదా: వైదేహి శశిధర్ గారివి చాలా చాలా ఇష్టము.
ఆయితే, నాకూ ఈమాటలో సభ్యుడినయ్యి నావీ కొన్ని కవితలు పంపాలని ఉంది. చాలా సార్లు యెలా పంపాలని అడిగాను. ప్రవాసాంధ్రులకే ఈ ఈమాట ప్రత్యేక మైతే సరే. అదే తెలియజేయండి. అదీ సంతొషమే ఒక పాఠకుడిగానే ఆనందిస్తా.
పింగళి శశిధర్ (జాబిల్లి)
[శశిధర్ గారు: ఈమాట ఎల్లలులేని ప్రపంచ పత్రిక. మీ రచనలకి ఆహ్వానం. దయచేసి eemaata.com/em/instructions">రచయితలకి సూచనల పేజీ చూడండి. మీ రచనలని ఈ పేజీ క్రింద ఉన్న ఈమెయిల్ అడ్రస్‌కు మెయిల్ చెయ్యవచ్చు. అన్ని రచనలూ సమీక్షించబడతాయని గమనించగలరు. మీ నించి మంచి రచనలకై ఎదురు చూస్తాము.
— ఈమాట సంపాదక వర్గం]
పాఠ్యపుస్తకాలలో బోధనా భాష విషయమన్నది ఈ వాదులాటకి ఒక catalyst లాంటిది మాత్రమే. నా దృష్టిలో యీ ఉద్యమానికి మూలకారణాలు వేరే చోటున్నాయి (ఒక ముఖ్య కారణం అచ్చుయంత్ర ప్రవేశం). మీరు మొదటి పేరాలో చెప్పిన మిగిలిన విషయాలతో అందరూ (నేనైతే) ఏకీభవిస్తారు (ను). కాకుంటే ఈ కింది వాక్యమెందుకు ప్రస్తావించారో బోధపడలేదు. ఇదే సందని కావ్యాలోని శృంగారరసం ఉన్న భాగాలు పాఠ్యపుస్తకాలలో ఉండకూడదని సంబంధం లేని చర్చ ఇంకొకటి. ఈ రెండు చర్చలకు ఎలాంటి సంబంధం లేదు. వీటిలో పాల్గొన్న వ్యక్తులు/సంస్థలు (వావిళ్ళ వారినొక్కరిని మినహాయిస్తే!) కూడా వేర్వేరు అని మీకు నేను చెప్పనవసరం లేదు.
కందుకూరి మధ్య మార్గం పాటించిన మనిషిగా ఎలా చెప్తున్నారో అర్థం కాలేదు. వివరించగలరు. గురజాడ “కొత్తపాతల మేలు కలయిక” అన్నప్పుడు ఆశు (/మౌఖిక), లిఖిత సంప్రదాయాల్ని కలుపుకుంటూ అన్న అర్థంలో వాడాడు. భావకవులకు ఆశుకవిత్వం పట్ల, “గ్రాంథికం” పట్ల వున్న అయిష్టత తెలిసినదే.
అలాగే తి.వెం.కవులు గ్రాంథికవాదాన్ని తిరస్కరించారని ఏ ఆధారంతో చెప్తున్నారో కూడా నాకు బోధపడలేదు. తిరుపతిశాస్త్రి గారు జీవించి వున్న కాలంలో వారిద్దరూ “వ్యావహారిక వాదానికి” అనుకూలురు కాదు. నిజానికి చాలకాలం (అంటే జమీందారుల పోషణ పొందినంతకాలం), వారే చాలాచోట్ల చెప్పుకున్నట్లు, తెలుగంటే చిన్నచూపే (చూ: కథలు-గాథలు, మూడు భాగాలూ). వెంకటశాస్త్రి గారు చివరిరోజుల్లో కూడా “వ్యావహారికానికి” అనుకూలుణ్ణని చెప్పుకోలేదు. ఒక ఉదాహరణ:
“నేనీ పొత్తమును సర్వసాధారణమయిన వ్యవహారిక భాషలోనే వ్రాస్తాను. 64 వత్సరములు నిండు వయస్సులో వ్రాస్తూ వున్న దీనిని చూచి, నన్ను “తుద కబ్బెరా తురక భాష” అని నా మిత్రులూ, శిష్యులూ లోనగువారు కొందరు నిందింతురని నక్కు తెలిసిన్నీ, నేనిట్టి భాషను సమర్థించు వారిలో చేరినవాడను కాక యుండిన్నీ, ఇందులో వ్రాయుటకు కారణము, నాకు ఈ భాష అంటే అంతగా యిష్టం లేకపోయినా, ద్వేషం కూడా అంతగా లేదని లోకులకు తెలియజేయటమే నా ముఖ్యోద్దేశ్యము.” (చూ: కాశీయాత్ర, 1942)
ఏమయినా, వాళ్ళు, ముఖ్యంగా చెళ్ళపిళ్ళ, ఏ గాటానా కట్టడానికి లొంగని వ్యక్తులు :-). వాళ్ళ Cultural Biography ఎవరైనా రాయవలసిన అవసరం యెంతైనా వుంది.
సంస్కృత ప్రభావంతో “తెలుగుకున్న వ్యాకరణదీపం చిన్నదనే” భావన పండితలోకంలో చాలాకాలం బలంగా వుంది. అది చెళ్ళపిళ్ళవారి అభిప్రాయం మాత్రమే కాదు.
#[…] All Telugu courtly poets proudly proclaimed that they commanded scholarship in Sanskrit, Prakrits of different varieties, Puranas, Sastras and a host of related subjects like meter. While they composed poetry almost entirely in Telugu, they did not have to support their Telugu by texts of grammar or dictionaries: Telugu was a language of poetry, not of scholarship. When challenged, the court poet supported the Sanskrit words he had used in his poem by quoting the great Sanskrit lexicographers of the past, but for his Telugu words, he only needed the approval of past usage by an earlier court poet. There was also a long and sustained effort on the part of grammarians and lexicographers to produce a set of rules and dictionaries for the Telugu used in courtly poems. None of them however had the status of the famous Sanskrit grammarians and lexicographers.[…*] #
నాకు తెలిసి మధ్యేమార్గస్తుడెవరైనా వుంటే అది గురజాడ మాత్రమే.
చివరిగా మీరు ముగింపులో ప్రస్తావించిన రెండు విషయాలపై మాత్రం యెంతైనా చర్చ జరగవలసిన అవసరం వుంది.
— శ్రీనివాస్
* V. Narayanarao, Print and Prose: Pundits, Karanams and the East India Company in the Making of Modern Telugu. In _India’s Literary History: Essays on the Nineteenth Century_, S. Blackburn (Ed). Delhi: Permanent Black. 2004. pp. 146-66.
@అక్కిరాజు – చరిత్రకారులెప్పుడూ తమ, తమ వర్తమాన పరిస్థితులు, అవసరాలు, ఆసక్తులనుగుణంగా పూర్వ చరిత్రను పాక్షికంగానే చిత్రిస్తారని కొంతమంది చారిత్రక తత్వవేత్తల సిద్ధాంతం[1]. అంటే, ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం, ప్రతి కొత్త తరం వారు వారి వారి దృక్పథాలకనుగుణంగా పాత చరిత్రను పునఃసమీక్షించుకోవాల్సిన అవసరం ఉందన్న మాట. ఉదాహరణకు, బూదరాజు రాసిన వ్యావహారికోద్యమ చరిత్ర వ్యాసం, 1910-20ల నాటి వ్యవహారికోద్యమం గురించి ఎంత చెబుతుందో, ఆ వ్యాసం రాసిన 1970 కాలం నాటి అవసరాలు, ఆసక్తులగురించి, ఆ రోజుల్లో బూదరాజు గారిని ఉత్తేజపరిచిన, ఉద్రేకపరిచిన ఆలోచనల గురించి కూడా చెప్పకనే చెబుతుంది (And Būdarāju is such a colorful writer!).
వాడుక భాష, మాండలిక భాష, రచనా భాష, ప్రామాణిక భాష అన్న అంశాలపై ఈ మధ్య కాలంలో కొంత చర్చ జరుగుతున్నది. ఈ చర్చల నేపథ్యంలో వ్యవహారిక-గ్రాంధిక వాదాలను పునఃసమీక్షిస్తూ, ఈనాటి భాషాసమస్యలకు, కొంత శాస్త్ర విశ్లేషణతో, పరిష్కారాల కోసం అన్వేషించే వ్యాసాలను రాబట్టగలిగితే ఈ ప్రత్యేక సంచికకు సాఫల్యత సిద్ధించినట్టే.
గ్రాంథిక వాదులు లేవనెత్తిన ప్రశ్నలకు వ్యవహారిక వాదుల సమాధానాలు కొన్నింటిని ఈ వారం అందిస్తున్నాము. వచ్చే సోమవారం మరికొన్ని ప్రముఖుల వ్యాసాలు అందజేస్తాము. గ్రాంథిక-వ్యవహారిక భాషా వాదాలకు సంబంధించిన రచనలను వివరించే ఒక వ్యాఖ్యాన సహిత గ్రంథసూచిక (annotated bibliography) ను శ్రీనివాస్ పరుచూరి గారు తయారుచేస్తున్నారు (అక్కిరాజు రమాపతిరాజు గారి గ్రాంథిక-వ్యవహారిక వాద సూచిక ఆధారంగా). ఇవేకాక, ఈ సంచిక కోసం ప్రత్యేకంగా రాసిన వ్యాసాలను కూడా వచ్చే వారం అందిస్తాము. వ్యవధి తక్కువైనా, వాసి తగ్గని వ్యాసాలు రాసి పంపిన రచయితలకు మా అభివందనాలు.
రిగార్డులతో,
సురేశ్.
[1]The philosophy of history: A Re-examination By William Sweet
some have argued that what we identify as ‘past’ is determined by present interests – that the past is largely a reflection of the present [p. 15] historical testimony doesn’t stand as a fact on its own, but must be evaluated from the perspective of a historian [p. 9].
మీరు మీ వ్యాసాన్ని గడువు తేదీలోగా పూర్తిచెయ్యలేక పోతే జులై సంచికకు గాని, ఆ పై సంచికకు గాని పంపగలరని మనవి. ప్రత్యేక సంచికకు ఇంత తక్కువ వ్యవధి ఇచ్చినందుకు మా క్షమాపణలు.
Thanks to the Author & to Eemaata for giving one more informative, interesting piece of article to all music enthu people and students. Links are interesting and enjoyable.
I wish, before publishing, Editors should filter off unwanted, and useless comments. It would save us [readers’] our time.
Shaaradaagaru , did I write your point well?
As a reader I want these discussions to be more productive and enlightening . But unfortunately it looks like some of the comments are emanating from ego. They appear to be made just for the sake of embarrasing the writers. I sincerely thank Eemaata and Rohini Prasad garu for publishing the good articles on Ragas. These are very useful for the people like me who have limited knowledge on Classical Music.
దాదాపు రెండేళ్ళ క్రితం, రచ్చబండలో ఈ పద్యం గురించి రాశాను: గొప్ప కవిత్వం రాయాలంటే గొప్ప కవిత్వం చదవాలన్నారు (తమ్మినేని అనుకుంటా); దానిని వచనానికి అన్వయించుకొని, శ్రీపాద “అనుభవాలూ – జ్ఞాపకాలూనూ” చదవడం మొదలెడితే “శారద రాత్రులు” పద్యం మీద ఆయన వ్యాఖ్యానం నన్ను కట్టేసింది. ఎవరన్నా వివరిస్తే తప్ప నాకై నాకు మన పాత పద్యాల్లోని కవిత్వాన్ని ఎలా ఆస్వాదించాలో తెలియదు.
(కొడవటిగంటి కుటుంబరావుకి శ్రీపాద ఇచ్చిన సలహా: “ఆడవాళ్ళు మాట్లాడుకునేది వినవోయ్. అసలైన తెలుగు వస్తుంది.” పుస్తకభాషగా ఉన్న కుటుంబరావు రచనాధోరణి దానితో మారిపోయిందట! సౌమ్య గారు చెప్తున్న మాటలు నిజమయితే, శ్రీపాద పాతబడిపోయాడా అని అనుమానమేస్తుంది. ఆవిణ్ణి తప్పుపట్టడం లేదని మనవి.)
అప్పుడు గూడా రచ్చబండలో ముచ్చటించుకున్నాం – పాత్రలు ఇవే. మోహనరావు గారూ, కామేశ్వరరావు గారూ పాత సాహిత్యంలో (ఇతరేత్రా కూడా) ఉద్దండులు. సమగ్రమైన చక్కటి వ్యాసం రాసినందుకు JKM గారికి అభినందనలు.
“దళిత నవీన” పద్యం వివరణ మనోహరంగా ఉంది. కప్పల బెకబెకలలో ఉపనిష్ద్గానామృతం అతిశయోక్తి అనిపించింది. (మా ఇంటి వెనకాల ఉన్న చెరువులో కప్పలు పాడే సంగీతానికి ఇంట్లో ఫ్యాను మోత జత చేస్తే తప్ప నాకు నిద్ర పట్టదు.) వానా, వెన్నెలా కలిసిన మంచి ఇస్మాయిల్ కవిత eemaata.com/em/issues/200305/437.html" rel="nofollow">“కప్పల నిశ్శబ్దం.”
మోహనరావు గారు పద్యాల గురించి రాసే కొన్ని వాక్యాలు – “పందొమ్మిది ర-కారాలు, ఎనిమిది ల-కారాలు, ఏడు శసలు, ఆరు ప-కారాలు, త-కారాలు ఈ పద్యానికి ఒక ఊపునిస్తుంది” – చదివితే నాబోంట్లకు చెవిటివాడి ముందర శంఖం ఊదినట్లుంటుంది. లైలా గారి లాంటి ప్రతిభావంతులు మాత్రం ఉత్తేజపడి ఠకీ మని ఓ కవిత అల్లేస్తారు! పాఠకుల్లో రకాలు అనేకం.
కామేశ్వరారావు గారు చెప్తేనే మధునాపంతుల వారి వ్యాసం చదివాను. “శారద రాత్రులు” అను ఉత్పలమాలలో చుట్టుకొని నన్నయ గంటము ఇక కదలలేదట! నన్నయ మొదటి ఉత్పలమాల “రాజుకులైక భూషణుడు” లోనూ చివరి ఉత్పలమాల “శారద రాత్రుల” లోనూ వెన్నెల ప్రస్తావనే అన్నారు. అది గూడా మంచి వ్యాసం.
మరొక విషయం, షష్ఠ్యంతాలలో సామాన్యముగా క్రియ ఉండదు. ఒక విధముగా అవి అసంపూర్ణము అని చెప్పవచ్చు. ఇట్టి వానికి లేక ఇట్టి దేవికి అని మాత్రమే ఈ పద్యాలలో ఉంటాయి. క్షోణీతలంబు వంటి పద్యాలలో క్రియ ఉంటుంది. ఈ తేడాను గురించి నేను నా వ్యాసములో నొక్కి చెప్పనందుకు చింతిసున్నాను.
I find this statement of Malati Chandoor appropriate: “నాస్తికుడు నిరీశ్వరవాది”; “హేతువాదికి దేవుడితో పని లేదు”. Unfortunately the power (or lack of it) of astrology is still a puzzle – like God’s existence. The world follows whoever argues strongly – for or against them. We do not look at the world as it is, but as we are told to. For quite sometime I have been seeing one famous personality (astrologer) in many movie and social events. None of the events he ‘foresaw’ came true, except one or two stray incidents. I asked one of his followers, “why do people still throng to have him in their midst, knowing fully well that his predictions are as accurate as just anyone else’s?” To which he replied, “He has a photogenic face; moreover, although he consults his books before giving any advice, he always tells us to ‘go-ahead, everything will be fine'”!
I read several articles where terminally ill people, condemned by the world of medicine, become normal, with their deadly ailments simply disappearing!! Some call them miracles. Some attribute to a hidden power. Finally it’s the faith that does the magic. I request readers to ‘also read’ Paanuganti vaari Saakshi. Eemaata may also consider publishing some essays from Saakshi.
My doubt, if you want to call it a doubt in reference to “Scientific,” “Rational,” analyses is deeper than what you have surmised as my intent. What the rationalists have been propounding all along (the so-called dielectical materialists included in my summing up!) is questioned in its basics these days. As a matter of fact the neo-Marxists have considerably revised the hard-core marxists’ opinions on the text-book-marxist ideology.and dielectics. However, it is a different and unrelated issue. I have to raise it since one of the correspondents mentioned dielectics in passing! And, I know that it is beyond the scope of your article.
A good discussion on what is scientific and what is non-scientific that includes the new and old ideologies would be useful in a different article.
All I want to say is the ideas of modern science exemplified as ‘scientific,’ and ‘rational’ have been questioned and the very bases of the theories are at quandry. So, simply saying that a particular system ( may be even a belief system too) is unscientific may give a good following in the ‘elite’ readership of eemaata but that does not make it profound.
This is an excellent idea to introduce one particular ragam to students like me. Thank you Prasadgaru. Only you can think of such innovative ideas and make good use of.a web magazine.
Before reading this article, I used to think that Kalyani and Mechakalyani are one and the same. Though it is not very important in the context, I did some R&D, consulted my gurus, and came to know that they are slightly different in fact and have a little variance in bhavams.
Thanks to Eemaata for a useful and interesting article.
Please keep this series up and give similar articles in future also.
This is really a great article. I thank Eemaata for publishing this kind of articles. These articles provide the music lovers insight about the ragas in a simple way. I have become a fan of Rohini Prasad garu and Lakshmanna garu because of these articles. Please continue to publish the information about the songs and ragas in them, I will appreciate. I also thank Ranga garu for his link on Kalyani.
లైబ్నిట్జ్ గురించి ఎన్నో విషయాలను తెలియజేసిన మీ వ్యాసం చాలా బావుంది హనుమ గారు. ఏదో Fundamental Theorem of Calculus చదువుకున్నప్పుడు ఈ మేధావి పేరు వినడం తప్ప మీ వ్యాసం చదివే దాకా ఆయన గురించి నాకు ఏమీ తెలియదు.
మీ వ్యాసంలో కొన్ని ఆసక్తికరమైన విషయాలు:
రేఖాగణితంలో నిష్ణాతులైన గ్రీకులు అంకగణితంలో వెనుకబడి ఉండటం: ఆశ్చర్యకరమైన విషయం ఏమంటే యూక్లిడ్ squareroot గణించే పద్ధతిని కనుక్కున్న మొదటివాడు. దీని అవసరం గ్రీకులకి రేఖాగణితంలో వచ్చినందున ( finding the hypotenuse of a right triangle with unit sides) ఈ squareroot ని లంబ త్రిభుజానికి సంబంధించిన property గా పరిగణించి దానిని ఎక్కువగా పట్టించుకోలెదు. Squaretoot(2), Squareroot(3) మొదలైన irrational (real) numbers మూలంగా గణితశాస్త్రంలో జరిగిన శోధనలు వాటి పర్యవసానం నేడు మనకి తెలిసినదే.
భారతదేశంలో గణితశాస్త్రం: క్రీ. పూ 800 నుంచి క్రీ. శ 12వ శతాబ్దం దాకా గణితంలో మేధావులు జన్మించిన దేశంలో 12వ శతాబ్దం తరువాత చెప్పుకోదగ్గవారు లేకపోవడం. ఎక్కువ లోతుకు వెళ్ళకుండా బీజగణితంలో డియోఫాంటీన్ సమీకరణాలపై విస్తృతంగా శోధనలు జరిపిన ఋషులు, జ్యోతిష శాస్త్రంలో దిట్టలు:
-బోధాయన మహర్షి (ca 800 BC), ఆపస్తంబ మహర్షి (ca 600 BC). వీళ్ళు కల్పసూత్రకారులుగా మాత్రమే మనకు తెలుసు కానీ బీజగణితంలో వీరు చేసిన కృషి అమోఘం (finding positive integral solutions to a set of simultaneous Diophantine equations with upto 4 unknowns)
-ఆర్యభట్టు (ca 500 AD), భాస్కరుడు I (6వ శతాబ్దం): Algorithms for finding solutions to Diophontine equations
-బ్రహ్మగుప్తుడు (628 AD) : Pell’s equation
Thanks again for an incredible article. Would like to read more about Leibnitz’s dream (and related efforts to formalize reasoning by greats like Bertrand Russel) in your own words.
Just a note to other interested readers that the book suggested by one of the other eemaata readers, “The emperor’s new mind” by Roger Penrose makes for excellent reading on the subject of computability.
This is an interesting article for all Kalyani lovers. Thanks to the author and to eemaata, for taking the trouble of giving so many audio links.
చెప్పులు గురించి కొడవళ్ళ హనుమంతరావు గారి అభిప్రాయం:
02/25/2008 10:57 pm
చెప్పులు, చదువులు, కొన్ని తీపి గుర్తులు
బళ్ళో చదువుకున్న రోజులు, కాలేజీ రోజులు, బోంబే ఉద్యోగపు రోజులూ గుర్తొచ్చాయి.
రెండు మూడేళ్ళ కొకసారి మాఊరు, రావినూతల, వెళ్ళినప్పుడల్లా మాహైస్కూలు కెళ్తాను. పాతవిద్యార్థి వచ్చాడని సంతోషంతో మాష్టార్లు పిల్లల్తో బయట సమావేశం ఏర్పాటుచేసి నన్ను ప్రసంగించమంటారు.
క్రింద కూర్చున్న పిల్లలని చూస్తే నా చిన్నతనం గుర్తొచ్చి, రెండు తేడాలు కొట్టొచ్చినట్లు కనబడతాయి:
ఒకటి అల్పమయింది: ఇప్పుడు దాదాపు పిల్లలందరూ చెప్పులేసుకొని ఉన్నారు. అప్పట్లో చెప్పులేసుకొని వచ్చేవాళ్ళని వేళ్ళమీద లెక్కబెట్టవచ్చు.
రెండోది అతిముఖ్యమయింది: ఇప్పుడ సగంమంది విద్యార్థులు అమ్మాయిలు. అప్పట్లో పైతరగతులకి వెళ్ళే కొలదీ అమ్మాయిలు పలచబడేవాళ్ళు.
ఇంజనీరింగ్ కాలేజీలోనయితే కొన్ని సీనియర్ల బ్యాచ్ లలో అసలు అమ్మాయిలే లేరు! రోజులు మారాయి. కట్నకానుకలు, లాంఛనాలలో మాత్రం పెద్దగా మార్పు లేదు.
దాదాపు పాతికేళ్ళ క్రితం మొదటి ఉద్యోగం కోసం బోంబే వెళ్ళాల్సి వచ్చినప్పుడు ఆ మహా నగరంలో జీవితం తలుచుకొని భయమేసింది – అప్పటిదాకా పల్లెటూరునీ హాస్టళ్ళనీ దాటి బయటక ఉండకపోవడాన. పాత కాలేజీమిత్రులుంటారని IIT కెళ్తే కొందరు కొత్త మిత్రులయ్యారు, తర్వాత సహోద్యోగులయ్యారు – హంస, OVG, నరసింహ – ఫిజిక్సు వాళ్ళు, ఎప్పుడూ పగలబడి నవ్వేవాళ్ళు. వాళ్ళ బృందంలో TIFRలో PhD చేస్తున్న లక్ష్మన్న గూడా ఒకరు. TIFR తీసుకెళ్ళేవాళ్ళు. గొప్ప గొప్ప శాస్త్రజ్ఞులు, బ్రహ్మాండమైన మెస్సు! ఒకవైపు Indian Breakfast మరోవైపు Western Breakfast అని చెప్పేవాళ్ళు – Corn Flakes ని వర్ణించేవాళ్ళు.
ఇలా రాస్తుంటే, నా కాలేజీ మిత్రుడు, కన్నెగంటి చంద్ర రాసిన ”జ్ఞాపకం చాలు నాకు” గుర్తొస్తోంది:
ఆముక్తమాల్యదతో నాకున్న అష్టకష్టాలు ఇవాళ్టివి కాదు. పెద్దలు దీన్ని ప్రౌఢ కావ్యం అన్నారు. మామూలు కావ్యాలని అర్థం చేసుకునే స్తోమతే నాకు లేకపోతే ప్రౌఢ కావ్యాల జోలికెళ్ళే ధైర్యం ఎక్కడుంది? అయినా సాహసం చేసి ఎప్పుడో ఆరుద్ర సమగ్రాంధ్ర సాహిత్యంలో కొన్ని పేజీలు చదివాను. రాయలు James Joyce కోవలో వారన్నారాయన. నా గుండెలో పెద్ద రాయి పడింది.
కాలేజీ రోజుల్లో బుచ్చిబాబు రాసిన “చైతన్యస్రవంతి” చదివి, ఎప్పటికయినా Ulysses చదవాలని నిశ్చయించుకున్నా. నాలుగు రాళ్ళు సంపాదించే స్థికి రావడంతోటే మద్రాసులో మూర్ మార్కెట్ కెళ్ళి Ulysses కొన్నా. పది పేజీలు గూడా చదవలేకపోయా! ఇప్పటికీ ఇండియాలో ఓ స్నేహితుడింట్లో పెట్లో భద్రంగా ఉందది.
కె. వి. యస్. రామారావు గారి సులభ eemaata.com/em/issues/200303/308.html" rel="ugc">అనువాదం చదివా. అది మొదటిమెట్టుగా ఉపయోగపడి స్వయంగా చదువుకోడానికి ప్రోత్సాహమిస్తుందని భావించారాయన. అయినా నేను కనీసం రెండో మెట్టుకి కూడా చేరుకోలేకపోయాను. లోపం నాదే కాని వేదం గారి సంజీవనీ వ్యాఖ్య దొరకలేదనే వంకతో సరిపెట్టుకున్నా.
ఇప్పుడీ పద్యం చదివాను. వెంటనే అనిపించిందేమిటంటే, “దేశ భాషలందు తెలుగు లెస్స” అన్న రాయలు వారు రాసిన తెలుగు నాకెందుకందుబాటులో లేదా అనే విచారం! చిన్నగా చీమలమర్రి గారి వివరణ చదివాను. ఓహో అనుకున్నా. కాని “జలరుహనాభగేహ రురుశాబము” లో జింక దాక్కొని ఉందంటే నమ్మశక్యం కాలా!
ఈ కష్టాల్లో నాకింకో పద్యం కనిపించింది. ఇది నాఅష్టకష్టాలకీ ప్రతిఫలం అనిపించింది. వానాకాలంలో ఆడవాళ్ళు పడే అగచాట్లని వర్ణించేది:
ఆముసుర్లో ఇంటింటికీ తిరిగితే కాస్త నిప్పు దొరుకుతుంది. దొరికినా, ఇంట్లోని ఎండుగడ్డి పెడితేగాని రాజుకోదు. రాజుకున్నా, రగులుకోవాలనే ఆశే కాని రగుల్కోదు. రగుల్కొన్నా అన్నం ఉడకదు. అన్నమయినా కూర గాదు. అయినా, ఇల్లంతా పొగతో నిండి, సుఖ భోజనం కాదు. తిన్నా, ఇంట్లో అందరికీ వండిన అన్నం, మొదటి బంతి వాళ్ళకే సరిఫోతుంది. ఆడవాళ్ళు మళ్ళీ వంటకి తయారు. అప్పుడు నేతిలో తడిపిన కోకలూ, ఇంట్లోని వాసాలూ గూడా పొయ్యిలో వెయ్యడానికి వెనుకాడరు. రాత్రంతా వండుతూ, అన్నం లేని గృహిణి, ఎంతకీ పక్కలోకి రానందుకు ఇంటాయన చిందులేస్తాడు!
ఇది నాకు చాలా నచ్చింది. ఎందుకంటే, ఇదెప్పుడో రాయల కాలంనాటి ఆడవాళ్ళ అగచాట్లు కాదు; నా చిన్నతనంలో మా ఇంట్లో, రావినూతలలో ప్రతి ఇంట్లో, వానాకాలంలో జరిగే తంతు కవితాత్మకంగా చెప్పాడు కనుక.
చివరికే మనిపించిందంటే, రాయల్ని అర్థం చేసుకోవాలంటే నాలాటి సగటు పాఠకుడికీ అగచాట్లు తప్పవు. కాని పడితే, కె.వి.యస్., పరుచూరి, చీమలమర్రి, ఆరుద్ర, వావిళ్ళ వగైరాల సాయం వుంటే, కొన్ని రత్నాలు దొరక్కపోవు!
I added this page to my favourites and read it every day. It’s like watching Mayabazaar – you can watch any number of times without “side effects”. Hats off to Rohiniprasad garu and Eemaata.
The article is very informative and amusing. Rohini Prasad Garu has taken me into an era which I consider as golden for Telugu literature. Golden because we used to have so many magazines -Chandamama, Balamitra, Bommarillu, Vasanta Bala etc for children, the “Andhra” series for grown ups, many more dailies, monthlies like Jyothi, Swathi, Yuva, film magazines like Vijaya Chitra, women’s magazines like Vanitha and Mahila, etc.
My village is just 3 km from Kasimkota, where Vaddadi Papayya gaaru used to live. Everyday while going to college I used to pass in front of his house only. It’s on the banks of river Sarada in Kasimkota. But I never had any occasion to wish him, out of fear. Vapa is a serious man, and I never saw him smile.
Many other telugu children’s magazines that mushroomed after Chandamama are its plain imitations. The cover pages look like Papayya’s art, inner stories trying to imitate Koku gaaru, etc. Chandamama has such a great image, that people imitating it never thought twice before doing it. It appeared that they just couldn’t help imitating! (How else would you present a children’s magazine?)
Like every actor playing the role of Lord Krishna imitating NTR!
Equally great are Rohiniprasad garu’s articles on OP Nayyar and on the lighter side of classical musicians (‘Balamurali paadina sunaadamaa Irukku, Neevu Paadina Vinodama Irukku’ etc).
I have planned a trip to Cairo next month, I have been reading material for that trip. I am a regular reader of Eemaata, very pleased to read about this in telugu. Thanks లక్ష్మన్న గారూ.
మూర్తి ఆకెళ్ళ
I felt bad as I read Dr.Rajasekhar’s comment on Sri.K.Hanumantha Rao’s opinion on Dr.Rajeswar’ article on Ra.vi.Sastry’s “A Man of No
Consequence.”
Is it not presumptious on anybody’s part to dismiss readers who have not devoted considerable time to study principles of literary criticism as part of their academic curriculum as an unqualified lot to form and express opinions on literary works?
Literary works are not written for trained critics ;they are essentially written for ordinary readers.So readers can read,form and express their opinions on what they read.Their opinions are not only relevant ,but important that way.No less a writer than Virginia Woolfe acknowledges ,with sincere and endearing humility and with no air of obnoxious condescension,the importance of the opinion of ordinary readers on works of literature in her article”How Should One Read a Book.” Readers’ opinions will slowly and imperceptibly leave their effect on writers and critics.Readers’ responses to literary works are by and large quite valid.Readers feel and express their opinions ,and critics give intellectual reasons for their critical evaluations.To deny ordinary readers a right to express their opinions on literary works they read is nothing short of unacceptable literary autocratism and disagreeable feudal exclusiveness.A critic will only systematize a human experience in intellectual terms,but the experience is well within the parameters of the natural competence of all people,including illeterate people. You read out two different pieces having literary quality ,even the illiterate man will tell you which is the better of the two. Saying that only trained critics should express opinions on works of literature is like saying that to decide whether a dish is delicious or not is best left to culinary experts,and not at all to eaters.
Lastly,I may ask Dr.Rajasekhar whether he has forgotten the title of the column in “eemaata” in which he is writting: it is “Readers’ Opinions” and not “critics opinions”.
C.S.Rao
అరణ్య కవితలు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/16/2007 7:18 am
డు,ము,వు,లు వంటి తెలుగు ప్రత్యయాలు లేకుండా సంస్కృత పదాలను తెలుగు వాక్యంలో రాయడం దాదాపు అసంభవం. కవిత అన్న పదాన్ని “poem” (ఒక కవితా ఖండిక) అన్న అర్థంలో ప్రయోగించడం అర్వాచీనమైనంత మాత్రాన “అరణ్యకవితలు”, “విప్లవ కవితలు”, “వచన కవితలు”- ఇవేవి దుష్టసమాసాలు అయిపోవు. ఇక సమాసం అందంగా అనిపించడంలేదన్న అభ్యంతరం మోహనరావు గారు చెప్పినట్టుగా వ్యక్తిగతం. నా మట్టుకు నాకు అంత ఎబ్బెట్టుగా లేదు. – సురేశ్.
అరణ్య కవితలు గురించి Subrahmanyam Mula గారి అభిప్రాయం:
09/08/2007 12:03 am
మాబాపదిగనోడు గారు,
సంగీతాన్ని ఆస్వాదించడానికి రాగాలు తెలియక్కరలేకపోయినా , అందులోని లోటుపాట్లు తెలుసుకోడానికి తెలియాలి కదా! భూషణ్ గారి పుస్తకం చదువుతామన్నారు. చాలా సంతోషం. ఇండియాలో ఉంటే మీ అడ్రసు subrahmanyam.mula@gmail.com కి మెయిల్ చెయ్యండి. పుస్తకం పంపే ఏర్పాటు చేస్తాను.
ఇస్మాయిల్ గారి కరుణ ముఖ్యం కింది లింకులో ఉంది. చదవండి వీలైతే.
The editors have acknowledged the mistake. Unlike the print versions, the web allows us to correct mistakes.
It is only fair that the two should be published as two separate pieces. Sowmya Balakrishna clearly mentioned she was introducing Roy as writer and she did a good job of that.
Rohiniprasad is a scholar, perfectly capable of writing an article introducing Roy as film-maker.
Eemaata is a reputable magazine. I am sure they don’t want to carry this down history and archive it for posterity.
I am disappointed in the stance of eemaata, in the publication of this essay.
Clearly, the writer wanted to give her opinion on Satyajit Ray’s writings. The writer writes an original, refreshing piece.
The reviewer sees the article as incomplete . So additions are made and the piece gets presented as a joint article.
To me, the reader, that change makes it a piece which is neither here, nor there. It is a mish-mash now.
The purpose of review panel is to see if the articles are readable, publishable. And even these basic functions are controversial, how much a review helps or obstructs creative writing.
The reviewer must have the largesse of heart, the eagerness to read the writer, as the writer presents it. Not the way he sees the subject, he wants it, or he would have written it.
The reviewer’s knowledge or style may not be what readers want to enjoy all the time.
If the reviewer adds his material, imposes his style, the writings’ identity will be lost. Uniform, cooky cutter articles will result.
When there is opportunity for all, to write independently, on any number of subjects, in any number of ways why should the reviewer piggy back to the writer?
Please let the writers write the way they want to. Thanks.
When we do puja, we rotate harati plate with one hand, ringing the bell with another, saying mantrams/mangalam, and also praying. People use cell phones while driving.
‘Ashtavadhanam’ used to be a common cultural program, in which an artist performs 8 tasks at a time. So there is no need of verifying neuro surgeons, we can just ask our own parents and grand parents.
This type of articles help us, telugus who are interested in music, to get to know more about Hindustani musicians like AmirKhan.
The article is very interesting, and the audio clips are extraordinary. Especially the Hamsadhwani clip, reminded ‘Vatapi’ and gave a feeling of the ‘other’ version of the raga.
Thanks to Eemaata & to Rohiniprasadgaru for giving the readers a rare thrill of enjoying a very rare jugalandi of Balamurali Krishna and M Ali Khan by describing his own experience.
Hindustani and Carnatic jugalbandis may provide an opportunity to everyone to familiarize themselves with the other side.
Those who can understand and enjoy the comparative aspects of both Carnatic and Hindustani music may be fewer.
One rarely finds Hindustani musicians and music lovers, who know something about Carnatic. Even among Carnatic music lovers, the enthusiasm to know the other style is not much, I feel.
నాకు ఎందుకో ఇండో-యూరోపియను భాషలు ఎలాగో, అలాగే ఈ సంగీతము కూడా అయి ఉండవచ్చు అనిపిస్తుంది.
చావా గారు: అన్ని విషయాలను ఇండో-యూరోపియన్ అద్దం లోంచి చూస్తే ఎలాగండీ? 🙂 ఇండో-యూరోపియన్ భాషల మధ్య జన్మ సంబంధం నిరూపించే భాషాశాస్త్ర ఆధారాలు కోకొల్లలు. గత అయిదారు వందల ఏండ్లలోనే బాగా అభివృద్ధి చెందిన పాశ్చాత్య కర్ణాటక సంగీత సంప్రదాయాలకు, సుమారు అయిదు వేల యేండ్ల కింద విడిపోయిన ఇండో-యూరోపియన్ భాషలకు లంకె లేదు. ఈ వ్యాసంలో సంగీత సంప్రదాయాల మధ్య సారూప్యం ఎత్తిచూపడానికి ప్రయత్నించిన నాగరాజు గారు సైతం ఆ పోలికలకు కారణం మానవుని ఆలోచనల్లో నిగూఢమైన ఏకత్వమనే వాదించాడే గాని వాటి మధ్య ఏ రకమైన జన్మ సంబంధం అంటగట్టలేదు. ఏవో కొన్ని యాదృచ్ఛిక సారూప్యాలను (chance similarities) ఆధారం చేసుకొని తయారు చేసిన సజాతిత్వ సిద్ధాంతాలు శాస్త్ర విమర్శకు నిలవలేవని మీకు తెలుసు కదా?
ఈమాటలో రచనల కాపీరైట్ హక్కులు ఈమాట పత్రికవి, రచయితవీను. లాభాపేక్షలేని వికీపీడియాలో ఈమాట రచనలలోని సమాచారాన్ని వాడుకోవడానికి పత్రికా పరంగా ఈమాటకు అభ్యంతరాలేమి లేవు. అయితే, మీరు ఏదైనా సమాచారాన్ని సంగ్రహించే ముందు ఆయా వ్యాస రచయితలను కూడా సంప్రదించి వారి అనుమతిని కూడా పొందడం అవసరం. అందరికీ ఉపయోగపడే వికీపీడియా వంటి బృహత్ప్రాజెక్టులకు తమ రచనలను వాడుకోనే విషయంలో చాలామంది ఈమాట రచయితలు సంతోషంగా ఒప్పుకుంటారనే నా అభిప్రాయం. రచయితల కాంటాక్ట్ వివరాలు మీకు తెలియకపోతే మాకు రాయండి. వారి అనుమతిని సంపాదించడంలో మీకు వీలైనంతగా సహాయం చెయ్యడానికి మేము తప్పకుండా ప్రయత్నిస్తాం!
రానారె గారు: ఏ ఒక్కరిద్దరి ఉచ్చారణ బేధంవల్ల భాషాపరిణామం రాదు. ఏ ఒక్క వికీపీడియా లేబుల్ మార్చడం వల్ల రాబోయే భాషా పరిణామాలు ఆగిపోవు! ఈ సమాచార విప్లవ శకంలో, ప్రపంచమే కుంచించుకుపోయి ఒక కుగ్రామంగా మారిపోయే ఈ సంధియుగంలో ఎన్నో భాషామహావృక్షాలే కూకటివేళ్ళతో సహా పెళ్ళగింపబడుతున్నాయి. ప్రపంచం నలుమూలల ప్రస్తుతం మాట్లాడబడుతున్న ఆరువేల పైచిలుకు భాషలలో 90% పైగా భాషలు ఈ శతాబ్దాంతానికి లుప్తమైపోతాయని భాషాశాస్త్రజ్ఞుల అభిప్రాయం (Cf. Language Death – David Crystal). అప్పటికి తెలుగు సజీవ భాషగానే ఉంటుందని నా నమ్మకం, ఆశ. అయితే, అప్పటి తెలుగు భాష మనం గుర్తు పట్టలేనంతగా మారిపోతుందని మనం ఊహించుకోవచ్చు. ఉదాహరణకు, దంత్యాక్షరాలకు (Dentals), మూర్ధన్యాక్షరాలకు (Retroflexes) తేడా నశించి అవి ఆంగ్లంలోని దంతమూలీయాలు (Alveolars) గా మారిపోవచ్చు. మహాప్రాణాల స్థానంలో ఊనిక (Stress – Primary and Seconary) ప్రాధాన్యతను సంతరించుకోవచ్చు. ఆంగ్లంలో లేని ద్విత్వాక్షర ఉచ్చారణ తెలుగులో కూడా నశించిపోవచ్చు. ఈ నేపథ్యంలోనే తెలుగు భాష agglutination లక్షణాన్ని కోల్పోయి isolating భాషగా మారుతుందేమోనన్న నా అభిప్రాయాన్ని అర్థం చేసుకోవాలి. అంతే తప్ప ఏ ఒక్క వికీపీడియా లేబుల్ ని విమర్శించడం నా ఉద్దేశ్యం కాదు.
అయితే, తెలుగు వికీపీడియా లేబుల్స్ అనువాదాల విషయంలో ఒకరకమైన consistency ని, ప్రామాణికతను సాధించడం కోసం, ఎవరైనా తెలుగు భాషాపండితుల సాయాన్ని అర్థించడం మంచిదని నా అభిప్రాయం. ఇంగ్లీష్ వికీతో పోల్చి చూసుకునేంతవరకు అర్థాలు స్ఫురించని సముదాయ పందిరి (దు.స.), వీక్షణ జాబితా (దు.స.), ఇసుకపెట్టె వంటి పదాలు, -ము కారాంత పదాల, బిందు పూర్వక (సున్నతో అంతమయ్యే) పదాల వాడకంలో consistency మొదలైన విషయాల్లో ఉపయోగంగా పండితుల సాయంతో ఒక శైలి నియమావళిని రూపొందించడం కూడా అవసరమేమో. ఏది ఏమైనా, ఇప్పటికే తెలుగువికీ కోసం ఎంతో కృషి చేస్తూ, దీనిని భారతీయ భాషలలో ఎన్నదగిన వికీపీడియాగా తయారు చేసిన మీ బృందానికి అభినందనలు.
మంచి వ్యాసాన్ని, మంచి చర్చను అందించినందుకు కామేశ్వరరావుగారికి అభివందనాలతో,
సురేశ్.
—
దు.స. = దుష్ట సమాసము
Its good to see the latest issue with new features. Eemaata is really wonderfully and going great with new features additions quite frequently and becoming more robust. Hats off.
Morphological typology లో నేను అర్థం చేసుకున్నది తెలుగులో చెప్పడానికి ప్రయత్నిస్తాను. ఒకే పదంలో ఎన్నో శబ్దాలు (morphemes) ప్రత్యయాల (affix) సాయంతో అల్లుకుపోయి ఉండే భాషలను agglutinative భాషలనీ, ఒక పదంలో దాదాపుగా ఒక శబ్దం మాత్రమే కనిపించే భాషలని isolating భాషలని చెప్పవచ్చు. ఈ రెంటికి మధ్యస్థంగా ఒక పదంలో శబ్దాలు (సంధి) సూత్ర నియతంగా, శబ్దాలు తమ స్వ-రూపం మార్చుకొనే విధంగా సంలీనం చెందే భాషలను fusional/inflectional భాషలని స్థూలంగా చెప్పవచ్చు. తెలుగు, తమిళాదులు agglutinative భాషలనీ, సంస్కృత-లాటిన్ భాషలు fusional భాషలనీ, చైనీస్, ఇంగ్లీష్ భాషలు isolating భాషలనీ చెప్పుకోవచ్చు. “ఇంటిపైనుండి” అన్న తెలుగు పదాన్ని ఇంగ్లీషులో “over the top of the house” అన్న ఆరు విడి విడి పదాలుగా రాయాలి. అనుష్టుప్ ఛందస్సు, విరామయతి, పాదాంత విరామం fusional భాష అయిన సంస్కృతానికి ఒప్పినట్టుగా agglutinative భాష అయిన తెలుగుకు ఒప్పదనే నన్నయాదులు వృత్త ఛందస్సును విరామ నియమాలు లేకుండా అక్షరమైత్రితో స్వీకరించారని కామేశ్వర రావు గారు చెబుతున్నారని నా interpretation!
“-న్”, “-ల్” వంటి ప్రత్యయాలు మొదలైనవి లేకుండా నేటి కాలపు భాషలో పద్యాలు రాయాలంటే ఛందస్సు (వృత్తాలు) మారాలి అన్న విశ్వనాథ అభిప్రాయం సబబే అని తోస్తోంది. ఒక విధంగా చూస్తే, ఆధునిక భాషలో అద్భుతమైన శబ్దసౌందర్యాన్ని, ప్రవాహగుణాన్ని ప్రదర్శిస్తూ దేశీ ఛందస్సులతో (మాత్రా ఛందస్సులతో) కృష్ణశాస్త్రి, శ్రీశ్రీ ఇత్యాదులు సృష్టించిన కవితలే మారిన ఛందస్సుకు ఉదాహరణలని నాకనిపిస్తోంది. ఈ ఆధునిక కవులు వాడిన భాష నిజంగా వాడుక భాషేనా అని కొంతమంది వేసే ప్రశ్నకు సమాధానం మీరు చర్చించకుండా వదిలేసిన “కవిత్వ భాష”. కొన్ని పదాలూ, లక్షణాలూ ఎప్పటికీ వ్యవహారంలోకి రానివీ, వ్యవహార దూరమైనవీ కవిత్వ భాషలోనే ఉంటాయి. “పరిమళపు తుఫానుల్ని రేపి, మహారణ్యాల సౌందర్యాన్ని చూపి, మౌనంగా ఉన్న ద్వీపాల్ని ఊపి” అన్న మాటలు కవిత్వంలోనే తప్ప మనం సాధారణంగా మాట్లాడే వాక్యాల్లో వినిపించవు కదా!
ఇంకో విషయం. “తెలుగు పద్యాలకి ఉండే మరొక ప్రత్యేకమైన లక్షణం ప్రవాహ గుణం, లేక ధార … ఈ నాదం తెలుగు భాష సొత్తు.” అని అన్నారు. ఇక్కడ మీరు తెలుగు భాష agglutinative స్వభావాన్ని వివరిస్తున్నారని నా సొంత అభిప్రాయం ! అయితే, ప్రపంచీకరణ వల్ల, అన్యభాషాప్రభావాల వల్ల తెలుగు agglutinative స్వభావాన్ని కోల్పోయి ఇంగ్లీష్ భాష లాగే isolating భాషగా మారిపోయే సూచనలు కనిపిస్తున్నాయి. “ఈ వారము సమైక్య కృషి” అన్న తెలుగు వికీపీడియా లేబుల్ ఇందుకు ఒక ఉదాహరణ 🙂
కృతజ్ఞతలతో,
సురేశ్.
—
– “శోకింపంగన్” అన్నప్పుడు యతిభంగం కాలేదు. నన్నయ్య “జ”-కారానికి “శ”-కార యతి వాడిన సందర్భాలు ఆది పర్వంలోనే కనిపిస్తాయి.
– నన్నయ్య “వ”-కారానికి “ప”-కార యతి వాడాడో లేదో నాకు తెలియదు. “వారిజ కాంతల్” కు బదులుగా “వికచ కుసుమముల్” వాడొచ్చని అది పోస్టు చేసిన కాసేపట్లోనే అనుకున్నాను.
ఏడు, పది డెబ్బది ఎలాగయిందో, ఏ వ్యాకరణసూత్రం ఉపయోగించాలో నాకు అర్థం కాలేదు.
వర్ణవ్యత్యయం!
మూల ద్రావిడంలోని ధాతువులలో ప్రథమాక్షరంగా కనిపించని మూర్ధన్యాక్షరాలు (ట,ఠ, డ, ఢ, ణ, ళ, ೞ లు), ర-ఱ-లలు తెలుగు-కుయి లో మాత్రమే కనిపించడాన్ని విశ్లేషిస్తూ భద్రిరాజు కృష్ణమూర్తి గారు వర్ణవ్యత్యయం (metathesis) అనే ధ్వని పరిణామం వల్ల మూల ధాతువులలో ద్వితీయాక్షరంగా ఉన్న ఈ మూర్ధన్యాక్షరాలు మొదటి స్థానానికి చేరాయని వివరించారు (చూ. Telugu Verbal Bases p 51-52)
అనవసరంగా విశ్వనాథను ఈ చర్చలోకి లాగినందుకు నాకు సరైన చురకలే అంటించారు. మీరు చెప్పింది నిజమే: ఆయన భాషా చరిత్ర లపై తనకున్న అభిప్రాయాలను వ్యాసాల రూపంలో రాయలేదు. అయితే ఆయన రాసిన “పురాణ వైర గ్రంధమాల (12 నవలలు)”, “నేపాల రాజ చరిత్ర (ఆరు నవలలు) “, “కాశ్మీర రాజ చరిత్ర (ఆరు నవలలు)” లోని చారిత్రక అంశాలన్నీ తాను చిలుకూరు వీరభద్రరావు మొదలైన చరిత్ర పరిశోధకుల నుండి నేర్చుకొన్నవి లేదా తను స్వయంగా శ్రమపడి పరిశోధించినవేనని ఆయనే స్వయంగా చెప్పుకున్నారు. యువభారతి వారు 1972లో ప్రచురించిన “మహతి” లో “నేనూ నా సాహిత్య రచనలు” అన్న అంశం మీద ఆయన రాసిన వ్యాసంలోని ఈ పంక్తులను గమనించండి:
“ఈ ఇరువది నాల్గు నవలలలో మన పురాణములలో ఆయా చరిత్రములలో నున్న యంశములు తారీఖుల ప్రకారము కాలమును చూపించితిని, సందర్భములను వివరించితిని. చరిత్రలోని ప్రధానాంశములను వదలి పెట్టలేదు. … అందరునూ నేను పడ్డ శ్రమ పడరు …”
“మన చరిత్ర విస్పష్టముగా నున్నది. మన పురాణములయందలి మగధరాజ వంశాదుల యందలి యధార్థ చరిత్ర ననుసంధించి నేను పురాణవైర గ్రంధమాలను పండ్రెండు నవలలను వ్రాసితిని. అందులో చంద్రగుప్తుని స్వప్న మన్న నవల గుప్త చంద్రగుప్త, మౌర్య చంద్రగుప్తుల భేదమును చెప్పునది.”
“ఆంధ్ర చరిత్ర త్రవ్వి త్రవ్వి పరమ రహస్యములు కొన్ని “ఆంధ్రప్రశస్తి” లో, కొన్ని నవలలుగా “స్నేహ ఫలము” “చందవోలు రాణి”ముదలైన గ్రంధములలో వ్రాసితిని”
“నేను నిద్రాహారములు లేకుండ సంపాదించిన విజ్ఞానమంతా నా నవలలలో, పుస్తకములలో ఉంటుంది.”
అయితే భారతీయు చరిత్ర గురించీ, తెలుగు భాషా చరిత్ర గురించి ఆయన రాసిన విశ్లేషణలను పరికిస్తే, ఈ మధ్య భాషా వ్యాసాలు రాసే కొంతమంది రచయితలకు స్ఫూర్తి ఎక్కడిదో అర్థమవుతుంది. అందులో మచ్చుకు కొన్ని:
“”ఫిలిప్పైన్ ద్వీపము కింద మాండెనో అని ఒక ద్వీపమున్నది… అక్కడ ఆదిమ వాసులు తివోలిజాతి. వాళ్ళ ఆచారములు ఇప్పటికి కూడా తెలుగు వాళ్ళ ఆచారములు. వాళ్ళ భాష పేరు తెగలాగ్ – తెలుగు అన్నమాట.”
“”కాల్డ్వెల్ ఆఫ్గాన్ స్థానములో బ్రహూయీ అను ఒక భాష యున్నదనీ, ఆ భాషకూ మన తెలుగు భాషకూ పలు విషయాలందు సామ్యమున్నదని వ్రాసినాడు. శాతవాహను లాంధ్రులు – వారు భారత సామ్రాజ్యమును పాలించునప్పుడు ఆయా ప్రాంతములందలి అధిపతులందరు నాంధ్రులై యుందురు. ఆనాటి ఆఫ్గాన్ స్థానములో నెవడో ఆంధ్రుడు అధిపతియై ఆ ఆటవికులచేత మన భాష చదివించియుండును. దీని లక్షణములక్కడ పాతుకుపోయినవి”
భాషా చరిత్రల పై నాకున్న ఆసక్తి వ్యాపకంగా మారటానికి ప్రేరకులు, కారకులైన కొద్ది మంది వ్యక్తులలో బాపారావు గారొకరు :-]. గత కొంత కాలంగా తెలుగు చర్చావేదికలకు దూరంగా అజ్ఞాతంలో ఉంటున్న బాపారావు గారు ఈ వ్యాసం కారణంగానైనా మరుగుదాటి తెర ముందుకు రావడం నాకు పట్టలేనంత ఆనందంగా ఉంది. ఇక ముందు కూడా ఈమాటలోనూ, మిగిలిన చర్చావేదికలలోనూ ఆయన తన విలక్షణమైన విశ్లేషణా శైలిని ప్రదర్శిస్తూ తిరిగి వ్యాసాలు రాయాలని, రాస్తారని నా ఆశ.
ఇక ఈ వ్యాసాన్ని మెరుగు పరచడానికి ఆయన చేసిన సూచనలు:
1. భాషాశాస్త్రం 101 కి పరిమితం చేసి ఉంటే బాగుండేది.
నిజానికి ఈ వ్యాసంలో “తెలుగు పత్రికల్లో భాషావ్యాసాల తీరు” అన్న విభాగం ఆఖరి నిమిషంలో కూర్చిందే. కుతర్క వాదాల గురించి కొంతైనా విపులంగా ప్రస్తావించక పోతే, తెలుగు పత్రికలు అంతగా చదవని పాఠకులకు భాషాశాస్త్రం-101 యొక్క ఆవశ్యకత అర్థం కాక ఈ వ్యాసం పరమ బోర్ గా తయారవుతుందని ఒక సమీక్షకుడు చేసిన సూచన, నాకు కూడా సబబే అనిపించి ఆ విభాగం చేర్చాను.
2a. కూన్ పండితుని “శాస్త్రీయ విప్లవాల స్వరూపం” గురించి, సామాజిక-విజ్ఞాన (Social Sciences) రంగాలలో ప్రత్యక్ష్యోత్తర (అంటే Post-Positivist:-)) వాదం గురించి గానీ ప్రస్తావించడానికి భాషాశాస్త్రం-101 సరైన చోటు కాదేమో. అయినా ఒక విప్లవాత్మకమైన కొత్త ఆలోచనా-రూపావళి (Paradigm) ద్వారా ఇప్పుడు అపరిష్కృతంగా ఉన్న కొన్ని సమస్యలకైనా పరిష్కారం చూపించేంత వరకూ ప్రస్తుత రూపావళి చట్రంలోనే (within the frame of the current paradigm కి వచ్చిన తిప్పలు) ఇతర పరిశోధనలను విమర్శంచడం కద్దు. అంతేగాక, శాస్త్రగతిలో రూపావళి మార్పు (Paradigm-shift) ని ప్రస్తావిస్తూ భాషాశాస్త్రం-301 రాయడానికి అవసరమైన శిక్షణా, సామర్థ్యాలు నాకు లేవు.
2b. భారతీయ భాషలపై పరిశోధన చేసిన పాశ్చాత్య పండితులందరూ ఏ రకమైన జాత్యంకారము, దురభిమానాలు లేని మహానుభావులని కీర్తించడం నా ఉద్దేశ్యం కాదు. మానవ సహజమైన అభిజాత్యం అందరిలోను ఉండి ఉండవచ్చు. అదీకాక, వారు ప్రతిపాదించిన ఆర్య-ద్రావిడ సిద్ధాంతాలను అప్పుటి ఆంగ్ల ప్రభువులు, క్రిస్టియన్ మిషినరీలు, స్వాతంత్ర్యానంతరం మన తమిళ నాయకులు, తమ తమ ప్రయోజనాలకోసం వాడుకోని ఉంటే ఉండవచ్చు. కాని పాశ్చాత్య శాస్త్రజ్ఞులందరూ ఎంత దురభిమానులైనా వారి పరిశోధనల్లో శాస్త్ర ప్రమాణాలను పాటించడంలో ఒక రకమైన చిత్తశుద్ధి, నిబద్ధతా చూపించారని నాకనిపిస్తోంది.
3. పాండిత్యం రాణించాలంటే ప్రతిభతో పాటు వ్యుత్పత్తి, అభ్యాసాలు అవసరమని మన లాక్షణికులు చెప్పారు కదా. వనరులు అంటే నా దృష్టిలో training and infrastructure: అత్యుత్తమ స్థాయిలో పరిశోధనలు చేయడానికి తగిన శిక్షణ, ప్రోత్సాహం (grants, సంఘంలో గుర్తింపు), వాతావరణం (నిరుపహతి స్థలంబు, తప్పు మెప్పరయు లేఖక పాఠకోత్తముల్ వగైరాలు మాత్రమే కాదు) లేకపోతే ఎంత ప్రతిభ ఉన్నా అది మట్టిలో మాణిక్యమే. నా దృష్టిలో భద్రిరాజు, చేకూరి గార్లు భాషా శాస్త్రజ్ఞులుగా అంతర్జాతీయంగా గుర్తింపు పొందడానికి వారు అమెరికా విశ్వవిద్యాలయాల్లో పొందిన శిక్షణే కారణం (ఎమెనో గారి వద్ద శిష్యరికం వల్లే తను ఇంతవాడయ్యాడన్న భద్రిరాజు గారి మాటల్లో అతిశయోక్తి లేదు). అద్వితీయమైన ప్రతిభ ఉండీ కూడా బూదరాజు గారు అంతగా శాస్త్ర పరిశోధనలు చేయ(లే)కపోవడానికి కూడా ఈ శిక్షణ లేమి కారణమని నా అనుమానం.
4. ఆశ్చరకరమైన విషయం ఏమిటంటే భాషా సంబంధ నిరూపణకు ధ్వనులు (phonemes), శబ్దాలు (morphemes), పదజాలం (vocabulary) తోడ్పడినంతగా వేరే వ్యాకరణాంశాలు ఉపయోగపడవు. కాలగతిలో ఒక భాషలో లింగ (gender), కాల (tense), వాక్య నిర్మాణాది (syntax) వ్యాకరణాంశాలలో ఎన్నో మార్పులు సంభవించినప్పటికీ ప్రాథమిక శబ్దాలు మాత్రం అంతగా మార్పు చెందవన్న అంశం తులనాత్మక పద్ధతి (Comparative Method) కి మూలాధారం. అందుకే అంతకు ముందు పద్ధతులైన Comparative Philology, Comparative Grammar లను తోసిరాజని గత శతాబ్దంలో చారిత్రాత్మక భాషా పరిశోధకుల అమ్ముల పొదిలో బ్రహ్మాస్త్రంగా మారిన ఉపకరణం ఈ Comparative Method. Agglutinative భాషలైన తెలుగు, తమిళాదులలో సంధుల గురించి నాకు వేరే అభిప్రాయాలున్నాయి. వాటి గురించి వేరే ఎప్పుడైనా ముచ్చటిద్దాం.
5, 6. తదుపరి వ్యాసాల్లో మీ సూచనలను పాటించడానికి ప్రయత్నిస్తాను.
ఇకపోతే విప్లవ్, కామేశ్వర రావు గార్లు “సాహిత్యకారుల” గురించి చెప్పింది కొంతవరకు కరెక్టే. కానీ ఈ వ్యాసాలు రాసిన వారందరికీ తెలుగు సాహిత్యంతో పరిచయమున్నంతగా విజ్ఞానశాస్త్ర రంగంలో పరిశోధనకు కావల్సిన అవగాహన, శిక్షణ లేవనే నా అభిప్రాయం. అదీ కాక నేను ఆ వాక్యం రాస్తున్నప్పుడు మనసులో అనుకున్న మాట చెప్పేస్తున్నాను: “నాటి కవి సామ్రాట్టు నుండి నేటి నవలా చక్రవర్తి వరకూ భాషా చరిత్రలపై వ్యాసాలు రాస్తున్న చాలామంది ప్రధానంగా సాహిత్యకారులు.” సాహితీ క్షేత్రంలో విశ్వనాథ సత్యనారాయణ గారు సామ్రాట్టులే గాని, చరిత్ర అధ్యయనం లో కాదని నా చిన్ని అభిప్రాయం.
“ఏ కల్లంలో గింజలు అక్కడే తూర్పార పట్టాలి” అన్న విప్లవ్ కోరిక ప్రకారమే నా వ్యాసాన్ని తెలుగుదేశంలోని ఓ పత్రికకు పంపించాను. ఈ కోణానికి మెయిన్ స్ట్రీమ్ ఎలా స్పందిస్తుందో వేచి చూద్దాం.
తరం మారినా … గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/18/2007 5:20 am
ఈ కథను పూర్తిగా అన్వయం చేసుకోవాలంటే శివారెడ్డి కవితలతో పరిచయం చాలా అవసరం అనుకుంటాను. ఉదాహరణకు “తరం మారినా…” అన్న మకుటంతో ఉన్న ఈ కవిత చూడండి:
తరం మారినా…
ఆ గేటు పక్క
బెరుకు బెరుగ్గా – బెదురుగా
నిలబడ్డాడు – మూడేళ్ళవాడు,
లోన వాళ్ళమ్మ
బాసాన్లు తోముతుంది
బయట వాళ్ళయ్య
ఏడ రాళ్ళు గొడుతున్నాడో –
వాళ్ళయ్య కూడా
అదే వయసులో అలానే
ఈ గేటుపక్క కాకపోతే
మరోగేటుపక్క
నిలబడే వున్నాడు.
—- శివారెడ్డి (1973 నవంబర్
రక్తం సూర్యుడు సంకలనం నుంచి)
తరం మారినా … గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
చిలుకూరి నారాయణరావు గారి ఆంధ్రభాషాచరిత్రము రెండవ సంపుటము (volume II) మాత్రమే DLI లో దొరికింది. అది PDF రూపంలో ఈ క్రింద ఇచ్చిన link ద్వారా download చేసుకోవచ్చు. అట్లాగే గత సంవత్సరంలో తెలుగు పత్రికలలో వచ్చిన వ్యాసాలు కొన్ని Internet లో కనిపించాయి. వాటి లింకులు కూడా ఇక్కడ ఇస్తున్నాను.
రిగార్డులతో,
సురేశ్ కొలిచాల
—
కొసమెరుపు: మోహన రావు గారు చెప్పినట్టుగా జీవశాస్త్రం, భాషాశాస్త్రం 19 వ శతాబ్దంలో కూడా ఒకదానిపై ఒకటి ప్రభావం చూపినట్టున్నాయి. ఈ క్రింది వ్యాసం Comparative Method పుట్టుకకు జీవశాస్త్రంలోని Comparative Anatomy ఆధారం అని వాదిస్తోంది: Where does the ‘Comparative Method’ Come from?
– చిలుకూరి నారాయణ రావు గారి పుస్తకం “ఆంధ్ర భాషా చరిత్రము” నేను చదవలేదు గానీ ఆయన వ్యవహారిక వాదాన్ని సమర్థించిన వారిలో ఒకడని (బూదరాజు: వ్యవహారిక భాషావికాసం పే. 97), ఆయన సిద్ధాంత గ్రంథం నన్నయ భారత భాషను, సమకాలీన శాసన భాషను తులనాత్మకంగా పరిశీలించిన సమగ్ర రచనయని (భద్రిరాజు: భాషా, సమాజం, సంస్కృతి – అవతారిక పే x) ఆయన గురించి సదభిప్రాయాలే విన్నాను. అయితే ప్రాకృత భాషలలాగే తెలుగు భాషకూడా ప్రాచీన ఆర్య భాషల నుండి పుట్టిందని ఆయన 1937 లో చేసిన సిద్ధాంతానికి సమాధానం గానే గంటి సోమయాజి గారు 1947 లో సమగ్ర ఆధారాలతో, కూలంకష చర్చతో ద్రావిడ భాషా కుటుంబ సిద్ధాంతాన్ని నిరూపిస్తూ రాసిన “ఆంధ్ర భాషా వికాసము”.
-పైశాచి భాష ఇండో-యూరోపియన్, ఇండో-ఇరానియన్ భాషా కుటుంబానికి చెందిన దర్దిక భాష (Dardic Language). గుణాఢ్యుని కాలంలో నేపాళీ దేశంలో ఈ భాష మాట్లాడి ఉండవచ్చు. [ “ఆంధ్ర భాషా వికాసము” పే. 75-80].
– పేరు లేని విమర్శలు: రచయిత పేరును ప్రస్తావించకుండా విమర్శించడం గురించి ఒక సమీక్షకుడు (reviewer) కూడా అభ్యంతరం తెలియజేసాడు. వ్యక్తిగత దూషణ నా వ్యాసంలో ప్రధానాంశం కాకూడదనే వ్యక్తుల పేర్లు ప్రస్తావించడం అంత ముఖ్యం కాదని అనుకున్నాను. తెలుగు పైశాచి భాష నుండి పుట్టిందనీ, అర్జునుడు అమెరికా వెళ్ళొచ్చాడనీ ఘంటాపథంగా చెప్తున్న రచయిత ఆంధ్రభూమిలో అంతర్యామిగా మసలే ముదిగొండ శివప్రసాద్ గారు. పాశ్చాత్య చరిత్రకారులు తమ స్వార్థం కోసం తిమ్మిని బమ్మిని చేసి తప్పుడు చరిత్ర బనాయించారని విమర్శించి “ఏది చరిత్ర?”, “ఇదీ చరిత్ర!” అన్న రెండు పుస్తకాలతో David Frawley-మార్కు చరిత్రను ప్రచారం చేస్తున్న రచయిత ఆంధ్రభూమి ఎడిటర్ ఎం. వి. ఆర్. శాస్త్రి గారు. “తెలిమన్ భాష తెలుగు భాష” అంటూ ప్రచారం చేసిన వారు సంయుక్త కూనయ్య, సంగనభట్ల నరసయ్య గార్లు. శ్రీకృష్ణుడు తెలుగు జాతి వాడే అని చెప్పింది రిటైరైన ఆర్కియాలజీ డైరక్టర్ వి. వి. కృష్ణశాస్త్రి గారు. భాషాపరంగా తెలంగాణ తెలుగు వేరు, ఆంధ్రం వేరు అన్న వాదాన్ని లేవనెత్తినవారు కనకదుర్గ దంటు గారు. [చిక్కేమిటంటే మన పత్రికల్లో రెండు వారాలకు మించి ఏ పత్రికా ఆర్కైవులు ఉంచక పోవడం].
– సంస్కృతంలో దేశి పదాలను గూర్చి: ఒక పదం ద్రావిడ భాషలనుండి వచ్చిందని చెప్పడానికి ఈ విషయాలు తోడ్పడుతాయి (ద్రావిడ భాషలు: పి. ఎస్. సుబ్రహ్మణ్యం): 1. మిగిలిన ఇండో-యూరోపియన్ భాషలలో ఆ పదానికి సజాతి పదాలు లేకపోవడం 2. ద్రావిడ భాషలో ఆ పదం ప్రచురంగా ఉండడం 3. ద్రావిడ భాషలో దానికి వ్యుత్పత్తి ఉండడం లేక దాని ధాతువు నించి వచ్చిన ఇతర పదాలు కూడా ఉండడం 4. సంస్కృతంలో అదే అర్థాన్ని సూచించడానికి ఇతర పదాలు ఉండడం లేదా ఆ పదం మన దేశంలోనే ఉండే జంతువులూ, వృక్షాలు మొదలైన వాటిని సూచించడం.
– గాథాసప్తశతిలో తెలుగు మాటల గూర్చి: ” పల్లి”, ” ఊరు”, “వాడ”, “వాడి” అన్న పల్లెల పేర్ల ద్వారా మహారాష్ట్రలో Dravidian Substratum ఉండేదన్న విషయం సుస్పష్టమే అయితే అది పూర్వ-తెలుగుకు (Pre-Telugu or Proto-South-Central Dravidian (SD2)) కు దగ్గరైన భాషో లేదా పూర్వ-తమిళ-కన్నడ (Proto-SouthDravidian (SD1)) భాషలకు దగ్గరైన భాషో తెలియాలంటే ఇంకా పరిశోధనలు జరగాలి.
విప్లవ్ గారి ఒక అక్షేపణ చాలా సమంజసమైనదే అని ఒప్పుకోక తప్పదు. అది: కేంబ్రిడ్జ్ లో క్రికెట్ ఆట గురించి బ్రాకెట్లలో నేను చేర్చిన వాక్యం. ఆ వాక్యం అనవసరమైనదే! Guilty as charged!
అయితే, “కవిత్వతత్త్వవిచారము” లో నిండుగా ఉన్న అవహేళన, అపహాస్యాలతో పోల్చిచూస్తే నా పొరపాటు క్షమార్హమనే అనుకుంటాను. అయినా తప్పు తప్పే! మరోసారి Guilty as charged.
మరొక విషయం: ఉమాకాంతంగారి పై మంచి విమర్శ-సమీక్ష ఇంతవరకూ రాకపోవడం క్షమార్హం కాదు. ఆ పని ఎవరైనా సహృదయులు తలపెడితే మంచిది.
అల్లాగే, మార్క్సిస్టు దృక్పథం అన్న పేరుతో ప్రస్తుతం పత్రికల్లో వచ్చిన సాహిత్య విమర్శలపై ఒక సమీక్షా వ్యాసం ఎవరైనా రాస్తే బాగుంటుందేమో!
And the field is open, I suppose!
Alok Vastav గారు కృష్ణశాస్త్రి గారి మూల వ్యాసం చదివి ఉంటే, ఉమాపతి గారి గురించి నేను అన్నమాటలకి అక్షేపణ చేసేవారు కాదనుకొంటాను.
కృష్ణశాస్త్రి గారి “పాతిక సంవత్సరాల తెలుగు కవిత్వము” అన్న 1948 భారతి పత్రికలోని వ్యాసం 1923 నుంచి 1948 వరకూ వచ్చిన కవిత్వంపై, నాటి కవితా ఉద్యమాలపై చక్కని విమర్శనా వ్యాసం అని నిస్సంశయంగా చెప్పవచ్చు.
ఓరియంట్ లాంగ్మన్ వారు 1993 లో ప్రచురించిన “అప్పుడే పుట్టి ఉంటే” అన్న కృష్ణశాస్త్రి గారి వ్యాస సంపుటి లో ఈ వ్యాసం తిరిగి అచ్చయ్యింది. 1/8 డెమీ సైజులో 34 పేజీల సుదీర్ఘ వ్యాసం ఇది. ఆ వ్యాసంనుంచి ఈ కింది వాక్యాలు (చూ: 29 వ పేజీ):
“… కృష్ణపక్షం ప్రచురించాను. స్ఫుటంగా నా మనస్సులో నాటుకొపోయిన మరి రెండు మూడు ఘట్టాలు ఉన్నాయి. 1925 లో నేమో అక్కిరాజు ఉమాకాంతం గారు వ్రాసిన “నేటి కాలపు కవిత్వము” అనే గ్రంథం వచ్చింది. ఆశనిపాతమంత తీవ్రధాటితో వచ్చింది. రాకేం జేస్తుంది? ఎప్పుడయితే నిజమైన ఒక ఉద్యమం బయలుదేరిందో, అప్పుడే దాని గుణదోషవిమర్శన కూడా వస్తుంది. ఆయన తీవ్ర విమర్శననుంచి నావంటి కవులు నేర్చుకోవలసినది లేకపోనూ లేదు; కాని కొంత ఆర్ద్ర దృష్టితో కవితాహృదయముతో ఆ విమర్శన సాగితే, నేటికాలపు కవిత్వంలో వారు చక్కదనమూ కవిత్వగుణమూ గ్రహించి ఉండేవారు. ఊపిరాడనీయనంత కోపంతో ఆ గ్రంథం దాడిచేసినట్లనిపించింది నావంటి వారికి. దానికి జవాబు వ్రాద్దామా అన్నారు కొందరు మిత్రులు. ఏమి జవాబు మేము వ్రాయగలం? కొత్త పద్యాలు వ్రాయడమే జవాబనిపించింది. వ్రాయకుండా ఎలాగుండగలం? ఈ సంకల్పం 1925 లో మదరాసులో మరీ దృఢపడింది.”
ఆర్ద్ర దృష్టి, కవితా హృదయము ఉమాకాంతపండితులకు లోపించిందని ఇంతకన్నా మృదువుగా, కృష్ణశాస్త్రిగారి కన్నా చక్కగా ఇంకెవరు చెప్పగలరు?
కోనసీమ కథలు చెప్పినందుకు ధన్యవాదాలు. నేచెప్పిన కథ variation on the same theme అన్నమాట. ఇట్లాంటి పిట్ట కథలు ఇంకా ఏవన్నా ఉంటే చెప్పండి. అన్నీ కలిపి ఒక చిన్ని పుస్తకం వేద్దాం.
మరోసారు ధన్యవాదాలతో,
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు.
Dear Eemaata,
A very good discussion on Sri Rohini prasad gari Article. As a music lover and an enthusiastic learner, I am very much benefited and learnt some more new things by the article and the discussions on the same.
Thank you very much.
Raja gopal.
ఆయనకి వ్యాసం నచ్చినందుకు సంతోషం. ఔత్సాహికుల సౌకర్యం కోసమని 16 శ్రుతుల గురించి ప్రస్తావించలేదనీ, నేనూ, ఇతర పాఠకులూ విన్నవించుకోవడం జరిగింది.
మరొక విషయం. 72 మేళకర్తల వరకూ వివరించడానికి 16 శ్రుతులు సరిపోతాయి కాని ఆరభి, దేవగాంధారి వంటి రాగాల మధ్య తేడాలు తెలుసుకోవడానికి ఉపకరించవు. ఔత్సాహికులకు అవసరంలేని ఇలాంటి విషయాలు కొన్ని ఉంటాయి. 22 శ్రుతుల గురించి తెలియాలంటే ఇది చూడండి.
Thank you very much for an informative and interesting article.
After reading all the comments of this article, I wish to say that I am a
practical example of a student of music who is using keyboard, to check my own notes and pitchings everyday, as per your valuable suggestion, you gave us, a few years back. It is definitely helping me.
It is not possible to practise only in front of a teacher because of so many reasons, and long distances in cities being one of them.
Another point is, if it is any other instrument, like veena or violin,
somebody has to teach us even how to hold it. Learning to play M1 or M2 in those instruments is more difficult than singing vocally. So they cannot be used by vocal students for learning purpose.
If everybody says “Sangitam Mahasamudram”, “Purva Janma Punyam”, many people will hesitate even to start learning Classical music.
You are the one, at least who tells us “It is simple, you all can try”.
Thanks a lot.
Thanks to Eemaata too, for publishing such an useful article.
Eemaata gaariki,
The article on “Samgeeatha tho kusti ” by Sri Prasad garu is excellent.! It is very help ful for people who are interested to learn music. Very well analysed about raagaas. This article will enthuse and motivate the beginers to learn more about music.
Thanks to sri Prasad garu.
Raja gopal.
EEmaata Gaariki,
The article on Chandamama took my plesant memoriies back to my early years of seven to ten years of age ,
when I was regularly reading “Chanadamama”.
Many thanks to Sri Prasad garu for narrating the story of the great children’s magazine.
Raja gopal.
“ఈ నాటి రేడియోల్లో, పత్రికల్లో, సాహితీ రచనల్లో, సినిమాల్లో అనుక్షణం వాడుకలో ఉండి ప్రజాసామాన్యానికి అందుబాటులో ఉన్న వ్యావహారాన్ని ఏ శక్తీ ఎక్కువ కాలం బహిష్కరించలేదు” అన్నది బూదరాజు గారే. {పై వాటికి టీవీ యాంకర్లను జత చేయాలిప్పుడైతే. వత్తులు పలికినట్టు హైదరాబాదు పాత బస్తీల కూడ ఎవ్వలు పలుకరట, నిన్న మొన్న బళ్ళెకు పోతున్న పిల్లలతోటి ఒక సారి మాట్లాడి చూస్తె యాంకర్లను తయారు చేస్తున్నది మనమే అని తెలుస్తుంది.}
“ఒకటో తరగతి నుంచి పదో తరగతి వరకున్న తెలుగు పాఠ్య గ్రంథాలు ఇప్పటికీ గ్రాథికంలోనే ఉన్నాయి. మరో మహోద్యమం ప్రళయం లాగా వచ్చి ముంచెత్తితే తప్ప ఈ స్వార్థ సంకుచిత ప్రతీప శక్తులను మొదలంటా పెకలించటం సాధ్యపడకపోవచ్చు.” అని ఈసడించింది బూదరాజుగారే. “ఆ సమయం ఎంతో దూరాన లేదు” అన్నదీ ఆయనే.
ఈ బాట ఇట్లనే పట్కోని పోతె మాటల్లోంచి జారిపోయేటివి ఒత్తులు దీర్ఘాలే, సంధులు సమాసాల తర్వాత. వెయ్యేండ్ల గ్రాంథికం ఒకటి కానప్పుడు వందేండ్ల వ్యవహారికం ఒకలాగనే ఉండాలంటె కష్టం. జాగ్రత్త పడేటోళ్ళు పడొచ్చు. లేకపోయినా భాష ఆగదు.
రాగాల చేత “అందంగా చాకిరీ చేయించి అద్బుతమైన సంగితాన్ని మనకిచిన నౌషాద్ గారి గురించి మనకు తెలియని interesting విషయాలు , పదాలతొ అందంగా చాకిరీ చెయించి రొహినిప్రసాద్ గరూ మంచి వ్యాసం ఇచ్చారు.
After reading this article, I feel more respect for Sri Naushad.
Thanks to Prasadgaru & Eemaata for this very good essay and also for the rare photographs of ‘the great people’..
డు, ము, వు, లు ప్రథమా విభక్తి అని చదువుకున్న గుర్తు. చూశారా! “ము” ముందు, “లు” తర్వాత! అందుకే, వేమూరి వేంకటేశ్వర రావు గారు ముందు; ఆయన తరువాతే, నేను!
ఎంతమంది ఈసడించుకున్నా ఈమాట ఉద్యోగం నేను జలగలా పట్టుకొని ఎందుకు వదలనంటే, — ప్రచురణ కొచ్చిన అన్ని కథలూ, కవితలూ, వ్యాసాలూ (శాపనార్థాలు కూడా!) అందరికన్నా ముందుగా చదివే అవకాశం ఉన్నది కనుక! వేమూరి గారు మాకు రాసినంతకాలం, నన్ను “సంపాదకులు” (అబ్బ! ఇక్కడా “ము” తరువాతే!) గా తీసెయ్యాలంటే, నామీద విశ్వాస రాహిత్య తీర్మానం పెట్టవలసి రావచ్చు.
మీ పెన్నీ కథ ఎప్పుడో చదివాను. ఈ క్రింది వివరాలు నాకు క్రిందటినెలే దొరికుంటే మీకు పంపేవాణ్ణే! మీరు పెన్నీకథని ఇంకా రసవత్తరం చేసి వుండేవారు.
* Today it takes 1.2 pennies to mint one penny.
* Gallop poll has shown that two thirds of the Americans want to retain the penny, for its historical ‘value.’
* The idea of “penniless” society began to gain currency in the Congress in 1989. (Ever since, they are striving hard to make our society penniless!)
* 58% of the Americans stash pennies! (For the first time, you and I are in the majority!)
* A penny of the 1972 vintage was sold for $437,000! ( I don’t have one; do you? )
* Edmond Knowles of Alabama hoarded pennies for over 4 decades as a hobby! He ended up with 1.3 million of them, weighing 4.5 tons and his bank refused to take them all at once!
* There is a pro-penny lobby called American for Common Cents! (Both of us should join right away!)
The information is from Jeff Donn, Associated Press News Release, July 3, 2006!
And finally, I really enjoyed your article, as usual!
Editorji,
Your timely editorial on Pattabhi is highly commendable. I think it would be valuable if some researcher brings out the total cultural life of Pattabhi. I have read somewhere that the famous poet “late Duvvuri Rami Reddy” didnot like “Phidelu Ragala Dozen” and ridiculed it in the local Nellore paper “Jamin Ryot”. Certainly, Pattabhi is the greatest Telugu literary figure Nellore has produced after Tikkana and Duvvuri Rami Reddy and KV Ramana Reddy.
It would be interesting to know of these thingsand more on Pattabhi on Eemaata in future.
(Part of this post is edited by eemaaTa editors due to its insensitive, unprofessional, loose, indecent and unwarranted tirades against an individual. Such behavior is inconsistent with the literary discourse this magazine is dedicated to encourage. Though our policy has been to allow free discussions on topics published here, this is a sad exception we do not wish to be a frequent occurrence.)
…… రామారావు గారి వ్యాసం చక్కగా ఉంది.
కానీ రాయల వైష్ణవం ఆయన పరమత అసహనం లాంటివి
ఎక్కువ సాగదీసి నట్టు ఉన్నాయి.అప్పుడు బౌద్ధులు ,జైనులు
దక్షిణాదిలో అంత ప్రబలంగా వున్నట్టు కనబడదు.భక్తియె
చాలు అన్న మాటను మరువకూడదు..రాయలు భిక్షువులను అంతగా
విడదీసి చూడలేదు.రాజనీతి తెలిసినవాడు ఆ మాత్రం ఔదార్యం
ప్రదర్శించకుండా వుండడు.దీన్ని వదిలేస్తే మిగిలిన అన్ని విషయాలు
నిర్దుష్టంగా వున్నాయి..ఎక్కడా వికల్పానికి లోను కాలేదు.
— ————————–
Forgotten Empire- Dos Reis de Bisnaga అన్న పోర్చుగీసు
ప్రచురణకు తొలి అనువాదం.ఇటీవల Dr.Vasundhara Filliozat,Paris
University సంకలించిన Vijayanagar as seen by Dorningos Paes
and Fernao Nunitz and others అన్నది ప్రశస్త రచన.పోర్చుగీసు వారివే
కాక ఇటలీ యాత్రికుల కథనాలు ఉన్నాయి. Burton Stein రాసిన Vijayanagara
కూడా ఎన్నదగిన గ్రంథమే. తెలుగులో రాళ్ళపల్లి, పుట్టపర్తి వారు విజయనగరచరిత్ర గూర్చి కంఠదఘ్నంగా వచించివున్నారు;వీరి బహుభాషా పాండిత్యం విశ్రుతపూర్వమే..
On reading unicode text, did you try to use Internet Explorer to see if you can read the unicode text? For reading it in Firefox, you may have to enable Complex text support for indic scripts. The following site has the instructions:
If you can share the info about the operating system on your computer and the browser version, we may be able to help you enable unicode on your machine.
Eematta new look is wonderful. Unfortunately, we are not able to see unicode telugu script on our browser (firefox). I also couldnot find ‘pdf ” version of May 2006 issue. Could you please provide the “pdf” version so that some of us, the lesser souls, have oppurtunity to enjoy eemaata?
తెలుగు Posting/Commenting కు ఏదన్నా Plugin create చేసారా?
అభిప్రాయాలు తెలుగులో రాయటానికి ఈమాట ఇంతకు ముందు పాత సంచికలలో వాడిన eemaata.com/unicode/guestmaaTa.html">మీ మాట javascript నే తిరిగి వాడుకున్నాము. ఈ స్క్రిప్ట్ ము రళి నందుల గారు రాసిన తెలుగు టూల్‌బార్ స్క్రిప్ట్ ఆధారంగా నిర్మించబడ్డది. ఆయన స్క్రిప్ట్ మార్చి, వాడుకోవడానికి అనుమతి ఇచ్చినందుకు పత్రికా ముఖంగా మురళి నందుల గారికి మరో సారి కృతజ్ఞతలు. – సురేశ్.
అక్కిరాజు గారు, నచకి గారు, మురళి గారు, thanks for the positive feedback and for making my day. :-)
మొత్తం అన్ని వ్యాసాల, కథల, కవితల కామెంట్లూ చదివేశేయాలానే నాలాంటి దురాశా పరులకి కొంత కష్టమవుతోంది. బోలెడు క్లిక్కులు కొడితేగానీ ఏమన్నా కొత్త కామెంట్లు వచ్చాయో లేదో తెలియకుండా ఉంది. మరో పేజీ, “అన్ని కామెంటులూ” అని ఒకటి తయారు చేసి, దాంట్లో అన్నింటినీ చూప గలరేమో ప్రయత్నించండి.
I have just read the story “తెంచుకోవే బంధనాలు” by Mahe Jabeen in the July issue and was so appalled that I felt I must comment. The story uses the name of a well known organization, Sakhi for South Asian Women, based in New York, as a driving force in the plot. But it is clear that the author has no clue how such organizations operate in the U.S., nor what the relevant rules and laws are. Even someone with no first hand knowledge of the organization can take a quick look at their website for some basic information.
The first tip off is in the manner in which a group of Sakhi staff members go to the home of someone who has not called them, in fact, does not even know they exist, and inform her that they are there to rescue her! Later in the story, after separating the victim from her husband, they get taken in by his “lobbying” (author’s word) and “decide to return” his wife back to him. On neither occassion is the wife herself a participant in the decision. This “cell” (note the communist based terminology) of Sakhi does nothing to advise the wife of her rights, options, or legal recourses, but gives her some unspecified “counseling” that turns her into a “feminist”! And of what does her feminism consist? Why, it determines her to wish her father could’ve met the hero of the story before her husband, because then she would have been married to him instead, as all her father wanted was an “అమెరికా అల్లుడు”. And of course, at the end (after her husband starts to beat her up again within minutes of their reunion), it gives her the strength to throw her మంగళ సూత్రం at him and walk off in the hero’s embrace. And all this is applauded by the heroine of the story, the Sakhi staff member, a self-professed feminist who is steadfastly refusing all pleas by her boyfriend to marry, though she likes him, because “marriage means you are under a man’s control”. However, for the poor victim of domestic violence, marriage is the only solution on everyone’s mind, as from the minute she is taken from her home, everyone starts worrying over her poor chances of remarrying if she divorces her husband.
The subject of domestic violence, especially in the H1b/H4 community, has become very popular in Telugu stories and novels in the past few years, amounting almost to a fad or cliche. Perhaps it was the author’s intention to raise awareness in her readers, but such serious misinformation, almost amounting to disinformation, does no good, but absolute harm. (Example: at the end, Sakhi staff members “charge” the husband with domestic violence, even though they haven’t witnessed it; not the wife.) Also, this whole story takes place in New Jersey, so that the relevant Domestic Violence organization would be Manavi. I guess Ms. Mahe Jabeen hasn’t heard of them; thank god, or she would have libeled another fine organization (the oldest South Asian DV organization in the U.S.) If the author of the story is the well known poet Mahe Jabeen, who is supposed to be running a domestic violence organization in Hyderabad, I can only hope and pray that she doesn’t run her organization along the lines attributed to Sakhi here.
Aside from the domestic violence issue, the story also abounds in cliche and stereotypes. We have Peter, an African American, so naturally he is a “trash collector”, and, when in a mellow mood, speaks in Swahili!! Can anything be more blatantly racist? Perhaps the author doesn’t know how many generations separate the present day African Americans from their ancestral homelands, nor how systematically and comprehensively their language and culture were eradicated in the days of slavery, nor that Swahili is spoken in east Africa, whereas most slaves were captured from west Africa. But never mind! Can’t let a few facts stand in the way of a “good” story! In your new guidelines to authors, you state that you continue to have all submissions go through the review process. May I request that, in future, in addition to whatever literary merits your reviewers are looking for, they also look for some veracity and verisimilitude in the submission before accepting it for publication?
Begin typing your search above and press return to search. Press Esc to cancel.
సంపాదకునికి ఉత్తరం గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
01/11/2025 12:35 pm
అమరేంద్ర గారు,
మీకు మినహాయింపు ఇచ్చాను మొదటి వ్యాఖ్యలో 🙂 ఎవరెస్ట్ నామవాచకమే కానీ “బేస్ కేంప్” ను అనువదించవచ్చు అనుకుంటున్నా. (మూల విడిది, మొదటి మెట్టు వగైరా.. మీకంటే ఎక్కువ తెలిసినవాణ్ణి కాదు కానీ ఏదో చెప్పాను ఉదాహరణకి). మరో విషయం:
నేను ఈ గొడవ తుట్టె కదిలించడానికి అసలు కారణం ఇంగ్లీషులోంచి తెలుగు లోకి అనువాదం గురించి [లేదా తెలుగు కధలకి/కవితలకి పెట్టే పేర్ల గురించి]. మీరు ఇచ్చిన ఉదాహరణ తెలుగు నుంచి ఇంగ్లీషులోకి. ఈ మాటలో టాల్ స్టాయ్ కధలు అనువదించినప్పుడు – మీరు చెప్పినట్టే, నేను నామవాచకాలు మార్చలేదు (మార్టిన్, సైమన్, పాస్టర్ వగైరా). “కనీసం” కధల పేర్లు తెలుగులో ఉంటే బాగుంటుంది అన్నాను. పూర్తిగా ఇంగ్లీషు వాడకూడదు అనలేదు.
—
దయచేసి ఇది కూడా ప్రచురించగలరు.. ఇది ఏమిటో మీరే ఎలాగోలాగ తెలుసుకోండి.
eemaata
はテルグ語の見出しのみを受け入れる必要があります
ኣርእስታት ተለጉ ጥራይ ክቕበል ኣለዎ።
חייב לקבל רק כותרות טלוגו
సంపాదకునికి ఉత్తరం గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
01/10/2025 10:00 am
వేలూరి గారు,
నేను చెప్పినది మీరు సరిగ్గా చదివినట్టు లేదు. నాతో సహా అందరం అన్నిచోట్లా ఇంగ్లీషు వాడుతున్నాం. ఉదాహరణకి “ట్రైన్ ఎక్కేటప్పుడు టికెట్ ఉందో లేదో కూడా పాకెట్ లో చూసుకున్నాడు.” దానిక్కాదు నేను అభ్యంతరం చెప్పినది. కధ పేరు కనీసం ఇంగ్లీషులో కాకుండా తెలుగులో పెట్టవచ్చు కదా? అబ్బే కాదు మొత్తం ఇంగ్లీషులోనే రాస్తాం అంటే ఈమాట వారు సారంగ వారి తరహాలో ఇంగ్లీష్ సెక్షన్ ఒకటి పెట్టుకుంటే మంచిది. నేను చెప్పేది సంకరం సంగతి. …. జ్యాయతే వర్ణ సంకర: …. సంకరో నరకాయైవ …. అన్నట్టుగా తయారౌతోంది. తల కనీసం తెలుగులో ఉంటే బాగుంటుంది అని చెప్పాను. తెలుగులో రాసే [ఓపిక ఉన్న] రచయితలకి కనీసం తెలుగు హెడింగ్ పెట్టడం రాదా?
దేశం కాని దేశంలో ఉన్నంతకాలం మన పిల్లలకి మన సంస్కృతి ఏనాటికీ “పూర్తిగా” నేర్పలేం. అక్కడవరకూ ఎందుగ్గానీ ప్రస్తుతం రెండు రాష్ట్రాలలోనే ప్రజలకి సంస్కృతి అంటే తెలియదు అనే స్థితిలో ఉన్నాం. పరాయి దేశంలో ఉన్న పిల్లలు ఎప్పుడు పూర్తిగా నేర్చుకుంటారో తెలుసాండి? వాళ్ళకి స్కూల్లో ‘మీ బాషా సంస్కృతి మీద ఒక క్లాసు తీసుకోండి. అందులో ఎ గ్రేడ్ వచ్చి తీరాలి’ అన్నప్పుడు మా-త్ర-మే. అదీకూడా ఆ క్లాసులో గ్రేడ్ ఇచ్చాక పూర్తిగా మర్చిపోతారు. ఏ కోళ్ళ మంగారం, కొ.కు సాహిత్యం మీరు ఇంగీషులో అనువదించి చదవమని చెప్పండి. ఇదెక్కడి తలకాయ నెప్పిరా భగవంతుడా అన్నట్టు చూస్తారు. కనీసం ఇప్పటికే అనువదించిన అమర్ చిత్ర కధ పుస్తకాలు కూడా చదవరు. వీళ్ళు బతుకుతున్న కాలం వేరు. మనం దేశంలో బతికిన కాలం వేరు. ఆ రోజులు – పుస్తకాలు చేత్తో పట్టుకుని కులాసాగా చదువుతూ ఆనందం అనుభవించే రోజులు – గతించాయి. ఫోన్ మీద ఆప్ తయారు చేసి ఇచ్చినా అవి వాడరు. అదీగాక పైన ఒకసారి చెప్పాను కదా, నేను అనువాదాలకి వ్యతిరేకిని కాదు. నేనూ ముళ్ళపూడి వారివి మరో కొంతమందివీ అనువదించాను. నా ఇబ్బంది అంతా సంకరం మీద. కనీసం కధ పేరు తెలుగులో పెట్టాలి.
ఈమాట కి వచ్చి తెలుగు చదివేవారు ఉన్నారు. కొంతమందికి తెలుగులో టైప్ చేయడం రాదో, కష్టమో, సమయాభావమో. సరే వాళ్ళు పూర్తిగా ఇంగ్లీషులో వ్యాఖ్య రాస్తారు. దానికేమీ అభ్యంతరం లేదు. కానీ కధ రాసే వారో? వాళ్ళకి తెలుగులో టైప్ చేయడం వచ్చినట్టే కదా? సమయం వెచ్చించి కధ టైప్ చేసి పంపుతున్నారు. ఆ తర్వాత సంపాదకులు చెప్పినట్టూ దిద్దుతున్నారు కూడా. కధ పేరు తెలుగులో పెట్టడానికి ఏమిటి అభ్యంతరం? వర్ల్డ్ వితిన్ అనేదాన్ని అద్భుతంగా [ఉదా: “అంతర్మధనం,” లేదా “లోపలి ప్రపంచం,” అనో మరోటో] పెట్టలేరా? ఏం?
Repeating the original blame, I stand with my comments. At least all the headings/names of the Telugu stories and poems/kavata “MUST BE” in Telugu. If you cannot do that, put everything into English. At least now, all dictionaries and literature are available at our finger tips with a google search. Spending another few minutes to get a good Telugu word for English is not rocket science. I am aware eemaata publishes English articles and I am happy to read those too but why mix and match even the headings? In that case use Google Translator and publish randomly in Russian, Chinese and Japanese too. And if that is the process, just think what good it would do the Telugu reading public. How many of us would even read/follow those languages? If you still say “no, we cannot accept what this this guy says,” then please modify this top heading at least ” EEMAATA: AN ELECTRONIC MAGAZINE IN TELUGU FOR A WORLD WITHOUT BOUNDARIES” to “…IN VARIOUS LANGUAGES … ” At least then makes a lot of sense. Thanks.
దక్షిణ అమెరికా దృశ్యమాలిక – 8 గురించి Lyla Yerneni గారి అభిప్రాయం:
11/23/2024 1:48 pm
Disfruté de los esfuerzos conjuntos del Dr. S. Nimmagadda y el Sr. A. Dasari para traer estos ensayos de viajes sobre América Central y del Sur a la revista eemaata. Gracias a ambos. Mientras los leía, también asistí a algunas conferencias dictadas localmente por expertos en asuntos latinoamericanos, en geografía, historia política, comercio, defensa, etc. Impresionado por todos ustedes, también tomé prestadas más lecturas de las bibliotecas locales.
A Amarendra Dasari podría traducir este libro en particular al telugu. Sería una lectura excelente para muchos.
El libro es -Las venas abiertas de América Latina- de Eduardo Galeano.
La edición en latín fue entregada al presidente Barack Obama por el presidente Chávez en 2009, durante una cumbre de países hispanohablantes. No creo que este libro deje de imprimirse nunca, al igual que los libros de Cervantes, Don Quijote de la Mancha y Veinte poemas de amor y una canción desesperada de Pablo Neruda.
Ahora vuelvo a mis viajes de lujo y, señores, los dejo para que vuelvan a sus viajes de aventura.
Les deseo lo mejor,
-Lyla
(English Translation:)
I enjoyed the joint efforts of Dr. S. Nimmagadda and Mr. A. Dasari in bringing these travel essays on Central and South America to the eemaata magazine. Thanks to both of them. While reading them, I also attended some lectures given locally by experts in Latin American affairs, in geography, political history, trade, defence, etc. Impressed by all of you, I also borrowed more readings from local libraries.
Amarendra Dasari may like to translate this particular book into Telugu. It would be an excellent read for many.
The book is – The open veins of Latin America. By Eduardo Galiano.
The Latin edition was handed over to President Barack Obama by President Chavez in 2009, during a summit of Spanish-speaking countries. I don’t think this book will ever go out of print, just like Cervantes’ books, Don Quixote of La Mancha, and Pablo Neruda’s Twenty Love Poems and a Song of Despair.
Now I return to my luxury travels and, gentlemen, I leave you to return to your adventure travels.
I wish you the best,
-Lyla
చౌరాష్టకం – ఆంధ్రానువాదం గురించి తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్ గారి అభిప్రాయం:
11/08/2024 9:44 pm
అధికమాసం (పురుషోత్తమ మాసం అనీ పిలుస్తారు) లో చౌరాష్టకం గానం చేసే వైష్ణవ సంప్రదాయం ఒకటి ఉంది. ఇక ఈ అష్టకం ‘ఉపజాతి’ అన్న మిశ్ర ఛందస్సులో ఉన్నది. ఇంద్రవజ్ర, ఉపేంద్రవజ్రను సమ విషమపాదాల్లో ప్రస్తరిస్తే వచ్చే ఛందమిది (మినహాయింపు అష్టకంలో చివరిది – అందులో ప్రస్తరించిన పాదాలు ఇంద్ర వజ్ర (18 మాత్రలు), ఉపేంద్ర వజ్రవి (17 మాత్రలు) కావు, మరేదో వృత్తం -7 మాత్రలు ఎక్కువ). అన్ని అష్టకాల్లాగే ఇది గాన యోగ్యం. అనువాదంలో అసలు గొడవ ఇక్కడి నుండే మొదలవుతుంది. మూలంలో సంగీత గుణమున్న కవిత్వాన్ని అనువాదంలో మెప్పించలేము. అష్టకాలు మరీ కష్టం.
అనువాదకులు అధికంగా మాలికలు ఎంచుకున్నారు (4 ఉత్పలమాలలు & 2 చంపకమాలలు – 28 మాత్రలు – వజ్రలతో పోలిస్తే 10-11 మాత్రలు ఎక్కువ); సీసం ఆటవెలది, తేటగీతి కూడా వచ్చాయి. ఇందులో తేటగీతితో చేసిన అనువాదం మేలుగా ఉంది. కారణం – తేటగీతి పాదంలో తక్కువ అంటే 17 మాత్రలు, ఎక్కువ అంటే 19 – మధ్యస్థంగా 18 మాత్రలు వస్తాయి. కొంత మెలకువతో రాస్తే క్లుప్తత చెడకుండా భావాన్ని, ఉపజాతి లోని స్ఫూర్తిని సమంగా పట్టుకురావచ్చు – ఏమాత్రం దండుగ్గణాలు లేకుండా. సంస్కృతంలో ఏదో ఒక వృత్తాన్ని ఎన్నుకొని చివరికంటా దానితోనే బండి లాగించడం పరిపాటి, మన కవుల్లో దూకుడు ఎక్కువ, అది అలా ఉండనిస్తే, అక్కడక్కడ లోతైన వ్యంగ్యం ఉన్నా – మూలంలో కథ అందరికి తెలిసినదే. కావున చౌరాష్టకం మొత్తం తేటగీతులతో రాస్తే మరింత అందగించేది. మూలంలో – వ్యంగ్యంగా, క్లుప్తంగా చెప్పడం ఉంది, ఎక్కడా వివరణ అన్నది లేదు.
ఎంచుకున్న వృత్తం ఉపజాతి కాబట్టి, ఆ పరిమితులకు లోబడి, ఎంతో సంయమంతో నడిచింది వ్యవహారం. ఇక అనువాదంలోకి ప్రవేశిస్తే –
మొదటి శ్లోకం, దానికి ఆంధ్రీకరణ:
వ్రజే ప్రసిద్ధం నవనీతచౌరం
గోపాంగనానాం చ దుకూలచౌరం
అనేకజన్మార్జితపాపచౌరం
చౌరాగ్రగణ్యం పురుషం నమామి
దొంగిలె [పాలు]వెన్నలను [తొల్లిట నీతడు] గొల్లపల్లెలన్
దొంగిలె గొల్లకన్నియలు [తోయములాడెడు వేళ] చీరలన్
దొంగతనంబుచేసె [బహుధూర్తత నావగు] పాప[సంపదల్]
దొంగల రాజువీ డనుచు దోయిలి యొగ్గెద [వీని కెప్పుడున్]
[కుండలీకరణల్లో ఉన్నవి – మూలంలో లేని అంశాలు ]
చిన్ని కృష్ణుడు వెన్నదొంగ అని తెలుసు కానీ, పాల దొంగ అని తెలియడం ఇదే ప్రథమం – కుండంత భావాన్ని కొండంత వృత్తంలో చెప్ప బోతే వచ్చే చిక్కులు – మూలంలో నవనీతం – అనువాదంలో పాలలో కలిసిపోయింది.
కొండ మీద కూచుని రోజుకొక కృతి రచించిన అన్నమయ్య కూడా ‘ కినిసి వెన్న దొంగిలె వీడే’ అన్నాడే గానీ పాల ప్రస్తావన తీసుకురాలేదు. (5 వ పద్యానువాదంలో “వెన్నదొంగ నిన్ను విడుచు టెట్లు” అన్న వాక్యమున్నది – పాల ప్రస్తావన లేదక్కడ). ఇక, జలకాలు ఆడేటప్పుడే కదా బట్టలు మాయమయినది – మూలంలో స్నానాల ప్రస్తావన తేలేదు. అది అనువాదంలోకి వచ్చి చేరింది. కవిత్వంలో పాఠకుని ఊహకు వదిలేయవలసిన విషయాన్ని విస్తరించడం, వివరణకు పూనుకోవడం పెద్ద దోషం – మూలంలోని లేని దోషాన్ని అనువాదంలో స్థాపించడం మరింత పెద్ద తప్పు. అంతేకాదు, అగ్రగణ్యుడు అంటే రాజు అనడం కూడా తప్పు – వీరాగ్రగణ్యుడు అంటే వీరుల్లో మొదట లెక్కించవలసిన వాడు అంతే గాని వీరులకు రాజు కాదు. ఇన్ని తప్పులు ఎందుకు దొర్లాయి అంటే – మూలంలో కావ్యాత్మను పట్టుకోలేకపోవడం, వృత్తం ఎంపికలో ఔచిత్యం లేకపోవడం. కాబట్టి మూలంలో, 70 మాత్రల్లో క్లుప్తంగా, బలంగా – గానయోగ్యంగా ఉన్నవి – దండుగ్గణాలు చేరిన అనువాదం, పేలవ ప్రదర్శన గా మారిపోయింది.
ఐదవ శ్లోకం దానికి ఆంధ్రీకరణ:
“ధనం చ మానం చ తథేంద్రియాణి
ప్రాణాంచ హృత్వా మమ సర్వమేవ
పలాయసే కుత్ర ధృతోద్య చౌర
త్వం భక్తిదామ్నాసి మయా నిరుద్ధః” (5)
నాధనంబుల నెల్ల [నయముగా నీపాలు చేసికొన్నావుగా]( చిన్నిదొంగ)
నా మాన[ధన]మును (శ్యామసుందర) [నీవు కొల్లగొట్టితివిగా] (గోపబాల)
అరయ నా సర్వేంద్రియముల సత్వంబుల నీవ గైకొంటివి (నీటుకాడ)
నాప్రాణములు [కూడ నావి కావాయెనే నీయందు నిలచెనే] (నీలవపుష)
ఇన్ని యపహరించి యెందు బోయెదవయ్య
[వెన్నదొంగ నిన్ను విడుచు టెట్లు]
భక్తిరజ్జువులను బంధించినాను నా
[హృదయమందిరమున నింపు మీఱ] ( 5)
(మూలము నందు లేని సంబోధనలు ) [మూలంలో లేనివి ]
మూలంలో కృష్ణ సంబోధన అష్టకం ముగిసేటప్పుడు కేవలం ఒక్క సారి వినిపిస్తుంది – అనువాదంలో ఐదారు వచ్చి చేరాయి. మూలంలో రెండు పాదాల్లో చెప్పిన భావం అనువాదంలో సీసమై విస్తరించింది. తర్వాత రెండు పాదాల్లోని భావం చెప్పడానికి అనువాదంలో ఒక ఆటవెలది ప్రవేశించింది. అనువాదం కత్తి మీద సాము, అందులోను గానయోగ్యమైన అష్టకాలకు ఇక చెప్పేదేముంది. దాని కన్నా – మూలంలోని విశేషాలు సరళంగా అనువాదకునికి తెలిసిన వాడుకభాషలో వివరించడం శ్రేయస్కరం అనిపిస్తుంది. లేదా గురజాడ మార్గంలో, ముత్యాల సరాల్లో అణకువగా తేలిక తెలుగులో అనువాదం చేయవచ్చు.
(ఉరామరికగా, కేవలం ఉదాహరణ కోసం సుమా)
పేరుమోసిన వెన్న దొంగవు
గొల్లభామల వల్లెవాటులు,
జన్మజన్మల పాపభారం –
హరించు నీకు నమస్కారం 1
రాధమనసును చూరగొంటివి
మెరిసిపోయే మేఘకాంతిని,
పంచ జేరినవారి సమస్తం –
హరించు నీకు నమస్కారం 2
ఆరవ శ్లోకం దానికి ఆంధ్రీకరణ :
‘ తేటగీతితో చేసిన అనువాదం మేలుగా ఉంది ‘ అని పైన తెలిపి ఉన్నాను. ఛినత్సి, భినత్సి అన్న రెండు సంస్కృత క్రియలను తెనుఁగులో ఏకంగా త్రెంచి పడ వైచినా – దాని దుంప తెంచిరి అది అటుండనిద్దాం- బిల్వమంగళుని స్ఫూర్తి, ఆర్తి పట్టుకున్నారు శ్యామలకవి – ఉపజాతిని ఎంతో ఔచిత్యంతో తేటగీతిలో తెనిగించారు.
“దించెదను కవిభావ ముదీర్ణశక్తి ” అని గొప్పగా రాశారు ఈ పద్యం.
ఛినత్సి ఘోరం యమపాశబంధం
భినత్సి భీమం భవపాశబంధం
ఛినత్సి సర్వస్య సమస్తబంధం
నైవాత్మనో భక్తకృతం తు బంధం (6)
త్రెంచెదవు ఘోరయమపాశ మంచితముగ
త్రెంచెదవు భవపాశ ముదీర్ణశక్తి
త్రెంచెద వఖిలబంధముల్ దీనుల గని
భక్తిపాశంబులను ద్రెంచ వశమె నీకు
స్థాలీపులాకంగా అనువాదంలో కష్టసుఖాలను వివరించాను. ఇంకా ఎవరైనా అనువాదాల్లో మెలకువలు తెలుసుకోదలిస్తే: “eemaata.com/em/issues/200303/247.html" rel="ugc">అనువాదంలో మెలకువలు
ఇంత కష్టమైన పనిని తలకెత్తుకున్నందుకు తాడిగడప శ్యామలరావు గారికి అభినందనలు తెలుపుతున్నాను. అందరిలాగా, వారి ఇతర పద్యరచనల కోసం ఎదురుచూస్తాను.
అక్టోబర్ 2024 గురించి ఎ. కె. ప్రభాకర్ గారి అభిప్రాయం:
10/03/2024 11:28 pm
[కేవలం ‘వస్తువు’ వల్లనే కథగానీ కవితగానీ మంచి సాహిత్యం కాలేదు అని మేము అనడం ఇది మొదటిసారి కాదు, చివరిసారీ కాబోదు. ఇదే విషయం ఇంతకుముందు ముందుమాటలలోనూ ఎన్నోసార్లు ప్రస్తావించాం – సం.] ” మీరు మాట్లాడింది మనుషుల గురించి. జీవితాల గురించి. అవి సాహిత్యంలోకి ఎక్కడం గురించి. ఇంకా ఆంక్షలు ఎందుకు పెడతారు? ఆ పని మంచిది కాదేమో చూసుకోండి అంటే ఇంతకు ముందు అదే చేశాం, ఇకముందు అదే చేస్తాం అనడాన్ని ఎలా పరిగణించాలి?
[మీరు దయచేసి మా eemaata.com/em/issues/202407" rel="ugc">జులై 2024 ముందుమాట చదవండి – సం.]
అక్టోబర్ 2024 గురించి Venkat Siddareddy గారి అభిప్రాయం:
10/03/2024 3:48 pm
Thank you for your consistent arrogance. It’s truly impressive. Your “civil discourse” is a masterpiece of condescension. How kind of you to educate us poor Telugu literati. I won’t apologize for speaking up. Your tyranny over Telugu writers deserves a response.
[Thank you for acknowledging our consistency. We strive not to flip-flop!
Tyranny and Us? Please allow us to continue condescending then. Tyrants by definition have unlimited powers over their subjects. According to your own interpretation earlier, eemaata is “ఎప్పుడో ముక్కిపోయిన పత్రిక, కనీసం ఎవరూ చదవడం లేదు.” Not exactly tyrannical, Is it? Then why such indignation? Having said that… ఈమాట నిజంగానే ముక్కిపోయిన పత్రిక అయుండాలి. లేకుంటే చెప్పిందే ఎందుకు చెప్తూనే ఉంటాం? ఉదా. నాలుగేళ్ళ క్రితపు ముందుమాట, eemaata.com/em/issues/202012/24725.html" rel="ugc">డిసెంబర్ 2020 సంచికలో, మీరు చదవదలచుకుంటే.
వెంకట్‌గారూ: మీరు “నిర్భాగ్యులకు, అణగారిన వర్గాలకు సాహిత్యం ఎన్నో…” -నుంచి, “…అవగాహనను పెంపొందించవచ్చు” -దాకా వెలిబుచ్చిన ప్రతిపాదనలతో మాకేమీ వైరుధ్యం లేదని మీకు అర్థమయినట్టు లేదు. Perhaps comprehending an opinion within its context is harder than one assumes. ఏళ్ళ తరబడి మేము అంటున్నదల్లా ఆశయం గొప్పదైనంత మాత్రాన ఆచరణ గొప్పది కాదని, కథావస్తువు మాత్రమే సాహిత్యనాణ్యతను (మా దృష్టిలో ఇదేమిటో ముందుమాటలో స్పష్టంగానే చెప్పాం) నిర్ణయించదనీ! ఇతర కళలలాగా సాహిత్యవ్యాసంగానికీ ఎంతో పరిశ్రమ అవసరమనీ!
Please! Who asked you to apologize? All we asked was to voice your opinions in a eemaata.com/em/issues/202012/24725.html" rel="ugc">civilized manner so that there could be a proper discussion. Neither Ad Hominem attacks nor histrionics — that befit actors like Mr. Nandamuri Balakrishna in Telugu movies — however popular they may be, have any place in literary discussions. If our stance is perceived as arrogance and condescension so be it. There is nothing more to be said. – Ed.]
గణపతి: అంతు చిక్కని వింత దేవుడు-3 గురించి Lakshmi Narasimha Rao Sista గారి అభిప్రాయం:
09/10/2024 1:08 pm
చాలా పరిశోధనాత్మకమైన, మంచి వ్యాసం. చక్కగా ఉంది. ఆలోచింపచేశే వ్యాసం.
గణపతి: అంతు చిక్కని వింత దేవుడు- 2 & 3 భాగాలు దొరికాయి. మొదటి భాగం దొరకలేదు.
[eemaata.com/em/issues/201709/13430.html" rel="ugc">మొదటి భాగం – సెప్టెంబర్ 2017; eemaata.com/em/issues/201712/14684.html" rel="ugc">నాలుగవ భాగం – డిసెంబర్ 2017; eemaata.com/em/issues/201810/17672.html" rel="ugc">ఐదవ భాగం – అక్టోబర్ 2018 – సం. ]
Janaki’s Zen గురించి తాడిగడప శ్యామల రావు గారి అభిప్రాయం:
08/17/2024 2:14 am
శ్యామలగారు అన్నది నిజమే తనది సంప్రదాయిక కవిత్వం అని లైలా గారు చెప్పుకోలేదు. ఆవిడ తప్పు లేదు. సంప్రదాయిక కవిత్వం అనే విభాగంలో ప్రచురించటం పత్రిక సంపాదకులు చేసిన తప్పు అని నా ఉద్దేశం. ఈమధ్య కాలంలో సంప్రదాయం అన్నమాటకు కొత్త అర్ధం ఏదైనా వచ్చిందేమో మరి నాకు తెలియదు. అలాగైతే క్షంతవ్యుడిని.
రామాయణం ఒక పపపపాతకథ రాముడు ఒక ఆపాతకథలో హీరో మాత్రం అని ఈదేశం అనుకోవటం లేదండీ. మీరలా అనుకుంటున్నారేమో. లైలాగారు అలా అనుకుంటున్నారేమో. ఒకవేళ ఈకాలంలో అలాగే అనుకొని తీరాలేమో. నాకు తెలియదు. రామాయణమూ రాముడూ ఈజాతి సంపదలు. వాటి విలువలను నవ్యత కోసం నాశనం చేయటం హర్షణీయం కాదు. ఇది నాపాతచింతకాయపచ్చడి భావం అని ఈకాలం వాళ్ళు అంటారేమో మరి.
కీచకుడు మహాజ్ఞాని అని ఒకాయన తన సినిమాలో అంటాడు. రావణుడి వద్దనే సీత సుఖంగా ఉంది అని ఒకడు అంటాడు. రావణుడు మహాత్ముడు అని కొందరు కథలూ కావ్యాలూ అల్లుతారు.
ఇదంతా మన సంస్కృతిలో ఒకభాగం గొప్పదనం అంటారు మీలాంటి విజ్ఞులు. నేనలా అనుకోలేనండీ.
అవును లెండి. వాల్మీకి కాని రాముడు కాని కోర్టులో కేసువేయరు కదా. ఇక మనిష్టమే కాబోలు.
మనలో అందరమూ హింసను వ్యతిరేకస్తాం. కాని హింసకు పెద్దపీటవేసే సినీమాలు ఎగబడి చూస్తాం.
శ్రీరామనవమి ఓదండం పారేస్తే రాముడికి మముట్టచెప్పవలసిన గౌరవం పారేసినట్టే అవుతుంది. మిగతారోజులు రాముడిని గురించి ఎలాగైనా మాట్లాడవచ్చును. అవసరం ఐతే రాముడిపై రావణుడి విజయం అనీ అల్లవచ్చును. మన సంస్కృతి గొప్పది కదా. ఫరవాలేదు. ఇదేనంటారా మంచిమాట. సంతోషం.
[ఈమాటలో సంప్రదాయిక కవిత్వం అన్న విభాగం లేదు. పద్యసాహిత్యం అన్న కేటగిరీ ఉంది. ఛందోబద్ధమైనదే పద్యం అన్న నిర్వచనం మాకు లేదు. ఈ కేటగిరీలు కేవలం శోధనకు, మా నిర్వహణకూ సహకరించడం కోసమ్ పెట్టుకున్నవే తప్ప వాటికి ఏ రకమైన సాహిత్యప్రయోజనమూ లేదు. అందుకే ఏప్రిల్ 2019 సంచికనుంచీ అవి కనిపించకుండా చేశాం. చూ. eemaata.com/em/issues/201904/19547.html" rel="ugc">ఏప్రిల్ 2019 ముందుమాట. -సం.]
Janaki’s Zen గురించి తాడిగడప శ్యామల రావు గారి అభిప్రాయం:
08/06/2024 10:12 am
ఈ పేజీ లింకును చూడండి eemaata.com/em/category/features/classical-verse" rel="ugc">https://eemaata.com/em/category/features/classical-verse అని కదా ఉంది. మహాశయులారా, ఈ Janaki’s Zen అన్న ఇంగ్లీషు పేరు పెట్టుకొన్న తెలుగు రచనలో classical-verse అనగా సంప్రదాయికఛందస్సు ఉన్నదా అని అడుగుతున్నాను. నా అజ్ణానాన్ని మన్నించి తెలిసినవారు చెప్పగలరని ప్రార్ధన. నేను literary values అన్న దానిని గురించి అడగటం లేదు. అది చూచేవారి దృక్కోణం మీద ఆధారపడి ఉంటుందని అనవచ్చును. ముఖ్యంగా ఇతరవిషయాలు ప్రభావితం చేస్తే చేయవచ్చును లేకపోతే లేదు. కాని ఛందస్సు అన్నది అలా కాదు కదా, అదెక్కడుందీ అన్నది నా ప్రశ్న / అనుమానం / ఆశ్చర్యం వగైరా…
ముష్టి పలురకములు గురించి V R Veluri గారి అభిప్రాయం:
07/30/2024 8:18 pm
Sri Hanumantha Rao, Sri Sai, Laila garu, and of course editor Madhav, quoting Sri Kameswara Rao gave me a nice lesson on Srinatha.
In the process we all forgot about the excellent (and probably the first one and the best) ‘literary’ biography of SrInatha.
Srinatha: The Poet Who Made Gods and Kings
by Velcheru Narayana Rao and David Shulman. (Oxford University Press, 2012).
Some of the poems quoted from kASIkhaMDamu were elegantly translated (trans-created, might be the right word!) for those of us like me who get scared to read classical poetry even with word for word meanings.
I tried to review the book some years ago but left it for our literary elite. Of course, I mentioned the book in the January 2013 issue of eemaata (special issue on VNR) in a longer introductory article on Narayana Rao.
I think the book deserves a critical review.
Regards.
Venkateswara Rao Veluri
షేక్స్పియర్ సాహిత్యలోకం: ఒక ఆలోకం గురించి Lyla Yerneni గారి అభిప్రాయం:
07/30/2024 2:48 pm
“When I read Charles Baudelaire’s chronicled life events, the similarity between his life and Shakespeare’ Prince Hamlet’s occurred to me.”
“Intrigued, I am reading a few more celebrated writers, closer to B’s time and I may want to see some artwork of 18, 19th century artists, of Paris salons…” Lyla Yerneni on 09/15/2023 in eemaata.
*
Follow up Note:
Bueno. Shortly thereafter, around thanksgiving 2023, I flew to New York city. I should have gone to Paris, but I already bought tickets for a concert in Carnegie Hall. Way ahead. The conductor they announced, for Brahm’s symphonies was Daniel Barenboim. I have been hearing about his deteriorating health from other musical friends. I never saw him in live performance and felt this is my last chance to see him. Perhaps even to arrange a private meeting with him. To talk about a Telugu Opera, for world stage. Well, I never think of him as a celebrity beyond my reach. I think, he is a Spanish from Buenos Aires, and I am an Indian from Bezwada, he was at Chicago U for a while, and I was in some such U.s in New York. We are at par. We just have not met. That’s all. I think of Zubin Mehta same way, why don’t I meet with that Parsee Indian ex-New Yorker, it is easier to explain to him the libretto I wrote and what I want it to be musically.
Anyways, Barenboim cancelled out, but I still enjoyed the concert.
On the second day in NY, I went to the Met Museum. I have already some notes in my hand, what art I should look at, in different rooms. But then, there is this special exhibit of Manet and Degas, which fit nicely into my 19th century exploration. I indulged in these two artists’ rivalry-comradery, painting similar subjects, similar scenes, gifting each other their work, then throwing them back (altered) in each other’s face. Manet, Monet, and all had their poet, musician, novelist friends -visiting them, posing for them, writing criticisms of their art.
I got to see ‘Olympia’ of Manet, and I got to see his painting of ‘Madame Duvall’ (The woman with the fan)– the mistress of Charles Baudelaire. I am sure it is the same, C.B., in his clumsy way had drawn into the pages of his journal. I could not get to see any of Shakespeare/Hamlet scenes done by Delacroix. ¡Qué lástima! I know C.B., had all unframed Hamlet scenes on his walls, in his hotel room in Paris, prior to writing ‘Fleurs du Mal.’ (Baudelaire and Prince Hamlet, by David Roberts)
Though I was in Met art museum, New York., in spirit I was in Paris in 19 century mostly. Like that guy in the movie “Midnight in Paris” -a wonderful, delightful must-see movie, for lovers of art and books. Uncomfortable with his own times and his own life, he slips into the prior century, and then one prior to it. I feel like him sometimes. Out of place. Out of sync. That discomfiture is probably what went into my Telugu poetry below. No lo se.
ఏమి చెరరా శౌరి
ఎంత చెరరా!
ఏటికీ శాపమో
ఏనాటి పాపమో
ఈ వెర్రి శతాబ్దిలో
చిక్కుపడితిని నేను.
ఈ జనులు ఎవరోయి?
వీరెవరు నావారు కారోయి!
ఎవ్వరిని ఎరుగను నేను;
చూడ, నా బాహ్యమతి అధునాతనము
అంతరంగమేమొ అతి పురాతనము;
ఆత్మసఖుడవు నీవు
నీదు అతివను నేను
కృష్ణ! నిన్ను చేరేటి తీరేది
వెనుకటి జన్మకు దారేది
ఎంత వెదకిన గాని యమున తటి రాదేది?
కల్ల లోకమేది?
నీవు కలలోక మేది?
గొల్లవాడా! చెప్పవటరా!
(Title: Looking for the Lute Player.)
-Lyla.
మరల రామాయణంబదేల… గురించి Lyla Yerneni గారి అభిప్రాయం:
07/18/2024 12:47 pm
I enjoyed Eluri Rajah’s friend Veluri’s essay and the subsequent discussions on Krauncha birds. Being a Floridian I get to see these birds. “తెల్లని కొంగలు బారులు బారులు, నల్లని మబ్బులు గుంపులు గుంపులు, అవిగో అవిగో అవిగో…” is an everyday thing for us.
క్రిందిది ఒక క్రౌంచపదము.
నిల్చితి నెంతో ఓర్పుతొ నేనొక్క అలతిపదమునె ఇలనిడి; నిల్చీ
కొల్చితి నన్ని క్రౌంచమునై వెంచల జలముల నడుమలను మహేశా!
తల్చితి నిన్నే కూరిమితో రేలు పవలనవరతము నిరతి; ఏమో?
గెల్చితినేమో నీ హృది నా దేశి తెలుగు వలపుల పలుకుల నీశా!
క్రౌంచపదము అను ఒక వృత్త ఛందస్సును గురించి ‘ఈమాట’ పత్రికలో జె.కె. మోహనరావు, ‘eemaata.com/em/issues/200903/1413.html" rel="ugc">నన్నెచోడుని క్రౌంచపదము’ అన్న వ్యాసములో (మార్చ్ 2009) తెలిపారు. రచ్చబండ యాహూ గ్రూప్స్ లో కూడ చర్చించారు. ఆ చెప్పిన చదువు మూలాన; భ మ స భ న న న య గణములు కలిగి, పాదానికి 24 అక్షరములు ఉన్న ఈ క్రౌంచపదము ఎప్పుడోగాని నేను రాసాను. ఐతే నాకు చేతకానందున తెలిపిన యతులు, పదముల విరుపులు ఉంచలేదు. ఆ హంగులు లేకున్నా మరే విధమైన లొసుగులున్నాగాని, ఈ పద్యము అందమైనది అని నా భావన. ఎందువలనంటే ఈ పద్యంలో శివదీక్షాపరురాలైన పార్వతి; శివగాథలు తలుస్తూ ఒక కావ్యాన్ని శివునికి అర్పించిన నన్ని కవి; ఒంటికాలి జపం చేస్తున్న ఒక తెలుగు కొంగ ఉన్నట్టు నాకు తోస్తున్నది. అందువలన.
-Lyla
PS: నన్నెచోడుని కవిత్వము, పార్వతి తపస్సు గురించి ఎవరు ‘ఈమాట’ లో రమ్యంగా రచించినారంటే, ఆమె -కాశీనాథుని రాధ. (eemaata.com/em/issues/201409/4726.html" title="పూర్తిగా చదవడానికి క్లిక్ చేయండి" rel="ugc">సెప్టెంబర్ 2014: పార్వతి తపస్సు: నన్నెచోడుని కుమారసంభవము). అలాగే పోతన/యశోద ను గురించిన ఆమె వ్యాసం అమ్మ గోపెమ్మ(eemaata.com/em/issues/201207/1976.html" title="పూర్తిగా చదవడానికి క్లిక్ చేయండి" rel="ugc">జూలై 2012: అమ్మ గోపెమ్మ) కూడాను.
వ్యభిచారం గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
07/12/2024 4:25 pm
ఇది 2017 లో ఈమాట లోనే నేను రాసినది నోట్ల రద్దుమీద
eemaata.com/em/issues/201701/9749.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/201701/9749.html.
భ్రాంతి గురించి శివకుమార శర్మ గారి అభిప్రాయం:
06/28/2024 8:59 pm
Lyla Yerneni on June 25, 2024 at 1:33 pm కొన్నింటికి జవాబులు / తిరుగు ప్రశ్నలు:
I’m a bit thickheaded – get it? Elephant’s head! The thought of connecting articles from different writers across various issues of the magazine was stopped in its tracks by that thickness.
No madam! I have only limited time to read due to my work schedule and travel.
They can choose whether to take the critique or not. Is the expectation that only compliments are expected? I thought the purpose of providing a way to comment was to enable providing feedback – at least that’s what I thought the purpose was!
Why do you want to know the answer?
I have been hoping that they may take me as a consultant and provide me some income?
Please feel free to ask additional questions!
భ్రాంతి గురించి Lyla Yerneni గారి అభిప్రాయం:
06/25/2024 1:33 pm
““భ్రాంతి” అని పేరుపెట్టడంతోనే రచయిత పాఠకుణ్ణి చెయ్యి పట్టుకుని తన దారిలో తీసుకువెళ్లారు.” -శివకుమార శర్మ
Perhaps I didn’t choose the right sentence from this critic’s opinion before? Should I have chosen the above one instead? (How tenderly romantic! We know it is a good looking రచయిత్రి.) And wondered from then on: రచయిత్రి వారిని చెయ్యి పట్టుకొని తీసుకువెళ్లిన దెట్టి దారియో? ఆ దారిలో absinthe బాటిల్స్ దొర్లుచున్నవో. ఆటగా ghosts వాటిని తన్నుకుంటూ నడుస్తున్నారో. లేక ఒకరి తలకాయనే ఊడదీసి సాకర్ బాల్ లా కిక్కులిస్తున్నారో! ఆ దారి, ఆ దారి మశానానికా లేక కామనాశానికా?
And continue my musing on my readings: Emile Zola is definitely under the influence of absinthe. Like his other painter and writer friends. His Therese Raquin (1867) is a horror of guilty consciences, Paris morgues, cadavers, apparitions, scars. No sex. Only misery. I am bored with his morose prose, midway, I switched to Kate Chopin’s ‘Athenaise’ – a novella. (1896.) Kate is an excellent writer. Natural impulses. No stunts to please readers. I like her.
And extend my thoughts further, Reading ‘Athenaise’ is like reading 19th century’s young Bengali Toru Datt’s poetry. Toru is such a sweet girl. Chaganti Somayajulu, a Telugu writer in an interview says he is charmed by her poetry, so he tried writing poetry like her. But he failed. (Naturally. He does not have one sweet thought in his head.)
So, instead of poetry writing, Chaganti went into short story writing and! Dios Mio! what a corrupt thought he brought into the relationships of men and women. He recycled some old kavya, purana stories, gave them a modern coat of paint. He misinterpreted Gurazada’s aspirations, and introduced solutions into Telugu society’s matrimonial, worse than preexisting kanyasulkam. The relations between men and women are more perverted. They can never trust each other. Their survival tactics are playing dirty tricks, and cheating. (Amigos, does anyone, anyone in their right mind wants to get introduced to their son, in a railway compartment? Never mind the youngster doesn’t know you are his dad; after all you are just a stud in the progressive society of Chaganti.) ఆర్యా, దుష్యంతా, నీ పుత్రగాత్ర పరిష్వంగ సుఖంబు చేకొనుము.
I guess, it is sweet Sakuntala, of Kalidasa, gone worse. I dislike this writer’s and his buddies’ ideas. What a horror!
ఆ బేచ్ ‘అభ్యుదయ కవులు, రచయితల వల్ల తెలుగు లోకి వర్గపోరాట రథచక్రాలు, ఛందోముక్త కవిత్వం, వ్యాకరణ రిక్త వచనం, ఎత్తులు పైయెత్తుల, నక్కజిత్తుల సారా రాతలు వచ్చి, తెలుగు సాహిత్యం – శృంగారముక్త, ప్రేమరాహిత్య రచనా వ్యాసంగం గా పరిణమించింది. There is the beginning of end of Love and Romance in Telugu literature.
-Lyla
PS: 1. ‘Absinthe’ is also a music society’s recent clever presentation of live classical music and film together, in Miami.
2. Besides an interview with Chaganti Somayajulu, in శబ్దతరంగాలు, (Nov 2013 issue) A sample of three stories written by him -reviewed by Narayana Rao (చా. సో కథ March 2000 issue)- are in eemaata magazine. Check them out, if you wish.
3. there is a head of Ravana lying around in one prior story, and there is a body of a woman, in the story ‘భ్రాంతి’ and it is perhaps better to transplant this head onto that body. So, the guy whoever she is sleeping with that night, when he wants to kiss the girl, at least there is a head. Why is it so hard for Siva Kumar Sarma to notice that?
Isn’t the very first God, Hindus pray is Ganesh who has a transposed head? Didn’t he read the myth of Siva’s son (శివ కుమారుడు) with an elephant’s head? Did he not read about Girish Karnad’s hayavadana play where a man has a horse’s head? Karnad’s plays are Greek and Indian myths transposed into political satires on modern Bangalore stage.
4. Carl Jung’s theories-the psychology of unconscious- evolved from studies of Indian and other religions, ancient literature – fictional poetry, stories.
5. How does S.K. Sarma intend to help writers? If he is not an avid reader? Did he not read the June eemaata editorial? Why do Telugu writers need S.K. S’s help anyway? Why doesn’t he stick to correcting typing and spelling mistakes? Why does he advise editors of eemaata all the time?
Preguntas, y más preguntas, pero no hay eruditos. Entonces no hay respuestas. ¡Qué pena!
నాకు నచ్సిన పద్యం: గౌతమీకోకిల వేదుల గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
04/04/2024 12:16 pm
అన్నపూర్ణగారు,
వేదుల ఖమ్మంలో పుట్టారు. కాకినాడలో ఉద్యోగం చేశారు. పండితుడు, కవి, వేదాలని మొదటిగా తెలుగులో ప్రచురించిన బంకుపల్లి మల్లయ్యశాస్త్రి వితంతు కుమార్తె కృష్ణవేణిని పెళ్లి చేసుకున్నారు. ఆయన గురించిన వివరాలు వికీలోను, మధునాపంతుల సత్యనారాయణ శాస్త్రి రాసిన “ఆంధ్ర రచయితలు” (1940) పుస్తకంలోను చూడవచ్చు.
ఆయన గొంతుక eemaata.com/em/issues/201105/1722.html" rel="ugc">ఇక్కడ వినవచ్చు.
శ్రీశ్రీ ప్రత్యేక జనరంజని గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
02/08/2024 6:34 pm
వేదగిరి లక్ష్మీప్రసాద్ గారు,
Here are a few more జనరంజని programs:
eemaata.com/em/issues/200811/1349.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/200811/1349.html (మహానటి సావిత్రి, November 2008)
eemaata.com/em/issues/201005/1572.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/201005/1572.html (సంగీత దర్శకుడు రమేశ్ నాయుడు, May 2010)
eemaata.com/em/issues/201401/3052.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/201401/3052.html (సాలూరు రాజేశ్వరరావు, January 2014)
eemaata.com/em/issues/201405/4165.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/201405/4165.html (పెండ్యాల, May 2014)
eemaata.com/em/issues/201407/4654.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/201407/4654.html (మాధవపెద్ది సత్యం: ప్రత్యేక జనరంజని మరియు లలితగీతాలు, July, 2014)
eemaata.com/em/issues/201509/7495.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/201509/7495.html (పిఠాపురం, September, 2015)
I will try to share a few more Janaranjani programs in future, esp. with A.M. Rajah and B. Vasanta.
You can also find many old AIR recordings in శబ్దతరంగాలు section: eemaata.com/em/category/features/audiolibrary" rel="ugc">https://eemaata.com/em/category/features/audiolibrary
and here: eemaata.com/em/authors?aa=పరుచూరి%20శ్రీనివాస్" rel="ugc">https://eemaata.com/em/authors?aa=పరుచూరి%20శ్రీనివాస్
నవంబర్ 2023 గురించి Lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
11/11/2023 11:33 am
“శోభిల్లు సప్తస్వర!”
అను సరిగమపదని!
రామ నామమింత చెవుల పడినంత
ఒడలంతా వింత పులకింత
రామ రామ యని రవంత తలచినంత
మనసుకు మోదము మరింత
రామ రామ రామా! అని పలికినంత
కలిగెడి హాయి కొండంత
అట్టి రామ నామ స్మరణము
నిరతము సలిపెడి వారి
భాగ్యము వర్ణించగా మేమెంత!
అను సనిదపమగరి! మరిమరి
-Lyla
All the best to All! A Happy Festive Season! Keep Well!
¡Feliz 25 Cumpleaños! ¡Revista Eemaata!
నేత్రోన్మీలనం గురించి Madhav గారి అభిప్రాయం:
11/10/2023 9:31 am
శామలగారూ,
At eemaata the rights on their articles reside with the authors. In this particular instance, the author of the story perceived a threat to her well being and ‘formally and legally’ requested us to remove the story from the website. We had no choice. If and when the author rescinds her request, we will be glad to bring it back to all readers.
Warm regards
Madhav Machavaram
eemaata.
నేత్రోన్మీలనం గురించి Sreedhar Chintalapaty గారి అభిప్రాయం:
11/07/2023 8:11 pm
NETRONMĪLANAṀ : LITERARY VANDALISM MASQUERADING AS ENLIGHTENED SOCIAL COMMENTARY
————————————————
As a purely civic matter, people have the freedom to make fools of themselves, whether as writers, publishers, or anything else. Any kind of intimidation to supress that freedom should be squashed.
As a purely literary/intellectual matter, piggybacking on an existing story by another writer is the equivalent of a “What he said”: a lazy, dishonest grab at reflected glory. Publishers ought to expect better from writers.
When that piggybacking happens by the way of perverting a story held sacred by people of a religion, publishers must pause and think if it would not be wise to ask for a rewrite. Surely, a good writer can convey an idea without vandalizing someone else’s sacred story.
The author may have thought of it as a clever way of making people think when, in reality, it was tasteless, dimwitted, and literarily bankrupt act of literary vandalism. It was so when Raṅganāyakamma did it, and it continues to be so.
Eemaata may have thought that this was a test of their commitment to free speech when it was really a test of their own judgment — literarily and culturally — and they did not fare well.
నేత్రోన్మీలనం గురించి K.V.S. Ramarao గారి అభిప్రాయం:
11/05/2023 7:39 pm
చాలా ఆసక్తికరమైన రచన, చర్చ. తెలుగు రామాయణాల గురించి వెల్చేరు నారాయణరావు విస్తృతపరిశోధనావ్యాసం తెలుగు అనువాదం ఈ పత్రికలోనే వున్నది, ఇలాటి రచనల చారిత్రికనేపథ్యం తెలుసుకోవటానికి చాలా ఉపకరిస్తుంది. eemaata.com/em/issues/200309/471.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/200309/471.html సీత – రావణ, సీత – రామ, సీత – లక్ష్మణ (అలాగే రాముడికీ అనేక ఇతర రామాయణ పాత్రలకీను) సంబంధాల గురించి అనేక ప్రతిపాదనలు చేస్తూ 1920 ప్రాంతాల నుంచి తెలుగులో ఎన్నో రచనలు వచ్చాయి – పాశ్చాత్య ఆలోచనావిధానాల ప్రభావంతో సంప్రదాయ భావపరంపరల మీద తిరుగుబాటుగా మొదలై, బ్రాహ్మణవ్యతిరేక, కమ్యూనిస్ట్, అభ్యుదయ, విప్లవ, దిగంబర, ఫెమినిస్ట్, దళిత, అస్తిత్వ వాదాలు ఏవి మొదలైనా ముందుగా రామాయణ పాత్రల్ని కొత్తదృష్టితో చూడటం వందేళ్ల పైగా తెలుగు సాహిత్యంలో వున్న ఒరవడే. అందాకా ఎందుకు, బాపు – రమణల సీతాకల్యాణం సినిమాలో కూడ ‘ఒక విధంగా’ సీత రావణుడి ఇంటిబిడ్డగా చూపించారు. ఒక్కోరచనని విడివిడిగా కాకుండా ఒక సాంప్రదాయంలో భాగంగా చూడటం వల్ల ఇంకా లోతైన అవగాహన ఏర్పడే అవకాశం వుంది.
అక్టోబర్ 2023 గురించి Anil అట్లూరి గారి అభిప్రాయం:
10/18/2023 6:28 am
సంపాదకులకి,
సంపాదకీయం బటన్‌ని మీ నావిగేషన్ బార్‌కి ఇస్తే సంపాదకీయాలు మాత్రమే చదవాలనుకునే పాఠకులకి కాస్త సౌకర్యంగా వుంటుంది.
పాత సంచికలలో సంపాదకీయాలు వున్నవని అందరికి తెలియదుకదా!
[ సంచిక ముందుమాటలుగా వస్తున్న సంపాదకీయాలు eemaata.com/em/features/foreword" rel="ugc">ముందుమాట అన్న శీర్షిక ద్వారా చూడవచ్చును. – సం ]
షేక్స్పియర్ సాహిత్యలోకం: ఒక ఆలోకం గురించి Lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
09/15/2023 8:42 am
A couple of months back, I wanted to write about Suraparaju Radhakrishnamurty’s writing on C. Baudelaire in conjunction with A.C. Swinburne’s essay -, but my study had widened and became delightfully more extensive on all of the poet/critics above. It is still ongoing, thanks to the excellent bookstores, local libraries, both public and that of close by university.
When I read Charles Baudelaire’s chronicled life events, the similarity between his life and Shakespeare’ Prince Hamlet’s occurred to me. (Why only to me? Doesn’t it glare at everyone)? I am surprised Suraparaju does not bring up this very vital information, about B, in the excerpt given in eemaata magazine. Perhaps it is mentioned elsewhere in his published book. I don’t possess this book yet.
సూరపరాజు రాధాకృష్ణమూర్తి, ‘షేక్స్పియర్ సాహిత్యలోకం’ – ఒక ఆలోకం (మొదటి ముద్రణ 2019) – పుస్తకం లో చిట్టచివరి వ్యాసం హేమ్లెట్. నిడివి 42 పేజీలు. ఇందులో ఆ నాటకం గురించి ఈయన పరికించని విషయం లేదు. టి.ఎస్. ఎలియట్ -హేమ్లెట్ పై వ్యాసం కన్నా బాగున్నది. జోడించిన భారతీయతను మినహాయిస్తే, కొంత -Cedric Watts, Research professor of English, Sussex – పరిచయానికి దగ్గరగా ఉన్నట్టు అనిపించింది. (Wordworth Classics – Hamlet, First publication 1992)
T.S. Eliot writes in his critical essay on Hamlet, (in Sacred Wood) that many literary critics/poets were so stuck on Hamlet’s character, so much so, they failed to notice how flawed the construction of the play as an artistic work was. Eliot tells us Goethe’s ‘young Werther’ is Hamlet indeed, and Poet Coleridge turned himself into Hamlet.
How come influential critic Eliot is so silent about the connections between -Hamlet’s and Baudelaire’s Psyche- In his essay ‘Baudelaire,’ published in selected essays, 1930? How come Suraparaju, a scholar from 21st century condemns Claudius, the stepfather of Hamlet, (“ఎంత కపట ప్రేమ!”) but approves the plans and actions of captain Aupik, stepfather of Baudelaire? How does he know, Aupik is guileless; and B’s mother, now Mme Aupick is guided by good intentions?
Intrigued, I am reading a few more celebrated writers, closer to B’s time and I may want to see some artwork of 18, 19th century artists, of Paris salons.
“Esto es lo que yo llamo vivir bien.”
-Lyla
స్ఫూర్తినిచ్ఛే కథలు: శ్యామ్‌యానా గురించి తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్ గారి అభిప్రాయం:
05/03/2023 11:52 am
ఒక రచయిత పుస్తకం మీద మరొక రచయిత సమీక్ష రాయడం అరుదు. ప్రపంచం పట్టని మేధావి గురజాడ కార్యరంగం విజయనగరం కావడం ఉత్తరాంధ్ర రచయితలకు వరం. కథల్లో తమ భావగతులను వాడుక భాషలో పలికించగల భాగవతులు శ్యామ్‌గారు. ఐతే,వారి కళా ప్రదర్శన బహు సకృతు. ఒక కథకుడు ఎందుకు తన ప్రయాణాన్ని అర్థాంతరంగా ఆపివేస్తాడో చెప్పడం కష్టం. లేస్తే కథ, కూచుంటే కవిత్వం తరహాలో కొందరు ఇబ్బడి ముబ్బడిగా రాస్తూ – పొద్దున్న లేచింది మొదలు -అభిప్రాయం చెప్పు అని కణతల దగ్గర గన్ను పట్టుకు నిలుచునే వారితో పోలిస్తే – చెప్పడం అయిపోయాక మౌనం పాటించడం మంచిదే అనిపిస్తుంది ఒక్కోసారి. నా వరకు నేను సందిగ్ధం అనండి, అన్వేషణ లేదా అచ్చ తెనుగులో eemaata.com/em/library/nnn/368.html">వేట అనండి.
“అంత తేలికగా ఒడ్డుచేరడం నే ఇష్టపడను” – పరమ సౌష్ఠవంగా రూపుదిద్దుకోగల కథ రాసే అవకాశాన్ని ఏ కథకుడు సాధారణంగా వదులుకోడు. ఒక్కోసారి – లోకోత్తరమైన ఉదాసీనత ఆవహించినప్పుడు, పేరు తెచ్చుకోవడం పట్ల ఏ మాత్రం ఆసక్తి లేనప్పుడు – అన్ని అవకాశాలను జారవిడుచుకుంటాడు కథకుడు. ఈ సమీక్ష తర్వాత శ్యామ్‌గారు విస్తారమైన తమ అనుభవాలను కథల ద్వారా మన అందరితో పంచుకుంటారని, చిట్టెన్రాజు గారు ఎప్పటిలా ప్రకాశకులుగా వ్యవహరించి వాటిని ప్రపంచం ముందు పడవేస్తారని ఆశిస్తూ –
తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్
మనోధర్మపరాగం: ఒక మంచి నవల గురించి Lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
03/20/2023 1:26 pm
Thanks for the info on musical content of this novel Brahmanandam గారు. Very kind.
Besides Amarendra’s book review, I also found another detailed review by B. Tirupati Rao, in ‘eemaata’ itself. Couple of other reviews elsewhere by Sai Padma, Kotta Pali. All very varied interesting reads.
I listened to couple of old YouTube interviews on the author Madhurantakam Narendra, (in reference to his early short stories.
Also found that Narendra M, is a happy recipient of a recent National Literary Award. My congratulations!
Thanks, and have a nice week all!
-Lyla
ఆర్. కె. లక్ష్మణ్ – నా కథ 14 గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
12/04/2022 11:24 am
అన్వర్, ఉత్తినే తప్పులు వెతకుదాం అని కాదు గానీ, ఇది చెపుదాం అని ఈ వాఖ్య రాస్తున్నా.
అర్ధం చూసుకున్నారా? అప్పట్లో టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా ఆఫీసు ఉండేది ‘విక్టోరియా టెర్మినస్” అనే రైల్వే స్టేషన్ దగ్గిరలో. “ట్రైన్ ఎక్కి విక్టోరియా టెర్మినస్ లో టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా పత్రిక కార్యాలయానికి వెళ్లాను.” అని ఉండాలి అనుకుంటా మీ అనువాదం. ఈ మధ్యన ఆ ట్రైన్ స్టేషన్ పేరు కూడా “ఛత్రపతి శివాజీ టెర్మినస్” గా మార్చారు.
అనువాదం బాగుంది. నేను కొన్నేళ్ళు బాంబే లో ఉద్యోగం చేసినందు వల్ల ఈ సంగతి తెల్సు – కేవలం లక్ష్మణ్ కార్టూన్ కోసమే టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా పత్రిక కొనేవారు బాంబేలో వేలకొద్దీ ఉన్నారు. కొన్ని రోజుల్లో ఆయన కార్టూన్ లు చూసి రోజు రోజంతా నవ్వుకుంటూ ఉండేవాళ్ళం. కామన్ మాన్ అనేది బోంబే లో ప్రతీ ఒక్కరికీ సరిగ్గా అతికినట్టూ, వర్తించినట్టు ఉండేది. ఆయన కార్టూన్ల వల్ల వచ్చినదే “చల్తా హై” (సర్దుకు పోదాం, ఫర్వాలేదోయ్, మనందరం ఒకటే వగైరా) అనే నానుడి ఆ నగరంలో (లేదా వైస్ వెర్సా). ఇప్పటికీ కూడా అలాగే ఉందని అని నేను నమ్ముతున్నా – శివాజీ టెర్మినస్, ముంబయి అని పేర్లు మార్చినా.
నమస్తే
[రచయిత ఉద్దేశ్యం విక్టోరియా కారియేజ్ అని బహుశా – సం.]
ఈ రచన నా సొంతం కాదు! గురించి వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు. గారి అభిప్రాయం:
11/02/2022 4:21 pm
నేను “గ్రంథచౌర్యం” అనే చిన్న వ్యాసం ఈమాటలో (2008 మే నెల) రాసాను. కింద లింకిచ్చాను.
eemaata.com/em/issues/200805/1242.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/200805/1242.html
ఆ తరువాత పాఠకుల ఇష్టం!
వేవేరా.
విశ్వమహిళా నవల: 10అ. జేన్ ఆస్టిన్ నవలలు గురించి Lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
07/24/2022 2:17 pm
I enjoyed this -grand, near epic series about women writers, by C. Mrinalini. Is this series finished? I hope Mrinalini is not going to close it, without writing about Edith Wharton, her literary works and “The Mount”. Perhaps the author or her publishers have a set cutoff point.
I wonder what Mrinalini’s impression about recent Netflix produced “Persuasion.” is? Love to hear it. I think any of Jane Austen, and other writers in this series, is worth watching as a movie, at least once. And I would not want to lose the pleasure of comparing the books and the movie/s.
When I was watching ‘Persuasion,’ the Telugu short story -Ash tray- written by Chaganti Tulasi, came to my mind. (Tulasi is authoring a Telugu serial in this ‘eemaata’ magazine. I have not read it yet. I recently browsed this author, and saw an interview on her, by Gollapudi Maruthi Rao. I heard and read the short story.)
In both these stories, both heroines are estranged from their lovers, for a span of 8, 15 years. In ‘persuasion,’ (if one has not read the novel, you can know the story from Mrinalini’s essay,) it is the heroine who jilts her lover, because of socio economic reasons, whereas it is the other way around in ‘Ashtray.’ Both heroines are around twenty-seven and forty years, when they meet their lovers again.
I, being such a diehard romantic, am happy with novel Persuasion. If heroine Anne was foolish in her early twenties, she improved later, and the hero is nice enough to forgive her, over course of time. I love such happy turn arounds. This story was in 1818.
Sadly, that is not the case with that ‘unnamed’ heroine of 20th century, in the Telugu short story ‘Ash tray.’ The hero Sekhar is a jerk perhaps, but the heroine is a piece of work too.
Gollapudi Maruthi Rao in his interview seemed to ‘dig’ this heroine. Watch the video, and one can tell, by his gestures, and words, he was full of admiration for her. As though she is a role model. What a crock! To whom? She does not seem to have one right notion in her head.
To me, this heroine in Ashtray, comes across as a vain person. Not proud. She is vain. She is more like Anne’s sisters and Anne’s father, from ‘persuasion’. Right In her very opening sentences, she is crude, and rude.
It appeared the interviewer in the video is bowled over by the ingenuity of the writer, to use a powerful symbolism, to bring the story to such a Climax.
Never mind the symbolism. Symbols stink after a while. I don’t want to think forever “April is the cruelest month of all” just because T.S. Eliot said so in his poetry some time back.
I just wonder -Why is this heroine viewed by the critic/interviewer, with such bhakti? Why is that snappy decision by a principal of a school so appreciated? And above all, why does the writer consider this short story as her favorite?
Thanks. -Lyla
కొన్ని నూతనచ్ఛందోరీతులు గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
07/04/2022 9:28 am
చాలా బాగున్నాయండి. ఛందస్సు అంటే ఉత్పలమాల, చంపకమాల, శార్దూలం ఆటవెలది, తేటగీతి “మా-త్ర-మే” అనుకునే నా లాంటి వారికి ఇది మంచి వ్యాసం. 13 కోట్ల వృత్తాలనే సరికే వళ్ళు జలదరిస్తోంది. నయాగరా వృత్తం ఎంత మెల్లిగా చదువుదామన్నా నోరు తిరగటం లేదు 🙂 విలాసిని సులభంగా ఉంది.
రెండు పనికిరాని ప్రశ్నలు అడుగుతున్నా, మీరు ఏమీ అనుకోరని అనేసుకుంటూ.
1. మీరిచ్చిన టేబుల్ లో మొదటి నాలుగు వృత్తాలకీ తెలుగేతర పేర్లు పెట్టడానికి ఏమిటండి కారణం?
2. యతి ముందు “-” పెట్టినప్పుడు పద్యం చదువుతుంటే అది పంటి కింద ఇంగువ ముక్కలా తగుల్తోంది. యతి ఫలనా అక్షరం అని చెప్పాక ఇంక “-” చూపించక్కర్లేదని నేననుకుంటున్నా. ఏమంటారు?
పాత నెలవంక గురించి Lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
06/08/2022 11:33 am
Following ten-year-old writing of mine appears to be done from an international airport, for the present pleasure of ‘eemaata’ writers and readers:
“I should have quietly watched T.V. in the airport. Instead, I got into a conversation with an Arab girl who is sitting at an empty bar and is reading an English novel. She would not be sitting there at the bar if the bar is operational, I suppose. I have seen Muslim women working in the book shops, running small snack stations in airports, but I don’t think I saw them selling liquor so far.
The girl is very sweet, very kind. She recited some poetry for me. She got so excited and turned so red, that in her black hood, encasing her face she looked like a palash flower. She gave me some tips how to go about learning Arabic. I doubt whether I will ever get to it, but being still under spell of that sweet girl, I want to.
She told me how in the olden days in middle east, wars were fought peacefully, using only poetry as weapons. Whoever told better verse, that tribe has won and the other simply withdrew with grace. No one called foul or said the elections are rigged, like the recent times.
Convert
నాకు మతమిప్పించు సాయీ
నే సాయిబ్బుల్లో కలిసిపోతాను.
నాకింత అరబిక్ కవిత్వం పోయించవోయీ
ఖుదా కీ కసమ్
నే క్లబ్బుల కెళ్లటమ్
మానేసి పోర్ట్, షెర్రీ తాగనని ఒట్టేసి
బుర్ఖా వేసుకుని ఖురాన్ పఠిస్తూ
కార్టియే పెన్ పాళీలు మార్చి, కలీగ్రఫీ రాస్తూ
సదా సలామత్ గా ఉంటాను.
నన్ను తురకల్లో కలిపెయ్యి ముల్లా
నే రోజూ మూడు సార్లు నమాజ్ చేస్తాను.
అల్లా, అల్లా అనుకుంటూ
కఠోర ఉపోషమ్ పట్టి
పగళ్లు ఖర్జూరాలు, బాదం, పిస్తా పప్పూ
రాత్రిళ్లు రుమాల్ రోఠీ, అనాబ్షాహీ ద్రాక్ష మాత్రమే తింటూ
ఏ ముసీబత్ లేకుండా పైకి వెళ్లిపోతాను.”
-Lyla.
ఇతనికి కవిత్వం తెలుసు గురించి అనిల్ అట్లూరి గారి అభిప్రాయం:
05/11/2022 6:01 am
ఈ eemaata.com/em/p?=653"> కాస్మోపాలిటన్ క్లబ్ లింక్ పనిచెయ్యడం లేదు!
[లింక్ సరిచేశాము. కృతజ్ఞతలతో – సం.]
కాకవిన్ – కుసుమవిలసిత – తురిదగతి గురించి Lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
04/23/2022 2:33 pm
తఃతః గారు:
Do Birds of Brazen Bezwada Feather
Flock together? In all weather?
They do, they do, -to give verse
readings in ‘eemaata’ for better or worse.
About making it with a mermaid: Tom Hanks didn’t look too happy in the movie he had to romance with one. But again, he is not a Tamilian like A.K. Ramanujan.
About Rafi’s songs: Love them too. Hindi/Urdu poets are out of this world. Thank God for Mohammad and Hasarat. There is no ‘Shayari’ in Telugu. Is there?
“మెహరుబా లిఖూ, హసీనా లిఖూ
యా దిల్ రుబా లిఖూ,
హైరాన్ హూ కె ఆప్ కీ ఇస్ ఖత్ మె క్యా లిఖూ”
Why should he write more, having written that? She would only read those lines anyway.
– Lyla
Sensuous by the Sea గురించి Sarma Danturthi గారి అభిప్రాయం:
04/01/2022 3:39 pm
EEMAATA: AN ELECTRONIC MAGAZINE IN *** TELUGU *** FOR A WORLD WITHOUT BOUNDARIES
అవునా? ఇది చదివేదాకా పై విషయం గుర్తురాలేదు స్మండీ 🙂
మార్చ్ 2022 గురించి తః తః గారి అభిప్రాయం:
03/01/2022 5:38 pm
A bit from history of peer reviewing
తః తః
“Most academic papers today are published only after some academic peers have had a chance to review the merits and limitations of the work. This seems like a good idea, but there is a growing movement that wants to retort as Albert Einstein did to such a review process……
……John Tate, the editor of the journal, hesitated over Einstein’s paper for a month. He then send it to a reviewer for comments – his selected reviewer was probably the famously gossipy Howard Percy Robertson, one of Einstein’s colleagues at Princeton. The reviewer returned ten pages of comments which cast doubt on many of the central claims in the paper. The editor returned these comments to Einstein, asked him to consider the issues, and make any changes he saw necessary. Here is how Einstein reacted:
We (Mr. Rosen and I) had sent you our manuscript for publication and had not authorised you to show it to specialists before it is printed. I see no reason to address the – in any case erroneous – comments of your anonymous expert. On the basis of this incident I prefer to publish the paper elsewhere.”…..
Hate the peer-review process? Einstein did too
Source https://theconversation.com/global
June 2, 2014
[There is no peer review in eemaata. Only editorial, for the editors know too well that not all peers can be good reviewers, much like not all players can be good coaches. -Ed.]
ఎడిట్ వార్స్ గురించి లలిత గారి అభిప్రాయం:
10/06/2021 4:29 pm
పూర్ణిమ వ్రాసిన కథలలో “eemaata.com/em/issues/201710/13523.html" rel="noopener" target="_blank">℞: మారేజ్” కథ నాకు బాగా అర్థమైన, నచ్చిన కథ. ఇప్పుడు ఆ కథ ప్రస్తావన రావడం వల్ల మళ్ళీ పూర్తిగా చదివాను. నాకు ఆ కథ సారంశం గుర్తుంది. అది తట్టిన అంశం గుర్తుంది. అందులో అమ్మాయి వేదన గుర్తుంది. మరి “దేహ భాషల మూస” అని ఎందుకన్నారు అని తెలుసుకోవడం కోసం ఇప్పుడు మళ్ళీ చదివాను.
ఆ కథని వర్ణించడానికి ఆంగ్లంలో “graphic description” ఆనడం సరిపోతుందనిపించింది. అర్థం రూఢి చేసుకుందామని వెతితికితే దొరికిన వివరణ నప్పినట్టు అనిపించింది:
ఆ కథకి, కథనానికీ ఆమె అలా చెప్పడం సరిపోయింది. అది సహజంగా ఉంది కానీ తెచ్చిపెట్టినట్లు అనిపించలేదు. అలా అయ్యి ఉంటే “మూసలో” కథ అనవచ్చునేమో.
ఆ కథకీ, ఈ ప్రస్తుత కథకీ సామ్యం ఉంది. “చినుకులా సాగి నదులుగా పారి” అన్నట్లు ఒక సమస్య, ఎప్పుడూ ఉన్న సమస్య, ఎప్పటికప్పుడు తగ్గిపోయినట్టు మభ్యపెట్టుకుంటూ వస్తుంటే దాని మానాన అది ఉధృతంగా పెరుగుతూ పోవడం కళ్ళకి కట్టబ్దుతోంది. ℞: మారేజ్ కథలోనూ అంతే. ఇక తల వొగ్గాను అనుకుని చెప్పిన మందు తీసుకుంటే అక్కడితో సమస్య తీరలేదు, ఈ కథలో లానే.
మరి ఈ రెండు కథలో ఒక మూసకు చెందుతాయేమో, ఆ విధంగా చూస్తే?
ఊహల ఊట 1 గురించి Venkateswara Rao Veluri గారి అభిప్రాయం:
06/03/2021 6:47 pm
I am thrilled. Really thrilled to read Chaganti Tulasi’s ” Uhala UTa.” Before I defend myself why I was thrilled, let me say one thing.
As one who has known Chaso (Chaganti Somayajulu) and ChaTu (Chaganti Tulasi), I could have said: After all, ‘apple doesn’t fall far from the tree.’ But, that would be a cliche`. A cop out.
I am just getting back in time; a long time. If Chaso were to read the above piece; what would he say? I am sure, he would first re-light his stubby cigar, meditatively look at the swirling dense smoke, and would have said: how come I couldn’t write like her — I mean like ChaTu wrote?
Well! He didn’t. Most probably, he couldn’t have.
That was one reason I am thrilled.
The story, in my opinion, is written in the style of stream of consciousness, — clearly redefined. I know, those who are experts in googling would try to counter my assessment. Please try.
The reader gets into the character, not because of nostalgia — that would be a trite analysis — but because the apparent discontinuities in the narration continually pulls the unconsciously in! In to the wells of consciousness. No escape. And, that was not easy for any writer. Only a very few could accomplish! That’s because, the author has created her own inimitable style.
That’s another reason I am thrilled.
One tries to find some similarities in style, matter, and narrative, etc., with some well-known writers of the past. But, that exhibits the reader’s nostalgia, nothing less.
‘Bringing up the Father’ was a cute great cartoon of yore. A writer could create the most memorable narrative of all time. It was the style, more than the material. Inimitable style.
Tulasi created a narrative in her own style; one can imitate — Impossible to replicate.
Before I wind up by saying, keep it up, let me say one thing.
I am envious. Really envious.
Where were these excellent writers — narrators par excellence — when I was closely associated with eemaata?
Best.
Venkateswara Rao Veluri
అడవి పుస్తకం గురించి కె.కె. రామయ్య గారి అభిప్రాయం:
05/13/2021 5:36 am
డా. లైలా యెర్నేని గారు,
‘అడవి నుండి అడవికి’, ‘అడవి పుస్తకం’ అనేవి జయతి లోహితాక్షణ్ తల్లి రాసిన రెండు పుస్తకాలు.
1) “అడవి నుండి అడవికి” జయతి లోహితాక్షణ్ గారి మొదటి రచన, 2018లో ప్రచురణ. eemaata.com/em/issues/201811/17746.html">పుస్తక సమీక్ష నవంబరు 2018 ఈమాట సంచిక లో దాసరి అమరేంద్ర గారే అద్భుతంగా చేసారు.
2) “అడవి పుస్తకం” జయతి లోహితాక్షణ్ గారి రెండవ రచన, 2021 లో ప్రచురణ. ఈ పుస్తకం జయతి లోహితాక్షణ్ రెండున్నర సంవత్సరాల క్రిందట రాసిన ‘అడవి నుండి అడవికి’ అన్న రచనకు కొనసాగింపు. ఎక్కడ ఆ పుస్తకం ముగిసిందో అక్కడ్నించి ఆరంభమవుతుందీ పుస్తకం…
జయతి లోహితాక్షణ్ గారి రచనలలోని అంతసూత్రాన్ని (ప్రకృతితో మమేకం అవుతున్న తన అభీష్టాన్ని) సున్నితంగా పట్టుకుని మనకు వివరించడం దాసరి అమరేంద్ర గారికే సాధ్యం (మరో యాత్రా పథికుడిగా). వారికి హృదయపూర్వక కృతజ్ఞతలు.
అస్తిత్వన్యాయం గురించి Lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
05/04/2021 11:24 am
Writer! You are much too much. I am totally enjoying your intelligence.
ప్రపంచం అంతా ఈ సరికే అర్థం ఐపోయింది. ఎవరేమిటికి ఎందుకు చేస్తున్నారో అంతా తెలుసు. ఐనా కథా రచన లో మాత్రమే భయభ్రాంతి చేసే విశ్వరూపం చూపించి, ఆ తర్వాత యశోదను మళ్లీ మాయలో పడేసి కృష్ణుడు చిన్న పిల్లడైపోయినట్టు, పాఠక లోకానికి, థాంక్యూ, థాంక్యూ అని చెప్పివెడుతూ మురిపిస్తున్నారు. మళ్లీ మేమంతా మా బొందన పడాలిగా! Is that the way you bring us out of your hypnosis?
Also I saw your photograph elsewhere. You are a pretty woman. Like intelligence, beauty is also one of your attributes. (The minuscule photo in eemaata is not good. A photo is an art form, unless shown and seen in proper size does not do much for the subject. I wish eemaata magazine, provides a bigger and better photograph.) Please do not hesitate, to attach a different photograph, with each of your writings, published here or elsewhere. It helps you grow, glow, and enjoy yourself. The publishers should eagerly show them. The viewers will be delighted.
Kudos on excellent writing! Have a charmed life!
-Lyla
మేనక గురించి Lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
04/23/2021 9:16 am
Desikachari garu:
Thanks for the succinct response. It teaches the reader some more Telugu and clarifies the writer’s intent. If appended to the main body of work, it will be useful to future critics to make comparisons with other works at multiple levels.
Thanks to you, (you give plenty home work, and I love it) I am now into the Opera National de Paris’ stage production of Massenet’s Manon, of March 10, 2020. It is a recording done without audience. In this version, in the last scene Manon is shot in front of her lover’s eyes. I am also into M’s M, in Ballet form, previously performed by Royal Ballet at Royal Opera house, Covent Garden, London.
Since shutdown of travel, concerts etc., last April on, I started watching Medici.tv. It has extensive collection of concerts, ballets, operas, master classes, documentaries etc. Subscribers can join in live streaming of programs from opera houses, concert halls, churches of the world. The quality of broadcasting is superlative.
As I enjoy other Manon s on Medici.tv, I will also be studying yours, in eemaata magazine, making my enjoyment exponential.
-Lyla
ఛందస్సులో గణితాంశములు – 4: అంత్యప్రాస గురించి తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్ గారి అభిప్రాయం:
04/01/2021 6:31 am
కవిత్వం ఒక్కోసారి అందమైన పూల అమరిక; ఒక్కోసారి అణు విస్ఫోటనం. కవిత్వం వెనుక గణితం, గణితంలో కనిపించే కవిత్వం -బుద్ధిజీవి,సహృదయుడైన పాఠకుడు ఒడిసి పట్టుకోగలగాలి. అప్పుడే, జీవితం సంపూర్ణం.
మోహనరావు గారు పరిచయం చేసిన – ఛందస్సులో నూతనాంశాలు , వసంతకాలపు ఎండలా ఆహ్లాదంగా ఉన్నాయి. ఆధునిక కవిత్వంలో కూడా ఎన్నో రకాలుగా ప్రయోగాలు చేయవచ్చు- భావం బలంగా ఉన్నంత వరకు కవిత్వానికి వచ్చిన ప్రమాదం లేదు. పాతికేళ్ల క్రిందట, నేను మొట్ట మొదటి సారి ఒక మహానగరాన్ని చూసిన అనుభవం – అది కవితగా మారిన క్రమం, దాని వెనుక గణితం ఒక్కసారి గుర్తుకొచ్చాయి.
eemaata.com/em/library/nnn/350.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/library/nnn/350.html
వ్యాసకర్తకు అభినందనలు!!
తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్
గల్ఫ్ గీతం: 9. చివరి చరణం గురించి Lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
03/12/2021 12:53 pm
An opinion.
ఈ రచయిత మొత్తం రచన ఒకసారే ఇవ్వలేదా సంపాదకులకు? ఈ కాలంలో అన్ని ఆడియో విస్యుయల్ మీడియమ్‍లు -మొత్తం కొత్త కథను/మెటీరియల్ను ఒకసారే అందించి, పాఠకులను వారి తీరుబాటు, వారి పఠనాసక్తిని బట్టి చదువుకోటం చూడటం చెయ్యనిస్తున్నారు. కథలో వెనక్కీ ముందుకూ వెడుతూ, నచ్చినవీ నచ్చనివీ మిత్రులతో విమర్శించుకుంటూ, బింజ్ వాచింగ్, బింజ్ రీడింగ్ అలవాటున్నవారెంతమందో.
మరి, ఈమాట పత్రిక, ఇప్పటి రచనలకు ఈ అనవసరపు సీరియలైజేషన్ విధానం ఎందుకు అవలంబిస్తున్నట్టు! డికెన్స్ కాలంలోనో, డాస్టోయెవ్స్కీ కాలంలోనో లేము కదా! ఈ పద్ధతి, చిన్న పిల్లలను కట్టడి చేసినట్టు, ఎంజాయ్మెంట్ రేషన్ చేసినట్టు, విసుగు కలిగిస్తున్నది.
Eemaata magazine was stuck for years, publishing routine sentimental Telugu “Nivali” writings. Thank God! The magazine moved away from resorting to publishing ‘easy way out’ material. It was a relief. Recently, the magazine is slipping into another sleepy, easy way out – i.e. serializing the writings. Is there any valid reason a reader should wait out – four months, six months to read a complete manuscript? Even though the writers had already written out all the material, and submitted it? Is the magazine worried there will be a Telugu literary overload?
The other current inhibiting factor in reading this magazine is now a days, a writer or two, being way too much in the face of readers.
పాడిందే పాటరా అన్నట్టు, ప్రతి సంచిక రిలీజ్‍కి వచ్చి పాఠకుల అభిప్రాయాల వేదిక మీద మకాం వేసి, ఒకరిద్దరు రచయితలు, తమ ధన్యవాదాలు, కృతజ్ఞతలతో, పాఠకులను ముంచెత్తటం పదే పదే జరుగుతున్నప్పుడు, లైబ్రరీలలో – రైటర్ బుక్ సైనింగ్ ఈవెంట్స్ లాగా – it is quite distracting and disturbing to readers. Not conducive to reading. When the writer contributes way little to literature, literary discussion and socializes way more in a literary magazine, it turns off a reader.
ఈ రచన బాగుండే ఉంటుంది. నాకు చదవాలని ఉంది. రచయితలు మేగజీన్ తలుపుల దగ్గర్నించి దయచేసి తప్పుకుంటే, పాఠకులకు లోపలికి వచ్చి, ఎన్నో మంచి రచనలుంటాయి చదువుకుంటానికి వీలవుతుంది. That will be real politeness and good manners.
Thanks.
-Lyla
స్త్రీ పర్వంలో గాంధారి గురించి SRK గారి అభిప్రాయం:
12/07/2020 10:26 am
Dear Veluri garu
“ఈ వ్యాసం నేను ఒక వారం క్రితం చదివి ఉండవలసింది, నా eemaata.com/em/issues/202012/24489.html">అవీ యివీ ముచ్చట్లు: భారతంలో పురుషార్థాలు (మొదటి భాగం ఈమాట డిసెంబరు 2020లో వేశారు, రెండవది జనవరిలో వస్తుంది) ప్రచురించేముందు.
మీ వ్యాసం మౌలికము, అరుదైనది, అవసరమైనది. చాలా ముఖ్య విషయాలు మీ వ్యాసంలో స్పృశించారు.
గాంథారి విషయంలో విశ్వనాథ వ్యాఖ్య ఏమిటి? నేను విన్నట్టు లేదు.
సాదరంగా, మూర్తి.
గ్రీకు పురాణ గాథలు 10 గురించి Lyla Yerneni గారి అభిప్రాయం:
10/05/2020 11:23 am
World Teachers’ Day Greetings! To Professor Vemuri.
And, to many other gladiators who spar in this eemaata magazine, – a sporty educational arena.
Signing autographs, wearing team caps and shirts, vendors, cheering and booing crowd is part and parcel of the sports scene.
Love It! – Lyla
డివెర్టిమెంటో గురించి కె.కె. రామయ్య గారి అభిప్రాయం:
07/12/2020 10:53 am
ప్రియమైన తఃతః గారు ( Dr. వాసుదేవరావు ఎరికలపూడి గారు ) నమస్తే.
” నాకు తెలిసినవి రెండే ఊళ్ళు ” అన్నారు. అంటే ఒకటి బెజవాడ, రెండోది విశాఖపట్నమా ( ఆంధ్ర విశ్వకళాపరిషత్ లొ M Sc Applied Mathematics చదువుకున్నారు కాబట్టి. )
‘జర్నల్ అఫ్ అప్లయిడ్ ఫిజిక్స్’లో పడిన ఒక పేపర్ను – వాసుదేవ – ఆ తల్లికి అంకితం చేసారని చెప్పారు. కానీ ఆ పేపరు కోసం ( https://aip.scitation.org/journal/jap ) వెతికితే దొరకటం లేదు. ఆ వ్యాసం టైటిల్ ఏమై ఉంటుంది.
ఆంధ్ర విశ్వకళా పరిషత్‌లో మాథమటికల్ ఫిజిక్స్ శాఖ అధిపతిగా ఉండి, దానికి విశ్వవ్యాప్తమైన పేరునీ, ప్రతిష్టనీ ఆర్జించి పెట్టిన ఆచార్య సుబ్బరామయ్య మీనాక్షి సుందరం గారి గురించి ఈమాట లో మీరు రాసిన అమూల్యమైన వ్యాసం చదివి ఆనందించాను.
eemaata.com/em/issues/201311/2433.html?allinonepage=1" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/201311/2433.html?allinonepage=1
భారత స్వాతంత్ర్య సమరములు: 1757-1857 గురించి Syamala Digavalli గారి అభిప్రాయం:
07/09/2020 10:35 am
Great to see this being published by eemaata! I am more than glad to see my grandfather’s handwritten manuscript by the side of each page.We grew up seeing him reading and writing for more than 16hours a day even at an age of 90+.
Congratulations to my uncle Dr.Ramachandra for pursuing relentlessly to get the unpublished manuscripts into print form.
Also great work by the publishers, your commitment is commendable,it’s very difficult to understand DVSivarao garu’s handwriting.
Thanks very much,
Syamala.
గడినుడి – 44 గురించి subhadra గారి అభిప్రాయం:
07/01/2020 11:36 am
సహస్ర గారికి, నమస్తే. అన్నీ చూసి ఇచ్చిన ఆధారాలేనండి. eemaata.com/em/issues/202007/23226.html">వివరణతో మీకుమరింత బాగా తెలుస్తాయనుకుంటాను.
eemaata.com/em/issues/202007/23226.html">గడి నుడి-44 సమాధానాలు, వివరణలు మీరు ఇక్కడ చూడవచ్చు.
కళాపూర్ణోదయం: విషయ సూచిక గురించి PanduRangaSharma Ramaka గారి అభిప్రాయం:
03/31/2020 6:38 am
I am very thankful to Eemaata and KVS Rama Rao garu as I used your content with thanks in my lesson.
https://www.youtube.com/watch?v=jOXSKXhh1YM
కావ్యదహనోత్సవం గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
03/29/2020 1:55 pm
Ramarao Kanneganti:
Thank you very much for your affectionate introduction of KD. At the ‘vEdika’ meet in Hyderbad, you have heard me enumerate the reasons for publishing KD after 60 years. I do not want to repeat. But one thing, I must emphasize. I still believe that we don’t have a good grasp on writing literary history.
No. I haven’t read Borges’ critical expose’ on Text and Context. I read a couple of his short stories long time ago. And, some of his poetry translated into Telugu. Frankly, I did not like the translations.
If you are referring to his work related to Quixote, I have heard about it in the 90s from one of my friends, but never tried to go for it. Now that I want to revisit Text and Context problem from several more angles (with additional references from Thomas Kuhn’s ideas on the Structure of Scientific Revolutions), I will certainly get a copy and read it.
Thanks again for your introduction of KD on eemaata, and kind words at the Hyderbad meet.
ఉయ్ టూ గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
03/29/2020 12:03 pm
First my apologies. I am a slow reader; worse than that slower writer. I just finished reading Nagaraju’s excellent story. Story – it might not be for the standard picky traditional editors in the Bharat – Hell with it. I call it a narration. The technique made me read it in one fell swoop.
There were over a dozen New Yorker magazines on the table staring at me. January 2020 to March 2020. I started going over each one, as usual, very slowly. The issue of January 20, 2020 caught my attention. There is a story by Bryan Washington. It’s titled Visitor. I want eemaata readers to read it. I find a distant, very distant, yet far removed parallel to Nagaraju’s story. It might be due to my loss of ‘sense’ of taste to appreciate, or I might be having a sudden ‘senior’ moment.
Don’t get me wrong and attach any labels too quickly. No. I ain’t suggesting anything stupid. What we might still consider as taboo even today wasn’t a taboo in the west. That’s as far as the subject matter is concerned. On the otherhand, I found the narration in the New Yorker convoluted and clumsier. I wish Nagaraju has written his story in English.
Congratulations!
చెట్టు కింది మనుషులు గురించి Indrani Palaparthy గారి అభిప్రాయం:
03/14/2020 6:12 pm
Happy to see someone wrote a write up on this poem. As a child I used to read Suraksha magazine regularly. Surprised to see the above poem there.
Sharing the link for eemaata readers:
https://www.suraksha.media/news/the-tree-is-the-men-576
Thanks&Regards
Indrani.
మల్లిక్ పాటలు, మరికొన్ని సంప్రదాయ పాటలు గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
03/10/2020 7:01 am
రవికుమార్ గారు, మీరడిగిన బంగరు పూవులు పూచే తల్లికి … అన్న పాట ఈమాట, సెప్టెంబర్, 2014 సంచికలో వుంది. eemaata.com/em/issues/201409/4928.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/201409/4928.html
బేతాళ కథలు: కథన కుతూహలం – 5 గురించి Apple Macintosh గారి అభిప్రాయం:
11/03/2019 11:14 am
పాఠకరావు నిరీక్షణ ఫలించింది! నాలుగు మధ్యమ పురుషకథలు. అన్నీ ఒక చోటే కలిపి చదువుకోవచ్చని కింద ఇస్తున్నాను.
కొలమానం గురించి Anil అట్లూరి గారి అభిప్రాయం:
05/13/2019 8:05 am
మొన్న eemaata.com/em/issues/201901/18559.html">రెక్కలావు!
ఈ రోజిక్కడ కత్తిమేక రెండూ రెండే!!
సింహాసనం గురించి Apple Macintosh గారి అభిప్రాయం:
04/07/2019 11:57 pm
భాస్కర్ గారికీ, అప్పాదురై గారికీ అభినందనలు. భాస్కర్ గారూ, అనువాదానికి మంచి కథ ఎంచుకున్నారు. కథా, మీ అనువాదం రెండూ మనసు దోచుకున్నాయి. ఇలాగే కొనసాగించండి. అటవీ నిర్మూలన, దాని వల్ల జరిగే పరిణామాలు ఇలాంటివి నేపథ్యంగా ఆన్ ప్రూ రాసిన “బార్క్‌స్కిన్స్” (Barkskins) నవల గుర్తొచ్చింది. బార్క్‌స్కిన్స్ (“కలప కార్మికులు” అనచ్చా?) జీవితాల గురించి ఇంకా తెలుసుకోవాలన్న కుతూహలం మీ అనువాదం కొంత తీర్చింది.
ధన్యవాదాలు.
04/08/2019
సేవికయే నాయిక గురించి Dr. Kasinadhuni M. Prasad గారి అభిప్రాయం:
03/16/2019 10:11 am
Dr. Tirumala Desikachary’s talent in providing telugu literary basis (Saahityam) and his creativity is superb for the musical rendition of Smt. Charla Ratna Sastry garu. I am impressed with the literary craftsmanship of Dr. Desikachary garu in tailoring the theme of 1733 of Naples to fit the societal norms of south east asians today in terms of Sringara rasam and Haasa, Bhava and Rasa, grace in bending it to accommodate the vocal rendering with the neo-modern poetic style of telugu operetta style in maatra chandas ! My salutations and my great admiration go out to both the artists of Greater Toronto who are worthy of our admiration.
Dr. Kasinadhuni. M. Prasad
Adjunct Professor of Computer Science,
Pace University, NY, USA
March 16, 2019
బేతాళ కథలు: కథన కుతూహలం-9 గురించి Apple Macintosh గారి అభిప్రాయం:
03/10/2019 1:23 am
ఇప్పటిదాకా ఈ శీర్షికలో వచ్చిన తొమ్మిది కథలూ చదివాను. వీటిని కథలు, (అందులోనూ “బేతాళ కథలు”) అని ఎలా అంటున్నారో అర్థం కావడం లేదు. కథకి ఎత్తుగడ, ముగింపు, ఒకటో రెండో మలుపులన్నా ఉండాలి కదా! చందమామలో వచ్చిన బేతాల కథలే వీటికి నమూనా అనుకుంటున్నాను. బేతాళ కథల్లో జరిగేది: విక్రమార్కుడు శవాన్ని మోసుకురావడం, కథ వినడం, ప్రశ్నలకి సమాధానం చెప్పడం, తిరిగి బేతాళుడు ఎగిరిపోవడం. ఆ కథల ముఖ్యలక్షణం: బేతాళుడు చెప్పే కథలు స్వయం ప్రతిపత్తి గలిగి ఉండడం. ఆ కథల్లో ఎత్తుగడ, ముగింపు లాంటి దినుసులన్నీ ఉండేవి. ఆ కథలు విడిగా కూడా మనగలిగేవి. వాటిలో బేతాళుడు అడిగే ప్రశ్న తర్కబద్ధంగానే ఉంటుంది, పాఠకులకి ఆ ప్రశ్నకి జవాబు తెలియకపోయినా, జవాబు అర్థం కాకపోయినా, ఆ కథ కలిగించే అనుభూతి తక్కువవదు. (చందమామ కథల్లాంటి కథల్ని సులువుగా బేతాళ కథల్లో “wrap” చెయ్యచ్చని నాకో నమ్మకం..)
“కథన కుతూహలం” శీర్షికలో వచ్చిన మూస కథలన్నిటిలోనూ విషయం ఒకటే, పాఠకరావు కథలు చదువుతూ ఉంటాడు, అంతే! ఏ కథ ఎందుకు, లేదా మొదట ఎందుకు చదివాడన్నదే ప్రతీసారీ బేతాళుడి ప్రశ్న! పోనీ, ఆ ప్రశ్నకి జవాబు విక్రమార్కుడికి ఎలా తెలుస్తుందో మనకర్థం కాదు. మొదటి విడత కథలో, పాఠకరావు మొదట చదివిన కథకి శీర్షిక (టైటిల్) వైవిధ్యంగా ఉందని ఆ కథ మొదట ఎంచుకున్నాడట. ఆ కథ పేరు “అరణ్యంలో అల్పపీడనం”. ఇది బేతాళుడు చెప్పకుండా విక్రమార్కుడికి ఎలా తెలిసింది? ఇలాగే రెండో విడత కథలో, పాఠకరావు మొదట ఎంచుకున్న కథలో ఎత్తుగడ బావుందని ఎంచుకున్నాడట! ఈ విషయం విక్రమార్కుడికి ఎలా తెలిసింది? ఈ “అవుటాఫ్ సిలబస్” ప్రశ్నలకి విక్రమార్కుడు ఎలా జవాబు చెబుతున్నాడు? ప్రియమైన పాఠకుల్లారా! ఈ ప్రశ్నలకి జవాబు తెలిసీ చెప్పకపోయారో! ఐదో విడత కథలో పాఠకరావు “కాలక్షేపానికి కథలు చదవడం లేదు” కాబట్టే విశిష్టమైన కథలకోసం చూస్తున్నాడన్నారు. మరి రచయిత ఈ మూస కథలు ఎందుకు రాస్తున్నారు?
ప్రతి విడత కథలోనూ కథానికల ధర్మసూక్ష్మాల గురించి చెప్పే రచయిత ఆ ధర్మసూక్ష్మాలని తనే పాటించకపోవడం గమనార్హం. మొదటి విడత కథలో “శీర్షికాశిల్పం” గురించి ప్రస్తావించి కూడా, ఈ “కథన కుతూహలం” లో ఏ కథకీ ప్రత్యేకమైన పేరు పెట్టలేదు. రెండో విడత కథలో కథకి కావలసిన ఎత్తుగడ గురించి మనకి బోధించి, మరో విడత కథలో కథకి ముగింపు పాఠకుల ఊహకందేలా ఉండాలని వక్కాణించి, రచయిత తన కథలకి ఎత్తుగడ లేకుండా, ఉహాతీతమైన ముగింపు ఇస్తే మనమేమనాలి?
పైగా, ప్రతి కథలోనూ పంటికింద రాయిలా తగిలే విపరీతమైన, అనవసరమైన శబ్దాడంబరం: (ఇవి హాస్యానికని మనం ఊహించుకోవాలి కాబోలు) మచ్చుకి కొన్ని: “కారుకేసి కవితాపూర్వకంగా చూశాడు”, “పట్టుదలకి సినానిముడు”, “దృష్టిచక్రాలు”, “అతడి మొహం తీగపై ఒక నవ్వుపువ్వు”, “రింగు, కలరింగు చేసుకుని రింగులురింగులుగా తిరిగింది”. (ఇవి ఏ అలంకారాలు??) ఇలాంటి వింత ప్రయోగాలు కోకొల్లలు. రచయితలు పాఠకులకి మానసిక వ్యాయామం కలిగించడకూడదని చెబుతూనే, రచయిత చీకటిని ప్రతి విడతలోనూ కనీసం రెండు మూడు పేరాగ్రాఫుల్లో ప్రీతిగా వర్ణించారు!
ఇంకొన్ని వాక్యాలు చూడండి: “కారు శిరోదీపాల (హెడ్‌లైట్లకు వచ్చిన తిప్పలు) వెలుతుర్లో కొంచెం దూరం వేగిరంగా నడిచి”, “విక్రమార్కుడు చెట్టు దగ్గరకి తన కారువెలుతురు (కారుచీకటికి వ్యతిరేక పదం కాదు) “. ఇవి చదివితే, కథ ఎవరి దృకోణం నించి చెబుతున్నారో అర్థం కాక బుర్ర గోక్కావాల్సి వస్తుంది. ఫిక్షన్ రాస్తూ మధ్యలో ఈ “ఫోర్త్ వాల్ బ్రేక్” చేయడం ఏమిటి? ఇది ఫిక్షనా? మెటాఫిక్షనా?
చంద్రశేఖర రెడ్డి గారు కథలమీద చేస్తున్న “మెటాడేటా” అనాలసిస్సు నిజానికి నాకు చాలా ఆసక్తికరంగా ఉన్నా, ఆ అనాలసిస్సుని బలవంతంగా ఇంత పేలవంగా కథల పేరుతో అందించడం అన్యాయం. దయచేసి మీ విశ్లేషణని వ్యాసాల రూపంలో వెలువరించండి, పుస్తకంగా కూడా వేయండి, తప్పకుండా కొనుక్కుంటాను, స్నేహితులతో కూడా కొనిపిస్తాను.
నమస్కారం.
Muse గురించి మూర్తి గారి అభిప్రాయం:
02/03/2019 10:21 am
>> eemaata: An Electronic Magazine in Telugu for a World without Boundaries
ఈమాట ఎల్లలు లేని **తెలుగు** పత్రిక అంటూ ఇలా ఇంగ్లీష్ కధలు కవితలూ ఎందుకు వేస్తున్నారో తెలుసుకోవచ్చా? మనం రోజూ రాసే, చదివే కధల్లో ఇంగ్లీషు ముక్కలు ఎలాగా తప్పడంలెదు. అవి కాక అనువాదాలు సరేసరి.
పూర్తిగా ఇంగ్లీషులోనే ప్రచురించుకోవడానికి సవా లక్ష పత్రికలున్నై.
మూర్తి వక్కలంక
పెరటి తలుపు గురించి Chandra Sekhar గారి అభిప్రాయం:
12/19/2018 12:06 pm
Meher’s translation: తెరిచున్న గుమ్మం
[ఈమాటలోనే వచ్చిన శారదగారి eemaata.com/em/issues/201209/1985.html">అనువాదం కూడా చదవండి. – సం]
TAGS ఆధ్వర్యంలో శ్రీ UAN మూర్తి మెమోరియల్ రచనల పోటీ గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
11/17/2018 1:06 pm
ఏ. ఎస్. మూర్తి గారు
అవునండి భలే చెప్పారు. మరీ 116/58/28 డాలర్లంటే నాసి కదా? మీకు తెలియకపోతేనే సుమండీ, ఈ బహుమతులకి డబ్బులు జనం మీద దండి తెచ్చేవి. జనం అంటే సభ్యులు, తెలుగంటే (ఇంకా) చిరాకు పడని కొంతమంది మర్యాదస్తులూ, బిజినెస్ వారూను. అడిగేవారు – ఎవరు ఎలా మొహమ్మీద తిట్టి ఉమ్మేసినా పాపం గడప గడపా తొక్కుతూ మొహం మీద ఉమ్ము తుడుచుకుంటూ, పెళ్ళాం పిల్లలు వారాంతాలు ఈ పని మీద సమయం తగలేస్తున్నందుకు తిట్టే తిట్లు భరిస్తూ – చెప్పులూ, ఫోనులూ అరిగేలా తిరిగి సంపాదించినవి ఈ బహుమతి డబ్బులు.
ఇలా కామెంటడం బదులు మీరు ఓ పదివేలు పారేస్తే పక్కన సున్న చేర్చడం పని సెకనుల పని. ఇంకా సమయం ఉంది. త్వరపడండి. ధన్యవాదాలు.
నీతి: గాజు భవనాల్లో నివసించే వారు ఇతరుల మీద రాళ్ళు విసరరాదు.
నవంబర్ 2018 గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
11/12/2018 3:01 pm
ఎంత చూసినా ఇందులో బొమ్మ ఏవిటో అర్ధం కాలేదండి. “బొమ్మలు” అన్నారు. ఒకటి కంటే ఎక్కువగా ఉన్నయా? నాకు కనిపించినది ఒకటే. 20 పక్షులు బాగానే ఉంది మరి ఆ కాళ్ళేమిటో కలగాపులగంగా? ఇంతింతై అన్నదానికి అర్ధం స్ఫురిస్తోందా అందులో? నా మట్టిబుర్రకి అందటం లేదు మరి. ఇరవై ఏళ్ళంటే మాటలు కాదు ఈ వేగమైన డిజిటల్ యుగంలో. ఏది ఏమైనా ఏమీ ప్రకటనలు లేకుండా, ఉచితంగా తెలుగు కోసం కష్టపడుతున్న నిర్వాహకులకీ, సంపాదకులకీ అభినందనలు.
బలిసిన మేకను పట్టుకుంటాను గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
10/07/2018 12:20 pm
అమెరికా/కెనడా లాంటి దేశంలో ఎక్కడ దిగినా మొదటిగా నేర్చుకునేది/నేర్పబడేది – చిన్నపిల్లలజోలికి పోగూడదనీ, మహిళల గురించి వళ్ళు జాగ్రత్తగా పెట్టుకోమనీ, జాత్యహంకారం తో కులం, జాతి, రేస్ అనేవాటి గురించి నోరు ఎత్తవద్దనీను. ఇవన్నీ ఇమ్మిగ్రేషన్ వారు కూడా పూస గుచ్చినట్టూ చెప్తారు అందరికీ – అందులోనూ కొత్తగా వచ్చే వలసదారులకి. ఉద్యోగస్తులకి వారు చేరబోయే కంపెనీ, చదువుకోసం వచ్చే కుర్రాళ్లకి ఆయా యూనివర్సిటీలు ఇటువంటి ట్రైనింగ్ ప్రోగ్రాముల్లో అవగాహన కల్పిస్తారు – మొదటి రోజునే – ఓరియంటేషన్ పేరుతో. ఎందుకంటే ఇతర దేశాల్లోంచి వచ్చేవారు ఏవో సినిమాల్లో కనిపించే దృశ్యాలు చూసి ఈ దేశాల్లో ఏం చేసినా చెల్లిపోతుంది అనుకునే మన:స్తత్వం తో వస్తారనీ, దానిని మార్చడానికో లేకపోతే వేరేగా ‘కల్చరల్ షాక్’ అనేది తెలపడానికీ ఎట్సెట్రా.
ఒకానొకప్పుడు చిన్నపిల్లని ఎత్తుకుని ముద్దు పెట్టుకోవడం వేరూ, అదే పిల్లని పదేళ్ళు పోయాక ముద్దు చేయడం వేరూ. ఎప్పుడు ఫలానా బట్ట ఊడిపోయిందో నేను గమనించలేదు అనడం పరమ పనికిరాని అబద్ధం. జ్యూరీలోగానీ జడ్జ్ గారు గానీ ఎవరూ నమ్మరు ఇటువంటివి.
ఈ విషయాల్లో చాలా మంది కటకటాల్లోకి తోయబడ్డా/డుతున్నా రని న్యూస్ లో చూడవచ్చు. తానా వారు దాదాపు ప్రతీరోజూ ఎలుగెత్తి చెప్తున్నారు – ఒరేయ్ ఒళ్ళు దగ్గిరపెట్టుకోండ్రా అంటూ. వీటికోసం ఒక కరపత్రం కూడా తయారు చేసారు. రోడ్డు మీద ప్రమాదాల్లో, ఈ విషయాల్లో, కల్పించుకుంటూ ముందు జాగ్రత్తలు చెప్తున్నా ఎంత గుణం కనిపించిందనేది తెలియదు నాకైతే. ఒకటి మాత్రం నిజం – ఈ విషయాల్లో సహాయం చేస్తున్న తానా వారి పాత్ర మాత్రం అర్ధరాత్రి అపరాత్రి వచ్చే ఫోనులతో ‘ఫ్యూనరల్ డైరక్టర్’ గా తయారైంది.
ఈ కధలో కెనడా వచ్చినాయన తోడల్లుడి ఇంట్లో చాలాకాలం (అంటే ఒకటి కన్నా ఎక్కువ నెలలు) ఉన్నట్టు తోస్తుంది. అటువంటప్పుడు ఇలా నాకు తెలియదు అంటే ఎవరూ ఒప్పుకోరు. ఇటువంటి విషయాలు చాలా పెద్ద నేరాలుగా పరిగణిస్తారు. అంటే దాదాపు పదేళ్లనుంచి పైకి శిక్షపడే అవకాశం ఉంది. ఎటువంటి ఉత్తరాలు రాసినా అవి ఫైల్లో పెట్టవచ్చేమో కానీ జడ్జ్ గారి ఆఖరి తీర్పు వచ్చేదాకా ఎవరూ వీటిని పట్టించుకోరు – కనీసం నాకు తెలిసినంతలో.
పై విషయాలు చూసాక కధ చాలా అసహజంగా ఉందండి. రచయిత (అనువాదకుడు కాదు) ఇలాంటి కధ రాసారంటే నమ్మకం కుదరటం లేదు. ఏమనుకోకండి ఇలా మొహమాటం లేకుండా చెప్పినందుకు.
నాకు నచ్చిన పద్యం: సోమన తెలుగు జాతీయాల సొబగు గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
10/07/2018 11:53 am
నాకు తెలిసిన కొన్ని విషయాలు చెప్దామని కానీ రచయితని కించ పరచడానికి కాదని మనవి.
సంతాన గోపాలం (అర్జునానుగ్రహము) లో విప్రుడికి పుట్టి చనిపోయిన పిల్లలు ఎనిమిది మంది. ఇది ఉషశ్రీగారి భాగవతంలోనూ (అంటే పోతన భాగవతంలోనూ), నారాయణీయంలోను (88 దశకం) ఉంది. వ్యాసంలో రాసినట్టు ముగ్గురు కాదు.
విప్రుడొచ్చినప్పుడు కృష్ణుడు ఏదో దీక్షలో ఉన్నట్టు ఎక్కడా లేదీ పుస్తకాలలో. అర్జునుణ్ణి పరీక్షించడానికి కృష్ణుడు ఊరుకుంటాడు ఏమీ మాట్లాడకుండా. ఈ లోపునే ‘నేనున్నానుగా’ అంటూ అర్జునుడు మాట ఇచ్చేస్తాడు. ఆ తర్వాత కధ మామూలే – ఏమీ చేయలేక అగ్ని ప్రవేశం చేస్తాననడం, దాన్ని కృష్ణుడు వారించడం. దీనికి నారాయణీయం లో భట్టాత్తిరి గారి విశేష వివరణ ఏమిటంటే “పురుష ప్రయత్నానికీ, పౌరషానికీ దైవ బలం ఆక్కరలేదని అనుకున్నావు కదా అర్జునా, ఇప్పుడేమంటావు?” అని తెలపడానికి.
మూడో విషయం – అర్జునుడు ఏమీచేయలేక వెనక్కి వచ్చినప్పుడు అతన్ని రధం మీద కూర్చోబెట్టుకుని పెంజీకటికవ్వల కి వీసుకు వెళ్ళినది పై లోకమైన వైకుంఠానికి – పాతాళం కింది లోకం కనక దాని ప్రసక్తి రాదు.
ఆఖరి విషయం – విప్రుడి పిల్లలని తీసుకెళ్ళిపోయినది యమభటులు కాదు. వైకుంఠంలో ఉండే మునిగణం నా అంశ తో నిండిన నరనారాయణులని చూడాలని కోరితే నేనే విప్రబాలకులని మాయం చేసాను అని మహావిష్ణువు తన అంశ అయిన కృష్ణుడితో అంటాడు కధ సుఖాంతం అయ్యేముందు. యమ ప్రసక్తి ఇందులో రాదు. దేవకి కృష్ణుడికి ముందు పుట్టిన పిల్లలని చూడాలని ఉంది అంటే అప్పుడు కృష్ణుడు యమలోకానికి వెళ్తాడు. ఆ కధ వేరు. అది వ్యాసంలో ఉదహరించిన సంతానగోపాలం లోది కాదు.
గ్రంధ సూచిక: (1) నారాయణీయము – – కల్లూరి వెంకట సుబ్రహ్మణ్య దీక్షితులు (తి.తి.దే 2003)
(2) ఉషశ్రీ భాగవతం – మహాలక్ష్మీ బుక్ ఎంటర్ ప్రైజెస్, సెప్టెంబర్ 1993.
శ్యామలాదండకపు ఛందస్సు గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
09/06/2018 1:53 pm
Robert Louis Stevenson in his essay “On some technical elements of style in Literature” opens his essay saying:
“There is nothing more disenchanting to man than to be shown the springs and mechanisms of any art. All our arts and occupations lie wholly on the surface: it is on the surface that we perceive their beauty, fitness and significance: and to pry below is to be appalled by their emptiness and shocked by the coarseness of the strings and pulleys.”
Stevenson, The Scot from 19th century, had written Treasure Island. He wrote Dr. Jekyll and Mr. Hyde. If there is no Dr. J & Mr. H -there is no Dorian Gray of Oscar Wilde. Being fond of all of them, inspite of his own cautionary remarks, I went ahead and read his essay to know what good poetry is and what good prose is.
I have also been disobeying Mr. Stevenson, by reading J. K. Mohana Rao, who had been systematically showing the springs and mechanisms of poetry. It is a non-stop disenchantment. I am reading him in Racchabanda Yahoo groups, (Rb) for 13 years now.
In there, in his ‘lessons’, as he is deconstructing and constructing poetry – to give examples – he took nature, bhakti, and love as his subjects. I think he chooses all in every lesson almost, not to excel in each but to nullify himself. To maintain a sense of neutrality towards the subject matter in his poems. Ultimately what he wrote in Rb are mere examples; he has to stick to his ‘lesson’ in prosody, and be in the garb of ‘a teacher.’
However, when there are words, I can’t ignore words. I read words. Meaning is everything to me. So, in his teaching examples I judge him. Aside, I think each time;
Mohana Rao is o.k. with nature as subject, he is terribly unconvincing in bhakti, and hopeless in love. I change my grades as I please.
One may say I should not be looking for ‘poetry’ in examples given to understand ‘prosody’. But I do. I think (like James Fenton) even as an example, you should not write poor poetry. That is setting a bad example. I think if one wants to teach ‘Form,’ they should follow the advice of Stanley Fish. Instead of real words and sentences, the teacher should use fake words and sentences. Then the student is not distracted by the ‘word.’ Then the form is brought out better. More importantly the sanctity of word is protected. To me, ultimately the power lies in the ‘word.’ In the ‘meaning.’
Of course, anything on the subject of poetry I say, a judge will rule – “Jurors, strike those words, she is an incompetent witness, she is not an expert and she has no business to talk about these matters.” While I agree, I won’t zip up. I say my words, and then let the police come and drag me out of the court.
Now, Let us look at this particular essay published right here in eemaata. The ancient poetry offered in the essay is exquisite, but they are not of essayist. The one piece of poetry he ‘constructed’ on his own, fails utterly. His argument about Kalidasa’s authorship does not have one leg to stand on. Why does he even want to bring it up in this essay? His understanding of why certain poems are poetic and musical are faulty. Stevenson, will simply have a fit.
Yet, I have to say even if his essay is mostly data collection, the data is of high quality. His selection of poetry each time, indicates his excellent taste in poetry. He will make sure we will be introduced to good prosodic poetry by hook or crook. Even if he messes up his assertions, the essay lets people think about them. Once after the publication of his essay, when other scholars offer information, he brings it to the table. He is primarily interested in learning. Not his own theory pusher and crusher of others’ research.
Study of prosody is J.K. Mohana Rao’s passion and he will continue on that path of course. It is a great study. I think Mohana Rao has done enough practice dissecting and examining the insides of poetry. He now knows lot of meters. It is high time He should write poetry. (Full of contradictions, he did already and he didn’t.) I like to bring up poet Gurram Joshua. He practiced and practiced describing everything and anything he saw – a dog, a bird, a spider-web, a man etc., – in metrical verse. And ultimately he could write fluently in verse without using prose.
Personally I think Mohana Rao has already written good ‘romantic poetry’. I said that time ago in Rb. I know, my opinion does not count. Rightly so, an author seeks validation from scholars, prosodists, and genuine poets. And Rb is not Ivy League.
Do I care! There are two poets I rank no.1. And no. 2. in romantic poetry. First rank goes to Goethe. 2nd goes to Pablo Neruda. Even if I can only read them in English, I still say so. Their poetry speaks to me. There is no number three. Yet. I will venture Mohana Rao has a fair chance of going into slot no. 3. In my list.
Now, it is time for me to politely close. What any writer does is his or her business. And may be an editor’s. Editors are treasure hunters. Look into Mohana Rao’s poems in racchabanda, beautiful poems to bring together under a few themes can be found. Poems in a collection don’t have to tell a story. But there has to be some cohesiveness. A volume does not have to be fat to attract. There are hardly 20 poems in the slender books I read of Goethe and Neruda. To put a good volume together is an editor’s job. A great editor heartlessly discards a lot and heartily brings out the best of an author.
Thanks,
-Lyla.
పరీక్ష గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
08/03/2018 10:07 am
అద్భుతంగా చెప్పారండి. కొన్ని అంతే – ఎంత వదుల్చుకుందామన్నా చితి దాకా వస్తాయి.
రాగమాలిక గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
08/03/2018 9:57 am
దేశం లో ఉన్నప్పుడు ఎక్కడికైనా ఒక్కడినే వెళ్ళడం అలవాటు. అప్పట్లో ఇలా తిరగడం, కొత్త జనాలని కల్సుకోవడం అదీ ఓ పెద్ద ఎడ్వంచర్. అలా డిల్లీ నుంచి మహాబలిపురం దాకా, కలకత్తా నుంచి బాంబే దాకా ఒకటే తిరుగుడు. అన్నింటికన్నా బాగా నచ్చినది ఇండియన్ రైల్వేస్. అందులో ఒక్కణ్ణీ (కొండోకచో రిజెర్వేషన్ లేకుండా) వెళ్ళడం అంత కిక్కు మరో దేనిలోనూ దొరకదు. ఒకసారి దాదాపు మూడు వందల కిలోమీటర్లు నించునే ప్రయాణం చేసాను. ఆఖరికి నా సూట్ కేస్ మీద కూర్చుందామన్నా ఖాళీ దొరకలేదు. అప్పట్లో అలా పండుగ రోజు వెళ్ళాల్సి వచ్చింది. మీ ప్రయాణం కూడా ఇటువంటి ఎడ్వంచర్ లు అద్భుతం గా ఉంటాయని నిరూపించాయి టూరేంద్ర గారు. 🙂
దేశం వదిలాక , చదువు అయ్యి ఉద్యోగం చేస్తున్నప్పుడు నేను చదువుకున్న కాలేజీకి కుటుంబంతో – మా ఆచార్యులు గారు పదవీ విరమణ సందర్భంగా – వెళ్ళాను. మరో సారి నేను పనిచేసిన లేబ్, అక్కడ నన్ను ఏడిపించిన మనుషులూ, అవన్నీ మరో సారి గుర్తు చేసుకోవడానికి. అయితే ఏదీ కుదరనివ్వలేదు కూడా వచ్చిన అయ్యవారూ అమ్మవార్లూను. దాహం, కోలా కొంటావా, ఆకలి మెక్ డొనాల్డ్ కి వెళ్దామా అంటూ ప్రాణం తోడేసారు. చివరకి మా అచార్యులని రాత్రి భోజనానికి తీసుకెళ్తే అక్కడ ఆయననీ, వాళ్ళావిడనీ కూడా ఏడిపించుకు తిన్నారు సరిగ్గా తిండి తినకా మరోటీ అంటూ. అప్పుడు ఆయన నాకేసి జాలిగా చూసిన చూపు ఇప్పటికీ గుర్తు వచ్చి మనసులో ముల్లులా గుచ్చుకుంటూ ఉంది. బ్లెస్ హిజ్ హార్ట్ ఏమీ అనలేదు కానీ తర్వాత మెయిల్ పంపించారు ఆయనే – మరేం ఫర్వాలేదు అని.
తెలిసివచ్చిన పాఠం/నిజం: ఇటువంటి ట్రిప్పులకి ఒక్కరూ వెళ్లడమే మంచిది. ఎవరైనా కూడా వస్తానంటే – అందులోనూ పిల్లలతో – వద్దు అని ఘాట్టిగా చెప్పకపోతే మొత్తం ట్రిప్పు అంతా నాశనం అవుతుంది.
వేలూరి వారి కథల పుస్తకం గురించి నాగేస్రావ్ గారి అభిప్రాయం:
07/18/2018 7:33 am
అన్వర్ గారూ, ఆయన రామారావు బొమ్మకి రాసిన కవిత చూశారా? – బావి దగ్గర: ఒక ఎక్‌ఫ్రాస్టిక్ పోయెమ్ eemaata.com/em/issues/201704/11115.html">ఇక్కడ –
నాగేస్రావ్
1 + 1 గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
07/04/2018 9:36 am
రాతల, వాట్సాప్ విషయాలలో మరోమాట: నాలుగేళ్ళు రూమ్మేట్స్ గా ఉండగానే తన స్పెర్మ్ కౌంటు గురించీ, పెళ్ళాం తనని పక్కలోకి ఎందుకు రానివ్వదు, అనేవి పురుషులు – నాకు తెల్సినంతలో – ఎవరికీ చెప్పుకోరు. మహిళలు చెప్పుకూంటారేమో మరి. పేరు బట్టి కధ రాసినావిడ మహిళ అనుకుంటున్నాను కనక ఇది కూడా చెప్పనివ్వండి: మహిళలు ఎలా ఆలోచిస్తారో అనేది పురుషులకి అంటగట్టకండి. కారు నడిపే పురుషుడు డేష్ బోర్డ్ కేసు చూస్తూ పెళ్ళాంతో మాట్లాడకుండా ఉంటే ఆయన ‘రాత్రి ఇవాళైనా ఈవిడ నన్ను పక్కలోకి రానిస్తుందా?” అని కాదు ఆలోచించేది, కారు కు చేయించాల్సిన రాబోయే ఆయిల్ చేంజ్ గురించి, క్రితం సారి ఆ విషయంలో మోసం చేసిన కారు మెకానిక్ గురించీను.
ఇంకో విషయం. ఇది నా స్వానుభవంతో చెప్తున్నది. ఎవరికి నచ్చినా నచ్చకపోయినా. ఆహా ఓహో అనే చదువర్లతో ఏ రచయితకీ ఎంతమాత్రం ఉపయోగంలేదు. వాళ్లవల్ల ఏమీనేర్చుకోలేము. ఎవరైతే నా రచనని ఏకి ఎండగడతాడో వారి వల్లే నా రాతలు బాగుపడతాయి.
స్వస్తి!
[ఈ అభిప్రాయంలో కొన్ని అభ్యంతరకర వ్యాఖ్యలు, ఈ కథకు సంబంధం లేని వాక్యాలు తొలగించడమైనది. — సం.]
జూన్ 2018 గురించి Madhav గారి అభిప్రాయం:
06/07/2018 11:31 am
(సందిగ్ధంలో ఉన్నాను, ఇలా చర్చ జరుగుతున్న సమయంలో నేను కామెంట్ పెట్టచ్చా? సాటి ఎడిటర్లేమనుకుంటారు? నేనుగా పెట్టాలా, ఎడిటర్‌గా పెట్టాలా? ఏ హ్యాట్ పెట్టుకోవాలి? అసలు పెట్టుకోవాలా? ఆ తేడా ఎవరైనా కనీసం గమనిస్తారా? అయినా సరే, ఒక రెండు ముక్కలు చెప్పకుండా ఉండలేక ఈ కామెంట్ రాస్తున్నాను. ఒకసారి పోస్ట్ చేసినాక దాన్ని ఏం చేస్తారో సంపాదకుల ఇష్టం. నేనైనా వారి నిర్ణయానికి కట్టుబడి ఉండవల్సిందే మరి.)
1. రామారావు గారూ, మీ సూచనలు ఎప్పుడూ విలువైనవే. మీకు కృతజ్ఞతలు. రెండు విషయాలు.
ఒకటి – I do not see any ‘escalation’ either from Lyla or from the editors. Initially the voices registered a slightly higher note, but then toned down. Looking at the published commentary, it appears to me that the problem here lies not with the decision but the execution of which, could have been a tad better. రచయితలకు, పాఠకులకు ఉన్నంత వాక్‌స్వేచ్ఛ సంపాదకులకు, నిర్వాహకులకు ఉండదు. వారికి నిగ్రహం మరింత అవసరం.
రెండు – [Editor hat ON]ఈమాట రెగ్యులర్‌గా చదివే మీరు కూడానూ ఎవరి “మనోభావాలు దెబ్బతింటాయనో” సంపాదకులు ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నారు అని అనడం/అనుకోడం నిజంగా ఆశ్చర్యం. ఆమాట ఈమాట గురించి ఏనోటా వినలేదు ఇన్నేళ్ళలో నేను. పైపెచ్చు “మనోభావాలు” గాయపరుస్తున్నామని మమ్మల్ని తిట్టేవారే ఎక్కువ. That was, is and will be never our concern, but the standards and the etiquette of eemaata are. At times we err in our judgement. We learn from it and go on. కరవమంటే కప్పకు కోపం. విడవమంటే పాముకు కోపం. Our only job is to do our job the best we can.
2. ఈమధ్యనే ఒక స్నేహితునితో అన్నాను అతని రచన గురించిన ప్రస్తావనలో. “మాకు రచన ముఖ్యం, రచయిత ఎవరు అన్నది అనవసరం. మామెక్కడైనా మామే కాని మొక్కజొన్న చేనుకాడ కాదని తెలుగులో ఒక మొరటు సామెత ఉంది. మాకూ అలానే ఈమాట దగ్గర అందరూ పరాయివారే”, అని. ప్రత్యక్షానుభవంతో చెప్తున్నాను – సంపాదకులు కేవలం వారి రచనల నాణ్యత మాత్రమే పరిశీలిస్తూ (చాతయినంతగానే అనుకోండి), వారి మనోభావాలకు, అహంభావాలకు, స్థాయీపరపతులకు విలువనివ్వనందువల్లే ఈమాటకు తమ రచనలు పంపని రచయితలు ఉన్నారు. అదే సమయంలో, ఆ ప్రొఫెషనాలిటీ, సాహిత్యం పట్ల గౌరవం శ్రద్ధాసక్తులు ఆశించి, పొందినందువల్ల తమ రచనలు మొదటగా ఈమాటకే పంపే రచయితలూ ఉన్నారు. నాణేనికి ఒకేవైపు ఎలా ఉండదో అలానే విమర్శ లేకుండా సాహిత్యం ఉండదు. రచయిత నుంచి వచ్చినది వచ్చినట్టు ప్రచురించగల స్థాయి ఏ కొద్ది రచనలకో ఉంటుందేమో. మొదట్లో మా విమర్శ తీసుకోలేకపోయినా, మా పరిష్కరణలను సందేహించినా, ఒకసారి మాతో కలిసి పని చేసినాక, ఈమాటపై తమ అభిప్రాయాలను పూర్తిగా మార్చుకున్న రచయితలూ ఉన్నారు. ఇంకా మా పద్ధతుల పట్ల అపోహల్లోనే ఉన్న రచయితలూ ఉన్నారు. It is a diverse world out there. అందువల్ల, ఇక్కడ పారేది పన్నీరా మురికినీరా అనేది ఎవరి దృక్పథం బట్టి వారు నిర్ణయించుకునేది. [Editor hat OFF]
3. ఇకపోతే, I have known Lyla well and her wickedly sharp wit very well. I am sure, if their tone offended Lyla, she would have openly said so and the editors too would have offered her an unconditional apology. More importantly, what struck me here is the maturity and decorum she has shown. “సాహిత్యం మీదే ఆసక్తి. ఈ లోపల ఈ పత్రికలో వేరే ఆర్టికల్స్ చదువుతూనే ఉంటాను. వాటి మీద అభిప్రాయాలు ఈ మేగజీన్ లో రాస్తూనే ఉంటాను. ఎప్పటి మాదిరే. కొన్నేళ్లుగా ఈ పత్రికలో నేను రచన చేస్తూనే ఉన్నాగా. ఈ ఒక్క కామెంట్ మీద ఎక్కువ తక్కువ ఇంట్రస్ట్ ఏమీలేదు.” She didn’t take this episode personally. తన “మనోభావాలు” గాయపరచుకోలేదు.
తెలుగులో రచయితలు ఈ పరిణితిలో కనీసం సగమైనా కలిగివుంటే ఎంత బాగుండునోనని నేను కలగన్నదీ నిజం! అలాగే, ఇక్కడ కొన్ని వ్యాఖ్యలలో కనిపించిన సృజనాత్మకత చూసి కొంత ముచ్చట పడి, అది కథల్లోనూ కవితల్లోనూ కూడా కనిపిస్తే ఎంత బాగుండునోనని నేను అనుకున్నదీ నిజం!
4. చర్చ ఆ ముందుమాట మీద – కేవలం తెలుగులోనే ఎందుకు పాప్యులర్ రచయితలు, సీరియస్ రచయితలు అని రెండు కులాలు ఉన్నాయి అన్న విషయం మీద – జరిగి ఉంటే బాగుండేదని ఆశించాను. కాని, పక్కదారి పట్టింది. నెట్ స్వభావమే అంత. Personally I think it’s time for us to move on. (నేను చెప్పదలచుకున్న రెండు ముక్కలూ చెప్పేశాను కాబట్టి!)
I hope I did not disappoint any one with my uncharacteristic humility!
Regards
మాధవ్
జూన్ 2018 గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
06/04/2018 11:13 am
శర్మగారూ:
నేను చదివే తెలుగు పత్రిక ఒక్క ‘ఈమాట’ మాత్రమే. నాకు సాహిత్యం మీద ఆసక్తితో మాత్రమే ఇక్కడకు వచ్చేది. ఈమాట సంపాదకుల లాగానే నేను. సాహిత్యం మీదే ఆసక్తి.
ఈ లోపల ఈ పత్రికలో వేరే ఆర్టికల్స్ చదువుతూనే ఉంటాను. వాటి మీద అభిప్రాయాలు ఈ మేగజీన్ లో రాస్తూనే ఉంటాను. ఎప్పటి మాదిరే. కొన్నేళ్లుగా ఈ పత్రికలో నేను రచన చేస్తూనే ఉన్నాగా. ఈ ఒక్క కామెంట్ మీద ఎక్కువ తక్కువ ఇంట్రస్ట్ ఏమీలేదు. ఇదీ అన్ని రచనల్లానే.
ప్రపంచంలో తెలుగు పరిస్ధితిలో నాకు అసలు ఆసక్తి లేదు. ఇంకో మేగజీన్ కు తెలుగులో రాయాలన్న ఆలోచన లేదు.
Nice to hear from you. – Lyla
[Thank you for your kind words. The respect is mutual.
We do agree that all rights belong the writer. It has always been the policy of eemaata. So, you are free (not that you need our permission) to publish your poem in any other public forum to continue the discussion there (or, for that matter write an article right here in eemaata explaining your views on posthumous celebrations of artists and why you abhor them). However, we are sorry that we cannot delete/alter the published comment history here. -Ed.]
జూన్ 2018 గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
06/02/2018 4:12 pm
లేదంటారా సంపాదకులు గారూ? ఉందో లేదో తేల్చాలంటే, ముందుగా నేను రాసిన వాక్యాలు రాసినవి రాసినట్టుగా ప్రచురించాలిగా? మీరలా చెయ్యందే. అలా అని మీరు పూర్తిగా విరమించనూ లేదు. నే రాసింది, మీకిష్టమైనట్టు మార్చి ప్రచురించారు. ఎందుకని?
మీరు, నేను రాసిన మెటీరియల్ అంతగా మార్చదలుచుకుంటే, ఆ మార్పులు, చేసిన ఎడిటింగ్ ముందు నాకు పంపి నాకు సమ్మతమైతేనే ప్రచురించాలి. ఆ తర్వాతే సమాధానమివ్వాలి. మీరెంతో మార్చేసిన నా రైటింగ్ ను నేను రాసినదిగా చూపిస్తూ, దానికి మీ సమాధానం ప్రచురించటం సరికాదు. మీ నిడువైన సంపాదకీయం చివరలో రచయితల నుండి మార్పులు ఏవేవో ఆశిస్తున్నామంటూ రాసిన మీరు, నా కిచ్చిన సమాధానంలో, మా పంథా మారదు, you better get used it. -అన్నారు. అలాటి లొంగదీతల హెచ్చరికలు మీనుండి నాకు ఎంత మాత్రమూ సమ్మతం కాదు.
సంపాదకులు: మీరిచ్చిన సమాధానం లోని పదార్థం కూడా నాకు తెలియలేదు. నా రాతను మార్చేసి చదువుకున్నందున, మీకు సమాధానం ఇవ్వటం చేతకాలేదేమో. ఏవో అతురు బొతుకు మాటలున్నాయి. ‘అలా ఒకరిని నిందించటం మీకు తగదు. ‘అన్న వాక్యం ఒకటీ తెలిసింది కాని, మిగతాదంతా తెలియనప్పుడు, అదికూడా తెలియనట్టే.
అందువల్ల;
Please publish this letter of mine, in total. And, if only acceptable to you, in your response make it known that you have made substantial changes to my writing and published it without my consent. Therefore you will be removing all of the material, pertaining to these letters. Post it for all readers of magazine to read and understand what happened here. And if I see no problems, you can remove them from the magazine in a week. That works for me, hope it works for you. I reserve all my legal rights.Thank you.
Have a nice day! – Lyla Yerneni, M.D.
[Your comment is published in full as you asked for. For the record, we did edit your “గుంటకాడి నక్కలు గుర్తుకొస్తున్నాయి అసహ్యంతో కక్కులొస్తున్నాయి.” about other writers as we found it objectionable. And, to paraphrase from eemaata.com/em/comment_rules" rel="noopener" target="_blank">పాఠకులకు సూచనలు:”మీ అభిప్రాయాలని పరిష్కరించి ప్రచురించడానికి, అసంగతమైన అభిప్రాయాలు తొలగించడానికీ, సంపాదకులకు అధికారం ఉంటుంది. సంపాదకుల నిర్ణయాలపై ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాలకు తావు లేదు.” It further talks about ఉత్తరాలలో వ్యక్తిగత నిందలూ, అసభ్యమైన భాషా. By the way, before posting your comment you did agree to “ఈమాట పాఠకులకు సూచనలు చదివాను. వాటికి కట్టుబడి ఉంటానని హామీ ఇస్తున్నాను” clause. So, we are the ones well within our legal rights here. – Ed]
అహం బ్రహ్మాస్మి గురించి varma గారి అభిప్రాయం:
05/05/2018 12:15 am
ధన్యవాదాలు శివకుమార్ గారూ. సదా మీ సలహాలనీ సూచనలనీ ఆకాంక్షిస్తూ.
అహం బ్రహ్మాస్మి గురించి varma గారి అభిప్రాయం:
05/04/2018 5:31 am
ThanQ Sir
శ్రీశ్రీ పదబంధ ప్రహేళిక – 17 గురించి టి. చంద్రశేఖర రెడ్డి గారి అభిప్రాయం:
05/01/2018 11:43 am
జనవరి 2017 ఈమాటలో ప్రచురించిన శ్రీశ్రీ పదబంధ ప్రహేళిక-1నే, తిరిగి శ్రీశ్రీ పదబంధ ప్రహేళిక-17 గా మే 2018 ఈమాటలో ప్రచురించారు. కావాలనే ప్రచురిస్తే ఇబ్బంది లేదు. కాదు అంటే, ఇంతకుముందు ప్రచురించని మరో శ్రీశ్రీ పదబంద ప్రహేళికని అందించే ప్రయత్నం చేయండి.
టి. చంద్రశేఖర రెడ్డి
[శ్రీశ్రీ గారు పదబంధ ప్రహేళిక – 17 గా ప్రచురించింది ఈ ప్రహేళికనే. అయితే, ఇది జనవరి 2017 సంచికలోని ప్రహేళికకు కాపీ అని మేము గుర్తించలేదు. అందుకని eemaata.com/em/issues/201805/16151.html">కొత్త ప్రహేళికను అందజేసాం. మా తప్పు చూపినందుకు ధన్యవాదాలు. — సం. ]
ఇంతులందఱు నింతయే గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
04/05/2018 10:37 am
నమస్కారం! దేశికాచార్యులు గారు. ఈ పత్రికలో మీ రచనలన్నీ నేను చదువుతూ ఆనందిస్తున్నాను. పాటలన్నీ విన్నాను.
మీరు స్టేజ్ పైన ప్రదర్శనకు అనుకూలపరిచిన eemaata.com/em/issues/201709/13163.html">బిల్హణీయము గేయనృత్యనాటిక (9/2017)కన్నా, నాకు eemaata.com/em/issues/201407/4462.html">బిల్హణీయము (7/2014) ఎక్కువ నచ్చినది. ఈ కింది ఒక్క వాక్యం మాత్రమే అందులో out of place అనిపించింది. I felt, the whole spin of story is undone by that single sentence. After all the ordeal, we readers come to believe, the king has learned a lesson not to use money and power as threats to subjugate others. He is a changed man. Then almost at the end, when we are all ready to go home, suddenly the king utters this sentence. It appeared, we are all pulled once again into the ‘greed’ territory. What’s the point? Is our happiness any lesser if we did not hear this following sentence from the king, then and there?
“మదన: ఆ! మఱచినాను చెప్పడం. మీపుత్రుడే ఈరాజ్యానికి పట్టభద్రుడౌతాడు.”
కెనడా లో మీరు రచించిన “బిల్హణీయము” ప్రదర్శన ఎప్పుడైనా జరపదలిస్తే, దయచేసి తెలియచేస్తే, నేను తప్పక వచ్చి చూస్తాను.
I am going to see “Cosi Fan Tutte” at the Met in New York, in about couple of weeks. I will read your writing ఇంతులందఱు నింతయే once again after that, to augment the pleasure.
(Also excited about listening to Anushka Shankar’s Sitar – as part of Pacific Symphony at Carnegie hall, during that trip of mine.)
Thanks, and Have a nice day! – Lyla
నీళ్ళ బయ్యం గురించి మాధవ్ కందాళై గారి అభిప్రాయం:
03/06/2018 6:13 am
ధన్యవాదాలు మురళీ గారు, వేణు గారు , వనజ గారు.
పూర్వీకం గురించి suresh గారి అభిప్రాయం:
03/06/2018 4:01 am
బాగుంది కథ. కథలిలాక్కూడా రాయొచ్చు అని మనకు తెలియటం మరింత బాగుంది.
భాస్కర్ గారి థాంక్ లెస్ కృషికి ధన్యవాదాలు.
– సురేష్
సమకాలీన తెలుగు సాహిత్య విమర్శ గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
01/18/2018 11:52 am
“విమర్శకులు తమ అభిప్రాయం జనబాహుళ్యంలో అప్పటికే ప్రచారంలో ఉన్న అభిప్రాయానికి భిన్నమైనదైనా సరే, ప్రతిపాదించడానికి కూడా వెనుకాడకూడదు.” డా. విజయ్ కోగంటి
Well and Good.
మానస గారి వ్యాసం ‘eemaata.com/em/issues/201501/6129.html">జాషువా –ఫిరదౌసి’ ఈ పత్రికలోనే ఉన్నది. చదివినారా? ముఖ్యంగా ఈ పై కారణం వల్లనే, చాలా పేలవమైన వ్యాసం అని నేను అనుకున్నాను.
జాషువా రచించిన ‘ఫిరదౌసి’ ఒక ఎన్నదగిన రచన కానే కాదు. ఆ ఖండకావ్యానికి మంచిపేరు ఎందుకు వచ్చిందో నాకు తెలియదు. ఇంటర్మీడియేట్ విద్యార్ధులకు 1940 వరకు పఠనగ్రంధాలలో ఒకటి గా ఉన్నదని జాషువా కవి తెలిపారు. ఆ యా గురువులు ఆ కావ్యం గురించి ఆ రోజులలో వారి విద్యార్ధులకు ఏమి బోధించారో!
నా ప్రశ్న – జాషువా ‘ఫిరదౌసి’ లో ఒక పారశీక కవి రూపుగాని, మాటగాని, ఏ పారశీక కవిత్వపు తీరుగాని, అందునా ఫిరదౌసి కవిత్వ పరిచయం గాని ఉన్నదా? సమాధానం: శూన్యం. సున్నా. షానామా కవిత్వప్రఖ్యాతి వల్లే కదా జనులు ఫిరదౌసిని తెలుసుకోవాలనుకునేది? కాదా? స్వాతంత్ర పోరాటం, సత్యాగ్రహం గురించి కాపోతే, మోహనదాస్ కరంచంద్ గాంధీని గురించి ఎవరు తెలుసుకోవాలనుకుంటారు?
కవిత్వ ప్రియులు, కవిత్వం తెలుసుకోటం మాని, కవిని గురించిన కాకమ్మ కథలు వినటం – జాషువా ఫిరదౌసి చదవటం. ఫిరదౌసి అన్న పారశీక కవిని గురించి ప్రచారం లో ఉన్న ధన సంబంధమైన ఒక కథను గూర్చి మాత్రమే జాషువా రాసినాడు. (ఇలాటి చాటువు, చాటు గురించి ఈ పత్రికలో మాటికి ముమ్మారు చాటి చెప్పిగా విన్నాం కదా.) ఆ రచన ఎలాటిదంటే, ఒక సంగీతవేత్త గాని – భక్త రామదాసు జైల్లో ఉంటే రాముడు లక్ష్మణుడు వచ్చి, కప్పం కట్టి అతడిని చెర వినిపించటం కట్టుకథ మనకు చెప్పి, – రామదాసు కీర్తన ఒక్కటి తెలియచెప్పటం గానీ, పాడటం కానీ చెయ్యలేకపోటం వంటిది.
ఒక కవి, ఇంకో కవి కవిత్వం చదవకుండానో, ఆ ప్రసక్తి ఇంత తేకుండానో, మకుటం లో అతని పేరుతో అతని మీద ఖండకావ్యం రాయటమేమిటి?
జాషువా రాసిన ఫిరదౌసి కావ్యం పేరు మార్చి, కాళిదాసు, బమ్మెర పోతన అని పెట్టినా, కీట్స్ అని గాని, షేక్స్పియర్ అని గాని పెట్టి, లోపల పద్యాలలో పేరు మారిస్తే, చాలు. ఏం తేడా రాదు. ఆ ఏ ఒక్కరి specific జీవనం, విద్య, శైలి, ఆలోచన రీతి, సాధించిన పని, మనకింత కూడా తెలియదు. అలాటి generic రచన జాషువా చేసింది. ఫిరదౌసి పారశీకపు కవిత్వపు తీరు తెన్నులు జాషువాకు బహుశా తెలియవు. ఆయన చెప్పలేనందున ఈ ఖండకావ్యం ద్వారా మనకూ తెలియవు. కొంతమంది చదువరులకు మరి ఫిరదౌసి కవిత్వ పరిచయం జాషువా రచన ద్వారా, ఎలా కలిగిందో?
ఫిరదౌసి అన్న కావ్యంలో ఆ కవి లేనే లేడన్న విషయం మానస మాత్రం గమనించిందా? లేదు.
జాషువా రాసిన ఆ ఖండకావ్యము పేరుగొన్నదనే చదువుకుని, బాగున్నదనే నమ్మి, వాల్మీకి, నారాయణరావు, గురజాడ – ఇలా సాహిత్యంలో తెలిసిన కొందరిని, వారి మాటలను తన వ్యాసం లో ప్రస్తావిస్తూ రివాజు ప్రకారం ఒక సాంప్రదాయికమైన వ్యాసాన్ని, మానస తయారు చేసింది. ఆ ప్రస్తావనలు కూడా ఆమెకు ఈ రచన సందర్భంలో సొంత ఆలోచన లేకపోటాన్నే బలపరుస్తాయి. వాల్మీకి – సీతకు ఎడమ కన్నో, కుడి కన్నో అదరటానికీ, ఒక పారశీక కవి నమ్మికలకూ, మానసిక స్ధితిగతులకూ ఏమిటి సంబంధం?
ఫిరదౌసి గురించి జాషువా “ఏమని కవిత్వం వ్రాసినట్టు, ఎందుకు వ్రాసినట్టు” అని మానస ప్రశ్నించుకుంది. సాహితీ వ్యాసాల్లో – ఇప్పుడు మనం ఒక ప్రశ్న వేసుకోవాలి? అని తమ వ్యాసాల్లో అనటం నేర్పిన సాహిత్య సైంటిస్ట్ ల నుండి ఆ వాక్యం రాయటం వరకు ఆమెకు వచ్చింది. మరి సంపాదించిన సమాధానం? అదసలు ఏమిటి? దొరికినది సజావుగా ఉన్నదా?
ఎన్నో విషయాల మీద ఆసక్తితో మనుషులు శ్రమిస్తారు. సైంటిస్ట్ లకు ఒక పరిశోధనలో ముఫ్పై ఏళ్లు శ్రమిస్తే, అందునుండి మనుషులకో, మరెవరికో ఉపయోగించే ఫలితం ఏదీ రాకపోతే ఆవేదన కలుగుతుంది. అనుకున్న ఆదాయం రాకపోయినా కష్టం కలుగుతుంది. నిజమే.. మరి, ఫిరదౌసి కవిత్వమైతే ప్రజలకు ఆనందించటానికి ఉన్నది. జాషువా కావ్యం రాసేనాటికి ఫిరదౌసి ప్రసిధ్ధుడైన కవే. ఆ కవిత్వం దొరుకుతున్నది. మరి జాషువా ఒక పాతకథను పట్టుకు ఎందుకు పాకులాడ్డం? ప్రపంచంలోనే పేరు పడిన కవిని, మరో కవి ముఖ్యంగా అతని కవిత్వాన్ని గుర్తిస్తాడా? కవిత్వాన్ని పరిచయం చేస్తాడా – లేక, అది మరచి, (నిజమో కాదో తెలియని) ఒక పరిదీన పరిస్థితిలో మనకు ఫిరదౌసిని చూపుతాడా? అది చేయదగ్గ పనిగా నాకు అనిపించటం లేదు.
జాషువా కావ్య వస్తువుగా తన తెలుగు జీవితం, తన నిజ పరిస్థితిని తనే వర్ణించి తన సమకాలీన పాఠకులకు చూపవచ్చు. “గబ్బిలము” లో ఎంతో కొంత చూపినాడు. కాని, ఏనాటి వాడో పర్షియన్ ఫిరదౌసిని జీవితంలో ఏదో అన్యాయానికి గురైన వాడుగా మాత్రమే నమ్మి మనకు కావ్యంలో చూపటం గాని, కవిత్వ ప్రస్తావనే లేని కావ్యం రాయటం కాని, ఫిరదౌసి జీవితం తో జాషువా జీవితానికి సాపత్యం ఉంది – అని అతనైనా, ఎవరైనా అనుకోటం కాని, అవి సరైన ఆలోచనలు కావు.
మానస – తన రచనలో 1. జాషువాకు ఫిరదౌసి కవిత్వం తెలుసునో తెలియదో చెప్పగలగాలి. 3. అందుకు స్వయంగా ఫిరదౌసి కవిత్వం కొంతైనా తను చదివి, చర్చించ గలిగి ఉండాలి. అప్పుడు గదా ఆమె ‘జాషువా- ఫిరదౌసి’ అన్న వ్యాసం రాయవలసింది. కాదా? Is it not?
(సమయం కొద్దీ, మానస చామర్తి కవితలు, కవిత పరిచయాల గురించి మరోసారి.)
Lyla
సడి లేని సంభాషణలు గురించి Venu గారి అభిప్రాయం:
12/02/2017 4:13 am
Super! Keep it up sister.
‘జ్ఞాపిక’ గురించి varma గారి అభిప్రాయం:
11/29/2017 11:46 pm
మెంతులు రెండు విధాల ఉపయోగిస్తారు. ఒకటి జిగురు కోసమయితే రెండోది వాటి చేదువల్ల ఎలకలు మెంతిబుట్టలు కొరికే సాహసం చెయ్యలేవు. లేకపోతే కాగితం కనిపిస్తే ఎలుకలు పీకి పాకం పెట్టేస్తాయి. ధన్యవాదాలు రావుగారూ, విశ్వనాధ్ గారూ, సూర్యా గారూ.
గడి నుడి – 3 గురించి manjkari.lakshmi గారి అభిప్రాయం:
11/08/2017 3:33 am
గడి నుడి 2 లో గళ్ళు కనపడుట లేదండీ. దాన్ని తీసేసారా?
[ eemaata.com/em/issues/201611/9461.html">గడి నుడి 2 ను సవరించాము. ఎత్తి చూపినందుకు కృతజ్ఞతలు — సం. ]
గడి నుడి – 1 గురించి manjari. lakshmi గారి అభిప్రాయం:
11/06/2017 6:30 am
6 నిలువుకు, 16 అడ్దానికి సమాధానాలు ఏమిటండీ?
[ “తిమ్మినిబమ్మినిచేయు”, “బలమే”. eemaata.com/em/issues/201609/9439.html">గడి నుడి – 1 సమాధానాలు చూడండి. — సం. ]
మరికొన్ని అరుదైన పాటలు గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
11/03/2017 3:55 pm
Lyla: The verse “kausalyaa suprajaa raama” was sung by Balijepalli Lakshmikantam (a.k.a Lakshmikanta kavi), who played the role of Viswamitra in that film. Obviously I won’t tell you who he is, etc.
Regarding other songs, there is no dispute about taste. But my motivations, or selection criterion for picking them are different, not necessarily “good quality” singing. But, I would particularly disagree with you about the song “madhoodayaMlO …”. But, we can take that off-line!
I have been saying the same for a while. So …
But, Rohini Prasad gaaru put it quite well here: eemaata.com/em/issues/201003/1556.html#comment-19094" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/201003/1556.html#comment-19094
same here!!
Best,
Sreenivas
‘జ్ఞాపిక’ గురించి suryavamsie గారి అభిప్రాయం:
11/03/2017 4:48 am
మెంతి బుట్టల కాన్సెప్ట్ నిజమేనా? ఆ బుట్టల్లో మెంతులే ఎందుకు వేస్తారు? అన్న ప్రశ్న నన్ను వేధిస్తోంది?
శిక్ష గురించి varma గారి అభిప్రాయం:
10/08/2017 7:55 am
సదా వారి ఆశీస్సులని, మీ ఆశీస్సులనీ ఇలాగే కోరుకుంటున్నా రామయ్యగారూ.
శిక్ష గురించి varma గారి అభిప్రాయం:
10/06/2017 6:37 am
థ్యాంక్సండి… జ్యోతిగారూ, లైలాగారూ, వంశీగారూ.
℞: మారేజ్ గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
10/04/2017 1:53 pm
Tickled pink. The Telugu Bridget Jones, the heckled spinster is bullied, bamboozled into marriage, and Dear God! Is going to have kids. I bet it will be twins. May be triplets. Additional blessings of late pregnancies, fertility drugs, embryo transfers. This pregnant female, (unless she is Beyoncé or Amal) perhaps will be a future visual horror to the fellow workers, even if they may have big beer bellies themselves.
Such a smart ass story. So true.
To Amarendra: Life is not a one liner of encapsulated wisdom at end of a travel essay. Life cannot be what you want it to be. Life is a very complex long journey much of which, you have no control of. (Also I think if you are a passenger in a real cab, you should let your cab driver pay attention to road and traffic, instead of collecting his life history from the back seat and giving him extra tip, if his lifestyle meets your approval.)
To Sarma: Nothing wrong in giving a patient’s sex, D.O.B, current address, weight, blood pressure, etc. on a prescription. All relevant info to pharmacy and pharmacist to safely fill the prescription.
Dear eemaata readers, Here is a writing on ‘Marriage’ I posted in Racchabanda Yahoo groups on January 2nd in 2006 (message#14829). Read on if you wish. Some of the people mentioned in the essay are in the current news.
శిక్ష గురించి suryavamsie గారి అభిప్రాయం:
10/03/2017 11:03 pm
హేట్సాఫ్ వర్మగారూ, ‘అమ్మని పూసిన కొమ్మ’ అమ్మమ్మని ఏం చెప్పారు! ‘చిటికెన వ్రేలు బొటన వ్రేలి బాబంతయ్యిందా? మరో కధ కోసం నిరీక్షిస్తున్నాం.
కొత్త కథకులు గురించి suryavamsie గారి అభిప్రాయం:
10/03/2017 10:58 pm
ఈ మధ్య కాలంలో విరివిగా రాస్తున్న చిరంజీవి వర్మ గురించి ఈ వ్యాసంలో ప్రస్తావించకపోవడం కొంచెం లోటుగా వుంది.
గడి నుడి – 11 గురించి సంపాదకులు గారి అభిప్రాయం:
09/25/2017 5:17 pm
ఈసారి గడినుడి అతి కష్టంగా ఉన్నట్టుంది కాబట్టి గడువుతేదీని ఈ నెల 30వ తేదీవరకూ పొడిగిస్తున్నాము. అంతేకాక సమాధానాలను సరిచూపించే సదుపాయాన్ని ఎనేబుల్ (enable) చేసాం. ఈ అవకాశాన్ని వినియోగించుకొని ఈ అయిదు రోజుల్లో సరైన సమాధానాలు వస్తాయని ఆశిద్దాం.
గణపతి: అంతు చిక్కని వింత దేవుడు-1 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/04/2017 8:51 pm
శుక్లాంబరధరం అన్న శ్లోకానికి విశ్వనాథ సత్యనారాయణ చేసిన వ్యాఖ్యను ఈ అనుబంధం ద్వారా ఈమాట పాఠకులకు అందజేస్తున్నాము.
eemaata.com/em/issues/201709/13493.html">శుక్లాంబరధరం … (విశ్వనాథ వ్యాఖ్య)
‘సాహిత్య సురభి’ అన్న పుస్తకంలోని ఈ వ్యాఖ్యను మాకు స్కాన్ చేసి అందజేసిన మిత్రుడు హేలీ కల్యాణ్కు ప్రత్యేక కృతజ్ఞతలు.
సంపాదకుల తరఫున,
సురేశ్ కొలిచాల.
గణపతి: అంతు చిక్కని వింత దేవుడు-1 గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
09/04/2017 3:49 pm
1) తను వసితాంబుదంబు, సితదంత ముఖం బచిరాంశు, వాత్మగ-
ర్జన మురుగర్జనంబుఁ, గర సద్రుచి శక్ర శరాసనంబునై
చన మదవారిదృష్టి హితసస్యసమృద్ధిగ నభ్రవేళ నాఁ
జను గణనాథుఁ గొల్తు ననిశంబు నభీష్టఫలప్రదాతగాన్
– నన్నెచోడుని కుమారసంభవము, 1.009
కవిరాజశిఖామణి నన్నెచోడుడు నన్నయ సమకాలికుడు లేక నన్నయ తిక్కనల మధ్యకాలము వాడని ఊహ.
2) గాథాసప్తశతిలో గణపతి – నా అనువాదములు –
జో సీసమ్మి విఇణ్ణో మజ్ఝ జుఆణేహి గణవఈ ఆసీ
తం వ్విఅ ఏహ్ణిం పణమామి హఅజరే హోహి సంతుట్ఠా – 4.72
యం శీర్షే వితీర్ణో మమ యువభిర్గణపతి రాసీత్
తమే వేదానీం ప్రణమామి హతజరే భవ సంతుష్టా
తరుణులు గణపతి శిల నుం-
చిరి నా తలగడగ నాఁడు – శృంగారములో
హరిహరి నేఁడా శిల కీ
జరలోన నమింతు నాదు – సౌభాగ్యముగా
(యౌవనములో యువకులతో ఆనందించునప్పుడు గణపతి శిలను దిండుగా ఉంచుకొన్న ఒక వేశ్య అదే గణపతికి ముసలితనములో ప్రణామములను ఇస్తుంది)
హేలాకరగ్గఅట్ఠీజలరిక్కం సాఅరం పఆసంతో
జఅఇ అణిగ్గఅవడవగ్గి భరిఅగగణో గణాహివఈ – 5.03
హేలాకారాగ్రాకృష్టజలరిక్తం సాగరం ప్రకాశయన్
జయత్యనిగ్రహవడవాగ్నిభృత గగనో గణాధిపతిః
సులభముగాఁ దొండముతో
జలనిధిఁ దా పీల్చివేసి – సలిలేంధన కాం-
తుల గగనపు నలుదెసలన్
నెలకొల్పిన గణపతి కగు – నిండుగ జయముల్
(సలిలేంధనము = బడబాగ్ని)
(తన తొండముతో సముద్రములోని నీటినంతా త్రాగి అందులోని బడబాగ్ని కాంతులను ఆకాశములో ప్రకాశింప జేసిన గణపతికి జయమగు గాక)
3) తేవారములో తిరుజ్ఞానసంబందర్ వ్రాసిన ఒక పద్యములో గణపతి జనన వృత్తాంతము ప్రస్తావించబడినది. దానిని ఇక్కడ చదువ వచ్చును – eemaata.com/em/issues/201401/3071.html?allinonepage=1" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/201401/3071.html?allinonepage=1
తిరుజ్ఞానసంబందర్ ఏడవ శతాబ్దములో జీవించెనని ఊహ. శంకరులు ఇతనిని సౌందర్యలహరిలో ప్రస్తావించి యున్నారు.
విధేయుడు – మోహన
పత్రికారంగాన్ని సుసంపన్నం చేసిన పురాణం గురించి కె.కె. రామయ్య గారి అభిప్రాయం:
08/12/2017 9:08 am
పెద్దలు శ్రీ వాసుదేవరావు ఎరికలపూడి గారికి నమస్కరిస్తూ,
( తః తః అనేది మీ కలం పేరు అని భావిస్తూ ),
“ఈమాట” అంతర్జాల పత్రిక నవంబర్ 2013 సంచికలో వచ్చిన యీ క్రింది మరువరాని వ్యాసాన్ని పాఠకులందరూ మరోసారి చూడాలని ఆకాంక్షిస్తూ …
ఆచార్య సుబ్బరామయ్య మీనాక్షిసుందరం
eemaata.com/em/issues/201311/2433.html?allinonepage=1" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/201311/2433.html?allinonepage=1
భద్రిరాజు కృష్ణమూర్తి గారితో ఇంటర్యూ గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
07/30/2017 3:07 pm
సౌమ్య గారు,
సి. పి. బ్రౌన్ అకాడెమీ వారు కృష్ణమూర్తి వారికి “తెలుగుభారతి” పురస్కారం మే 2008లో ఇచ్చారు. ఆ సందర్భంగా ఆయన ఆకాశవాణికి ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూ ఇది.
ఆ పురస్కారం గురించిన ప్రకటన ఇక్కడ చూడవచ్చు: eemaata.com/em/issues/200805/1255.html">భద్రిరాజు కృష్ణమూర్తి గారికి తెలుగు భారతి పురస్కారం
రామరసాయనము గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
06/24/2017 4:22 pm
“పరిమి శ్రీరామనాథ్ June 1, 2017 11:40 am – శ్రీ లైలా గారికి, ఈ చిత్రణ కి విశ్వనాథ వారి కల్పవృక్షం ఆధారము.”
Thank you.
విశ్వనాథ సత్యనారాయణ “నేను కల్పవృక్షంలో అచ్చంగా వాల్మీకినే అనుసరించాను” అంటారు. కానీ కొన్నిసార్లు అతిక్రమించాను అనీ అంటారు. వాల్మీకం తో విభేదించిన అట్టి ఒక సందర్భం ఇది కాబోలు.
విశ్వనాథ తను రాసిన రామాయణ బాలకాండలో, ధనుస్సు ప్రకరణంలో; బాల్య యౌవనాల సంధి (teenage) సమయంలో బాల బాలికల లో ఒకరి పట్ల ఒకరికి ఉండే సహజమైన కుతూహలం, శృంగార భావావిర్భావం, ప్రపంచంలో అన్ని ప్రాణులకూ అంతర్గతమైన మిధున కాంక్ష, అక్కడి రెండు మూడు పద్యాలలో చక్కగా చూపించాడు.
పన్నెండేళ్ల రాముడు సభలో విల్లు ఎత్తేముందే, మేడ పైన అలికిడి విని, అటు చూపు సారిస్తే, రామునికి పూర్ణ చంద్రుని వంటి సీత ముఖం కనిపించింది. ఆ పైన అతనికి బాహ్యస్పృహ లేదు. ఎప్పుడు హరుని విల్లు ఎత్తిందీ, నారి బిగించిందీ, పెట్టెలోంచి తీసిందీ, బాణం ఎక్కుపెట్టిందీ, అతనికి తెలియదు. అతని చూపు సీత ముఖం మీదే ఉండింది. విల్లుని కూడా తన చూపుకు అడ్డం రానీయడు. విల్లు ఫెళ్లున విరిగినాకే, ఆ ధ్వనికే రాముడికి పరిసరాలు తెలుస్తాయి. – అని విశ్వనాథ కవి వర్ణించినాడు.
Sure. I like that. My thoughts after reading:
1. విశ్వామిత్రుడు రామలక్ష్మణులకు శివుని విల్లు చూపించటానికే వారిని మిథిలకు తీసుకొస్తాడు. రామునికి శివుని విల్లు చూడాలనే ఉంది. విల్లు చూపించమని అడిగినప్పుడు, జనకుడు విల్లు ఎక్కు పెట్టినవాడికి సీతనిచ్చి వివాహం చేస్తాననటం రాముడు విన్నాడు కదా. ఆ రాత్రి విడిదికి తిరిగిపోయినప్పుడు అతని మనసంతా ఆ ఆలోచన ఉండదా? అతనికి కలవరం కలిగించదా? బాలుడు రాముడు శృంగార భావం అంకురించిన వాడే కాక, వివేకి కూడా అనిపించాడు.
Even though Rama is interested in the bow of Siva, as any sportsman does, it will be foolish to attempt the feat if he does not want to get married to Sita. If he does not like her, is there any point in competing? Just to show off his strength, why get stuck with a prize he does not want?
The fact Rama and Sita see each other, even if it is for an instant, is nice. Seeing Sita gives Rama the incentive to take the challenge. That Rama notices Sita’s interest in him, and he in turn is equally attracted, pleases the world that there is more than showing valor involved in stringing the bow of Siva. The world always loves Lovers.
శ్రీరామనాథ్ గారి పద్యం లోని ఊహలో – రాముడిని సీత తన ఆలోకనంతోనే ముందే గెల్చుకున్నది. ఆమె తనపై ఆసక్తి నేత్రాల ద్వారా ప్రదర్శించినందున, అతడు సభాసదులకోసం తన వీరత్వం చూపించి, సీతను గెలుచుకున్నాడు. ఆ సుందర దృశ్యాన్ని తాను చూస్తూ, అట్టి ఆనందరాముని ఇప్పటి ఈ కవి ధ్యానిస్తున్నాడు. How very nice!
With interest in sports, the following comment.
Sportsmen do want to show off their talents to entire audience. Often more to their fans in the audience. But sometimes, a single person in the audience may mean much more to a sportsman. It is said the Tennis player Jimmy Connors played so much better, when Chris Evert is in the audience. She was a rising young tennis star, and he a young player, was competing to rise in her eyes.
With interest in movies the following comment.
In the movie “A Good Year” (Based on Peter Mayle’s novel) there is a scene between two teenagers near the swimming pool in an Italian Vineyard home. The pretty young lady swims across the pool, to plant a kiss on the young hero, and says in his ear – “pardon my lips, they find pleasure in the most unusual places.” To me it is the best sensual scene of the movie. The thumping and heaving done in adult love scenes, did not gain them no.1 place, in my eyes.
Well, the readers of eemaata know already, I am a die-hard romance fan. And I love beautiful scenery, I love sport, so I love Ramayana, like I love the movie A Good Year.
2. హాస్య రసానికి ఉదాహరణంగా ఇచ్చిన శ్రీరామనాథ్ గారి 7 వ పద్యం లోని విషయం గురించి:
విశ్వనాథ తన ‘కల్పవృక్ష రహస్యములు’ పుస్తకం లో అనుకోటం; రాముడెప్పుడూ తన భార్యను జానకీ, వైదేహీ, మైథిలీ – ఇలా పిలుస్తాడే కాని ‘సీతా!’ అని పిలిచేవాడు కాడని. ఆమె బ్రహ్మర్షుల ఇంటి బిడ్డ అని రాముడు గౌరవిస్తాడు, అని ఆయన భావన.
మరి హాస్యానికైనా సీత జన్మ వృత్తాంతము రాముడు ఎత్తుతాడా? ఆమె జనకుడి కూతురు కాదనీ, ఎక్కడో దొరికితే తీసుకొచ్చి పెంచుకున్న పిల్ల అని ఆమెకు వ్యధ కలిగిస్తాడా? తన పద్యంలో, శ్రీరామనాథ్ గారు హాస్యానికి ఉదాహరణగా సీతారాముల పుట్టుకలే ఇస్తిరి. అలా ఒకరినొకరు వారి పుట్టుకల లోని unusualness/ aberrations ని గూర్చి దెప్పుకునే భార్యాభర్తలా సీతారాములు! అని విశ్వనాథ ధోరణిలో ఒక ఆలోచన కలిగింది.
ఆలోచించాక నాకైతే, బాగుందనుకోండి. ఎందుకంటే భార్యా భర్తలలో ఒకరికి నిక్కు, ఇంకొకరికి న్యూనత ఉంటే, అదెలాటి సంసారం? ఇద్దరూ సమాన ఫాయీగా ప్రవర్తించగలగాలి. ఎవరి లోనూ అంత ఘనమేమీ లేదని, ఇద్దరూ, తమను గురించి నవ్వుకోగలగాలి. కాదా!
SriRamanath, Thanks for giving the opportunity to read your poetry. Appreciate it. Have a nice summer!
Lyla
సుబంధుని వాసవదత్తా కథ: కొన్ని విశేషాంశాలు గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
05/28/2017 9:41 am
I am so looking forward to the June issue of eemaata, and the next part of this essay.
మురళీధరరావుగారి ఇక్కడి రచనలకు ముందు నేను తెలుగు సాహిత్యం ఎలాటిది చదివాను, చదివినా అది ఎలా చదివాను అని నేను ఆలోచించుకుంటుంటాను. ఇప్పుడు మరోరకమైన సాహిత్యం చదువు మొదలయిందేమో. పోనీలే మొదలయ్యింది కదా అని సంతోషిస్తున్నాను.
ఈ వ్యాసం మొదటి భాగం నేను చాలాసార్లు చదివాను. చదివినప్పుడల్లా, వ్యాసాన్ని గురించి ఏదో ఒక అభిప్రాయం రాసుకుంటూనే ఉన్నా. నా ఆసక్తి, అభిప్రాయాలు నేను చదివే ఇతర పుస్తకాల వల్ల/పట్ల కూడా మారుతూ వచ్చాయి. ఉదాహరణకు రష్యన్ షార్ట్ స్టోరీ 150 సంవత్సరాల చరిత్ర చదువుతున్నప్పుడు – ఆఖ్యాయిక, కథ అన్న విషయం మీద, వాటి నిర్వచనాల మీద ఎక్కువ శ్రద్ధ కలిగింది. అందుకని మళ్లీ వచ్చి చదివాను.
I was learning the words – roman (novel), povest (tale), skazka (folk tale) rasskaz (short story), and their changing meanings, from Charles A. Moser (George Washington University,) who wrote a 24 page introductory essay – ‘Introduction: Pushkin and the Russian Short Story.’ He considers Alexander Pushkin’s year 1830 ‘Tales of Belkin,’ are the foundation for subsequent development of the genre of short story. He also indicates, Russian literature itself moved more towards ‘prose form’ from then on.
A partial quote of a 19th century critic, Vissarion Belinsky “for if there are ideas of time, there are also forms of time” grabbed me.
మురళీధరరావు గారు ఏం రాసారు ఈ వ్యాసంలో, ఆ విషయం ఇందులో ఉండొచ్చా, ఎందుకిన్ని విషయాలు ఒకచోట! అనేవి నా కొక సమస్య కాదు. ఏ రచన లోనూ నాకలాటి పట్టింపంత లేదు. It just does not bother me. Perhaps that is why I am a big fan of Milan Kundera. God bless him, M.K talks whatever he wants, breaks where ever he feels like. That’s perfectly fine with me. This essayist does not wander half as much as Kundera.
మురళీధర రావు గారి ఈ రచనలు కేవలం ఏదో ‘విషయానికి’ సంబంధించినవేనా? వారి భాష సంగతి ఏమిటి? ఆయన భాష, నాకు ప్రవేశం లేని ఒక మాయ భాష. ఐనా గాని, ‘ఏల్చూరి’ ని – అబ్బే! ఎవరికీ అర్థం కావటం లేదండీ. ఒక పది మందిని కనుక్కున్నా, వారికీ ఏం బోధ పడటం లేదట. అందరికీ అర్ధం అయేట్టు రాయండి – అని ఎవరైనా అన్నప్పడు నాకు మనస్తాపం కలుగుతుంది. ఈయన ఈ మాయ భాష రాయటం మానేస్తాడేమో, మేమంతా రాసే దిక్కూ దివాణం లేని భాషకు దిగిపోతాడేమో, దేవుడా! ఏమిటి దారి! అని నే చేతులు పిసుక్కుంటుంటాను. మరి, ఆయన భాష కోసం కూడా నేను చదువుతున్నా. చదవాలి. అర్థం చేసుకోగలగాలి. ఎన్నాళ్లకో కొన్నాళ్లకు. Hopefully.
కాని, గమనించుకుంటే, ఈ వ్యాసాల్లో (నా సాయంకాలం వ్యాహ్యాళి లాగానే,) మొదట్లో కన్నా తక్కువ సమయంలో ఎక్కువ దూరం నడవగలగుతున్నా. అంతగా రొప్పటంలేదు. ఆయాసపడటం లేదు. కొంచెం ఎక్కువ పరిసరాలు ఆనందిస్తున్నా. Sincerely, I am a better reader of this author than before.
ఈ రచయిత పాఠకులు ఏమీ తెలియనివారు అనుకోడు. అన్నీ తెలిసినవారు అనీ అనుకోడు. పాఠకులను బేరీజు వెయ్యటం ఈయన పని కాదు. ఏదో సెలెక్ట్ ఆడియన్స్ కోసం రాయడు. విశ్వనాథ లాగా, పాఠకుల మీద వ్యంగ్యాస్త్రాలు వెయ్యడు. పాఠకులూ, మీకన్నీ తెలుసు, ఇది మీకు చెప్పక్కర్లేదు అనడు. ఇక్కడ కాదు, ఈ విషయం మరెక్కడో చెపుతానని దాటవేయడు. ఎక్కడ వివరించితే సందిగ్ధం లేకుండా పాఠకుడు చదువుకోగలడో, అక్కడికక్కడే ఆ విషయ వివరణ జరుగుతుంది.
Elchuri explains sometimes a poem in great detail, breaking it down to word level. Sometimes opens up the meaning of the poetry, by putting it into context with other poets, others’ thoughts. Basic and advanced teaching is accomplished side by side. It is a very effective, intelligent teaching. His reader need not go down a long list of references at the end of the essay, either. All required material is integrated into the essay.
Pardon me for comparing this writing style, with a meticulous demonstrative dissection by an anatomy instructor, or vivisection by a skilled surgeon – wherein they lay open a nerve, or a vessel or a muscle which ever that particular lesson is supposed to lay bare, and display. I am partial to such clear studies.
Also bear with me, for bringing up the name of the multidimensional artist Salvador Dali, who gives us the stereoscopic vision as in the oil painting of “Dali’s hand drawing back the golden fleece in the form of a cloud, to show Gala the Dawn, Completely nude, very, very far away behind the sun.” It is not easy to give infinite depth to a drawing or writing.
ఉండాలి. ఏల్చూరి లానే, రచయితల్లోనే, రచయితలను Clarify చేసే వాళ్లుండాలి. Harold Bloom – Whitman, thru Emerson, Eliot thru Whitman and Tennyson, Dickenson thru Shakespeare, –ఎందరెందరి కవుల lineage లు, అమ్మా నాన్నల DNA తో సంబంధం ఇంత కూడా లేని, మరోవిధమైన వారసత్వాలు, మానసిక, మేధా బాంధవ్యాలు తెలుసుకోటంలో ఎంత సహాయం చేస్తాడు! బ్లూమ్ గాని వారి మాటలు విప్పి చెప్పకుంటే, ఆ రచయితలు ఆ రచనల్లో, ఏమంటున్నారో ఎందుకంటున్నారో, ఏమీ తెలియక, ట్రావెల్ గైడ్ లేని విదేశీ టూరిస్ట్ లాగా, ఎంత విజ్ఞానంతో వెళ్లానో అంతే సుజ్ఞానంతో మరలి వస్తాను గదా.
I will be so lost without good writers and critics! Luckily there are. Hence, Life is gorgeous. – Lyla.
[The second part of this essay will come in the July issue – Ed.]
సుబంధుని వాసవదత్తా కథ: కొన్ని విశేషాంశాలు గురించి ఏల్చూరి మురళీధరరావు గారి అభిప్రాయం:
05/18/2017 11:02 am
మాన్యమిత్రులు శ్రీ రవి గారికి
నమస్కారములతో,
వ్యాసాన్ని సవిమర్శంగా చదివి ఎంతో ఔదార్యంతో లేఖ వ్రాసినందుకు మీకు నా హృదయపూర్వక ధన్యవాదాలు. ఆదృతి నిండిన మీ వాక్యాలు నాకెంతో ధైర్యాన్నిచ్చాయి.
మీరు పేర్కొనక మునుపు నేను An imperial history of India in a Sanskrit text ను చూడలేదు. ఇప్పుడు డౌన్ లోడ్ చేసికొన్నాను కాని, ఇంకా అధ్యయన చేయవలసి ఉన్నది. పైపైని చూస్తున్నప్పుడు ‘మంజుశ్రీమూలకల్పము’లో నేను వెతుకుతున్న మరొక సమాచారం కూడా లభ్యమై, ఎంతో సంతోషం కలిగింది. అందుకు కూడా మీకు హార్దిక ధన్యవాదాలు!
‘వాసవదత్తా కథ’లో “తత్ర కేచిత్ కలాఙ్కురా ఇవ విజితనగరమణ్డనా” అన్న ప్రస్తావన ఉన్నమాట నిజమే. శివరామ త్రిపాఠి తన వ్యాఖ్యలో దీనిని మూలదేవునికి అన్వయించి, “కర్ణీసుతో మూలదేవో మూలభద్రః కలాఙ్కురః” అని ఉన్న (పురుషోత్తమదేవుని) హారావళిని ప్రమాణీకరించాడు. ఇది నిమిత్తంగా సుబంధుని కాలనిర్ణయవిషయమై మీరు చేసిన సూచనను నేను తప్పక గుర్తుంచుకొంటాను.
ఈ మూలదేవుని గురించిన కొన్ని విశేషాలను ఈeemaata.com/em/issues/201403/3584.html"> వ్యాసంలో పేర్కొన్నాను.
“ఎక్కడ జూచినం జిలుకలు” అన్న దళాన్ని బట్టి చిలుక పలుకులు శ్రుతిమధురాలైనప్పటికీ ఉపాలంభనం కనుక కఠోరత ఆపాదింపబడి ఆ పలుకులు ములుకుల వంటివిగా ఆక్షేపతిరస్కృతాలైనాయని మూలానుసారితను ఊహించాను. తద్వ్యతిరిక్తమైన పక్షంలో చిలుకల సర్వాంతర్వర్తనీయతకు అన్యహేతువును నిరూపింపవలసి ఉంటుంది. కవినిబద్ధమైన కందర్పకేతుని ప్రౌఢోక్తి యందలి రోహిణీవల్లభాది స్మరణం అననురూపసంసర్గాత్మకం చేయబడి విరుద్ధకార్యోద్భావమైన ఇంద్రియక్వథనంగా పరిణమించటం వల్ల అర్థమూలకమైన అలంకారధ్వని ప్రతీయమానమని నా ఉద్దేశం. కాదు, మీరన్నట్లు అస్ఫుటవ్యంగ్యమని భావిస్తే – గాడ్పులకు ప్రాణభంజకత్వం, రోహిణీవల్లభునికి ఇంద్రియక్వథనస్వభావం ఇత్యాదిగా వాచ్య-వ్యంగ్యములు రెండింటికీ అభిన్నవాక్యగతహేతుమత్త్వం వల్ల తుల్యప్రాధాన్యాన్ని నిరూపింపవచ్చును.
ప్రవాహగతిని ఏకాంశంగా నిబద్ధమైన ఈ వ్యాసం మీ వంటి ఆత్మీయ సద్విమర్శకుల సుపరీక్షకు పాత్రమైనందున గ్రంథరూపాన్ని తాల్పక మునుపు దీనిని యథాయోగ్యంగా సవరించుకొనే సదవకాశం కలుగుతున్నది. అందుకు మీకు నా కైమోడ్పులు.
శూద్రకునిదని చెప్పబడుతున్న ‘వీణావాసవదత్తం’ అంతర్జాలంలో ఉన్నదేమో నాకు తెలియదు. దాని ఫొటోకాపీని త్వరలో మీకు అందించే ప్రయత్నం చేస్తాను. వ్యాఖ్యలేవీ అచ్చుకాలేదనుకొంటాను.
అర్మిలి పెంపుతో,
ఏల్చూరి మురళీధరరావు
విశ్వనాథ గళంలో కిన్నెరసాని పాటలు గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
04/16/2017 10:26 pm
<> Rest of the insightful comment deleted for brevity.
Lyla: I am completely with you! On a personal note, I was inspired to collect the poets’ voices in Telugu following a 78rpm disc of T.S. Elliott that I have seen during my early college days. A short time later came across a disc of Sarojini Nayudu reciting her own poetry. So, I started looking for such recordings in Telugu. The real motivation to submit them to eemaaTa came when I happened to visit British Library. Even today BL sells a CD of famous writers/poets voices :-). I am pretty sure that it was also the motivation for late Dr. Gutala Krishnamurti when he brought out SriSri’s (London) “mahaaprasthaanam” in 1980 with SS reciting his own poems.
Here I have come across people who believe that only the poet can bring out the beauty in his/her recitation. A cousin of mine hated the film version of “aanandam arNavamaitE” but liked SS’s version.
Nitpicking: Are you referring to (Bedrich) Smetana’s Moldau (Vltava in Czech)?
Thanks for a good piece of writing! — Sreenivas
విశ్వనాథ రెండు నవలికలు: తొలిపలుకు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
04/13/2017 8:08 pm
భాస్కర్ కొంపెల్ల గారు,
భారతదేశంలో ఆధునికత గురించి వెల్చేరు నారాయణరావు గారు చేసిన సిద్ధాంతాల గురించి మీకు అంతగా పరిచయం ఉన్నట్టుగా లేదు. ఆయన పరిశోధనా గ్రంథాల గురించి కె. వి. ఎస్. రామారావు గారు రాసిన ఈ పరిచయవ్యాసం మీకు ఉపయోగపడవచ్చునేమో చూడండి:
eemaata.com/em/issues/201301/2041.html?allinonepage=1">వెల్చేరు నారాయణ రావు: కొన్ని పరిశోధనా గ్రంథాల పరిచయం
స్థూలంగా చెప్పాలంటే, బ్రిటిష్ వారి పాలన తరువాత మనకు తెలిసిన మన సంస్కృతి, దానిలో తప్పులు, అంతా బ్రిటీషు వారు నేర్పించిందే. వారి రాక వల్లనే మనం ఆధునికులమైనామనీ, వారు వచ్చి మనల్ని సంస్కరించే ముందు మనమంతా చీకటిలో ఉన్నామనీ వారు చెబితే విని నేర్చుకున్నది. మన సాహిత్యం అశ్లీలమనీ, మనకు చారిత్రక స్పృహ లేదనీ, మన సారస్వతం కేవలం పుక్కిటి పురాణాలనీ వారు నమ్మి మనల్ని నమ్మించారు. మన సాహితీసంపద నుంచి మనల్ని దూరం చేశారు.
అయితే, వెల్చేరు గారి సిద్ధాంతం ప్రకారం, ఆధునికత 19వ శతాబ్దంలో బ్రిటీష్ పాలకులు మనకు ఇచ్చిన వరం కాదు. ఆధునికతా చైతన్యం మనకు ఇంకా ఎంతో ముందే వచ్చింది. వెల్చేరు గారు తన సహపరిశోధకులతో కలిసి, ‘ఆధునికత’కి నిర్దిష్టమైన లక్షణాలు ప్రతిపాదించారు. శ్రీనాథుడు, అన్నమయ్య, పింగళి సూరన, క్షేత్రయ్య, గురజాడ, విశ్వనాథల రచనలలో ఈ ఆధునికత పరిణామ క్రమాన్ని వెలికితీసి మనందరికీ చూపించారు.
ఇంకా ఈ సిద్ధాంతంపై ఆసక్తి ఉన్న పాఠకులు పైన పేర్కొన్న రచయితల గురించి వెల్చేరుగారు రాసిన పుస్తకాలలో ముందుమాటలు, వెనుకమాటలలో ఉన్న విపులమైన విశ్లేషణను పరిశీలించగలరని మనవి.
భవభూతి భాస్కర్ గారు: వెల్చేరు వారు మూలంలో వాడిన పదం digression. దానిని ‘అప్రస్తుత ప్రశంస’గా అనువాదం చెయ్యడం వల్ల మూలంలోని భావానికి భంగం కలిగింది. ఈ కింది పారాగ్రాఫ్‌కు ఆంగ్లమూల పాఠం ఆ దిగువన పొందుపరిచాను, చూడండి:
సురేశ్.
గజేంద్ర మోక్షం: వెక్కిళ్ళ పురాణం గురించి వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు గారి అభిప్రాయం:
04/05/2017 10:40 pm
Dear Editors:
Forgive me for the delay in responding to the comments on this article.
I have carefully read the article, listened to the audio more than once. If there is anything that could have been trimmed, it would have been the ‘over doing’ at the end of the audio. But, that was not needed, I must say. And, I have read all the comments on the article, as if I were the Editor . ( Old habits don’t die.)
First: I must admit that Ms. Uma Kaundinya has done an admirable job, in introducing to the Telugu readership a very famous American writer/humorist and an acclaimed translator from French to English, i.e., Lydia Davis. Her article encouraged me to write about Lydia Davis in Vividha of Andhrajyothy, a respectable news paper from Hyderabad.
Second: If it were not for Ms. Uma Kaundinya, I would have totally missed such a great writer who I sincerely believe that our Telugu literati should read dispassionately and I am certain they would enjoy her writings.
Now to the actual issue:
In course of discussion on her adaptation of “Hiccups and Oral History,” you have published several irrelevant comments, some almost insulting to the point of no return. But, publishing them is your prerogative as the current editors of eemaata.
I must admit, you have been generous to publish a couple of relevant comments by people who liked the ‘satire,’ and enjoyed the fun part of the write up by Ms. Kaundinya. I admire you for that.
Unfortunately, in the discussion, my name popped out on a couple of occasions.
The statements I made and wrote in a different forum were quoted, and I am now thoroughly convinced that they were totally out of context. I made some strong assertions /comments on the casual mis-representation and mis-quoting of our Sanskrit Aesthetics and our great aesthetecians. I made a point and I stick by it; Sanskrit aesthetics is science, not to be casually shoved off. One does it if one is totally ignorant. In that context, I have made those strong comments advising the folks who made those comments to read the Aesthetics carefully before making non-chalant, politically self-serving irrelevant comments to get applause or a bunch of likes in Face Book. Of course, that boosts their ego.
My comments on such irrelevance were cited here out of context to make a case against Ms. Kaundinya. Nothing can be sadder than that!
Also, my Cento poem (in the same issue) composed after borrowing from the excellent work of Velcheru Narayana Rao ( A Poem at the Right Moment) was referred and it was not at all relevant to the article in question. Such reference should get my ego boosted,(if am stupid enough!) because I have been quoted by some folks to make a point, although a point that’s completely irrelevant. I am not in the business of being quoted and jump at such activity.
Reverence to certain great books is no sin. But, taking that reverance to the extreme shows lack of understanding and sympathy.
Believe me, I have been around the “pauraNikaas,” long enough, and most of them if not all recite the famous epic stories in the “puraaNa SravaNaM,” exactly as Ms. Kaundinya humorously wrote in her lovely piece.
( Frankly it would be much worse!) One has to be around to listen to the atrocious rendering for the sake of ridiculous musicality, and in the process the pauraaNikaas kill poetry.
Ms. Kaundinya was actually more generous in her piece..
What happened? A couple of commentators who believe that they are the zealous preservers of the sanctity of their favorite epics have been overly harsh on Ms. Kaundinya. In my humble view, they missed the point irrevocably.
But, all in all, Ms. Kaundinya was able to answer these detractors with dignity ( see her reply to the ridiculous comments) and these zealots were still trying to condemn her. Not only that! The good folks who liked the article stayed out of the fray because they were mortally afraid of these zealots.
As the former Chief Editor of eemaata, I take this opportunity to request the current editors to establish and adhere to a strict policy on ‘editing and publishing,’ comments.
Regards.
Venkateswara Rao Veluri
నాకు నచ్చిన పద్యం: వసంతునితో వెన్నెలఱేడు పోటీ! గురించి వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు గారి అభిప్రాయం:
04/05/2017 8:58 pm
Dear Sri Kalluri Bhaskaram.
Did we meet in the Andhra Prabha office long time ago, with Vavilala Vasudeva Dikshitulu and Indrakanti Srikanta Sarma?
May be I am wrong. If I am wrong, forgive me. I liked reading your expose’ on “vEyipadagalu’ and Gone with the Wind. Comparisons like that are quite relevant for these times.
Keep us educated. Ignore the irrelevant insulting comments. Hope one day, the editors of eemaata will get enlightened to cut these arrogant commentators out circulation.
Best regards.
Veluri Venkateswara Rao
బావి దగ్గర: ఒక ఎక్‌ఫ్రాస్టిక్ పోయెమ్ గురించి P.R.K.Rao గారి అభిప్రాయం:
04/05/2017 2:02 am
Veluri, I read your ekphrastic poem in eemaata. Is there a mapping/attempted association between the ordering of the various grouped lines of the poem and the three segmented parts, – left, middle and the right segments (shown along side of the poem) – of the beautiful painting by Damerla Rama Rao garu ?
In any case, suppose we set aside the question of Plato’s Ideal Forms and their ekphrastic realizations either in different art forms (like poems and paintings) or even within different renderings in the same art form (like the poetic form).
Suppose then , in your different modes of being, you watched/experienced the same BAVI DAGGIRA painting and wrote different poems. The altered poetic perception of the painting ( Remember Aldous Huxley’s books, Doors of Perception, and Heaven and Hell) cannot be located in the painting alone.
Similarly,for a specific poem, if we ask a Painter to come up with a Painting of his experience of the specific poem on different occasions, the altered visual perception of the poem cannot be located in that specific poem alone.
The relationships between the poet and his poems, the relationships between the poems and the paintings, and, the relationships between the paintings and the painter form a complex Graph, with the poet, his poems, the paintings and their painter constituting its nodes/vertices, and directed arrows between those nodes forming the relationships between them.
I wanted to share how disparate my imagination of the above Graph, my enjoyment of your mix of the mundane and the metaphysical( Eliot and all), and, the immense pleasure I get in watching the painting, Bavi Daggira, can be.
regards,
prkrao
బావి దగ్గర: ఒక ఎక్‌ఫ్రాస్టిక్ పోయెమ్ గురించి వేలూరి వేంకటేశ్వరరావు గారి అభిప్రాయం:
04/03/2017 12:50 pm
Thanks Ramarao. It is my fault. I could blame the current editor(s), but I do not want to take that escapist route.
By the way, you know I am horrible at proofreading. You may not remember, but you proofread eemaata.com/em/issues/200509/65.html">మూడు ప్రార్థనా పద్యాలు, a few years ago for me.
Thanks again.
[Typo corrected – Ed.]
నాకు నచ్చిన పద్యం: కవిరాజశిఖామణి కవిత్వశక్తి గురించి ఏల్చూరి మురళీధరరావు గారి అభిప్రాయం:
02/28/2017 2:06 pm
౧. వ్యాసకర్త, వ్యాఖ్యాకర్త అనుద్ధతులై ఐకకంఠ్యాన్ని భజించటం మాటెలా ఉన్నా – నన్నెచోడుని పద్యంలోని కల్పన దోషభూయిష్ఠమని, రసహీనమని, అందులో అన్వయం సరిగా లేదన్నది విమర్శనీయాంశం. “అడరు నవాంబుధారలు” అన్న (eemaata.com/em/issues/200811/1345.html#comment-117652" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/200811/1345.html#comment-117652) పద్యం వద్ద కూడా అదే విమర్శనీయాంశం.
౨. ఇక, మన్మథుని బాణప్రయోగవిషయం: శివ స్కాందాది పురాణములలో పరమశివునిపై మన్మథబాణప్రయోగం జరిగిందనే ఉన్నది. ముందుగా మన్మథుడు హర్షణము అనే బాణాన్ని ప్రయోగించి పరమశివుని మనస్సులో హర్షాంకురాన్ని ప్రవేశపెట్టాడు. “మదనః ప్రథమం హర్షణేన తు, బాణేన హర్షయామాస పార్శ్వస్థం చన్ద్రశేఖరమ్”. అప్పుడు మన్మథప్రభావం వల్ల “శృఙ్గారై శ్చ భావై సహితా” అయిన పార్వతి వసంతునితోపాటు ఏతెంచిన మన్మథునికి తోడ్పడేందుకు వచ్చినట్లుగా పరమశివుని సన్నిధికి వచ్చింది. ఆ అదను చూసి మన్మథుడు అమోఘమైన తన పుష్పశరాన్ని ప్రయోగించాడు. “కామః స్థితోఽన్తరిక్షే స ధృత్వా తత్సశరం ధనుః, చిక్షేపాస్త్రం దుర్నివార మమోఘం శఙ్కరే” – అని శివపురాణం. అమోఘమైన ఆ అస్త్రం పరమశివుని ముందు మోఘమైపోయింది.
స్కాందపురాణంలోని కథ ఇది: మన్మథుడు తన వింటికి ఐదు బాణాలను ఏకోన్ముఖంగా ఎక్కుపెట్టి – “యావచ్ఛివం వేద్ధుకామః శరేణ” ప్రయోగింపబోయాడు. అంతలో “తావద్యాతా గిరిజా విశ్వమాతా” – పార్వతి చెలికత్తెలతో అక్కడికి వచ్చింది. పూజార్థమై పరమేశ్వరుని కంఠసీమను పుష్పమాలతో అలంకరించింది. ఆ అదను చూసి మన్మథుడు మోహనమనే తన అస్త్రాన్ని ప్రయోగించాడు. “తావద్విద్ధః శరేణైవ మోహనాఖ్యేన చ త్వరాత్, విధ్యమాన స్తదా శమ్భుః శనై రున్మీల్య లోచనే” – తత్ఫలంగా ఉన్మీలితనేత్రుడైన పరమశివుడు ధ్యానసమాధి నుంచి మేల్కాంచి, పార్వతి ముఖాన్ని చూశాడు.
కాళిదాసు వర్ణన ఈ రెండింటికి అనురూపంగానే ఉన్నది. ఆయన పౌరాణికవర్ణనలను చూడలేదనుకోలేము. పార్వతి పరమేశ్వరుని సన్నిధానంలో ఉండటం వల్ల అదే తరుణమని భావించి, మన్మథుడు వింటిని ఆయనపై గురిపెట్టి, పలుమార్లు వింటినారిని “ఆమమర్శ” = తాకుతూ సిద్ధంగా ఉన్నాడు (3-64). పార్వతి “మన్దాకినీపుష్పబీజమాల”ను ఆయనకు కానుకగా ఇచ్చింది (3-65). ఆ క్షణాననే సర్వజనులను సమ్మోహింపజేయగలిగినదని పేరుపొందిన తన సంమోహనమనే బాణాన్ని ధనుస్సుకు సంధించాడు. “హరస్తు కిఞ్చిత్పరిలుప్తధైర్యః” అన్న దళం ఆ బాణప్రయోగం జరిగినదనే సూచిస్తున్నది. అందుచేతనే ఆయన తన ఇంద్రియక్షోభమును, మనోవికారాన్ని అణచుకోవలసివచ్చింది. స్కాందపురాణంలోని మోహనబాణమే కాళిదాసీయంలో “సంమోహనం నామ చ పుష్పధన్వా, ధను ష్యమోఘం సమధత్త బాణమ్” (3-66) అని ఉన్నది.
మహావిద్వాంసులు శ్రీ మోరేశ్వర్ రామచంద్ర కాళే గారు తమ కుమారసంభవ వ్యాఖ్యలో అమరకోశంలోని మన్మథబాణపంచకశ్లోకాన్ని ఉదాహరిస్తూ ఈ “సంమోహనం నామ” అన్న ప్రయోగవిషయాన్ని వివరించిన తీరుకూడా పరిశీలనీయం:
సంమోహనం – One of the five arrows of Kma, సంమోహన స్తాపనశ్చ శోషణః స్తమ్భన స్తథా, ఉన్మాదన శ్చ కామస్య పఞ్చ బాణాః ప్రకీర్తితాః ౹౹ చ చ – shows that the two actions were in succession. ధనుష్యమోఘం &c. Cf. Rag. III. 53.
అని.
౩. మన దృష్టిలో ఔచిత్యానౌచిత్యముల సంగతెలా ఉన్నా, గంగను పరమశివుని పత్నిగా వర్ణించటం పురాణములలోనూ, కావ్యాలలోనూ ఉన్నదే.
సీ. ధారుణీగవికి రత్నమయౌషధంబులు చేఁపు పుట్టించిన క్రేఁపుఁగుఱ్ఱ
కఱకంఠునకుఁ గాళ్ళుగడిగి గౌరీకన్య ధారవోసిన మహాదానపరుఁడు
మౌనికోటికి నెల్ల మన్నింపఁదగిన మేనామానినికిఁ బ్రాణనాయకుండు
తన కూఁతుసవతి మందాకినీనదికి నాధారమై నిలిచిన తగవులాఁడు … (వరాహ పురాణం (10-48)
“గంగం దాల్చితి వుత్తమాంగమున, నం గైకోలు గావించి త
ర్ధాంగీకార” మనం, “బురంధ్రి! నిను వామాంగంబునం దాల్పనే
శృంగారోన్నతిఁ జూడు!” మంచు గిరిజన్ శీర్షాపగాబింబిత
స్వాంగానందితఁ జేయు శంభుఁడు గృతిస్వామిం గృపం బ్రోచుతన్. (కావ్యా. 1-5)
“ఆ మందాకిని మౌళిఁ బూని, నను నర్ధాంగీకృతం జేసి తౌ
నౌ మేల్మే” లని యార్య యల్గఁ, బ్రణతుండై తత్పదాంభోజయో
గామర్షంబున గంగయు న్మొఱయఁ, జూడాభోగసమ్యక్క్రియా
సామర్థ్యంబున వేఁడు శంభుఁడు గృతిస్వామిం గృపం బ్రోచుతన్. (వసు. 1-5)
౪. “అనన్యభాజం పతి మాప్నుహీతి” అన్న వాక్యానికి శ్రీ నాగమురళి గారి అన్వయమూ చమత్కారంగానే ఉన్నది. ముఖే ముఖే సరస్వతీ. “అన్యాం న భజతీతి త మనన్యభాజమ్” అని మల్లినాథ సూరి.
సప్రశ్రయంగా,
ఏల్చూరి మురళీధరరావు
నాకు నచ్చిన పద్యం: కవిరాజశిఖామణి కవిత్వశక్తి గురించి VeluriVenkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
02/28/2017 12:18 am
lyla yerneni February 25, 2017 4:14 pm writes:
లైలా! నేను చదివిన పుస్తకమూ అదే! 1910 లో వావిళ్ళవారు అచ్చువేసి ( అప్పట్లో అచ్చులో తెలుగు అక్షరాలు అన్నీ సరిగా చ్చయ్యేవికావనుకుంటాను!), రెండురూపాయలకే అమ్మిన పుస్తకం. ఎవరో చెప్పారు; ఈ పుస్తకం కానీ కర్చు లేకండా అంతర్జాలంలో దొరుకుతుందని!
మన్మథబాణం గురించి ఇలా డబాయిస్తే ఎల్లాగ?
3-70 శ్లోకం చూడండి:
స దక్షిణా పాంగనివిష్ట ముష్టిమ్‌
నతాంసమాకుంచిత సవ్యపాదమ్‌
తదర్శచక్రీకృత చారుచాపమ్‌
ప్రహర్తుమభ్యుద్యత మాత్మ యోనిమ్‌.
(# Here I must confess: I am transcribing the verse from the version in Sanskrit script. However, the commentary was by kolachalm Mallinaatha Suri in Sanskrit.)
I do not want to paraphrase it into Telugu and insult the eemaata readers. All it says is simply this: Manamatha bent his bow into an arc ( almost semi-circular, you might say!) and held the arrow in his right fist (probably pulled close to his ear) as if to deliver it. He intended to deliver the arrow. Agreed. But, he never delivered the arrow, as Kameswara Rao rightly pointed out in his essay.
Siva was irresponsible, unprovoked, and arrogantly burnt Manmatha to ashes! I say arrogantly with proof: Look at the later verses. The good Heaven-Dwellers were yelling ( rather begging!)in unison, “ Please don’t kill that poor fellow.” Did Siva listen to them? Never. And on top of it, he accused the women folk en masse, and left the mountain with all the pramatha followers!
Another thing. Lyla talks about Rutusamharam, which is absolutely not-relevant to the present discussion. ( However, it has become too common in eemaata to comment upon things off-beat and not relevant to the article in question, and I do not want to belittle that ‘established tradition.’)
A number of Sanskrit scholars, ‘desi’ and the ‘non-desi’ types expressed doubts about Kalidasa’s authorship of Rutusamharam. They claim that it was pale in comparison to his other works. Of course, some non-controversial milder folks in the group who almost deify Kalidasa think that he might have written Rutusamharam when he was a teenager and practicing the art of prosidy. ( I too like Rutusamharam, because I could understand it with little difficulty.)
Lastly I want to emphasize the following historical information. Although, people write Mallinaatha’s surname as kOlAcalam, Kolachalam, kOlaachala, etc. It is actually, Kolachala. He was from Medak area in Telengana. If you believe like all other Hindus do, I have some historical truth to reveal to you. Kolachala Mallinatha was reborn as Kolachala Suresh, again in Telengana, and was ordained to write authoritatively about the origins of Dravidian languages with particular reference to Sanskrit.
(That’s all for now. My eyes are bothering and I can’t type well. My apologies for typos.)
Sincerely,
Veluri Venkateswara Rao
నాకు నచ్చిన పద్యం: కవిరాజశిఖామణి కవిత్వశక్తి గురించి వేలురి వేంకటేశ్వర రావు గారి అభిప్రాయం:
02/18/2017 9:14 pm
ఇప్పుడు కామేశ్వర రావు, మురళీధర రావూ కుమ్మక్కయి పోయి వ్యాఖ్యాతల నోరు కట్టిపడేసారు. “ ఆహా ఏమి ఈ ఉద్ధతుల మాయ! ఏమి ఈ వైపరీత్యం?” అని మనం సరిపెట్టుకోవాలని కాబోలు!
ఈ ఇద్దరు ఉద్ధతులకీ , “శ్రీశ్రీ, ఆరుద్ర; శ్రీశ్రీ, మల్లారెడ్డి; అరసం, విరసం; ‘కాగితప్పులి విరసం’, వేలూరి; నారా, గుడిపాటి, వేలూరి; నారా,చలసాని, వేలూరీ, వగైరా, వగైరా …” సాహిత్యసమరాలు తెలియవని అంటే నమ్మశక్యంకాదు. సాహిత్యవివాదాలలో ఇలా “కుమ్మక్కు” అవటం, క్షమించరాని నేరం అంటాను. ఈమాట పాఠకులూ! మీరేమంటారు?
కామేశ్వర రావు ఉవాచ: As is the case most of the times, comments in Eemaata, transcend the essay!
అయితే transcend అన్న మాట, go beyond the limits అన్న అర్థంలో ఆయన వాడి ఉంటే, నేను Amen! అని అంటాను. మరి ఆ limits ఏవో నిర్థారించి, అమలుపరిచే బాధ్యత సంపాదకవర్గానిదే కదా! Let us en masse blame them!
శర్మ దంతుర్తి చందమామ(?)లో చదివిన జ్ఞాపకాలు గుర్తుచేసుకొని, అదేదో శివపురాణం ముచ్చటలు తెచ్చిపెట్టారు; అసలు వివాదం శివపురాణానికి సంబంధించినది కాదని తెలిసికూడా! మరొక్కవిషయం. చందమామ లోకథలన్నీ ఒకేఒక్కరు రాసేవారు. నాకుతెలిసినంతలో, ఆనాటి చందమామ రచయితకన్నా, శర్మ దంతుర్తి కే సంస్కృతం బాగావచ్చు! ఆ చందమామ కథలు రాసిన ఆయనతో నాకు పరిచయం ఉన్నది. ఆ మహానుభావుడికి, మన పురాణాల మీద పెద్ద గౌరవం లేదని నేను ఘంటాపథంగా చప్పగలను. ఆయనంటే, నాకు ఇతరత్రా చాలా గౌరవం ఉంది సుమా!
Mr. Sarma! Your arguments are based on extraneous, non-relevant epics and unreliable modern references! So, your case is dismissed, with no prejudice.
వేలురి వేంకటేశ్వర రావు
నాకు నచ్చిన పద్యం: కవిరాజశిఖామణి కవిత్వశక్తి గురించి కామేశ్వరరావు గారి అభిప్రాయం:
02/18/2017 2:36 am
వ్యాఖ్యాతలందరికీ ధన్యవాదాలు. ఏల్చూరిగారు అన్నట్టు అతనికి నేను ఆత్మీయుడినీ, ఆయన నాకు గౌరవనీయులు. అంచేత వేలూరివారి సమరాశని తీర్చే ఉద్ధతులు వేరెవరైనా రావలసిందే!
As is the case most of the times, comments in Eemaata, transcend the essay!!
సత్య దర్శనం గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
02/15/2017 1:29 pm
అన్యగామి గారు,
చాలా సంతోషం. ఈమాటలో ఇటువంటివి మరో కొన్ని ఉన్నాయి. ఇదే పేజీలో నా పేరు (కధ కింద రచయిత పేరు) మీద నొక్కితే మొత్తం డొంక అంతా కదులుతుంది. 🙂 eemaata.com/em/issues/201509/7312.html">వెడలెను కోదండపాణి, eemaata.com/em/issues/201309/2202.html">దానవోద్రేక స్థంభకుడు, eemaata.com/em/issues/201505/6664.html">యద్భావం తద్భవతి అనేవి, మరికొన్ని మీకు నచ్చవచ్చేమో. వీలున్నప్పుడు చూడండి.
నాకు నచ్చిన పద్యం: కవిరాజశిఖామణి కవిత్వశక్తి గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
02/12/2017 3:31 pm
“కాళిదాసు కుమారసంభవంలో శివుడు ఉదాత్తుడైన కావ్యనాయకుడు. అసలు మన్మథబాణం తనని తాకకుండానే మారుని భస్మం చేస్తాడు.” – The essayist.
My thoughts on the first poem:
This poem of Nannechoda does not have a prayer. It is poorly constructed. The poet lost his line of thought. He is also out of line. There is no defense for this poem.
1. Gods don’t sweat.
Please refer to poem 182, in the fifth chapter in Srinadha’s Sringara Naishadham. Where Damayanthi is trying to distinguish the mortal Nala from Gods.
మ. ధరణిం బొందని కోమ లాంఘ్రి కమల ద్వందంబులున్, ఘర్మ శీకర సిక్తంబులు గాని ఫాలములు…
If Indra, Agni, Yama, Varuna -these gods, they don’t sweat, Parvathi and Siva who are higher caliber gods, why would they sweat? That’s preposterous.(Apparently Shakespeare caused some disgust to the critics like C.S. Lewis when he made Venus and Adonis sweat, in his play. May be Adonis can sweat but Venus the goddess of love to sweat! That’s a No. No.)
2. Comparing Siva to Himavanthudu, father of Parvathi is totally out of line. Indecent. Then the poet to drag Ganga into the bad metaphor muddle, is beyond bad taste.
Kameswara Rao ( ‘garu’ – seems to be no longer implied – but incorporated and implemented as part of upgrade package of eemaata 2017) – made an interesting comment. That in Kalidasa’s Kumara Sambhavam – Siva is not hit by arrows of Manmadha. Siva only came under the spell of Parvathi’s beauty. So I read the scene again. I do think there is some ambiguity. I thought Kalidasa probably is having the same protective anxiety towards his hero Siva, as he had for his hero Dushyamtha. And is being vague.
However, after reading a few times, it appears to me Manmadha did release a few arrows. (His bow is loaded with arrows. Why would he tweak the bow string, if he is not releasing the arrows? Who pulls the trigger of a loaded gun, if not to release the bullets?) Surely his drugged arrows caused some altered sensorium in Siva, and made him feel romantic towards Parvathi. Siva notices the change in him and looks for the possible causes, other than Parvathi. Siva then spots Manmadha lurking around, ready to release his sammohanastra. In a sudden burst of anger he turns Manmadha into cinders. That anger of Siva could be drug induced too. Once the short acting drug is out of his system, all spell is broken. Siva regains his balance. Parvathi leaves disappointed. The story moves on.
Anyway, what I wanted to say is, it is dramatic to incinerate Manmadha, under the influence of drugs, but it’s unconscionable if Siva takes it out on Manmadha, for no reason at all.
3. About small sweats of Siva breaking out into streams of sweat -as big as- rivulets of Ganges is totally ridiculous.
Then I have to think of impending hypoglycemic coma, as well as compounded drug toxicity in Siva and have to call paramedics.
The poet at this point is totally lost. The poem became irreparable.
Also, I really think some poets, artists, have to come off this image fixation of Siva – having moon and Ganga plastered to his head. Giving Siva no room to move around. As though, wherever Siva is going these two have to go with him. I think the older poets’ imaginary visions are much grander. That Siva is Omniscient. Magnificent. He is so high, that moon appears to be a jewel on his head. He is so powerful a guy, that he is requested by Gods to facilitate bringing the mighty Ganges from heaven to earth. Because he is the only one who can withstand her force of impact, reduce it and channel her for the benefit of mortals. None of these imaginary celestial characters are glued together forever.
I dislike the rude, vulgar illicit 2nd wife impositions on Ganges. She is a grand person in her own right. I even dislike the idea of అర్ధ నారీశ్వర -Drawing Siva and Parvathi as one body. (Beautiful broad concepts being distorted by very narrow interpretations in subsequent art forms.) I just think a man and a woman should have their own space, their own bodies, they cannot be united all the time. What a boring burden then they become to each other. Constantly dragging each other around.
అదిగో అలాటి వెర్రి ముదిరితేనే, “దీని బర్రె మొకం ముండది ఇదొకటి నా పానానికని…” అనే సిట్యుఏషన్ వస్తుంది. I am on the guy’s side at that point, in that poem. That is a good poem. I took a side in that line. ఫెమినిస్టులు నా తిత్తి తీసినా సరే. It is not only women’s lives matter. The guys’ lives matter too.
I am all for freedom. All around.
Lyla
తాటిపండుకల్లు గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
02/09/2017 9:14 pm
“Hello Lyla!
When you say “పండు తాటి కల్లు,” do you mean that the palmyra tree is ripe and old enough…”
No sir! I meant పండు కల్లు. Ripe toddy. పులిసిన కల్లు కాదు. కల్తీ కల్లు కాదు. పండు కల్లు.
ఎండు తాటి మట్ట, ఎండు కొబ్బరి మట్ట అంటే తాటిచెట్టు, కొబ్బరి చెట్టు ఎండిపోయినవని కాదు, మట్ట ఎండిపోయినదనే.
పండు తాటికల్లు అంటే కల్లు పరిపక్వమైందని. Palmyra tree గురించి కాదు.
తాటిపండుకల్లు అన్న heading పొరపాటనీ, కవితలోని పండుతాటికల్లు usage సరి అని నేననుకున్నా. కారణం మీరూ చెప్పారు కదా. తాటికాయ నుండి కాదు కల్లు తీసేది. తాటికాయ ల్లోని ముంజెలు (seeds 1-4) లేతవి, తింటారు. ముదురు ముంజెలు బాగుండవు. ముదిరిన తాటికాయలు పాతేస్తే కొత్త తాటి మొక్కలు వస్తాయి. అవి లేతగా ఉన్నప్పుడు తేగలంటారు. అవీ కాల్చుకు తింటే బాగుంటాయి.
తాటిచెట్టు ఏ భాగమూ పల్లెటూరి వాళ్లు ఊరికే పోనివ్వరనుకుంటా.
తెలుగు పల్లెటూళ్లతో మీ చిన్నప్పటి పరిచయం నేననుకోటం, తాటియాకులు, తాళ గ్రంథాలు, శ్లోకాలు వైపనీ, నా చిన్నప్పటి పరిచయం చావిళ్లు, వాములదొడ్లు, గొడ్లు, తాడి చెట్లు, తాగుడు, బూతుల పురాణంతో నని. ఐనా ప్రస్తుత పల్లెల్లో మీరూ లేరు, నేనూ లేను. అక్కడ ఇప్పటి వ్యవహారాలు నాకైతే కొంచెం కూడా తెలియవు.
కవితలో అన్ని మాటలూ తెలియక పోయినా ‘సారాంశం’ నాకు తెలిసింది. కవిత నచ్చింది. మీరు బాగుందన్నాకేగా చదివింది. 🙂 Sure I trust you.
Looks like we are getting inebriated on eemaata articles. Naples is equally intoxicating. Come visit వేలూరి గారూ! Come visit.
Lyla
తాటిపండుకల్లు గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
02/05/2017 10:26 am
That’s a peach! Lovely!
I guess “పండు తాటికల్లు” is rightly fermented, ready to drink white toddy. Not ‘moonshine’ which could kill you. The guy is a regular Pinocchio. If it is not for his bad friends, he would be straight and his nose won’t grow so.
I am enjoying the company of all writers and critics here, who are writing with such good humor and easy grace.
The magazine is so good looking this year, my compliments and thanks to the eemaata administrative team. Feel like placing more computer screens around, to pump up more power, tech glitz into 2017.
Having a ball! Have a great Super Bowl Sunday! Enjoy some pizzas soaked in rum and vodka. – Lyla
తాటిపండుకల్లు గురించి వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు గారి అభిప్రాయం:
02/02/2017 7:12 pm
Excellent poem.
కవిత మొత్తంలో అందంగా ఇమడని ఒకేఒక్క మాట, “బుద్ధిమంతుడు.”
మరో విషయం. తాటికల్లు గురించి నాకు మరుపురాని అనుభవాలున్నాయి. పండిన తాటిపండునుంచి కల్లు రాదనుకుంటాను. ముదిరిన ముంజెలొస్తాయి. కవి ఉద్దేశం వేరుకావచ్చు.
ఏది ఏమయినా I am a strong believer in Roland Barthes. It’s the reader that really completes a poem.
అబినందలతో,
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు.
ps: When I was the Chief Editor of eemaaTa, where were you? Hybernating?
రాసక్రీడాష్టకము గురించి వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు గారి అభిప్రాయం:
01/15/2017 7:42 pm
Dear eemaata readers:
I have been privately nitpicked by a scholarly friend.
Frances Wilson is a SHE, not a He. I should have remembered it better than others since I had a secretary by the same first name for a number of years. I sincerely regret the gender error.
Veluri Venkateswara Rao
ఉగాది పాటలు గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
01/08/2017 12:46 pm
సత్యసాయి గారు,
రెండు ఆకాశవాణి ఉగాది కవిసమ్మేళనాలు సెప్టెంబరు 2013 సంచికలో వున్నాయి.
eemaata.com/em/issues/201309/2212.html" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/201309/2212.html
జనవరి 2017 గురించి Madhav గారి అభిప్రాయం:
01/04/2017 9:09 am
రవిగారూ, నమస్తే.
మీ అమూల్యమైన అభిప్రాయాలకు కృతజ్ఞతలు. ఈమాట కొత్త రూపంలో మరికొన్ని మార్పులు చేయవలసి ఉన్నాయి. వాటిపైన పని చేస్తున్నాం.
1. ఏ రూపమైనా కొంతకాలానికి మూసగా మారక తప్పదు. పాత రూపం ఇప్పటి సాంకేతికతను ఉపయోగించుకోలేక పోతుండడం వల్ల, ఈ కొత్త రూపం తేవలసి వచ్చింది.
2. గ్రంథాలయం, పాఠకుల అభిప్రాయాలు తదితరమైనవి ముందు పేజీలోకి త్వరలో తెస్తున్నాం. అలాగే పాత సంచికల లింక్ కూడా.
3. ఆ ఈంగ్లీష్ టాగ్ లైన్, తెలుగు రానివారు ఈమాట పేజ్ కు వస్తే మనమేమిటో తెలుస్తుందనే చిన్న ఉద్దేశ్యంతో పెట్టినది. అందుకే ఈమాట గురించి అని తెలుగులో About eemaata అని ఇంగ్లీషులోనూ ఉన్నది. ఈ చిన్న విషయం గురించి మీ వ్యాఖ్యలు హేళనో, వ్యంగ్యమో మరేమో మాకు అర్థం కాలేదు.
ఏదేమైనా, కొద్దికాలం ఓపిక పట్టండి. పాఠకుల అభిప్రాయాలు మాకు తెలిసేకొద్దీ అందరికీ నచ్చేలా, సులువుగా ఉండేలా తయారు చేస్తాం.
జనవరి 2017 గురించి రవి గారి అభిప్రాయం:
01/04/2017 5:50 am
ఈమాట – కొత్తరూపం ఇదివరకటి రూపంకంటే భిన్నంగా ఉంది. కానీ ఈ కొత్తరూపు కూడా కొంతకాలానికి మూసగా అవుతుందని అనిపిస్తున్నది. ఆలోచించాలి. పెద్ద ఖతులకు, శీర్షికలకు కళ్ళకు ఇబ్బంది కలిగించే ఆకుపచ్చరంగు, పైన లంకెలకు కాషాయరంగు – ఇవి warm/hot colors అనుకుంటాను. వీలైతే అభిప్రాయాలు సేకరించి, వాటిని Cool colors లో మార్చటం గురించి ఆలోచించగలరు.
– కొత్త ఖతి బావుంది. పాత ఖతి మార్చి చాలామంచిపని చేశారు. అక్షరాల మధ్య, వాక్యాల మధ్య ఖాళీ కూడా ఆహ్లాదకరంగా వుంది.
– ఈమాట పత్రిక శీర్షిక క్రింద – ఇంగ్లీషులో సబ్ టైటిల్ ఉంది. EEMAATA: AN ELECTRONIC MAGAZINE IN TELUGU FOR A WORLD WITHOUT BOUNDARIES. ఎందుకిలాగ? ఈమాటకు తెలుగు రాదా? లేక ఇంగ్లీషంటే మోజా? లేక అమెరికాలో నివసించే తెలుగువాళ్ళకే ఇది పరిమితమా?
– “పాఠకుల అభిప్రాయాలు” లంకె, పేజీకి చాలా క్రింద వైపు మూలన ఉంది. ఇది కనబడేట్టుగా పైనెక్కడైనా ఉంటే బావుంటుంది. ఆ పేజీ చాలా తరచుగా పాఠకులు రెఫర్ చేస్తారని అనుకుంటాను. వీలైతే నంబర్ ఆఫ్ క్లిక్స్ చూడండి.
– క్రింద ఎడమవైపున “తేనెపట్టు” అని రాశారు. లంకె మిస్సింగ్.
– గ్రంథాలయం లంకె ఎక్కడ? అలాగే ఇదివరకటి సంచికలలో “ఫలానా నెల సంచిక” కు ఎలా వెళ్ళాలి?
– పాఠకుల అభిప్రాయాల పేజీలో అటు వైపున “గ్రంథాలయం” ఉంది. ఎందుకలాగ?
– పాఠకుల అభిప్రాయాల పేజీలో ఇటువైపు మార్జిన్ చాలా దళసరిగా ఉంది.
ఏమైనా సరే, కొత్తగా ఆలోచిస్తున్నందుకు, కొత్తదనం కోసం ఆలోచిస్తున్నందుకు అభినందనలు, ధన్యవాదాలు.
శ్రీనాథుని ఆంధ్రీకరణ సూత్రం: అర్థపరిశీలన గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
11/27/2016 7:18 pm
“Dr Yerneni: I am not exactly your fan…”
But, I am your fan. తహ్! You had me at hello!
If not my fan, Will you rather be Lady Windermere’s fan? Oh! I must tell you this, a recent movie I saw on gays – thanks to Netflix is – “Those people”. It is poignant. That movie haunts me in a sweet way, and as I write here, I think I will watch it again today.
It may appear strange, but I have deep longings not so much for real people/artists, but for some people’s art. Because I have craving for Gustave Klimt’s paintings, recently I visited The Neue gallery and I was so happy to see the painting of Adele Bloch-Bauer, and many other beautiful pieces. (You know -the only existing Telugu poem on the enormously famous painting, “The Kiss” could be mine. And it is in this magazine.)
These days I get more invitations from art galleries, hotels and less from family. I think there is a family gathering for Thanksgiving somewhere, and I have a feeling I was artily excluded. Perhaps they feared there could be some post -election gloating from me, – after my proclaiming on election night, Trump as- the Howard Roark of New York, (a builder/architect, an individual against press, individual against collectivism) and asked them to listen to the courtroom speech of Roark as delivered by the tall upstanding Gary Cooper in the movie “The Fountainhead.”
These are very interesting times, and this hobnobbing at eemaata are as priceless as evenings in the lounges of hotels Carlyle in NY, or Naples Grande in FL. The Press show their press card, and I show my ‘Fan’ card, to get inside the comment boxes in this magazine.
I am following the discussion.
Thanks Much.
Lyla
తెగులుకి శిక్ష గురించి శర్మ దంతుర్తి గారి అభిప్రాయం:
11/02/2016 10:48 am
eemaata.com/em/about" rel="ugc">http://eemaata.com/em/about
నాగమురళి గారు
పైనిచ్చిన లింకులో ఈమాట గురించి రాసారు. అందులో “కాలానుగుణంగా” అన్న మాట బట్టి ఇది కూడా వేసుకుంటారనుకుని, నాకొచ్చిన అతి “లో లెవెల్” (అంటే పదో తరగతి తెలుగు మా-త్ర-మే అని ఒప్పుకోవడానికి ఏమీ సిగ్గు లేదు) వాడి అప్పుడప్పుడూ చదివే బ్లాగుల్లో విషయాలు చూసి, అచ్చులో పేరు చూసుకోవచ్చనుకుని ఇది రాసాను. మీకున్న సంస్కృత ఆంధ్ర పరిజ్ఞానం నాకు లేదు. నాకు తెలుగూ, ఇంగ్లీషు కూడా సరిగ్గా రావు. వేరే భాషల గురించి చెప్పనేల? దీనికి ప్రూఫ్ కావాలంటే వినండి. నాకు హైస్కూల్లో తెలుగుకి వచ్చిన మార్కులు నూటికి నలభై శాతం మాత్రమే. అలా అత్తెసరుగా గట్టెక్కాను.
దీని మూలాన ఈమాట స్థాయి తగ్గిపోతుం/యిందని తెలియలేదు; క్షంతవ్యుడను. దయచేసి ఈమాట స్థాయి పెంచే రచన ఎలా ఉండాలో తెలియచేయగలరు. మీ సూచన చూసాక అటువంటివి రాయడానికి ప్రయత్నం చేస్తా. అది కుదరక పోతే మళ్ళీ ఏమీ రాయను లెండి. మీకు ఇక్కడ చెప్పడం ఇష్టం లేకపోతే ఎడిటర్ గారికి చెప్పండి – ఇలా స్థాయి తగ్గించే రాతలు వేసుకోవద్దని. ఆయన నిర్ణయం ప్రకారం నడుచుకోవడమే మనందరికీ మంచిది కదా? నమస్కారం.
English and Telugu Lexicons: Parallel Trajectories గురించి P Mallikarjuna Rao గారి అభిప్రాయం:
10/10/2016 8:19 am
It is an extremely well written article with well substantiated argument. The author draws a parallel between English and Telugu to show how both these languages are enriched by borrowings from other languages. He presents a counter argument against the purists and proves with enough illustrations how Telugu is enriched by loan words. He enlightens us with illustrations from Portuguese and TAPU. The article must be an eye-opener for many Telugu pundits who stress only upon the borrowings from Sanskrit. The recently excavated inscriptions in Telangana show that the earliest Kavya written in Telugu is by Pampa called Jaina Purana not the Telugu Mahabharatam by Kavitrayam. I want this article to be read by all Telugus. Thanks eemaata for publishing this.
గడి నుడి – 1 గురించి Ramulu P C గారి అభిప్రాయం:
09/03/2016 2:15 pm
The Puzzle is good. Since I do not find any submission button, is it (completed puzzle) not to be submitted to eemaata ??
నాకు నచ్చిన పద్యం: మాధవపెద్దివారి మధుర స్మృతికావ్యం గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
08/03/2016 7:01 pm
Thanks to the contributors, for making it possible to get to know the Telugu Poet మాధవపెద్ది సుందర రామశాస్త్రి. I did not know him before. I am glad, I do now.
I like to get into some discussion on the essay. Because genetically I am contentious. But first, in the same spirit of essayist – which is appreciation of poetry- I am presenting this writing on Duvvuri Ramireddy’s literary work/s. (I like Telugu Script. I feel some of the beauty of any language is associated with its script. So I typed this writing of mine – which is originally published in “RTS” in the racchabanda Yahoo groups, in Dec 2006, – now into Telugu, for readers of eemaata.) Please read on, if you wish.
At some point in my reading I have stopped looking at “పానశాల” as a translation and started looking at it as a love poem.
పానశాల ఒక ప్రేమ కావ్య ఖండిక. పానశాల ఒక విరహ గీతిక. పానశాల ఖయ్యాము అనువాదముగా భావించటం మాని చదివితే అందులో రామిరెడ్డి హృదయ సాక్షాత్కారం జరుగుతుంది. ఈ రామిరెడ్డి ఒక చక్కని స్వభావం కల యువకుడు. ఒక సంపన్నుడు. ఒక మోతుబరి రైతు. అన్ని విషయములయందు ఆసక్తి ఉన్నవాడు. సైన్సు, సాహిత్యము, సంగీతము, భాషలు, వ్యవసాయం, ఇతనికి ఇష్టంలేని వస్తువులేమున్నాయి. అందమైనవన్ని ఇతనికి ప్రియాలు. చక్కని మేడ కట్టుకున్నాడు. ఆ మేడను అందాల మందిరంగా అలంకరించుకున్నాడు. అందులో తన భార్యతో కాపురం ఉంటున్నాడు. ప్రపంచంలో కొందరు తెలివైన వారయ్యీ, ఆలోచనలో వక్రత లేకుండా పూర్తిగా మధుర భావనలతో నిండిన వారుంటారు. భార్య నిజంగా అందగత్తో కాదో కాని వీరికి అందంగా కనిపిస్తుందేమో. నిజంగా అందమైన భార్యలున్నవారుంటారు. సర్వ సమర్ధులైన భార్యలున్నవారుంటారు. ఐనా ఉత్తమ హృదయం లేని వాడికి భార్య అందం, గుణం మనసుకు పట్టదు. రామిరెడ్డి అలా కాదే! స్వచ్ఛ హృదయుడు. రామిరెడ్డి రాముని వంటి వాడు. తన భార్యను గాఢంగా ప్రేమించిన వాడు.
కొంతమంది జీవితంలో ప్రేమ అనే భావనే లేకుండా జీవితం గడుపుకోగలరు. వీరికి అన్నీ డబ్బులూ దస్కాలూ, లెక్కలూ డొక్కలూ, సంఘాలూ సంస్కరణలూ కనిపిస్తాయి. ఎవతికి ఎవడిని ఎలా కట్టబెట్టాలి అందులో బాధ్యతలు, బరువులు, లొసుగులు కిటుకులు, ఇదీ వీరి ఆలోచన. సంఘం నియంత్రిస్తే, ఆ చట్టానికి కట్టుబడి ఏదో కర్మకాండలు చేసుకుపోయేవారికి ఈ ప్రేమ సుఖం అనుభవంలోకి రాకపోవచ్చు. మనకు అనుభవం కాని సుఖం లేనే లేదనుకుంటారు కొందరు శుంఠలు. అసలు కొన్ని సుఖాలే దండగ అనుకునేవాళ్లు, అందరినీ బలిపీఠాల మీద కెక్కించగల సమర్ధులు. కొందరు ‘రోఠీ కపడా మకాన్’ మేధావులకు అదే పెద్ద సమస్య. ‘तेरी दो ढकिये की नौकरी में मेरा लाखों का सावन जाये’ ఆలోచన వీరి మెదడులోకి రాకనే పోవచ్చు.
కానీ ప్రేమికులకు సంఘమే లేదు. వారు ఒకరి కొరకు ఒకరి అందంలో, ఒకరి ఆనందంలో ఇంకొకరు జీవిస్తారు. వారు కలిసి ఉన్న సమయం వారికి స్వర్గం. ఒకరినుండి ఒకరు వేరు పడిన సమయం నరకం. అధిక తెలివితేటలు ప్రదర్శించకుండా, ధనమూలం జీవితం కాకుండా, ఆదర్శాల ప్రదర్శనమే జీవితం అనుకోకుండా, వ్యక్తికి వ్యక్తికి మధ్య ఉండే స్నేహం, ప్రేమ అనుభవించగల, సొంత జీవితం జీవించగల అదృష్టవంతులున్నారు.
రామిరెడ్డి అటువంటి అదృష్టవంతుడు. అటువంటి వాడికి చిన్న వయసులో భార్యా వియోగం సంభవించింది. భార్యతో గొప్ప ప్రేమ బంధంలో ఉన్నప్పుడు, వియోగం కలిగింది. ప్రేమ లభించినవాడికి గదా, ప్రేమ చెయ్యి జారినప్పటి బాధ అనుభవానికి వచ్చేది. సంయోగమే లేని వాడికి వియోగమెక్కడిది? దుర్భర దుఃఖంలో అల్లాడుతున్నప్పుడు అతనికి ఖయ్యాము రుబాయీలు సహాయమయ్యాయి. రిబాయత్ అతని శోకాన్ని అతని నుంచి బైటకు దొర్లించింది. “ ఘల్తాన్ ఘల్తాన్ హమీరవిద్ తా బెలగు” అని ఆటలాడుతూ అన్న ఒక చిన్ని బాలుడు పలికినది కవిత్వమై, ఆ పిదప నిర్దుష్టపు రూపు దిద్దుకున్న రుబాయీలు, ఖయ్యాం వంటి శాస్త్రజ్ఞుడు, కవి, మానవ జీవితానుభవమే కవితగా పలికించిన రుబాయీలు – ఎన్నో ఏళ్ల తర్వాత ఎక్కడో తెలుగు దేశం లోని ఒక్క తప్త హృదయాన్ని, ఒక మహా వేదన నుండి గట్టెక్కించాయి. పారశీకము నేర్చుకోడము, అన్ని వందల పద్యాలను మళ్లీ మళ్లీ చదవటము, అందులోని భావమును గ్రహించటము, ఆ చదువులు, ఆ తిరగరాసుకోటాలు, ఇవి అతని మేధకు ఒక పనిని కల్పిస్తాయి. అందులోని వేదాంతము – ఎవ్వరికీ ఏదీ శాశ్వతం కాదని, అన్నీ పోగార్చవలసిందే అనీ, ఏ దుఃఖమూ తనదొక్కడిదే కాదనీ – ఈ విషయాల స్మరణలో కొంత సాంత్వన లభిస్తుంది. పద్యాల లోని మధురతకు అతని మనసు లోని మధురతకు సమన్వయం కుదురుతుంది. అతని నైజం మార్చకుండా, అతను ప్రేమలో అనుభవించిన తియ్యదనాన్ని మళ్ళీ ఇంకోమారు తలపుల్లో నిలిపే, అతని దుఃఖాన్ని మళ్ళీ తియ్యగానే వెల్లడి చెయ్యగలిగే, తానై తలచని, విధి విధించిన అవకాశం అది.
ఖయ్యామును ఒక కవి ఒకలాగా భావించుకుంటే, ఇంకో కవి ఇంకోలాగా ఊహించుకోవచ్చు. లత ఖయ్యామును అందంగా సొంతగా భావన చేసింది అనిపించింది నాకు. ఆమె మోహనవంశి ఎప్పుడూ గొప్పగా వేరుగా పలుకుతుంది. రామిరెడ్డి ఖయ్యాము, చలం ఖయ్యాము అనుభూతి ఒకటి కాదు, కాలేదు. రామిరెడ్డి పానశాల చలం రాయలేడు. చెలంకు ఛందస్సుతో పద్యాలు రాయడము రాకపోవటమే కాదు. చెలం స్వభావం వేరు. ప్రపంచంతో, స్త్రీతో, అతడి సంబంధం అతడి ప్రేమ మార్గాలు, అనుభవాలు, ప్రకటనలు వేరు.
రామిరెడ్డి ఖయ్యాము లో, భోగ లాలసత కాదు. ప్రేమ, విరహము, బాధ ఎక్కువ ఉన్నాయి. పానశాల పద్యాలలో రామిరెడ్డి పగిలిన హృదయం ఉంది. పద్యాలు మొదలుకు ఖయ్యామువే కాని, రామిరెడ్డి పానశాల పద్యాలు కూరుస్తున్నపుడు అతని మనసులోని మూర్తి అతని భార్య. అతను కొన్ని కొన్ని రుబాయీలను అతికినప్పుడు, అందులో భావం వెలికి తెస్తున్నానని అనుకున్నప్పుడు వెలికి వచ్చినది అతని మనసులోని వియోగ విషాదమని నా మనసుకు తోస్తూ ఉంది.
చదువరులు మీరే కింది పద్యాలను చదివి నిర్ణయించండి.
చెలియ, మనోహర ప్రణయ శీతలతన్ సుఖించు నా మనం
బలమటతో తపించు నకటా! భవదీయ వియోగ కీలలన్;
దెలియదొ, సాఖి యార్తులకు తియ్యని మందని, ప్రాణముల్ తదం
ఘ్రుల విడిపింతు; రమ్ము, బ్రదుకున్ నిలబెట్టెద నెట్టి యాసలన్.
వలపుల దివ్వె, నీ మృదుల పాద లతాంతము ముద్దుగొందు; న
న్యల మధురాధరంబులయినం దులతూగవు దాని తోడ; రా
త్రుల సహవాసకామినయి రోసియు నిన్ గనలేక భగ్నవాం
ఛల చివురించు లజ్జ పెలుచం బవలెల్లను బుత్తు దీనతన్.
చెలియరో, నీ వియోగమున చిత్తము చీకి కృశించె; నీవు నే
వలనికి పోయినన్ విడువ పయ్యెదకొంగు; నిరంతరంబు ని
న్వలచినవార లెందఱొ వనారిలి కూలిరి నీవు పోవ; నే
డెలమి దొలంక వచ్చితివి; ఎందఱు నీ బలిపీఠి జత్తురో!
లలనా, కోమలమైన నీ తనువు నేలన్ లీనమై పోయి య
వ్వల నానావిధ భాండభాండికల రూపంబెత్తు; తత్త్వజ్ఞులీ
చల వృత్తంబును నమ్మబోరు; నిరయ స్వర్గాను సంధాన క
శ్మల చిత్తంబు పురాతనాసవమునన్ స్నానంబు గావింపుమా.”
All the above appears to me that he is in his own sorrow. He had slipped into his own life and is expressing his agony.
There are a set of poems he wrote separately on his wife – “భగ్న హృదయము,” “ప్రియా వియోగము” From them I quote:
కన్నులు విప్పి చూచితిని కాంతశవంబును, జేతితోడనే
యన్నులమిన్న కాష్టమున కగ్గి రగిల్చితి, నింత చేసియుం,
జన్న తెఱంగెఱింగియును సంశయమొందును బాడు బుద్ధి! యా
పన్నుల చిత్తవిభ్రమపు పాటులు నిట్టివియేమొ యెల్లెడన్!
కలలోన తలంపలేదు గద యో కల్యాణి, నీ కింత లో
పల నూఱేడులు నిండునంచు, విధి దుర్వారప్రభావంబు మ
ర్త్యులయత్నంబు నధ:కరించుగద! వైద్యుల్ దివ్యసంజీవి చెం
బుల త్రావించియు పూర్వ దుష్కృత ఫలంబున్ మార్చలేరైరిగా!
I see the same loving heart and no big difference in the poems. Do not fault me, if somewhere along the line, in my reading, I have stopped seeing Panasala as Rubaiyat’s translation and I have started seeing it as ప్రేమ కావ్యము. Every poem in Panasala is soft in sound, is singable. But, sorry! You cannot recite or read all of them because your eyes will brim with tears and you cannot read the page anymore.
ఎందుకో అసందర్భంగా నాకు పానశాలలో ఒక్కో పద్యమునకు, అడవిలో బృహత్కథా సరిత్సాగరము చదువుతూ గుణాఢ్యుడు, ఒక్కొక్క కాగితం మంటలో కాలుస్తుంటే, అడివి జంతువులు వింటూ కన్నీరు కార్చే దృశ్యం స్మృతిలో కనిపిస్తుంది.
Deeply saddening they are, sadly sweet they are an attempt should be made to sing the whole set of poems of Panasala. Hopefully someone with sweet voice that can speak out the anguish of loss of a love, will recite and record these poems.
Yes! I like a good singer to sing Duvvuri’s Panasala. Alternately, if one sings Panasala as Duvvuri’s love song, one may become a great singer.
Thanks,
Lyla
“చందమామ” జ్ఞాపకాలు గురించి దేవులపల్లి శ్రీనివాస మూర్తి గారి అభిప్రాయం:
07/30/2016 8:50 pm
హృదయాంతరాళ్లలో … మా చిన్ననాటి … తీపిగురుతుల్ని … తలపిస్తూ (పాత సినిమాల్లో పాత్ర ముందు “జిలేబీ చుట్టలు తిరుగుతున్నట్టన్నమాట ) మమ్మల్ని ఆ “తరానికి ” తీసుకెళ్లడమే కాకుండా .. ఇప్పటికీ మాకు తెలియని చాలా విషయాల్ని పొందుపరచి సంగ్రహంగా తెలియజేసిన శ్రీ రోహిణీ ప్రసాద్ గారి “శైలి ” మనసుకు హత్తుకునేలా వుంది . వారికి నా కృతజ్ఞతలు , అభినందనలు . ఈ నా ఆనందాన్ని నా “పేస్ బుక్ ” మిత్రులతో ఈ విధంగా పంచుకున్నందుకు నాకు చాలా ఆనందంగా వుంది .
*****
” దేవులపల్లి శ్రీనివాస మూర్తి::రామవరప్పాడు (పో) విజయవాడ 521108
“చందమామ” జ్ఞాపకాలు
నింగిలో మెరుస్తూ మురిపించిన చందమామని ఆ “బాల రాముని” కోసం “అద్దం” లో చేతికందించాడ.. రామాయణంలో నాటి దశరధుడు తన “గారాల పట్టి ” కోసం …… అది పురాణమైతే … నేటి బాలలే రేపటి పౌరులని తలచి .. మహామహులు , వారి మేధోవికాసం కోసం …మహామహులు , చందమామని మన “చేతి” కి అందించారు
మా చిన్నతనంలో “చందమామ ” కోసం తపించే వాళ్ళం , పోటీ పడేవాళ్ళం ముందుగా చదివెయ్యడానికి ….” బాలానందం ” కార్యక్రమం వినడానికి “రేడియో ” చుట్టూ ఈగల్లా మూగినట్టు , చందమామ కోసం తపించే వాళ్ళం …..
14 భాషల్లో ఆబాలగోపాలాన్నీ కొన్ని దశాబ్దాల పాటు తన తో మమేకం చేసుకున్న “చందమామ ” కి “సృష్టికర్తలు ” , మూల విరాట్టులు పూజనీయులు , ధన్య చరితులు .. ఎందరో మహానుభావులు …..
(For many decades, Chandamama’s illustrators defined the look of the magazine. They included such names as M.T.V. Acharya, T. Veera Raghavan, who signed his work as Chithra; Vaddadi Papaiah, who signed as Vapa; Kesava Rao who signed as Kesava; M. Gokhale; and K. C. Sivasankaran, alias Sankar, who joined Chandamama in the year 1951, and continues to draw even now in 2011, in an unbroken association of 6 decades! Later artists such as Shakthi Dass; M. K. Basha, who signed as Razi; Gandhi Ayya, aka Gandhi; and P. Mahesh (Mahe), also continued the tradition into current times.[2] Initially, the covers were printed in four-colours, while the illustrations inside used line drawings. Each page of Chandamama has an illustration, although in the strict sense of the term, Chandamama is not a comic book, with the exception of the Chitra-katha column.)- Wikipedia
అంతటి ప్రాభవం గల “చందమామ ” జ్ఞాపకాలు
: కీ . శే . కొడవటిగంటి కుటుంబరావు (“కో.కు” . గా సుప్రసిధ్ధులు ) గారి తనయులు శ్రీ. కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్‌గారి మాటల్లో….
eemaata.com/em/issues/200601/33.html" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/200601/33.html“
సంస్కృతాంగ్లాల మధ్య నలుగుతూన్న తెలుగు గురించి తమ్మినేని యదుకులభూషణ్ గారి అభిప్రాయం:
06/28/2016 4:33 pm
J.P.L గ్విన్ నిఘంటు నిర్మాణంలో పాలుపంచుకుని సహసంపాదకత్వం నెరిపినందుకు గాను జొన్నగడ్డల వేంకటేశ్వర శాస్త్రిగారికి 2008 బ్రౌన్ పండిత పురస్కారం లభించింది
eemaata.com/em/issues/200811/1359.html" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/200811/1359.html
వల్లూరి జగన్నాథరావు గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
06/19/2016 7:45 am
Thanks to Sri P.V. Ramana of Sobhanachala blog fame who dug out some more information about Valluri and kindly shared with me. This advertisement from June 2015
eemaata.com/images/mar2016/Valloori_lp1915.png" width="382"/>
eemaata.com/images/mar2016/Valloori_lp1915.png" rel="nofollow">
clearly proves that Valluri recorded by 1915 itself, and perhaps even little earlier. My sincere thanks to Ramana gaaru for this valuable information! If you are already not of aware of his blog it is a real treasure trove of information on Telugu culture at large.
మే 2016 గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
05/21/2016 12:25 am
Greetings! Editors.
About the news release in reference to Emory/Telugu:
Interested to see the invitees list, and the places they are from. Will you be able to release it kindly, ahead of publication of the essays, please.
Also, when you say translations, are the essays in eemaata going to be in English or in Telugu?
Love criticism. Perhaps more than original Literature/art sometimes. Currently reading “Better Living Through Criticism- How to think about Art, Pleasure, Beauty and Truth” (by A.O. Scott,) a book published this year. The author is a film critic.
I will look forward to the essays from Emory- Telugu division. Quite excited.
Thanks,
Lyla
రాగలహరి: శివరంజని గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
03/31/2016 5:49 am
In response to V. Lakshmanna’s letter to me in eemaata on 3/28/2016.
Your remarks in the letter don’t make any sense to me for the following reasons.
If you laughed for half hour, that means you enjoyed my prior comment. Then why would you ask me not to comment again? (Although I must say I neither see humor nor provocation in the few lines I wrote. But, this is good news. I can try those sentences on a few others. If they all burst out laughing, I will go do standup comedy. Another dream of mine.)
Let me try again Lakshmanna, if we can connect.
In my previous comment – the first part of the comment is not for you. You did not have to answer it. Thanks for taking the trouble. As you go down, it says Question to V. Lakshmanna. You see it? That’s for you. Clear?
Proceeding.
You are saying in your response, Mohana Rao himself said he does not know about ragas and music etc. So if Mohana Rao already knows, and you already know, about his lack of musical knowledge -what is your fuss about? Why are you asking weird questions? Like మీ కొచ్చే లాభమేమిటీ? And write stuff about Mohana rao and Sreenivas being your friends? What does that got to do with Music?
And Lakshmanna, it’s perfectly fine, if you don’t listen to my music. A little while before I wrote my last comment, you were merrily shooting questions to other readers, listening to music clips others are asking you to listen to, analyzing the AIR signature tune and identifying the notes in it. The minute I enter the conversation, ask same sort of questions, boom, you seem to be going bonkers. Why the abrupt change?
Please don’t lose sleep over my musical composition. I will not question you about it. You don’t have to listen to it. The eemaata editors have already heard you. They will not come to you for an opinion.
But, now that I am here, writing again a few questions about your essays on Music. (Generally people who write educational essays, research essays take questions. But again, if you want to plead fifth, go right ahead.)
You have said you don’t know Telugu well. Are you understanding it better now? Do you understand English O.K.? You said in your previous essays somewhere among those heaps of సరిగమలు, that you had no formal training in music. Since then, have you gotten some training from some authentic music teachers? Can you update us readers about your musical learning/training, even if you are self-trained? What are all those musical notes at the end of your recent essay? Under a song called వగలరాణివి నీవే. Who gave you those స్వరాలు? The owner of the film song? Or, Are they yours? Where did you learn to write them like that?
To close on a personal musical note; For past three months, I have been listening to live concerts of musicians of international repute, of different nationalities, and meeting with some. These musicians went to good music schools, some of them hold doctorates, they teach. They take questions from lay people, new students, and colleagues. I am in good company. I am very happy. I am laughing.
Lakshmanna, if you want to laugh again, go right ahead and laugh your head off. Comments will be continued to be made by me in this magazine, so long as I want to. If you wish no comments to be made about your writings, you should take it to the editors, and I am sure they will apply the ruling uniformly across the board. Thanks.
Lyla
మార్చ్ 2016 గురించి Siddineni Bhava Narayana గారి అభిప్రాయం:
03/06/2016 4:40 am
To
The Editorial Board,
Eemaata.
Dear Sir,
As to the page layout and the format of this journal is concerned, I have been encountering hitches on five counts:
1 .The indents on the page have their own inflexible mind. Every paragraph has a right aligned first line.
2. The right side of the paragraph has loosely hanging, uneven lines.
3. Gap between two words, what you cal space, is insufficient. The reader cannot do any thing to adjust the spaces. The words look like having been fused together. This deficiency causes strain on the eye.
4. One more cause for strain on the eye is the cluttering of lines.
Line spacing is narrow; Inflexible. Coupled with insufficient word spacing , narrow spacing between lines hinders easy reading.
5.The jagged flank of each paragraph begs for an even alignment.
Should you feel the same as I do, I request you to see to it that the issues are addressed.
Warm Regards.
Yours Faithfully,
Siddineni Bhava Narayana.
దేశభక్తి గేయాలు గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
02/06/2016 8:17 pm
శ్రీ ఎరికలపూడి: నేను ఈమాటలో పాఠకుల అభిప్రాయాలు తరచుగా చదవకపోవడంవల్ల నన్నెవరైనా ప్రశ్న అడిగితే వెంటనే/అసలు జవాబివ్వకపోవడం చాలా సార్లు జరిగిన మాట వాస్తవమే! కానీ మీరు 02.నవంబరు 2013న అడిగిన ప్రశ్నకు నేను 19.జూలై 2014 న జవాబివ్వడం జరిగింది. eemaata.com/em/issues/201311/2718.html" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/201311/2718.html
క్లుప్తంగా, మీరడిగిన వింజమూరి సూర్య సుబ్బలక్ష్మిగారి గురించి నాకు తెలియదు.
నమస్కారం, శ్రీనివాస్
ధూర్జటి కవిత్వంలో మాధురీమహిమ: తెనాలి రామకృష్ణుని మధురపూరణ గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
01/22/2016 5:51 pm
Dear Editors:
1. About article by Elchuri in this magazine.
Reading this article gave me similar joy as reading Bertrand Russell’s “The Problems of Philosophy” where in the author thinks, he writes as he thinks and he solves as he writes. Russell simply writes fluently, logically, and relevantly.
Seeing a ‘man of letters’ as Elchuri, take a question up -about a poet’s poetry in a poets’ assembly seriously, is so heartwarming. It is downright professional. The author/ a poet – to consider, there is possibly more to a question about poetry than it appears on the surface, that there is a purpose when the poets and poetry readers sit together and mull over reasons for one’s poetry being ‘extraordinary’, go look for the reasons outside the poetry in the outside world, and bring the reader back to poets’ forum, finally to take the reader into the poet Dhurjati’s poetry itself, to find the answers is an enchanting quest. The story telling, the back and forth goings for search of clues, looking into all possibilities of the word arrangements, the possible meanings the words in a poetry piece may convey -is phenomenally charming.
The linguistic prowess of this writer, Elchuri, is so glamorous.
Literature is one area where a writer can talk all day, all night. Writing is where you pour out words. Language is all about lengthiness. When some ask for brevity in poetry, or prose, I don’t understand why. The whole show is, how much can a writer write, how long one can keep a reader ensnared. Either enchanted by one’s thought, enchanted by the way one is speaking, the peculiar accent, the dialect, subject chosen, storytelling capacity etc. etc.
Writing in general, is certainly a show off arena for vocabulary. Writers are a clan who never need to apologize for being lengthy, wordy and nerdy in their writings. Who wants to complain about verbosity of Shakespeare, Milton, Proust and Oscar Wilde? Not me. Their gushing is charming to me. I read them sometimes, like I read dictionaries, because I am hungry for words. And God bless! If you are equipped with powerful artillery, that you can use a variety of ways without repeating yourself, without fumbling every few seconds, the more power to you! Seriously, if you don’t have at least a student Webster dictionary in your head, how are you going to have a meaningful conversation with anyone?
I rejoice in Elchuri Muralidhara Rao’s linguistic grandeur. I am simply thrilled to be his reader.
2. I am responding to the comment below, relating to this essay, and a few recent comments of his and others, relating to writers/publishing/readers.
I am surprised at Veluri. I am disappointed at the lack of -freedom spirit. Surprised at the territorial rights that are being demanded of other free spirited writers. A writer has every right to pick up any subject and talk about it. It could have been said hundreds of times before him. Still any writer can put his own spin on it. And also, a writer does not have to know what is all said and done before him, by any and every writer. Even if he knows, he does not have to pay obeisance. He does not have to quote any one, if he wants to present his own thoughts his own way.
It does not make any one’s writing less interesting because they have not mulled over other’s umpteen dumpteen thoughts. In fact a person may do a lot better if they think their own way and scribble and submit what comes to their own mind, than what is filtered thru so many degenerate brains. Stale stuff that is passed on by oral traditions of family members, guru parampara. Must writers be so incestuous? Must we be becoming age old serpents, so incessantly guarding some nation/individual ‘treasure pits?’ Must we be becoming the watch dogs, so vehemently protecting some “Knowledge” which is not any అమ్మ మొగుడు సొమ్ము to begin with? Just stop being promoters of this writers and that writers. Surely introduce your favorites. But stop putting a one writer on pedestal, and stop acting as if nothing beautiful, nothing important is written before him. Don’t be ridiculous. Nobody is the ‘Be all and End all’. Let everybody write. The more people write, the more interesting life is. And people who use internet, who do most of their readings on gadgets now, are not stupid people. They are smarter people. How are people who buy the latest technology, subscribe to various magazines free loaders? They are buying their reading in a different way. People who built up digital libraries, did it -so vaster number of people anywhere in the world have access to them, to browse, to read in depth, circulate, enjoy. Not to prevent someone going to a shop and buying their own copy, if it is available. It is not nice to call people cheapskates, just because they are not spending on the same things you like.
If someone does not have access to computers, those can simply ask for hardcopies to be send to them. Just for those few in a village here and there, to see their own foreword, their pretty name in print one more time, there is no need to print tons of poetry books or thousand page books without sending out feelers for demand first.
If you think, it is such an intelligent work, just attach it to the same wiki you are gloating about. People who are interested in the poetry can start reading it from there. Type it out yourself. Can’t you type?
Lastly,
This Monday, there was one question on ‘Jeopardy’ – Alex Trebec asked. Some remarkable event happened in 1957 in US, and that led eventually to building a presidential library in a town in USA. What is the name of the town? That final jeopardy question no one could answer, more over all three contestants, left with 0 dollars that day. It is pretty unusual. It was 9pm and I went on the net, thinking I will google the details. No need, by 9.04 pm, this episode of jeopardy is already written up, with the answers, from an alert reporter from that same town. I felt so good to see such quickness, smartness.
My heart goes out for smart writers. And smart thinkers.
Lyla
ధూర్జటి కవిత్వంలో మాధురీమహిమ: తెనాలి రామకృష్ణుని మధురపూరణ గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
01/21/2016 9:48 pm
Dear Prof. Muralidhara Rao garu and editors:
At the outset, let me apologize for writing this comment in English, particularly for an interesting and entertaining essay written in classical”Telugu.” It would be evident as you go through my comment with a little patience.
The poem Prof. Muralidhara Rao analyzed with such passion is simply a “caaTu” poem. I do not mean it in any derogatory way. On the other hand, I love and enjoy reciting, I repeat, reciting caaTu poems I have had the pleasure of learning, remembering as a young pre-teen (mostly for the mere pleasure of the fables woven around these verses)from my maternal uncle. The verses are always beautiful; make great conversation pieces, some even might evoke and excite the erotic ‘gene’ at least temporarily, in the reciter and the listener.
But, the way Prof. Muralidhara Rao presented the above verse almost misguides one into believing the fable(s) around the piece. May be, I should say legends in stead of fables to avoid further controversial counter-comments.
I do not deny the importance of the caaTu tradition. It is a great oral tradition, and hopefully,– and I sincerely wish — that it would still be alive with the newer generations of the Telugu readers.
Allow me to digress. I do not know how Prof. Muralidhara Rao missed Velcheru Narayana Rao’s definitive work on selected caaTu poems collection — from Sanskrit, Telugu and Tamil–” A Poem at The Right Moment” published by The University of California Press in 1998.
A reference to the said work would not have done any harm to the article. At least mentioning the introduction to the book, the after-essay and the translations with all the legends associated with the poems and their purport would have enlightened the readers on the importance and exact purport of the caaTu poetry.
Of course, I have this gripe with the editors of eemaata too, who forget to bring to the notice of the original authors to add all relevant references.
Although, it is not very much out of place to give a few snippets from Narayana Rao’s book, I refrain from doing it at this time.
I remain,(absolutely with no malice)
Sincerely yours,
Veluri Venkateswara Rao
సంపాదకుని తిరస్కరణ లేఖ గురించి కె.కె. రామయ్య గారి అభిప్రాయం:
01/21/2016 12:14 am
తెలుగు కవిత్వానికి ఒక వినూత్న విభిన్న దిశానిర్దేశం చేసిన మహాకవి శ్రీశ్రీ శతజయంతి సందర్భంగా ఈమాట జనవరి 2010 శ్రీశ్రీ ప్రత్యేక సంచిక
eemaata.com/em/category/issues/201001" rel="ugc">http://eemaata.com/em/category/issues/201001
అక్కరలు గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
01/05/2016 2:30 pm
వ్యాసమును చదివి తమ అమూల్యమైన అభిప్రాయములను తెలిపిన శ్రీమతి సుప్రభ, శ్రీ వేలూరి వెంకటేశ్వరరావు గారలకు నా నమస్సులు. ఇది అక్కరలపై వ్యాసము కాబట్టి ఒకటికన్న ఎక్కువగా ఉదాహరణములను చూపలేకపోయినాను.
శ్రీమతి దోనేపూడి లక్ష్మీకాంతమ్మ “తెలుగు కవిత్వంలో మధ్యాక్కర – ఒక పరిశీలన” అనే PhD సిద్ధాంత గ్రంథములో మధ్యాక్కరలను ఉపయోగించిన తెలుగు కవులపై ప్రత్యేకముగా కొన్ని ప్రకరణములను కేటాయించారు. అందులో ఆ కవులు వ్రాసిన కావ్యములనుండి ఎన్నియో ఉదాహరణములను కూడ ఇచ్చారు. క్రింది మొదటి ఏడు మధ్యాక్కరలను అక్కడినుండి గ్రహించి, ఉదాహరణములుగా ఇక్కడ పొందుపరచినాను. ఎనిమిదవది “వేదనామధ్యాక్కరలు” (లింకు) అనే పుస్తకమునుండి గ్రహించాను. తొమ్మిదవది శ్రీ రవిగారు నేను వ్రాసిన “ఛందస్సుకు ఒక కొండ – కొక్కొండ” (eemaata.com/em/issues/201203/1923.html?allinonepage=1" rel="nofollow">లింకు) వ్యాసమునకు ఒక అభిప్రాయములో తెలిపినారు. విశ్వనాథ మధ్యాక్కరలు ఇక్కడ లభ్యము (లింకు)
1) తుమ్మల సీతారామమూర్తి చౌదరి – మహాత్మకథ
ఓ యయ్య ప్రాయోపవేశమునకు – మూనకు, నీవు
పోయిన మాకు స్వాతంత్ర్య మేల ప్ర-భుత్వ మదేల
శ్రీయేల జీవిత మేల సౌహార్ద – సిద్ధికై శ్రమము
సేయుదుమని కమ్మ నంపి రా యోగి-శేఖరు కడకు
2) ఆరుద్ర – శుద్ధ మధ్యాక్కరలు
పదమూడు మాత్ర లున్నట్టె – పాదార్ధముల వళ్లు పెట్టె
తుది ప్రాస లందులో నిలుపు – తూకాన అవి రెండు కలుపు
మొదలట్లు తొలి ప్రాస వుంచు – ముద్దుగా నాల్గాలపించు
కుదురైన అందాల గములు – కొత్తవీ మధ్యాక్కరములు
3) నాయని సుబ్బా రావు – విషాద మోహనం
పోయిన సూర్యుండు వచ్చు – పోయిన చంద్రుండు వచ్చు
పోయిన పదునాఱు కళలు – పూర్తిగా విధునకు వచ్చు
పోయిన తారకత మినుకు – పూవుల గుత్తులు వచ్చు
పోయిన మోహనా వినయ – భూషణా తిరిగి రావేమి
4) కోవెల సుప్రసన్నాచార్య – పాంచాలరాయ శతకము
ఎన్నడు వినుటయే కాని – యెన్నడు కనుటయే లేదు
ఎన్నడు కాంచుట కాదు – యెన్న డూహించుట లేదు
ఎన్నాళ్ల కెన్నాళ్ల కయ్యె – యిట్టి మీ దివ్య దర్శనము
కన్నుల పండువు కాగ – కరుణాబ్ధి పాంచాలరాయ
5) దాశరథుల బాలయ్య – శ్రీవాసరజ్ఞానసరస్వతీ మధ్యాక్కరలు
ఒకచేత వీణ ధరించి చిరునవ్వు – లొలుకబోయుచును
నొకచేతఁ బొత్తమ్ము గొనుచు నంచపై – నొప్పారి రావె
ప్రకటింతు వేవేల నతులు సకల సౌ-భాగ్యంబు లీవె
యిక నాకు జ్ఞానసరస్వతీ వాస-రేశ్వరీ దేవి
6) జంధ్యాల వెంకటేశ్వర శాస్త్రి (శాంతిశ్రీ) – సత్యశాయి మధ్యాక్కరలు
తల్లి వందురు కొందరు మరి కొందరు – తండ్రి వందురు జ-
గల్లీల కాని స్త్రీపురుష భేదమ్ము – కలద నీయందు
తల్లివై లాలింతు వెంతొ తండ్రియై – దండింతు వంతె
చల్లని మా తల్లి తండ్రి జయ సత్య-శాయీ నమోస్తు
7) దోనేపూడి వెంకయ్య – చారిత్రకం
(ఇతడు మధ్యాక్కరను free verse రూపములో యతిప్రాసలను ఎల్లప్పుడు పాటించక వ్రాసినారు)
ఇష్టదైవము దేశమాత కావలె నీతరమ్మునకు
ఇష్టకామ్యార్థము లొసగు నీదేవి యీనాడు మనకు
సర్వ లోకము లేలు తల్లి స్వయముగా సాక్షాత్కరించె
సర్వావతారాల మూలమౌ పరమావతారమ్ము
శర్వాణి వాణి వైష్ణవి సకలదైవ సమ్మేళనమ్ము
ఉర్విలో భరతోర్వి, ఈమె సేవయే ఉత్తమ పూజ
8) జి. వి. సుబ్బా రావు – వేదనా మధ్యాక్కరలు
హేమంత మానంద భావ – హేలా మనోజ్ఞమ్ము నగుచు
చేమంతి విరబూచి నవ్వి – సీమంతినీ కేశ మొదిగి
భామాంతర ప్రణయ మధు-వాను ప్రియుని హర్ష మొలికి
హేమంత శీతల జ్యోత్స్న – యిముడదీ కవితాపథాన
9) పుట్టపర్తి నారాయణాచార్యులు – శ్రీనివాసప్రబంధము
పార్వతీ పరమేశ మదన – పరవశతావృత్తి జెల్లె
యోర్వంగ రాక బెక్కేడు, – లుద్రిక్తులై సురలెల్ల
శర్వుని భంగింపనెంచి, – శతధృతి తోడన గూడి
పర్వెత్తిరుత్తాల సాల-పంక్తి తుషారాద్రి గుఱిచి
విధేయుడు – మోహన
సంపాదకుని తిరస్కరణ లేఖ గురించి Veluri Vemkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
01/04/2016 1:18 am
Dear Suresh:
Talking of rejections, you have missed one more important rejection. Ernest Hemingway’s works were rejected not once, not twice but many times. He was dejected with the rejections and wanted to quit writing fiction for good, until O’Brien discovered him and included his first story The Old Man in his American Short Story collection. In addition, O’Brien dedicated the collection to Hemingway. If O’Brien were not there, we wouldn’t have had Hemingway. Forgive me for my self promotion, this anecdote was recorded in eemaata (See: eemaata, March 2010).
Regards,
Veluri Venkateswara Rao
అట్టు నా ఆదర్శం గురించి Veluri Vemkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
01/03/2016 9:02 pm
మాగంటి వంశీమోహన్ గారూ:
మహచక్కని పేరడీలు రాసారు;– ఇస్మాయిల్గారి చెట్టు నా ఆదర్శం అనే ప్రసిద్ధ కవిత ఫక్కీలో అట్టు నా అదర్శం అద్భుతంగా ఉన్నది! పేరడీలంటే చెవికోసుకునే నేను మిమ్మల్ని అభినందించకండా ఉండలేను! (కొంతమంది శ్రోత్రియ పరులు మిమ్మల్ని అబి నిందించకండా ఉండలేరు లెండి! ఎవరి భాగ్యానికి ఎవరు బాధ్యులు, చెప్పండి!)
I whole heartedly envy you!
మనకి నచ్చిన, మనం మెచ్చిన రచయితల రచనలనే పేరడీ చెయ్యగలం. అది, వారిపై మనకున్న అభిమానానికి, గౌరవానికీ గుర్తు. ఎవడో ‘ కోన్ కిస్సా గొట్టం,’ గాడి రచనలు ఎన్ని ఉన్నా, వాటిపై పేరడీలు ఎవరూ రాయరు. ఎందుకు రాయరో చెప్పటం, ఈమాట మెజారిటీ పాఠకులని అవమానించడం అవుతుంది.
పేరడీ మనసాహిత్యంలో చాలా పాత ప్రక్రియ. కూచిమంచి జగ్గకవి (18 వ శతాబ్దం)ఆంధ్ర వాఙ్మయం లో పేరడీకి నిర్దుష్ట రూపం కల్పించాడని మాచిరాజు దేవీప్రసాద్(1922-1974)రాసాడు. దేవీ ప్రసాద్ పేరడీలకి పెట్టిన పేరని వేరే చెప్పక్కరలేదు. అతను రాసిన ‘ఏరోడ్డు చరిత్ర చూసినా ఏమున్నది గర్వకారణం,’ చదవంగానే మళ్ళీ మరొకసారి శ్రీశ్రీని చదవాలనిపిస్తుంది. అది పేరడికున్న ఒక గొప్పలక్షణం. మద్రాసులో చదువుకునే రోజుల్లో ఆంధ్రా మెస్సు మీద రాసిన ఈ పేరడీ చూడండి:
‘నిజంగానే నిఖిల ఆంధ్రం, నిండు హర్షం వహిస్తుందా?
భోజనానికి నిజంగానే భోగకాలం రహిస్తుందా?’
చదవంగానే, శ్రీశ్రీ గుర్తుకి రాకపోతే మనం తెలుగు వాళ్ళమని చెప్పుకోవటం నామర్దా అని నా అభిప్రాయం.
విశ్వనాథ సత్యనారాయణగారి శైలి మీద జలసూత్రం రుక్మిణీ నాథ శాస్త్రి గారు చెప్పిన పేరడీ పద్యం, సత్యనారాయణగారినే కవ్వించి నవ్వించిందని చెప్తారు.
కించిత్ తిక్త కషాయ బాడబ రస క్షే పాతిరే కాతి వా, అని మొదలై, నాలుగవ పాదంచివర, పాషాణపాక ప్రభూ! అని ముగుస్తుంది, ఆపద్యం.
(స్థలాభావం వలన పూర్తిపాఠం కామెంట్ల శిర్షికలో ఇవ్వదలచుకోలేదు.)
ఈ పేరడీ చూడండి:
‘గుండు గొంతుకలోన కొట్లాడుతాది
గుటకేయనీదురా కూసిన్ని కూడ,’ వినంగానే ఎవరి పాట గుర్తుకొస్తుంది?
అలాగే మరొకటి:
‘తొక్కిన వదలని సైకిలు
పక్కింటి మిటారిపైన పగటి భ్రమయున్
ఎక్కకె పారెడు గుర్రము
గ్రక్కున విడువంగవలయు గదరా ….’, చిన్నప్పటి పజ్యం గుర్తుకి రావటల్లేదూ?
శ్రీరమణ ప్రసిద్ధ రచయితల వచనానికి చక్కని పేరడీలు రాసాడు. మచ్చుకి:
‘అది ధూమశకటము. అభిముఖముగ పోవుచున్నది. అతడు మొదటి తరగతి పెట్టెలో నాసీనుడయ్యెను. ప్రథమశ్రేణి మంజూషము సువిశాలముగానున్నది… ‘ ఎవరి శైలిని పేరడీ చేస్తున్నాడు, చెప్మా?
ఈమాట వ్యవస్థాపకుడు కె.వి.యస్. రామారావు, జాషువ శ్మశాన పద్యాలపై శ్మశాన వాటిక అని పేరడీ ( చూ: ఈమాట, మే 2000) రాసాడు. అలాగే శ్రీశ్రీ కవితలకి కూడా పేరడీలు ( చూ: ఈమాట, సెప్టెంబర్, 2002) రాసాడు.
ఈ మాట ప్రస్తుత సంపాదకులు స్వోత్కర్షని సెన్సారు చెయ్యరనుకుంటాను. వెల్చేరు నారాయణ రావుగారు వెయ్యేళ్ళ తెలుగు సాహిత్యంలో మెరికల్లాంటి కొన్ని పుస్తకాలకి ఇంగ్లీషు అనువాదాలే కాకుండా, ఆముఖాలు, ఆఃముఖాలు(అంటే వెనుక మాట అని నేను పెట్టిన పేరు) రాసారని మీలో చాలామందికి తెలుసు. వాటిపై ‘eemaata.com/em/issues/201203/1911.html" rel="nofollow">ఎమితిని సెపితివె నారా?’ (నారా అన్న పదం మాధవ్ చెరిపేసి అచ్చు వేసాడు!) అని నేను ఈమాటలోనే రాసాను ( చూ: eemaata.com/em/issues/201203/1911.html" rel="nofollow">ఈ మాట మార్చి 2012). నారాయణరావు గారు దానిని చదువుకొని, పొట్టచెక్కలయ్యేట్టు నవ్వి, నవ్వి, నవ్వి ఆయాసపడ్డారని విన్నాను. నవ్వుకి నాబాధ్యత; ఆయాసం ఆయన బాధ!
ఇంతగా ఎందుకు చెప్పాల్సి వచ్చిందో మళ్ళీ మరొకసారి చెప్పాలా?
ఈ సంచికలో సంపాదకుని తిరస్కరణ లేఖమీద వచ్చిన కామెంట్లు కొన్ని చదివితే, అవి పేరడిలంటే ఏహ్యభావం ఉండబట్టో, పేరడీ అర్థం కాకపోబట్టో రాసిన కామెంట్ల లా కనపడుతున్నాయి. ఆ వ్యాసం చదివింతరువాత, కుక్కచెవుల్లా ముడుచుకొపోయిన పేజీలతో కుట్లూడి చిరిగిపోతూ శిధిలావస్థలో ఉన్న మహాప్రస్థానం పుస్తకం మళ్ళీమరొకసారి మరిచిపోకుండా ఆప్యాయంగా తెరిచి చూద్దామని అనిపించటల్లేదూ! అది పేరడీ మహత్తు.
ఆఖరిగా మరొక మాట. ఈ మాట స్థాయి దిగజారిపోయింది అన్న వ్యాఖ్య అనుచిత వ్యాఖ్య. It is unfortunate.
పేరడీలు గొప్పరచయితలపైనే రాయటం ఆచారం. ఈ ఆచారం క్రొత్తదేమీ కాది. రెండు శతాబ్దాలుగా తెలుగు సాహిత్యంలో పేరడీ ఒక చక్కని ప్రక్రియగా గుర్తించబడిందని విన్నవించుకుంటున్నాను.
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు
ఆనందం అర్ణవమైతే – రత్నాలసరములు గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
11/29/2015 6:02 pm
“What does that mean? A misleading sentence right in the beginning of the essay. Neither Gurajada nor Sri Sri wrote poetry to show case matra chandassu.”
గురజాడవారు వాడుక భాషలో మాత్రాఛందస్సును ఉపయోగించి వ్రాయుమని చెప్పగా, తాను వ్రాసినానని శ్రీశ్రీ చెప్పాడు. అంటే అట్టి మాత్రాఛందస్సుకు అగ్రస్థానము నిచ్చాడనియే కదా దాని అర్థము? అంతకుముందు శ్రీశ్రీ వృత్తములలో, జాత్యుపజాతులలో తన కవిత్వమును వ్రాసియుండెను, అట్టి కవితలకు ఉదాహరణమును ఇక్కడ ( eemaata.com/em/issues/201001/1530.html?allinonepage=1" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/201001/1530.html?allinonepage=1 ) చదువ వీలగును. ఇట్టి ఛందస్సును త్యజించి, మాత్రాఛందస్సును మాత్రమే తఱువాత వాడియున్నాడంటే దానికి ఒక ఉన్నత స్థానము ఇచ్చాడనియే అని నేను అర్థము చేసికొన్నాను. ఇతరులు వేఱు విధముగా అర్థము చేసికొని ఉంటే దానిని విశదీకరించడము వారి కర్తవ్యము అవుతుంది.
ఇకపోతే లైలాగారు రెండవ అంశములో
“2. Now clarification about my previous words … Asshole … Dumbshit …”
చెప్పినవి digression కాక మఱేమిటో?
పాటలను పాడుకొనేటప్పుడు దాని నడక, లయ – వీటికి తగ్గట్లు పదములు అమరినప్పుడు మాత్రమే శ్రోతలకు గొప్ప అనుభూతి లభిస్తుంది. పదములను గాయకురాలికి తోచినట్లు ఎక్కడిక్కడ నఱికి పాడితే అనుభూతి కలగడము కాదు అసహ్యము కలుగుతుంది. అలా నఱికి పాడిన పాటలు బాగుండవని ఎన్నో మారులు ఎందఱో చేసిన విమర్శలను నేను చదివియున్నాను.
భారాతాది గ్రంథములలో ఉండే అర్థవంతమైన పద్యాలను చదివి ఆనందించ వచ్చును. అదొక అనుభూతి. కాని అన్నిటినీ పాడుకోలేము, ముఖ్యముగా తాళబద్ధముగా పాడుకోలేము. ఈ ఆనందార్ణవ ఛందస్సు తాళబద్ధమైనది. ఆఱు, ఎనిమిది మాత్రలకు విఱుగుతుంది. శ్రీశ్రీ అలా ఎందుకు వ్రాసినాడంటే, అప్పుడే గేయపు నడక, లయ వాటిలో ప్రతిబింబిత మవుతాయి. శ్రీశ్రీ పాదాంత విరామమును కూడ పాటించాడు. ఇవన్నీ ఆ మహాకవి ఎందుకు చేసినాడంటే, వాటిని జనులు పాడుకొని ఒక క్రొత్త ఉద్రేకాన్ని పొందాలని.
ఉత్తర భారత భాషలలో, సంస్కృతములో, తమిళ, మలయాళములలో ఎక్కువగా పాదాంతయతిని వాడుతారు. అలా చేసినందువలన వాటికి గానయోగ్యత లభిస్తుంది. తెలుగు కన్నడ భాషలలో (ముఖ్యముగా తెలుగులో) సాహిత్యము రెండు భిన్న రీతులలో రూపొందినాయి. కావ్యములు పఠనీయములు మాత్రమే. అది సంగీతముతో ఎక్కువ సంబంధము లేకుండా రూపొందినది. వాగ్గేయకారులు రచించిన గీతులకు మాత్రమే గేయత్వము లభించినది. కవులు ఎక్కువగా ఈ వాగ్గేయకారులను, యక్షగాన కర్తలను సరకుగొనలేదు. ఇప్పుడు ఛందోబద్ధమైన కవిత్వము నిరాదరణకు పాలవడానికి ఇది ఒక ముఖ్య కారణము అని నాకు అనిపిస్తుంది.
అందుకే నేను గానయోగ్యతకు అనువైన వృత్తములను అభ్యసించడములో కృషి చేస్తున్నాను. అంతే కాదు, మనమెఱిగిన మాలికా విక్రీడితములను కూడా తాళబద్ధమును చేయ వచ్చునని నిరూపించినాను.
ఇతరులు దీనిని అంగీకరిస్తారో, అనుమోదిస్తారో, కనీసము బాగుందని ఒక మాటైనా అంటారో లేదో అన్నది వారికే నేను వదలివేస్తాను. కాని నాకు మనఃతృప్తి లభించినది దీనివలన. అది చాలు నాకు. ఎందుకంటే నేను “ఈమాట”లో వ్రాసిన 50 పైన వ్యాసములను ఇతరులు మెచ్చుకోలేదని అనుకొని ఉంటే అర్జునునిలా అస్త్ర సన్యాసము చేయడానికి ఉద్యమించి ఉండేవాడిని.
లైలాగారికి, తహతహగారికి, వేలూరిగారికి, అశ్మాచంగారికి నా హృదయపూర్వకమైన ధన్యవాదాలు!
విధేయుడు – మోహన
ఆనందం అర్ణవమైతే – రత్నాలసరములు గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
11/08/2015 1:30 pm
Dear Mohana Rao:
I am one of those who is keenly following your work on prosody ever since you started expounding on the subject. If you remember it right, I have been coaxing you to apply your expertise on Group Theoretical Methods to prosody, and do write in English. (Even today, you will see new and interesting books on prosody in English being published!)
Let me digress.
If Ramanujam had felt the way you are feeling now because of comments in eemaaTa (or lack of them) work on Number Theory would have been in its infancy and its current use in contemporary genetics, physical sciences,etc., would not have been even dreamed off. One has to follow one’s passion, irrespective of criticism and lack of appreciation. When you get upset, read Hardy’s A Mathematician’s Apology once more!
I will give you a personal failure of mine, because of my shortsightedness when I was in graduate school. A professor of mine offered to teach a course entitled “Group Theory in Quantum Mechanics,” and almost all the other faculty members advised the then graduate students against it. I did not know why, it might have been politics! Any way, I took the course to fill-in the required credit hours. But, I did not care to pursue it further. Of course, I regret it now! (I still have the 1960s vintage text book by Volker Heine!)
Personally, I believe what you are experimenting in prosody is extremely important. Of course, there are always a few people (no personal accusation intended, please!)who might think it is a worthless pursuit. A ‘modernist’ and “Marxist” once remarked: why do people still read, do research on, classics? What could you say to that person? Do you remember what Chalam said to the guy who wondered about looking at “sandhya?”in his preface to SriSri?
Keep it on! And, please try to translate some parts of your valuable research into English! Time is running out!
Best wishes, — Veluri Venkateswara Rao
పోతనామాత్యుని కల్పనానల్పశిల్పం గురించి Sivaramakrishna Vankayala గారి అభిప్రాయం:
09/12/2015 11:55 am
మాన్యులు ఏల్చూరి మురళీధర రావు గారి వ్యాఖ్య అద్భుతంగా ఉన్నది. విచిత్రం ఏమంటే కొన్ని నిమిషాలముందే ఒక వీడియోలో వామనుడు విరాడ్రూపాన్ని ధరించి, రవిబింబాన్ని ఛత్రం తో మొదలుపెట్టి చివరికి పాదపీఠిక గా చేసుకోవడం చూసాను. ఇప్పుడు ఈ సుందర వ్యాఖ్య చూశాక నా ఆనందం పరిపూర్ణమయింది.ఇందులోనున్నది యే అలంకారమైనా, అది మొత్తం భాగవతానికే అలంకారమైనది.
నాకు నచ్చిన పద్యం: రెండు అందమైన పద్యశిల్పాలు గురించి Sivaramakrishna Vankayala గారి అభిప్రాయం:
09/12/2015 7:39 am
శ్రీమాన్ ఏల్చూరి మురళీధర రావు గారి పద్యశిల్పనిర్మాణ సామర్థ్యానికి మచ్చుతునకల్లా ఉన్నాయి పై రెండు పద్యాలూ.
ఒక తెలుగు పుస్తకం కావాలి గురించి Anil అనిల్ అట్లూరి గారి అభిప్రాయం:
09/04/2015 8:08 am
అందరి అభిప్రాయమే నాది కూడా.
“Veluri garu should publish his style book.” 🙂
This is in continuation to the article here:
eemaata.com/em/issues/200905/1436.html" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/200905/1436.html
తెలుగులో పుస్తక ప్రచురణ – ఆకారవికారాలు గురించి Brahmanandam Gorti గారి అభిప్రాయం:
09/03/2015 10:29 pm
మాధవ్ గారూ:
మీ ఈమాటలోనే స్టైల్ బుక్ అవసరం గురించి ఒక వ్యాసమూ, దానిపై చర్చా జరిగింది గతంలో! అందులోనూ అచ్చు పుస్తకాల గురించీ ఉంది.
eemaata.com/em/issues/200905/1436.html" rel="ugc">http://eemaata.com/em/issues/200905/1436.html
టీచింగ్ మూమెంట్స్ గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
08/30/2015 4:55 pm
అంటే? నిసి తన ఆంతరంగిక భూర్జ పత్రాలలో, లలిత లవంగ భావములు ప్రోది చేస్తే,
the no good chronicler, who does not know how to handle them -is burning them into cinders and turning them into ashes, అనా? హ!
Nisi and I will go look at Bridget Jones diaries. There I can get to see Colin Firth and Hugh Grant rolling in mud, beating each other to pulp, fighting over Bridget.
I am all for primitive, rustic, ruggedness where a man loses it over a woman, for no reason at all.:-)
Lyla.
PS: Waiting for the release of new issue of eemaata as the clock strikes 12 at midnight, on Aug 31st, so I can read real writers. Have fun.
[Sorry, but it is around 7am on 1st! – Ed.]
ప్రధాన సంఖ్యలలో కవలలు గురించి వాసుదేవ రావు ఎరికలపుడి గారి అభిప్రాయం:
07/16/2015 3:12 am
Dr Yerneni: You are blessed for, academic administrators over the world without exception affirm that mathematicians as a class are cranky. I relished your scintillating notes on Guru Mitchell et al. Your refreshingly original views couched in inconveniently provocative terms do disturb writers and readers of eemaata alike. May your tribe not increase and you remain the one and only one Lyla.
regards
Vasudeva
ప్రధాన సంఖ్యలలో కవలలు గురించి Rao Vemuri గారి అభిప్రాయం:
07/13/2015 8:17 pm
నేను రాసిన ప్రధాన (అభాజ్య) సంఖ్యల మీద వ్యాసం చదివి, తప్పులు ఎత్తి చూపిన వారందరికీ మరొకసారి నా ధన్యవాదాలు. నేను విద్యార్హిగా ఉన్న రోజులలో నా గురువుగారు “pay attention to the harshest reviews of your paper” అనేవారు. అందరు సూచించిన మార్పులు, చేర్పులు చేసి ఈ వ్యాసాన్ని తిరగ రాయవచ్చు. రాస్తాను. కాని ప్రస్తుతానికి కొట్టొచ్చినట్లు కనిపించే రెండు మూడు తప్పులని సరిదిద్ది సంప్రదించవలసిన మూలాలకి ఒక అంశాన్ని చేర్చుతున్నాను.
1. ప్రధాన సంఖ్యలు అన్నీ బేసి సంఖ్యలు కావు. అలా రాయడం నా తొందరపాటే. “ప్రధాన సంఖ్యలు (2 ని మినహాయించి) అన్నీ బేసి సంఖ్యలే” అని ఉండాలి.
2. sexy కి “లైంగిక” అన్న అనువాదం బాగు లేదని నేనే ఒప్పుకున్నాను. యదుకులభూషణ్ గారు దాని లేటిన్ మూలాన్ని సూచించిన తరువాత sexy primes ని “షష్ఠ్యంతరములు” అని తెలిగిస్తున్నాను.
3. నేను వాడిన “కచిక ప్రధాన సంఖ్యలు” కి ప్రత్యామ్నాయాలు ఒకరిద్దరు సూచించేరు. ఈ “కచికలు” (palindromes) అన్న మాటని మొట్టమొదట 1985 లో గణితశాస్త్ర ఆచార్యులు శ్రీ ఉపాధ్యాయుల వేంకట సత్యనారాయణ గారు రాసిన ఒక వ్యాసంలో వాడేరు. ఆ వ్యాసాన్ని 1985 లో నా సంపాదకత్వంలో వెలువడిన తానా వారి సువనీర్ లో ప్రచురించేను. ఆeemaata.com/misc/kacikalu.pdf" target="_blank" rel="nofollow"> వ్యాసాన్ని ఈ జాబుకి జత చేసి పంపుతున్నాను.
ఎవ్వరూ చదవరేమో అని భయపడుతూ తెలుగులో రాసిన ఇటువంటి వ్యాసాన్ని చదివి, సహృదయంతో స్పందించి, సలహాలు ఇచ్చిన వారందరికీ మరొకసారి ధన్యవాదాలు.
– వేమూరి
తెలుగు అంతర్జాతీయ భాష కావాలంటే… గురించి Brahmanandam Gorti గారి అభిప్రాయం:
05/02/2015 7:25 pm
ఈ వ్యాసం మొత్తం చదివితే ఇందులో కొత్తగా ప్రతిపాదించిన వేమీ లేవు. ప్రతిపాదనలూ అంటూ చెప్పినవి కూడా పాతవే. వ్యాస రచయితలకి తెలుగు రాష్ట్రాలూ, అక్కడి రాజకీయ పరిస్థితులూ తెలుసు. యూనివర్శిటీల్లో ఉద్యోగాలు కావాలన్నా, నిధులు కావాలన్నా ప్రభుత్వాల చేతల్లోనే ఉంటాయి. వాళ్ళు విదిల్చి పారేసిన గ్రాంటులతో ఏ విశ్వవిద్యాలయమూ నడవ లేదు. ఇహ పరిశోధన అంటారా? సాహిత్యమే అవసరం లేదు. మిగతా ఏ విభాగాలు అంటే సైన్సూ వగైరా, ఏవి తీసుకున్నా ఇంతకంటే దారుణమైన పరిస్థితి. ఎక్కడా ఉద్యోగం రాని వాళ్ళు తెలుగు ఎం.ఏ కానీ, పి.హెచ్.డీ కానీ చేస్తారన్న చిన్న విషయం పసి పిల్లాడిక్కూడా తెలుసు. ఒకవేళ ఈ వ్యాసరచయితలు ప్రతిపాదించినట్లు ఒక సంస్థ చేసినా, మరలా అదే మనుషులూ, ఇవే రాజకీయాలూను. ప్రైవేటు సంస్థలూ అనగానే రకరకాల సమీకరణాలు ముందుకొచ్చేస్తాయి. అంతెందుకు? తానా, ఆటా తీసుకోండి. కనీసం పాతికేళ్ళుగా ఉన్నాయి కదా? వాళ్ళంతా తెలుగుకీ, సాహిత్యానికి చేసింది ఎంతో అందరికీ తెలుసు. ఇలా చెప్పడం వలన ఆ సంస్థలని తక్కువ చేయడం కాదు. మనకా దృక్పథం లేదు. మీరు ప్రస్తావించినట్లు ఇండియాలో తెలుగు చదువుకొచ్చి, అమెరికాలో ఉంటూ తెలుగు మీద అభిమానంతో రచయితలుగా మారిన వాళ్ళు ఉండచ్చు. ఇంటర్నెట్ వచ్చాక కాలక్షేపానికి రాస్తున్న వాళ్ళే ఎక్కువ, నాతో సహా! ఇంటర్నెట్ రాక మునుపు ఎంత మంది తెలుగు రాసేవాళ్ళు కనబడతారు? ఇదంతా ఎందుకంటే ప్రవైటు సంస్థలూ, అకాడమీల వల్ల ఏమీ ప్రయోజనం ఉండదు.
మోహన గారు చెప్పినది అక్షర సత్యం. నాలాంటి వాళ్ళు రచయితలుగా ఎప్పుడు మారామ. మా కడుపులో చల్ల రెండు పూటలా హాయిగా పారినప్పుడే కదా? ఇండియాలో ఉంటూ, రోజూ వారీ ఉద్యోగం చేస్తుకుంటూ, దిన దినగండం నూరేళ్ళ ఆయుష్షులా గడిపుతూ ఉంటే సాహిత్యం ఎక్కడ ఎక్కుతుంది. ఈ విషయమ్లో మోహన గారితో నూటికి నూరు పాళ్ళూ నేనూ ఏకీభవిస్తాను.
చివరగా – వేలూరి గారూ ఇదే విషయమ్మీద చాలా కాలం క్రితం eemaata.com/em/issues/200707/1120.html" rel="nofollow">సంపాదకీయం రాసారు కూడా. తాటాకు చప్పుళ్ళలా కామెంట్లు వచ్చి పడిపోయాయి. అంతే! అక్కడితో అందరూ మర్చి పోయారు. మరలా ఇప్పుడు మరోసారి వచ్చింది కాబట్టి అందరూ ఆవేశంగా తీర్మానాలూ, సలహాలూ ఇచ్చేస్తారు. అక్కడితో చల్లారి పోతుంది. కానీ ఇదంతా గొంగళీ వ్యవహారం.
ఇంకో సంపాదకీయంలో కూడా ఇలాంటి విషయాలే ప్రస్తావించారు. ఓపికా, ఆసక్తీ ఉన్న వారి కోసం – eemaata.com/em/issues/200205/551.html" rel="nofollow">తెలుగు భాషకి భవిష్యత్తులేదా?
మరలా విన్నవే వింటున్నాం; కొంత విరామ తరువాత. అంతే!
-బ్రహ్మానందం గొర్తి
దేశభక్తి గేయాలు గురించి Sivaramakrishna Vankayala గారి అభిప్రాయం:
03/31/2015 12:28 am
చిన్నప్పుడు విన్న ఉత్తెజపూరితమైన గీతాలను మళ్ళీ గుర్తుచేసారు శ్రీనివాస్ గారూ! ధన్యవాదాలు!
అమెరికా ఎమరీ యూనివర్శిటీలో తెలుగు సాహిత్యపీఠం గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
03/27/2015 10:43 pm
Dear eemaata readers and commentators:
Allow me to share with you all the following:
On the 26th March 2015, the Koppaka Foundation Professorship was announced by the Dean of Emory College, Emory University. Ninety years old Koppaka Sita garu with her three children attended the function. The dean announced that Prof. Velcheru Narayana Rao, an internationally well-known Telugu, poet,critic, and translator will occupy the Koppaka Foundation Chair as its first professor. More than 200 Telugus and quite a few Americans have attended the function.
The announcement was followed by an hour long well organized classical music concert, Kuchipudi dance performance, and poetry readings from classics along with English translations. After that the Dean of Emory College hosted a reception to the Koppaka family and the invited guests.
At the reception, Dr. Venkataramarao Koppaka, M.D., Ph.D, son of Dr. Koppaka Visweswara Rao and Sita garu, who works for CDC spoke at the request of the dean. Dr. Koppaka spoke from his heart, truly from his heart, about his parents’ cherished desire to establish the Telugu Chair. During his short speech, he mentioned that the family first wanted to fund the Chair at the Central University in Hyderabad, and that effort did not ‘some how’ go far!
When that effort did not ‘go far’ they opted to fund the chair at the Emory University in Atlanta which has a strong South Asian Languages and Cultural Studies program.
(Personally, I really wonder why the Central University did not enthusiastically welcome the offer to fund the Chair!)
It was not the right time or place find out why the Central University, Hyderabad administration did not pursue such a great offer and have the chair at their own institution.
As one who has closely followed the birth of Emory Telugu Initiative about 5 years ago, its growth, and to witness the final establishment of the Telugu Chair in a premier university in the United States, I felt very proud, and at the same time very humbled and reminded of a line from one of Gurazada Apparao’s song:
” వట్టి మాటల్‌ కట్టి పెట్టోయ్‌
గట్టి మేల్‌ తలపెట్టవోయ్‌”
Sincerely, — Veluri Venkateswara Rao
ఈమాట మార్చ్ 2015 సంచికకు స్వాగతం! గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
03/02/2015 12:58 pm
In Praise of ‘eemaata’ magazine
నేనొక పూల మొక్క కడ నిల్చి,
చివాలున కొమ్మ వంచి గోరానెడు నంత లోన
ఎందరొ దివ్య మూర్తులు తటాలున ఎగిరి వచ్చి,
నే కోసి ఇత్తును, నే కురులందుంచుదు, మగువా! నే నీకు మాల కూర్తు
నంచు, నా చుట్టు నర్తించుచు, సంరంభించ;
విభ్రాంతితో నేను:
వీరిలో –
ఏ రూపసి గోరుదు? ఎవ్వానిం జేరుదు? ఎవ్వానితొ భోగింతు?
ఎవ్వని గూడుదు? ఎవ్వని యందు నుందు? సర్వ సమర్ధుండెవ్వడు?
సకలము నాకు సమకూర్చగల వాడెవ్వడని, వితర్కించ;
ఇంతలో,
ఆ కొందరు,
మూడు వేలై, లక్షలై, లక్ష కోటి జనులై, లావణ్య శృంగార ధీర సుకుమార మానవులై,
లాలిత సరస మానసులై, లాహిరి విహారులై, లాఘవముగ పుష్పాపచయమునకు ఉద్యమించ,
నే భ్రమ వీడి;
హా! తెలిసెన్! నా కిపుడు! ఇది అంతయు మాయ రస మయ జగతి
ఇది ‘ఈ మాట!’
తెలుగు సాహిత్యపు తోట; ఇచట స్త్రీ పురుషులు, బహు విధ కావ్య కల్పనలు చేయుదురు;
చదువుదు నేనిట నిత్యము, చదువులలో సారమెల్ల తెలియుదు తండ్రీ! అని నా
Cartier ఘంటముతో, మనో ఫలకము పై లిఖించుకుని,
పత్రిక చదువుట కుపక్రమించి సుఖించితిని.
లైలా.
1. శృంగారం ఒక్కటే రసం. (భోజుడు)
2. శృంగారం పుష్పాలచేత, గాంధర్వంచేత, కావ్యపఠనంచేతా ఉత్తేజితం అవుతుంది అని నాట్యశాస్త్రం చెపుతున్నది.
(అలంకారశాస్త్రచరిత్ర – మహామహోపాధ్యాయ ఆచార్య డా. పుల్లెల శ్రీరామచంద్రుడు)
సిరినివాస వృత్తము గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
11/02/2014 4:17 am
శ్రీనివాస్‌గారి దస్తూరితో వారు వ్రాసిన కవితను ఇక్కడ చదువగలరు
(బల్లూరి ఉమాదేవిగారి సౌజన్యముతో)
– మోహన
బాపూ గురించి Madhav గారి అభిప్రాయం:
10/20/2014 8:24 pm
చిట్టెన్రాజు గారు,
పెమ్మరాజు గారి విషయమై మీరు ఎవరితో సంప్రదించారో చెప్పగలరా దయచేసి? I do not have any record of your communication with eemaata in my emails. Could you please forward that correspondence to the editors? Thank you.
నిప్పులు గురించి Madhav గారి అభిప్రాయం:
10/10/2014 11:39 am
మానస గారికోసం, నాకోసం, ఈమాట పాఠకుల కోసం, శ్రీ ఏల్చూరి మురళీధరరావు గారు తమ అభిప్రాయాన్ని ఇప్పుడు తెలుగులో చెప్పాలని నా విన్నపం. :-))
నమస్తే
మాధవ్.
జయప్రభశబ్ద కవిత్వం గురించి nirmala kondepudi గారి అభిప్రాయం:
09/25/2014 11:12 am
హెలో యదుకుల భూషణ్ మరియు ఇతర మిత్రులారా,
మీ వ్యాసాలు ఇలా వుంటే ఎలా చదవాలి ? తెలుగులో రాయచ్చు కదా, పోనీ శుద్ధ ఆంగ్లంలో అయినా నా రాయండి.
కొండేపూడీ నిర్మల
[మీరు RTS స్క్రిప్ట్ చూస్తున్నారు, బహుశా. ఆ పేజిలోనే ఈమాట పేరు కింద ఉన్న బూడిద రంగు డబ్బాలో కుడివైపు Read this page in Telugu script అని ఒక లింక్ ఉంది. దానిమీద నొక్కితే మీరు తెలుగులో వ్యాసాన్ని చూస్తారు. లేదూ, ఈ eemaata.com/em/issues/200211/1659.html" rel="nofollow">లింక్ నొక్కండి. — సం.]
తెలుగులో గ్రంథ పరిష్కరణ గురించి కొన్ని ఆలోచనలు గురించి వెల్చేరు నారాయణరావు & పరుచూరి శ్రీనివాస్ గారి అభిప్రాయం:
09/21/2014 7:21 pm
బొల్లోజు బాబాగారికి:
బ్రౌన్ మీద మేము చేసిన విమర్శని “విసుర్లు” అనుకోకండి. బ్రౌన్ వచ్చినప్పటి సందర్భాలు, పరిస్థితులు వివరించి, భారతదేశాన్ని ఉద్దరించడానికి వచ్చిన తెల్లవాళ్లకుండే దర్పం గురించి చెప్పి, తెలుగు గ్రంథ ప్రపంచం ఎలా వుందో తెలుసుకోవడానికి ఏ ప్రయత్నమూ చెయ్యకుండా అప్పటికి అమలులో వున్న పాశ్చాత్య గ్రంథ పరిష్కరణ విధానాలను తెలుగుకి పట్టించడంలో బ్రౌన్ చేసిన ప్రయత్నం వివరించి, అందువల్ల వల్ల తెలుగుకి జరిగిన అపకారం సహేతుకంగా మేము గుర్తించి రాసిన మా వ్యాసం బ్రౌన్ ని వ్యక్తిగతంగా అగౌరవ పరచడానికి రాసింది కాదు. మాకు బ్రౌన్ మీద మీకున్నట్లుగా భక్తి లేదు నిజమే. బ్రౌన్ మా దృష్టిలో ఒక వ్యక్తి కాదు. ఒక వలస ప్రపంచ భావాలకు ప్రతినిధి. ఆ భావాలు బోధపరుచుకోవడానికి మేమా వ్యాసం రాశాం కాని వ్యక్తిగతంగా ఆయన్ని అగౌరవ పరచడానికి కాదు.
మద్దిపాటి కృష్ణారావుగారికి:
మీరంటున్న “ప్రక్షిప్తము” అనే ఊహ బ్రౌన్ అనుసరించిన పాశ్చాత్య పరిష్కరణ విధానం లోంచి వచ్చింది. అంతకు ముందు భారతీయ గ్రంథ పరిష్కర్తలు కూడా “ప్రక్షిప్తము” అనే మాట వాడారు. ఈ రెండు రకాల ప్రక్షిప్తాలకి తాత్త్వికంగా తేడా వుందని మేము వివరంగా చెప్పలేదు. ఆ సంగతి ఈ వ్యాసంలో చర్చించడానికి అవకాశం లేదని మేము భావించాం. దాన్ని గురించి వేరే వ్యాసం రాయాలి. వేమన పద్యాలు, సుమతీ శతకం పద్యాలు, ఇలాంటి పద్యాలని దొరికినవి ఒక చోట పోగుచేసి ప్రకటించడం వల్ల జరిగిన నష్టాన్ని నారాయణరావు సుమతీశతకాన్ని గురించి eemaata.com/em/issues/201303/2071.html" rel="nofollow">రాసిన వ్యాసంలో చెప్పి వున్నాడు. అది మీరు చదివారనుకుంటాం. సుమతీ అనే మకుటంతో వున్న పద్యాలన్ని ఒక చొట పోగుచేసి ప్రచురించడం వల్ల కలిగిన నష్టం ఆ వ్యాసంలో నారాయణ రావు వివరించాడు. ఈ విమర్శ వేమన పేరుతో వున్న పద్యాలకి కూడ వర్తిస్తుంది. దొరికిన రాతప్రతులన్నిట్నీ వాటి లేఖక సందర్భాలతో సంబంధం లేకుండా పోగుచేసి పెట్టకూడదని మా ప్రతిపాదన. మీకు ఈ సంగతి ఇంతకన్నా వివరంగా చెప్పక్కరలేదు.
మంగమ్మగారి పుస్తకం తెలుగులో తొలినాళ్లలో అచ్చయిన తెలుగు పుస్తకాల గురించిన సమాచారాన్ని చక్కగా ప్రదర్శిస్తుంది. కానీ పుస్తక నిర్మాణ చరిత్ర వేరు. అది ఎవరూ రాయలేదని మేమన్నది. నిజానికి ఆ ప్రయత్నం పప్పు నాగరాజు, పరుచూరి శ్రీనివాస్ మొదలుపెట్టారు. ఆ ప్రయత్నంలో రెండు వ్యాసాలు ప్రచురించారు. మిగిలిన వ్యాసాలు ఇంకా రావలసివున్నాయి. నాగరాజు, శ్రీనివాస్ రాసిన రెండవ వ్యాసంలో మంగమ్మగారి పుస్తకాన్ని ప్రస్తావించారు. అయినా మా వ్యాసంలో కూడా ఆ పుస్తకాన్ని ప్రస్తావించి వుండాల్సింది. అది మా ఏమరపాటే కాని ఆ పుస్తకం ఉదహరించడానికి అర్హమైనదికాదు అని మా ఉద్దేశం కాదు.
మా వ్యాసాన్ని చదివి దాని మీద మీ అభిప్రాయాలు చెప్పిన మీ ఇద్దరికీ మా నమస్కారాలు.
నారా, శ్రీనివాస్.
మనకు తెలియని బ్రౌన్ దొర: ఛాల్స్ ఫిలిప్ బ్రౌన్ గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
06/15/2014 5:29 pm
సాధు శకట రేఫములను గుఱించి చర్చ జోరుగా జరుగుతున్నది. ఈ సందర్భముగా ఈ శకటరేఫమునుగుఱించి నన్నెచోడుని వ్యాసములో ఇక్కడ (eemaata.com/em/issues/201401/3071.html/3" target="_blank" rel="nofollow">తొమ్మిదవ అంశము) క్లుప్తముగా చర్చించియున్నాను. కొన్ని సందిగ్ధ సమయములలో (ఒకే ఉచ్చరణ, వేఱు అర్థములు, ఉదా. వేఱు – భిన్నము, వేరు – వృక్షమూలము) ఈ శకటరేఫమును వ్రాతలో ఉపయోగించుట నా ఉద్దేశములో సమంజసమే. ఏ పదములకు సాధు రేఫమో, ఏ పదములకు శకట రేఫమో అను విషయములో నిఘంటువులు (ఉదా. ఆంధ్రభారతి) ఉపయోగకరము. ఈ విషయము అరసున్న వాడుకకు కూడ చెల్లుతుంది. విధేయుడు – మోహన
విముక్తం గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
06/03/2014 8:38 pm
‘వాటేసుకోటం.’ What a word!
అసలు అంత మోటు మాట, ఆ ప్రక్రియ, తెలుగు సంస్కృతి లోనే సాధ్యం. నిన్నో, మొన్నో, ఒబామా తన ప్రెస్ సెక్రెటరీకి వీడ్కోలు చెపుతూ, వాటేసుకోబోతే, ఇద్దరూ మగాళ్లు అయ్యేసరికో, తెలుగు వాళ్లు కానందువల్లో, మరీ పీలగా ఉండేసరికో, ఆ దృశ్యం అంత దర్శనీయంగా లేదు. అని జనాభిప్రాయం.
పాఠకులు కథ సుఖాంతం అంటారేం? అసలిక్కడ కథ ఇప్పుడిప్పుడే మొదలవుతున్నట్టుంది. I am watching the scene. జరుగుతున్నది ఇదీ! ఒక ఆడది, ఇంకో ఆడదాని నడుము కావిలించుకోటం, గుండెల్లో తల దాచుకోవటం. My God! Why does not the guy stop it? He is patting his wife’s hand. In silent consent. While she is rubbing her face, against another woman’s breasts. Horror! మగాడిని పక్కన వెర్రి వెధవ లాగా నిలబెట్టి, – ఒక ఆడదానికి ఇంకో ఆడది, లెమనేడ్ తాగించటం, నెత్తి మీద నూనె మర్దన చెయ్యటం. ఈశ్వరా! చిన్న పిల్ల చూస్తుండగానే -కథానాయిక, ‘The other woman’, వాటేసుకుంటారేంటండీ? ఇదా, ఇదా? అచ్చమైన, స్వచ్ఛమైన తెలుగుతనం? Lesbianism. Does the heroine want ‘the other woman’ all to herself? Is that what her sudden bout of jealousy, is all about?
లైలా
PS: Love this essay, in this magazine. eemaata.com/em/issues/199907/1107.html" target="_blank" rel="nofollow">‘మైదానానికి చెలియలి కట్ట.’ రచన. జయప్రభ. A good one. 🙂
వైజ్ఞానిక రంగంలో తెలుగులోకి అనువాదాలు చెయ్యటంలో సాధక బాధకాలు గురించి V R Veluri గారి అభిప్రాయం:
05/06/2014 11:38 am
గత నాలుగున్నర దశాబ్దాలుగా సైన్సు వ్యాసాలు తెలుగులో ఏకదీక్షగా చేస్తున్న వేమూరి గారికి అభివాదం. ఆయన వ్యాసం ముఖ్య ఉద్దేశంతో (“ఆ పని ఎలా చేయాలి? అందులో ఉన్న సాధక బాధకాలు ఏమిటి?”) నాకు ఏవిధమైన పేచీ లేదు. ఈ పనిలో ఉన్న కష్టాలు వేమూరి గారికి తెలిసినంతగా మరెవ్వరికీ తెలియదని నాకు తెలుసు.
ఇవి నా ప్రశ్నలు.
ఈ తర్జుమా పని ఎందుకు? ఎవరికోసం? ఈ ప్రశ్నలు నన్ను గత నాలుగు దశాబ్దాలుగా బాధిస్తున్నయి. (భారతి పత్రిక వాళ్ళు అడిగిన తడవుగా ఒకప్పుడు నేనూ భౌతిక శాస్త్ర అంశాలపై ఒకటి రెండు వ్యాసాలు రాసి, ఆ తరువాత కిమ్మనకుండా విరమించుకున్నాను)
నన్ను బాధిస్తున్న ప్రశ్నలకి సమాధానాలు మరొక వ్యాసంలో చర్చించవలసిన అవసరం ఉన్నది. ఇంగ్లీషు మాధ్యమంగా చదువులు చెప్పటానికి ఇప్పుడు ప్రతి కుగ్రామంలోనూ బడులు కుక్కగొడుగుల్లా వెలిశాయి. ప్రభుత్వం వారు నడిపే తెలుగు మాధ్యమం బడులకి వెళ్ళే పిల్లల గురించి, వారి భవిష్యత్తు గురించీ ఆలోచించవలసిన అవసరం ఎంతైనా ఉన్నది. ఆ దృక్పథంతో, నాప్రశ్నలకి సమాధానాలు వెతకవలసిన అవసరం ఉన్నదని అనుకుంటున్నాను.
ఆఖరిగా, ఒక ఫొటో. ఈ బొమ్మ తియ్యటానికి వెనుక కథ, తీసిన తరువాత ప్రభుత్వంతో నా ఉత్తర ప్రత్య్త్తరాలు, నా అపజయం గురించి మరోసారి చెప్పుకుంటాను. ప్రభుత్వం జోక్యంతో తెలుగు చేయ్యబడ్డ ఒక ఉదాహరణ మాత్రమే ఇది. (నా దగ్గిర తెలుగులో హడావిడిగా ప్రచురించిన భౌతిక శాస్త్రం పుస్తకాలు ఉన్నాయి. వాటిని ఆధారం చేసుకొని పాఠం చెప్పలేక చేతులెత్తేసిన పంతుళ్ళు కూడా నాకు తెలుసు.)
eemaata.com/images/may2014/telugus.png" rel="nofollow">
eemaata.com/images/may2014/telugus.png"/>
విధేయుడు,
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు.
హిందూమత చరిత్రలో ప్రత్యామ్నాయ కథనాలకు ఆస్కారం లేదా? గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
04/21/2014 8:56 pm
ఈ వ్యాసం చదువుతున్నానండి. అన్ని సంస్కృత శ్లోకాలకు అర్ధం చెప్పిన వారు, ఈ శ్లోకం అర్ధం మమ్మల్నే తెలుసుకోమన్నారు. ఎలాగండీ తెలుసుకోటం? కృష్ణుడొచ్చి చెపుతాడా?
ఇంతకు ముందోసారి విశ్వనాథ సత్యనారాయణ ఇలానే చేశారు. వసుచరిత్ర కావ్యం, విశ్వనాథ సాయంతో చదువుకుంటున్నప్పుడు, ఆ పుస్తకం మొదట్లోనే ఒక పర్వతం ఒక నదితో ప్రేమలో పడుతుంది. అక్కడి ఒక సన్నివేశం, కవి చమత్కారం, నే చెప్పేది కాదు, ఎవర్నైనా సంప్రదించి తెలుసుకోమని వి.స., ఆదేశం ఇచ్చారు. అది విశ్వనాధ లాటి పండితుడు చెయ్యాల్సిన పనేనా? ఎవరిని వెళ్లి అడగనండీ నేను, ఈ కధలో విషయమేంటి అని, ఇంటింటికీ వెళ్లి తలుపు కొట్టి అడగనా? విశ్వనాథ అంత విపులంగా, రసవంతంగా చెప్పే రచయిత, చెప్పకపోతే ఇంకెవరు చెపుతారు. ఏదో నా ఊహకు తగ్గట్టు ఊహించుకున్నా. అది తప్పో ఒప్పో చెప్పే గురువులేరీ?
అందుకని, ఈసారి ఇక్కడే అడుగుతున్నాను. ఒకరో, ఇద్దరో, ఇంకా ఎక్కువమందో, పై శ్లోకానికి అనువాదం, దయతో, తెలుగులోగాని, ఇంగ్లీషులో గాని “ఈమాట” పత్రికలో ఇస్తారా. అలాగే, ఈ పుస్తకం అట్ట మీది వర్ణ చిత్రం గురించి కూడా, తెలిసినవారు వివరాలు ఇవ్వండి. ఈ పెయింటింగ్ నాకు మహా ఆకర్షణీయంగా ఉంది.
లైలా
Ps: Isn’t it time to give page numbers to the opinions on a writing in eemaata? Looks like scrolling days are over for opinions. This e-Magazine needs to make browsing opinions, just as efficient as browsing articles. Who knows what gets read more in the long run?
నాకు నచ్చిన పద్యం: పల్లవడోలలో పసిబాలుడు గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
03/18/2014 12:21 pm
చంద్ర మోహన్ గారు,
మీరు చెప్పిన పాట సాహిత్యం అద్భుతం గా అనిపించింది.
కవి ఇంకాఏం రాసాడా అని తెలుసుకోవాలని వుంది.
దయ చేసి ఆ పాట ని పూర్తిగా తెలుగులో కి అనువదిస్తూ.. ఆ పాట లింక్ ని ఈమాట పాఠకుల కోసం ఇక్కడ అందచేయగలరా ప్లీజ్?
నమస్సులతో ..
హిందూమత చరిత్రలో ప్రత్యామ్నాయ కథనాలకు ఆస్కారం లేదా? గురించి Yoga గారి అభిప్రాయం:
03/12/2014 5:39 pm
“లిబరల్ మహాశయుల విశ్లేషణల మీద ప్రజలు నమ్మకం కోల్పోయే పరిస్థితులు ఉన్నాయి”
ఇదెప్పుడో మొదలైపోయింది. ఇంకో రెండు నెలల్లో ముగింపు కూడా. వీళ్ళ అబధ్ధపు, అసంబధ్ధపు వ్యవహారాలు ఇంకా ఎన్నాళ్ళొ సాగవు. వినాశ కాలే విపరీత బుధ్ధీ అన్నట్టు… ఈ కొంత కాలం వాళ్ళ పిచ్చి వాళ్ళకి ఆనందం.
గుజరాతీ చండ సింహం, జూలు దులిపీ ఆవులించింది
ఉదయ సూర్యుడి సప్త హయములు నురుగులెత్తే పరుగులెట్టాయి
అగ్ని సరస్సున శతకోటి కమలాలు వికసించాయి
టీ కప్పు లో భయంకర తుపాను రేగింది
భరతమాత కు పురిటి నెప్పులు
కొత్త సృష్టిని స్ఫురింపించాయి…
అప్పుడు ఈ లిబరల్ మహాశయులు పారిపోతుంటే –
యముని మహిషపు లోహ ఘంటలు
మబ్బుచాటున ఖణేల్మన్నాయి…
వస్తున్నాయొస్తున్నాయి రథచక్రాల్…
[please refrain from overt political sloganeering on eemaata – Ed.]
అనగా అనగా ఒకరాత్రి గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
03/09/2014 11:40 pm
‘ఆపై ఆమె మనిషిగా మిగిలింది, పగలూ, రాత్రి కూడా!
-ఈ ఒక్క వాక్యంతో పూర్తి అవడం కథకే అందం.చక్కటి భావుకత్వంతో కూడిన కథ. బావుంది.
శుభాభినందనలతో..
హిందూమత చరిత్రలో ప్రత్యామ్నాయ కథనాలకు ఆస్కారం లేదా? గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
03/09/2014 5:27 pm
After so many comments, counter-comments, offensive statements and defensive explanations, it may be stupid of me to throw my hat into the ring. Either my hat falls off flat and trampled by heavy feet, or I might shoot myself in the foot. Either way, I should not worry.
At the outset, allow me to betray my ignorance. My knowledge of Sanskrit, The Vedas, and ‘The Alternate History of The Hindus,’ is anywhere between zero and nothing. So, I would not dare to dwell on them. But, my note might touch them of tangentially – as tangentially as a fast proton would scatter of from a collision with a hydrogen nucleus –, for which I beg your forgiveness ahead of time.
David Shulman records a quote attributed to Velcheru Narayana Rao (from now on VNR) in his introductory essay on VNR in “eemaata.com/em/issues/201301/2047.html" target="_blank" rel="nofollow">Syllables of Sky,” published by Oxford University Press in 1995. I will transcribe the quote verbatim: ‘Anything regarded as fact exists in many variants; fictions, on the other hand, are definitive.’ I used this quote, with permission from the ‘author’ of the quote, in a ‘Letters to the Editor’ exchange/ debate in a journal devoted to nuclear radiation sometime during the year of our Lord, 2000, in regard to certain ‘truths’ and ‘facts’ pertaining to some problems encountered in radiation science. (The journal is quasi-scientific and my letter was peer-reviewed. Also, I was asked to submit the relevant page from Shulman’s essay. And, that I did.) There may be some relevance of this exchange to the current highly enlightening debate — sometimes scary to a general reader like me — that ensued, and still continuing on Suresh Kolichala’s recent article. I will come back to the relevance of my letter later.
I have again eemaata.com/em/issues/200707/1119.html" target="_blank" rel="nofollow">mentioned about the same quote in July 2007 eemaata. Unfortunately, since my translation skills from English to Telugu are ignominiously despicable, to say the least, it gave room to some admirable and educative comments, one from Kodavalla Hanumantha Rao. In his comment, he mentions a quote from VNR cited in another book, Questioning Ramayanas: A South Asian Tradition (2001) edited by Paula Richman. This quote reads: “Fiction has only one form. True story has inevitably many.” And, Hanumantha Rao’s Telugu translation was precise and succinct.
I think, the intent and purport of these two quotes, should we say ‘aphorisms’ ultimately is to drive home the same message, with respect to ‘facts’ and ‘fictions.’
Now my problem arises. Did VNR say the same thing in two different ways within a matter of six years? Or to put it differently, ‘are there two different versions of the same aphorism’? Or did the editors take the liberty of transcribing VNR’s oral statement in their own language? Or did VNR write the quotation in his own hand for Paula Richman’s book, and uttered the quotation that was recorded by Shulman?
I could ask VNR to elucidate. But, according to Shulman, he uttered the aphorism, ‘in the overwhelming heat of a Tirupati street as the goddess Gangamma passed before our eyes.’ Knowing VNR for over five and a half decades, I am afraid that I may get a third version of the same aphorism from him compounding my predicament further. Hence I refrained from asking him. I could send an e-mail to Shulman for clarification, but my earlier experience with Shulman is that he never replies on time. And, as a last resort, I could correspond with Paula Richman, but neither have I had her address nor her e-mail. Alas! I am really stuck in mud, in a quandary about the veracity of one ‘single’ quotation, as far as I am concerned, that has produced two variants in a matter of six years!
No wonder, how many variants are plausible for the age old ancient sacred books, epics, etc., orally transmitted through ages, and later transcribed into the pundits language with an undeniable possibility of scores of interpolations? So, by deduction from VNR’s aphorism(s), am I to conclude that they are not fictions or myths. Is it bad logic? I ain’t Wittgenstein.
Speaking of myths, I found another definition from Wendy Doniger elsewhere. {(‘In classifying the Rama story as myth, I am defining a myth as a sacred story about supernatural beings and events that holds great significance for the members of a culture.’ Quoted by Kathleen M. Erndl, as a foot note to her essay The Mutilation of Surpanaka, in ‘Many Ramayanas’ edited by Paula Richman (1991)}
I said I will get back to the letter relating to some ‘facts.’
Here is a story. Sir Walter Raleigh (1554-1618), a one-time darling of the queen of England, Elizabeth I, spent considerable time in prison, probably for marrying one of queen’s maids. In stead of indolently lazing around in the Tower (jail), he set out to write world history during his incarceration. One day, as the story goes, he saw some altercation outside his cell. He asked his warden and other inmates who witnessed the incident for details. Each and everyone told him a different story about the same incident. ‘I saw an event, an incident with my own eyes; and I have several versions of the same thing. How could I write world history about those events I have never witnessed?’ he surmised, and withdrew from writing world history. That’s how the story goes! (Of course, he later wrote something known as world history, which is now available as a freebie, courtesy Google Books! Here is a sentence from his unfinished world history preface: “… whosoever, in writing a modern history, shall follow truth too near the heels, it may happily strike out his teeth.”)
I repeat this Raleigh’s story for my own reasons. I do not consider what Raleigh wrote as history. But then, what is history?
Should I go with the definition from the The Devil’s Dictionary? Or a definition allegedly attributed to Napoleon Bonaparte? Or that famous 1911 essay from the Encyclopedia Britannica? And, what are most relevant factors that should enter ‘History’? Religious, Cultural, Chronological, or Subaltern? (Oh! SriSri, save me!)
Or simply, should I accept that history is written by ‘winners,’ – in whatever the chosen field for the battle — and whoever they might be?
The last one suits me most. Do you agree?
Regards, — Veluri Venkateswara Rao
Ps: Jill Lepore’s article “JUST THE FACTS MA’AM’ in The New Yorker, March 24, 2008 sheds some light on the history of history, although appears to have been written in a lighter vein.
హిందూమత చరిత్రలో ప్రత్యామ్నాయ కథనాలకు ఆస్కారం లేదా? గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
03/09/2014 2:07 pm
ఒకరు ఈమాటనుగుఱించి ఇలాగంటారు – కాశీనాథుని నాగేశ్వరరావు పంతులుగారి భారతి సాహిత్యమాసపత్రిక మూతపడిందని బహుకాలంగా తెలుగుసాహిత్యాభిమానుల్లో ఉన్న విచారాన్ని నేటి ‘ఈమాట’ తొలగించింది. అందుకు ఈ పత్రికకు అభినందనలు.
మఱొకరేమో ఇలాగంటారు – I begin to pity eemaaTa now. I guess the transformation of eemaaTa into a mediocre e-rag due to the loose vocabulary syndrome has just begun (I haven’t read eemaaTa in a long while. So, it could have begun much earlier).
ఇద్దరు పాఠకుల దృష్టి రెండు విధములుగా నున్నాయి. అదే విధముగా వెండీ డానిగర్ పుస్తకము కూడ విభిన్న అభిప్రాయములను కల్పించినది. There are no facts, only interpretations, it’s all in the perspective!
విధేయుడు – మోహన
హిందూమత చరిత్రలో ప్రత్యామ్నాయ కథనాలకు ఆస్కారం లేదా? గురించి Yoga గారి అభిప్రాయం:
03/09/2014 9:24 am
I hope eemaaTa publishes the following comment as is (in the spirit of free speech). For some reason I wanted to read eemaaTa’s “ముందుమాట”…and I found this about the essay…
Seriously? “నిష్పక్షపాతంగా, సహేతుకంగా”? ROFLMAO. I really fell off my chair. Whoever wrote this… what were you smoking man (or woman)?
I begin to pity eemaaTa now. I guess the transformation of eemaaTa into a mediocre e-rag due to the loose vocabulary syndrome has just begun (I haven’t read eemaaTa in a long while. So, it could have begun much earlier).
This explains why India has been unable to produce any modern ideas. They all originated in the west (or in Japan). Not in philosophy, social sciences, natural sciences, religion, nothing…Precise language is important in propagation of ideas and if we continue this way, we are doomed.
We lost it when we lost the respect for respecting the importance of language.
Note: I am no exception to this either. Thanks to some mentors I am being more careful about it these days…
Sincerely
Yoga
హిందూమత చరిత్రలో ప్రత్యామ్నాయ కథనాలకు ఆస్కారం లేదా? గురించి Yoga గారి అభిప్రాయం:
03/07/2014 1:39 pm
@Ramarao Garu and Vasu garu (and others):
Atanu Dey, one of the writers I admire (and I am proud to say one of my best friends too) had a few bunch of articles on free speech. Type in Free speech category and there are some good articles to read.
He also wrote about this issue during the time when the book was released. Interesting read for the interested readers.
As far as hate speech is concerned: I don’t think it is to be restricted. However, there should be relevant laws to deal with consequences of hate speech.
For eg, Koran may encourage its believers to kill non-believers. Koran itself need not be burned or banned but there should be effective laws to deal with it such that the consequences of the intended hate speech are costly enough. I sincerely hope eemaaTa doesn’t edit this!
Here it is important to recognize the idea of negative and positive rights. Note negative and positive are not used in any evaluative sense. Freedom of speech is a negative right. However, when hate speech is being used, it imposes restriction on other people’s freedom (say right to live or right to be left alone). Some cannot claim freedom of speech if they themselves are restricting it to others. That is where you draw the line for hate speech.
In Wendy’s case, she is not restricting anyone’s freedom of speech even if her book is “denigrating” to some. She is not restricting anyone from rebutting it. Therefore, it is ok.
A nice post in Atanu Dey’s blog on this is illustrated here:
It is a very insightful post. Do read it.
Sincerely
Yoga
హిందూమత చరిత్రలో ప్రత్యామ్నాయ కథనాలకు ఆస్కారం లేదా? గురించి Yoga గారి అభిప్రాయం:
03/05/2014 5:21 pm
The latest analysis of Raghottama Rao garu clearly illustrates the importance of precision in language and the context. So, given these inputs and the fact that the conclusion of the essay is erroneous, would the author Suresh garu consider revising his opinion? Is he open to being corrected?
[Rest of the post is edited as it pertains to a discussion on Facebook and not here on eemaata. — Ed.]
హిందూమత చరిత్రలో ప్రత్యామ్నాయ కథనాలకు ఆస్కారం లేదా? గురించి Yoga గారి అభిప్రాయం:
03/04/2014 6:48 pm
With all due respects to Suresh garu:
0. I still couldn’t read it completely but with a quick scan I say the following:
1. The essay is too long with lot of needless details
2. Does eemaaTa have a word limit for essays?
3. Was this peer reviewed and followed the same process like it does for other entries? I am appalled that a mediocre essay like this being accepted by eemaaTa. Just because someone throws lot of information and references or the author self-proclaims that it is a “Detailed analysis” doesn’t make it a good essay.
4. It is not clear what the author is trying to convey. There is absolutely no clarity in thought of the author nor any insights coming out of this essay. It seems like too much of information ending with a very bizarre conclusion.
5. The author should clarify what is the problem first. Is it Indian penal code or is it Hindutva. He seems to think latter but in this Wendy Doniger case, it has nothing to do with Hindutva. Besides, for all his “research” if one types in wikipedia the list of books banned in India (takes five seconds), it will perhaps clear the ignorance of the author.
I don’t know what is Hundutva nor what the author means is Hindutva but somehow the author comes to this bizarre conclusion that Hindutva is more dangerous to Hinduism and Hindus? Was Hindutva reason for all this list of banned/unimportable books?
6. It has to be understood that India is not a free country. We live just under an illusion. There was never free speech (British and later and current times). India is also not a secular country. There is a clear state policy supporting specific religions. The wiki list will educate the author and others that book banning and courts intervention are routine regardless of the religious affiliations. With his selective treatment of the problem and the bizarre conclusion that he draws, it seems to me that the author is at best ignorant or at worst intellectually dishonest.
7. Teaching and pontificating Hindus about debate is another unnecessary attempt. And how Hinduism is open adnauseum doesn’t add any value to the (confused) problem the author is trying to tackle. The author however should clarify in what context ancient Hindus debated, and educate us on the Purvapaksha tradition. Then, he should clarify if Wendy and her ilk, and the all non-Hindu religions and if Christianity and Islam also agree to the rules of this tradition. This will add value to the essay.
8. The author also conveniently seems to ignore the glaring errors pointed out by readers like Raghottama Rao garu (ref: His FB timeline).
9. The context of the problem needs to be defined after removing all the needless details. The problem is simple. Wendy Doniger published a book. Some Hindus found it offensive and they are well within their rights to file a law suit based on the laws of the land. They did that. The court case ran for two years or so and Penguin withdrew the books themselves voluntarily. The reasons are known only to them. So, where is Hindutva (whatever that means), or un-openness of Hindus coming from?
10. The question to address is whether there are errors in the text as agreed by experts (and I do think there are as pointed out not only by Raghu garu but also from Rajiv Malhotra’s assessment). If so, why can’t Wendy agree to correct those? Can the author clarify if the open debate rules of Hindus apply to her also? Of course if there are not errors and why she thinks so should be clarified. I guess this is what happened in the two year court case. However, if Penguin thought strategically it makes sense for them to withdraw, it is their problem. Why is it Hindus’ problem? Just so that the author and educate themselves on this matter: Penguin withdrawing books is not happening the first time: It happened before:
11. More later… once I manage to complete this extremely long essay… eemaaTa should spare its readers from ordeals of this kind…
12. I hope the author addresses these and either modify his essay or write a rejoinder considering there has been enough discussion on the subject matter also.
Sincerely
Yoga
గౌతమి గురించి srivasthava గారి అభిప్రాయం:
03/04/2014 3:42 pm
very nice….
గౌతమి గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
03/04/2014 1:00 pm
కథ బావుందండి. రచనా శైలి ఆకట్టుకుంది. కొన్ని తెలుగు పదాలు భలే ముచ్చట్లు పోయాయంటే నమ్మండి.:-)
అభినందనలు రాధ గారు.
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
02/16/2014 12:29 pm
“మనిషికీ మనిషికీ మధ్యనున్న అహంభావమనే పొరని ఆత్మవిమర్శతో బద్దలు కొట్టిన నాడే నిజమైన పండుగ”
* కథలోని ఆత్మ కి అక్షర వివరణ ఈ మీ వ్యాఖ్య మురళి గారు!
కథ గురించిన మీ ప్రశంసలకు ఇవే నా ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ, -శుభాభినందనలతో..
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
02/16/2014 12:18 am
మనసులోని ప్రేమని ఉన్నది వున్నట్టు చెప్పడం, అందులోనూ అది లేఖా రూపమైనప్పుడు, మీరన్నట్టు అమృతతుల్యమే నేమో! ఎంత తీయగా చెప్పారు మీవైన మాటల్లో!
ధన్యవాదాలు అన్నపూర్ణ గారు!
శుభాకాంక్షలతో.
వలసరాజ్యములందు భారతీయ శిల్పకళ: 1. హైందవసామ్రాజ్యము గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
02/11/2014 8:43 am
చంపాదేశములో మందాక్రాంతమును గురించి eemaata.com/em/issues/201205/1942.html?allinonepage=1" rel="nofollow">ఇక్కడ చదువవచ్చును.
విధేయుడు – మోహన
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/31/2014 2:14 pm
*ఒహ్హో!కన్రెప్ప పాటులో హిమాలయాల మీదకెలా వాలానో తెలీడం లేదు!:-)
(భాస్కర్ గారు! బహు ధన్యవాదాలు మీకు.)
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/15/2014 8:25 pm
“కథని ఉత్తరం ద్వారా చెప్పడం చాలా బాగుంది ”-అనే మీ ప్రశంస నాకెంతగానో నచ్చింది సూర్య నారాయణ మూర్తి గారూ!
-ఫోన్ చేసి కాని,ఎదురయి కానీ మాటల్లో చెప్పలేని కొన్ని అతిసున్నితమైన హృదయ భావాలను – అవలీలగా వ్యక్తపరచగల ఒకేఒక్క సాధనం –‘ఉత్తరం’ అని నా నమ్మకం.భావోద్వేగపూరితమైన వాక్య విన్యాసానికి ఉత్తరం మాత్రమే ఓ గొప్ప శరణ్యం. ఇంకా చెప్పాలంటే,ఉత్తరాలు రాయడం ఒక కళ. అందుకే ఈ కథకింతటి కళని తెచ్చిచ్చిందనిపిస్తుంది నాకు.
నిజానికి ఇదొక ప్రేమలేఖ. మాటల్లో చెబితే మన్నిక పోతుంది. అది- అక్షరం లోనే నమ్మకాన్ని పొందుతుంది. అందుకే కామోసు -“A real love letter is made of insight, understanding, and compassion. Otherwise it’s not a love letter. A true love letter can produce a transformation in the other person, and therefore in the world. But before it produces a transformation in the other person, it has to produce a transformation within us. Some letters may take the whole of our lifetime to write.” అని అంటాడు ఒక జెన్ బోధకుడు. ఈ మాటలు ఎంతగానో ఆకట్టుకుంటాయి,మరెంతగానో ఆలోచింపచేస్తాయి- కదూ?
కథ ‘ఏకబిగిన చదివించిందనే’ మీ మరో ప్రశంసకి..ఇవే నా హృదయపూర్వక ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ,
సంక్రాంతి పండగ శుభాకాంక్షలతో..
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/13/2014 1:12 pm
నిజంగానా రాధ గారూ? నా కథ చదవంగానే అమ్మకి ఫోన్ చేసారా, పండగకి రమ్మని!ఎంత ఆనందమైందో, మీరిలా చెప్పంగానే. ఎందుకంటున్నానంటే, నా కథ ఆశయం కూడా అదే. ఈపెద్ద పండగ నాడైనా, కన్నవారినీ, అయినవాళ్ళని తలచుకోవాలని, కలుసుకోవాలనీ, అంత అవకాశం లేకపోతే, కనీసం ఫోన్ చేసైనా మాట్లాడుకోవాలనీ, సంతోషాలను పంచుకోవాలనీ! సరిగ్గా నే ఆశించిన రెస్పాన్స్ ని మీ నించి పొందగలిగినందుకు చాలా సంతోషమైంది. పండగ లాటి కామెంట్ అందచేసినందుకు మీకివే నా హృదయపూర్వక ఆనందాభివందనాలు రాధ గారూ!
సంక్రాంతి శుభాకాంక్షలతో…
సొంతం గురించి ఎలనాగ గారి అభిప్రాయం:
01/12/2014 10:13 am
Allusionను ఛేదించలేని మెదళ్ళకు ఈ కవితలో అంతా అయోమయమే కనిపించే అవకాశముంది. కామెంట్లు రాకపోటానికి కారణం అదేననుకుంటా. హెచ్చార్కె గారూ! మీకు అభినందనలు.
సిరుల సంక్రాంతి గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/08/2014 1:05 pm
అంటే 23 యేళ్ళ కిందటి మాట కదూ మీరు చెబుతోంది ?..ఆ కవిత ఇక్కడ వుంచితే మేము కూడా చదివి ఆనందిస్తాం కదా రావ్ గారు! 🙂 సిరుల సంక్రాతి నచ్చినందుకు ధన్య వాదాలు తెలియచేసుకుంటూ,
పండగ శుభాకాంక్షలతో.
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/05/2014 12:42 pm
* మనసున్న వారికే మధుర జ్ఞాపకాలుంటాయేమోనండి సుబ్రహ్మణ్యం గారూ! గుండె మీద నీడలు కదలినప్పుడల్లా కళ్ళెందుకో చెమర్చిపోతాయి. నాకూ అంతే. మీ విలువైన అభిప్రాయం ఒక అందమైన కామెంట్ లా నిలిచిపోతుందిక్కడ. మీకు నా ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ, పండగ శుభాకాంక్షలతో…
*ఉన్న ఊరు, కన్న వారు, బాల్యం నాటి రోజులు. మనకెప్పటికీ మనసులో నిలిచిపోయే సజీవ సుందర చిత్రాలు. కాలం మారొచ్చు. మార్పులతో బ్రతుకూ మలుపులు పోవచ్చు. కానీ ఎప్పటికీ మాయనది, మన సంస్కృతీ, మన సాంప్రదాయం. కన్నబాబు గారూ! మీరీ కథని అద్భతమైన కథగా అభివర్ణించడం ఎంతయినా హర్షదాయకం! మీకు నా మనః పూర్వక ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ, సంక్రాంతి శుభాకాంక్షలతో…
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/04/2014 11:07 pm
మణి భూషణ్ గారూ! మూడు ముక్కల్లో, ముత్యాల్లంటి మాటల్లో పొందుపరచిన మీ ప్రశంసలకి చాలా సంతోషమైంది. హృదయపూర్వక ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ, నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలతో..
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/03/2014 1:45 pm
సునీత గారు, మీ కామెంట్ – ‘దేని కోసం ఏం కోల్పోతున్నామో’ అన్నారు చూశారూ? – ఇదొక్క మాట చాలు. ఎవరికి వారు ప్రశ్నించుకునేందుకు, జవాబు కోసం వెతుకులాడుకునేందుకు. ఎదగడం కోసం పుట్టిన వూరు వదిలేస్తాం. పై చదువుల కోసం రాష్ట్రాన్ని వదిలేస్తాం. బ్రతకడం కోసం ఏ దేశమైనా సరే అనుకుని పోతున్నాం. బర్డెన్ అని చివరికి సొంతవారిని కూడా వది లేస్తే, మీరన్నట్టు దేనికోసం ఏం కోల్పోతున్నామో అర్ధమౌతుంది. అపోహలతో కారాలూ మిరియాలూ నూరుకోడం కంటే ఎవరో ఒకరు ఓ అడుగు ముందుకేసి, చేయీ చేయి కలుపుకుంటే జీవితం – ఇదిగో ఇలా బంతి పూల పడవలా వుంటుందని చెప్పడం కోసం రాసిన కథ ఇది. పడవ అందంగా వుందన్న మీ ప్రశంసకివే నా ధన్యవాదాలు సునీత గారూ! శుభాకాంక్షలతో 🙂
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/03/2014 9:04 am
* ‘మీ రచన బంతి పూల పడవ మీద పోదాం పదవా’ చదివేను. చదివేను అనడం కన్న అనుభూతికి లోనయ్యేను అని చెప్పాలి. –
జోగారావు గారు! ఏ రైటర్ కైనా ఇంతకు మించిన అవార్డ్సెందుకనిపిస్తుంది. మీకు నా హృదయపూర్వక ధన్యవాదాలు తెలియచేసుకుంటూ..నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలతో.
* ఎంత అందమైన వ్యాఖ్య రాసి మనసుని రంజింప చేసారు పూర్ణిమ గారూ! మీ అభిమానానికివే నా ధన్యవాదాలు. చక్కని కవిత్వంతో కూడా కథ ని ఇలా ప్రశంసించవచ్చని నిరూపించారు. బావుంది. అచ్చు సంక్రాంతిలా! చివర్లో భక్తురాలు అంటూ చమక్కుమనిపించారు లేఖని. థాంక్యూ.థాంక్యూ! మీకు పండగ శుభాకాంక్షలతో. మీ లేఖాభిమానిని. 🙂
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/02/2014 8:18 pm
అన్ని పండగల్లోకి సంక్రాంతి అంటే నాకు భలే భలే ఇష్టం. ఈ శోభే వేరు. అసలీ పండగని అనుభూతించడానికే మనం పుడతామా అనిపించేంతగా వుంటాయి ఈ పండగ లోని విశేషాలు కూడా. కానీ, కుటుంబాలు అనేక కారణాల వల్ల విడిపోడం వల్ల ఇళ్ళల్లో ఆ పండగ వాతావరణం కొంత కొరవడిపోతోంది అన్ని చోట్లా కూడా! ఆ ఆలోచనా వేదనలోంచి పుట్టిన కథే ఇది. కథ మీకు నచ్చినందుకు, మీ అభిప్రాయాన్నిక్కడ తెలియచేసినందుకు, ధన్యవాదాలు శ్రీవాత్సవ గారు! నూతన ఆంగ్ల సంవత్సర శుభాకాంక్షలతో…
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి srivasthava గారి అభిప్రాయం:
01/02/2014 2:16 pm
చాలా బాగా రాశారు మామ్, నిజంగా కథ మొత్తం కళ్ళముందే జరుగుతున్నట్లుగా అనిపించింది.
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/02/2014 1:27 pm
చాలా బాగా రాశారు దమయంతీ! — ఎంత బాగుందో, మీ కామెంట్ నాకు బిగినింగ్లోనే! థాంక్యు థాంక్యూ!
పండగ పాఠకుల ఇళ్లకి వచ్చేసింది పరుగులు పెట్టుకుంటూ. — నిజమా! అలా అనిపించాలని రాసిన కథే ఇది మరి! నా ఆశ నెరవేరిందంటారా ఐతె!
కొంచెం హృదయం పెంచి పంచుతే పాత కారాలు పోయి కొత్త మమకారాలు రాగలవని చాలా సహజంగా చెప్పారు. — చాలా సరిగ్గా చెప్పారు భానుమతి గారు. అత్తగారిలో మంచితనం, వేప కాయలో తీయదనం రెంటినీ గుర్తించాlsina అవసరపు రోజులొస్తున్నాయి.
ఇది చైతన్యస్రవంతి విధానంలో చెప్పిన అందమైన కథలా అనిపించింది నాకు. — నైస్ కాంప్లిమెంట్!
చాలా ధన్యవాదాలండి! నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలతో 🙂
*జయశ్రీ గారూ ! మిమ్మల్నిక్కడ చూడగానే ఎంత ఆశ్చర్యవూ, ఆనందవూ కలిగాయో! కథ పై మీ వ్యాఖ్య చాలా చాలా నచ్చింది. ఉత్తరాలు కరువైపోడం వల్లే ఈ కథనిలా ప్రెజెంట్ చేశాను ఒక ఉత్తరం రూపంలో. నచ్చినందుకు ధన్యవాదాలు. మీకూ నా శుభాకాంక్షలతో 🙂
బంతిపూల పడవ మీద పోదాం పదవా! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/02/2014 8:22 am
*వనజ గారూ! చాలా చాలా ధన్యవాదాలు! మీరు ప్రత్యేకంగా ఒక కొటేషనన్నట్టు మెన్షన్ చేసారూ అంటే, నా మాటలు మీకెంతగానో నచ్చాయో కదా అని ఆనందమైంది. 🙂 నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు తెలియ చేసుకుంటూ…
*లక్ష్మీనారాయణ గారూ! …మీ హృదయస్పందన కి నా మనః పూర్వక ధన్య వాదాలు తెలియచేసుకుంటూ,
-శుభాకాంక్షలతో…
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
12/30/2013 7:53 am
ఒహ్హో! పూర్ణిమ గారూ! ఎన్నెన్ని ప్రశంసలు కురిపించారు మీరు నాపైని ! నిజంగా మీ పొగడ్తల పూల వాన జల్లుల్లో తడిసిపోయానంటే నమ్మండి.అందమైన సాహిత్యాన్ని ఇంతగా అనుభూతించే వారున్నారు కాబట్టే..ఆ తల్లి మాలాంటి వారి చేత ఇలాటి రచనలు చేయిస్తుందనుకుంటున్నా! చాలా చాలా ధన్యవాదాలు పూర్ణిమ గారు, మీ విలువైన అభిప్రాయాన్ని తెలియచేసినందుకు!
శుభాకాంక్షలతో..
🙂
ఈమాట గురించి గురించి hymavathy.Aduri గారి అభిప్రాయం:
12/10/2013 10:21 am
సంపాదకులవారికి!
ఆర్యా! నేను ఏదైనా రచన పంపాలంటే ఏ మైల్ కు పంపాలో మైల్ ఐ.డీ ఇవ్వగలరు.
(ముందుగా eemaata.com/em/instructions" rel="nofollow">రచయితలకు సూచనలు చదవండి. submissions<AT>eemaata.com కు మీ రచనలు పంపాలి. – Ed.)
రచయితలకు సూచనలు గురించి S A Rahman,Chittoor. గారి అభిప్రాయం:
11/13/2013 6:52 am
గౌ!! సంపాదకులు గారికి:
రఛనలను టెక్ష్ట్ ఫైళ్ళలో పంపమని సూచించినారు. టెక్ష్ట్ ఫైల్ అంటే ఏమిటి?
దయచేసి వివరించగలరు.
ఇదే పేజీలో రచన హామీతోపాటూ పంపవచునా?
[Text file అంటే pdf, jpeg, gif వంటివి కాకుండా (*.txt) వంటి పేరుతో ఉన్న files. Unicodeలో గాని, RTS పద్ధతిలోగాని టైప్ చేసి (submissions@eemaata.com) అన్న చిరునామాకు పంపండి. అచ్చుతప్పులు లేకుండా తెలుగు లిపిలో ఎలా టైప్ చేయాలో e-పలక వెబ్ సైట్‌లో నేర్చుకోగలరు. – సం.]
కళాపూర్ణోదయం -8: మణిహారం గురించి K.V.S. Ramarao గారి అభిప్రాయం:
11/12/2013 11:03 am
ఎన్నెల గారు: మీ అనుమానం సహేతుకమే. మీరు సరిగానే అర్థం చేసుకున్నారు. ఐతే, కవులు భౌగోళిక, చారిత్రక శాస్త్రవేత్తలు కావాలని లేదు కదా? ఒకవిధంగా చూస్తే, కళాపూర్ణోదయం ప్రతిపాదించే విషయమే “భౌతిక ప్రపంచం వశ్యవాక్కు ఐన కవి సృష్టించిన కావ్యప్రపంచాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది” అని కనుక తన కావ్యప్రపంచానికి భౌతికప్రపంచపు నియమాలు వర్తించవని కవి భావించినట్టు కూడ అనుకోవచ్చు. అంతేకాకుండా “కలౌ వేంకటనాయకః” అన్న భావన పింగళి వారి కాలానికింకా పూర్తిగా దృఢపడలేదేమో ! అంతెందుకు, మహాభారత యుద్ధం లో పాండ్యరాజు పాండవుల పక్షాన, ఆంధ్రులు కౌరవుల పక్షాన యుద్ధం చేసినట్టు భారతం చెప్తున్నది. అంటే పాండ్యులు, ఆంధ్రులు కూడ కృష్ణుడి కాలం నాటి వాళ్లనేనా? (తిక్కన గారి యుద్ధపర్వాలకి తేలిక తెలుగు అనువాదాన్ని eemaata.com/em/library/tikkana-yuddhaparvam" rel="nofollow">ఇక్కడ చదవొచ్చు. ఇలాటి విషయాల “చారిత్రక సత్యాల్ని” నిగ్గుదేల్చబోవటం సంక్లిష్టమైన విషయమని మీకు తెలియంది కాదు. వెల్చేరు నారాయణరావు గారు “eemaata.com/em/issues/200309/471.html" rel="nofollow">తెలుగు రామాయణాలు” అన్న వ్యాసం లోను (ఇది ఈమాటలో దొరుకుతుంది), eemaata.com/em/issues/201301/2040.html" rel="nofollow">Textures of Time అన్న గ్రంథం లోనూ ఈ సమస్యను సుదీర్ఘంగా విశ్లేషించి అనేక మౌలిక ప్రతిపాదనలు చేశారు. కుతూహలం వుంటే, వీలైతే వాటిని చూడండి.
ఈమాట గురించి గురించి pasupuleti ramakrishna గారి అభిప్రాయం:
10/16/2013 7:25 am
మీమూలంగా తెలుగు సాహిత్యానికి మంచి గుర్తింపు వస్తుంది… కొత్త తరానికి స్పూర్థిప్రదాతలు.
రామక్రిష్ణ
ఇంటి మొగుడు గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
09/05/2013 6:21 pm
🙂 బాగుందండి.
About eemaata గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
08/27/2013 2:10 pm
To:
eemaata Editors/Technical experts:
Can you facilitate, selective hiding of the various sidebars on both sides of the page,( the side bars -giving info on issues, headings, library, poetry, stories etc.,) by a click in an adjacent box. The reading of the articles will be so much nicer, if they are on a nice clean page, without the constant clutter, and claustrophobia created by the side bars.
Thanks for your kind attention.
Lyla
[We cannot make them disappear, unfortunately. However, within an article by clicking on “Printer Friendly Page” link on the right side bar (near the top), one can read only the text on a plain white background. – Ed.]
ప్రాచీన తెలుగు కొలమానం గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
08/14/2013 3:36 pm
Padmaji Rao గారు,
మీరు చెప్పిన ఆ కొలత కఠా అయ్యి ఉంటుంది. కఠా/కఠ్ఠా అంటే బీగములో ఇరువదియవ భాగము అంటే మూడు గజాల కొలత అని ఐ. కొండలరావు గారి ఉరుదూ – తెలుగు నిఘంటువు (1938) లో పేర్కొన్నారు.
కాష్ఠము అన్న సంస్కృతంలోని కొలత పదం ప్రాకృతంలో కఠ్ఠా (kaṭṭhā) గా మారిందని ప్రాకృత నిఘంటువులు చెబుతున్నాయి. విగ్రహ- అన్న కొలత ప్రాకృతంలో బీగ- గా మారింది. బీగ అంటే ఎకరంలో మూడవ వంతని ఆ నిఘంటువులు చెబుతున్నాయి. ఈ లెక్క ప్రకారం కఠ్ఠా అంటే 80 గజాలు (ఎకరంలో 60వ భాగము) అవుతుంది.
సురేశ్.
నిశ్శబ్దం గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
07/30/2013 9:47 pm
The word “Fuck” has almost lost its profanity connotation. Some may still use it that way. But, who wants to be that kind of a dud.
Fuck – made its appearance in English Novels, initially causing some turmoil, slowly transformed its image over last few years, and now is used with great deal of freedom and joy in English literary magazines, cinema. T.V, dramas. It is now much more fashionable word than –“sexy” used to be a few years back. Its applications are multiple and are lot of fun. The editors of this magazine are pretty familiar with current English idiom. I don’t think I sneaked the word in.
Let me give you an example of this word’s usage in the next sentence. This writing of yours; reading sentence by sentence back like a courtroom clerk; saying my name nine times, to frame me; (of what guilt?) while appearing as such an innocent who will not even write the name of his own body part; it’s fucking good. (Meaning, I really enjoyed your writing.)
Talk to the lexicographers, and other gentlemen, who are enthusiastic in writing scientific essays in Telugu. They appear on eemaata, from time to time. They may help you find better Telugu words which are palatable to you. When I asked Microsoft Word for 🙂 “ఆ పదం” it brought up “సొరకాయ” as the word I should use.
I don’t think so.:-)
లైలా
రచయితలకు సూచనలు గురించి swetha గారి అభిప్రాయం:
07/28/2013 1:58 pm
అందరికి నమస్కారం, మొదటిసారిగా ఈ వెబ్సైట్ చూడగానే అమ్మ చేతి భోజనం తిన్న అంత ఆనందంగా వుంది. యువ రచయతలకు చక్కని అవకాశం కల్పిచినందుకు కృతజ్ఞతలు.
ఊహాతీతం గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/26/2013 10:44 am
కథ బావుంది. ఆలోచింపచేసేలా వుంది.
అభినందనలతో..
-ఆర్.దమయంతి.
దైవం గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
07/23/2013 3:36 pm
“ట” వేదాంతం
———–
‘ఒక్క “ట” తో ఎంత పని చేయించుకున్నారు మీరు!’ — అని ఒక ప్రఖ్యాత ఆరోచకులు అన్న వెంటనే మరొక ప్రముఖ ఆరోచకులు అవును సుమా, ‘మంచి పద్యమేనని’ కితాబు ఇచ్చిన తదుపరి నాబోటి సాధారణ పాఠకుడు, ఒకరకంగా ‘సతృణాభ్య వ్యవహారి’ ఉద్ధతుల మధ్యకి దిగి, ’తగుదునమ్మా అని’ అభిప్రాయం రాయటానికి నిజంగా భయం వేస్తున్నదంటే నమ్మండి.
నామటుకు నాకు ఒక పద్యం చదవగానే మెరుపులా ఏదో, ఎక్కడో చదివినదో, ఎవరో చెప్పగా విన్నదో జ్ఞాపకాని కొస్తుంది. ఆజ్ఞప్తి నా బుర్రకి పనికల్పించి సాదృశ్యం కోసం వెతుకులాడిస్తుంది. ఆ సాదృశ్యత ఏదో తట్టగానే, ఆ పద్యం ఒకటికి పది సార్లు చదివి, ఆనందించడానికి తోడ్పడుతుంది. ఈ పద్యం, మరీ ముఖ్యంగా ఆ ‘ట’ మీద వివరణ నాకు ఋగ్వేదంలోని నాసదీయ సూక్తం ( పది.129) జ్ఞప్తి కి తెచ్చింది. మరీ ముఖ్యంగా, ఆ సూక్తంలో ఏడవ ‘శ్లోకం.’
ఇయం విసృష్టిర్యత ఆబభూవ యది వా దధే యది వా న ।
యో అస్యాధ్యక్షః పరమే వ్యోమన్ సో అంగ వేద యది వా నవేద ॥
This hymn has been translated, commented and critiqued by tons of scholars. It has been known as the Creation Hymn. It has been interpreted as one of the earliest accounts of skeptical inquiry and agnosticism. There was a Telugu translation by Vadlamudi Gopalakrishnayya from the Rigveda Samhita published by the Tirumala Tirupati Deevasthanam. It was more difficult than the original Rik. I will give one translation, I liked most. It was by Raimundo Panikkar. Here it goes:
“That out of which creation has arisen,
Whether it held it firm or it did not,
He who surveys it in the highest heaven,
He surely knows – or may be He does not.”
May be, it tells more than the alleged ‘ట’; or may be it does not. Who knows!
Whether Indrani Palaparthi has this స్మృతి when she was penning the poem would be a topic of discussion on her knowledge or association with Hindu Scriptures, Mysticism and even Psychoanalysis. And, that would be fodder for other comments and counter-comments.
I know, I have been accused of living in the 1980s, and did not ‘grow up.’ With this note I am afraid I would be condemned to be living some three thousand five hundred years ago! I would like to end my comment with a light hearted story.
Long long ago,there was a king by name Sisunaga. He had banned eight sounds in his kingdom because they were difficult to pronounce. They are :
ట ఠ, డ ఢ, శ ష, హ, క్ష. If this poem were to be written in Magadha during Sisunaga’s time, what could have happened to the, ‘ట,’ story?
Finally, Indrani garu! I loved reading your poems before publication in eemaaTa; and I love them more now after publication in eemaaTa.
Best Wishes, — Veluri Venkateswara Rao
తెలుగువారి ఊళ్ళ పేర్లు – ఇంటి పేర్లు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
07/20/2013 7:02 pm
ఏల్చూరి మురళీధరరావు గారు,
సప్రశ్రయంగా ఎన్నో నైఘంటిక వివరాలతో మీరు రాసిన లేఖకు కృతజ్ఞతలు. పట్టణ/పట్టన/పత్తన అన్న పదజాల ప్రయోగాలపై, వాటి వ్యుత్పత్తి విషయమై ఇండాలజీ పండితుల మధ్య చాలా చర్చ జరిగింది. ప్రశస్తమైన సంస్కృత పదాల వ్యుత్పత్తి నిఘంటువు నిర్మించిన Mayrhofer పండితుడు పత్తన- పదానికి ఇండో-యూరోపియన్ వ్యుత్పత్తి నిరూపించడం కష్టతరమని (*partana — (√pr̥ > Lat. portus, ch.) ) ఇది అనార్యపదంగానే భావించాలని 1953 నిఘంటువులో పేర్కొన్నాడు. బరో పండితుడు 1947 లోనే ఇది ద్రావిడ భవమని వాదించాడు. ఇప్పటికీ దీని వ్యుత్పత్తి వివాదాస్పదమనే చెప్పుకోవాలి. Franklin Southworth రచించిన Linguistic Archaeology of South Asia (2005) పుస్తకంలో స్థూలంగా ఇలా వివరించారు:
References:
తెలుగువారి ఊళ్ళ పేర్లు – ఇంటి పేర్లు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
07/19/2013 10:22 am
రవికిరణ్ గారు: ఇంటిపేర్ల గురించి మీరు దాదాపు సరిగ్గానే ఊహించారు. ఇంటిపేర్లు మనకు కాకతీయులకు పూర్వం ఉన్నట్టు దాఖలాలు లేవు. కవుల విషయంలో నన్నయ్య (భట్టు బిరుదు కావచ్చు) నుండి శ్రీనాథుడి వరకూ ఉన్న కవుల ఇంటిపేర్లు మనకు తెలియవు. నాచన సోమన పేరులో నాచన తండ్రి పేరు అయితే, పాల్కురికి సోమనాథుడి పేరులో పాల్కురికి వారి ఊరుపేరు కావచ్చును. బమ్మెర పోతన, అష్టదిగ్గజాల కాలం నుండి మనకు ఇంటిపేర్లు అవిరళంగా కనిపిస్తున్నాయి.
ప్రాఙ్నన్నయ్య శాసానాలలో ఊరుపేరో, ప్రాంత నామమో తగిలించిన పేర్లు కొన్ని అరుదుగా కనిపిస్తున్నాయి; కాని, ఆ రోజుల్లో తెలుగు వారు కూడా ద్రావిడ సంప్రదాయంలో లాగా తండ్రి పేరు తగిలించుకొనే అలవాటు ఉందని కొన్ని శాసనాలలో పేర్లు సూచిస్తున్నాయి.
స్థూలంగా ప్రస్తుతం తెలుగువారి ఇంటిపేర్లలో ఊరిపేరే అధికంగా కనిపిస్తుంది. వృత్తినామాలు/పదవులు (ప్రగడ మొ.), ధాన్యాల పేర్లు, కుటుంబంలో పేరు పొందిన వారి పేరు ఇలాంటివి కూడా విరళంగా కనిపిస్తున్నాయి.
ఈ విషయంపై వేమూరి గారు రాసిన eemaata.com/em/issues/200011/817.html" rel="nofollow">వ్యాసం, అలాగే, ఇదివరకు నేను ఇండో-యూరేసియన్ రీసర్చ్ వేదికపై చేసిన చర్చను మీరు చదవవచ్చును.
తెలుగువారి ఊళ్ళ పేర్లు – ఇంటి పేర్లు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
07/17/2013 10:36 am
జయప్రభ అనిపిండి ఇలా అన్నారు:
జయప్రభ గారు: నిన్న మీకు జవాబు రాసిన తరువాత స్థిమితంగా ఆలోచిస్తే, మీ ఇంటిపేరు విషయమై ఇప్పుడు నాకు కొంత స్పష్టత ఏర్పడిందనిపిస్తుంది. మీ ఇంటిపేరు గ్రామనామం కాకుండా మీ పూర్వీకులు పండిచే ధాన్యాల ఆధారంగా వచ్చి ఉంటుంది. ధాన్యాల ఆధారంగా తెలుగులో ఎన్నో ఇంటిపేర్లు ఉన్నాయి కదా! కందుల, మిరియాల, ఆవాల, పెసలు, నేతి, బియ్యం, ఉప్పల, పప్పు, వంకాయల అన్నవి మచ్చుకు కొన్ని.
అనుములు అనపమొక్కకు వచ్చే గింజలు. వాటిని అనపగింజలు అని కూడా అంటారు. అనుములను పిండి చేస్తే ఆ పిండిని అనుం + పిండి = అనుఁపిండి అనిగాని, అనప పిండి = అనప్పిండి అని గానీ అనే వారేమో. ఆ పిండి దొరికే వారి కుటుంబాలను అనుపిండి అనిగాని అనప్పిండి అని గాని పిలిచే వారేమో. అనాతారం (ఇది అనంతవరంకు రూపాంతరం కావచ్చు) అనే ఊళ్ళో అనప్పిండి దొరికే వంశస్థులను ‘అనాతారం అనుపిండి’ వారని పిలిచేవారని నాకనిపిస్తుంది.
అనపిండి, అనుపిండి అన్న పదాలలో చివరి రెండు ఇ-కారాలతో స్వరమైత్రి కూడి రెండవ అచ్చుకూడా ఇ- కారంగా మారి అది అనిపిండిగా స్థిరపడిందని నాకనిపిస్తుంది. మీరేమంటారు?
సురేశ్.
నాగమురళి గారు: ఏలూరును హేలాపురి గానూ, నల్లగొండను నీలగిరిగాను, కొలిచాలను కోలాచలంగాను — అన్నీ సంస్కృతం నుండే ఉద్భవించాయని — వివరించే పండిత వ్యుత్పత్తులు కోకొల్లలు.
తెలుగువారి ఊళ్ళ పేర్లు – ఇంటి పేర్లు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
07/17/2013 10:01 am
రాజాశఙ్కర్ కాశీనాథుని ఇలా అన్నారు:
వ్యాసకర్త రాసింది గుండ్లకమ్మ అనే నది గురించి.
“‘కమ్మ’లను అందించడం వృత్తిగా అవలంబించిన కారణంగా కమ్మవారైనారని” వివరించడం లోకనిరుక్తి (folk etymology). కర్మ అన్న సంస్కృత పదం ప్రాకృతంలో, పాళీలో కమ్మ- గా మారిందని (ధర్మ అన్నది దమ్మ-గా మారినట్టు), దాని ఆధారంగానే కమ్మ-, కమ్మరి-, కమ్మతీడు- మొదలైన వృత్తి నామాలు వచ్చాయని భాషావేత్తల నమ్మకం (చూ. తెలుగు భాషా చరిత్ర 2010).
నాకు తెలిసి పటియాల అసలు పేరు పటియావాల. పటియావాల అన్న ఇంటి పేరు ఉన్నవారు చాలా మంది ఉన్నారు. అలాగే, చుడియాల, బొరియాల, దధియాల అన్న పదాలన్ని చుడియావాల, బొరియావాల, దధివాల అన్న ఊర్ల పేర్లు గానే పరిగణించాలని నా అభిప్రాయం.
పటియావాల అంటే పట్టములు- (బట్టలు) నేసే వారు ఉండే ఊరు. పట-/పట్ట- అన్నది cloth, garment అన్న అర్థంలో సంస్కృతంలో ఉంది. తెలుగులో బట్ట- అన్నది సంస్కృత/ప్రాకృతాలనుండి వచ్చిందనే చెప్పవచ్చు. అయితే, పట్ట- అన్నది అనార్య పదమని కొంతమంది వాదన. ముండా భాషలలో పత్తిని కర్పట- అని కర్పస అని అంటారు. ఈ పదాల ఆధారంగానే సంస్కృతంలో పట్ట- అన్న పదం వాడుకలోకి వచ్చిందని వారి వాదన. ఏది ఏమైనా, పటియాల పటియావాలా నుండి వచ్చిందే కానీ, ద్రావిడ గ్రామ ప్రత్యయమైన *ఞాల/ఆల తో సంబంధం లేదని నా అభిప్రాయం.
ద్రావిడ భాషలలో ఒకటైన బ్రాహుయీ గురించి మరెప్పుడైనా!
తెలుగువారి ఊళ్ళ పేర్లు – ఇంటి పేర్లు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
07/16/2013 12:03 pm
జయప్రభ గారు,
అనిపిండి, అనుపిండి, అనప్పిండి అని మూడు రకాలుగా మీ ఇంటి పేరు ఉండడానికి ఒక కారణం అను-, -పిండి రెండు వేరు విభాగాలు కావటం వల్ల కావచ్చు. ధాతువుల్లో ప్రథమాచ్చుకు ఉన్న ప్రాముఖ్యత చివరి అచ్చుకు ఉండదు. అదీకాక తెలుగులో స్వరమైత్రి (vowel harmony) వల్ల మధ్యాచ్చులు చివరి అచ్చులతో కలసి పోవడం కద్దు. అనుపిండి లో చివరి రెండు ఇ- కారాలకు మైత్రిగా అనుపిండి- అనిపిండి కావడం తెలుగులో అసాధారణమేమి కాదు.
పిండి, పిండిప్రోలు (ఖమ్మం జిల్లాలో ఊరు), పిండిసూర, మురిపిండి అన్న ఇతర ఇంటిపేర్లకు మీ ఇంటిపేరుకు సంబంధం ఉండవచ్చు. అలాగే, అనియాది, అనిశెట్టి, అనుమగుర్తి, అనుమాలశెట్టి, అనుముల, అనుమోలు అన్న ఇంటి పేర్లకు మీ ఇంటిపేరుకు సంబంధం ఉందో లేదో ఎవరైనా పరిశోధన చెయ్యాలి.
ఉత్తరాదిలో “గ్రామము” అన్న అర్థంలో పిండి/పిండ్ అన్న ఊళ్ళ పేర్లు సర్వసాధారణంగా కనిపిస్తాయి. పాకిస్తాన్ లోని రావల్ పిండి నుండి పంజాబ్‌లోని బారాపిండ్, బీస్పిండ్, భల్లాపిండ్, బీర్ పిండ్, హబిత్ పిండి, గిద్దర్ పిండి, కపూర్ పిండ్, నవాపిండ్, రాణీపిండ్, వరకూ, అలాగే, అలహాబాద్ జిల్లాలో, ఫిరోజ్ పూర్ జిల్లాలో “పిండి” అన్న పేరు గల గ్రామాలు ఉన్నాయి. ఈ ఉత్తరాదిలోని “పిండి” గ్రామాలకు మీ ఇంటిపేరుకు సంబంధం ఉందో లేదో ఇదమిత్థంగా చెప్పలేను.
నా ఊహ: “పిండి” అనేది గ్రామనామానికి సంబంధించిన ప్రత్యయమైతే, అను-/అని- అన్నది అనుములు అన్న ధాన్యానికి సంబంధించినదై ఉండవచ్చు. అనుములు ఉత్పత్తి చేసే అనుప- చెట్టు ఉన్న ఊరిని అనుపిండి అని అన్నారేమో. ఇది పూర్తిగా నా ఊహే కానీ, శాస్త్రీయమైన వివరణ కాదు. భారతదేశంలోని ఊర్ల పేర్లపై సమగ్రమైన డేటాబేసు తయారు చేసి దానిపై విపులంగా ఒక పరిశోధనా వ్యాసం రాయాలన్నది నాకున్న కోరికల్లో ఒకటి. ఎప్పటికైనా వీలుచేసుకొని ఆ ప్రాజెక్టును పూర్తి చెయ్యగలననే ఆశిస్తున్నాను.
తెలుగువారి ఊళ్ళ పేర్లు – ఇంటి పేర్లు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
07/15/2013 4:19 pm
వేమూరి గారు,
చక్కటి ప్రశ్న వేసారు. ఈ వ్యాసకర్త ఎంచుకున్న అంశం మీకూ, నాకు చాలా ఆసక్తి రేకెత్తించే విషయమని నాకు తెలుసు. అయితే, ఈ వ్యాసంతో నాకు ఎన్నో ఇబ్బందులున్నాయి. స్థూలంగా ఈ వ్యాసకర్త తాను చేసిన చాలా నిర్ణయాలకు ఏ శాస్త్రీయమైన ఆధారాలు చూపలేదు. తమిళ, కన్నడ వంటి ఇతర ద్రావిడ భాషలలో ఉన్న పదాలను తులనాత్మకంగా విశ్లేషించి ఉంటే ఆయన వాదనలలోని పొరపాట్లు తెలిసేవి. అయితే, ఆయనకు ఆ రకమైన తులనాత్మక దృష్టి లేదని నాకనిపించింది.
ఈ వ్యాసంలోని లోపాలను చర్చించే ముందు మీరడిగిన పట్నం విషయం.
పట్నం/పట్టణం-/పట్టినం- అన్న ద్రావిడ భాషా పదానికి మూల ధాతువు *పట్టు-. రాచపట్టు, అరసుపట్టు, కరపట్టు, ముంగిలిపట్టు అన్న ఊళ్ళు దక్షిణ భారతంలో చాలా ఉన్నాయి. పట్టినం- అంటే పెద్ద ఊరు, commercial town అన్నది ప్రాథమిక అర్థమనే భావించాలి. సముద్రతీరంలో లేని ఊళ్ళకు కూడా పట్నం అన్న పేరు చివరన ఉన్న కొన్ని ఊర్లు:
బుక్కపట్నం, తురకలపట్నం (అనంతపూర్ జిల్లా), దేవగిరిపట్నం, రాఘవపట్నం (వరంగల్ జిల్లా), కేశవపట్నం, రాయిపట్నం (కరీంనగర్ జిల్లా), మొల్కపట్నం (నల్గొండ), నాగపట్నం, మంగపట్నం, బుక్కపట్నం (కడప), రాయపట్నం (ఖమ్మం) మొ.
కర్ణాటకలోని శ్రీరంగ పట్నం, కోయంబత్తూర్ లోని మలయందిపట్టినం, తంజావూర్ జిల్లాలోని మల్లిపట్టినం మొదలైనవేవీ సముద్ర తీరంలో లేవు.
రోమన్ల కాలంనుండి సముద్ర తీరంలో ఉంటే ప్రాంతాలు సముద్ర వర్తకం వల్ల commercial townగా, పెద్ద నగరాలుగా అభివృద్ధి చెందాయి కాబట్టి చాలా రేవు ప్రాంతాలకు పట్టినం/పట్టణం అని పేరు వచ్చిందని నా ఊహ.
ఇక ఈ వ్యాసంతో నాకున్న సమస్యలు:
1. ఊరు అన్నది ద్రావిడ భాషపదమేనన్న విషయంలో నాకు తెలిసినంతవరకూ ఏ వివాదం లేదు. కానీ, ఈ వ్యాసకర్త దాన్ని ప్రాకృత భవమని పేర్కొన్నాడు.
2. Humbug! ఏరు అన్న పదానికి బహువచనం ఏండ్లు ఎలా అవుతుందో ఏండ్లు పూండ్లు గడిచా’యనేది కాలబోధకం ఎందుకు కాదో వివరించడానికి రచయిత ఏ ఆధారాలు ఇవ్వలేదు.
3. రచయిత ఊహ తప్ప కమ్మ అన్న పదానికి ‘నది’ అన్న అర్థం ఇవ్వడానికి ఏ ఆధారమూ కనిపించదు. కమ్మ అన్నది కప్పు- అన్న అర్థంలో తమిళంలో వాడుక ఉంది. గుండ్లకమ్మ అంటే గుండ్ల కప్పు అయ్యే అవకాశం ఉంది.
4. పల్లె, పాడు, వాడ ద్రావిడ పదాలైతే అవి బౌద్ధులు, జైనులు మొదటగా వాడినట్టు చెప్పడానికి ఆధారాలు ఏవి?
5. ఆల అనేది గడ్డిజాతి మొక్క కాదు. ఞాల (ñāla = నేల) అన్న ధాతువు నుండి వచ్చింది. -ఆల అన్న ప్రత్యయంతో తెలుగుదేశంలో ఉన్న ఊరిపేర్లు కోకొల్లలు: జగిత్యాల, మల్యాల, నంద్యాల, చీరాల, పేరాల, కొడిమ్యాల, పరకాల, పరిటాల, పెండ్యాల, పొన్నాల, మామిడాల, కనగాల, ఓగిరాల, కానాల, గుండాల, చిక్కాల, వావిలాల, ఇటిక్యాల, లింగాల మొ॥ కొన్ని ఉదాహరణలు. -*ఞాల శబ్దమే తరువాత కాలంలో నేలగానూ, -ఆల గానూ మారి ఉండవచ్చననుకుంటే, నంద్యాల (నంది+ఆల), పెంట్యాల/పెండ్యాల (పెంటి + ఆల) వంటి పదాల్లో ఞాల శబ్దపు ప్రాచీన తాలవ్య రూపాన్ని య-వత్తుతో మనకు సూచిస్తూ ఉండవచ్చు.
6. నా దృష్టిలో వాక అన్నది ‘పాక’ అన్న పదానికి రూపాంతరం. పదాల మధ్య ‘ప’ కారాన్ని తేలికగా -వ- కారంగా పలకడం ద్రావిడ భాష వర్ణ లక్షణాలలో ఒకటి. దాన్నే మనం గ-స-డ-ద-వాదేశ సంధి అని చెప్పుకుంటాం. తమిళనాడులో ‘వాక’ ‘వాకం’ అన్న పేరుతో చాలా ప్రదేశాలు ఉన్నాయి. వాటిని పాక అన్న అర్థంతోనే వివరిస్తారు.
7. ఈ వాదనకు ఆధారాలు బోధపడవు.
8. Totally false. వింజ అంటే నీటి పక్షి కాదు. వింజిలి అంటే ఒక రకమైన చేప. అయితే, దాని ఈకలతో వింజామరలు తయారు చేస్తారని ఎక్కడా వినలేదు. అసలు వివరణ ఇది: చామర అంటే పక్షి ఈక. విఞ్- అన్నది వీచు, విసురు అన్న పదాలకు సంబంధించింది. వీచే పక్షి ఈక వింజామర. ఈ పదాన్ని వెల్ల (=తెల్లని) + చామర అని కొన్ని నిఘంటువులు వివరిస్తాయి కానీ, దానికి కూడ భాషాశాస్త్రం ఒప్పుకోదు. వెల్ల అన్నది విం- ఎలా అయింది?
9. Totally puzzling.
10. తమిళంలో ఆయిని, అయని అంటే ఒక రకమైన మల్లె అన్న అర్థాలు ఉన్నాయి. (āyiṉi, āciṉi bread-fruit tree, añcali jungle jack, āyini, āññali, āññili A. pubescens; ayaṇi, ayani, ayini, ānūṇi, āmini, āyani, āvani, āvini A. hirsuta). ఆ అర్థాన్ని వదిలేసి “నదివంపు తిరిగేచోట అభిముఖంగా వున్న భూభాగం అని అర్థం” ఎలా వచ్చిందో నాకైతే అర్థం కావడం లేదు.
11. హాలాండ్ డచ్చివారి రాజధాని కాదు. హాలాండ్ డచ్చివారి రాజ్యంలో ఒక ప్రాంతం పేరు. వళందపాలెం నిజంగా హాలెండు శబ్దం నుంచి వచ్చి ఉంటే మూర్ధన్య -ళ- కారం వాడడానికి కారణమేమి?
12. నిజంగా Foreign అనే ఆంగ్లపదం తెలుగు లిప్యంతరీకరణంలో ఫరంగి అయి ఉంటే హింది/ఉర్దూ లోనూ, ఇంకా అరబిక్, పర్షియన్, టర్కిష్ భాషలలో కూడా ఫిరంగీ అని ఎందుకంటారు? అసలు విషయం ఏమిటంటే, ఇది Frank అన్న పదానికి అభాసరూపం. మధ్య యుగ కాలంలో పశ్చిమ యూరప్ వారందరినీ మధ్యాసియా ముస్లిములు ఫ్రాంకులని, ఫిరంకులని, ఫిరంగులని పిలిచేవారు. మన ముస్లిం పాలకుల ద్వారా తెలుగుతో సహా భారతీయ భాషలన్నింటిలో ప్రవేశించిన పదం ఫిరంగి. (The term Frank has been used by many of the Eastern Orthodox and Muslim neighbors of medieval Latin Christendom (and beyond in Asia) as a general synonym for a European from Western and Central Europe, areas that followed the Latin rites of Christianity under the authority of the Pope in Rome — From Wikipedia).
“మల్లెమాల అంటే … కొండదాపున గల అడవిలో నున్న పల్లెను మాల అంటారు”, ” త్యాడ అనే ఊరి పేరుపై బహువచనం తేళ్ళ” అంటూ సాగే ఈ వ్యాసంలోని ఎన్నో వాక్యాలు శాస్త్ర వివేచనకు నిలువవని చెప్పవచ్చు. ఈయన తాను స్వయంగా తెలుగువారి ఊళ్ల పేర్లు – ఇంటి పేర్లపై పరిశోధనా గ్రంథాలను వెలువరించారని, ఆపై ఎంతో మందికి ఇదే అంశంపై Ph. D. కి మార్గ దర్శకులుగా ఉన్నారని విన్నాను. ఆ పరిశోధనా గ్రంథాలను పరిశీలనగా చదివిన వారెవరైనా వాటి నాణ్యత గురించి వివరిస్తే బాగుంటుంది.
ఉరుము ఉరిమి… గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/14/2013 3:44 pm
కుటుంబాలలో – స్త్రీలకి సాటి స్త్రీలతో గల సంబంధ బాంధవ్యాలలో మధురమైన బంధం – అత్తా కోడాళ్ళ అనుబంధం. గృహాన్ని స్వర్గ సీమ లా మార్చడం లో ఈ ఇద్దరి పాత్రలూ సమున్నతం గా వుండాలని నా అభిప్రాయం. ఆ ప్రయత్నం లో భాగం గా రాసిన చిన్న సంఘటన ఇది! మీకు నచ్చినందుకు, మీ హృదయ స్పందన తెలియ చేసినందుకు ధన్య వాదాలు – రత్నశిఖా మణి గారూ!
శుభాభినందనలతో..
ఆర్.దమయంతి.
భోగి తలంట్లు గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/14/2013 3:29 am
‘కళ కళలాడుతున్న పంచరంగుల చిత్రం లోకి వెళ్ళిపోయాను ‘ అన్న మీ ప్రశంస నాకెంతో ఆనందాన్నిచ్చింది మైథిలి గారూ!
మీ స్పందనని తెలియ చేసినందుకు కృతజ్ఞతలు తెలియచేసుకుంటూ,
శుభాభినందనలతో..
-ఆర్.దమయంతి.
బాల్కనీలో బచ్చలిమొక్క గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/11/2013 10:36 am
నా చిన్నప్పటి మాట. గోడ పగుళ్ల లోంచి మొలుచుకొచ్చి, ఇంతై, అంతై, విస్తరాకులంత ఆకుపచ్చని పత్రాలతో కొండంత పందిరై దాని నీడన కూర్చుని చదువుకునే నాకు శాంతి నికేతనమైంది ఈ బచ్చలి తీవే! ఇంత గొప్ప జ్ఞాపకాన్ని గుర్తు చేసినందుకు మీకు నా హార్దికాభివందనాలు.
-ఆర్.దమయంతి.
చిత్ర గీతములలో ఛందస్సు గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/11/2013 9:33 am
ప్రతి తెలుగు వారూ గర్వపడే మాట చెప్పారు. వ్యాసం లో మీ విశ్లేషణ, విశదీకరణ ఎంతో ఉత్సుకతని కలిగించింది. ఆసక్తి కరం గా చదివింప చేసింది. అభినందనలు తెలియ చేసుకుంటూ..
నమస్సులతో..
ఆర్. దమయంతి.
అలిఖిత కఠిన శాసనం! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/08/2013 7:24 am
ఈ ఒక్క వాక్యం చాలు, – ఎందరినో ఆలోచింప చేసేందుకు!
మీరన్నట్టు – గుండెని కాజేసుకుపోయేదే అసలైన కవిత్వం. అందులో సందేహమే లేదు. కొన్ని అక్షరాలకు గుళ్ళు కట్టలేం. వాట్లని వొడిసిపట్టే గుండెలే..గొప్ప దేవస్థానాలు. వొలికే కన్నీళ్ళే పుష్పాభిషేకాలు. రవికిరణ్ గారూ! కవిత్వం పట్ల మీకు గల భావాభిప్రాయాలను – ఎంతో స్వేచ్ఛగా, స్వచ్ఛంగా, మరెంతో హృద్యంగా – వ్యక్తపరచినందుకు మిమ్మల్ని అభినందిస్తున్నాను. మరోసారి, మీకు నా మనః పూర్వక ధన్య వాదాలు తెలియ చేసుకుంటూ
శుభాభివందనాలతో
-ఆర్.దమయంతి.
అలిఖిత కఠిన శాసనం! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/06/2013 12:27 am
1. జ్వలించే ప్రేమల వల్ల కలిగే సంయోగ వియోగాలు అందరి జీవితాల్లో సహజమే కాబట్టి కవిత చటుక్కున బాగుందనిపిస్తోంది.
* ఇది మీ మొదటి అభిప్రాయం.
2. కానీ, form దృష్ట్యా, అంటే నిర్మాణపరంగా కవిత ‘అంత మంచి కవిత ‘ అనిపించడం ‘ లేదు.
* ఇది మీ రెండో అభిప్రాయం. (అయినా, అంత సందిగ్ధత ఎందు కు?)
3. నా కవిత మాట పక్కన పెడదాం! కనీసం…నా సమాధానం అయినా పూర్తిగా చదవకుండా, ‘విభజనా విధానాన్ని ‘చేపట్టి, లేని పోని స్పర్ధలు రేపి, వినోదించాలనుకోవడం..మీ వంటి పండితులకి తగదు.
4. కొసమెరుపు గా మీకూ నాదొక మాట! ‘ నా ఈ కవిత వల్ల ‘పాత జ్ఞాపకాలేవో రేగి,”…తాను మరింత ఎక్కవ connect ఐ, ఈ కవిత చదవమని- మీకు మీ మిత్రు రాలు లింక్ పంపారా?
( .. బదులివ్వడం – ఒక slap on the face …? – అంటే నాకు అర్ధం కాలేదండి.)
* ధన్య వాదాలు!
విధేయురాలు..
-ఆర్.దమయంతి.
మన సాహిత్యంలో కవులు, పుస్తకాలు – 2 గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/02/2013 8:48 pm
‘అచ్చమైన కవిత్వం అచ్చమైన సహృదయులకు మాత్రమే అర్థమవుతుంది. ” – కవిత్వాన్ని ఎంత అందంగా, హృద్యంగా నిర్వచించారు! -అభినందనలు.
-ఆర్.దమయంతి.
అలిఖిత కఠిన శాసనం! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/02/2013 12:54 pm
*అనుభవం సొంతం కావొచ్చు. ఊహా జనితమూ కావొచ్చు.
చక్కదనం మన భాషలోనే ఇమిడి వుంది. కదూ? మీరన్నట్టు కవిత – కనికట్టు చేస్తుంది. ఈ మాజిక్క్ మాత్రం …అంతా…అనుభూతించే వారి సహృదయతలోనే దాగి వుంటుంది.
మీ స్పందన నాకెంతో ఆనందాన్ని కలగచేసింది రవికిరణ్ గారూ!
మీకు నా మనః పూర్వక ధన్యవాదాలు తెలుపుకుంటూ..
-ఆర్.దమయంతి.
రాగలహరి: ఆభేరి గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
06/27/2013 12:06 pm
ఇంద్రాణిగారు, కదనకుతూహలము గురించి eemaata.com/em/issues/201005/1571.html?allinonepage=1">ఈమాటలో చదువవచ్చును –
నమస్సులతో – మోహన
పలుకుబడి – కాలమానము II గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
05/14/2013 1:21 pm
మురళీధరరావు గారు: నాకు నిజంగా 1901 వివాదం గురించి తెలియదు. అయితే, నా ఊహ ప్రకారం అధికమాస నిర్ణయంలో సందిగ్ధతకు కారణాలు ఈ కింది వాటిలో ఏదైనా కావచ్చు.
1. ఉత్తర భారతంలో పౌర్ణమి నుండి పౌర్ణమి ముందురోజు దాకా ఒక చాంద్రమాసంగా పరిగణిస్తే, ఆంధ్రప్రదేశ్, కర్ణాటక, మహరాష్ట్రా, గుజరాతులలో అమావాస్య తరువాత రోజు నుండి అమావాస్య వరకూ ఒక మాసంగా లెక్కిస్తారు. దీని వల్ల అధిక మాసం వేర్వేరు మాసాల్లో వస్తాయి. (అయితే, 1901 వివాదానికి ఇది కారణం కాకపోవచ్చు).
2. అధికమాస నిర్ణయానికి సూర్య సంక్రమణ కాలం, చాంద్రమాస కాలం కచ్చితంగా నిర్ణయించాలి. కొన్ని ఘడియల, విఘడియల తేడా వల్ల అధిక మాసం ఒక మాసం కాకుండా మరో మాసం అవుతుంది. ఒక్కో పంచాంగ కర్త ఈ కాలాలను ఒక్కో రకంగా కొద్దిపాటి తేడాతో లెక్కించవచ్చు (అక్షాంశాల్లో తేడాల వల్ల కూడా ఈ లెక్కల్లో తేడా రావచ్చు). నా ఊహ ప్రకారం 1901లో సూర్య సంక్రమణ కాలం, చాంద్రమాస ఆరంభమో, అంతం చాలా దగ్గరిగా ఉండి ఉండాలి. అప్పుడు కొంతమంది పంచాంగకర్తలు ఆషాఢమాసాన్ని అధికమాసంగా లెక్క కడితే, మరికొంత మంది శ్రావణాన్ని అధికంగా పరిగణించవచ్చు.
భూమినుండి సూర్య, చంద్ర గమనాలను పరికిస్తే ఎలా ఉంటుందో, అధికమాసం ఎలా నిర్ణయిస్తారో ఈ వీడియో ఫైలు చాలా సులభంగా వివరిస్తుంది. అయితే, ఇక్కడ ఒక విషయం గుర్తు పెట్టుకోవాలి. సూర్యసిద్ధాంతంలో సూర్యచంద్రులు భూమి చుట్టూ తిరుగుతున్నట్టు గానే లెక్కలు కట్టారు. అయితే, కాలగమన నిర్ణయానికి భూమి సూర్యుని చుట్టూ తిరుగుతుందా, లేక సూర్యుడు భూమి చుట్టూ తిరుగుతున్నాడా అన్న విషయం సాపేక్షం (relative). సూర్యుడు భూమి చుట్టూ తిరుగుతున్నట్టు భావించడం వల్ల కాల నిర్ణయంలో, ఋతు నిర్ణయంలో ఏమాత్రం తేడా రాదు.
మీకు 1901 వివాదం గురించి మరిన్ని వివరాలు తెలిస్తే వివరించగలరు.
సంగీత సాహిత్య శ్రీనివాసుడు గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
05/09/2013 3:44 pm
The latest windows, word, touch screen computers, with key pads – on screen or desktop -wireless mouse etc., offer you multiple language selection. Dictionaries are also built in. That’s what I am using now, even to write in this box – not the writing tool provided by eemaata, any more.
For instance if I had this computer a few weeks back, I could have written the Hindi poem in Hindi, and it would have attempted to correct some of my mistakes.
Although 🙂 just by correcting mistakes, one can not turn every writing, into a ‘good’ writing.
Also, real fast readers don’t even notice spelling mistakes, unless the spelling “mistakes” appear in clusters, and/or in crucial places. Readers don’t really read “letters,” unless they are kinder garden alphabet readers. Material, what it says overall, is what matters to an adult (= not childish, grown up) reader. Except – for dinosaur language show -offs. But I enjoy that bedlam too, like I enjoy Jurassic park.
lyla
[You can use any computer, tablet or pad but to properly display ౘ, ౙ గుణింతాలు it must have Windows 8 OS. As we are told by Microsoft, Unicode 5.1 engine has these sequences and the Indic shaping engine in Windows 7 is not updated to that version. This has nothing to do with the writing tool you use. – Ed.]
పలుకుబడి – కాలమానము II గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
05/09/2013 12:51 pm
వేమూరి గారు,
మంచి ప్రశ్నే. ఆధునిక నిర్వచనం ప్రకారం equinox అంటే సూర్యుని కేంద్ర బిందువు భూమధ్యరేఖా (equator) తలంలో ఉండే రోజు. ఈ రోజున సూర్యుని కేంద్రం కచ్చితంగా 12 గంటలు ఆకాశంలో ఉంటుంది (భూమి మీద అన్ని ప్రాంతాలలో). అయితే, సాధారణంగా సూర్యోదయాన్ని సూర్యగోళపు మొదటి అంచు కనిపించడం నుండి లెక్కపెడతారు; అలాగే సూర్యాస్తమయం సూర్యగోళపు చివరి అంచు మాయమయ్యే వేళగా గణిస్తారు. ఇవి అక్షాంశం నుండి అక్షాంశానికి మారుతుంటాయి. అంటే మార్చి 20/21వ తేదీనాడు భూమధ్యరేఖపై 12 గంటలు పగలు, 12 గంటలు రాత్రి ఉంటే, 25º అక్షాంశంలో ఆ రోజు పగలు రాత్రికంటే 7 నిమిషాలు ఎక్కువ కాలం ఉంటుందట. కాబట్టి నేను “విషువత్తు (equinox) రోజున భూమిపైన రాత్రిభాగం, పగటిభాగం సమానంగా ఉంటాయి.” అని రాయడం తప్పే. ఎత్తి చూపినందుకు కృతజ్ఞతలు.
ఈ విషయం గురించి మరిన్ని వివరాలు Astronomical Applications Department of the U.S. Naval Observatory వారి పేజీలో చూడవచ్చు.
పలుకుబడి – కాలమానము II గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
05/08/2013 9:38 am
@mohan గారు: భూమి సూర్యుని చుట్టూ తిరగడానికి 365+ రోజుల కాలం పడుతుంది. చంద్రుడు భూమి చుట్టూ తిరగడానికి దాదాపు 29.5 రోజులు పడుతుంది. 12 చాంద్రమాసాలు 354+ రోజులకు పూర్తి అవుతాయి. అంటే సౌర చంద్ర మానాలకు దాదాపు 11 రోజుల తేడా ఉంది. రెండున్నర సంవత్సరాలలో ఈ తేడా దాదాపు ఒక చాంద్రమాసపు నిడివి చేరుకుంటుంది. కాబట్టి ఈ తేడా పరిహరించడానికి దాదాపు ప్రతి రెండు సంవత్సరాల ఎనిమిది నెలలకు ఒక మాసాన్ని అధికమాసంగా జత చేస్తారు. ఆ సంవత్సరంలో పదమూడు నెలలు ఉంటాయి. ఉదాహరణకు 2012లో నందన నామ సంవత్సరంలో భాద్రపద మాసం రెండు సార్లు వచ్చింది. ఆ సంవత్సరంలో మాసాలు వరుసగా చైత్రం, వైశాఖం, జ్యేష్టం, ఆషాఢం, శ్రావణం, (అధిక) భాద్రపదం, (నిజ) భాద్రపదం, ఆశ్వయుజం… ఇలా అన్నమాట.
సూర్య గమనాన్ని, చంద్ర గమనాన్ని శాస్త్ర పరంగా గమనించి, అధికమాస నిర్ణయానికి చాలా సులభతరమైన మార్గాన్ని సూర్యసిద్ధాంతంలో సూచించారు. ఆ పద్ధతిని స్థూలంగా వివరిస్తాను:
సూర్యుడి 365+ రోజుల సంవత్సరపు కాలగమనాన్ని 12 రాశులుగా విభజించవచ్చు. ప్రతి నెల 14-16 వ తేదీల సమయంలో సూర్యుడు ఒక రాశి నుండి మరొక రాశికి సంక్రమణం చేస్తాడు. దీనిని మాససంక్రాంతి అంటారు. (సూర్యుడు మకరరాశిలోకి ప్రవేశించినప్పుడు మనం మకర సంక్రాంతిని పండగగా జరుపుకుంటాం కదా!) ఈ సౌరమాసంతో సంబంధం లేకుండా 29న్నర రోజుల చాంద్రమాసమేమో అమావాస్య నుండి అమావాస్య దాకా సాగుతుంది. అంటే తరచుగా చంద్రమాసం ఒక సౌరమాసంలో ప్రారంభమై మరో సౌరమాసంలో అంతమౌతుంది. ఉదాహరణకు ప్రస్తుతం నడుస్తున్న చైత్ర మాసం ఏప్రిల్ 11న ప్రారంభమై (ఏప్రిల్ 10 అమవాస్య), మే 10వ తేది అమావాస్యతో ముగుస్తుంది. అయితే, సూర్యుడు ఏప్రిల్ 14న మేషరాశిలో ప్రవేశించాడు. మే 14న వృషభ రాశిలోకి ప్రవేశిస్తాడు.
అయితే, ఏ కాలంలోనైనా 29న్నర రోజుల చాంద్రమాసం ఒకే సౌరమాసంలో (అంటే సూర్యుడు ఒకే రాశిలో ఉన్నప్పుడు) ప్రారంభమై, అదే సౌరమాసంలో పూర్తి అవుతుందో ఆ మాసాన్ని అధికమాసంగా పరిగణిస్తారు. ఉదాహరణకు 2012లో సూర్యుడు ఆగష్టు 17న ఉదయం 8:05కు సింహరాశిలో ప్రవేశించి సెప్టెంబర్ 17 ఉదయం 8:23 వరకూ ఉన్నాడు. అదే సమయంలో ఆగష్టు 18న చంద్రుని భాద్రపద మాసం ప్రారంభమై, సెప్టెంబర్ 16 ఉదయం 8:05 గంటలకు అమావాస్యతో పూర్తవుతుంది, కాబట్టి ఆ భాద్రపదమాసం అధిక భాద్రపదం.
2012లో భాద్రపద మాసంతో పాటు, 2010 వికృతి నామ సంవత్సరంలో వైశాఖ మాసం అధికమాసం. మళ్ళీ ఇంకో అధికమాసం 2015లో మన్మథ నామ సంవత్సరంలో – అధిక ఆషాడ మాసంగా రాబోతుంది.
ఇదే కాకుండా ప్రతి 141 సంవత్సరాలకు, ఆపై 19 సంవత్సరాలకు ఒక నెల తక్కువగా సంవత్సరంలో పదకొండు నెలలుగా లెక్కిస్తారు. తక్కువగా లెక్కించిన మాసాన్ని క్షయమాసం అంటారు. ఉదాహరణకు 1964లో పుష్య మాసం క్షయమాసం, 1983లో మాఘ మాసం క్షయమాసం. మళ్ళీ మరో క్షయ మాసం మన జీవితకాలంలో మనం చూడలేము — వచ్చే క్షయమాసం 141 ఏళ్ళ తరువాత 2124 సంవత్సరంలో వస్తుంది.
ఈమాట మే 2013 సంచికకు స్వాగతం! గురించి Madhav గారి అభిప్రాయం:
05/07/2013 10:26 am
మోహన గారు ప్రస్తావించిన eemaata.com/em/issues/200705/1090.html">మే 2007 వ్యాసంలో – పి. బి. శ్రీనివాస్ స్వహస్తాలతో వ్రాసిన ప్రతి నకళ్ళు ఉంచాము. వీటిని అందచేసిన సాయి బ్రహ్మానందం గొర్తిగారికి మా కృతజ్ఞతలు.
– సంపాదకులు
ఈమాట మే 2013 సంచికకు స్వాగతం! గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
05/05/2013 8:54 pm
ఈ సంచిక నివాళి సంచికా? ఎక్కడ ఉన్నది అలా? మీరు, ఈ సంచిక గురించే మాట్లాడుతున్నారా?
మీరు, ఇంకో ఇద్దరు, ఎందుకో హడావిడి పడి, ఒక గాయకుడి పై అతుకుల బొంతగా చేసిన రచన – It is more horrific patch work cadaveric surgery than Mary Shelley’s Frankenstein’s monster.
Eemaata appears to be (like America,) on auto pilot – funeral services the only services, regularly pushed on people, in this and that cathedral, by elected, and self appointed any one and every one.
Sincerely,
lyla
[One does not have to attend a funereal if the deceased has no meaning to them. But to insult a mourner is entirely different thing – Ed.]
ఈమాట మే 2013 సంచికకు స్వాగతం! గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
05/05/2013 5:47 pm
పి బి శ్రీనివాస్ గారిని కలిసినప్పుడు, వారిని అడుగగా వారు తన స్వహస్తముతో వ్రాసి శ్రీ బ్రహ్మానందం గొర్తి గారికి ఒక చిన్న వ్యాసమును బహూకరించారు. అది ఈమాటలో సరిగా ఆఱు సంవత్సరాలకు ముందు, అనగా eemaata.com/em/issues/200705/1090.html">మే 2007లో ప్రచురించబడినది. పిబిఎస్ నివాళి సంచికలోని వ్యాసాలతోబాటు దానిని కూడ పాఠకులు తప్పక చదవాలి.
విధేయుడు – మోహన
Good Bye. గురించి Brahmanandam Gorti గారి అభిప్రాయం:
05/03/2013 9:04 am
What to say, Veluri garu? No words.
Setting the literary standards for a web-zine is not an easy task for any editor. But you set an example to follow.
Peer review introduction is just one we never heard of in Telugu literature.
We have witnessed the transformation of eemaata into a quality magazine under your editorship.
Enjoyed, learned and more over cherished every letter you penned, with great intrest and liking.
We miss you as an Editor!
-Brahmanandam
ఈమాట మార్చ్ 2013 సంచికకు స్వాగతం! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
04/11/2013 10:41 pm
మనసైన మజిలీ!
ఇది కాలం చెక్కిన రంగుల శిల్పం.
కడలి నించి విడి, నది – నేల మీద సాగిన వైనం
చివుళ్ళన్నీ సంతసాన మురియు వన్నెల మందారం
గంధర్వులను మరిపించే కోయిల మధుర గానం
వరమై వీచు, తెమ్మెరల – మల్లెల సౌగంధం
వచ్చి నిలిచెనిలా మన ముంగిట వసంతం
తెచ్చి ఇచ్చెనోయి కానుకగా – ‘ విజయ ‘ హాసాల నూతన వత్సరం.
అందరికీ! ఉగాది పర్వదిన శుభాకాంక్షలు!
నమస్సులతో..
-ఆర్.దమయంతి.
తెలుగులో మొదటి నీతి పుస్తకం: సుమతి శతకం గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
03/28/2013 11:00 am
తిక్కన భారతంలోనూ, తిక్కన తరువాతి కాలంలోనూ అర్ధబిందు ప్రాస పాటించిన పద్యాలు/గేయాలు చాలా దొరికాయి. మచ్చుకు కొన్ని:
నేఁ డీ బ్రాహ్మణు చేతం
బోఁడిమి సెడి యేను జిక్కి పోవక యుండన్
వేఁడిమి మెఱయు శరంబుల
వాఁడిమి సొం పెల్లఁ జూప వలయుం జుమ్మీ. — తిక్కన కర్ణ పర్వము 7_1_232
ఆఁడుఁదనంబు నిక్కమున కారసి చూచిన లేదు పుంస్త్వముం
బోఁడిమి దప్పి యున్నది నపుంసక జన్మ మవశ్యభోగ్య మై
వాఁడిమి గల్గుశాపమున వచ్చెఁ బురాకృతకర్మభావ్య మె
వ్వాఁడును నేర్చునే తొలఁగ వైవఁగ నోర్వక పోవ వచ్చునే. — తిక్కన విరాట పర్వము 238
పోఁడను బ్రాహ్మణుండు యదుపుంగవు వీటికి వాసుదేవుఁడున్
రాఁడను నింకఁ బోయి హరి రమ్మని చీరెడి యిష్టబంధుఁడున్
లేఁ డను రుక్మికిం దగవు లే దిటఁ జైద్యున కిత్తు నంచు ను
న్నాఁ డను గౌరి కీశ్వరికి నావలనం గృప లేదు నేఁడనున్ — భాగవతము, రుక్మిణీ కల్యాణము 50, పోతన, 15వ శతాబ్దము.
పూఁతపసిండివంటి వలపున్‌ బచరించు కులంబు నీతికిన్‌
లేఁత గదమ్మ యిత్తెఱఁగు? లేమ! సురాంగన లెల్ల నిట్టి నీ
చేఁతకు మెత్తురమ్మ? దయసేయక తిన్నని మేను వెన్నెలన్‌
వేఁతురటమ్మ? యింత కనువేఁదుఱు సెల్లునఁటమ్మ యింతికిన్‌? — మను చరిత్రము తృతీయాశ్వాసము 33, అల్లసాని పెద్దన, 16వ శతాబ్దము.
లేఁత నీచిత్తములోఁ దాలిమి గలుగఁగఁ బట్టి
చేఁతల నీయలుకెల్లఁ జెల్లెఁగాక
పూఁతమాఁటల సొలపుబొంకులనె దూరేవు
యీఁతలేని చల్లులాట యేమిసేసేవే — అన్నమయ్య రేకు. 64 కీర్తన 196
పూఁత నీ గర్వముల చూపులే వారకములు
లేఁత నీ నగవులే పళ్ళెములో కూడు
పూఁతగాని చిత్తమనే వుప్పరిగెనుండినా
బాఁతి పడి నీ గుబ్బలపైడి కుండలెత్తఁడా — అన్నమయ్య రేకు. 66 కీర్తన 206
పోఁడిమి గల తత్పురమున
లేఁడు ఖలుఁడు దుష్టకామి లేఁడు చదువులన్
వాఁడిమి మీఱనిపురుషుఁడు
లేఁ డట నాస్తికుఁడు నెందు లేఁడు వెదకినన్. ౨౫౯ శ్రీమదాంధ్ర వాల్మీకి రామాయణము – వావిలికొలనుసుబ్బారావు గారు
తా.క. my silly poem was a result of my own efforts of late-night wordsmithing, not a parody of any known poem.
తెలుగులో మొదటి నీతి పుస్తకం: సుమతి శతకం గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
03/27/2013 4:41 pm
మోహనరావు గారు: ఛందశ్శాస్త్రము ఉపయోగించి కవికాలాదులను పరిష్కరించే దృష్టితో నాకు ఎటువంటి ఇబ్బంది లేదు. సంస్కృతంలో వేదవాఙ్మయంలోనూ, మహాభారతంలోనూ మూల శ్లోకాలను, ప్రక్షిప్తాలను నిర్ణయించడానికి ఛందస్సును, భాషను ఉపయోగించిన వారున్నారు. తెలుగులో ఛందస్సుపై ఎంతో పరిశోధన చేసిన మీరు తెలుగు కావ్యాలలోని ఛందస్సు గురించి, అది కాలనిర్ణయానికి ఎంతవరకు పనికివస్తుందో చెప్పడానికి అర్హులు. నాకా అర్హత లేదని నాకు తెలుసును కాబట్టే, పేరడీ పద్యం రాసి వదిలేశాను.
శ్రీ తః తః: అర్ధబిందు ప్రాస పాటించిన ఈ రెండు పద్యాలు ఏ ఏ శతాబ్దాలకు చెందినవో చెప్పగలరా (taken from old world)?
పూఁతపసిండివంటి వలపున్‌ బచరించు కులంబు నీతికిన్‌
లేఁత గదమ్మ యిత్తెఱఁగు? లేమ! సురాంగన లెల్ల నిట్టి నీ
చేఁతకు మెత్తురమ్మ? దయసేయక తిన్నని మేను వెన్నెలన్‌
వేఁతురటమ్మ? యింత కనువేఁదుఱు సెల్లునఁటమ్మ యింతికిన్‌?
పోఁడను బ్రాహ్మణుండు యదుపుంగవు వీటికి వాసుదేవుఁడున్
రాఁడను నింకఁ బోయి హరి రమ్మని చీరెడి యిష్టబంధుఁడున్
లేఁ డను రుక్మికిం దగవు లే దిటఁ జైద్యున కిత్తు నంచు ను
న్నాఁ డను గౌరి కీశ్వరికి నావలనం గృప లేదు నేఁడనున్
తెలుగులో మొదటి నీతి పుస్తకం: సుమతి శతకం గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
03/27/2013 8:06 am
భవదీయుడు గారు,
నేను కావాలనే 21వ శతాబ్దపు వ్యవహారిక భాషలో రాసాను. కేవలం అర్ధబిందు ప్రాస ఉన్నంత మాత్రాన సుమతి శతకాన్ని 11వ శతాబ్దమనడానికి వీల్లేదని, అందులో చర్చించిన అంశాలు, భాషా మొదలైనవి తరువాతి కాలాన్ని సూచిస్తున్నాయని గమనించాలని నా పాయింటు.
వ్యవహారిక భాషలో శ్రీశ్రీ రాసిన సిరిసిరిమువ్వ కందపద్యాలు నాకు చాలా ఇష్టం. రెండో పాదంలో, నాలుగో పాదంలో చివర గురువు రావడం కోసమని చెప్పన్, చూడన్, భంగిన్ అని సాంప్రదాయికంగా అందరూ వాడితే శ్రీశ్రీ ఈ కింది కంద పద్యాలను వాడుకభాషలో ఎంత చక్కగా నడిపించాడో చూడండి!
“ఏవేనా కొత్తవి రా
శావా? చూపించ”మంచు చంపేవాళ్ళం
తా వినడానికి నేనీ
జీవత్కృతి నాలపింతు సిరిసిరిమువ్వా!
బంగాళాఖాతంలో
సంగీతం పారవైచి సాయంకాలం
కాంగానే ఆకాశపు
చెంగావిని త్రాగెనొకడు సిరిసిరిమువ్వా!
నా పద్యంలో కూడా “మీరీ నాఁడిట”, “పాటించండీ” అని రాయడం ఆ 20-21వ శతాబ్దపు వాడుకభాష చూపించాలనే. కేవలం అర్ధబిందు ప్రాస ఉన్నంత మాత్రాన ఈ పద్యం 11వ శతాబ్దపు పద్యం అయిపోదు కదా? అది చెప్పడమే నా లక్ష్యం.
తెలుగులో మొదటి నీతి పుస్తకం: సుమతి శతకం గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
03/26/2013 3:06 am
వేఁడుకొనెద విబుధులనిక
వాఁడిమి మాటల లకోరి విసరక మీరీ
నాఁడిట యీవేదిఁ నిలుపు
పాఁడిని మర్యాదలఁ సరి పాటించండీ!
అర్ధబిందు ప్రాసతో ఉన్న ఈ కందం ఏ శతాబ్దానికి చెందిందంటారు? :-).
ఈ చర్చలలో లేవనెత్తిన భాషాశాస్త్ర సంబంధమైన విషయాల గురించి రెండు ముక్కలు:
1. కామేశ్వరరావు చెప్పినట్టు “సుమతీశతకం” వంటి మాటలలో దీర్ఘం నిజానికి సంస్కృత భాషా ప్రభావం వల్ల వచ్చినదే. భాషాశాస్త్రంలో ఇలాంటి రూపాలను అతిదేశ (analogy) రూపాలు అని అంటారు. అన్యభాషా వ్యాకరణం పూర్తిగా తెలియనప్పుడు కొత్త పదాలను, సమాసాలను తెలిసిన ఇతర పదాల సామ్యం ఆధారంగా నిర్మించే ప్రక్రియకు ఈ పేరు. ఇంకొన్ని ఉదాహరణలు:
“రఘోత్తమ” అని పలకడం తెలుగుదేశంలో చాలాచోట్ల కనిపిస్తుంది. త్యాగరాజ కృతిని “రమించువారెవరురా రఘోత్తమా నిను వినా” అని చాలా పేరుమోసిన గాయకులే పాడారు. రఘోత్తమరెడ్డి, రఘోత్తమరావు అన్న పేర్లుగలవారు ఆంధ్రదేశంలో కోకొల్లలు. అయితే, ‘రఘోత్తమ’ అన్నది కూడా అతిదేశ (analogical) రూపమే. నిజానికి రఘు + ఉత్తమ = రఘూత్తమ (సవర్ణదీర్ఘ సంధి) కావాలి. కానీ, సర్వోత్తమ-, నరోత్తమ- వంటి పదబంధాలకు సామ్యంగా ‘రఘోత్తమ’ అన్న నిర్మాణం జరిగిందని చెప్పుకోవచ్చు.
ఇటువంటిదే భానోదయం. నిజానికి ఇది భాను + ఉదయం = భానూదయం కావాలి. కానీ, చంద్రోదయం, సూర్యోదయం వంటి పదాల సామ్యంతో ‘భానోదయం’ అని పలుకడం కద్దు.
2. “-అక” “-అకుండా” ప్రత్యాయాల వాడుక గురించి నారాయణరావు గారు ఆసక్తికరమైన వివరణ ఇచ్చారు. భాషాపరిణామ దశలలో ఈ రకమైన మార్పు బహుశా మధ్యతెలుగు యుగంలో వచ్చిఉండాలి. అయితే, ద్రావిడ భాషలలో వ్యతిరేక ప్రత్యయం -అ-/-ఆ-. ‘నేను ఆడను’ అన్న వాక్యంలో ఆడను = ఆడు ‘to play’+ -అ- negative affix + -ను ‘ఉత్తమ పురుష ప్రత్యయం’. పూర్వకాలీనత్వాన్ని సూచించే క్త్వార్థక అసమాపక (non-finite) క్రియల్లో మాత్రం వ్యతిరేకార్థంలో -అ- తో పాటు -క- ప్రత్యయం తోడైతుంది. చెప్పక-, చేయక-, విప్పక-, తప్పక- మొదలైనవి ఉదాహరణలు.
మధ్య తెలుగుయుగంలో వాడుకలోకి వచ్చిన ‘చెప్పకుండా-‘ వంటి క్రియాపదాల్ని విభజన చేస్తే ఇలా ఉండవచ్చని నా ఊహ: చెప్పకుండా- = చెప్పు ‘to say’ + -అ- + -క- + -ఉండు- ‘auxiliary verb’+ -ఆ- శత్రర్థక durative aspect’. నారాయణరావుగారు ఇచ్చిన ‘చెప్పకుండా’ ‘చదవకుండా’ ‘పడిపోకుండా’ వంటి పదాల ప్రయోగాలకు ఉదాహరణలుగా ఇచ్చిన వాక్యాలను తుమున్నర్థక (gerund) రూపాలలో రాస్తే ఈ పదాలలో అంతర్లీనంగా ఉన్న -ఉండు- బహిర్గతమౌతుంది.
నా ఊహలో ఏదైనా పొరపాటు కనిపిస్తే, చెప్పకుండా ఉండకండి.
3. నారాయణరావుగారు “ప్రతి పుస్తకానికి చారిత్రకంగా గుర్తించదగిన ఒక కర్త ఉండాలి అనేది ఆధునిక విద్యావంతులకు అలవాటైపోయిన ఒక భావం” అని చెప్పిన తరువాత కూడా ‘సుమతిశతకం రాసింది భీమనా? బద్దెనా?’ అన్న అంశంపై ఇంత సుదీర్ఘమైన చర్చ ఆశ్చర్యాన్నే కలిగించింది. నాకు అర్థమైనంతవరకూ, ఆయన దృష్టిలో సుమతిశతకంగా కొంతకాలంనుండీ రెండు వేర్వేరు పాఠాలు అభివృద్ధి చెందాయని, వాటికి రెండు వేర్వేరు వర్గాలు తమ తమ అవసరాలకనుగుణంగా బద్దెనను, భీమనను గ్రంథకర్తలుగా ఆపాదించారని ఆయన వాదన.
మౌఖిక సంప్రదాయంలో సుమతిశతకానికి భీమనకు గ్రంథకర్తృత్వం ఆపాదించడంపై నారాయణరావు చెప్పిన ఈ కింది వివరణ కూడా సబబుగానే తోస్తున్నా, కామేశ్వరరావు లేవనెత్తిన కొన్ని ప్రశ్నలకు నారాయణరావుగారో, ఆయన సిద్ధాంతం పూర్తిగా తెలిసిన వారెరైనా సమాధానాలు ఇస్తే చదవాలని ఉంది.
తెలుగులో మొదటి నీతి పుస్తకం: సుమతి శతకం గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
03/24/2013 6:50 pm
(1) అర్ధబిందు ప్రాసను గురించి చర్చించునపుడు ఒక విషయము గుర్తుంచుకోవాలి. చీకటివంటి పదాలకు నన్నయ, తిక్కనల కాలములో క అక్షరానికి ముందు అరసున్న లేదు, తరువాతి కాలములో చేర్చబడినది. నన్నయభట్టు మాత్రమే సార్ధబిందుప్రాసను తప్పకుండ అనుసరించినాడని విజ్ఞుల అభిప్రాయము. తిక్కన కాలానికి ఇది కొద్దిగా సడలినది. ర,ఱలు ఉండే పదాలవలెనే అర్ధబిందువులు ఉండే పదాలలో కూడ నియమాలు తగ్గినాయి. ట, ప లకు ముందు అరసున్న ఉండే పదాలకు అలా లేని పదాలతో ప్రాస చెల్లుతుందని అనంతుని ఛందములో (ఛందోదర్పణములో) నున్నది. అట్టి పద్యమును సుమతిశతకమునుండి నేను ఉదహరించినాను. ఈ కారణములన వలననే నేను శతక రచయిత తప్పక నన్నయ నన్నెచోడుల తరువాతి వాడని తెలిపాను.
(2) తిక్కనకు 50 సంవత్సరాలు అటో యిటో అనడానికి మరొక కారణము. సుమతిశతకమును భీమకవి వ్రాసినాడాని అనుకొంటే ఈ భీమకవియే భీమనఛందము అని పిలువబడే కవిజనాశ్రయమును కూడ వ్రాసినాడని అనుకొంటే ఈ కవిజనాశ్రయ కాలమును మనము నిర్ణయించాలి. దీనిని నేను వివరముగా నాeemaata.com/em/issues/200903/1413.html?అల్లినొనెపగె=1"> క్రౌంచపదము అనే వ్యాసములో వ్రాసియున్నాను. తెలుగులో ఉండే క్రౌంచపదము, మంగళమహాశ్రీ వృత్తపు లక్షణాలు నన్నెచోడుని కుమారసంభవపు ప్రభావము వలన వచ్చినవే. కాబట్టి భీమన కవిజనాశ్రయమును వ్రాసియుంటే అది నన్నయ, నన్నెచోడుల తరువాతనే, ముందు కాదు. ఇక పోతే ఎంత తరువాత అన్నది నన్నెచోడుని కాలమును బట్టి ఉంటుంది. నా ఊహలో నన్నెచోడుడు నన్నయ సమకాలికుడు, కాని చాలమంది అతడు నన్నయ తిక్కనల మధ్యకాలములో జీవించాడని అంటారు.
(3) ఇక్కడ మరొక చిక్కు ఏమనగా, సుమతిశతకములో పద్యాలు చాల తక్కువ, అందువలన మనకు తక్కువ దత్తాంశములతో ఎక్కువ ఫలితాలను ఆశించడము వీలు కాదు (ఉదా. నన్నయ వ్రాసిన రెండున్నర మహాభారత పర్వాలలో అరసున్న ప్రాస ఉండే పద్యాలు పదికంటె తక్కువ). నేను ఇక్కడ తెలిపినవి పూర్తిగా ఛందశ్శాస్త్రముపైన ఆధారపడిన నా ఊహలు మాత్రమే, మిగిలిన విషయాలపైన వ్రాయడానికి నాకు అర్హత లేదు.
విధేయుడు – మోహన
అడవిదారిలో గాలిపాట – పుస్తక పరిచయం గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
03/24/2013 1:09 am
మోహన గారూ! మీ సమీక్ష చాలా బాగుంది.
-అభినందనలు తెలియ చేసుకుంటూ..
నమస్సులతో..
-ఆర్.దమయంతి.
అర్జున గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
03/24/2013 12:42 am
కదిలే కాలానికీ, కదలక మెదిలే యెద యేటికి మధ్య సంఘర్షణలా, సంవేదనలా సాగింది ఈ కథ!
గట్టు మీద చెట్టుకీ, ఒడ్డునొరుసుకుంటూ ప్రవహించే నదికీ మధ్య ఎన్నేసి మాటలు జరిగాయీ! అనే విస్మయమూ కలిగింది. ఆత్రేయ గారన్నట్టు “ఎద మీద ఎద పెట్టి సొదలన్నీ వినుకుంటే…” ఇలాటి కథా సుధలెన్నో కురుస్తాయేమో!!
“సౌపర్ణిక నాకు చలనాన్ని చూపిస్తుంది! నేను ఆమెకు స్థిరత్వాన్ని విశదీకరిస్తాను!” — ఒకరి అనుభవం మరొకరికి జ్ఞాన బోధన కావడమే ఈ వాక్యానికి భాష్యం! అదే ఈ కథ లోని వేదసారం కూడా!
జయప్రభ గారికి అభినందనలతో..
-ఆర్.దమయంతి.
తెలుగులో మొదటి నీతి పుస్తకం: సుమతి శతకం గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
03/21/2013 8:10 pm
(1) భర్తృహరి సుభాషిత శతకములలోని పద్యాలు ఒకే ఛందస్సునకు చెందినవి కావు. కాని హాలుని గాథాసప్తశతిలోని పద్యాలన్నియు గాథాలక్షణములు కలిగినవి. దీనిని గురించి నేను eemaata.com/em/category/library/gathasaptasati/ "> ఇటీవల చర్చించియున్నాను. కందపద్యమునకు ఆధారము ఈ గాథయే. అందువలన సుమతిశతక కర్త హాలుని ఉదాహరణముగా నెంచుకొని ఒకే ఛందస్సైన కందమును మాత్రమే వాడియుండవచ్చును.
(2) సుమతిశతకమునుండి ఒక రెండు పద్యములు –
ఆఁకలి యుడుగని కడుపును
వేఁకటియగు లంజ పడుపు – విడువని బ్రదుకున్
బ్రాఁకొన్న నూతి యుదకము
మేఁకల పాడియును రోఁత – మేదిని సుమతీ
ఈ పద్యములోని ఒక విశేష మేమనగా – ఇందులోని అన్ని పాదములలో ప్రాసాక్షరమునకు ముందు అర్ధబిందువు (అరసున్న) ఉన్నది. ఇలాటి పద్యములు నన్నయ భారతములో కొన్ని ఉన్నవి, ఉదా.
వీఁకఁ బఱతెంచి నలుగడఁ
దాఁకిన గడు నలిగి ఘోర-తరశరహతి న-
మ్మూఁకలు విరియఁగ నర్జునుఁ
డాఁకరమున నేసె పెనుగురుఁ-డయి రణభూమిన్ – ఆది, 8.200
తిక్కన భారతములో ఇట్టి నియమమును పాటించని పద్యములు ఉన్నాయి. నన్నెచోడుడు అర్ధబిందు, పూర్ణబిందు ప్రాసలను కొన్ని చోటులలో సంకరము చేసెను. కావున సుమతిశతక కర్త నన్నయ తఱువాతి వాడనియు, తిక్కనకంటె ముందో లేక అతని సమకాలికుడో అని చెప్పవచ్చును. ఎందుకంటే ట అక్షరముముండు ఉండే అరసున్నను ప్రాససాంకర్యము చేయడము తిక్కన కాలములో అమలులో నుండినది. సుమతిశతకములో అలాటి పద్యము మాటకు ప్రాణము … పద్యములో బోఁటి పదమునకు అరసున్న ఉన్నది, మిగిలిన పదములకు (మాట, కోట, చీటి) అది లేదు.
(3) నన్నయ, నన్నెచోడుడులాటి కవులు బండి ర, గుండు ర లకు ప్రాస సాంకర్యమును చేయలేదు. సుమతిశతకములో ఱ ప్రాస పాటించబడినట్లే తోచుచున్నది. కొన్ని చోటులలో దాని లేమి తరువాతి కవులు పద్యసౌలభ్యమునకై చేసిన మార్పు అని అనుకొంటాను.
పై మూడు కారణములవలన సుమతిశతక కర్త బహుశా తిక్కనకంటె ముందు లేక తిక్కన సమకాలికుడో అయి ఉండవచ్చును.
(4) మన్మథుని భార్య రతిని గురించి చెప్పేటప్పుడు రతీదేవియే సరి. కాని రతికేళికి, ఆనందమునకు దేవి అన్నప్పుడు ఆ పదము రతిదేవి అవుతుంది.
విధేయుడు – మోహన
ప్రతిమా నాటకం: ఒక సన్నివేశం గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
03/08/2013 9:57 am
re: eemaata.com/em/issues/201303/2071.html/7/#comment-49825" rel="nofollow ugc">http://www.eemaata.com/em/issues/201303/2071.html/7/#comment-49825
మురళీధరరావుగారు: “చతుర్భాణిని తెలుగులోకి అనువదించడం జరిగింది” లేదా, “చతుర్భాణిలోని నాలుగు భాణాలనూ తెలుగులోకి అనువదించడం జరిగింది” – అని ఉండాలి.
నా వాక్యాన్ని సరిదిద్దినందుకు కృతజ్ఞతలు! ఆ నాలుగు భాణాల గురించి బాగా తెలిసి కూడా వాక్యాన్ని నిర్లక్ష్యంగా రాసినందుకు నా క్షమాపణలు.
భవదీయుడు, శ్రీనివాస్
తెలుగులో మొదటి నీతి పుస్తకం: సుమతి శతకం గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
03/06/2013 6:05 pm
మురళీధరరావుగారు,
మీరు పై వ్యాసంపై eemaata.com/em/issues/201303/2075.html/#comment-49424">వేరొక చోట వ్యాఖ్యానిస్తూ “అదీ గాక శ్రీ వెల్చేరు వారు 1868కి పూర్వపు ఏ సుమతీ శతకం ముద్రణా తమకు ప్రపంచంలోని ఏ గ్రంథాలయంలోనూ కనబడలేదు అన్నారు.” అని రాశారు.
But what he wrote is this: “కాని 1868 సంవత్సరపు ప్రచురణ నాకు ప్రపంచంలో ఏ గ్రంథాలయంలోనూ దొరకలేదు.”
He is referring to Vavilla/Adisaraswati’s edition, reported to have been published in 1868, not about any Sumati Satakam. And his distinction throughout the essay is between “Vavilla/Popular” and “Brown” editions. Perhaps Prof. VNR may comment himself, if he should happen to check this comments page.
Well, we all know that C.P. Brown apparently published his edition in 1842 itself (and VNR mentions it as well!), but there is no copy of it came to light so far. Even a person like late ban.gO.re could not locate a copy of it.
Regarding your reference to Barnett’s catalogue that work contains other verses as well. I can personally speak in detail about British Library Telugu collections, also the uncatalogued ones. But, I believe, its out of topic as the question is not about pre-1868 publications in which some verses from sumati Satakam appear.
Regards,
Sreenivas
ఈ సంచిక గురించి… గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
02/28/2013 1:47 am
కొందరికి మాత్రమే తెలిసిన ఈ మహా మేధావిని తెలుగు వారందరికి పరిచయం చేసి, ఆనందింప చేసిన ఘనత మీకే దక్కింది అనడంలో ఎలాంటి సందేహమూ లేదు. మీరన్నట్టు, నిజానికిది చిన్న ప్రయత్నం కాదు — చాలా పెద్ద ప్రక్రియ అనే చెప్పాలి.
శ్రీ వెల్చేరు నారాయణ రావు గారికి పుట్టిన రోజు శుభాకాంక్షలతో బాటు, మీకు శుభాభినందనలూ తెలియ చేసుకుంటూ…
నమస్సులతో
-ఆర్.దమయంతి.
ఊర్మిళాదేవి నిద్ర గురించి surya venkata subrahmanyam గారి అభిప్రాయం:
02/19/2013 9:37 am
తూర్పుగోదావరి జిల్లాలో పాడుకొనే పాట ఊర్మిళా దేవి నిద్ర నా దగ్గరున్న ప్రతిని పంపమంటారా?
[తప్పకుండా. దయచేసి eemaata.com">submissions@eemaata.com కి పంపండి. కృతజ్ఞతలతో – సం.]
వంశీవనము (హాలుని గాథాసప్తశతి నుండి కొన్ని పద్యములు) గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
02/05/2013 6:45 pm
ఒక వందకు పైగా పద్యాలు గ్రంథాలయములో eemaata.com/em/category/library/gathasaptasati/">గాథాసప్తశతి శతకం అనే చోట ఉన్నది. మిగిలినవి కూడ అనువదిస్తున్నాను. వీలైనప్పుడు అవి కూడ ప్రచురింపబడుతాయి. విధేయుడు – మోహన
మన పేర్లు, ఇంటి పేర్లు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
02/02/2013 4:10 pm
తెలుగు లిపిలో రాయడంలో -*ఞాల (ñāla) ‘ఇల’ (ila) దాదాపు ఒకే రకంగా కనిపిస్తాయి. ఈ రూపసామ్యం తప్ప ఞాల నుండి ఇల అన్న శబ్దాన్ని నిష్పన్నం చేయడానికి వేరే ఆధారాలు ఏమైనా ఉన్నాయా?
నాకు తెలిసి ñā > i ద్రావిడ భాషలలో ఎక్కడ కనిపించదు. అదీకాక, ‘ఇల’ శబ్దం తత్సమమని (‘ఇలా’ శబ్దానికి సమమని) నిఘంటువులు పేర్కొంటాయి. ఋగ్వేదంలో ‘ఇలా/ఇళా’దేవిని అగ్నితో సమానంగా ప్రాచీన దేవతగా పూజించడం కనిపిస్తుంది:
త్వామ్ అగ్నే ప్రథమమ్ ఆయుమ్ ఆయవే
దేవా అకృణ్వన్ నహుషస్య విశ్పతిమ్ |
ఇలామ్ అకృణ్వన్ మనుషస్య శాసనీమ్పి
తుర్ యత్ పుత్రో మమకస్య జాయతే || 1-31-11
‘ఇల’ మూల ద్రావిడ శబ్దం అనిగానీ, అది *ఞాల నుండి నిష్పాదన చెయ్యవచ్చని చెప్పడానికి గానీ ఏమైనా ఆధారాలు ఉంటే వివరించగలరు, తఃతః గారు.
మన పేర్లు, ఇంటి పేర్లు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/31/2013 2:31 pm
@తః తః గారు: ముందుగా పరుచూరు అనే రాశాను. తరువాత, -కి అన్న ద్వితీయా విభక్తికి ఔపవిభక్తిక రూపం రాయాలేమో అని అనుమానపడి పరుచూరి అని మార్చాను. పరుచూరు అని రాయడమే కరెక్టు.
@మోహన గారు: నా స్వస్థలము తెలంగాణలోని జగిత్యాల. దానిని కొంతమంది జెత్యాల అని, జెజ్యాల అని పలకడం నేను విన్నాను. -ఆల అన్న ప్రత్యయంతో తెలుగుదేశంలో ఉన్న ఊరిపేర్లు కోకొల్లలు: జగిత్యాల, మల్యాల, నంద్యాల, చీరాల, పేరాల, కొడిమ్యాల, పరకాల, పరిటాల, పెండ్యాల, పొన్నాల, మామిడాల, కనగాల, ఓగిరాల, కానాల, గుండాల, చిక్కాల, వావిలాల, ఇటిక్యాల, లింగాల మొ॥ కొన్ని ఉదాహరణలు.
నేల శబ్దానికి మూలద్రావిడ ధాతువు -*ఞాల శబ్దమని భాషావేత్తల అభిప్రాయం. ఈ -ఞాల శబ్దమే -యాల శబ్దంగానూ (నంద్యాల, పెండ్యాల మొదలైన వాటిలో) -ఆల శబ్దంగాను ఊరిపేర్లలో నిలచిపోయిందని నా అభిప్రాయం.
ద్రావిడభాషలలో పదంలో అచ్చుల మధ్య ఉండే (intervocalic) -గ- కారాన్ని తేలికగా కంఠ్యోష్మ (Velar fricative) -హ- (x) కారంగా పలకడం కద్దు. పగలు అన్న పదాన్ని పహxలు అని పలికినట్టు, జగిత్యాలను జహిత్యాలగాను, జెజ్జాలగాను పలికే అవకాశం ఉంది.
అయితే, సంధ్య అన్న పదం సంజెగా మారినట్టు (ధ్య > జ/జె) జంధ్యాల అన్న ఇంటిపేరు కూడా జెంజాలగానూ, జెజ్జాలగాను మారే అవకాశం కూడా ఉంది. మీ గోత్రనామాలు జంధ్యాల వారి గోత్రనామాలతో ఎప్పుడైనా పోల్చి చూసుకున్నారా?
మన పేర్లు, ఇంటి పేర్లు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/30/2013 8:46 pm
పరుచూరికి చెందిన శ్రీనివాసు: Gabriel Jouveau-Dubreuil రాసిన The Pallavas అన్న పుస్తకంలో 6వ శతాబ్దపు పల్లవుల సర్‌నేమ్‌ల (surnames) ప్రస్తావన ఉంది. అయితే ఇక్కడ ప్రస్తావించిన సర్‌నేమ్‌లు ఇంటిపేర్లు కాక బిరుదులో, కులనామాలో అయ్యే అవకాశం ఉంది. ఈ పుస్తకపు ప్రివ్యూ గూగుల్ పుస్తక విభాగంలో చూడవచ్చు.
ఘంటసాల గొంతులో జీవించిన ఉదయశ్రీ పద్యాలు గురించి sukumar kuruganti గారి అభిప్రాయం:
01/11/2013 11:58 pm
Dear Lakshmanna garu,
I read the article that you wrote in eemaata about the poems written by ‘Karunasree’ and sung by Ghantasala.
It is good article and i certainly enjoyed reading it. Although i do not know even the basics of music, fortunately i developed an ear to appreciate music… i.e. essentially whatever is sonorous and melodious to the ear. thank you for writing and allowing us in to the nuances of music.
I wish Ghanatasala sang more of Karunasree poems. As a matter of fact i wish he sang the entire books of Udayasree. I also think the Ghantasala’s voice was at his best when he sang all these poems and it never had such quality in his later life.
If there are other singers who sang the poems of Papaiah sastry please do introduce them to us thru eemmata
with best wishes
sukumar kuruganti
రాగలహరి: ఆభేరి గురించి k v subbarao గారి అభిప్రాయం:
01/07/2013 2:08 pm
Thanks. It’s a great service.
Kindly let me know how to write musical notes for songs. What is the technique ?
I byhearted notes for some telugu / hindi songs and I enjoy them on keyboard.
I took training of keyboard for one or two months.
Thank you once again.
కళాపూర్ణోదయం: విషయ సూచిక గురించి seshakumarkv గారి అభిప్రాయం:
11/22/2012 11:38 pm
I read this book many years ago and now I have read it again. Shri. K S RamaRao made a great effort to make Pingali Suranna easily understandable. Many Thanks to the Editor and team of EEMAATA!
I request many such books be published to help understand Telugu classics by all,especially the youth.
NAMASKAARAMULATHO- SESHA KUMAR K V
పలుకుబడి – కాలమానము గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
11/03/2012 3:09 pm
Lyla: You are right. The lunar cycle is around 28 days (more exactly 27 days, 7 hours, 43 minutes and 11.5 seconds), but the gap between two full-moons as observed from the Earth, known as synodic month, approximately averages to 29.53 days (We discussed about it in RB).
Parmigiani family must have derived their surname from the ‘Parmigiano cheese’ or the city of Parma or both. Parmigiano cheese got its name from the city of Parma, where that cheese was originally prepared. The name of the city Perma apparently is an Etruscan term for ‘circular shield’.
కల్ప అన్న పదానికి కాలానికి సంబంధించిన అర్థం మొదటినుండి లేదు. ఆరు వేదాంగాలలో కల్పం ఒకటి. అలాగే, కల్ప-వికల్పం (argument-counter-argument) సంకల్పం, కల్పధేనువు, కల్పవృక్షం, కల్పన, కల్పిత, కల్పవల్లీ, కల్పద్వీపం మొదలైన పదాలలో కల్పానికి ‘సంకల్ప’ (Will) సంబంధమైన అర్థమే కనిపిస్తుంది.
Thanks for your interest.
రాత్రి నృత్యం గురించి indrani Palaparthy గారి అభిప్రాయం:
09/27/2012 7:56 pm
Just now seen this English translation.
I am very happy that somebody actually took pain to translate this poem.
Don’t know whether Mr. Satyananda kumar garu is still following eemaata or not, but I want to ask him if I can use this translation any where else.
Thank you very much.
Indrani Palaparthy.
జీనో పేరడాక్సు గురించి Madhav గారి అభిప్రాయం:
09/23/2012 7:57 pm
మిరోస్లావ్ హోలూబ్ మూలం, వేలూరి అనువాదం (భారతి పత్రిక నుంచి) ఈ eemaata.com/misc/Theta-vElUri.pdf">పీడీయెఫ్ లో చూడగలరు. ఇవి అందించిన జెజ్జాల కృష్ణ మోహన రావు గారికి కృతజ్ఞతలు.
సంపాదకులు
గానవిద్యా వారిధి: డా. శ్రీపాద పినాకపాణి గురించి Madhav గారి అభిప్రాయం:
09/21/2012 2:30 pm
శ్రీ శ్రీపాద గోపాల కృష్ణమూర్తిగారు భారతి పత్రిక 1952 సెప్టెంబర్ సంచికలో eemaata.com/misc/tyAgarAju%20sAhityamu%20-%20SrIpAda%20gOpAlakRshNamUrti%20-%20bharati%20sep%2052.pdf">త్యాగరాజ సాహిత్యము అనే పేరుతో రాసిన వ్యాసప్రతిని ఈమాటలో ఉంచాము. ఈ వ్యాసాన్ని అందించిన జెజ్జాల కృష్ణ మోహనరావు గారికి కృతజ్ఞతలు.
సంపాదకులు.
నాకు నచ్చిన పద్యం: ఊరుద్యుతి వర్ణన గురించి A.Kurumaiah గారి అభిప్రాయం:
09/11/2012 11:13 pm
After so many days I found “Eemaata. com” surprised myself that you are doing a good job by giving more information about our culture and mythology. Really I am blessed when i read “Manu Charithra.” Sir I have a request. pl. give prose version of manu charithra. it helps to understand well. pl. do not forget it. not only that book, but also poetry version should be simplified in prose. I hope that you would take my request into consideration.
బొంబాయిలో తెలుగు కార్యక్రమాలు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/09/2012 1:13 pm
ఈమాటకు శ్రేయోభిలాషి, నాకు ఆప్తమిత్రుడు అయిన రోహిణిప్రసాద్ గారు ఇక లేరు అన్న వార్త ఇంకా నమ్మలేకపోతున్నాను. Shocking news!
ఆయన కొంతకాలం క్రితం విజయవాడలోని చిగురుపాటి సతీశ్‌బాబుకు ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూ:
eemaata.com/rohiniprasadk" rel="nofollow">“మా నాన్న ఏర్పరిచిన వాతావరణమే నా జీవితానికి బాట వేసింది”
మేరు నగ మేధావి గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
08/10/2012 11:41 pm
Prof. BhK is no more.
“మన సారథి, మన సచివుడు,
మన వియ్యము, మన సఖుండు, మన బాంధవుడున్
మన విభుడు, గురువు, దేవర
మనలనుఁదిగనాడి చనియె …”
గత కొద్ది రోజులుగా ఆస్పత్రిలో చికిత్స పొందుతున్న భద్రిరాజు కృష్ణమూర్తి గారు ఆగస్టు 10వ తేది రాత్రి కన్నుమూసారు.
కళాపూర్ణోదయం -6: బ్రహ్మలోకం గురించి K.V.S. Ramarao గారి అభిప్రాయం:
08/01/2012 12:40 am
సౌమ్య గారు: ఆ లంకె పనిచెయ్యటం లేదు. కాని ఆ పద్యాల eemaata.com/em/issues/200205/542.html">URL ఇది.
తెలుగు వ్యాకరణాల పరిచయం గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
07/18/2012 7:19 am
కామేశ్వరరావు గారు,
కొంతమంది భాషావేత్తల అభిప్రాయం ప్రకారం వైదిక భాషకు సోదర భాష అయిన అవెస్తీయ భాషలాగా (Avestan) వైదిక సంస్కృతంలో మూర్ధన్య అక్షరాలే ఉండేవి కావు. ఆపై ఒక్క “ర” కారం మాత్రమే మూర్ధన్యం (retroflex) గా పలికేవారు. తరువాతి కాలంలో మనం ఇంతకు ముందు చర్చించిన నతి సూత్రం ఆధారంగా ర-కారం తరువాత వచ్చే న- కారం ణ-కారంగా (మూర్ధన్యంగా) మారింది. అంతేకాక, వైదిక సంస్కృతంలో ర-కారానికి ల-కారానికి తేడా ఉండేది కాదు రలయోర్ అబేధః అన్నది సంస్కృత వ్యాకర్తలందరూ అంగీకరించిన సూత్రం. మూల భాషలో ర- కారంగా ఉన్న దాన్ని ల-కారంగా పలికే మాండలికాల్లో అది మూర్ధన్య ళ-కారంగా పలికేవారని ఒక వాదం.
రూబర్ (లాటిన్), రోత (గ్రీక్) రోహిత (మూల సంస్కృతం) > లోహిత ( వేద సంస్కృతం) ళోహిత
ఇప్పుడు మనం వేదవాఙ్మయంగా భావించే సాహిత్యం తరువాతి కాలంలో (బహుశా మహరాష్ట్రీ ప్రాకృతంలో) పలికే ఉచ్చారణ బట్టి గ్రంథస్థం అయ్యుండవచ్చని కొంతమంది అభిప్రాయం. ఉదాహరణకు మాధవ్ దేశ్‌పాండే రాసిన ఈ వ్యాసం చూడండి: “Genesis of Retroflexion in Rgveda: A historical and socio-linguistic investigation”.
ఇక తెలుగు, కన్నడ మొదలైన భాషలలో సంస్కృత పదాలలో కనిపించే “ళ” కారం చాలావరకు eemaata.com/em/issues/201203/1933.html" rel="nofollow">నతి సూత్రం ద్వారానే వివరించవచ్చు. ఈ కింది పదాలలో ర- కారం తరువాతే వచ్చే ల-కారం ళ-కారంగా మారింది, గమనించండి:
అరళము, కేరళము, ఖురళి, గరళము, తరళము, ధారళము, పరళులు, ప్రళయము, మురళి, విరళము, విరళి, సరళ వంటి పదాలలో ర-కారం తరువాత ళ-కారం కనిపిస్తుంది. అలాగే, ప్రక్షాళన, క్ష్వేళితము, క్షాళితము, ఇక్షునాళిక వంటి పదాల్లో ష-కారం తరువాత ళ-కారం కనిపించడం నతి వంటి ధ్వనిపరిణామమే.
అయితే, తెలుగులో “ళ” కారం కనిపించే కొన్ని పదాలు కన్నడ తమిళాలలో ళ-కారం కనిపించదు. ఉదహారణకు
కళ్యాణి (తెలుగు), కల్యాణి (కన్నడ, తమిళం);
కళ (art) కలా (కన్నడ, తమిళం);
అలాగే కన్నడలో “ళ” కారం కనిపించే కొన్నిపదాలు తెలుగులో మామూలు ల-కారంతో కనిపిస్తాయి:
మంజుళ (కన్నడ), మంజుల (తెలుగు);
తుళసి (కన్నడ, తమిళ), తులసి (తెలుగు).
ఈ పదాలలో ళ-కారాన్ని వివరించడానికి ఆరోజుల్లోని వివిధ ప్రాకృత భాషలను పరిశీలించవలసి ఉంటుందని నా అభిప్రాయం.
రమ గారు: సుబ్బులక్షి “సొలసి చూచినను సూర్య చంద్రులను లలి వెదజల్లెడు లక్షణుడు” అన్న అన్నమయ్య వాక్యాన్ని “లలివేద జల్లడు” అని పాడిందనేగా మీరు చెప్పదలుచుకున్నది? ఆ తప్పు ఉచ్చారణకు తమిళ వర్ణనిర్మాణానికి అంతగా సంబంధం లేదండి. ఉచ్చారణలో అంతగా తప్పులు చెయ్యని సుబ్బులక్ష్మికి ఈ అన్నమయ్య సాహిత్యాన్ని ఎవరో తప్పుగా రాసి ఇచ్చి ఉంటారు కర్ణాటిక్.కాం వెబ్ సైటులో లాగా (ఆ వెబ్ సైటులో చేరి యశోదకు సాహిత్యం చూడండి). ఆమె పాడిందే ప్రామాణికమై అందరూ అలాగే పాడుతుండవచ్చు. అయితే, మిగిలిన తమిళ గాయకులు సరళ, పరుషాలను తారుమారు చేయడానికి తమిళ వర్ణనిర్మాణమే కారణమని చెప్పవచ్చు. మూల ద్రావిడంలో పదాదిలో క, చ, ట, త, ప-లు గా, అచ్చుల మధ్య గ, స, డ, ద, వ-లు గా, అనునాసికాల తరువాత (ద్రుతం తరువాత) గ, జ, డ, ద, బలు గా పలుకేవారు. ద్విత్వాక్షరాలు మాత్రం క్క, చ్చ, ట్ట, త్త, ప్ప- లుగానే పలికేవారు. ప్రాచీన తెలుగులో ఇదే పద్ధతి ఉండేదని శాసనాల ద్వారా మనం తెలుసుకోవచ్చు.
వూరుపుటూరి గారు: దంత్య-చ, జలు నిజానికి దంతమూలీయ (alveolar) స్పర్శోష్మాలు (affricates). తాలవ్య-చ, జలు palatal stops. తాలవ్యాలను నాలిక మధ్య భాగంతో అంగులి మధ్యభాగం తాకడం ద్వారా పలుకుతారు. దంతమూలీయాలు నాలిక కొస (apical) దంతమూలం దగ్గర తాకడం ద్వారా పలికే ధ్వనులు.
సురేశ్.
suresh.kolichala [at] gmail.com
ఒక జనవరి శుక్రవారం, లోకస్ట్‌ వాక్ కార్నర్లో గురించి Hymavathy.Aduri గారి అభిప్రాయం:
07/08/2012 12:46 am
ఈమాట బావుంది. ఎంతోమంది తెలుగు వారికి ఇలా శేవలందించడం సామాన్య మైన విషయం కాదు. అయ్యా! నేనూ చిన్నపిల్లల కోసం నీతికధలు వ్రాస్తుంటాను. ఈ మాటలో ప్రచురించే అవకాశం ఉందా? తెలుపగలరు. తెలుగు మరువకుండా టచ్ లో ఉంచుకునేందుకై కర్ణాటకలో ఉంటున్న నా ప్రయత్నం, ఆంధ్రలో టీచర్ గా 40 సం. పని చేసి విశ్రాతి పొందుచూ ఇలా ఆనుభవంతో చిన్న కధలు వ్రాయటం మొదలెట్టాను. మీ జవాబు కోసం ఎదురుచూడవచా?
ఈమాట లోని అంశాలకు ప్రాభావితమైన చదువరి.
ఆదూరి.హైమవతి.
[రచనలు ఎలా పంపాలో eemaata.com/em/instructions">రచయితలకు సూచనలులో చూడండి. దయచేసి అభిప్రాయం పంపే ముందు అచ్చు తప్పులు సరిచేసుకోమని సవినయంగా మనవి చేస్కుంటున్నాం. – సం.]
పలుకుబడి: మానవ బంధుత్వ పదాలు 2 గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
06/28/2012 8:25 am
“తెలంగాణాలో తోటి అల్లుడిని సడ్డకుడు/షడ్డకుడు అని, తోటి కోడలును సడ్డకురాలు అని అంటారు.” అని అన్నారు. నేనెక్కువగా విన్నది మాత్రం – ‘యారాలు’ అని. (ఇది తెలుగు పదం కాకపోవచ్చు కానీ, వాడుకలో ఈ పదాన్నే ఎక్కువగా విన్నాను.)
‘పలుకుబడి’ లో ఎన్నో తెలీని సంగతులు తెలియచేస్తున్నందుకు ధన్య వాదాలు సురేశ్ గారూ!
అభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
కాల్వీనో కథల నుంచి – 3 గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
06/16/2012 11:33 pm
” మీకు లేసులు ముడేసుకోడం రాదు. ఇంకొకడికి చక్రం తిప్పడం రాదు. ఒకడికి చెక్కపని చేయడం రాదు, ఇంకొకడికి బంకమన్ను పిసకడం చేతకాదు. ఒకడికి చదవడం రాదు, ఇంకొకడికి దుక్కి దున్నటం రాదు. ఎవరికీ ఒకటొస్తే ఇంకోటి రాదు. ఎన్నేళ్ళ నుంచి వెతుకుతున్నానో ఒక్క మనిషి కోసం, మీకేం తెలుసు..” – సరిగ్గా ఇక్కడికి రాగానే అనిపిస్తుంది..ఇది ఖచ్చితం గా – కాల్వినో కథ అని.
మాధవ్ గారూ!
మీ అనువాదాలన్నీ చాలా అసక్తి కరంగా వున్నాయి. ఆసాంతం చదివించాయి.
అభినందనలు.
-ఆర్.దమయంతి.
ఓ నాలుగు చిన్న కవితలు గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
06/16/2012 11:19 pm
‘ పేచీ’ కవిత బాగుందండి..
పిల్ల ఆటలతో – మనుషుల బ్రతుకు తీరును పోల్చి చెప్పిన ఓ ఆంగ్ల కవి గుర్తుకొచ్చాడు
అద్దంలో జిన్నా: కథ నచ్చిన కారణం గురించి vrveluri గారి అభిప్రాయం:
06/11/2012 7:42 pm
What more can I say to your erudite comment, Laila garu! Except to request and remind you to accept the adage, ” de Gustibus non est Disputandum.” — Regards, Veluri Venkateswara Rao commenting not as Editor-in-Chief of eemaata.
దీక్షా లాక్షా రాగ రేఖ గురించి vrveluri గారి అభిప్రాయం:
06/11/2012 7:39 pm
Although, the poem #dIkshA laakshaa raaga rEkha# does not strictly fall under the category of Cento Poetry, I venture to say that the author has courageously took a bold step in almost creating a cento verse. Just like elegy, epic, epigram, ode and sapphic are poetic forms in western poetics, Cento is also a respectable poetic form. Usually, one uses lines from famous poets ( of course strictly speaking one has to use the entire line) and creates a valid poem. Cento verses are also known as patch verses.
To make a patch verse, you usually choose well-known poets and it is considered as a tribute.
One does not write a parody of poems or prose pieces by Tom Dick and Harry. A parody has its readability and value, besides providing enjoyment, if one chooses famous persons’ works. So, is the case with Cento verses.
I have nothing but admiration at the attempt by the author of dIkshaa laakshaa raaga rEkha.
I have been trying to write a few Cento Verses in Telugu for a long time and the present author has encouraged me with re-doubled vigor.
Regards.
Veluri Venkateswara Rao, commenting not as the Editor-in-Chief of eemaata.
బ్రహ్మ సృష్టి గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
06/01/2012 2:17 am
నమస్కారమండీ!
మీ బ్రహ్మ సృష్టి భలే నవ్వించేసింది.
అయినా మీకొక క్లూ ఇవ్వాలనుకుంటున్నా. సెంటెర్ ఆఫ్ ద యూనివర్స్ లో సైమన్ రిచ్ సెలవిచ్చినట్టు ఈ అన్ ఫినిష్డ్ భూమి మీద ఆ వూరు ఎప్పుడో అప్పుడు పుట్టక మానదని నా ప్రగాఢ విశ్వాసం. అంతకంటే చిత్రమేమిటంటే ఈ మధ్య నేనెప్పుడు కంప్యూటర్ ముందు కూర్చున్నా నా కళ్ళు ‘శంబళ ‘ కోసం వెదుకుతున్నాయి.
అభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
ఆషాఢస్య ప్రథమ దివసే గురించి కామేశ్వరరావు గారి అభిప్రాయం:
05/09/2012 2:35 pm
శ్యామలరావుగారు,
మీ వ్యాఖ్యలో కొన్ని విషయాలను మరికొంత లోతుగా ఆలోచించాల్సిన అవసరం ఉంది.
వృత్త వైవిధ్యం ప్రదర్శించాలన్న కుతూహలం సంస్కృత కవులలో కూడా ఉన్నదే. ఒక కావ్యంలో భిన్న భిన్న వృత్తాలు వాడడం సంస్కృత కావ్యాలలో కూడా కనిపిస్తుంది కదా. మీరన్న వృత్త చతుష్కం కన్నా కూడా కందాలు తెలుగు కవులు ఎక్కువ వాడారు. అలాగే ఆటవెలది తేటగీతులు కూడా. సందర్భానుసారంగానే సీస పద్యాలు, అక్కడక్కడ ఇతర దేశి ఛందస్సులూ కూడా వాడారు. ఇతర వృత్తాలను అరుదుగానే వాడారు. అయితే వాటిని విరివిగా ఎందుకు వాడలేదు అనే దానికి కారణాలను వెతికితే మనకి కొంత విషయ పరిజ్ఞానం కలగవచ్చు. కాని, వాళ్ళ తెలివితక్కువ తనం వల్ల, స్పృహ లేని కారణంగా మానేసారని సమాధాన పడితే దాని వల్ల ఒరిగే ప్రయోజనమేమీ లేదు. వాళ్ళు నిజంగా ఎందుకు వాడలేదో మనకి కచ్చితంగా తెలిసే అవకాశం ఎలాగూ లేదు.
వృత్తౌచిత్యమన్నది రెండు విషయాల మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. ఒకటి – చెప్పే విషయం, రెండు – చెప్పే భాష. ఉదాహరణకి మందాక్రాంత వృత్తాన్నే తీసుకుందాం. మొదటగా, చెప్పే విషయం. కాళిదాసు మందాక్రాంత వృత్తంలోనే మొత్తం ఒక కావ్యం వ్రాసాడంటే, ఆ కావ్యం ఎలాంటిది? అది కథా కావ్యమా? కాదు. అందులోని వస్తువూ, రసమూ, పాత్రలూ ఇంచుమించుగా మొదటి నుండి చివర వరకూ ఒకటే విధంగా ఉంటాయి. అంచేత ఆ కావ్యమంతా ఒకే వృత్తంలో రచించడంలో ఔచిత్యం ఉంది. అదే కాళిదాసు రఘువంశంలోనూ, కుమారసంభవంలోనూ అనేక వృత్తాలు ఎందుకు వాడవలసి వచ్చింది? అవి కథా కావ్యాలు కాబట్టి. అందులో వివిధ సన్నివేశాలు, పాత్రలు, రసభావాలు ఉంటాయి కాబట్టి.
కాబట్టి, తెలుగులో మందాక్రాంత విరివిగా ఎందుకు వాడబడ లేదు అనే ప్రశ్న వేసుకొనే ముందు, తెలుగులో మేఘదూతం వంటి కావ్యాలు ప్రాచీన కాలంలో ఎందుకు రాలేదు అని ప్రశ్నించుకోవాలి. అది వేరే చర్చ, కాబట్టి దానిలోకి నేను వెళ్ళడం లేదు. అలాంటి కావ్యాలు రానందువల్ల, ఆ వృత్తం అంత విరివిగా వాడబడలేదు. అది మొదటి కారణం. ఇక రెండవ కారణం భాష. మోహనరావుగారు, మీరూ చెప్పినట్టుగా మందాక్రాంత వృత్తం మొదటి నాలుగు గురువులూ తెలుగుకి ప్రతిబంధకం. గురువు లఘువుల సంఖ్యే కాదు, వాటి క్రమంలో కూడా వివిధ భాషల స్వరూపంలో తేడా ఉంటుంది. వృత్త చతుష్కం కాక మిగిలిన వృత్తాలు తెలుగులో విరివిగా లేకపోవడానికి యిది కూడా కారణమేమో పరిశీలించాలి.
వృత్తాన్ని విరుపులతో వ్రాయాలనే తాపత్రయం లేదు కాబట్టే తెలుగులో యతి విరామ స్థానంగా కాక అక్షర సామ్యంగా మారింది. కావ్యం మొత్తమూ పద్యాల విరుపుల అందం ఒక్కటే ఉంటే సరిపోదని మీకు నేను చెప్పనక్కరలేదు. సంస్కృతంలో కూడా రామాయణ భారతం వంటి కావ్యాలు ఇంచుమించు పూర్తిగా, కేవల పాదాంత విరామం మాత్రమే ఉన్న అనుష్టుప్పుతో నడిపించారు. ఇతర కావ్యాలలో కూడా కథా గమనం కోసం అలాంటి ఛందస్సే వాడబడింది. మందాక్రాంత వంటి అనేక విరుపులున్న పద్యాలు మేఘదూతం వంటి కొన్ని కావ్యాలలో మాత్రమే ఇంత విరివిగా వాడబడింది. తెలుగులో కూడా సందర్భం వచ్చినచోట చక్కని విరుపులతో హొయలుపోయే కందాలూ, సీసాలు మొదలైన మన దేశి ఛందస్సులో వ్రాసిన పద్యాలు ఉన్నాయి. మందాక్రాంత, మత్తకోకిల, లయగ్రాహి మొదలైన పెద్ద వృత్తాలకి విరుపులు లేకుంటే పద్యం అందం చెడిపోతుంది. తెలుగు కవులు ఈ వృత్తాలను వాడిన కొన్ని చోట్ల యీ అందాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకో లేదన్నది మాత్రం నిజమే. కథాగమనం కోసం వృత్త చతుష్కంలో పద్యాలు వాడినప్పుడు వాటికున్న ఒక్క విరామ స్థానం అవసరం మన కవులకి కనిపించ లేదు. అందుకే వాటిని పాటించలేదు. పైగా, వాటికి మందాక్రాంత వంటి నిర్దిష్టమైన (మూడు విరుపులతో కూడిన) నడక లేకపోవడం వల్ల, ఆ ఉన్న ఒక్క విరామాన్ని పాటించకపోవడం వల్ల పద్య సౌందర్యానికి ఎలాంటి ఇబ్బందీ లేదు. అలా విరామ స్థానంలో విరుపు పాటించనవసరం లేని వృత్తాలనే తెలుగు కవులు ఎన్నుకున్నారనీ, అవే వృత్తచతుష్కమనీ నా ఊహ.
కొంతమంది మరొక అభియోగం చేస్తూ ఉంటారు. కథా గమనానికీ సంభాషణలకీ సంస్కృతంలో లాగా చిన్న చిన్న పద్యాలు వాడకుండా యీ చాంతాడు వృత్తాలని తెలుగులో వాడారన్నది. ఇది కూడా అంత సమంజసంగా అనిపించదు. ఒకటి, తెలుగు కవులు కూడా చిన్న పద్యమైన కందాన్ని విస్తృతంగానే వాడారు. రెండు, సంస్కృతానికీ, తెలుగుకీ భాషా స్వరూపంలో చాలా తేడా ఉంది. పదాలలో, వాక్యాలలో సంక్షేపము (brevity) ఎక్కువగా సాధించే లక్షణం సంస్కృతానికి ఉంది. అది ఒక రకంగా formal language కాబట్టి దానికా గుణం ఉంది. తెలుగు భాషా స్వరూపం వేరు. ఇది పూర్తిగా వాడుక భాష. నిత్యవ్యవహారంలో సంక్షిప్తంగా మాట్లాడడం అన్నది సహజమైన విషయం కాదు. అందుకే సంస్కృత భాషలో సాధించ గలిగే సంగ్రహత్వం తెలుగులో సాధించడం సాధ్యం కాదు. అలా సాధించాలని చూస్తే అది సహజ సౌందర్యాన్ని కోల్పోయి కృతకంగా తయారవుతుంది. అంచేత కథ చెప్పడంలోనైతే నేమి, సంభాషణల్లోనైతే నేమి, కొన్ని చోట్ల మనకి పెద్ద వృత్తాలు అవసరం అవుతాయి. ఈ సంగతులన్నీ ఆలోచించకుండా, సంస్కృతంతో పోల్చి, తెలుగు కవిత్వంలో సంక్షిప్తత తక్కువ అని పెదవి విరిచెయ్యడం సరి కాదు.
వృత్త విరామాల గురించి పైన చెప్పాను. ఇక యతి ప్రాసల నియమాలు వదిలి పద్య రచన చేసే సాహసం గురించి. ఎందుకు చెయ్యలేదూ, అలాంటి సాహసాలు కవులు చేసారు! ఈ వ్యాసంలోనే మోహనరావుగారు పేర్కొన్నట్టు రాయప్రోలు సుబ్బారావుగారు మేఘదూతానికి అనువాదమయిన దూతమత్తేభమనే కావ్యాన్ని యతిప్రాస నియమాలు లేని మత్తేభాలతో రచించారు. అలాగే మల్లవరపు విశ్వేశ్వరరావుగారు చిత్రాంగద అనే కావ్యాన్ని యతిప్రాస నియమాలు లేని పద్యాలతో రచించారు. యతి ప్రాస నియమాలు పాటించని కందాలు శ్రీశ్రీ సిప్రాలిలో కూడా మనకి కనిపిస్తాయి. ప్రాచీన కవులు ఎందుకలా రాయలేదు అంటే, బహుశా వాళ్ళకా ‘అవసరం’ కనిపించకపోయి ఉండవచ్చు. యతిప్రాసల నియమాలు పాటించడం వల్ల కవిత్వం పలచబడడం, వాటిని పాటించకపోవడం వల్ల గొప్ప పద్యాలు సృష్టింపబడటం జరిగిందనడానికి తగిన ఆధారాలు లేవు. అక్కిరాజు ఉమాకాంతంగారు అలా జరిగిందని అభిప్రాయపడ్డారు కాని, అది పైన చెప్పినట్టుగా సంస్కృతంతో పోల్చడం వల్ల ఏర్పడిన అభిప్రాయమే అని నేననుకుంటాను. యతిప్రాసల నియమాలు కవికి ఒకోసారి ఎలా ఉపయోగపడతాయో కూడా చక్కగా వివరించే వ్యాసం, ఈమాటలోనే eemaata.com/em/issues/200611/965.html">యిక్కడ ఉంది.
ఆషాఢస్య ప్రథమ దివసే గురించి తఃతః గారి అభిప్రాయం:
05/07/2012 10:41 pm
జయప్రభ గారు అంత దీర్ఘం గా చెప్పింది ‘ఆషాఢస్య ప్రథమ దివసే’ మీద చెప్పిన అభిప్రాయమేనా? ఒక రచన మీద వచ్చినట్లుగా ప్రచురిత మైన అభిప్రాయాల్లొ యెన్ని నిజంగా ఆ రచన మీద ఉంటున్నాయి?
అలా యేదైనా రచన మీద కాకుండా చెప్పే అభిప్రాయాలకు ‘ఈమాట’లో చోటు కలిగించే పద్ధతిని గురించి సంపాదకులు ఆలోచించాల్సిన సమయమాసన్న మైనదా?
తఃతః
[అటువంటి చోటు eemaata.com/forums/">ఈమాట చర్చావేదికల పైన ఎప్పుడో కల్పించాము. కాని, పాఠకులు ఆ వేదికను సద్వినియోగం చేసుకోవడంలేదని చెప్పడానికి చింతిస్తున్నాము … సం]
చాటు పద్యాల్లో శ్రీనాథుడు గురించి vrveluri గారి అభిప్రాయం:
04/28/2012 4:51 pm
Allow me to add a couple of lines as information in re: SrInaatha.
Velcheru Narayana Rao and David Shulman have recently written a cultural biography of SrInaatha, entitled, ” SrInaatha: The Poet who made Gods and Kings”, published by The Oxford University Press (2012). A section in the book, ‘remembered biographies’, has an interesting discussion on ‘cATuvulu’. The discussion on the cATuvulu could as well complement the afterword in their other work: A Poem at the Right Moment (University of California Press, 1998), which has been introduced in these pages long time ago. I am planning on writing a review of SrInaatha for eemaata, soon.
Regards, — Veluri Venkateswara Rao
భోగి తలంట్లు గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
04/27/2012 3:22 am
అంత రంగాన పరచు కున్న అంబరం
ఆత్మలో ఆత్మగా వెలిగే కిరణం –
వెన్నెంటి వచ్చే వెచ్చని జ్ఞాపకం – మాతృ హృదయం.
ఇది సత్యం!
మననుంచి అమ్మని విడదీయలేం.
ఇక బాల్యం –
చిత్ర వర్ణాల సజీవ చిత్రపటం
కలల తీరాన –
కరగిపోని కమనీయ దృశ్యం.
ఆకాశానెగిరే రంగుల పతంగం
తళుకులీను జ్ఞాపకాల నక్షత్రం – బాల్యం!
నా వ్యాసం చదివాక, మీకు – మీ అమ్మగారు, వున్న వూరు గుర్తొచ్చాయంటే..
నాకూ ఆనందమేసిందండి!
అద్భుతమైన బాల్యాన్ని అందించిన నా తల్లి తండ్రులకు నేనేమిచ్చి ఋణం తీర్చుకో గలననిపిస్తుంది!..
నా మనసంతా లాగేసుకున్న సంక్రాంతి మీద రచనలు ప్రచురించిన ఈమాట వారికీ – ఈ సందర్భంగా నా కృతజ్ఞతలు తెలియచే సు కుంటున్నా…థాంక్యూ ఈమాట!
మీ స్పందనని తెలియచేసినందుకు, రాధ గారూ! ధన్యవాదాలు.
శుభాకాంక్షలతో-
ఆర్.దమయంతి.
మహామహోపాధ్యాయ ఈమని శంకరశాస్త్రి గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
04/04/2012 6:06 pm
భావనారాయణగారు: ఈరోజు “బహుత్ దిన్ హుయె”లో పాటలన్నీ (త్వరత్వరగా – fast forward చేసుకుంటూ) విన్నాను. “చందా చమ్‌ కే నీల్ గగన్ మె” అన్న పాట నిస్సందేహంగా శంకరశాస్త్రిగారి బాణీనే. ఆపాటలో ఆయన వీణ వాయించడం కూడా వినవచ్చు. లత చాలా గొప్పగా పాడిన పాట!
రాజా నాకు తెలిసి ఈ సినిమాలో ఒక్క పాటే పాడాడు. చాలా చిన్న బిట్: “ఓ చలా అకేలా నిర్జన్ వన్ మె” అన్నది. తెలుగు “బాలనాగమ్మ” ఆధారంగా తీయబడ్డ ఈ సినిమాలో యుగళ గీతాలు లేవు.
ఇంక మీరడిగిన ప్రశ్నకి జవాబు, క్లుప్తంగా, రాజాకి, జెమినీ సంస్థకి మొదటి నుంచి వున్న మంచి సంబంధమే. ఆయనకు సినిమాల్లో మొదటి అవకాశమిచ్చింది జెమినీ వాసన్. (సంసారం – 1950, తమిళంలో; చూ: రాజాపైన ఇదే పత్రికలో వచ్చిన eemaata.com/em/issues/200905/1433.html)">వ్యాసం. తరువాత కొద్ది కాలానికే “సంసారం” హిందీలో (1951) తీయదలచినప్పుడు రాజా గొంతు ఆడిషన్ చేయడం జరిగింది. అప్పట్లో జెమినీలో హిందీ విభాగానికి incharge గా ఉన్న ప్రముఖ గాయని: వక్కలంక సరళగారు రాజా గాత్రం హిందీలో ఒప్పటంలేదని అనడంతో అవకాశం దొరకలేదు. ఆ తరువాతి సంవత్సరం తీసిన “మిస్టర్ సంపత్”లో మరొక కొత్త గాయకుడికి (పి.బి.శ్రీనివాస్) హిందీలో పాడే అవకాశం దొరికింది. 1953లో, హిందీలో పాడకపోయినా, రాజ్ కపూర్ ఏక కాలంలో 3 భాషల్లో నిర్మించదలచిన “ఆహ్/ప్రేమలేఖలు” తెలుగు తమిళ వెర్షన్లకు పాడటంకోసం జిక్కి, రాజాలు బొంబాయిలో ఉన్నారు. (Check Arudra’s essay on this film production in his “సినీమినీ కబుర్లు” for fascinating anecdotal information.) చివరిగా 1954లో జెమినీ ద్వారానే హిందీలో పాడే అవకాశం దొరికింది. I don’t think that any north Indian producer”d have taken him :).
As to the “equation between Saluri and Eemani” I can’t say much. Nor do I think that there is much to say. Saluri was certainly *the* lead composer for Gemini between 1942 and 1948/49 (he did one more film: మంగళ-1951). The other two in the music department; viz. M.D. Parthasaradhi and Eemani took care of orchestration and at times background music. SS Vasan, the totalitarian, didnot duely credit the talent (not only i.r.t music but in other departments too!). During his 7 year stay at Gemini Saluri did just 4 films, for he couldnot work for any other companies.
Regards, — Sreenivas
ఈమాట గురించి గురించి Krishna Moorthy Veloori గారి అభిప్రాయం:
04/03/2012 11:47 am
Dear Sri Venkateswara Rao Garu,
I was delighted to read the EEMAATA web magazine first when I was in Sydney on a holiday during last October. I very much appreciate the efforts being taken by yourself and the editorial team in bringing out such a classy magazine for those telugu readers the world over interested in telugu literature. You are doing great service to the cause of Telugu literature. Today I happen to read an article from earlier issues (2000) on Translation by Vallampati Venkatasusbbiah (Anuvaadakudika Naa Anubhavaalu) and was extremely happy to understand the intricacies of translation, since I am translating some Kannada novels into Telugu, my mother tongue.
V. Krishna Moorthy
Mysore
మల్లెపూల మధూలిక గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/30/2012 12:08 pm
లక్ష్మీ మాధవ్ గారూ!
చిగురించిన నందన వనం మీకు నచ్చినందుకు, నాకెంతో సంతోషంగా వుంది.
నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలతో-
ఆర్.దమయంతి.
మల్లెపూల మధూలిక గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/27/2012 11:55 am
సురేష్ గారూ! మీ స్పందన మొత్తం చదివాను. చాలా బాగా రాసారు. అందుకు ముందుగా నా ధన్యవాదాలు తెలుపనీయండి. మీరు విమర్శించినందుకో, ప్రశంసించినందుకో కాదు, కానీ, ఒక పాఠకుడిగా మీ అభిప్రాయాన్ని ఇక్కడ వ్యక్తపరిచినందుకు సాటి తెలుగు వారిగా మిమ్మల్నిఆనందంగా – అభినందిస్తున్నా..(ఎందుకంటే చాలా మంది చదువుతారు..కాని చెప్పరు..హార్లిక్స్ ప్రకటనలో లా….) అందుకే మీ ఒకో సందేహానికి ఒక్కో సమాధానాన్నిక్కడ పొందుపరుస్తున్నాను.
@ ” మిమ్మల్ని కాని మీ కవితని కాని ఉద్దేశించి అనటంలేదు కానీ” …
*.. అంటూ ఆగారే! ఇందులో వెనకాడేందుకేముందీ?.. మీరు నా కవిత నుద్దేశించే ఇదంతా రాశారు. (లేకపోతే నేనింత గా ప్రతిస్పందించే అవకాశం నాకెక్కడిదనీ !?)
@ ‘ ఒకసారి మీ కవితని ‘చదివినవెంటనే ‘ అభిప్రాయాన్ని రాయటం మొదలుపెట్టాను. కానీ ‘ మరలా పైనుంచి కొసదాక చదివాను’ భావాన్ని ఎలా ప్రవహింపచేసారా అని.,,’
* చాలా తక్కువమందికి మాత్రమే అలవడే ఒక మంచి అలవాటు ఇది. (నాకు లేని మంచి లక్షణాలు ఎవరిలో వున్నా మెచ్చుకోకుండా వుండలేను మరి! .)
ముందొచ్చే ఆలోచన్లన్నీ – సముద్రపు తుఫాన్లు. ఆ వెనకొచ్చేవే అసలైన తేట తనపు ప్రవాహాలు. – ఇలా రెండో ఆలోచన దగ్గర ఆగి, ఆలోచించి రాసే వారి మాటలే నిజానికి – అందర్నీ ఆలోచింపచేస్తాయి. అందుకే మాట్లాడేటప్పుడు…తెలివైన వారు మాత్రమే – కాసేపాగి, నిదానించి సమాధానమిస్తారు.
@ ” మీ విధానం, పదాలు, అల్లిక బాగుంది.’
* నిజమే. కవిత్వం అంటే – మంచుదారాల పోగులు, మలయ పవనాల పరిమళాలు – కలిపి నేసిన విరిమబ్బుల కోక వంటిది. థాంక్యూ!
@ ‘చదువుతున్నపుడు ప్రతి పాఠకుడు తనకర్ధమైనంతవరకు వాక్యంలో రచయిత పొందుపరిచిన భావానికి లోనవుతాడు..’
* అప్పుడే రచయిత గుర్తుండిపోతాడు. మన తెలుగు లో అలాంటి వారిని వేళ్ళమీద లెక్కించొచ్చు.. (ఆ వరసలో చేరాలనుకోవడం – నా వరకు నాకు ఖచ్చితంగా అత్యాశే అవుతుంది. కాదనను. కాని, ప్రయత్నించడంలో తప్పు లేదు కదా అని..)
@ “ఒక వాక్యం నుండి మరో వాక్యానికి, ఒక పాదం నుండి మరో పాదానికి దాటుతున్న గ్రాహకుడికి, ఒక ప్రయాణీకుడు మజిలీలు మజిలీలుగా పల్లకిలో పయ నించి గమ్యాన్ని చేరుకున్న అనుభవం కలగాలి.”
* అంటే మీ వుద్దేశం లో – అక్షరాలు పల్లకీలు, భావాలు మనసుని మోసే బోయీలూ కా వా లంటారు.. అవునా!?
@ “ఒక్కోకవితలో నవరసాల్ని పండించవచ్చు ఐతే భాషతో పాటు భావాన్ని చక్కగా పరచగలిగితే. మన తెలుగు అందుకు ప్రసిద్ధం.”
* మీరంటోంది నిజమే! నేనూ ఒప్పుకుంటాను. మన తెలుగు భాషకున్న విశిష్టత ఏమిటంటే – రచనల్లో నవరత్నాల్ని గుమ్మరించ వచ్చు.. పున్నమి గుత్తులనూ పూయించనూవచ్చు..
@ ‘ఓ పాఠకుడిగా నా అభిరుచిని వ్యక్తపరుస్తున్నానంతే.’
* అంతే అనకండి. ఇంత అద్భుతంగా..అందరూ వ్యక్త పరచలేరు! మంచో, చెడో..తప్పో..ఒప్పో..నిష్టూరమో..నిగ్గదీయడమో..ఏదో ఒక దాని గురించి మన తెలుగు వాళ్ళం స్వేచ్చగా మాట్లాడుకోవాలి. సాహిత్యపరమైన విషయాలు చరిచించుకోవాలి. అభిప్రాయాలు, వ్యక్తపరచుకోవాలి. విస్తృత పరిధిలో వెల్లడించుకోవాలి. అసలిందుకే గా – ఈమాట నిర్వాహకులు మనకిక్కడ ఈ స్పేస్ ఇచ్చింది? మీకు దొరికిన అవకాశాన్ని చాలా చక్కగా సద్వినియోగం చేసుకున్నారు. అభినందనలు.
@ “తప్పులుంటే క్షమించాలి.’
* ఎందుకండీ..అంత పెద్ద మాట!..సాహితీ ప్రియుల అంచనా మేరకు రాయలేకపోతున్నందుకు.. ఇలా – నేనే అడగాలేమో! .( రాయకుండా నన్ను నేను బాధపెట్టుకుంటే సరిపోయేదానికి..రాసి అందర్నీ బాధిస్తు న్నానేమో ననే శంక కలుగుతూ వుంటుంది అప్పుడప్పుడు!
మూల్గుతున్న నక్క మీద తాటి పండు .. అన్న సామెత చందంలా..- ఈసారి సంపాదకుల వ్యాసం ‘ ఎమితిని సెపితివె.’. చదివాక నా భయం మరింత హెచ్చిందంటే నమ్మండి!)
సురేష్ గారూ! అందరి రచన్ల మీదా.. మీ అభిప్రాయాల్ని – నిర్భయంగా, నిర్మొహమాటంగా మీరిలాగే అభివ్యక్తీకరించాలని అభిలషిస్తూ…
ముందు కాలంలో కూడా మీ విలువైన అభిప్రాయాలను ఈ రీతిలోనే మాకందచేస్తారని ఆకాంక్షిస్తూ..
మీకు నా నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు తెలియ చేసుకుంటూ..మరి వుంటాను.
నమస్సులతో –
– ఆర్.దమయంతి.
రచయితలకు సూచనలు గురించి dasthagiri గారి అభిప్రాయం:
03/26/2012 8:13 am
నమస్తే, రచనలు పంపడానికి మీరు ఇచ్చిన ఈ మైల్ submissionsATeemaata.com not recognized అని వస్తున్నది. తగు సలహా ఇవ్వగలరు.
-దస్తగిరి
[AT కి బదులుగా @ అని ఉంచి మెయిల్ పంపండి. – సం.]
మల్లెపూల మధూలిక గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/25/2012 7:39 pm
వంశీగారూ! చాలా థాంక్సండీ, మీ స్పందన తెలియచేసినందుకు.
శుభాకాంక్షలతో-
ఆర్.దమయంతి.
రచయితలకు సూచనలు గురించి koride vishwanatha sharma గారి అభిప్రాయం:
03/21/2012 3:19 am
సంపాదకులకు, నమస్కారములు .
ఇప్పుడే మీ ఈ మాట చూసాను. చాలా సంతోషముగా ఉంది. తెలుగు సాహిత్యాభిమానులకు ఒక చక్కని వేదిక లభించింది. నేను సంస్కృత ఉపయాసకుడిని. ప్రతిజ్నా యౌగంధరాయణం పిల్లలకు చెప్పుతుంటాను. ఆ అంకకథలను, పుస్తక సమీక్షను మీకు పంపవలెననుకుంటున్నా. ప్రచురిస్తారా? బరహ. 8 లొ పంపవచ్చా? తెలియజేయండి.
మీ కొరిడే విశ్వనాథ శర్మ
[ప్రచురణార్హత నియమాలకు eemaata.com/em/instructions">రచయితలకు సూచనలను చదవండి. యూనికోడ్‌లోకి మార్చగలిగిన ఏ ఫాంట్ అయినా వాడవచ్చును. – సం.]
మల్లెపూల మధూలిక గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/19/2012 1:54 pm
ఓ! ఎంత ఆనందంగా వుందో! థాంక్యూ.. థాంక్యూ!
మీకూ నా హృదయపూర్వక నూతన సంవత్సర పండగ శుభాకాంక్షలు తెలియ చేసుకుంటూ..
– ఆర్.దమయంతి.
సిరుల సంక్రాంతి గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/18/2012 10:22 am
సిరుల సంక్రాంతి నచ్చినందని మీ స్పందనని తెలియ చేసినందుకు కృతజ్ఞతలు ఋషి! తనకి సంక్రాంతి అంటే చాలా ఇష్టం. బొమ్మల కొలువులో – పార్కులు, మంచు కొండల అమరికలు తన ప్రత్యేకతలు. లావణ్యా! ఋషికి ఈమాట ని పరిచయం చేసినందుకు థాంక్స్ రా!
కాల్వీనో కథల నుంచి – 2 గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/18/2012 6:53 am
చిన్ని చిన్ని కథలు.. చిటుకుచిటుకూ చదివించాయి. బావున్నాయి. అనువాదాలన్న మాటే కానీ, అచ్చమైన తెలుగు కథల్లా లక్షణంగా వున్నాయి.
శుభాభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
కినిమా పత్రిక నుంచి – 2 గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/17/2012 11:57 pm
మీ సమాధానానికి థాంక్సండి!
పండగ శుభాకాంక్షలతో –
ఆర్.దమయంతి.
గంజి బువ్వ గురించి bathulaprasad గారి అభిప్రాయం:
03/16/2012 8:03 am
brother:
naa peru bathula prasad …nenu ganjibuvva katha rachayithanu. meru naa parmission lekundaa naa kathanu me sitelo pettadam entha varaku sababu…okka saari alochinchaqndi.
[మీ కథ ఎక్కడ ప్రచురించబడిందో ఆవివరాలన్నీ ముందు ఇచ్చిన తరువాత మాత్రమే, ఆ సాక్షి లింక్ ఎక్కువ కాలం పనిచేయదని తెలియడం వల్లనే, మీ కథను ఈమాటలో ఉంచాము. అది కూడా మీ కథ గురించి విస్తృతంగా మూడు లాంతర్లు వ్యాస రచయిత తన eemaata.com/em/issues/201105/1715.html">వ్యాసంలో చర్చించినందువల్లనే. ఇందులో సబబు కానిదేమీ లేదు. అయినా మీ అభ్యంతరం వల్ల మీ కథను ఈమాట నుంచి తీసివేశాము. మీకు కలిగిన ఈ అసౌకర్యానికి క్షమాపణలు. – సం.]
ఈమాట మార్చ్ 2012 సంచికకు స్వాగతం! గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
03/13/2012 11:37 am
ఉగాది ఏ మతస్థుల పండగ అవుతుందా అనే సందేహం ఇంకా మిగిలే ఉంది.
ఈ నా అభిప్రాయము పై వాక్యము పైన మాత్రమే. మౌలికముగా పరిశీలిస్తే ఉగాది ఒక మత సంబంధమైన పండుగే. ఇది తెలుగువాళ్లకు మాత్రమే పండుగ కాదు, కర్ణాటక (యుగాది), మహారాష్ట్ర (గుఢి పాడ్వా) గోవా రాష్ట్రాలలో కూడ ఇది పండుగే. ఇది హిందువులలో శాలివాహనశకమును అనుసరించే వారికి చాంద్రమాన సంవత్సరాది. ఉత్తరదేశములో విక్రమశకమును అవలంబిస్తారు, వారి సంవత్సరాది పౌర్ణమి తరువాతి దినము. కాని సాంస్కృతికపరముగా హిందువులు మాత్రమే కాదు మిగిలినవారు కూడ శుభాకాంక్షలను అందించవచ్చును, అంత మాత్రాన వాళ్లు వారి ఆలయాలలో పండుగను జరుపుకొంటారా అనే విషయము సందేహమే. ప్రథమముగా యిది హిందువుల పండుగ, కాని తెలుగు మాట్లాడేవాళ్లలో ఎక్కువ మంది హిందువులు కాబట్టి ఇది తెలుగువాళ్ల పండుగ అయినది. అలాగే యిది నాలా కన్నడము మాట్లాడే హిందువులకు, మరాఠీ మాట్లాడే హిందువులకు పండుగ అయినది. యూదులు వాళ్ల సంవత్సరాదిని సెప్టెంబరు నెలలో చేసికొంటారు, సుమారు ఆరు నెలల తరువాత. ఈ విషయాలను కొన్నిటిని eemaata.com/em/issues/201005/1573.html?allinonepage=1">కళావసంతము వ్యాసములో చర్చించాను.
విధేయుడు – మోహన
కినిమా పత్రిక నుంచి – 2 గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/10/2012 11:50 pm
శ్రీ రోహిణీప్రసాద్ గారికి, నమస్తే!
‘అరవయ్యేళ్ళ క్రితం ఎన్.టి.రామారావు ‘ – గురించి చదివి, చాలా ఆసక్తి కరమైన విషయాలు తెలుసుకునే అవకాశాన్ని కలిగించారు. ధన్యవాదాలు. ఈ వ్యాస రచనలో – రచయిత కొ.కు. సంతకాన్ని మనం చూడొచ్చు. ఉదాహరణకి షోకు రామయ్య పాత్ర మనకి కళ్ళకట్టినట్టు కనిపిస్తుంది. అలాగే విశ్వనాధ వారు అక్షింతలు జల్లడం కూడా. అలాగే అప్పట్లో రామారావ్ గారి కారెక్టరైజేషన్ కూడా ఒక దృశ్యంలా కనిపిస్తుంది. నాకెప్పుడూ ఏమనిపిస్తుందంటే – జర్నలిస్ట్ ఒక సమాచారాన్ని అందచేసేటప్పుడు అందులో జీవత్వాన్ని కూడా నింప గలిగితే పాఠకుల హృదయాలలో అది సజీవమై నిలుస్తుంది కదా అని! ఈ వ్యాసం చదివాక ఆ లోటు తీరినట్టు అయింది.
మరో విషయం – ‘పేరులేని ఎడిటర్‌గా కొడవటిగంటి కుటుంబరావుగారు చందమామతోబాటు కినిమా మాసపత్రికకు కూడా చాలా ‘చాకిరీ’ చేశారు’, అనే వాక్యం నన్ను కాసేపు మౌనంగా ఆలోచింప చేసింది.
అనేక రకాల దోపిడీలలో ఇదీ ఒకటి అని అనుకోవాల్సి రావడం నిజంగా విషాదకరమే!
రోహిణీప్రసాద్ గారూ! మీ నాన్న గారి జ్ఞాపకాలతో మీరేదైనా పుస్తకం రాసారా? అలా ఐతే, అది మార్కెట్లో దొరికే అవకాశం వుంటుందా? వీలుంటే తెలియ చేయగలరు.
అభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
మల్లెపూల మధూలిక గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/02/2012 1:06 pm
మోహన గారూ, నమస్తే.
మీ స్పందన తెలియ చేసినందుకు ముందుగా నా కృతజ్ఞతలు! మీరన్నది నిజమే. ‘చెట్టు ఆకులను రాల్చడం ప్రకృతి ధర్మమే! ‘ అయినా, అదొక విషాద ఘట్టం లా తోస్తుంది నాకు. అది మళ్ళీ చిగిర్చాక గానీ… ప్రాణం స్థిమిత పడదు.
‘నందన మందిస్తుంది ఆనందాన్ని సుఖశాంతులను, మీకు, ఈమాట పాఠకులకు తప్పక ..’ – మీ శుభాకాంక్షలకు చాలా సంతోషమైంది. ఈ మాట పాఠకుల తరఫున కూడా మీకు నా కృతజ్ఞతలు తెలియ చేసుకుంటూ..
శుభాభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
శివోహం! శివోహం! గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
03/01/2012 10:35 am
శ్రీనివాస్ గారు, చాల బాగుంది. దీనిని వినడం ఇదే మొదటిసారి.
ఒక్కొక్క వృత్తము వ్రాయడములో ఒక్కొక్క కవి కడు నేర్పరి. భారవి వంశస్థవృత్తమునకు, రత్నాకరుడు వసంతతిలకానికి, భవభూతి శిఖరిణికి, కాలిదాసు మందాక్రాంతానికి, రాజశేఖరుడు శార్దూలవిక్రీడితానికి ప్రసిద్ధులని క్షేమేంద్రుడు సువృత్తతిలకములో చెబుతాడు. భుజంగప్రయాత వృత్తములో చేసిన రచనలకు మాత్రము ఆదిశంకరులు సుప్రసిద్ధులు. ఈ నిర్వాణాష్టకము కూడ భుజంగప్రయాతములో వ్రాయబడినదే. శంకరుల రచనలో వృత్తవైవిధ్యాన్ని eemaata.com/em/issues/200707/1127.html">ఇక్కడ చదువ వీలగును.
విధేయుడు – మోహన
భోగి తలంట్లు గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
02/17/2012 10:21 pm
అవును. కుంకుడు రసం కంట్లో పోవడం..ఉప్పు రాయిని బుగ్గనుంచుకోడం… ఒక చేత్తో కన్ను మూసుకునే.. .అలా ఒంటి కన్నుతో ఇల్లంతా తిరగడం… ఆ కథంతా ఒక్కసారిగా గుర్తుకొచ్చింది, మీరన్నాక! ! మరుగైన మరో జ్ఞాపకాన్ని గుర్తుచేసినందుకు, థాంక్సండి, విష్ణు వందన గారూ! మీ పేరు బాగుంది! గుర్తుపెట్టుకునేలా..
శుభాకాంక్షలతో-
ఆర్.దమయంతి.
భోగి తలంట్లు గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
02/14/2012 11:19 am
నా రచన చదివి మీ స్పందనని తెలియ చేసినందుకు థాంక్సండి danny గారూ! .
థాంక్యూ!!!
శుభాకాంక్షలతో-
ఆర్.దమయంతి.
కాల్వీనో కథల నుంచి – 1 గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
02/05/2012 12:51 am
గుండె గోడల మీద వ్రేలాడే చిత్ర పటాలు ఈ చిన్ని కథలు!
****
అంతులేని శాఖోప శాఖలుగా భూమిన పరచుకున్న పేరు తెలీని ఓ మహా వృక్షం లాంటిది – ఈ సమాజము, ఈ జన సమూహమూ! విభిన్న మానవ మనుగడలను, జీవన వైవిధ్యాలను, విచిత్ర మనస్తత్వ విధానాలను గురించి తెలుసుకోవాలని ఉవ్విళ్ళూరుతూ వుంటాం. ఐతే, ఈ అంశాలని రచయిత – ఏ దృక్కోణం నుంచి పరిశీలించి, పరిశోధించి, చెబుతున్నాడా.. అనేదే రచనలో ఆసక్తిని రేకెత్తించే అసలైన విషయం అవుతుంది. నిజమైన పాఠకుని ఉత్సకత, తపన కూడా ఇదే. సరిగ్గా ఇలాంటి సందర్భాలలోనే ఆ రచయిత సామాజిక శాస్త్రవేత్త గా మారిపోతాడు( మారాలి కూడా). ‘రచయిత కి సామాజిక బాధ్యత వుంటుంది.’ అనే ఒక నైతిక శాసనానికి బహుశా ఇదే పునాది అనుకుంటా!
ఈ కథలు చదువుతున్నప్పుడు జాగ్రత్తగా పరిశీలిస్తే ఒక గొంతు వినిపిస్తూ వుంటుంది. పూర్తిగా చదివాక అదొక మనిషిదని గుర్తిస్తాం.
మనం మనుషులం. సందేహాల చిచ్చులం. లేకపొతే – మనకింత జ్ఞాన, విజ్ఞాన శా స్త్ర భాండాగారాలు లభించి వుండేవి కావు. ఒక్కోసారి డౌటేస్తూ వుంటుంది. వాచీ సరిగ్గానే తిరుగుతోందా, లేదాని! అప్పుడప్పుడు ఓ గొప్ప చిక్కు ప్రశ్నెదురౌతూ వుంటుంది. అసలీ జీవితం నిజమా? అబద్ధమా? అని. నవ్వుతూ మాట్లాడుతున్న మన ఎదుటి వాడి మనసులో ఏముందో తెల్సుకోవాలనే కుతూహలం కలుగుతూ వుంటుంది. కానీ, ఎలా తెలుసుకోడం ఈ నిజాల్నీ? తెల్సుకోవాలనే జిజ్ఞాస, తెలియరాక నిరాశా కలుగుతూ వుంటాయి. ఐతే, మనిషికి ఈ తపనంతా ఎందుకంటే – ఒక నిజం తెలుసుకోడం కోసం. నిర్ధారించుకోడం కోసం. అంతే. అదెలాంటి విషయమైనా సరే మనకి సందిగ్ధాలుండకూడదు. సందేహాలకి శాస్త్రీయ పరమైన నిరూపణ వుండాలని కోరుకుంటాం.
మనిషి తన నీడని చూసి తాను మొదట భయపడి పోయాడుట. ఆ తర్వాత కొన్ని క్షణాలకి.. ఆలోచనలో పడిపోయాడట. ఏమనంటే – తనకు కనిపించని ఈ నల్ల మనిషి తన వెనక మాత్రమే వస్తున్నాడా లేక అందరి వెంటా వస్తాడా అని. ఆ తక్షణమే తన తోటి వాళ్ళని తన పక్కనే నిలబెట్టుకుని, అందరి నీడల్ని పరిశీలించి ‘నీడ సహజమైన గుణమనీ, అది మనిషినుంచి విడ దీయ లేనిది’ అనీ కనుగొని తేలిక పడ్డాడట.
బ్ర్హమల్ని తొలగించుకుని, వాస్తవాల్ని నిర్ధారించుకున్నాక, కలిగే స్థిమితం పేరే శాంతి! దీని వల్ల మనకేం తెలుస్తుందంటే – తను కలసి జీవిస్తున్న జాతి వారిలో ఏక గుణ లక్షణాలు, స్వభావాలూ (అవి సహజమైనవైనా సరె, అసహజమైనవైనా సరే ) వుండాలని – మనిషి వాంఛిస్తాడు. ఇప్పటికీ ఈ మనిషి వాంఛ తీరడం లేదు.
పట్ట పగలే – కాగడాలు పట్టుకు తిరుగుతున్న ఓ ప్రఖ్యాత తత్వవేత్తని ‘నీకిదేం పిచ్చయ్యా?’ అని అడిగితే చెప్పాడట. ‘ఎక్కడైనా మనిషి కనిపిస్తాడేమో వెతుకుతున్నానని. ఆయన మాటల్లో – ఎంత గొప్ప అర్థం ద్యోతకమౌతుందో కదూ!?
ఇదంతా ఎందుకు చెబుతున్నానంటే.. మాధవ్ గారి కాల్వినో అనువాద కథలు చదువుతున్నప్పుడు – గుప్ఫున గుర్తొచ్చాయి నాకివన్నీ!
చిన్న చిన్న కథలెప్పుడూ పెద్ద పెద్ద సత్యాలే చెబుతాయి. ఇవీ అలాంటివే. మనకు అర్థమైనా, కాకున్నా – మన జీవితాలకున్న అర్థాలు కేవలం రెండు. రెండే రెండు. కథ కైనా అంతే. “The ultimate meaning to which all stories refer has two faces: 1. the continuity of life, 2. the inevitability of death.” అని అంటాడు ఈ రచయిత. ఎంత బాగా చెప్పాడూ!, అనిపించింది నాకు – చదవగానే!
నాకీ కథలు బాగా నచ్చడానికి మరో కారణం. ఇవి అనువాద కథల్లా లేకపోవడం! కథల్లొ పూర్తిగా తెలుగు వాతావరణం నెలకొని వుండటం వల్ల.. మంచి తెలుగు కథలు చదువుతున్నఅనుభూతి కలిగింది. ‘ఇవి అనువాదాలు’ అని చెపితే తప్ప తెలీనంత సహజంగా వున్నాయి. ముఖ్యంగా చదివింపచేసే చక్కని శైలి వల్ల ఆసక్తి కరంగా వున్నాయి. కథలు చదవడమంటే నాకు చాలా ఇష్టం. మంచి కథలు – బాల్యం నాటి జ్ఞాపకాల్లా.. గుండె గోడల మీద ఫ్రేములు కట్టిన చిత్రాలై కూర్చుంటాయి. నిజానికి షార్ట్ స్టోరీస్ రాయడం కష్టం. చదవడం తేలిక. కాని, మర్చిపోవడం మాత్రం అంత సులభం కాదు.
మాధవ్ గారూ! మీరు పరిచయం చేయడం వల్ల నేనీ రచయిత గురించి మరింతగా చదివి తెలుసుకోగలిగాను. ఈ సందర్భంగా మీకూ, ఈ మాటవారికి నా అభినందనలు తెలియ చేసుకుంటున్నాను. మరిన్ని కాల్వినో రచనలతో బాటు, మరెందరో మంచి రచయితలని మాకు పరిచయం చేయగలరని ఆశిస్తూ…
శుభాభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
భోగి తలంట్లు గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
02/02/2012 6:39 am
నిజానికి, అప్పుడే కాదు..ఇప్పుడూ మనం ఆ ముచ్చట్లు తీర్చుకోవచ్చు. కానీ, మనకంత తీరికా, ఓపికలతో బాటు, అంత ముచ్చట్లూ మురిపాలకు – టైం కూడా వుంటం లేదు. కారణాలు అనేకం. కానీ, కుటుంబపు ఆప్యాయతానుబంధాల్ని పెంచే ఈ పండగ సంస్కృతీ సాంప్రదాయాల సెంటిమెంట్స్ మాత్రం చాలా గాఢమైనవని నా నమ్మకం!
అవునూ! మీ ఇంట్లో ఎలా వుండేది, ఈ సందడి?! వీలుంటే తెలియచేయండి. సరదాగా!
అభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
నన్ను ఎవరో చదివారు గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/17/2012 1:39 am
బావుందండి. అభినందనలు!
నమస్సులతో-
ఆర్.దమయంతి.
వేణునాదం ఆగింది! గురించి ఏల్చూరి మురళీధరరావు గారి అభిప్రాయం:
01/12/2012 9:33 pm
మాన్యులు శ్రీ రోహిణీప్రసాద్ గారి నివాళిని చదివి, ఆయన అనుసంధించిన ఆ స్వరలహరిలో తేలియాడుతుంటే మైమఱపు కలిగి, కళ్ళల్లో నీళ్ళుతిరిగాయి. మా చిన్నప్పుడు – ఆయన పేర్కొన్న ఆ కార్యక్రమం జరిగిన తర్వాత – మా బాబాయిగారు, పిన్ని మద్రాసులో మా ఇంటికి వచ్చినప్పుడు ఆ సంఘటనను గుఱించి మా అందరికీ వివరించి చెప్పటం, మా పిన్ని శ్రీ రోహిణీప్రసాద్ గారిని గుఱించి ఎంతో ఆప్యాయనంగా మాట్లాడటం నా కింకా గుర్తున్నది. తెలుగు సాహిత్యాన్ని వేలుపట్టుకొని నడిపించిన మహామహుని తనయునికి ఆయన సంగీతాభిమానమంతా సంక్రమించినదని మా పిన్ని అనటం వల్ల నాకప్పుడు శ్రీ రోహిణీప్రసాద్‌గారి పేరు తెలిసింది. వారిని నేనెన్నడూ కలుసుకోలేకపోయినా – మా బాబాయిగారు, నాన్నగారల ద్వారానూ; వారి అక్కగారు ప్రఖ్యాత రచయిత్రి శ్రీమతి శాంతసుందరిగారు, బావగారు సుప్రసిద్ధకథకులు శ్రీ రామవరపు గణేశ్వరరావు గారల ముఖతః వారిని గుఱించి తెలుసుకొనే అవకాశం కలిగింది. వారి స్మృత్యంజలి మా ఇంటిల్లిపాదినీ కదిలించిందని చెప్పటానికే ధన్యవాదపురస్సరంగా ఈ నాలుగు మాటలూ వ్రాశాను.
వ్యక్తితో అనుబంధం, ఆత్మీయత అల్లుకొన్నవారి రచనలెప్పుడూ ఆ వ్యక్తితో తమకు గల పరిచయాన్ని నెమరువేసుకొంటూ ఈ విధంగానే ఉంటాయి. శ్రీకృష్ణదేవరాయలు పరమపదించినప్పుడు అల్లసాని పెద్దనగారు నిఃస్పృహులై, “మనుచరిత్రం బందుకొనువేళ యెదురేఁగి పల్లకి తన కేలఁ బట్టి యెత్తె”, “ఆంధ్రకవితాపితామహ! అల్లసాని పెద్దనార్య! అని నన్నుఁ బిలచునట్టి కృష్ణరాయల తోడ దివి కేఁగలేక బ్రదికియున్నాఁడ” అన్న వాక్యాలు స్వోత్కర్షలు కావు.
సాహిత్యాభిమానులు అందులో చరిత్రశకలాలను గుర్తించి, వ్యక్తిజీవితాన్ని పునర్నిర్మించుకొంటారు.
చాలాకాలంగా భారతదేశవాసానికి, ఈనాటి ప్రచార భేరీభాంకారాలకు దూరంగా ఉండటం వల్ల మా బాబాయిగారిని గుఱించి ఈ తరానికి అంతగా తెలియకపోవటం జరిగింది. వారు స్వర్గస్థులైనప్పుడు నేను మా కుటుంబానికీ, బాబాయిగారికీ ఆప్తులైన శ్రీ మందలపర్తి కిషోర్ గారికి తెలియజేయటమూ, వారు సాక్షి దినపత్రికలోను, సాక్షి టివిలోనూ వెల్లడించటం జరిగింది. తర్వాత శ్రీ రవిబాబుగారు సహృదయంతో గౌరవపూర్వకంగా నెమరువేసుకొన్నారు.
ఈ లేఖావళిని ఈరోజే చూడటం మూలాన ఆలస్యంగా స్పందించినందుకు మన్నింప ప్రార్థన.
వారి జ్ఞాపకాలను మఱెప్పుడైనా వ్రాసే ప్రయత్నం చేస్తాను. శ్రీ రోహిణీప్రసాద్ గారికి ధన్యవాదాలు.
సవినమ్రంగా,
ఏల్చూరి మురళీధరరావు
వేణునాదం ఆగింది! గురించి Editors గారి అభిప్రాయం:
01/12/2012 2:50 pm
Dear Posters:
The editors have decided to not approve further comments on this article (barring those that are only about the person being remembered, Sri E. V. R).
We appreciate your cooperation.
Editors of eemaata.
కవిత్వంలో శ్రీశ్రీ ప్రస్థానం, పరిణామం గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
01/10/2012 12:05 pm
శ్రీశ్రీపైన ఈమాట ప్రత్యేక సంచికను eemaata.com/em/category/issues/201001/">ఇక్కడ చదువగలరు. విధేయుడు – మోహన
ఊర్మిళాదేవి నిద్ర: ఒక ఆలోచన గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
01/06/2012 5:01 am
మోహనరావుగారు: గతి, నడక, మాత్రాఛందస్సుల గురించి *ముఖ్యంగా మీకు* 🙂 చెప్పనవసరంలేదు కానీ చాలా “స్త్రీల పాటలు”, ఉదా. “రాఘవ పరిణయం”, ఇలానే నడుస్తాయి (/పాడబడతాయి). కస్తూరి రంగ రంగ పాటని ప్రస్తావించారు కనుక, ఆపాటను “ఊర్మిళనిద్ర” పాడిన గాయని బి. సుబ్బులు గొంతులోనే యిక్కడ వినవచ్చు. పాడిన కాలం: 1930లు. నా దగ్గరున్న రికార్డు బాగా అరిగిపోయి ఉంది. So, please bear with the poor audio quality. — శ్రీనివాస్
[కస్తూరి రంగ రంగా పాటను eemaata.com/em/issues/201201/1898.html">అలనాటి పాట:ఊర్మిళ నిద్రలో ఆడియోగా ఉంచాము. గమనించగలరు. – సం.]
కన్నెవాన గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/06/2012 3:05 am
‘మా ఇంటిచూరు నీటితీగవే ‘ ‘ ఆకుచెంపపై మెరిసి’ ఈ గీతం లో నాకివి నచ్చాయి.
అభినందనలు.
ఆర్.దమయంతి.
కొత్త ఏడాదికి కొత్త తీర్మానాలు గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/05/2012 3:43 am
ఇదో సరికొత్త ప్రయోగం!
**
మార్చ్ 2, 2011 1:20 ఈమాట
‘ గౌరవనీయులైన సంపాదకులకు, నమస్తే!
.’ ముందుగా మీకు నా కృతజ్ఞతలు తెలియచేసుకుంటున్నా. ఈమాట లో -మధ్యంతర రచనలకు’ స్థానాన్ని కల్పిస్తున్న వైనం బాగుంది. అలాగే- నెలకో, రెణ్నెల్లకో, ఒక చిన్న నవల కానీ, ఒక పెద్ద కథకు కానీ వీలు కల్పిస్తే మరింత బాగుంటుందనుకుంటున్నా.(చిన్న చిన్న ఇమేజెస్ తో). – ఆర్.దమయంతి.
*(మీ అభిమానానికి కృతజ్ఞతలు. పెద్ద కథలకు ఈమాటలో ఎప్పుడూ చోటు ఉంది. నవలా సాహిత్యాన్ని ప్రోత్సహించాలని మాకూ ఎంతగానో ఉంది. కానీ సమీక్ష కోసం, నవల మొత్తం ఒకేసారి పంపమనడం, రచయితలకు కుదిరే పని కాదు. అలా అని, సమీక్ష ఏమీ లేకుండా ప్రచురించలేము కూడాను. నవలను సమీక్షించే పద్ధతిపై ఒక అవగాహనకు రాగానే తెలియజేస్తాము. -సం. )
********
పోయిన సంవత్సరం లానే – నేనిక్కడ మరో ఆశ ని కూడా వ్యక్త పరుస్తున్నా..
ఈ మాటలో చక్కని గీతాలను వినిపిస్తున్నారు. సంతోషం. అలాగే పాఠకుల నుంచి కూడా గాయనీ గాయకులను ఆహ్వానించి, బావున్న పాటలను ఇక్కడ – ప్రతి సంచిక లోనూ మాకందించ వచ్చు కదా! పాడుతా హాయిగా..లా గా ‘ ‘నా పాట ఈమాట ‘ అని ఓ కొత్త ఫీచర్ ఆరంభిస్తే బావుంటుందేమో!?
చక్కని రచనల లానే …చక్కని గాత్రాలకీ – తుది న్యాయ నిర్ణేతలు మీరే అయి వుంటే బావుంటుంది. ఆలోచించండి.
చివరిగా.. సంపాదకులకు, సంపాదక వర్గానికి నా నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు తెలియ చేసుకుంటూ..
నమస్సులతో –
ఆర్.దమయంతి.
.
భోగి తలంట్లు గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/03/2012 9:51 pm
అవునండి! నాకలాగే అనిపించే వారు. ఇల్లు దేవాలయం అయినప్పుడు అమ్మా నాన్నలు మరి దేవతలే కదా ! .. అందుకని అలా అన్నా. కథ చదివి, మీ అభిప్రాయాన్ని వ్యక్త పరచినందుకు – థాంక్సండి.
మీకు నా సంక్రాంతి శుభాకాంక్షలు తెలియచేసుకుంటూ…
నమస్సులతో-
ఆర్.దమయంతి.
కినిమా పత్రికనుంచి గురించి Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
01/01/2012 9:21 pm
Bhavanarayana garu,
I happen to have with me a few copies of the rare and defunct monthly Kinema. I just have enough tech knowhow to scan its pages and send them across to the editorial board of eemaata.com" rel="nofollow ugc">http://www.eemaata.com that has been kind enough to post the stuff.
I feel that such archival material provides a glimpse for the present generation into our recent past and increase the general awareness of our journalistic past. I am glad at lease some readers are able to enjoy the experience.
ఈమాట నవంబర్ 2011 సంచికకు స్వాగతం! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
12/31/2011 10:28 pm
హాపీ న్యూ ఇయర్.
**
గౌరవనీయులైన అందరికీ!
నా నూతన ఆంగ్ల సంవత్సర శుభాకాంక్షలు.
అభివందనాలతో-
ఆర్.దమయంతి.
సిరుల సంక్రాంతి గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
12/09/2011 11:44 pm
సంక్రాంతి సొగసే అంత!
****
ఆ సొగసంతా..మనదైన సంక్రాంతి పండగదే అంటే అతిశయోక్తి కాదేమో కదూ! నాకూ అంతే. ఆ ముగ్గుల లోగిళ్ళు దాటి రాబుధ్ధి కాదు.
చాలా థాంక్సండి రత్నాకర్ గారూ. పొద్దునే, ఈమాట తెరవగానే మీ మెచ్చుకోలు కనిపించింది. అంతే. గొప్ప ఉత్సాహమేసిపోయింది.
కృతజ్ఞతలతో…
– ఆర్.దమయంతి.
ఈమాట నవంబర్ 2011 సంచికకు స్వాగతం! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
12/06/2011 7:50 pm
ఒక వేడుకైన జ్ఞాపకం..
********
ఆమె కన్నుల్లో మిస మిసలేవో తొణికిసలాడతాయి
ఆమె చూపుల్లో తారకలు తారట్లాడతాయి
ఆమె నవ్వుల్లో విరజాజులు సరికొత్తగా విచ్చుకుంటాయి
ఆమె నడకల్లో రాజహంసల సొగసులుంటాయి
ఆమె ఎదురైతే..పగలు – పండువెన్నెలౌతుంది. ఒక దేవత లా అగుపిస్తుంది.. వెనక జన్మ బాసల్ని గుర్తుకు తెస్తుంది. తీయని ఆనందానికి గురిచేస్తుంది.
ఆమె వంటి సుందరి కాని..దివ్య స్వరూపిణి కాని ఎందెందు వెదికినా కనిపించదు.
ఆమె సౌందర్యానికే – సౌందర్యవతి. వెరసి ఆమె ఒక వేయి శరత్పూర్ణిమల తేజస్విని.. నిండు నూరు పాళ్ళూ మన తెలుగింటి పడతి.
నటనలకే నటన నేర్పిన మహానటి.
ఆ అభినేత్రి – సావిత్రి..
ఈరోజు ( డిసెంబర్,6) ఆమె పుట్టిన రోజు! తెలుగు వారందరూ వేడుకగా గుర్తు చేసుకుంటారని..
అందరికీ అభిమానంతో –
ఆర్.దమయంతి.
పహాడీ రాగం అందాలు గురించి Ramamohan Kota గారి అభిప్రాయం:
12/02/2011 5:38 am
గురువు గారు ,
I found this magazine in one of my search.. i have been using internet since 10 years , but i don’t know this magazine existence till now , your articles are wonder full , these are very use full for many people who are learning music like me. i want to read all of your articles since beginning. can you please advice me from which month you started posting these articles ?
thanks in advance ,
regards,
ramamohan
[If you click on eemaata.com/em/authors">ఈమాట రచయితలు link and then select కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్, you can see a list of all the articles in this magazine by him. …సం.]
జ్యోతిషమూ – లోపలి సంగతులూ – 2 గురించి nagamurali గారి అభిప్రాయం:
11/29/2011 1:27 am
Dear Murthy gaaru,
Eemaata is probably not the right forum to dicuss purely Astrological topics like the one you have raised. There are many other forums in internet which discuss questions like these. However, my short answers to your questions –
1. It is practically not possible to observe the birth time to the nearest second.
2. There are many different opinions on what exactly ‘birth time’ is. Some say it is the time when the baby’s head comes out and some others say it is the time of first breath. For some other Astrologers it is the time of first cry or the moment when the umbilical chord is cut. So there is no consensus on this.
3. Most of the ‘good’ Astrologers accept birth time which is accurate up to a few minutes and then correct it to the precise second based on past events.
4. Generally it doesn’t matter for Astrology if it is a C-section or normal birth. People take the birth time as per whatever their definition of birth time is – normally the minute when the baby is taken out. These days people are trying to control the destiny of their children by choosing a ‘Muhurta’ or ‘good time’ for C-Section.
కొనసాగింపు గురించి HIMAYATH గారి అభిప్రాయం:
11/26/2011 7:38 am
web page is excellent.
can i send my telugu kavithalu to this page?
please let me know how?
Regards
MOHAMMED HIMAYATH
[Please see eemaata.com/em/instructions" rel="nofollow ugc">http://www.eemaata.com/em/instructions ..Eds]
పహాడీ రాగం అందాలు గురించి Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
11/25/2011 10:47 pm
Bhavanarayana garu,
Your confusion about Pahadi/Durga is because you could not identify the shadjamam correctly.
I try and express myself in the minimum of words. My purpose is very clear. It is simply to help the reader/listener get more familiar with the ragas that are HEARD. The idea is NOT to write a historical or literary background to music. Several others already seem to be doing it. As a web magazine eemaata has the advantage of audio and video links. An author can ‘talk or sing’ although conversation is not possible. Writing about music has tremendous risks of becoming a verbose and showy piece and I try and avoid that.
మాట కాదు వినవేమే గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
11/13/2011 1:45 am
మాట కాదు..మధురమైన పాటే!
* *
పద్మావతీ గారూ! ‘మాట కాదు వినవేమే మనసా..’ పాట ఎంత బాగ పాడారంటే, మళ్ళీ మళ్ళీ వినాలనిపించేంతగా! సహజంగా నే నాకు చక్రవాకం అంటే చాలా ఇష్టమేమో..మరింత గా నచ్చేసింది. ఈ రాగాలాపన వినాలంటే.. ఏట వాలు కొండ నీడలో కూర్చుని..వినాల్సిందే! మీ గాత్రం లో మరిన్ని పాటలు వినాలనుంది. నాకిక్కడ దొరుకుతాయా?
అభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
పహాడీ రాగం అందాలు గురించి srinivasaraov,khammam గారి అభిప్రాయం:
11/04/2011 3:20 pm
I eagerly await articles from KRP, Paruchuri. I am one such person who uses list of ragas (sent) by Paruchuri and eemaata essays of KRP and trying something on my old harmonium. Please do continue sir. I am able to know something from the experiences of sri KRP. Thanq very much sir, for sharing information. People like me are benefiting from your incomparable analytical articles.
మూడు వందల రామాయణాలు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
11/03/2011 3:56 pm
నేనూ చూసాను, కానీ, మాధవ కండాలి రాసిన రామాయణం పేర్కొనకుండా వియత్నమీస్ భాషకు పూర్వనామమైన అన్నామీస్ అని రాసాడని అనుకోలేదు.
Is శిలాఫలకాలు better?
మీరన్నదే కరక్టు. తొందరలో చూసుకోలేదు.
హంత అన్న పదాన్ని ఏమని అనువాదం చెయ్యాలి? 🙂
దివ్య అంటే స్వర్గం అన్న అర్థముందని అనుకోలేదు. You are right again! అంతకుముందు ఆశ్రమసంకాశం అంటే ‘ఆశ్రమం వలె’ అని రాసాను గాని,దివ్యసంకాశం అంటే దివ్యమైన వెలుగు అని అర్థంకూడా చెప్పుకోవచ్చని అనుకున్నాను.
నా అనువాదాన్ని క్షుణ్ణంగా చదివి నా సంస్కృత భాషా పరిజ్ఞాన పరిమితుల్ని ఎత్తిచూపినందుకు కృతజ్ఞతలు.
నాకు నచ్చిన పద్యం: రుక్మిణీ వర్తమానం గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
11/03/2011 2:48 pm
ఇది నాకు కూడ నచ్చిన eemaata.com/em/issues/200609/910.html">పద్యము. తెలుగు కన్నడ భాషలలో కవులు ఎక్కువగా చంపక, ఉత్పలమాలలను, మత్తేభ, శార్దూలవిక్రీడితాలను ఆ క్రమములో వాడారు. పోతన మాత్రము మత్తేభవిక్రీడితాన్ని ఎక్కువగా వాడాడు. తెలుగులో ఈ వృత్తములో ఇంత చక్కగా వ్రాయగలిగిన కవి పోతన మాత్రమే. ఈ రుక్మిణీకల్యాణము ఎన్ని కావ్యాలకు దారితీసిందో? సంస్కృతములో మాఘుని శిశుపాలవధ (మొదటి చంపకమాల ఈ కవియే ధృతశ్రీ అనే పేరుతో వ్రాసాడు), వాదిరాజయతి రుక్మిణీశవిజయము ఈ సంఘటనపైన ఆధారపడినదే. రుక్మిణీకల్యాణము ఒక గొప్ప ప్రేమకథ. బృందావనరావుగారన్నట్లు గౌరీదేవి హృదయము కరుణామృతభరితము. అందుకే రజ్జువును కాపాడమని ఇప్పుడు కూడా స్త్రీలు మంగళగౌరిని పూజిస్తారు. వినాయకచవితి సమయములో మొట్టమొదట పసుపు గౌరిని పూజించిన తరువాతే ఆమె ముద్దుల తనయుని పూజిస్తారు. అందుకే కర్ణాటకములో వినాయకచవితిని గౌరి-గణేశ హబ్బ అంటారు. బృందావనరావుగారు, మీ సాహితీసేవ ఇలాగే నిరంతరముగా కొనసాగనీయమని భగవంతుని ప్రార్థిస్తున్నాను. విధేయుడు – మోహన
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/26/2011 2:46 pm
రమ గారు: మీ ప్రోత్సాహానికి కృతజ్ఞతలు. భాషాశాస్త్ర విషయంలో ఇంకా నేను విద్యార్థినే.
మోహన గారు: మీరు చెప్పింది నిజమే. కన్నడములో ప-కారము తొమ్మిదవ శతాబ్దము తరువాత ఎన్నోశతాబ్దాలు చలామణిలో ఉండింది. అదీకాక, కావ్యభాషలో ప్రాచీన రూపాల వాడకం కొన్ని శతాబ్దాల వరకూ కొనసాగించడం అన్ని భాషలలోనూ కనిపిస్తుంది. As noted in the book titled A Grammar Of The Oldest Kanarese Inscriptions(1941) by Narasimha in its very first chapter: Up till the end of the 9th century p- is preserved. In the 10th century, forms with -h-in place of -p- begin to appear in all parts of the of Kanarese area (pg 1-2).
10-11వ శతాబ్దాలలో ప్రజల భాషలో చాలా ప- కారాలు హ- కారాలుగా మారిపోయాయని ఆయన చెబుతూ 14వ శతాబ్దం వరకు ఇది సంపూర్ణ ధ్వనిపరిణామంగా స్థిరపడిందని చెప్పారు.
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/25/2011 5:19 am
రమ గారు,
అవునండి. నా వాక్య నిర్మాణం నేననుకున్న అర్థం ఇవ్వడం లేదు. స్పష్టత కోసం “రమ భరద్వాజ్ గారు చెప్పినట్లుగా నూఁగు + ఆరు అని విరవడమే సబబు.” అని రాసి ఉండాల్సింది. ఎత్తిచూపినందుకు కృతజ్ఞతలు.
ఇవి నన్ను బాగా ఇబ్బంది పెట్టే వాక్యాలు. పాత తెలుగు కన్నడం నుండి తన రూపాల్ని గ్రహించింది అని మీరు ఎందుకు అనుకుంటున్నారు? మనం తెలుగు కన్నడం నుండి పుట్టింది. కన్నడ తమిళం నుండి పుట్టింది వంటి ఆలోచనలు మానుకోవాలి. తెలుగు, కన్నడం, తమిళం అన్నీ ఒకే మూల ద్రావిడ భాషకు పుట్టిన సోదర భాషలు.
కన్నడ లోని “హ” తెలుగులో “ప” గా పరివర్తనం చెందలేదు. మూల ద్రావిడ భాషలోని /ప/ వర్ణం ఇటీవలే (9వ శతాబ్దిలో) కన్నడలో /హ/ వర్ణం గా మారింది.
పులి > హులి
పళ్ళి > హళ్ళి
పంది > హంది
తెలుగు ‘రెండు’ కన్నడ ‘ఎరడు’ నుండి పుట్టలేదు (వర్ణ వ్యత్యయం వల్ల అన్న మాట కరక్టే). మూలద్రావిడ ధాతువు *ఇరంటు నుండి తెలుగు రెండు, కన్నడ ఎరండు పుట్టాయి. అయితే, ఒక్క ‘అయిదు’ అన్న పదం విషయంలో తెలుగు కన్నడనుండి అరువు తెచ్చుకున్న పదం అని చెప్పుకోవచ్చు. ఈ కింది పటం చూడండి:
eemaata.com/images/sep2011/five-in-dravidian.png">
eemaata.com/images/sep2011/five-in-dravidian.png"/>
(పెద్దది చేయడానికి క్లిక్ చేయండి)
మామూలుగా, మూల ధాతువులోని /య/ వర్ణం తెలుగు వంటి దక్షిణమధ్య భాషలలో ఏ- కారంగా కనిపిస్తే, తమిళ, కన్నడ వంటి దక్షిణ ద్రావిడ భాషలలో ఆ- కారంగా మార్పు చెందింది. కొన్ని ఉదాహరణలు:
యాఱు > ఏఱు (తెలుగు = stream)
> ఆఱు (తమిళ కన్నడ)
యాన > ఏనుఁగు (తెలుగు)
> ఆన/ఆనె/యానై (తమిళ కన్నడ)
అందుకే, ‘ఏను’ అన్న పదం తెలుగుకు జన్మతః సంక్రమించిన పదం అని, అకారంతో మొదలయ్యే ‘అయిదు’ పక్క భాషల నుండిఆతరువాతి కాలంలో అరువు తెచ్చుకున్న పదం అని వాదించి నిరూపించవచ్చు. కాదంటారా?
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/23/2011 11:22 pm
పెసరు (=పేరు), పెసఱు (పెసలు = greengram) ఒకే ధాతువు నుండి రాలేదు. ఉత్తర ద్రావిడ భాషలైన బ్రాహియిలో పిన్, మాల్తోలో పిన్జె అంటే పేరు. మధ్య ద్రావిడ భాషలైన పర్జీ, గదబ, ఒల్లరీలో పిదిర్ అంటే పేరు అని అర్థం. తమిళంలో పెయర్, కన్నడలో పెసరు/హెసరు. ఇవన్నిటి ఆధారంగా పేరు *పిచర్/*పిసర్- నుండి వచ్చిందని నిరూపించడం సులభం.
పెసఱు (greengram) మాత్రం తమిళంలో పయఱు అని, కన్నడలో పెసఱు/హెసరు అని, నాయికీలో పెసళ్ అని అంటారు. దీనికి పచ/పచ్చ- = green అన్న ధాతువుకు ఏమైనా సంబంధం ఉండవచ్చునేమో కాని పేరుకు సంబంధించింది కాదు.
తెలుగులోని పెసఱు, ఉసిరు/ఉసురు మూలద్రావిడ మాతృకల నుండి కాకుండా కన్నడ నుండి వచ్చాయని మోహనరావు గారు అనడానికి ఆధారాలేమిటో నాకు బోధ పడటంలేదు. అచ్చుల మధ్య స- కార లోపం తెలుగులో సంపూర్ణమైన ధ్వని పరిణామం కాదు. ఒకే ధాతువుకు సంబంధించిన కొసరు, కోరు అన్న పదాలు కూడా తెలుగులో ఉన్నాయి.
సంఖ్యావాచకాల విషయంలో *చయ్‌న్‌ అన్న మూల ద్రావిడ ధాతువు తెలుగు శాసనాల కాలంలో ఏనుగా మాత్రమే కనిపించి, తరువాత ఆ రూపానికి ఏ మాత్రం సరిపోని అయిదు గా కనిపిస్తోంది కాబట్టి ఆ అయిదు తరువాతి రోజుల్లో కన్నడ నుండి అరువు తెచ్చుకున్నదిగా వివరించరించాల్సివస్తుంది.
తెలుగులో పెసఱు, ఉసురు,కొసరు మొదలైన పదాలు పుట్టుకతోనే తల్లి ద్రావిడభాష నుండి సంక్రంచిన పదాలుగా కాక, తరువాతి కాలంలో కన్నడ నుండి స్వీకరించిన పదాలుగా ప్రతిపాదించడానికి ఆధారాలు ఏవైనా ఉంటే వివరించగలరు.
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/23/2011 9:47 am
నూఁగు అన్న పదం వ్యుత్పత్తి గురించి నేను ఆచార్య భద్రిరాజు కృష్ణమూర్తి గారితో గత రెండు రోజులుగా జరిపిన ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాల ద్వారా నేను నేర్చుకున్న విషయాలు:
1. నూఁగు అన్న పదానికి నున్- [DEDR 3700] అన్న ధాతువుకు అంతగా సంబంధం లేదు. నున్- అన్న ధాతువు ద్వారా నూఁగు అన్న పదంలోని ప్రథమాచ్చు అయిన దీర్ఘ ఊ- కారాన్ని వివరించలేము.
2. నూఁగు అన్న పదానికి తమిళంలోని నూంగు అన్న పదానికి సంబంధం లేదు.
Tamil lexicon ఆధారంగా:
நூங்கு¹ (నూఙ్కు¹) nūṅku, n. cf. ஊங்கு (ఊఙ్కు). 1. Greatness; பெருமை (పెరుమై). (అక. ని.) 2. Abundance, intenseness; மிகுதி (మికుతి). (W.)
3. రమ భరద్వాజ్ గారు
చెప్పినట్లుగాచెప్పినట్లుగానే నూఁగారు ను నూన్ + కారు అని విరవడం సరైనది కాదు. వెంట్రుకలకు సంబంధించి నూఁగు పదం తెలుగులో ఇప్పటికే ఉంది కాబట్టి నూఁగు + ఆరు అని విరవడమే సబబు.4. నూఁగు అన్న పదానికి *నుసి/*నుసు [DEDR 3779] అన్నది సరైన ధాతువు. తెలుగులో -న్‌గు అమహత్వాచకాలకు తగిలించే ప్రత్యయం (ఉదా: *నాలు > నాలుఁగు (four); ఎలు > ఎలుఁగు (bear); పీణ > పీనుఁగు (corpse)). స- కార లోపం వల్ల నుసుఁగు నూఁగు అయ్యింది. ఇట్టి స- కార’ లోపానికి ఇతర ఉదాహరణలు:
*పిచర్ (name) > పెసర్ > హెసర్ (కన్నడ)
> పెయర్ (తమిళ)
> పేరు (తెలుగు)
*ఉచిర్ (life/breath) > ఉసిర్ > ఉసిరు (కన్నడ)
> ఉయిరు (తమిళ)
> ఊర్చు/ఊర్పు/ఊరడిల్లు (తెలుగు)
కాబట్టి నూఁగారు అన్న పదం నూఁగు + ఆరు నుండే నిష్పన్నమయ్యింది.
నూఁగారు < నూఁగు + ఆరు నూఁగు < నుసిఁగు < *నుసి < *నుచి (small, minute). ఇక్కడ క్రియావాచకాలకు, విశేషణాలకు మాత్రమే వాడే "ఆరు" అన్న ప్రత్యయం నామవాచకమైన నూఁగారుకు వాడడం కొంత అరుదైన విశేషమనే చెప్పాలి. బహుశాః నూఁగారు ముందుగా క్రియాపదంగా గాని , విశేషణంగా గాని ఉండి తరువాత అదే పదం నామ్నీకరింపబడి ఉండవచ్చునని చెప్పవచ్చు. నాకు ఓపిగ్గా ఈ విషయాలు వివరించిన భద్రిరాజు గారికి, చర్చలో పాల్గొన్న మిత్రులందరికీ నా కృతజ్ఞతలు.
శ్రీపాదరాయలు గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
09/19/2011 12:03 am
జడమైన గుండె కి ‘స్పర్శ’ మణిప్రభవం – సంకీర్తనం!
**********
గౌరవ నీయులైన శ్రీ మోహన గారికి !
నమస్తే.
హరి నామ సంకీర్తనములకు మూల పురుషు డైన శ్రీ పాద రాయలు గురించి మీరు వ్రాసిన వ్యాసాన్ని పొల్లు పోకుండా చదివివించిందీ.. అంటే అందుక్కారణం -. మీ రచనా విధానం! ఆ వాగ్గేయ కారుని భక్తి, తత్వజ్ఞాన పద సంపదాసమూహం, సమ్మోహనం!
శ్రీ పాద రాయల బాల్యం, ..అతర్వాత సంఘటనలు ..అంతా కళ్ళ కట్టినట్టు ఒక కథలా చెప్పారు. కన్నడంలో రాసిన ఆ మహానుభావుని కృతులకు మీ తెలుగు అనువాదం రస రమ్యంగా వుంది. అక్షరాలు చక్కని సొగసు తేలాయి. మనసుని భక్తి భావంలో ముంచి తేల్చాయి. భగవంతుని పట్ల జడ మైన గుండె కి ఒక స్పృహని, స్ప ర్శ ని కలిగించే వైద్యం – వాగ్గేయ కారుల భక్తి పదం, పథం – హరి నామ సంకీర్తనం!
హరిపాదోదక మీ కావేరి
విరజానది స్నానముజేసి
అని చదవంగానె, భక్తి నదిలో మునకేసినట్టుంటుంది. అక్షరాల అంచుల్లోంచి ఒక పవిత్రతా భావం జాలు వారుతూ… తీపితేనెవాన తుంపరలు చిమ్ముతున్నట్టు… అనిపిస్తుంది. ఎంత మధురంగా వుందీ భావం!
కాలికి యందము హరియాత్రలె
ఆలయపు టందము తులసి బృందావవనము
చాల యందము చెవికి విష్ణు కథలు
ఇక్కడ ప్రహ్లాదుడు కనిపిస్తాడు..చేతులు జోడించి హరిని సంకీర్తిస్తున్నట్టు! ‘మస్తకమున పర వస్తు’ అని అంటున్న ఈ వాగ్గేయ కారుని మాటలకు ప్రత్యేక విశ్లేషణ ఏదైనా వుండి వుండాలేమో ననిపిస్తుంది. అలాగే.. ‘మనసిజపితునికై..’ అంటున్నప్పుడు కూడా!
దయకై తనుమనధనమ్ము లన్నిటి
నీదు పదకమలములం దుంచితిని
మఱిక నన్ను మాయ జేసెదవె
సరకు నొసగితిని పిదప సుంక మేల నయ్యా..
చదువుతూ వుంటేనే, కళ్ళు చెమ్మ గిల్లుతాయి. భగవంతుని పాదారవిందాలు దర్శనమౌతాయి. భక్తుని ఆవేదన, గళం లో ఆర్ద్రత అంతా కలసి ‘ సరుకు నొసగితిని కదా, మరి సుంకమేల నయ్యా!’ అని బేలగా అడుగుతున్నప్పుడు..ఆయన గొంతు జీర బోయి వుండెనేమో!…అన్న భావన నాకెంతో గొప్ప అనుభూతినిచ్చింది. భగవంతుణ్ని ప్రేమించి , తపించి, వెత చెందే హృదయం లోంచి పొంగే భక్తి రస భావ తరంగా లే.. వాగ్గేయ కారుల కీర్తనలు. అవి సజీవ నదులు. సంగీత స్వరాలను దారులు గా చేసుకుని, అమృత ధార లై ప్రవిహిస్తూ వుంటా యి ! అందుకే, ఎంత పానం చేసినా గానాన్ని, ఇంకా దాహం గానే వుంటుంది. కారణ జన్ములు. తపో ధనులు, భక్తి జ్ఞాన సంపన్నులు – వాగ్గేయ కారులు. సృష్టి కర్తకు, సంసార బంధులకు,బందీలకు మధ్య వారు సంధాతలు!
కాకుంటే, ఎంత తపిస్తే దక్కేను సామాన్యులకు! ఈ కావేరినది తీరాన ఈ విఠలుని సందర్శనం !?
మీ రచనలో మరి కొన్ని సరి కొత్త విషయాలను కూడా చదివి తెలుసుకోవచ్చు. ‘సావి రహే..’ పాటకి ముందు యమునా తీర.. శ్లోకాన్ని పాడాలని మీరొక నిజాన్ని తెలియ చేసారు. (కాని,సినిమా పాటలో ఈ సాంప్రదాయం అనుసరించినట్టు లేదు. కదూ!) అలాగే, ఉగా భోగము అంటె ఒక రాగా లాపన అని, ఐతె, అది అర్థవంతమైన పదాలతో కూడి వుంటుందనే కొత్త విషయం కూడా తెలుసు కోవచ్చు.
ఇక వృత్త మాలిక, దండకము, భ్రమర గీతం, వేణు గీతము.. వీట్లకి తెలుగు అనువాదం చాలా బాగుంది.
నిజమే! కన్నడం వచ్చిన వారికి శ్రీపాద రాయల వారు రాసిన కన్నడం సులభంగానె వుండొచ్చు! అయితే, ఆ భాష రాని మన వారికి మాత్రం, తెలుగు లో మీ అనువాదాలు రసరమ్యంగా వున్నాయనడంలో ఎలాంటి సందేహం లేదు. మీరిక్కడ పేర్కొన్న సంగీత సూచనలను అనుసరిస్తూ.. కీర్తనలను ఆలపించే అవకాశాన్ని ఈమాట పాఠకులకు కలగ జేసారు. స్వరార్చన చేసుకునే హరి గాన ప్రియులు – ఇదొక అదృష్టంగా భావిస్తారు.
సొంపుచూపుల సొబగు సోగ కనులకు శరణు
సంపంగి కుసుమంపు నాసికకు శరణు
గుంపు రత్నపు కర్ణకుండలములకు శరణు
ఇంపుటద్దమొ యను కపోలములకు శరణు
ఇక్కడ నాకు అన్నమాచార్యుల కీర్తన లోని పదాలు చటుక్కున గుర్తుకొచ్చాయి
కులికెడి మురిపెపు కుమ్మరిపు తన
సళుపు చూపులకు చాంగు భళా
పలుకుల సొలపుల పతితో కసిరెడి
చలముల యలుకకు …” .
‘కర్ణాటక సంగీతానికి పటిష్ఠ మైన పునాది వేసిన వారు శ్రీపాదరాయలు’ అని అన్నారు. నేనూ కర్ణాటక సంగీతం వింటూ వుంటా అప్పుడప్పుడు.! మీరన్నట్టు వాగ్గేయకార త్రయం లా.. వీరి పేరు ఎక్కువ గా నేను విన లేక పోయా మరి!
ఈ సాహిత్య వ్యాసాన్ని విపులీకరించి, విశదీకరించి రాయడంలో గల మీ కృషిని, శ్రధ్ధా సక్తులను మనఃస్ఫూర్తి గా ప్రశంసిస్తూ… కర్ణాటక సంగీత సాహిత్య పద పితామహుడైన శ్రీ పాద రాయల వారికి వందనములిడుతూ…
గౌరవాభినందనలతో –
ఆర్.దమయంతి.
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/16/2011 9:41 am
మోహనరావు గారు, మీ శ్రమకు కృతజ్ఞతలు. కారు గురించి ఆలోచించాలి.
rama bharadwaj గారు ఇలా అన్నారు:
మంచి ప్రశ్నే అడిగారు. ఇక్కడ అర్థం, మూలధాతువు ఒకటే కాదండోయ్. (అరసున్న లేని) నూక అన్న పదానికి మూల ధాతువు *నూఱు- అన్న క్రియాపదం. నూఱు అన్న ధాతువుకు విరగకొట్టు, ముక్కలు చేయు అన్న అర్థాలున్నాయి. నూఱుక్క/నూక అంటే విరిగిన ధాన్యం(బియ్యం).
అరసున్న ఉన్న నూఁక అన్న పదానికి నూంక/నూన్క అంటే నువ్వుల చెట్టు.
నూనె అన్నది నువ్వు + నెయ్యి అన్న పదాల కలయికే. నువ్వు పదానికి నూఁవు, నూఁబిండి అని అరసున్న రాసిన ప్రయోగాలు ఉన్నాయండి. నూనెలో అరసున్న లేదు అంటే సున్నతోనో, అనునాసికమైన అచ్చుతో ఉండే ఉచ్చారణ ఈ పదబంధం ఏర్పడే నాటికే లుప్తమయ్యుండచ్చని అనుకోవచ్చు.
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/14/2011 2:16 pm
@కామేశ్వరరావు గారు: పాణిని గారు సరిగ్గా ఇదే విషయాన్ని సూచిస్తూ నాకు మెయిల్ పంపారు. అయితే, కిరణాలు పైనుండి కిందకు ప్రసరిస్తాయి, తీగలే కిందినుండి పైకి పాకుతాయి (ప్రాకుతాయి) కాబట్టి “పయిఁ బ్రాకుమరీచుల” అంటే మిరియపు తీగలే కావచ్చు అని నేనంటే పాణిని గారు “నాకొక్కటే సందేహం. మరీచములను మరీచులు అని నేనూ, మీరూ అనవచ్చునేమో గానీ, తిక్కన అంటాడా అని!” ఇప్పుడు మీ వివరణ కూడా చదివాక కిరణాలే ఒప్పని అనిపిస్తోంది.
పాణిని గారే ఇంకో ప్రశ్న లేవనెత్తారు: అది ‘మరీచుల నూఁగు నూఁగు లేఁగొమ్మలా’? లేక ‘మరీచులన్ ఊగు నూఁగు లేఁగొమ్మలా’? అని. ఊగులో అరసున్న లేదు కాబట్టి నూఁగునూఁగే సరైనదని నేను సవరించి చెప్పాను.
నూఁగారుకు నూన్+గు+ఆరు = నూగు+ఆరు అన్న విరుపుకు నాకేం అభ్యంతరం లేదు. మీరు చెప్పినట్లు “ఆరు” అన్న పదానికి వెంట్రుకలన్న అర్థం ఎలా వచ్చిందన్నది పరిశీలించవలసిన అంశం.
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/14/2011 9:34 am
“తెలుగు వ్యాకరణ దీపం చిన్నది” అని చెళ్ళపిళ్ళ వెంకటశాస్త్రిగారు అన్న నాటికి నేటికి పెద్ద మార్పేమి రాలేదు. అట్లాగే, ‘తెలుగు నైఘంటిక దీపం’ కూడా చిన్నదనే చెప్పాలి. గత పది, పదిహేనేళ్ళుగా తెలుగు ప్రాచీన సాహిత్యం చదువుతూ, నిఘంటువులు చూస్తున్న నాకు అర్థమైన విషయం ఏమిటంటే మన ప్రాచీన సాహిత్యంలోని పదజాలాన్ని వివరించడానికి మనకు అందుబాటులో ఉన్న నిఘంటువులు పూర్తిగా చాలవని (శ్రీసూర్యరాయాంధ్ర నిఘంటువు నాకెప్పుడూ అందుబాటులో లేదు). అందుకే, నిఘంటు అర్థాలను వివేచించి, ప్రశ్నించడంలో తప్పు లేదనిపిస్తుంది.
బహుజనపల్లి వారి శబ్దరత్నాకరము లో నూఁగు అన్న శబ్దానికి ‘కొన్ని యాకులమీఁదను కాయలమీఁదను ఏర్పడియుండు చిన్న చిన్న ముండ్లు’ అన్న అర్థాన్నిచ్చి తిక్కన పద్యాన్ని ఉదాహరణగా ఇవ్వడం ఎంతవరకూ ఔచిత్యమో పరిశీలిద్దాం.
తిక్కన రాసిన నిర్వచనోత్తర రామాయణంలో షష్ఠాశ్వాసం లో 51వ పద్యం ఇది:
సమ్మదవారి గన్గడలఁ జాలుగ మై గరుపార నిందుబిం-
బమ్మున దృష్టి నిల్పి పయిఁ బ్రాకుమరీచుల నూఁగు నూఁగు లేఁ
గొమ్మలు వట్ట చంచుపుట కోటిఁ గదల్చి తెమల్చి కొంచు సౌ-
ఖ్యమ్మ విహంగమ మ్మయిన యాకృతి నొందెఁ జకోర మొక్కెడన్ (6.51)
“… ఇందు బింబం పై దృష్టి నిలిపి చకోరాలు పైకి పాకే మిరియపు తీగల ‘నూఁగు నూఁగు లేఁత కొమ్మలను’ ముక్కులతో కదల్చి , తెమల్చుచుండగా ఎగిరే పక్షి ఆకృతి పొందాయి” అని నాకు తెలిసిన అర్థం.
ఇక్కడ నూఁగు అన్న పదానికి ‘కొన్ని యాకులమీఁదను కాయలమీఁదను ఏర్పడియుండు చిన్న చిన్న ముండ్లు’ అన్న అర్థం సరిపోతుందా? ‘కొన్ని యాకులమీఁదను కాయలమీఁదను ఏర్పడియుండు చిన్న చిన్న ముండ్లు’ అన్నది నామవాచకము (విశేష్యము). ‘నూఁగు నూఁగు లేఁత కొమ్మలను’ అన్న చోట ‘నూఁగు’ విశేషణంగా వాడినట్టు స్పష్టంగానే తెలుస్తోంది. ‘నూఁగు నూఁగు’ అని రెండుసార్లు వాడడం కూడా అది విశేషణమే అన్న వాదాన్నే బలపరుస్తున్నది. అందుకే నేను శబ్దరత్నాకరము లో నూఁగు అన్న పదానికి విశేషణార్థంలో ఇచ్చిన లేఁత అన్న అర్థాన్ని తీసుకొని అది సరికాదు అని వాదించాను.
రమగారు అన్నారు:
రమ గారు: నూఁగు అన్న పదంలో మధ్యలో అరసున్న ఉన్నది చూసారా? తెలుగులో అరసున్న ఉన్న ప్రతిపదాన్ని ఒకప్పుడు పూర్తిసున్నతో పలికేవారని మనం చెప్పుకోవచ్చు. తెలుఁగు, తోఁట వంటి పదాలకు మిగిలిన ద్రావిడ భాషలలో ఇంకా సున్నతో ఉచ్చారణ నిలిచే ఉంది (తెలుంగు, తోంట మొ॥). నూగు మొదటగా నూంగు/నూన్గు అన్న రూపంలో ఉండేది అని మీరు ఒప్పుకుంటే అది నున్న/నూన్- అన్న ధాతువు సంబంధించిందేఅని వివరించడం అంత కష్టమేమి కాదని నా అభిప్రాయం. లేకపోతే, నూన్గుకు మిగిలిన ద్రావిడ భాషలలో సజాతి పదాలు చూపలేం. ప్రతి అచ్చతెలుగు పదానికి మూలద్రావిడభాషా ధాతువు చూపించగలగాలి. లేదా, అది తెలుగు భాషలోనే కొత్తగా పుట్టిన పదమని (independent innovation) వాదించగలగాలి. అది historical linguistics లో మనము నేర్చుకొనే తొలిపాఠాల్లో ఒకటి.
వల్లభరాయని పద్యంలో నునుపారు పదానికి ఆరు అంటే వెంట్రుక(లు) అన్న అర్థం లేదండి. నూఁగారులో ఆరుకు వెంట్రుకలు అన్న అర్థం రావడానికి దాని మూలధాతువు *నాఱు అయి ఉండవచ్చునేమో ఆలోచించాలి.
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/13/2011 2:38 pm
@రమగారు: నూఁగారు అన్న పదానికి ‘సన్న వెంట్రుకలు’ అన్న అర్థమే నేను కూడా చెబుతున్నానండి. అయితే, మోహన గారితో నేను విభేదించేది నూఁగు అన్న పదానికి ‘నున్నటి’ (smooth), ‘సన్నటి’ (minute) అన్న అర్థాలే గానీ,లేఁత అన్న అర్థం లేదు అన్న విషయంపై. ఇక నూఁగారు విషయంలో నేను ముందు అనుకున్న నూన్+కారు వీలుకాదని నూన్+గు+ఆరు కరక్టేనని ఒప్పుకుంటూ ‘ఆరు’కు వ్యుత్పత్తి ఏమై ఉంటుందా అని మోహనరావుగారిని అడిగాను (ఆయనకు తమిళ, కన్నడ భాషలలో విశేషమైన పరిజ్ఞానంతో పాటు ప్రత్యక్షంగా పరిచయం ఉంది కాబట్టి).
నూఁగు అన్న పదం వ్యుత్పత్తి రీత్యా నున్-/నూన్- అన్న ధాతువుకు సంబంధించిందే అన్న విషయంలో నాకే సందేహాలు లేవు. నునుపచ్చి,నునుమేను,నునుసిగ్గు, నునులేత చెక్కిళ్ళు, నువ్వులు, నూలు అన్న పదాలన్నీ నున్-/నూన్- ధాతువుకు సంబంధించినవే.
తెలుగులో నాలుగు, ఏనుగు, పిడుగు అన్న పదాలలో కనిపించే -గు ప్రత్యయం నూన్- ధాతువుతో కలసి నూంగు అయ్యింది అని సులభంగా వివరించవచ్చు.
Exactly. శబ్దరత్నాకరము నూఁగు అన్న పదానికి లేఁతదనము,లేఁత అన్న అర్థాలు ఇచ్చినంత మాత్రాన అది ప్రమాణంగా స్వీకరించాల్సిన అవసరం లేదు. నూఁగు అంటేనే లేత అయితే ‘నునులేత’ అన్న పదబంధానికి అర్థం ఏమిటి? ‘నూఁగునూఁగు లేఁగొమ్మలు’ లో తిక్కన ‘నూఁగునూఁగు’ అన్న తరువాత మళ్ళీ ‘లేఁ’ అని ఎందుకు వాడాడు?
నునుపారు వివరించడం తేలికే కదా? నునుపారు = నునుపు + ఆరు (నిండిన) = very smooth (‘గంగ మట్టియ తోడ సాంగత్య మెడలిన నునుపారు ముని మిట్టనుదురు వోలె’ అని క్రీడాభిరామములో ప్రయోగము)
వేటూరి పాట గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/13/2011 10:24 am
శ్రీనివాస్ గారు: Many thanks! ప్రతిరోజు ఒక్కసారైనా మోనియర్ విలియమ్స్ నిఘంటువు చూసే నేను, ‘స్వరస’ గురించి ఎందుకు వెతకలేదో నాకే తెలియదు. స్వ- అన్న ఉపసర్గను ఆత్మార్థబోధకంగానే (reflexive) కాక, సహజమైన, స్వయంసిద్ధమైన అన్న అర్థాలలో వాడుతారని ఇప్పుడే తెలుసుకున్నాను. స్వరస అన్న పదానికి natural flavor అన్న అర్థంతోపాటు మీరు వివరించిన అర్థచ్ఛాయలు కూడా ఉన్నాయి. ‘స్వారస్యం’ అన్న పదం ‘సారస్యం’ నుండి వచ్చినట్టు వివరించిన బ్రౌణ్యం కంటే మీ వివరణే బాగుంది. చాలా కృతజ్ఞతలు.
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/12/2011 6:04 pm
మోహన గారు: మీరన్నది నిజమే కావచ్చు. కానీ, ఆరు అన్న శబ్దానికి నాకు ఇతర ద్రావిడ భాషలలో “వెంట్రుక” అన్న అర్థంలో పదాలు కనిపించ లేదు.
అదీగాక, *నున్/*నూన్- అన్న ధాతువుతో smooth, minute అన్న అర్థంతో ఎన్నో పదాలు ఉన్నాయి. నునుపు (దూరపు కొండలు నునుపు), నున్నగా (తల నున్నగా దువ్వుకుని) మొ॥. మిగిలిన భాషలలో ఈ ధాతువుకు సంబంధించిన పదాలను ద్రావిడ వ్యుత్పత్తి నిఘంటువు [DEDR 3700] లో చూడవచ్చు. ఈ ధాతువు ఆధారంగా నూఁగు శబ్దానికి లేఁత అన్న అర్థం కంటే నునుపైన, చిన్నదైన అన్న అర్థాలు సబబని నాకనిపిస్తుంది. తిక్కన “నూఁగునూఁగు లేఁగొమ్మలు” అన్నాడు. అంటే నునుపైన లేతకొమ్మలా కాదంటారా? “నునులేత కొమ్మలు” అన్న వాడుక కూడా ఉంది కదా!
ఇక ఆరు శబ్దానికి “వెంట్రుక” పదంలో అర్థాలు వేరే భాషల్లో లేవు కానీ, కురుళ్, కురులు, కూదల్, కూంతల్ అన్న పదాలున్నాయి. కురులు శబ్దం నుండి ఆరు నిష్పన్నం చేయడం అంత సులభం కాదు కాబట్టి, నూఁగారు అన్న పదానికి వ్యుత్పత్తి అంత సులభంగా వివరించలేమేమో.
వేటూరి పాట గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/12/2011 2:42 pm
థాక్సండి. మూడో సారి కూడా వాడారు సప్తపది సినిమాలో, ‘అఖిలాండేశ్వరి, చాముండేశ్వరి’ అన్న పాటలో:
శుకశౌనకాది వ్యాస వాల్మీకి మునిజన పూజిత శుభ చరణే
సరస సాహిత్య స్వరస సంగీత స్తన యుగళే వరదే అక్షరరూపిణి
వేటూరి లేరు కాబట్టి ఆయన స్వరసకు అర్థం ఏమనుకున్నాడో తెలుసుకోవడం కష్టం అనుకుంటాను.
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/12/2011 2:18 pm
@కామేశ్వర రావుగారు: మగధీర, మగమహరాజు ఇలాంటివి కొన్ని ఉన్నాయండి. అలాగే మహాతల్లి, మహమ్మారి, అతిచిన్న, అతిగారాబం అన్న ప్రయోగాలు వాడుకలో ఉన్నాయి. నా దృష్టిలో రాజ్యపుసిరి అన్నది రాజ్య, సిరి అన్న రెండు పదాంశాలు ‘పు’ అన్న ప్రత్యయంతో కలిసి ఏర్పడిన పదబంధమే కాని ఒక సమాసం కాదు. నేను మాట్లాడుతున్నది ఒకే పదబంధంలో ప్రత్యయ రహితంగా చేరి సమాసంగా వచ్చేవి. కనుగవ, నేత్రద్వయం అంటామే గానీ, కనుద్వయం, నేత్రగవ అనంకదా! పెనుచీకటి = పెంజీకటి అంటాం, లేదా, గాఢాంధకారం అంటాం; కానీ, గాఢచీకటి, పెనంధకారం అని అనలేము కదా! అట్లాగే ముల్లోకాలు, ముజ్జగములు అన్న ప్రయోగాలు ఉన్నా, మున్నేత్రాలు, మున్నదులు, ముస్సాగరాలు అన్న ప్రయోగాలు ఒప్పవు గదా!
అవునండీ. సంస్కృతంలో పాదిక అంటే నాలుగోవంతు. పశువులకు, పద్యాలకు నాలుగు పాదాలుంటాయి కాబట్టి పాదిక అంటే నాలుగోవంతు!
మోహనరావుగారి అభిప్రాయం:
ఆరు అంటే నిండు. ఆఱు అంటే ఉపశమించు. నూగారులో ఆరు లేదు (కొన్ని నిఘంటువులలో ఆరుకు ఆ అర్థం ఇచ్చినా). ద్రావిడ భాషలలో నూన్-అంటే సన్నని, అతిచిన్నని అన్న అర్థాలు ఉన్నాయి. కారు- అంటే నలుపు. నూగారు = నూన్ + కారు అనే నా అభిప్రాయం.
వేమూరి గారు అన్నారు:
ఇప్పటికీ ఈ ప్రయోగం ఉందో లేదో ఎవరైనా విశాఖా జిల్లా వారు చెప్పగలరా? ఈ అర్థంలో ముచ్చిలకకు వ్యుత్పత్తి ఏమై ఉంటుందంటారు?
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/12/2011 12:36 pm
@నాగమురళి గారు: మీరు చెప్పిన జవాబులు చాలావరకు నేననుకున్నవే! అయితే, ‘ఆర్చు’ అన్న పదాన్ని ‘ఆరు (నిండు)’ అన్న క్రియాపదానికే కాక ‘ఆడు’ అన్న పదానికి కూడా సకర్మకరూపంగా (transitive form) వాడుతారు (రెప్పలార్చు అంటే రెప్పలాడించు అన్న అర్థం ఉంది కదా!) ‘తీర్చు’ అంటే చక్కదిద్దు (తీర్చిదిద్దు), పరిష్కరించు అన్న అర్థాలుకూడా ఉంది. అదీకాక, ‘ఆఱు’అంటే ఉపశమించు అయితే, ‘ఆఱ్చు’ ఉపశమింపజేయు అన్న అర్థం కూడా ఉంది. ఇలా ఆలోచిస్తే, ‘ఆఱ్చుతావా?, తీర్చుతావా?’ అంటే ‘ఉపశమింపజేస్తావా? పరిష్కరిస్తావా?’ అన్న అర్థమే సబబని నాకనిపిస్తున్నది.
ఆరింద అన్న పదం నిఘంటువుల ప్రకారం హిందుస్తానీ ద్వారా తెలుగులోకి ప్రవేశించిందట. అయితే, ఉర్దూ, పారశీక నిఘంటువులలో ఆరిందా అన్న పదానికి A porter, a carrier అన్న అర్థాలే తప్ప నేర్పరి, ప్రజ్ఞావంతుడు, పరిణితి గలవాడు అన్న అర్థాలు కనిపించలేదు.
తెలుగులో ఆరింద ఆడవారికే వాడడానికి ఒక వివరణ ఇవ్వవచ్చు. -త, -దలు దక్షిణ-మధ్య ద్రావిడ భాషలలో స్త్రీ వాచకప్రత్యయం. నెలత, గుబ్బెత, ముట్టుత, గొల్లెత మొ॥ పదాలలో -త ప్రత్యయాన్ని వాడడం చూడవచ్చు. సంస్కృతంలో దేవతా అన్న పదాన్ని స్త్రీ, పురుష దేవతలకూ వాడితే, తెలుగులో మాత్రం ఆడ దేవతలకే పరిమితం చెయ్యడానికి కూడా ఈ ప్రత్యయమే కారణమని నా గట్టి నమ్మకం.
కోనసీమ కథలు: సత్తెవతి గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
09/06/2011 11:53 pm
మోహన గారూ, నమస్తే!
అచ్చు తప్పుల గురించి ‘ఎవరూ అడగని నా సలహాలు” అని మీరన్నారే కానీ, నిజానికి మీరు చెప్పినవన్నీ అందరికీ పనికొచ్చే ఉపయోగకరాలు అని భావిస్తున్నా.
కొన్ని మాటలు *రాసే (ట) ప్పుడు కలిగే సందేహాలకు అంతూ పొంతూ వుండదు. మరి కొన్నింటికి సరైన అర్థాలు పుస్తకాల్లో కూడా లభించవు. పదాలు కలిపి *రాసే(ట)ప్పుడైతే.. పుట్టలు పుట్టల *డౌట్సేస్తాయి (?). ఉదాహరణకి..రెండూళ్ళూ (రెండు ఊళ్ళు అని రాస్తే బావుంటుందేమో అని రెండో ఆలోచన ..), ఇతన్ని నమ్మొచ్చేమో!? అని *రాసా(శా)క.. (‘నమ్మ వచ్చేమో’, అని రాస్తే? *బా(గ)లేదు.. ‘నమ్మొచ్చా, ఏమో!’ అని రాద్దామా? నచ్చట్లేదు… పోనీ, ‘నమ్మొచ్చు అనుకుంటా’ అని రాద్దామా! ఇలా మనసులో తర్జన భర్జనలు జరుగుతూ వుంటాయి. *సతాయించేస్తాయి. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో ఎన్ని సార్లు తిరిగి చదువుకున్నా ఆ *కన్ ఫ్యూజన్ అలాగే వుంటుంది. అందుకే రెడీ మేడ్ ఆన్సర్ మిషన్ లా ‘ఒక తెలుగు మాస్టారి కాలమ్’ *ఇక్కడుంటే (ఇక్కడ వుంటే ) బావుణ్ణు, వెంటనే అడిగి *తెల్సుకోడానికి వీలుంటుంది కదాని! *అనుకుంటూం(వుం)టాను, ఇదే విషయాన్ని సురేష్ గారి కాలమ్ లో కూడా నే నోసారి ప్రస్తావించడం జరిగింది.
నేను కూడా కధని ఇలాగే రాసేదాన్ని ఒకప్పుడు! ఒక ఎడిటర్ గారు, ‘మీకిది రా(వ్రా)యడం కూడా రాదా’ అని చూసినప్పుడు మాత్రం బాధేసిపోయింది. ‘శబ్దాలు ఒకటే అయినా, స్పెల్లింగ్స్ వేరు. కధని కథ అనే *రాయాలని (వ్రాయాలి అని)మందలించారు. నేననేదేమిటంటే – ఇలా.. ‘స్పోకెన్ – రిటెన్ తెలుగుని’ చక్కగా విమర్శిస్తూ, విశదీకరిస్తూ అందరికీ అర్థమయ్యే భాషలో పాఠ్యాంశాలుగా బోధనలు *జరగాల్సిన ( జరగ వలసిన) అవసరం ఎంతైనా వుందని అభిప్రాయ పడుతున్నా.
***
సాయి గారూ ! మీ కథ బావుంది. ఆ బద్ధక జీవి జీవిత విధానం చాలా మంది స్వప్నం.
అభివందనాలతో
ఆర్.దమయంతి.
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/06/2011 1:55 pm
మోహనరావుగారు:
మీరు ఓపిగ్గా కేతన పద్యాలను, నన్నెచోడుని పద్యాలను వెతికి మా అందరికీ అందజేసినందుకు ఎంతగానో కృతజ్ఞతలు.
నా దృష్టిలో ఈ కింది కేతన పద్యం తెలుగు సంస్కృతం పదాల కలయిక సాధువని ధృవీకరిస్తున్నట్టుగా లేదు. ఒక్కొక్కచోటన్ అంటే rarely, occasionally అని అర్థం చేసుకోవాలనుకుంటాను.
తెనుగుపదంబులపైఁ బెం-
పొనరఁగ సంస్కృతముచెల్లు నొక్కొకచోటన్
మును సుకవీంద్రులు గృతులన్
బనిగొని రచియించినట్టి పరిపాటిమెయిన్ (133)
ఇంతకు పూర్వం సుకవీంద్రులు తెలుగు సంస్కృతాలను కలిపిన పదాలు ఇప్పటికే ప్రచారంలో ఉన్నాయి కాబట్టి వాటిని వాడడంలో తప్పులేదు అంటున్నాడు, కేతన. “ఆర్యవ్యవహారంబులందు దుష్టంబు గ్రాహ్యంబు” అని చెప్పినట్టుగా.
ఇక మీరు చెప్పిన “మూడు నేత్రములవాఁడు”, “పచ్చ యంబరము” అన్నవి విగ్రహవాక్యాలౌతాయి గాని సమాసాలు కావు. కేతన ఇచ్చిన ఉదాహరణలలో మూడస్త్రంబులు అన్న సమాసంలో తెలుగు సంధి వాడడం గమనించదగ్గ విశేషం.(సంస్కృత సంధి సూత్రాలనుబట్టి మూడు+అస్త్రంబులు = మూడ్వస్త్రంబులు (యణాదేశసంధి) అయ్యేది).
నన్నెచోడుడు మూండు, వాండు, వీండు, వీంగు, లోంగొని అని రాయడానికి తమిళ సంపర్కం కారణం కాదని నా అభిప్రాయం. ఇప్పుడు మనం అరసున్న వాడుతున్న ప్రతిపదాన్ని నిండుసున్నాతో ఒకప్పుడు తెలుగులో ఉచ్చరించేవారు. ఈ నిండుసున్నను అరసున్నగా ఉచ్చరించే ధ్వనిపరిణామం జరుగుతున్న రోజుల్లో రెండు రకాల ప్రయోగాలు అర్థవంతంగానే ఉంటాయి కాబట్టి నన్నెచోడుడు వీటిని సున్నతోనూ, అరసున్నతోనూ వాడగలిగాడని నా అభిప్రాయం.
శ్రీ సోది సుబ్బయ్య గారి సొంత గోడు గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
09/05/2011 12:50 am
నమస్తే.
కథ బాగా రాసారు.నవ్విస్తూనే, నేటి సామాజిక, కుటుంబ వ్యవస్థ తీరుతెన్నుల పై వ్యంగ్యం బాణాలు గుప్పించారు. బాగుంది. మీరు మరిన్ని హాస్య రచన లు చేయాల ని అభిలషిస్తూ..
ఆర్.దమయంతి.
About eemaata గురించి Ramchander Deekonda గారి అభిప్రాయం:
09/05/2011 12:12 am
నమస్తే,
ఈ మధ్యే మీ “ఈమాట” చూసాను. చాల బాగుంది. ప్రవాస తెలుగు వారిని సాహిత్య ప్రపంచంతో సంబంధం కొనసాగించడం లో మీ ప్రయాస విజయవంతం అయ్యింది.
నా పేరు రామచందర్ దీకొండ. నేను సాహితీ ప్రియున్ని అని చెప్పుకుంటాను. సంస్కృత తెలుగు, ఉర్దూ భాషలలో ప్రవేశముంది. నేను గాలిబ్ దివాన్ లోని కొన్ని నాకిష్టమైన షేర్లను తెలుగులోకి అనువదించాను. మిత్రులు బాగా ఉన్నాయన్నారు. కొందరయితే మూలం లోని భావానికి అతి దగ్గరగా ఉన్నాయన్నారు. ఉర్దూ ప్రపంచం లో పెరిగి పెద్దవాన్నయినందు వల్ల ఉర్దూ భాష idiom ని తెలుగులోని తేవడం లో మిగతా అనువాదాలకంటే భిన్నంగా ఒచ్చాయని భావిస్తున్నాను. నేను ఇంతవరకు ఏ పత్రికకు వీటిని పంపలేదు.
మీరు పంపమంటే కొన్ని అనువాదాలు మచ్చు కు పంపుతాను.
మీ,
రామచందర్ దీకొండ
హైదరాబాద్, 9966354106
[తప్పకుండా. eemaata.com/em/instructions">రచయితలకు సూచనలు అన్న లంకెలో వివరించినట్లుగా eemaata.com">submissions@eemaata.com కు పంపగలరు. సం.]
కోనసీమ కథలు: సత్తెవతి గురించి na’ma’t’a గారి అభిప్రాయం:
09/04/2011 2:37 am
పాఠకుల అభిప్రాయాలు అన్న పేజీలో ఈ కథ పై మోహన గారి అభిప్రాయం పైన ఉన్న ఈ కథ లింకు పట్టుకుని వస్తే ఈ కథ మూడో పేజీలోకి వచ్చాను. అదే మొదలనుకుని చదవడం మొదలెట్టాను. కొంచెం చదవగానే కథలో ఏదో చిన్న లోటున్నా, “ఓహో సంపాదకులు మరీ ఎడిట్ చేశేశేరేమో, పాత్రలని పరిచయం గట్రా చేసే పేరాగ్రాఫులు నరికేసేరేమో!” అనుకున్నాను. కథ మాత్రం అర్థమయింది, లోటేమీ అనిపించలేదు. కిందదాకా వచ్చేక, ముందరొక రెండు పేజీలు ఉన్నాయని తెలిసింది. మొత్తం కథంతా చదివాక “క్లీషే”లతో నిండిన పాత్ర చిత్రణ, వాతావరణ కల్పన చూసేక “ముందు రెండు పేజీలు చదవకపోయినా పరవాలేదులే” అనిపించింది.
ఈ సిరీస్ (శ్రేఢి?)లో కథలు సరళంగా చదివించగలిగేలా ఉన్నాయి, కథకి కావలసిన లక్షణాలు అవిమాత్రమే కాదు. ఈ కథలన్నీ ఎప్పుడో ఒకప్పుడు పుస్తకంగా వేస్తారనుకుంటాను. (అందుకు ఈ సైట్‌ లో పైలట్ టెస్ట్ చేస్తున్నారనుకుంటాను) అన్ని కథలు ఓకే వాతావరణంలో ఒకే సామాజిక/ఆర్థిక వర్గాలకి చెందిన వారి కథలు, అన్నీ first person narration లో ఉన్నవి అయినప్పుడు కథలన్నీ ఇలా మూసలో పోసినట్లు ఉంటే మొహం మొత్తడం ఖాయం. వైవిధ్యం చాలా అవసరం. భిన్న దృక్పథాలనించి చెప్పడం– కాదు నడిపించడం– చాలా అవసరం.
శ్రీపాద, మ.రా, శాస్త్రి, రావి శాస్త్రి, ఆర్.కే. నారాయణ్ లాంటి వాళ్ళ కథల్లో ఈ విధమయిన మూస ధోరణి కనిపించదు.
ఇన్ని కథలు రాసినా అచ్చు తప్పులమీద దృష్టి పెట్టకపోవడం విచారకరం. “వ్యాహ్యాళి” తప్పు. కొన్ని చోట్ల “విశ్వనాధం” అనీ కొన్ని చోట్ల “విశ్వనాథం” అనీ అన్నారు. ఇలాంటివే మరికొన్ని.
జపనీస్‌ పైన్ చెట్టు గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
09/03/2011 10:49 pm
.
ఎంత ఎదిగి పోయావయ్యా !
***
మార్చ్ 11 న జపాన్ లో జరిగిన బీభత్సం తర్వాత..ఆ వూళ్ళో ఏమీ మిగ ల్లేదు. ప్రాణ నష్టం, తీవ్రమైన ఆస్తి నష్టం జరిగింది. ప్రజలు నిరాశ్రయులయ్యరు. ఇల్లూ వాకిలీ లేదు. వర్తకాలు లేవు, వుద్యోగాలూ లేవు. పరిస్థితి ఎప్పుడు కుదుట పడుతుందో తెలీదు. కాలూ చేయీ ఎప్పటికి కూడుతుందో తెలీదు. సునామీ సృస్ఠించిన విధ్వంసానికి ప్రత్యక్ష మూగ సాక్షి లా మిగిలింది ఆ వూరు.
నిజమే, ఆ వూరు వూరంతా నీరవుతోంది. కన్నీరు మున్నీరౌతోంది. ఐతే, వాళ్ళు విలపిస్తోంది. తమకు జరిగిన అన్యాయానికి కాదు!
సముద్ర తీరాన వందడుగుల ఎత్తులో రెండొందలేళ్ళ చరిత్ర గల్గిన డెభై వేల దేవదారు వృక్ష సమూహాల చిక్కని తోపుని – సునామీ వొచ్చి ఆ పళంగా తుడుచిపెట్టుకు పోయినందుకూ కాదు!
మరెందుకంటే- తమను సైనికుల్లా కాపాడిన దేవదారు సైన్య దళం మొత్తం ప్రాణ త్యాగం చేసి పోతూపోతూ సెల్యూట్ గా మిగిల్చి పోయిన ఒకే ఒకే ఒక్క చెట్టుని..చూస్తూ..దుఖిస్తున్నారు.
తమ ప్రాణాలు ఒడ్డి ఐనా సరే దాన్ని బ్రతికించుకోవాలని తపిస్తున్నారు. అందుకు ఒక రిటైర్డ్ మాస్టారు తన సర్వ శక్తిని ధార పోస్తున్న వైనం..ఈ వ్యాసం.
ఎంత అద్భుతం! ఇంతద్భుతమైన సజీవ కథని ఈ మధ్య కాలం లో విని వుండం!
ఇన్ని వేల కళ్ళ చెమరింపుకి… ఇన్ని కోట్ల హృదయ స్పందనలకి అతని గుండె చప్పుడొక్కటే కారణం.. అంటే అతిశయోక్తి కాదు.
ఈ వొంటరి వృక్షాన్ని చూస్తూ వుంటే. రణ భూమిలో అయిన వారందర్నీ పోగుట్టుకున్న అర్జుని విలాపం గుర్తోస్తోంది.
దాని దుఖాన్ని చూస్తే – ఆత్రేయ తన సాహిత్యాన్ని తిరగ రాసుకునే వాడే మోననిపిస్తుంది. (మానూ, మాకును కాను..అనే పాట)
కష్టాలు కుంగదీయడం, దుఖాలు కమ్ముకోడం..హఠాత్తుగా ఒక్కరమై మిగిలిపోడం…అసలివేవి కావు విషాదకరాలు..అలాంటి విపత్కర పరిస్థితుల్లో సైతం పక్కనెవరూ లేక పోడమే నిజమైన విషాదం మనిషికి! అలాంటి దుర్దశకు, దురవస్థకు, నిరాశకు, నిస్పృహ కు లోను కాకుండ అతను- ఆ చెట్టు కి చేయూత నివ్వడమే ఇక్కడ మనల్ని కదిలించే విషయం, సన్ని వేశం!
ఇప్పుడా చెట్టుకి అతనొక సేవకుడు. ఒక తండ్రి. ఒక నేస్తం. ఒక ఆయువు. ఒక ఆత్మీయుడు. ఒక మానవుడు. ఒక దేవుడు. అదిన్నాళ్ళు తన ఎత్తు చూసి మురిసింది కానీ, తనకంటే ఎత్తైన మనిషి ఒకడున్నాడనీ, అతని హృదయ వైభవాన్ని చూడ్డం కోసమే తను మిగిలున్నాని అనుకుంటుందేమో ఆ చెట్టు !
ఈ ఒక్క చెట్టే కాదు, హృదయమున్న ప్రతి వారూ ఆ మాష్టర్ గార్ని అభినందిస్తారు.ఆ ఊన్నత హృదయానికి వందనమంటారు.
కొన్ని ప్రత్యేకమైన్ శాస్త్రీయ పద్ధతుల ద్వారా..ఈ వృక్ష జాతి మొక్కలు నాటుకుంటున్నాయి నర్సరీ లో. కొత్త ప్రాణాలు పోసుకుంటూ, కొత్త మొక్కలవుతున్నాయి. వాటిని మళ్ళీ ఈ తీరాన నాటి, దట్టమైన దేవదారు వనం చేయాలని అక్కడి ప్రజ కంకణం కట్టుకుని వుంది.అది అడవిలా విస్తరిస్తుంది. పూర్వ వైభవాన్ని సంతరించుకుంటుంది. ఐతే, ఇదంతా జరగడానికి మరో ఇరవై యేళ్ళు పడుతుంది. సందేహంలేదు. కాని, జపాన్ చరిత్ర లో మాత్రం జరిగిపోయిన విషాద సంఘటన కంటే, మాస్టారి మానవత్వపు విలువే గొప్పదిగా నిలిస్తుంది అని చెప్పాలి. !
ఆ దుర్ఘటనలో తాను ఇల్లూ, కారూ , సర్వం కోల్పోయినా…నిలువ నీడ లేకున్నా…..ఆ చెట్టు క్షేమం కోసం నిలువునా కృషి చేస్తున్న ఆ మాస్టారి సేవకు అందరూ జోహార్ అనక తప్పదేమో!మనిషి హృదయ వై శా ల్యాన్ని కొలిచేం దుకు ఒక్కో సారి ఆకాశం కూడా వెనకాడుతుంది . లేకుంటే, వందడుగుల దేవదారు, వొంగి వందనం చేయగలదా ఆ మాష్టారికి!?
ఇన్నాళ్ళు ఆ భూమి – నూరడుగుల చెట్లతో ఆకాశం మీద కవితలు రాసుకునేదిట! ఇప్పుడతని పేరు రాస్తుందేమో!!
నిజానికి ఈ జపాన్ పైన్ ఒక చిన్న వార్త. మన వార్త పత్రికలోమహా ఐతే ఒక బాక్స్ ఐటం కూడా కాదేమో! ‘ఒక వార్తని వార్త లా చెప్పడం వల్ల అది కేవలం చదివించడం వరకే పనికొస్తుంది. కాని, అదే ఒక కధ లా చెప్పడం వల్ల, ఆ వార్త ఎంతమందినో కదిలిస్తుంది. ఆలోచింపచేస్తుంది. ప్రతిస్పందింపచేస్తుంది..సమాజ ప్రయోజనానికి ఉపకరిస్తుంది’ అని చెబుతూ వుండే వారు జర్నలిజం క్లాస్ లో మా మాస్టార్! ఆయన మాటలు అక్షర సత్యాలులా తోస్తున్నాయి ఇప్పుడిది చదువుతూ వుంటే!
మీ జపాన్ పైన్ చదివుతూనే..జపాన్ ని నాలుగు చెఱగులా చదివొచ్చా. పని లో పని గా ‘క్లబ్బు చప్టా సమాధి’ లో ఇంకా సజీవంగా వున్న ‘నిద్ర గన్నేరు నీ’ చూసొచ్చా. బావుంది. కొత్త పాఠకులకు మీరిలాంటి సౌలభ్యాన్ని కలిగిస్తున్న ఈ ప్రయోగమూ బావుంది. !
ఒక నిజ సమాచారం తో బాటు ఒక సందేశాత్మక మైన వ్యాసాన్ని అందించిన సంపాదకులకు అభినందనలతో..
– ఆర్.దమయంతి.
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 2 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/01/2011 2:07 pm
మోహన గారు,
మీ అభిప్రాయానికి కృతజ్ఞతలు.
1. నన్నెచోడుఁడు ప్రాసకై సున్నగా వాడాడా, లేక, అతడు నివసిస్తున్న ప్రాంతంలో ఇంకా మూండు అన్న ఉచ్చారణ ఉండేదా అన్న విషయంపై కచ్చితమైన అభిప్రాయం చెప్పడానికి సరైన ఆధారాలు లేవని నా నమ్మకం. దీర్ఘముపైని అనుస్వరం/అనునాసికం లోపించి అంతకు పూర్వం ఉన్న అచ్చు nasalized కావడం తెలుగులో 7-11 శతాబ్దాల మధ్య జరిగిన పరిణామం. నన్నెచోడుఁడు ఇతర పద్యాల్లో మూండు (మూండ్డు) అనే వాడాడా లేక మూఁడు (మూండు) అని వాడాడా అన్న విషయం పరిశీలించాలి.
2. మిశ్రసమాసాల్లో పూర్వపదము తెలుగై, ఉత్తర పదము సంస్కృతమైతే అది దుష్టసమాసం కాదని నేనింతవరకు ఎప్పుడూ వినలేదు. కేతన గానీ, అప్పకవి గానీ వీటిగురించి రాసారేమో నాకు తెలియదు. పడుచాహారం, గొప్పావేశం (గొప్ప+ఆవేశం), మున్నేత్రుడు (=ముక్కంటి) ఇవన్నీ దుష్టసమాసాలు కావా? మరైతే, ముందు తెలుగు పదం వచ్చి తరువాత సంస్కృత పదం వస్తే, వాటిని కలపడానికి తెలుగు సంధి సూత్రాలు ఉపయోగించాలా, లేక సంస్కృత సంధులా? పచ్చ+అంబరం (పచ్చబట్ట)ను తెలుగు అకార సంధిని వాడి పచ్చంబరం అనాలా? లేదా సంస్కృత సవర్ణదీర్ఘ సంధి ఉపయోగించి పచ్చాంబరం అనాలా? ‘పాలాభిషేకం’, ‘పడుచాహారం’ అన్న సమాసాల్ని సీనీకవులు వాడితే అవి దుష్టసమాసాలని విమర్శించిన వారున్నారు కదా!
వేటూరి పాట గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
08/26/2011 9:14 pm
అక్కి: వేటూరికి చాలా పాండిత్యం ఉంది కానీ అదంతా ఒక పద్ధతిలో నేర్చుకున్న శాస్త్ర విజ్ఞానం కాదని నా అభిప్రాయం. పండిత వంశంలో పుట్టినందుకు ఆయనకు చాలా విషయ పరిజ్ఞానం అనుశ్రుతంగా అబ్బింది — అంటే ఆయనకు చాలా విషయాలపై intuitive గాఅవగాహన ఉంది గానీ వాటిని హేతుబద్ధంగా విశ్లేషించే శాస్త్రీయ ధృక్పథం గానీ, శిక్షణ గానీ లేదు. ఆయన డబ్బింగ్ పాటలు విశ్లేషిస్తే ఆయన చేసే తప్పులలో కనిపించే ఒక క్రమాన్ని (pattern)గమనించడం ద్వారా ఆయనకు మాత్రాఛందస్సు అవగాహనలో ఉన్న లోపాల్ని మనం కనిపెట్టవచ్చని నా అభిప్రాయం.
ఉదాహరణకు, “తానా తానా తానననానా” అన్న బాణీకి ‘మామకొడుకు రాతిరికొస్తే’ (ఆ బాణీలో ‘మామా కొడుకూ రాతిరికొస్తే’ అనే పాడాల్సివస్తుంది) అని రాసిన వేటూరి, ‘తాన తాననా/తన తాన తాననా/తన నాన తన నాన తననా’ అన్న బాణీకి ‘లేతపాపల చిరునవ్వుతోటకే దిగివస్తావా సిరుల వెన్నెలా’ (‘లేతపాపలా చిరునవ్వుతోటకే దిగివస్తా వాసిరుల వెన్నెలా’ అనే పాడాలి ఆట్యూనుకు) అని రాసాడు. 2000లో అట్లాంటాలో జరిగిన సమావేశంలో మాట్లాడుతూ, తను ‘రామచిలకమ్మ, ప్రేమమొలకమ్మ’ అని పాట రాస్తే, దాన్ని తెలుగు రాని ఉదిత్ నారాయణ ‘రామ్మా చిలకమ్మా, ప్రేమా మొలకమ్మా’ అని పాడాడని వాపోతే శ్రోతలంతా చప్పట్లు కొట్టారు. ఆ తరువాత నేను ప్రైవేటుగా ఆయనతో మాట్లాడుతూ “‘తానా తననానా, తానా తననానా’ అన్న 4+2+4, 4+2+4 మాత్రలకు ‘రామచిలకమ్మ, ప్రేమ మొలకమ్మ’ సరిపోదుకదండి”అని అడిగాను. దానికి బదులుగా “నిజమే కావచ్చు బాబు, వాళ్ళు ఇచ్చిన బాణీకి నాకు తోచినట్టుగా రాస్తుంటాను. నాకు ఈ మాత్రాఛందస్సులు, అవి అంతగా తెలియదు” అన్నాడు. అదీ సంగతి!
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
08/26/2011 11:08 am
అవునా!థాంక్యూ!!
ఆర్.దమయంతి.
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
08/23/2011 9:41 pm
తులసీ మోహన్ గారూ!
మీ భావాభిప్రాయాన్ని ఒకే ఒక్క వాక్యంలో వ్యక్తీకరించడం బావుంది.అందంగా కూడా వుంది.థాంక్యూ!
శుభాకాంక్షలతో..
ఆర్.దమయంతి.
వేటూరి పాట గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
08/22/2011 8:30 am
జీబ్రాకి algebra చిహ్నాల
లాంకోటూ పాంకోళ్ళూ తొడిగి
సాహిత్య పౌరోహిత్యం ఇస్తే
వెర్రికాదు వేటూరి పాట సోదరా!
అధివాస్తవిక రచన అంటే మనస్సంచారంలోని అసంలక్ష్యక్రమాన్ని పైకి తేవడం అని శ్రీశ్రీ నిర్వచించాడు. అప్రయత్న రచనలో ఆవిష్కృతమైతున్న చిత్రవిచిత్ర వస్తుజాలమే ఆనందానికి కొంత కారణం అంటూ “మంట, ముళ్ళడొంకలు, నెక్‌టై, టైపురైటర్, హంస ఇవి ఎందువల్లనో వరుసగా ఒకదాని తరువాత ఒకటిగా నా మనస్సులో దొర్లుతూ క్షణంలో కనబడి, మరుక్షణం మాయమైనవి” అని తన ‘మాటల మూట’లో చెబుతాడు శ్రీశ్రీ.
హద్దులు లేకుండాఎగిరే స్వేచ్ఛాభావాల్ని అస్పష్టమైన పద చిత్రాల ద్వారా, శబ్దం ద్వారా ఆవిష్కరించడం కూడా అధివాస్తవితకే అయితే, వేటూరి అచ్చమైన అధివాస్తవిక కవి. చేతనావస్థలోనో, సుప్తచేతనలోనో తనలో కలిగే అలోచనల అలజడిని పాఠకులలో/శ్రోతలలో కూడా కలిగించడమే కవిత్వానికి పరమావధి అయితే వేటూరి ఆ విషయంలో కృతకృత్యుడయ్యాడనేచెప్పవచ్చు. అదీకాక, ఈ అసంబద్ధ భావాల కుమ్మరింపు వల్ల ఆ పాట భావం చప్పున అర్థం కాకపోవడంలోనే కొంత ఆకర్షణ ఉందని నేనూ భావిస్తాను.
వేటూరి పాట గురించి రామారావు గారు ప్రతిపాదించిన కొన్ని ప్రాధమిక సూత్రాలు పూర్తిగా అధివాస్తవికతా కవిత్వ లక్షణాలేనని నా అభిప్రాయం. అధివాస్తవికత ఒక మానసిక రుగ్మత అన్నవారున్నారు. ఒక భావచిత్రాన్ని గీస్తూ అర్ధాంతరంగా, పరధ్యానంతో మరో భావచిత్రపు కొమ్మ పైకి గెంతడం మానసిక రుగ్మతే అయితే, ఆ ‘శాఖాలంఘన’ లక్షణాలు వేలూరి పాటల్లో పుష్కలంగా కనిపిస్తాయి.
అయితే, వేటూరి రాసిన అన్ని పాటల్లో ఈ రకమైన అస్పష్ట కవిత్వం ఉంటుదని చెప్పలేం. ఉదాహరణకు, రామారావు గారు ప్రస్తావించిన శంకరాభరణం సినిమాలోని ‘రాగం, తానం, పల్లవి’ తీసుకోండి. “శబ్దాలంకారాలు పుష్కలంగా ఉండి చెవికింపుగా హాయిగా వినిపించే ఈ పాట, అర్థాన్ని అడివికి తోలేసి శబ్దాన్ని చంకనెత్తుకోవటానికి ఒక మంచి ఉదాహరణ” అని రామారావుగారు అన్నారు. I beg to disagree.
“కృష్ణాతరంగాల సారంగరాగాలు
కృష్ణలీలాతరంగిణీ భక్తిగీతాలు
సస్యకేదారాల స్వరసగాంధారాలు
సరసహృదయక్షేత్ర విమలగాంధర్వాలు
క్షీరసాగరశయన దేవగాంధారిలో
నీపద కీర్తన సేయగా”
ఈ చరణంలోని అర్థాన్ని వివరించడం అంతకష్టమేం కాదు. ఈ చరణానికి సాధారణ అర్థం: కృష్ణాతరంగాల ధ్వనులు, కృష్ణానది ప్రాంతం వాడైన నారాయణ తీర్థులు రాసిన కృష్ణలీలాతరంగిణి లోని భక్తిగీతాలు, పంట పొలాలు వినిపించే గాంధార స్వరం, రసజ్ఞుల హృదయక్షేత్రంలోని విమల సంగీతం, ఇవన్నీ, నీ పాదకీర్తనమే చేస్తున్నాయి, ఓ క్షీరసాగర శయన!
అయితే, ఈ చరణంలో రామారావు గారు ప్రస్తావించని ఎన్నో సంగీత పరమైన రహస్యాలు ఇమిడి ఉన్నాయి. ‘రాగం, తానం, పల్లవి’ ని రాగమాలికలో స్వరపరిచారు. సాధారణంగా రాగమాలిక అంటే, పాట మొత్తానికి ఒకే రాగం వాడకుండా, పల్లవి, అనుపల్లవి, చరణాలొక్కొక్కటినికి ఒక్కో రాగంలో స్వరపరచడం. ఇటువంటి రాగమాలికను ఉపయోగించిన సినిమా పాటలకు ఒక మంచి ఉదాహరణ eemaata.com/em/issues/200907/1441.html" rel="nofollow">హాయిహాయిగా ఆమని సాగె. అయితే, ‘రాగం, తానం, పల్లవి’ పాటలో ఒక్క చరణంలోని వేర్వేరు పంక్తులనే భిన్న రాగాతో స్వరపరిచాడు మామ (మామ అంటే మహదేవన్ అన్న మాట).
మనం చర్చిస్తున్న చరణంలో మొదటి రెండు లైనులు సారంగ రాగంలో, మధ్యలో రెండు లైన్లు కేదార రాగంలో, చివరి రెండు లైన్లు దేవగాంధారిలో వినిపిస్తాయి(ట) (సంగీతంలో నాకు వినికిడి జ్ఞానమే తప్ప ఏ శిక్షణ లేదు. సంగీతం బాగా తెలిసిన వారు నన్ను సవరించవచ్చు). అంటే వేటూరి, సారంగ, కేదార, దేవగాంధారి అన్న రాగాల పేర్లను దత్తపదిలో ఇచ్చిన పదాలుగా కూర్చి రాసిన చరణమిది. అంతేగాక, కేదార రాగంలో సున్నితంగా వినబడే గాంధారం (గ స్వరం) గురించి, దేవగాంధారి రాగం అనగానే గుర్తుకువచ్చే ‘క్షీరసాగరశయన ‘ అన్న త్యాగరాజ కృతి గురించి తెలిసిన సంగీతజ్ఞులు ఈ చరణం వినగానే ఆనందంతో చప్పట్లు కొడతారంటే అతిశయోక్తి కాదు. ఇప్పుడు మళ్ళీ చదవండీ ఈ పాదాలను. చప్పట్లు కొట్టాలనిపిస్తే కొట్టండి!
“కృష్ణాతరంగాల సారంగరాగాలు
కృష్ణలీలాతరంగిణీ భక్తిగీతాలు
సస్యకేదారాల స్వరగాంధారాలు
స్వరసహృదయక్షేత్ర విమలగాంధర్వాలు
క్షీరసాగరశయన దేవగాంధారిలో
నీపద కీర్తన సేయగా”
*
అలాగే రామారావు గారు సిరిసిరిమువ్వ సినిమాలోని ఈ కింది పాటలో “చివరి ఏడు పాదాల్లోను ఏం రాయాలో తోచక గిలగిలలాడటం స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది” అని నిష్కారణంగా వేటూరిని నిందించారని నా అభిప్రాయం!
సతీ వియోగము సహియించక – దు
ర్మతియౌ దక్షుని మదమడంచగా
ఢమ, ఢమ, ఢమ, ఢమరుక ధ్వనుల
నమక చమక యమ గమక లయంకర
సకల లోక జర్జరిత భయంకర
వికటనటస్పద విస్ఫులింగముల
విలయ తాండవము సలిపిన నీవే
శిలవే అయితే పగిలిపో-
శివుడే అయితే రగిలిపో-
కృష్ణ యజుర్వేదానికి సంబంధించిన తైత్తరీయ సంహితలో నాలుగో కాండంలోని 5వ అధ్యాయాన్ని నమకం అని 7వ అధ్యాయాన్ని చమకం అంటారు! ఇవి రెండు మన వేదవాఙ్మయంలో రుద్రుడిని కీర్తిస్తూ రాసిన వాటిలో అతి ప్రశస్తమైనవి. స్వరాన్ని (tone) అతి ప్రాచీన సంస్కృత గ్రంథాలలో యమ ( < యమము=control) అనిపిలిచేవారు. యమ, గమక, లయలు -- ఇవన్నీ ప్రాచీన కాలం నుండీ సంగీతానికి సంబంధించిన పదాలు (See: "Hidden faces of ancient Indian song" By Solveig McIntosh, p. 75 and also "The Ragas of Early Indian Music" by Widdess, Richard (1995), p 404).శివుని తాండవంలో నమక చమకాలలో వినిపించే యమ, గమక, లయలుంటాయి, అలాగే, లోకాలను లయం చేసే విస్ఫులింగాల వికటనటన ఉండుంది. నువ్వు శిలవో, శివుడివో నిరూపించుకునే సమయం ఆసన్నమయ్యిందని దేవుడినే సవాలు చేస్తున్న వాక్యాలు నాకు చిన్నప్పటినుండి అద్భుతంగా అనిపించేవి. ఆయనకు మాత్రాఛందస్సులపై అంతగా పట్టు లేదన్న విషయం ఆయన రాసిన డబ్బింగ్ పాటలు చూస్తే బోధపడుతుంది. వేటూరి డబ్బింగ్ పాటలపై ఒక ఆసక్తికరమైన చర్చను మీరు తెరచాటు చందమామ అన్న బ్లాగులో చదవవచ్చు!
ఇంకా వేటూరి పాట గురించి ఎంతో రాయాలని ఉంది కానీ, మరింకెప్పుడైనా!
సురేశ్.
ఈమాట జులై 2011 సంచికకు స్వాగతం గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
08/22/2011 2:04 am
* శుభాకాంక్షలు *
గౌరనీయులైన సంపాదకులకు, సంపాదక వర్గానికి, ఈమాట రైటర్స్ కి, పాఠకులకూ నా హృదయపూర్వక కృష్ణాష్టమి జన్మదిన శుభాకాంక్షలు!
శుభాభివందనాలతో..
ఆర్.దమయంతి.
మరికొన్ని అపురూపమైన గొంతుకలు గురించి Nithin గారి అభిప్రాయం:
08/21/2011 10:41 am
గొంతుకల కంటే ‘రాతకోతల’ రగడ ఎక్కువైనట్లుంది. కాస్త కట్ చేస్తే మంచిదనుకుంటాను.
స్మరణ: కథ నచ్చిన కారణం గురించి Dr.Sudhakar గారి అభిప్రాయం:
08/13/2011 7:15 am
మా గొఖలే గారి ‘స్మరణ’ కధ క్లుప్తము గానూ గొప్ప గానూ వున్నది.
It narrates how jealousy, greed and domination overtake human values.
Gokhale was a great artist and story writer too.
I am fortunate enough to see the print of one of M. Gokhale’s paintings titled ‘పెళ్ళి చూపులు’.
I still remember that beautiful picture reflecting telugu culture vividly.
I am not aware of any museum exibiting this great telugu artist’s works.
Thanks for Veluri Venkateswara rao gaaru for introducing Maa Gokhale to telugu people via EEMAATA.
Dr.Sudhakar
UK.
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
08/04/2011 11:12 pm
‘i love rain too’..ఎన్నాళ్ళకి విన్నానూ! సింపుల్ గా సొగసుగా చెప్పారు. జీవితంలో ఒక్క సారైనా ప్రేమలో పడని వారు, వాన లో తడవని వారు వుండ(లే)రట. నా ఈ ‘రెయిన్ ఫుల్ ధాట్స్’ – మీకు మీ మాతృమూర్తి తో బాటు మాతృదేశాన్ని కూడా తలపింపచేయడం గర్వించదగిన విషయం.
సుధ గారూ!థాంక్స్ ఫర్ యువర్ రెస్పాన్స్,ఐ రియల్లీ అప్రిషియేట్!
శుభాభినందనలతో..
ఆర్.దమయంతి.
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
07/28/2011 12:13 am
హలో!
voe గారూ! థాంక్స్ రాయాలా అన్నారు! తప్పనిసరిగా రాయాలండీ.
రచన చదివి, తమ తమ అమూల్యమైన అభిప్రాయాలు వెలిబుచ్చే ప్రతి వారూ నా దృష్టి లో అపురూప గౌరవనీయులు. నా సాహితీ గడప లో అడుగుపెట్టే వారందర్నీ సాదరంగా పలకరించడం,సందర్బానుసారం ప్రతి స్పందించడం, బదులుగా ధన్యవాదాలు తెలియచేయడం నా అలవాటు. అదే మన తెలుగు సంస్కృతి, సాంప్రదాయం కూడా. ఇక పర్సనల్ ఈ మెయిల్ నాకు ‘సరి పడదు’. ఇప్పుడు తెల్సిందా మీ కామెంట్ ఎందుకు వేసుకున్నారో ఈమాట వారు!? ..అవునూ, మీ నిక్ నేమ్ ప్రెటీ గా వుంది.గుర్తించారా!? గుడ్ లక్.
అరె.చెప్పడం మర్చిపోలేదు.
థాంక్యూ. థాంక్యూ వెరీ మచ్.
ఆర్.దమయంతి.
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి voe paatakudu గారి అభిప్రాయం:
07/27/2011 1:18 am
ప్రతీ కామెంటుకీ పత్రికాముఖంగా థేంక్సులు రాయాలా?.. ఎడిటర్లే కామెంటు రాసినవారి ఈమెయిలు అడ్రసు రచయిత్రిగారికి పంపితే సరిపోదా?.. నాణ్యమైన కామెంట్లుమాత్రమే వేస్కుంటారనుకున్నాను. ఈ-మేగజైను అయినంత మాత్రాన ఊకంతా (నా ఈ కామెటుని ఊక అని గుర్తించగలరు..) వేసుకోవాలా?
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
07/24/2011 8:47 pm
ఆ రోజులు సంతోష సాహిత్యాలు. ఎన్ని సార్లు చదివినా, ఎప్పటికప్పుడు మల్లె తోటలో మార్నింగ్ వాక్ చేసొచ్చినట్టుంటుంది.పూలు అక్క డే వుంటాయి. పరిమళాలే ప్రాణాలవుతాయి. మీరన్నదీ నిజమే. ఆ జ్ఞాపకాల తాజాదనం అలాంటిది మరి!
మనఃపూర్వక కృతజ్ఞతలతో..
ఆర్.దమయంతి.
వేటూరి పాట గురించి Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
07/22/2011 6:09 am
దాశరథి గురించిన ఒక వ్యాసం 22-07-2011 ఆంధ్రజ్యోతి దినపత్రికలో చదవవచ్చు. ఇది చూడడం వీలవకపోతే eemaata.com/misc/dasarathi_AJ220711.pdf">పీడీఎఫ్ లింక్ కూడా చూడవచ్చునేమో సంపాదకులు గమనించగలరు.
[ఈ వ్యాసం eemaata.com/misc/dasarathi_AJ220711.pdf">పీడీఎఫ్ ఈమాటలో ఉంచాము – సం.]
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
07/19/2011 5:31 pm
చిరుగాలి చప్పుడుకి
గుండె తలుపు తెరుచుకుంటుంది వారగా!
గూట్లో-
చిన్ని రెక్కల పిట్ట
కువ కువలు పోతుంది తీయ గా!
నిజం.ఒక వెచ్చని జ్ణాపకం – ఆ కాలం.
అందమైన బాల్యం కోసమే పుడతాంట మనం. ఆ ఆనందానికి కాక పోతే, మనకేం పని ఈ భూమ్మీద!? అని అంటాడు ఓ రచయిత. ఎంత బాగా చెప్పాడు కదూ!
థాంక్సండి పవన్ గారు!
ఆర్.దమయంతి.
ఈ కానుకనివ్వలేను గురించి Nithin గారి అభిప్రాయం:
07/18/2011 5:49 pm
మంచి కథ. బావుంది. కథనంలో అంతర్లీనమైన ఆలోచన ద్యోతకమవుతోంది. ప్రత్యేకించి కొన్ని వాక్యాల్లోని గాఢత హృదయానికి హత్తుకుంటుంది. ఆసాంతం ఓపిగ్గా చదివిన వారికి ఒక్క వాక్యమైనా వేధించక మానదు!
-నితిన్
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
07/10/2011 9:48 pm
నిజమే, బాల్యం నాటి కాలం ఓ అద్భుతం. సప్త వర్ణాల ఇద్రచాపం.
అక్ష రాలను పూలతో కలిపి వర్ణించ డం హృద్యంగా వుంది. థాంక్యూ జోగారావ్ గారూ!థాంక్యూ!!
అభివందనలు.
ఆర్.దమయంతి.
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
07/06/2011 9:25 pm
బాగా గుర్తు చేసారు. థాంక్యూ!
నమస్సుల తో-
ఆర్.దమయంతి.
నీళ్ళు కాచే పనిపిల్ల గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/05/2011 1:39 am
‘వీపున ఉప్పాటాడుతాయి పొద్దుటి చలిగాలులు..’చుట్టుకుంది గుండెని!
ఆర్.దమయంతి.
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి -ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/04/2011 9:01 pm
చాలా థాంక్స్ సుబ్రహ్మమణ్యం గారూ!
-ఆర్.దమయంతి.
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
07/04/2011 2:43 am
యశస్వి గారూ,నమస్తే!
జయప్రభ గారి వాన ముచ్చట గురించి మీరిక్కడ ప్ర స్తావించడం చాలా మురిపెంగా వుంది. అందరూ చదివి ఆనందించే విధంగా రాసి పంపిన మీకునూ నా అభినందనలు!
కృతజ్ణతలతో –
ఆర్.దమయంతి.
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
07/02/2011 7:39 pm
పాణి!
మీ అభిమానానికి చాలా చాలా థాంక్సండి. తప్పకుండా మంచి కధలు రాయడానికి కృషి చేస్తాను.
మోహన గారికి, నమస్తే.
వర్షాన్ని వసంతంగా ఎంత బాగా చెప్పారు! నేను తప్పకుండా మీ పద్యాలు చదువుతాను.
నా అక్షరాల వాన జల్లు నచ్చినందుకు మనఃపూర్వక కృతజ్ణ తలు తెలియజేసుకుంటూ-
ఆర్.దమయంతి.
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
07/02/2011 8:47 am
ఉల్లమును జల్లు మనిపించే పాత జ్ఞాపకాలు అతి ఉల్లాసముగా ఉన్నాయి. వాన కూడ ఒక వసంతకాలములాటిదే. అందుకే వానాకాలాన్ని నీరామని అంటారు. మీ వ్యాసం బాగుంది. నేను కూడ ఇలాటి భావాలే కొన్ని eemaata.com/em/category/library/satakamdasaurabhamu/">ఇక్కడ 8 నుండి 11 పద్యాలలో తెలిపి ఉన్నాను. గ్రీష్మాతపతాపాన్ని చల్లార్చే వర్షపు చినుకుల్లా మీ వాన జల్లు ఆనందపరిచింది, కృతజ్ఞతలు.
విధేయుడు – మోహన
జ్ఞాపకాల తోటలో వాన పూల జల్లు! గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
07/01/2011 8:42 pm
మీరూ రాయొచ్చు కదా!
*
కొంత మంది మాత్రమే మీలా హృదయ స్పందనని తెలియచేయగలరు.
రాజేష్ గారు! ధన్యవాదాలు. మీ ఇంటి పేరు భలే నచ్చింది నాకు.
అవునూ!మీరూ మీ వాన జ్ణాపకాన్ని ఇక్కడ మా అందరితో పంచుకోవచ్చు కదా!వెనకాడకండి.రాయడానికి ప్రయత్నించండి.
కృతజ్ణతలతో-
ఆర్.దమయంతి.
పాఠకులకు సూచనలు గురించి Dr.Vunnava Satyam గారి అభిప్రాయం:
06/28/2011 5:09 am
I am feeling highly relaxed by reading the stories in eemaata.
I am thankful to you sir.
Satyam.
ప్రపంచ సాహిత్యం – ప్రజాస్వామ్యీకరణం: రెండో సారి! గురించి r.damayanthi గారి అభిప్రాయం:
06/28/2011 1:01 am
చర్చించ దగిన అంశం
**
ఎడిటర్ గారికి, నమస్తే!
ముందుగా మీకు అభినందనలు! గూగుల్ కంపెనీ వారు విజ్ఞాన సాహిత్యం డిజిటైజ్ చేయడం గురించి అంతా చదివాక నాకొక కథ గుర్తుకొస్తోంది (చెప్పమంటే చెబుతా తర్వాత). గూగుల్ తలపెట్టిన ప్రయత్నం మంచిదే. కాకపోతే ఆశయం ‘ఆర్థికమైంది.’ అందుకే అంటారు – అక్షరం ఎప్పుడైతే వ్యాపారం అవుతుందో ..అప్పుడక్కడ – ఆదర్శం కరువవుతుంది, కనుమరుగవుతుందీ అని! ఆశయం లేని ఎంత గొప్ప ప్రయత్నమైనా నిష్ప్రయోజనమే!
ఇక అనాధ గ్రంధాల విషయాని కొస్తే వాటికొక కొత్త రూపునిచ్చి వెలుగులోకి తేవడం కూడా ఒక సంచలనాత్మకమైన ఆలోచనే. (అమ్ముకోవడాన్ని మినహాయిస్తే) అందరూ అభినందించ దగినదే. ఎటొచ్చీ..’ పేరు నీది. వూరు నాదీ’ అనే ఒడంబడిక కూడా వుండి వుంటే బావుండే దేమో! మీరన్నట్టు గూగుల్ కి ‘వ్యాపార ప్రకటనల రంధి ‘ లేకుండా వుండి వుంటే..ఫలితం అద్భుత రీతిలో కొన సాగి వుండేదేమో! హార్దికం కాస్తా ఆర్ధికమవ్వటం తో వొచ్చిన తంటా ఇదంతా! ప్రస్తుత ప్రపంచం మొత్తం – చెట్టు తో కాదు ‘విత్తు’ తో నడుస్తోంది. ఇలా మాట్లాడుతూ వుంటే – గాంధీ గారు గుర్తొస్తున్నారు. ‘ నైతిక బాధ్యత లేని ఎంత గొప్ప వ్యాపారమైనా అది సమాజానికి హానికరం’ అన్న ఆయన మాటలూ చప్పున స్ఫురణకొస్తున్నాయి. ‘అనాధ గ్రంధాలు’ ప్రచురించి అమ్ముకోవడం కూడా చాలా బాధాకరమైన విషయమే అయినా – ఎవరు బాధ పడాలనేది పెద్ద ప్రశ్న!
ఈ గూగుల్ అంశం ఎంత ఆసక్తికరంగా వుందంటె- (మీరు ఇచ్చిన వివరణ చదివాక) ప్రపంచం అంతా కలసి బాహాటంగా చర్చించుకోవలసిన (ఓపెన్ డిస్కషన్) అవసరం ఎంతైనా వుందని నా అభిప్రాయం.
-ఆర్.దమయంతి.
నల్లతోలు: కథ నచ్చిన కారణం గురించి subramanyam.Ravuluri గారి అభిప్రాయం:
05/30/2011 9:24 am
I read this story 50 years ago. The review posted by Sri.K.V.Giridhar Rao gaaru is excellent. Thanks to eemaata. May I request you to publish the story “family portrait” (Telugu version) which is one among the several wonderful Telugu stories translated in to English by Sri.Vadrevu Patanjali gaaru.
Subramanyam.R
పలుకుబడి: సంఖ్యా పదాలు – 1 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
05/16/2011 10:13 am
చంద్రమోహన్ గారు:
1. తమిళంలో విశేషణంగా వాడేది నేను రెండో ధాతువుగా వివరించిన ఒర్/ఓర్; ఒఱ్/ఓఱ్ కాదు.
2. నాగమురళి గారు వివరించినట్టు టముకు, డప్పు, ఠవళించు, ఠేవ వంటివి ధ్వన్యనుకరణాలుగానో, వర్ణవ్యత్యయంగానో వివరించవచ్చు. దీని గురించి వివరంగా ఇంకో వ్యాసభాగంలో చర్చిద్దాం.
శ్రీనివాస్ గారు:
ఆయిరం, సావిరం రెండూ సంస్కృత తద్భవాలే. సహస్ర పదం ప్రాకృతం లో సాయిరంగా, ఆపై కన్నడ, తమిళాలలో సావిర గానూ, ఆయిరంగానూ మార్పు చెందింది.
మాధుర్యానికి మరో పేరు: ఏ. ఎం. రాజా గురించి Sreenivas Paruchuri గారి అభిప్రాయం:
05/02/2011 10:10 am
భావనారాయణగారు,
Thanks for your kind words! Yes, you are correct that “Manathan Maravillai” is the Tamil version of Telugu గుండమ్మ కథ. We shall try to share some more rare; esp. non-film/AIR numbers of A.M. Raja in near future on eemaaTa.
Regards,
Sreenivas
పురూరవ: శ్రవ్య నాటిక గురించి nitin గారి అభిప్రాయం:
04/14/2011 1:22 pm
సమాధానం ఇచ్చినందుకు సంతోషం. నిజంగా ఆడియోలో ఏ లోపమూ లేకపోతే మరో విధంగా ప్రయత్నించి చూస్తాను. నాకు ఈ కంప్యూటర్ గురించి పెద్దగా అవగాహన లేదు. శారదా శ్రీనివాసన్ గారి ‘జ్ఞాపకాలు’ పీడీఎఫ్ రూపంలో అందించినందుకు ఆనందిస్తున్నాను. ఇందుకు మీకు మనః పూర్వకంగా కృతజ్ఞతలు తెలియజేసుకుంటున్నాను.
-నితిన్.
పురూరవ: శ్రవ్య నాటిక గురించి Nithin గారి అభిప్రాయం:
04/09/2011 10:26 am
ఈ నాటకాన్ని వినాలని ఎంతో తహతహ చెందాను. దురదృష్టం. ఆడియోలో ఏదో లోపం ఉన్నట్లు ఉంది. వినే భాగ్యం లేకపోయింది. చలం ఊహల్లో ఊర్వశి అందాన్ని తనివితీరా ఆస్వాదించాం. శారదా శ్రీనివాస్ గొంతులో ప్రాణం పోసుకున్న ఆ ఇంద్రలోకపు ఒయ్యారి మధురస్వరం ఎట్లా ఉంటుందో వినలేకపోతున్నాం. దయచేసి ఎవరి దగ్గరేనా ఈ శ్రవ్య నాటకం తాలూకా ఒరిజినల్ ఆడియో ఉంటే గనుక నా మెయిల్‌కి పంపండి. వారికి సర్వదా కృతజ్ఞుడిని. ఈ వ్యాసంలో మరో లోపం ఏమిటంటే, శారద శ్రీనివాసన్ గురించి ఆంధ్రజ్యోతిలో వచ్చిన జ్ఞాపకాల లింకు ఎక్కడో ఎగిరిపోయింది. ఒకసారి సరిచూడండి. నేనింతకు ముందు శారద గారిది ఏదో నాటకం విన్నాను. సరిగా జ్ఞాపకం లేదు కానీ ఆ మధురమైన పాట మటుకు నా గుండెల్లో మారుమ్రోగుతూనే వుంది. ఆమెను ఒకసారి కలవాలని కోరుకుంటున్నాను.
-నితిన్.
mail: nitin@annabattula@gmail.com
[మేము ప్రయత్నించాం. ఆడియోలో ఏ లోపమూ లేదు. దయచేసి మీ సెట్టింగ్స్ ఒక్కసారి చెక్ చేసుకోండి. ఆంధ్రజ్యోతి లింక్ స్థానే పీ.డీ.ఎఫ్ లింక్ ఇచ్చాము.- సం.]
పలుకుబడి: ముందుమాట గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
04/07/2011 7:03 am
సురేష్ గారూ, నమస్తే.
మీరు చేస్తున్న మంచి ప్రయత్నం ఈ ‘పలుకుబడి.’
అభినందనలు.
కొన్ని పదాల పట్ల మాలాంటి వారికి కలిగే కొన్ని సందేహాలకు ఈ శీర్షికలోనే సమాధానాలు కూడా ఇస్తే బావుంటుందేమోనని అనుకుంటున్నాను.
చదవంగానే, తేలికగా అర్ధమైతే ఇంకా బావుంటుందని నా అభిప్రాయం.
శుభాకాంక్షలతో-
ఆర్.దమయంతి.
ఈమాట ప్రచురణలో చిన్న మార్పు గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
04/03/2011 9:07 pm
శుభాకాంక్షలు
గౌరవనీయులైన సంపాదకులకు, సంపాదక వర్గానికి, ఈమాట రచయితలకు, పాఠకులకు నా ఉగాది శుభాకాంక్షలు!
శుభాభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
పలుకుబడి: ముందుమాట గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
04/01/2011 11:29 am
బ్రహ్మానందం గారు,
మీ అభిప్రాయానికి కృతజ్ఞతలు. ఈ వ్యాసంలోని ఆరో వాక్యంలోనే “పదాల వ్యుత్పత్తి తెలిపే నిరుక్తాన్ని ఆరు వేదాంగాలలో ఒకటిగా పేర్కొన్నారు” అని చెప్పాను. విడమరచి చెప్పాలంటే “పదాల వ్యుత్పత్తిని తెలిపే శాస్త్రాన్ని నిరుక్తం అని మన ప్రాచీనులు పిలుచుకున్నారు. దీన్ని ఆరు వేదాంగాలలో ఒకటిగా పేర్కొన్నారు.”
వ్యాసాల పఠనీయత (readability) పెంచడానికి, ఇకపై మరింత వివరంగా రాయడానికి ప్రయత్నిస్తాను.
సురేశ్.
పలుకుబడి: ముందుమాట గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
04/01/2011 11:05 am
శ్రీనివాస్ గారు,
మీరు చెప్పింది నిజమే. “ఆర్యులు” అని లూజ్ గా అనువాదం చెయ్యకుండా ఉండాల్సింది. “స్వభాషానురూపాన్ — తమ సొంత భాషలో (అంటే సంస్కృతంలో)” అన్న పదబంధం చదివినప్పుడు తెలియకుండానే ఆర్యులు అని మనసులో అనుకొన్నానేమో, అందుకే అనువాదంలో ఆర్యులు అని వచ్చి పడింది.
మొదటి వాక్యానికి టీక:
తత్ = ఆ; యథా = ఏ విధంగానైతే; ద్రావిడభాషాయాం = ద్రావిడ భాషలో; ఏవ తావత్ = ఆ విధంగానే; వ్యంజనాంత = హలంతమైన (వ్యంజన=హల్లు); భాషాపదేషు = భాషాపదాలయందు; స్వరాంత = అజంత (స్వర=అచ్చు); విభక్తి స్త్రీప్రత్యయాది = విభక్తి ప్రత్యయాలను, స్త్రీ ప్రత్యయాలను; కల్పనాభిః = కల్పించి, జతచేర్చి; స్వభాషానురూపాన్ = (తమ) సొంత భాషలో; అర్థాన్ = అర్థములను; ప్రతిపాద్యమానాః = ప్రతిపాదించే వారు; దృశ్యంతే = కనబడతారు.
తాత్పర్యం: ద్రావిడ భాషలో హలంత పదాలకు అచ్చుతో అంతమయ్యే విభక్తి ప్రత్యయాలను, స్త్రీ ప్రత్యయాలను కల్పించి, తమ సొంత భాషలో అర్థాలను ప్రతిపాందించే వారు కనబడతారు.
కుమారిల భట్ట రాసిన పై వాక్యం ప్రసిద్ధి పొందడానికి ఇంకో కారణం కూడ ఉంది. శిథిలమైన తాళపత్రాలను తప్పుగా చదవడంతో, 19వ శతాబ్ధపు భాషావేత్తలు ఈ వాక్యాన్ని “తదాంధ్ర ద్రావిడభాషాయం …” అని చదివి “ఆంధ్ర, ద్రావిడ భాష(ల)లో …” అన్న అర్థాన్ని చెప్పుకున్నారు. “A comparative grammar of the Dravidian or South-Indian family of languages” లో Robert Caldwell ఈ వాక్యం ఆధారంగా ఆంధ్ర శబ్దం గురించి రాస్తూ ఇలా అన్నారు:
“Telugu is called Andhra by Sanskrit writers. […]. It occupies the first place — not kalinga or Trilinga — in the compound term Andhra Dravida bhasha by Kumaila Bhatta […], designated what he appears to have supposed to be one language spoken by the Dravidians.”
అంతకు ముందు Dr. Burnell కుమారిల భట్ట వాక్యాన్ని ఉటంకిస్తూ ఒక వ్యాసంలో ఇలా అన్నారు: “The vauge term by which the Tamil language is mentioned (by KumArila), Andhra-Dravida-bhasha, is remarkable, as it indicates that a systematic study of the Dravidian languages can hardly have begun in the eighth century”
ఒక ప్రముఖ చర్చకు పునఃపరిచయం గురించి yaddanapudi kameswari గారి అభిప్రాయం:
03/22/2011 1:22 pm
నేను ఒక సాహిత్య విద్యార్థిని. 1984లొ ,అమృతం కురిసిన రాత్రి-వాక్యలయ భావపోషణ అన్న అంశంపై ఎంఫిల్ కేంద్రవిశ్వవిద్యాలయం నుండి పొందాను. ఆధునిక కవిత్వంలో ‘నేను’ అనే అంశంపై 1990 లో అదే విశ్వవిద్యాలయం నుండి పి.హెచ్.డి చేశాను. నావద్ద ఈ చర్చకు సంబంధించి నేను రాసినవి, మంచి వ్యాసాలు, మీ సందేహాలను తీర్చగలవి ఉన్నాయి. నాఅచ్చైన పుస్తకాల నుండి మీకు ఎలా పంపాలో నాకు తెలియటం లేదు. ముఖ్యంగా వచన కవిత్వంలో పాదవిభజనకు సంబంధించి నా గమనింపులు కొన్ని ఉన్నాయి. నా లాప్‌టాప్ లో కీమాన్, ఐలీప్ ఉన్నాయి. వీటిని ఉపయోగించి ఆ వ్యాసాలను పంపటం సాధ్యమేనా?
పద్యం అనే మాట ను నేను కవితలోని స్టాంజాగా స్వీకరించాను. కవితలో కొన్ని పద్యాలు ఉండటంలో ఎవరికీ అభ్యంతరం ఉండదనుకుంటాను. పాదవిభజన సాధారణంగా భావ విశ్రాంతిని అనుసరించి ఉండటం నేను గమనించాను. ఇక ఒక పాదాన్నో, మాటనో, పునరావృతం చేసి, హైఫన్ ను ఉపయోగించి, లేక ఒకేపదాన్ని ఒకపాదంగా చేసి , కవులు తాము చూపదలచుకొన్నప్రభావాన్ని చూపుతున్నారు. బైరాగి ‘నాక్కొంచం నమ్మకమివ్వు లో హైఫన్ను ఉపయోగించుకొన్నాడు ఆ కాలంలోనే. ఇక కవిత్వంలో శబ్దం నిశ్శబ్దం అనే వ్యాసంలో నేను వచనకవి వాడుతున్న ఎన్నో సాంకేతిక విన్యాసాలను చర్చించాను. ఆ వ్యాసాన్ని మీకు ఎలా పంపాలో నాకు తెలియటంలేదు. వ్యాసంలో అయితే ఒక్కొక్కొక్క విషయం క్రమపద్ధతిలో ఉంటుంది.
డా.వై. కామేశ్వరి.
[ఒకసారి ప్రచురితమైన సమకాలీన రచనలకు సామాన్యంగా ఈమాటలో స్థానం లేదు, కొన్ని కొన్ని ప్రత్యేక సమయాలలో తప్ప. మీ వ్యాసాలను eemaata.com/forums/">ఈమాట చర్చావేదికలో పంచుకోండి. ఈ విషయంలో మీకు సహాయం కావాలంటే eemaata.com">editors@eemaata.com చిరునామావద్ద మాతో సంప్రదించండి … సం.]
సిరుల సంక్రాంతి గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/13/2011 6:32 am
అరుణ్ చంద్ర గారూ,
మీ వూరి జ్ఞాపకాలు బాగున్నాయి, చెబుతూంటే.
మనమెంత దూరం వెళ్ళినా, వున్న వూరు, కన్నవారు అంతరాన వుంటూనే వుంటారు. సహజమే.
మీకునూ నా కృతజ్ఞతలు.
ఆర్.దమయంతి.
నిరాశకై ఆశపడుతూ… గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/11/2011 9:45 pm
నమస్కారమండి, సురేశ్ కొలిచాల గారూ!
గుర్తుతెచ్చిన గీతాలకు కృతజ్ఞతలు.
అభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి
నిరాశకై ఆశపడుతూ… గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
03/11/2011 10:01 am
“కెందామరలు”, చెలిమిమీర” అంటే సరిపోయేదెమో!
నాకు గుర్తుకు వచ్చిన రెండు పాటలు “తెలవారదేమో స్వామి (మక్కువ మీరగ … చెలువము నేలగ)”, “చిరుగాలే వింజామర, చిట్టిపాపే కెందామర” (సీతారామశాస్త్రి కాదు).
నిరాశకై ఆశపడుతూ… గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/11/2011 6:46 am
శ్రీనివాస్ గారు, థాంక్సండి.
ఏమిటా రెండు పాటలు? తెల్సుకోవచ్చా?
కృతజ్ఞతలతో-
ఆర్.దమయంతి.
నిరాశకై ఆశపడుతూ… గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/09/2011 9:45 pm
రమ గారికి,
నమస్తే.
మీ విమర్శ బావుందండి. మీరన్నట్టు మార్చాలనుకున్నా, కానీ కుదరలేదు.
‘అరిగిపోయిన’ అని అన్నారు మీరొక చోట. కాదండి. ‘కరిగిపోయిన’ కరెక్టేమో! అని అనుకుంటున్నా.
కృతజ్ఞతలతో-
ఆర్.దమయంతి.
మూడు లాంతర్లు – 2 గురించి Madhav గారి అభిప్రాయం:
03/03/2011 10:33 am
[రచయిత ప్రస్తావించిన eemaata.com/em/issues/200001/736.html">మాలిఖ – వెల్చేరు నారాయణరావు వ్యాసం – ఈమాట జనవరి 2000 సంచికలో ప్రచురించబడింది – సం.]
ఈమాట ప్రచురణలో చిన్న మార్పు గురించి ఆర్.దమయంతి గారి అభిప్రాయం:
03/02/2011 1:20 am
గౌరవనీయులైన సంపాదకులకు, నమస్తే!
ముందుగా మీకు నా కృతజ్ఞతలు తెలియచేసుకుంటున్నా. ఈమాట లో ‘మధ్యంతర రచనలకు’ స్థానాన్ని కల్పిస్తున్న వైనం బాగుంది. అలాగే- నెలకో, రెణ్నెల్లకో, ఒక చిన్న నవల కానీ, ఒక పెద్ద కథకు కానీ వీలు కల్పిస్తే మరింత బాగుంటుందనుకుంటున్నా.(చిన్న చిన్న ఇమేజెస్ తో).
అదే విధంగా, ఈ రెండు నెలల వ్యవధిలో వచ్చే – మన తెలుగు పండగలకు సంబంధించిన ప్రత్యేక వ్యాసాలు, ప్రముఖులు పొందే ప్రతిష్టాత్మకమైన పురస్కారాల విశేషాలు,ఇంకా..తెలుగు సాహితీ వన వృక్షాలను వీడి వెళ్తూ… పరిమళాలను వెదజల్లి పోయేవారిని సంస్మరించుకునే వీలూ కల్పిస్తే మరింతగా బావుండొచ్చేమోనని ఒక చిన్న ఊహ. ..అంతే.
(ఈమాటలో- ముళ్ళపూడి గారి మంచిని, మల్లెపూల సాహిత్య సేవని చదవాలనుంది.)
శుభాభివందనాలతో-
ఆర్.దమయంతి.
[మీ అభిమానానికి కృతజ్ఞతలు. పెద్ద కథలకు ఈమాటలో ఎప్పుడూ చోటు ఉంది. నవలా సాహిత్యాన్ని ప్రోత్సహించాలని మాకూ ఎంతగానో ఉంది. కానీ సమీక్ష కోసం, నవల మొత్తం ఒకేసారి పంపమనడం, రచయితలకు కుదిరే పని కాదు. అలా అని, సమీక్ష ఏమీ లేకుండా ప్రచురించలేము కూడాను. నవలను సమీక్షించే పద్ధతిపై ఒక అవగాహనకు రాగానే తెలియజేస్తాము.
ఇకపోతే, గత రెండేళ్ళుగా కొంతలో కొంతగా నిన్నటి ప్రముఖులనూ, వారి సాహిత్యాన్ని పునఃపరిచయం చేసే ప్రయత్నం చేశాం. అయితే, ఏదో ఒక సందర్భం వస్తేనే కాకుండా, కేవలం ఒక స్మరణ గానే కాకుండా, మన సాహిత్యాన్ని విశ్లేషణాత్మకంగా పరిశీలిస్తూ, మంచి చెడ్డలు ఎంచి చూస్తూ చేసే విమర్శనాత్మక రచనల కోసం ఈమాట ఎప్పుడూ ఎదురుచూస్తూనే ఉంటుంది. ఈ సాహిత్య పునర్మూల్యాంకనం గురించిన కృషి ఈమాట ప్రయత్నాల్లో ఎప్పుడూ ఒక ముఖ్యభాగమే. ఈమాట రచయితలు అందుకు మరింతగా సహకరిస్తే ఈ ప్రయత్నం సఫలమవుతుంది – సం.]
ఒక ప్రముఖ చర్చకు పునఃపరిచయం గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
02/14/2011 1:29 am
ధన్యవాదాలు
*
శ్రీ మోహన,
శ్రీ యదుకుల భూషణ్ గారికి,
నమస్తే.
ముందుగా మీ ఇరువురికీ నా మనఃపూర్వక ధన్యవాదాలు తెలుపుకుంటున్నా.
మోహన గారూ!
మీరు అన్నదీ నిజమే. వచన రచనలో ఒక మూడ్, ఆ నీడల ప్రభావం కవిత మీద జీరాడుతూ వుంటాయి.
యదుకుల భూషణ్ గారూ! మీ ప్రశంస నాకొక బహుమతి లాంటిది.అంతే కాదు, బహు స్ఫూర్తిదాయకం కూడా!
కృతజ్ఞతాభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
ఒక ప్రముఖ చర్చకు పునఃపరిచయం గురించి తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్ గారి అభిప్రాయం:
02/13/2011 10:14 am
ఒక పుష్కర కాలంలో ఈ మాటలో వచ్చిన అందమైన అభిప్రాయాల జాబితా ఒకటి తయారు చేస్తే అందులో దమయంతి గారి పేరు అగ్ర భాగాన ఉంటుంది అనడంలో సందేహం లేదు. జాగ్రత్తగా పరిష్కరించి విడిగా ప్రచురించినా ఈ అభిప్రాయం నిలబడుతుంది, దమయంతి గారి భావుకత్వానికి ఎత్తిన పతాకగా రెప రెప లాడుతూ. eemaata.com/em/issues/200401/216.html" rel="nofollow">కొత్త కవులకు కొన్ని సంగతులు చెప్పే ప్రయత్నం నేనైతే చేశాను. గతంలో అదే పేరుతో మరొక వ్యాసం ఈ సంచికల్లో (నవంబర్ 2002 )ఉండేది , అది సాంకేతిక కారణాల వల్ల మరుగున పడినా దాని మీద వేడి వాడి చర్చ జరిగింది. అదీ సంగతి.
తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్.
సిరుల సంక్రాంతి గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
02/11/2011 11:03 pm
థాంక్సోయి, వెంకటలక్ష్మీ.
అప్పట్లో, నాకు తెలీకుండ నన్ను చూసేవారిలో మీరూ వున్నారని, ఇప్పుడే తెలిసింది. చాలా సంతోషమేసింది కూడా. (మీరింతగా చెబుతున్నా, సారీ, మీరెవరో అస్సలు గుర్తుకు రావడం లేదండీ)ఎంత ధైర్యం మీకు? మీరందరూ నన్నలా పిల్చుకోడానికి? (హమ్మా!)
ఓకే. సిరుల సంక్రాంతి నచ్చినందుకు చాలా థాంక్స్.నిజమే నగరంలో ఆవు పేడ దొరకడం కష్టమే. గోశాలల అభివృధ్ధికి అందరం సహకరించాలి.
మీ లేఖని అందించిన ఈమాట వారికి ధన్యవాదాలు.
అభినందనలతో-
ఆర్.దమయంతి.
ఒక ప్రముఖ చర్చకు పునఃపరిచయం గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
02/11/2011 7:54 am
వచన కవిత్వానికీ ఒక సిలబస్ వుంటే బావుణ్ణు
***
గుండె , వొణికినప్పుడో, తొణికినప్పుడో
మనసు ముసురేసినప్పుడో,, మురిసిపోయినప్పుడొ..
కవిత్వం పుడుతుంది.
ఉప్పొంగిన హృదయానికి కవిత్వం – ఒక ఆహ్వానం. ఒక ఆశ్రమం. ఒక ఆశ్రయం.
ఆకాశమంత ఆవేశం – అరచేతిలో ముత్యంపూస లా మెరవడమే కవిత్వం.
ఎంత దాహార్తికైనా..గంగాళమెత్తి వొంపము కదా నీళ్ళని?
సాగర సౌందర్యాన్ని తిలకించాలనుకునే వారికి అలల ముద్రలే అందం. (సముద్రపు పోటు కాదు.)
వనమల్లా పూలున్నా,, మరువమేసి కట్టిన మల్లెఫూ దండే మురిపెం.
వజ్రం ఎంత విలువైనదే ఐనా..ఆభరణంలోనే దాని అందం.
కవిత్వమూ అంతే. దాని కున్న ఒకానొక దివ్యాకృతిలో రూపు దిద్దుకున్నప్పుడే, ఆ సౌందర్యం, గుండెల్ని రాజేస్తుంది
అక్షరాలెన్నున్నా..ఏర్చి కూర్చిన పద సంపద -కవితా సిరి అవుతుంది.’భావం ఒక పొంగు. అది భాషలోనె వొదిగి వుండు’ అనే చందాన..
భావ దర్పానికి భాషా పరిధి ఒక హోదానిస్తుంది అని నా నమ్మకం. కవి తన సృష్టిని అక్షరాలలో నింపి, మనముందు ఒక చిత్ర పటాన్నుంచుతాడు. అదోఅక్షరాల వర్ణ చిత్రం. కవితాక్షరాలలో నక్షత్రాలను మెరిపించడానికి, వెన్నెలను కురిపించడానికి ఒకే ఒక మార్గం. వ్యాకరణం -.ఐతే, దాని ఆవశ్యకత వచన కవిత్వంలో ఎంత అని మాత్రం చెప్పలేను. (నాకు తెలుగు వ్యాకరణం తెలిసి వుంటే, మంచి వచన కవిత్వం రాసి వుండేదాన్నని ఇప్పటికీ భావిస్తా.).
కారు ఓనర్ కి డ్రైవింగ్ తెలిసి వుండాలా?, అఖ్ఖర్లేదా?.. అన్నట్టె వుంటుంది. ఈ విషయం మీద చర్చించుకుంటే!
తెల్ల దారాలు పోసి నేత నేసే నేతగాడికి- రంగులపోగులు, కల్నేతల కూర్పులు, అంచులకు జరీ పోతలూ తెలిస్తే- ఆ కోక (వస్త్రం) ఎంత వన్నె తేరుతుందో. కవిత్వ లక్షణాలు, గుణాలు, విధానాలు, పరిధులు తెలియడం వల్ల, అక్షరాల నేతలో కవిత్వమూ సింగారాల ‘సీతా కోక’ అవుతుందని నా భావన. అది పద్యమో, గద్యమో, గీతమో, గేయమో, స్తోత్రమో, శతకమో, వచనమో, దేనికైనా ఒక స్పష్టతను తెచ్చిపెట్టే శక్తి ఈ సిలబస్ కి వుంటుంది అనేది నా ప్రగాఢ విశ్వాసం..
గాయకునికి సంగీతం తెలిసి వుంటె, ఆ గాత్రం ఎలా గాంధర్వమౌతుందో, అలాగే- కవిత్వంలో – లయల హొయలు, పాద విభజనలో భావ భంగిమలూ వుంటే కవితా శిల్పం కూడా అత్యంతద్భుతంగా వుంటుందని నా అభిప్రాయం.
పాటలెలా పాడాలో పాఠాలుగా చెబుతున్నారు. చూస్తున్నాం..
రచనలెలా చేయాలో సూచిస్తున్నారు. చదువుతున్నాం..
పద్యాలెలా రాయాలో వివరిస్తున్నారు. నేర్చుకుంటున్నాం.
అలాగే,’వచన కవితలెలా వుండాలో తెలిపే ఒక గైడెన్స్ కూడ వుంటే బావుణ్ణు’ అని నేనెన్నాళ్ళణ్ణుంచో చూస్తున్నా.
‘కవిత్వం’ అనే వస్తువుకి సంబంధించిన ఒక విలువైన సమాచారాన్నిస్తోంది ఈ చర్చ. ఏ సమాచారమైన సరే, అందుబాటులో వున్నప్పుడు తెలుసుకోవడం వల్ల తెలీని తనాన్ని తగ్గించుకోవచ్చేమో! కవిత్వం రాసే వారికి, ఆస్వాదించే వారికీ, ఈ చర్చ ఉపయోగకరంగా వుంటుంది అనడంలో ఎలాంటి సందేహం లేదు.
అందరికీ, అభివందనాలు.
ఆర్.దమయంతి.
నాకు నచ్చిన పద్యం: అశోకవనంలో సీత వర్ణన గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/30/2011 11:08 pm
‘సీత నెరుంగకుండ రఘుశేఖరుడర్థము గాడు పూర్తిగా’ అన్న వాక్యాలు మనన్సుని చలింపచేసాయి. వర్ణన చదువుతుంటే, సీతా దేవిని కళ్ళతో చూస్తున్నట్టే వుంది.
రామాయణం వున్నంత కాలమూ, విశ్వనాథుడూ వుంటారు.
అది రమణీయం.
ఇది చిరస్మరణీయం.
మీకు నచ్చిన పద్యం నాకూ ఎంతగానో నచ్చింది.మనసుకి హాయినిచ్చింది.
మీకూ, ఈమాట వారికి నా అభినందనలు.
కవి సామ్రాట్ కి నా సుమాంజలులు.
అభివందనములతో _
ఆర్.దమయంతి.
ఒక ప్రముఖ చర్చకు పునఃపరిచయం గురించి తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్. గారి అభిప్రాయం:
01/29/2011 7:34 am
ఈ విషయం మీద నేను చాలా చోట్ల చర్చించాను కాబట్టి చర్విత చర్వణం అవుతుంది అని చర్చలోకి ప్రవేశించ లేదు.
eemaata.com/em/issues/200201/509.html">కవిత్వ మీమాంస అన్న వ్యాసంలో రెండవ భాగం కవిత్వ మీమాంస అన్న శీర్షిక కింద నా ఆలోచనలు చూడగలరు.అలాగే ఈ సంభాషణలో మూడవ ప్రశ్నకు నేనిచ్చిన జవాబు కొంతవరకు ఈ విషయాన్ని తేటతెల్లం చేస్తుంది.
చేరా ఆచార్యుల గారి చర్చ గురించి నేను చాలా విన్నాను. కానీ, ఆ పుస్తకం సంపాదించి చదివినప్పుడు (1990 లలో) నాకు ఆశ్చర్యం కలిగించిన విషయం ‘vers libre ‘(free verse) గురించి వీరిద్దరూ పట్టించుకోక పోవడం. చారిత్రక నేపథ్యాన్ని విస్మరిస్తే చర్చలో పదును పోతుంది, ఎన్ని విలువైన విషయాలను ప్రస్తావించినా. సమస్య మూలాలను వదిలి అనేకానేక విషయాలు చర్చించడం వల్ల ప్రయోజనం శూన్యం. ఏది ఏమైనా ఈ చర్చ చరిత్రలో భాగమే కనుక తప్పక చదవ వలసిందే.
శుష్క వచనాన్ని, శుద్ధ కవిత్వాన్ని విడదీసేది భావనా శక్తి. వచనంలో మామూలు తర్కంతో బండి నడుస్తుంది.ఎక్కువ ఖాళీలు ఉండవు. పాఠకుని ఊహా శక్తికి మేత వేయడు రచయిత. దానికి భిన్నంగా కవి పాఠకుని భావనా శక్తిని పరీక్షిస్తాడు. కవిత్వంలో తర్కం లేదు అన్న వితండ వాదం చేయడం లేదు నేను. తర్కాన్ని మించిన భావనా బలం కవితకు ప్రాణం. దాన్ని పాఠకునిలో స్ఫురింప చేయడానికి పాదకల్పన అవసరమవుతుంది. పాదకల్పన కంద పద్యాల్లోనో ఆటవెలదిలోనో ఉన్నట్టు కాకుండా స్వేచ్చగా ఉంటుంది. పాఠకునికి కవి తాను చూసిన జగత్తును చూపి తద్వారా తాను పొందిన అనుభవాన్నిసూచించడానికి సాధనం పాదకల్పన. పాద కల్పన లేకుండా , వాక్యం తరువాత వచ్చే వాక్యం ఒక తర్క ధోరణిలో పడి పోతుంది. వాక్యాల మధ్య అన్వయం హేతుబుద్ధికి అందుతుంది. కవిత్వంలో వాక్యాల మధ్య అన్వయం
హేతుబుద్ధిని దాటిన భావనా శక్తికి సంబంధించినది.దాన్ని సాధించడానికి ఒక సాధనం పాద కల్పన.కవితకు ఒక క్రమం, నడకా,నిర్మాణం ఉన్నాయి మరి. అంతేకాదు,పాదకల్పన లేకుండా కవితలోని ఎత్తుగడ అర్థం కాదు.లయ అవగతం కాదు.
చివరికి చెప్పేదేమిటంటే వచనం రేఖీయం(linear). కవిత వృత్తం. అది ఎలాంటి వృత్తం? దాని గణితం జోలికి పోవడం అభిప్రాయాన్నిమించిన చర్చ.
ఈ విషయంలో ఇస్మాయిల్ గారి అభిప్రాయాన్ని తెలుసుకోవడం ఉపయోగిస్తుంది.
“ఆధునిక కవిత్వానికి వచన కవిత్వ మనే దౌర్భాగ్యపు పేరు ఎవరు పెట్టారో కాని,నిజమే ననుకొని శుష్క వచనం రాసేస్తున్నారు చాలామంది.వచనంలాగే కవిత్వానికి ఒక క్రమం, నడకా,నిర్మాణం అవసరం లేదని వీళ్ళ అభిప్రాయం.ఆ మాట కొస్తే,వచనానికి కూడా క్రమం, నిర్మాణం కావాలి కదా!మనం మాట్లాడే భాషే మన అనుభవాన్ని,ఆలోచనల్నీ క్రమబద్ధం చేసే ఉపకరణం.కవిత్వం జీవితానుభవాన్ని క్రమబద్ధం చెయ్యటమే కాదు, వాటి చాటునున్న అర్థవత్వ్తాన్ని కూడా ఆవిష్కరిస్తుంది.” (నిశ్శబ్దంలో నీ నవ్వులు, నా కవితా సంకలనానికి రాసిన ముందుమాట , భూషణీయం నుంచి.)
కామేశ్వర రావు గారూ ,
ఇప్పటికి మీ మొదటి ,మూడవ ప్రశ్నల కు సమాధానం వచ్చిందే అనుకొంటున్నాను. ఇక మిగిలింది రెండవ ప్రశ్న.
౨.
” అ.ఆ కవితలు పాదబద్ధమవ్వాలని కాని,
ఆ. పాదాలుగా విభజించిన వాటికి నిర్దిష్టమైన సూత్రాలు ఉంటయని/ఉండాలని కాని అనుకోవడం సమంజసమా?”
( అ. ఆ లు నావి , స్పష్టత కోసం )
‘vers libre ‘(free verse ) స్ఫూర్తితో ఆలోచిస్తే (ఆ )సమంజసం కాదు. కానీ, ‘vers libre ‘(free verse ) పాద కల్పనకు వ్యతిరేకం కాదు. ఫ్రెంచి కవులు బిర్ర బిగుసుకుపోయిన ఛందో నియమ నిబంధనలను అతిక్రమించి వాటిని పాటించడమే కవిత్వం కాదు వాటికి బయట కూడా కవిత్వం ఉంటుంది అని చెప్ప దలుచుకున్నారు. (మోహన గారి విలువైన అభిప్రాయం చూడండి పద్యం కూడా ఒక రకమైన వచనమే).ఈ స్ఫూర్తిని గ్రహించిన కవులు చాలా వరకు అన్ని భాషల్లోనూ వారికి తోచిన రీతిలో పాద కల్పన పాటించారు. జర్మన్ , రష్యన్ లో అంత్య ప్రాసలు వదులుకో లేదు అక్కడి కవులు.(ఈ విషయంలో ఈ నాటికీ రష్యన్లు అమెరికన్ లను ఎద్దేవా చేయడం నేను ప్రత్యక్షంగా చూసిన విషయం.) సారాంశం ఏమంటే ఈ స్ఫూర్తిని గ్రహించి, నీ భాషకు ఏది అందమో దాన్ని వదలకుండా కవిత్వ రచన చేయాలి.
ఇక మిగిలింది prose -poem . కవిత్వాన్ని బహువచనాల బారీ నుండి కాపాడడానికి పుట్టుకొచ్చింది అంటారు Robert Bly. శ్రీ శ్రీ కవిత్వం తీసుకోండి పతితులారా భ్రష్టులారా ..అన్నీ బహువచానాలే. రాజకీయ కవిత్వంలో ఇది తప్పదు. కానీ , ఇది కవిత్వానికి చేటు చేస్తుంది. మనం చూసేది ఒక్కొక్క వస్తువునే. వస్తు సముదాయాలను కాదు. ఈ ఎరుకతో రాసేది prose -poem ఇది కూడా ముందు ఫ్రెంచి కవులే సాధించి చూపారు. ఎక్కువ వివరాలకు Talking All Morning, పుస్తకంలో On Writing Prose Poems అన్న ఇంటర్ వ్యూ (1975 లో వచ్చింది.). అలాగే తొలినాటి ఫ్రెంచి కవుల కవితా సంగ్రహం సవిమర్శకంగా చదవాలి.
మన విమర్శకులకు పరభాషా సాంగత్యం లేక చాలా చేటు జరిగింది. పట్టు మని పది భాషల్లో వచ్చిన విమర్శలు చదవరు. అనువాదాల మీద శ్రద్ధ లేదు.చరిత్ర తెలుసుకోరు.ఆధునిక కవిత్వం దాని విమర్శ ఒక ప్రత్యేక విభాగం అన్న స్పృహే లేదు. పిండి కొద్దీ రొట్టె. శుష్క వాదాలు శూన్య హస్తాలు. ఇక జాలింతును; స్వస్తి.
తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్.
సిరుల సంక్రాంతి గురించి _R.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/26/2011 10:58 am
రావు గారూ, కిరణ్ గారూ! థాంక్సండి.
R.దమయంతి.
రచయితలకు సూచనలు గురించి పి రామచంద్ర రావ్ వైజాగ్ గారి అభిప్రాయం:
01/01/2011 2:03 pm
ఈమాట.కాం ప్రప్రథమంగా ఈ రోజే చూసాను. చిన్నచిన్న గేయాలు అవీ పంపాలంటే ఎలా పంపాలి? ఏ చిరునామాకి పంపాలి? దయచేసి తెలుప ప్రార్థన.
[పై శీర్షికలోనే చెప్పినట్లు RTSలో గానీ, unicode తెలుగులో గానీ type చేసిన రచనలు e-mail ద్వారా eemaata.com">submissions@eemaata.com అన్న చిరునామాకు పంపాలి… సం.]
పాఠకులకు సూచనలు గురించి Dr.Sudhakar.A. గారి అభిప్రాయం:
01/01/2011 9:35 am
It is true that Eemaata is a non commercial online magazine of high literary quality.
Unfortunately most ( telugu ) people who use internet are not aware of it’s existence
( as you note from the opinions page ).
Why not consider advertising Eemaata in local ( AndhraPradesh ) news papers for the benefit of majority of telugu people?
with best wishes to all the staff of Eemaata
S.A. from UK.
జయప్రభశబ్ద కవిత్వం గురించి అనురాగ్ శర్మ గారి అభిప్రాయం:
12/10/2010 1:56 pm
“ఈ వ్యాసం రాసి ఇన్నేళ్ళు గడిచినా దీనిమీద నేను ప్రతిస్పందించే దాకా ఒక్క అభిప్రాయం కూడా లేదంటేనే ఈయన మాటలకి పాఠకులు ఏపాటి విలువనిచ్చారో అర్ధమౌతూంది మరి.”
రమ గారు
పాఠకుల అభిప్రాయాలా రచన ఘనతను నిరూపించేవి ?? ఇదెక్కడి వితండ వాదం ??
గతంలో ఈ మాట అతిథి పుస్తకాలను వాడేది.మే 2006 నుండి మనం వాడుతున్న “పాఠకుల అభిప్రాయాలు” (ఈ మాట సంపాదకుల మాటల్లో చెప్పాలంటే -“ప్రతి రచన గురించీ మీ అభిప్రాయం అదే పేజీలో తెలుగులో కూడా తెలియచేయగలిగే సౌకర్యం.) అందుబాటులోకి వచ్చింది. పాత అభిప్రాయాలకు సంపాదకులు లింకు ఇచ్చారేమో నాకు తెలియదు. ఈ సంచికలోని వ్యాసాలు సాంకేతిక కారణాల వల్ల చాలా కాలం అందుబాటులో లేవు అన్న విషయం పక్కన పెడితే, “జయప్రభ శబ్ద కవిత్వం” వచ్చిన సంచిక పై పాఠకుల అభిప్రాయాల లింకు, ఆసక్తి గల పాఠకుల కోసం పాత అతిథి పుస్తకాలకు లింకు ఇస్తున్నాను.
మీరు కొనియాడే eemaata.com/em/issues/199909/850.html">జయప్రభ గారి వ్యాసం మీద గత పదకొండేళ్ళలో ఒక్క వ్యాఖ్యయినా లేదు. ఆ వ్యాసానికి పాఠకులు విలువ నివ్వలేదనా?? లేదా ఇది మగ దురహంకారుల కుట్రలో భాగమా?
అదిగాదు ఆలోచించే తీరు, అప్పటి అభిప్రాయాలు వచ్చిన పేజీలు ఎక్కడో ఉండి ఉంటాయి, వాటిని వెతికి పట్టుకోవాలి, అంతే.
అనురాగ్ శర్మ
రచయితలకు సూచనలు గురించి కందర్ప కృష్ణ మోహన్ గారి అభిప్రాయం:
11/02/2010 12:50 pm
ఈ మాటకు నమస్సులు
రచనలు పంపవలసిన ఈ మెయిల్ అడ్రస్ కనిపించట్లేదు
దయచేసి తెలుపగలరు
కందర్ప కృష్ణ మోహన్
(submissions (AT) eemaata.com, పై వ్యాసంలో రచనలు పంపే పద్ధతి హెడ్డింగ్ కింది మొదటి బులెట్, మొదటి లైన్ చూడండి. – సం.)
అనాథ ప్రేత సంస్కారాత్‌… గురించి anitha.yeluri గారి అభిప్రాయం:
10/21/2010 4:49 am
అవును ఈ కధ చాలా మార్పు తెస్తున్నది. మనుషులు ఒక ఆదెయ్యలా, ఒక హనుమంతులా ఉండాలి. అప్పుడు సీతారామయ్యలు ఉండరు. మారాలి మన సొసైటీ. ఎప్పుడో ఆ చేంజ్ వస్తుందని ఆశించాలి. ఇలాంటి కథలు రాసే వేలూరి వారికి నా నమస్కారం. Thank you.
కళాపూర్ణోదయం -8: మణిహారం గురించి Aditya Bhagavan Dhulipala గారి అభిప్రాయం:
10/06/2010 12:22 am
హమ్మయ్య మొత్తానికి కళాపూర్ణోదయం చదివేసాను. చిన్నప్పుడు పెట్టెలు సద్దుతూ ఉంటే నాన్న కి కనిపించి బయటికి తీసిన గుర్తు.
చదవడానికి ప్రయత్నించిన నా చిన్న బుర్రకి అప్పట్లో ఎక్కలేదనుకుంటా! ఇప్పుడు చదివిన వెంటనే నాన్నకి ఫోన్ చేసి కూడా చెప్పా…కళాపూర్ణోదయం చదివానని!
Once again thanks to eemaata!!
ఆదిత్య భగవాన్ ధూళిపాళ
గోరువంకలు గురించి desikachary గారి అభిప్రాయం:
09/02/2010 12:47 am
This is the worst metrical poetry I have come across. After discounting the obvious transcriptor’s (spelling) mistakes, the remaining (apparently original) text contains many grammatical errors, departures from accepted prosody rules (gana,yati doshamulu), lack of transparency, useless words thrown in to satisfy yati and praasas, and incoherent thoughts.
(The transcription errors or far few if any, that we are certain of. As mentioned in Raa.Raa’s article, Visalandhra did a ridiculously sloppy job of publishing Tilak’s works. There are innumerable typos in these books. Since these books are published posthumously we have no way of knowing what the poet intended. Secondly, only some one who is a scholar of both Meter and Tilak is qualified to correct the errors. Hence, his works are republished in eemaata, exactly as they appeared in the books. – Ed.]
నువ్వు గురించి soujanya గారి అభిప్రాయం:
07/20/2010 1:03 am
చాలా బాగా రాసారు. నిజమే అతని సాన్నిహిత్యం కంటే కూడా ఎదురుచూపే మధురం మధురాతిమధురం……..!!!
ఊరి చివర – అఫ్సర్ కవితల సంకలనం గురించి విప్లవ్ గారి అభిప్రాయం:
07/14/2010 11:54 am
“ముప్పై వేల మైళ్ళ దూరంలో ఉన్న ఇంటికీ ..” – చాకిరేవు ఉపేంద్ర
ఇది మరీ ఎక్కువేమో!? Its more like 8 to 10 thousand miles to India from USA (depending on where you begin your trip).
Earth circumference along equator (greater of the two compared to through poles), is 24,959.82 miles. And we refer to india, half way across the world :).
Just a trivia along the చాకిరేవు!. I love the nick name, I love to bring some of my laundry as well, especially if I dont have to air it myself :).
By the way, a couple of parting comments won’t do much damage to this thread perhaps:
eemaata has progressed — no, let me strike that — and say, it has been “democratized” in its comments section. If there is an accompanying blog or a facebook page for eemaata, it would certainly bring more creative juices. Suresh, you ought to think about that.
I was a bit surprised by Rama Rao gari initial comments – too quick, he would agree perhaps.
While I was not a bit, by Lyla gari issue —
She must love,
“We have lingered in the chambers of the sea
By sea-girls wreathed with seaweed red and brown
Till human voices wake us, and we drown.”
The question is, does she walk away from … the reality!?
“”Visions! omens! hallucinations! miracles! ecstasies! gone down the American river!
Dreams! adorations! illuminations! religions! the whole boatload of sensitive bullshit! …
in my dreams you walk dripping from a sea-journey on the highway across America in tears to the door of my cottage in the Western night ”
Are there not, tears in the western night?
I have complaints on Afsar’s poetry as well, but not in the same league.
-v-
ఊరి చివర – అఫ్సర్ కవితల సంకలనం గురించి bollojubaba గారి అభిప్రాయం:
07/10/2010 12:52 pm
నేను ఉష గారి అభిప్రాయంతో ఏకీభవిస్తున్నాను.
కవి పట్ల కృతి పట్ల గౌరవం క్షమ లేని పాఠకులు కూడా పాఠకులేనా అనిపిస్తుంది.
చాన్నాళ్లుగా చూస్తున్నాను – అంతర్జాలంలో అఫ్సర్ గారి పట్ల కొంతమంది వెలిబుచ్చుతున్న అక్కసుకు కారణం? నాకు తెలిసి అఫ్సర్ గారు ఏనాడూ లోనిప్పును ఆర్పేసుకోలేదు. ఉప్పు సముద్రంలో మునిగిపోలేదు తేలుతూనే ఉన్నారు ఈదుతూనే ఉన్నారు. అందుకేనా ?
ఎంతటి బాల్యమిత్రులైనా సభలో మీరు మీరు అని సంబోధించుకొంటారు. అది సభామర్యాద. అనానిమస్ గా ఉండొచ్చు కదాని (కొంతమంది) ఇష్టం వచ్చిన రీతిలో మాట్లాడటం సభామర్యాదా?
బొల్లోజు బాబా
[Post briefly edited – Eds.]
[రచనపై జరగ వలసిన చర్చలు వ్యక్తిగత దూషణకి దిగజారడం విచారకరం. గతంలో ఒకసారి ఇదే విధమైన పరిస్థితి ఏర్పడినప్పుడు ఈమాట సంపాదకులు వ్యాఖ్యాతలని సున్నితంగా హెచ్చరించారు కూడా. మళ్ళీ అదే పరిస్థితి తిరిగి ప్రత్యక్షమైంది కాబట్టి, ఒక్కసారి అందరూ eemaata.com/em/comment_rules">పాఠకులకి సూచనలు మరొక్క సారి చదవడం ఔచిత్యంగా ఉంటుంది. అప్పుడూ ఇప్పుడూ ఇదే పరిస్థితి తలెత్తడంలో పాత్రధారులెవరైనా, సహృదయులైన ఈమాట పాఠకులకి ఒక విన్నపం. వైయక్తిక స్పర్థలతోనో, సహజ గుణాభిజాత్యాలతోనో, మరే కారణం వలనో, ఎవరైనా ఏదైనా రచన మీద అసభ్యంగా మాట్లాడినా, అలా అనిపించినా, అలా ఏ అభిప్రాయమైనా మిమ్మల్ని నొప్పించినా, వెంటనే సంపాదకులకు తెలియజేయండి. తగిన చర్యలు వెంటనే తీసుకుంటాము. నేరుగా ఇతర పాఠకులతో వాగ్యుద్ధానికి దిగడం వల్ల అనర్థం తప్ప ఏమీ ఉండదు. ఏ ఒకరో, ఇద్దరో దురుసుగా మాట్లడినంతలో ఈమాటలో రచయితలకు సద్విమర్శ, ఆదరణ లేవు అనే ఏకాభిప్రాయానికి రావడం కూడా సమంజసం కాదు. ఏ అభిప్రాయం ఎంత వరకూ సభ్యమైనది, వెలిబుచ్చిన భావం, భాషా తీవ్రత సబబేనా, ఈ అభిప్రాయం చర్చకు ఎంత దోహదం చేస్తూంది, ప్రచురించాలా వద్దా? అని ప్రతీ సారీ మేము తర్జన భర్జనలు పడుతూ తీసుకునే సాపేక్షిక నిర్ణయాలలో అప్పుడప్పుడూ పొరపాట్లు జరగవచ్చు. జరిగినై కూడా. తప్పులు దిద్దుకుంటూ ఈమాట సుహృద్భావ వాతావరణం చెడకుండా మేం చేస్తూనే ఉండే ప్రయత్నాలకి మీ తోడ్పాటు అవసరం అని వేరే చెప్పక్కర్లేదు. దయచేసి సహకరించండి. – సంపాదకులు]
ఊరి చివర – అఫ్సర్ కవితల సంకలనం గురించి ఉష గారి అభిప్రాయం:
07/09/2010 8:41 am
ఈమాటని గూర్చి నా “మరువం” బ్లాగులో మంచు మీద రాసిన ఓ కవితకి ఒకరి వ్యాఖ్య ఆధారంగా మొదటసారి సంవత్సమున్నర క్రితం eemaata.com/em/issues/200811/1318.html">మీ పత్రికలో చూడటం సంభవించింది. అప్పటినుంచీ సంచికల ఆధారంగా కాక సమయాన్ని బట్టి రావటం, ఈమాట రచయితలు అన్న టాబ్ నుంచి ఒకరిని ఎంచుకుని చదవటం. కనుక పాఠకురాలిగా మీ పత్రిక వయసులో నాది ఇరవై శాతం లోపే. అలాగే రచయితలనీ ఓ పాతికశాతం పూర్తిచేసాను. నా అభిరుచి కవితలు, పరిశోధనా వ్యాసాలు, కథలు కనుక అవి పట్టి పట్టి చదవటం అలవాటు. చదవటం ఒక కాలక్షేపంగా, జీవితానికి నేపథ్యంలో వున్న అభిరుచి మాత్రమే. అలాగే నా రచనలూను. అవి నా జీవితాన్నల్లుకున్న పడుగుపేకలు కాకపోయినా నాకత్యంత ప్రశాంతత దొరికేది వాటి వలననే. అన్నీ సగటు స్థాయిలో ఉన్న ఓ సాధారణ వ్యక్తిని. ఇది నా గురించిన స్వపరిచయం. ఇక ఈ వ్యాఖ్య ఈ ఒక్క రచనకే కాదు, నేను గమనించిన ఓ తీరు తెలుపటానికే, మీరు ఇది ప్రచురించకపోయినా వాటిల్లే నష్టం ఏమీ లేదు.
* * * * *
మీ పత్రిక ఒక చక్కని సాంప్రదాయంలో కొనసాగుతుంది. రచనలను గూర్చి కాక వ్యాఖ్యలను/విమర్శలను గూర్చీ ఈ మాట. ప్రింటు పత్రికల్లో ఒక రచనకి సంపాదకునికి లేఖగా – ప్రశంస/విమర్శ అందుతాయి. ఇక్కడ కొన్నిసార్లు ఒక రచనని చక్కని వ్యాఖ్యారూప వనరులు కలిపి మరింత సంపూర్ణం చేసేవారున్నా, కొన్ని కేవలం ఒక చర్చ, రచ్చగా అవుతున్నాయి. విమర్శలు చదవకుండా వెళ్ళొచ్చా అంటారా, అవి ఒక్కోసారి బంగారు నగకి రతనాలు పొదిగినట్లుగా ఉండబట్టే అట్టి చక్కటి చదువరులు/విమర్శకులు కనపడబట్టే చదివేది. మరికొన్ని ఇక్కడ నుండి వెళ్ళేసరికి అసలు రచనని చిల్లులకి అతుకేసి కుట్టిన చింకిపాతలా తోచేలా చేస్తున్నాయి. కొన్ని ఎంత తీవ్రంగా ఉంటున్నాయంటే, రచయిత చేత “అగత్యం” పట్టింది అని అనిపించేంత. మరి కొన్ని రచయితని ఒంటరిని చేసి అంతా కలిసి యుద్దం చేసినంత. పత్రికకి నిష్పక్షపాతం, అభిప్రాయాల పట్ల సహనం ముఖ్యమే కానీ వాటి తీరు వ్యక్తిగత దూషణగా మారినప్పుడు మీ బాధ్యత లేదా? ఒక్కోసారి 1:on:1 లేదా ఒక్కరిదే విలువిద్యాప్రదర్శన లా అవుతుందిక్కడ. పోటాపోటీగా back to back మాటలు రువ్వేస్తూ, అస్త్రాలు ముందే అరచేత బిగించి ఆవలీలగా వేళ్ళతో అక్షరబాణాలు సంధిస్తూ అన్నట్లుగా.. మరి అది అన్ని రచనలకా అంటే అలా లేదు. అసలు కొన్ని రచనలు ఏ ప్రాతిపదికన తీసుకున్నారు అని ఆలోచించేలా ఉంటాయి. వాటికి ప్రశంసలు మరింత తికమక పెట్టేలా ఉంటాయి. కనుక ఇక్కడి ప్రశంసలు లేదూ కనీసం రచయిత కృషి పట్ల సదభిప్రాయం [చాలా తక్కువ మోతాదులోనైనా] విమర్శలు [సద్విమర్శలా/కువిమర్శలా ఆయా వారికే తెలియాలి] ఊహాతీతం. ఇలా రాస్తున్నానని నేను ఎవరికీ సానుకూలురాలినీ, సానుభూతిపరురాలినీ కాదు. అస్మదీయులు, తస్మదీయులూ లేరు. నిజానికి ఓ అనాథ పాఠకురాలిని. ఇక్కడ ఓ లోకం వెదుకుతున్నదాన్ని. ఒక రచయితని/ఒక రచనని సానబట్టి, ఆ ప్రక్రియలో రచయిత చేత లోతుగా ఆలోచింపచెయ్యడం సర్వదా అభిలషనీయం. నొప్పించడం ఎవరి ఉద్దేశం కాకపోయినా, ఒక పద్దతిగా అది జరగాలని మాత్రమే నా ఉద్దేశం. నేను ఈ అనంత సాహితీవాహినిలో ఓ బిందువునే. మన వెనక పుట్టి మనని దాటి వెళ్ళే సాహిత్యానికి నా వంతు ఏముందా ఇవ్వనూ అని యోచించేదాన్ని మాత్రమే. “ఔరా పిల్లకాకి/కాకిపిల్లా!….” అన్నా నాకు ఆనందమే.
పైన చెప్పినట్లుగా పాతిక శాతం పాఠకురాలిని, ఇలా నాలుగు దారుల కూడలిలో ఉన్నాను. నేను నడిచి వచ్చిన దారి నన్ను అయోమయంలో పడేస్తుంది. రచన చదివి పోవటమా/విమర్శలని పట్టించుకోకపోవటమా/ “ఈమాట” అంటే ఇది అని అవగతం అయ్యేంత వరకూ ఇలా కొనసాగటమా మిగిలున్నాయిక. నా ఈమాట మీ “ఈమాట” లో వెలుగు చూడకపోయినా దాదాపుగా ఆర్నెల్ల పాటుగా సందిగ్ధంలో పడి ఆగిన మాట వెలికివచ్చింది.
శ్రీకృష్ణదేవరాయలు – ఆంధ్రేతర సాహిత్యము గురించి mOhana గారి అభిప్రాయం:
07/07/2010 7:31 pm
ఇక్కడ మిగిలిన పాఠకులకు ఒక చిన్న విషయం చెప్పాలి. రామారావుగారు మే 2000 ఈమాటలో ఆముక్తమాల్యదపైన ఒక eemaata.com/em/issues/200005/767.html">దీర్ఘమైన వ్యాసమే వ్రాసారు. చదవనివారు దానిని చదివితే బాగుంటుంది. విధేయుడు – మోహన
విజయనగర చరిత్ర రచన: ఒక సమీక్షా వ్యాసం గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
07/07/2010 2:02 pm
రమగారు:నేను ముందుగానే చెప్పినట్లు, నా దృష్టిలో ఈ వ్యాసం ప్రధాన ఉద్దేశ్యం వ్యక్తుల్ని ప్రముఖంగా ప్రస్తావించడం కాదు, విజయనగర చరిత్రలో ప్రకటించబడిన పుస్తకాల్ని, వ్యాసాల్ని ఒక క్రమంలో పరిచయం చెయ్యడం. ఆ విషయంలో శ్రీనివాస్ కృతకృత్యుడయ్యాడనే నా అభిప్రాయం.
మీరు చెప్పినట్లు జయప్రభ వాక్యాలని కోట్ చెయ్యడం ఇక్కడ పూర్తిగా అనవసరం.
సురేశ్.
విజయనగర చరిత్ర రచన: ఒక సమీక్షా వ్యాసం గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
07/07/2010 9:57 am
రమగారు: అర్ధ శతాబ్దం పైగా అంతర్జాతీయ స్థాయిలో తెలుగు సాహిత్య స్వరూపాల గురించి — ముఖ్యంగా కృష్ణదేవరాయల గురించి, ఆ మధ్యయుగంలోని సాహిత్యం గురించి — వెల్చేరు నారాయణరావు, ఆయన సహపరిశోధకులు, ఇంకా ఇతర పరిశోధకులు చేసిన పరిశోధనలను ఈ ప్రత్యేక సంచికలో ప్రచురించడం (మీ భాషలో కీర్తించడం) కేవలం యాదృచ్ఛికం కాదు, సముచితం కూడానూ. నా దృష్టిలో ఈ వ్యాసం ప్రధాన ఉద్దేశ్యం వ్యక్తుల్ని ప్రముఖంగా ప్రస్తావించడం కాదు, విజయనగర చరిత్రలో ప్రకటించబడిన పుస్తకాల్ని, వ్యాసాల్ని ఒక క్రమంలో పరిచయం చెయ్యడం. ఇవి కాక ఉన్నత ప్రమాణాలతో ప్రచురించబడిన పుస్తకాలు, పరిశోధనలు ఉంటే వాటిని గురించిన వివరాలు ఈమాట పాఠకులకు అందజేస్తే ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది కానీ ఉన్న పుస్తకాలని వ్యాసాలని పరిచయం చేసినందుకు శ్రీనివాస్ పరుచూరిని తప్పుపట్టడంతో కలిగే ప్రయోజనం ఏమిటో నాకు బోధ పడలేదు.
“ప్రతికూల పవనాలు” అన్న పుస్తకంలో జయప్రభ గారు ఇలా అంటారు: “కనీసం కొంతవరకైనా తమ జాతినించి ప్రభవించిన మేధావులని గురించి, కవి పండితుల గురించి, సంస్కర్తల గురించి తెలుసుకోవాలన్న జిజ్ఞాస ప్రతిజాతిలోనూ, ప్రతి తరంలోనూ ఉండి తీరాలి. అప్పుడే వారి భాషా సంస్కృతులకు ఒక కొనసాగింపు సాధ్యమౌతుంది. లేకపోతే, ఒక తరాన్ని, ఇంకో తరంతో కలిపే సూత్రబంధం ఎక్కడో ఒకచోట తెగిపోయే ప్రమాదం ఉంది. అటువంటి ప్రమాదాన్ని నివారించడానికే వెనుకటి కాలాన్ని గురించి, ఆ కాలంలో బతికి ఆ కాలం మీద తమ ప్రభావాన్ని ప్రసరించిన వారిని గురించి అటు తరువాత తరాలు తెలుసుకోవాలి!”
మీరేమంటారు?
సురేశ్.
ఎడిటర్లూ, రచయితలూ, ఎడిటింగూ గురించి V. Praveena Reddy గారి అభిప్రాయం:
07/04/2010 2:29 am
Namasthe
Vrayatam… vrasina dhanni edit cheyyadam manaku ekkuvaga alavatu leni vishayam. Amricalo rachayithalaku edtarlu untarani thelisinappudu….
వ్రాయటం, వ్రాసిన దానిని ఎడిట్ చేయడ మనకు ఎక్కువగా అలవాటు లేని విషయం. అమెరికాలో రచయితలకు ఎడిటర్లు ఉంటారని తెలిసినప్పుడు.. నేను చాలా ఆశ్చర్యపోయాను. ఆ తర్వాత ఆలోచిస్తే 99శాతం రచనల్లో ఎడిటింగ్ అవసరమే అనిపించింది. ప్రఖ్యాతి రాగానే మన రచయితలు ఏమి రాసినా గొప్పే.. అనాల్సి వస్తోంది. అందువల్ల గొప్ప రచనలు రావడం అరుదైపోయింది. కానీ 100లో 1కింటికి ఎడిటర్ల వల్ల రచయిత ఆ రచనలో ప్రాణప్రతిష్ట చేసినా soul కి విఘాతం కలుగుతోంది. Any how, మీ సంపాదకీయం విషయబద్ధంగా ఉంది.
Thank you.
Request…
Memu meku rachanalu ela pampalo thelupagalaru….
V. Praveena Reddy
( writer, journalist)
[మీ అభిప్రాయాలు దయచేసి తెలుగు లేదా ఇంగ్లీషులోనే వ్రాయండి. తెంగ్లీషు వాడకండి. ఈమాటకు రచనలు ఎలాపంపాలో eemaata.com/em/instructions">సూచనల పేజీలో చూడగలరు – సం.]
ఊరి చివర – అఫ్సర్ కవితల సంకలనం గురించి vElUri veMkaTESvara raavu గారి అభిప్రాయం:
07/03/2010 10:20 pm
అఫ్సర్, ముకుందరామారావుల కవితా సంకలనాలపై నేను రాసిన సమీక్షల మూలంగా నాపైవచ్చిన వ్యాజస్తుతి ( నిందాస్తుతి, స్తుతినిందా తో సహా!) కాస్సేపు పక్కకు పెట్టి, ముందుగా నాదొక ప్రశ్న. ఈ ప్రశ్నవెయ్యడానికి కారణం, కేవలం తెలుసుకోవాలనే కుతూహలమే!
రమ గారు ఇలా రాసారు:
” పాశ్చాత్యదేశాల్లో పత్రికలు ఇంకా ప్రచురణకర్తల మీదా ఒక ముద్ర ఉంది. అదేమంటే అక్కడ వాళ్ళు కావాలంటే అకవులని హడావుడి చేసి కవులుగా ప్రచారం చేయగలరు..లేదా కవులని తయారూ చేయగలరు. అలాగే ఒక మంచి పుస్తకాన్నీ ఒక మంచి రచయితనీ కావాలనుకుంటే నొక్కేయనూగలరు అని. దీనికి సంబంధించి పశ్చిమ దేశాల పత్రికల మీదా ప్రచురణకర్తల మీదా బోలెడన్ని సంఘటనలూ ..కధలూ ప్రచారంలో ఉన్నాయి, ” అని.
రమ గారు ఈ ” బోలెడన్ని సంఘటనలూ … కథలూ ” ఎక్కడ చదివారో, కనీసం కొన్ని ఆధారాలు ఇచ్చి ఉంటే, బాగుండేది.
ఏ ఆరోపణకైనా ఆధారాలుండాలనుకుంటాను.
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు
మాయదారి సిన్నోడు: స్వరకర్త రమేశ్ నాయుడు గురించి T.Raja gopal గారి అభిప్రాయం:
05/15/2010 11:43 pm
Srinivas garu,
Thanks for the link on Sri Adinarayana rao. My request to you is to write in Telugu,in eemaata about his good work in detail based on Hindustani style, giving some audio clips.
Regards,
Raja gopal.
పాఠకులకు సూచనలు గురించి Madhu గారి అభిప్రాయం:
05/08/2010 12:18 am
నేను కూడా ‘ఈ మాట’ కు నా కవితలు పంపాలనుకుంటున్నాను. ఎలా పంపాలో వివరాలు తెలియజేయగలరు. కృతజ్ఞుణ్ణి.
[eemaata.com/em/instructions">‘రచయితలకు సూచనలు’ చూడండి. – సం]
తెలుగు నిఘంటువు గురించి… గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
05/04/2010 3:46 pm
శబ్దరత్నాకరము డిజిటైజ్ అయ్యింది – దీని నుంచి, బౌణ్య నిఘంటువులనుంచి, బూదరాజు ఆధునికవ్యవహారకోశం నుంచి, కొన్ని పారిభాషికపదావళులనుంచి ఒకే interface ద్వారా పదములను, అర్థములను వెతకుటకు http://www.andhrabharati.com/dictionary వాడవచ్చు.
–
వాడపల్లి శేషతల్పశాయి
కాలెపు నాగభూషణరావు
Fantastic. A remarkable achievement. Congratulations.
A feature which interests me in e-reading is – when the reader’s finger hover over an unfamiliar word, a dictionary opens up and gives the meaning of the word. Can this magazine and andhrabharati.com collaborate and make it possible here? I do hope to read/listen the content at various Telugu sites, on demand, electronically on multiple devices/subscriptions that I pay for in US. I have not bought Kindle or I-Pad yet. I may buy I-pad and subscribe to Kindle book store. Besides individuals owning them, I would think these devices will be available for rentals pretty soon. (like ear phones are available for a small price, in aeroplanes.) Readers will read on, in the languages they like. Content ( whoever provides it) is and will always be the king.
Thanks
lyla
PS:
Love the content at andhrabharati.com., which I can read silently. Great material. Love the content at ‘eemaata’ too, along with the repetitive twitter that goes on:-)
తడిస్తే కదా తెలిసేది! గురించి hareesh గారి అభిప్రాయం:
04/02/2010 5:12 am
ఇది కవిత్వం అంటే నేనొప్పుకోను. నా ఉద్దేశం ప్రకారం కందంలో రాశేవాడే కవి. అంటే వచనం ఎప్పుడూ కవిత్వం కాదు, భావం ఎంత బాగున్నా. This is not to discourage the above poet(?), but I would like people to recognize the need to develop writing in proper chandassu. I hope “Eemaata” would train people who are interested in developing the skill of writing chando badda kavitvam.
ఓ బుజ్జి కుక్క పిల్ల గురించి Shiva kumar గారి అభిప్రాయం:
03/18/2010 12:27 am
ఇది నిజంగా చాలా బాగుంది. ఇటు వంటి వాటిని మీరు ఇంకా ఆదరించాలని కోరుతు..మీ అభిమాని.
కృష్ణం వందే జగద్గురుం గురించి Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
01/15/2010 12:29 pm
Compared to our times, the present generation has at its disposal several facilities on the Net to know about Ragas (and much else) at the click of a button. My eemaata.com/n/?page_id=28&aa=%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%A1%E0%B0%B5%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%97%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%BF+%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%A3%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E2%80%8C">own modest efforts to introduce the subject in Telugu in eemaata are such a source.
What should be remembered is that music can be understood better by listening to it constantly. Reading about it can only support such efforts.
శ్రీశ్రీ అనువాదాలు – ఒక పరిశీలన గురించి సాయి బ్రహ్మానందం గారి అభిప్రాయం:
01/06/2010 11:29 am
చాలా కాలంక్రితం అంపశయ్య నవీన్ వెల్చేరు గారి “Hibiscus in the Lake” – Twentieth Century Telugu Poetry From India” పుస్తకంపై సమీక్ష రాస్తూ – “అనువాదం అనుసృజనగా మారితేనే అది రక్తి కడుతుంది” అని చెబుతూ ఆంధ్రజ్యోతిలో (“eemaata.com/vividha/Naveen_reviews_VNR.jpg">ఇంగ్లీషు కొలనులో తెలుగు మందారం” – 2006 లో.) వ్యాసం రాసారు. ఆ వ్యాసంలో చెప్పిన విషయాలు ఖండిస్తూ అనువాదాల గురించి”eemaata.com/vividha/VRVinvividha080706.pdf">మనం అక్కడ మొదలు పెట్టలేమా” అని వేలూరి గారు మరో వ్యాసం రాసారు. అందులో అనువాదాల గురించున్న (ముఖ్యంగా ఇంగ్లీషు అనువాదాలపై ) అపోహల గురించీ, అపార్థాల గురించీ చర్చించారు.
“కవితా కవితా ” పద్యానికి శ్రీశ్రీ అనువాదాన్నీ, వెల్చేరు గారి అనువాదాన్నీ పోల్చి చూపిస్తూ, శ్రీశ్రీ గారి ఇంగ్లీషు అనువాదమే గొప్పదన్నట్లుగా నవీన్ రాసారు. వెల్చేరు గారి అనువాదం శ్రీశ్రీ అనువాదంకన్నా చాలా మెరుగునీ వేలూరి గారు సమాధానం ఇచ్చారు. ఆ రెండు వ్యాసాల్లో అనువాదాల గురించి చాలా మంచి చర్చా వస్తువుంది. అనువాదాల గురించి eemaata.com/em/issues/200601/29.html">వెల్చేరు గారి వ్యాసం ఈమాటలో ప్రచురించారు.
-సాయి బ్రహ్మానందం.
శ్రీశ్రీ అనువాదాలు – ఒక పరిశీలన గురించి V R Veluri గారి అభిప్రాయం:
01/05/2010 10:32 pm
శ్రీనివాస్ గారు కామేశ్వర రావుగారిని అడిగినా, చొరవచేసుకొని నాకు తెలిసిన వివరాలు చెప్పుతాను. ఇదివరలో తెలుగు కవిత్వం నుంచి ఇంగ్లీషులోకి వచ్చిన అనువాదాలు ఏమీ లేవనే చెప్పాలి.
గత పాతిక సంవత్సరాలుగా, వెల్చేరు నారాయణ రావు తెలుగు నుంచి ఇంగ్లీషులోకి అనువాదాలు చేస్తున్నారు. ఆయన స్వయంగాను, డేవిడ్ షూల్ మన్, హాన్క్ హైఫెట్జ్ తోను కలిసి చేసిన కొన్ని అనువాదాలు మనవి చేస్తాను.
1. For the Lord of the Animals – Poems from the Telugu, The Kaalahastiswara Satakamu, by Dhurjati ( University of California Press, 1987), with Hank Heifetz.
2. Twentieth Century Telugu Poetry , An Anthology ( Oxford University Press, 2002) .
3. Hibiscus on the Lake, Twentieth Century Telug Poetry from India
( University of Wisconsin, 2002)
4. Classical Telugu Poetry, An Anthology ( Oxford University Press, 2002), with David Shulman.
5. A Lover’s Guide to Warangal, The Kridabhiramamu by Vinikonda vallabharaaya ( Permanent Black, Distributed by Orient Longman Ltd., 2002) with David Shulman.
6. The Sound of the Kiss, Pingali Surana’s Kalapurnodayam (Columbia University Press, 2002) with David Shulman.
7. The Demon’s Daughter, Pingali Surana’s Prabhaavati Pradyumnamu (State University of New York Press, 2006) with David Shulman.
8. When God is a Customer, Telugu Courtesan Songs by Kshetrayya and Others ( University of California Press, 1994) with A. K. Ramanujan and David Shulman.
9. God on the Hill, Temple Poems from Tirupati, Annamayya (Oxford University Press, 2005) with David Shulman.
10. A Poem at the Right Moment, remembered verses from premodern South India ( University of California Press, 1998) with David Shulman.
I have very reliable information from one of the translators that the Manucaritra by Allasani Peddana is ready for publication.
I haven’t mentioned Narayana Rao’s other translations ( from Telugu prose works and Sanskrit poetic works).
Most of these books are available at Amazon.com
Regards,
Veluri Venkateswara Rao
ఈమాట నవంబర్ 2009 కొ.కు ప్రత్యేక సంచికకు స్వాగతం గురించి jhansi గారి అభిప్రాయం:
12/31/2009 1:19 am
సంపాదకులకు నమస్కారములు.
ఈ పత్రిక చాలా బావుంది.ఇలాగే కొనసాగించండి.ఈ పత్రికకు ఏమైనా వ్యాసాలు పంపుటకు గాను మీ చిరునామా తెలియపరచగలరు.
ఇట్లు…
మీ పత్రికా అభిమాని
[ఈమాటకు రచనలు ఎలా పంపాలో eemaata.com/em/instructions">రచయితలకు సూచనలు లో చూడండి – సం.]
About eemaata గురించి Mahendra గారి అభిప్రాయం:
10/25/2009 2:12 pm
సాహితీ మిత్రులందరికీ వందనాలు,
నేను చాలా కాలంగా ఇటువంటి వేదిక కోసం చూస్తున్నాను. కొంత ఆలస్యంగా నైనా ఈరోజు “ఈమాట” చూడడం జరిగింది. చాలా సంతోషం వేసింది. ఇంతమంది సాహితీ మిత్రులని ఒకచోట చూడడం చాలా సంతోషంగా వుంది. మన మాతృభాష ఇంకా పదికాలాలపాటు జీవిస్తుందని ధైర్యం కలిగింది. ,
నేను చిన్నతనం నుండి తెలుగు సాహిత్యం ఇష్టంగా చదివేవాడిని. కొంతకాలం కవితలు కూడా రాశాను. గత కొద్ది కాలంగా పలు కారణాల వల్ల సాహిత్య లోకానికి దూరంగా వున్నాను. ఈరొజు “ఈమాట” చూసిన తరువాత నేను కూడా ఈ సాహితీస్రవంతిలో భాగం కావాలని అనుకున్నాను.
ఇది నేను తెలుగులో రాసిన మొట్టమొదటి ఈమెయిల్. చాలా సంతోషంగా వుంది.
నేను రాసిన కొన్ని కవితలు మీతో పంచుకుందామనుకుంటున్నాను. ఎలా పంపాలో తెలుపగలరు.
ధన్యవాదాలు,
మహేంద్ర గొట్టిపాటి
[దయ చేసి ఈమాట ముందుపేజీలో eemaata.com/em/instructions">రచయితలకు సూచనలు చదవగలరు – సం.]
తెలుగు నిఘంటువు గురించి… గురించి Veluri Venkateswara rao గారి అభిప్రాయం:
09/02/2009 6:14 pm
మిత్రులందరికీ నమస్కారం.
నేను ముందుగానే మనవి చేసుకున్నాను; మంచిమంచి సలహాలు కోకొల్లలుగా వస్తాయని. అయితే, ఈ మంచిమంచి సలహాలన్నీ ఆచరణసాధ్యాలా అన్నదే నా అనుమానం.
విధ్యార్థులకు పనికి వచ్చే నిఘంటువు పునర్ముద్రించడం వద్దని ఎవరు అనగలరు? లేదా, విధ్యార్థులకి పనికి వచ్చే మరొక నిఘంటువు తయారుచేసుకోవాల్సిన అవసరం ఉన్నదని అంటే నేను కాదంటానా?
ఆ మాటకొస్తే ఉన్న నిఘంటులన్నీ ఇంటర్నెట్ లో పెట్టించి అందరికీ “ఉచితం”గా అందుబాటులోకి తేవడం మంచిది కాదని ఎవరు అనగలరు? ఇవన్నీ మంచి సలహాలే!
పోతే, నేను సూర్యరాయాంధ్ర నిఘంటువు, బ్రౌణ్యం (మొదటిముద్రణ ప్రతి) లను ప్రత్యేకించి ప్రస్తావించడాని ముఖ్యకారణం: ఈ రెండు నిఘంటువుల కాపీరైట్ సాహిత్య అకాడమీ వారికి ఉండేది. ఇప్పుడు సాహిత్య అకాడమీ లేదుగా! ఆ కాపీరైట్ ప్రస్తుతం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం వారి చేతిలో ఉన్నది. రాజు తలచుకుంటే దెబ్బలకి కొదవా? ప్రభుత్వం వారు కావాలనుకుంటే, ఈ రెండు నిఘంటువులనీ వెంటనే పునర్ముద్రించి అందుబాటులోకి తేవచ్చు. అంతకన్నా మంచిపని. ఈ రెండు నిఘంటువులనీ ఇంటర్నెట్ లో పెట్టించి అందరికీ “ఉచితం” గా అందుబాటులోకి తేవచ్చు. ఆతరువాత, తీరిగ్గా ఈ నిఘంటువులను సంశోధించి, పరిష్కరించడానికి పూనుకోవచ్చు. ఆపేరుమీదైనా ఇంకా బ్రతికిఉన్న కొద్దిమంది పెద్ద పండితులకీ(?) కాస్త భుక్తి దొరుకుతుంది.
ఒకవేళ, ప్రభుత్వం వారు అల్లాంటి మంచి పనులు చెయ్యడం మాకు అలవాటు లేదు అని ఒప్పుకుంటే, అప్పుడు లాభాపేక్షలేని ఏ “సాంస్కృతిక” సంస్థో (ఆటా, తానాలవంటివి అని నాభావం!) ఈ పనికి పూనుకోవచ్చు. కాపీరైట్లు పేరుతో ప్రభుత్వం వారు అడ్డం రామని హామీ ఇస్తే చాలు, శుభం! ప్రభుత్వం వారు “అమ్మ పెట్టాపెట్టదు; అడుక్కో తినానివ్వదు,” అన్న స్థితిలో ఉంటే, అది చాలా విచారకరమైన విషయం.
ఇతర నిఘంటువులకి కాపీరైట్ ఎవరితో ఉన్నదో కనుక్కొని, వారికి తగు పారితోషికం ఇచ్చి ( ఇప్పించి) అచ్చు వెయ్యడమో, లేకపోతే ఇంటర్నెట్లో పెట్టించి అందరికీ “ఉచితం” గా అందుబాటులోకి తేవడమో చేస్తే, (ఈ పని ఎవరు చేస్తారు అన్నది ప్రశ్న!) అంతకన్నా కావలసినది ఏమున్నది?
అయితే, ఈ కాపీరైట్ వ్యవహారాలు పరిష్కరించడంలో అడ్డంకులు చాలా ఉన్నాయని నేను మీకు ప్రత్యేకంగా చెప్పనక్కరలేదనుకుంటాను.
విధేయుడు,
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు.
కవిత్వంలో ‘ప్రభావం’ అంటే ఏమిటి? గురించి Sowmya గారి అభిప్రాయం:
07/16/2009 2:54 am
వ్యాసం ఇంకా పూర్తిగా చదవలేదు కానీ, ఇక్కడ్ “ప్రార్థన”, “దేవుడు” కవితలకి లింకులు లేవు. అంటే, అవి మళ్ళీ ఆ పేజీకే వస్తున్నాయి. eemaata.com/em/library/silaalolita/1018.html">దేవుడు కవిత ఉన్నా ప్రార్థన ఈమాటలో ఉందో లేదో నాకు తెలీదు 🙂
[కవితలకి లింకులు వేరే పేజీకి తీసికెళ్ళవు. కవితలు రెండూ హైస్లయిడ్ పాప్ అప్ విండోలలో తెరుచుకుంటాయి వ్యాసం ఉన్న పేజీలోనే. ఫైర్‌ఫాక్స్ లోనూ ఐ.ఈ. లోనూ ప్రయత్నించాము. లింకులు సరిగ్గానే పని చేస్తున్నాయి. మీరు ఇప్పడికీ చూడలేకపోతే మాకు తెలియజేయండి – సం. ]
పడమట సంధ్యారాగం గురించి lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
07/13/2009 10:53 am
“సంధ్య ఇంట్లో లేదు. ”
సంధ్య ఇంట్లో లేదా? ఏమయ్యింది? బెడ్రూం లో వస్తువులన్నీ ఎక్కడి వక్కడే ఉన్నయి. రోజూ వాడే పర్సు -డ్రెస్సరు మీదే ఉంది. ఇంట్లో వేసుకు తిరిగే చెప్పులు -అక్కడే మంచం పక్కనే ఉన్నయ్యి . గరాజ్. గరాజ్ .. ..- గరాజ్లో టయోటా కేమ్రీ కారు ఉందా ? కారూ అక్కడే ఉంది. సంధ్య అప్పుడప్పుడూ లేక్ పక్కనే సైకిలు తొక్కుతుంది. ఆ సైకిలు , ఆ సైకిలు – ఉంది, అదిగో ఆ మూలగా గార్బెజ్ బిన్నుల పక్కనే ఉంది. అదే మూల, బట్టలు ఆరెయ్యటానికని కొనుక్కొచ్చిన పొడుగాటి తాడు అక్కడే ఉండాలే . అది లేదు . అప్రయత్నంగా అతను గరాజ్ సీలింగు దూలాల వంక చూశాడు. గుండె దడదడ లాడింది.
సంధ్యా, సంధ్యా ! అంటూ గభిక్కున …
ఏం పాఠకులండీ? రామాయణంలో పర్ణశాలలో సీత కనపడక పోతే అక్కడ వాల్మీకి కథ ఆపితే – సీత ఏమైయ్యిందో అని మధన పడరూ. సీతా! సీతా! అంటూ రాముడితో పాటు అటూ ఇటూ పరిగెట్టరూ. ఏం పాఠకులండీ?
కథలు కథలుగా చదువుకునే పాఠకులేరీ. అందరూ విమర్శకులే. ఏ వల్లంపాటి కధా శిలపం, కథా విమర్శ -పుస్తకాలో చదివేసుకుని – ఇది కథేనా? శైలి బాగుంది . Keep it up. వస్తువు శూన్యం. సంభాషణలు – అసలు తెలుగు వాళ్ళూ ఇలా మాట్లాడుకోరు. ఈ కథలో నాకు ముగింపు చదవక ముందే తెలిసి పోయింది. కథ వాస్తవానికి దూరంగా ఉంది. వాస్తవానికి మరీ ఇబ్బంది కలిగించేంత దగ్గిరగా ఉంది. కధాకధన విధానము బాగుంది ….అంటూ ఏంటేంటో రాస్తారు.
ఏం పాఠకులండీ! కథలు ఇలానా చదువుకుంటారు?
పోనీ మళ్ళీ చందమామ కథలన్నా చదవండి. 🙂
లైలా
[పై వ్యాఖ్యలపై వచ్చిన ప్రతివ్యాఖ్యలను eemaata.com/forums/topic/22.html">చర్చావేదికలో ఉంచాము – సం.]
అచ్చులో పత్రికలు అంతరిస్తాయా? గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
07/12/2009 10:19 am
మొదటివిషయం:
తెలుగునాడి పత్రిక నిర్వాహకులు ఆంధ్రదేశంలో రచయితలకు పారితోషికం ఇస్తూనే ఉన్నారు. తెలుగునాడి డైజెస్ట్ పద్ధతిలో పత్రిక. ఆంటే, అందులో అచ్చయిన చాలా వ్యాసాలు, చాలా కథలు — ఇవన్నీ రెండవసారి ప్రచురించబడ్డాయి. ఒకసారి ప్రచురితమైన ప్రచురణలు తిరిగి ప్రచురించి తెలుగుదేశంలో పత్రికలతో సమానంగా ( అంతకన్నా ఎక్కువగానే అని విన్నట్టు గుర్తు) తెలుగునాటి రచయితలకు వాళ్ళు పారితోషికం ఇస్తున్నారు. అయినా తెలుగునాడి మూతపడింది. అచ్చుపత్రికలు మూతపడటానికి కొన్ని ముఖ్యకారణాలు నేను సంపాదకీయంలో ముచ్చటించాను.
రెండో విషయం :
I request the eemaaTa readers to read an article by Malcolm Gladwell, titled, Priced To Sell, in the most recent issue of The New Yorker
(The New Yorker, July 6 & 13, 2009) . I wish I had the issue at hand when I was writing my editorial.
అభివాదాలతో,
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు.
స్త్రీ పర్వంలో గాంధారి గురించి Madhav గారి అభిప్రాయం:
06/24/2009 5:10 am
ఈ వ్యాసంపై అభిప్రాయాలలో కొన్నిటిని చర్చావేదికలో eemaata.com/forums/post/134.html#p134">సాంప్రదాయ సాహిత్యం విభాగంలోకి మార్చాము. వ్యాసానికి ప్రత్యక్ష సంబంధం లేని అభిప్రాయాలను eemaata.com/forums/post/134.html#p134">అక్కడ పోస్ట్ చేయగలరని మా విజ్ఞప్తి.
– సంపాదకులు.
రాగాలూ స్వరాలూ గురించి M.S.Prasad గారి అభిప్రాయం:
05/25/2009 10:14 pm
సంపాదకులవారికి
నమస్కారం
మీనుండి నాకెటువంటీ సందేశం రాలేదు. నేను ప్రతి దినమూ నా మెయిలు చూసుకుంటాను. ఇవాళ కూడా చూసాను. మీ మెయిలు ఎడ్రసు తెలుపనందు వలన మళ్ళీ దీని ద్వారానే సంపర్కించవలసి వచ్చింది. నా చిరునామా
msprasad2004@rediffmail.com maringantis@email.com
భవదీయుడు
[మీకు గత 24 గంటలలో రెండు వేర్వేరు అకౌంట్లనుండి ఈ మెయిళ్ళు పంపాము. మీ ఇన్‌బాక్సులో అవి లేకపోతే మీ మెయిల్ సెట్టింగ్స్ తనిఖీ చేసుకోగలరు. అలానే మీ బల్క్ లేదా స్పాం ఫోల్డరులలో కూడా. మీరు పైన ఇచ్చిన రెండు అడ్రసులలో రెండవది పని చేయుటలేదు. మీ రీడిఫ్ అడ్రస్సుకి పంపిన మెయిళ్ళు ఏమీ తిరిగిరాలేదు. మీరు – editors[AT]eemaata.com ( [AT] స్థానంలో @ వుంచి) అడ్రసు కు మెయిలు పంపి మమ్మల్ని “సంప్రదించ”గలరు.ఇదే మీ ఉద్దేశమని మాకు తోస్తున్నది. మీ ప్రతీ మెయిలుకీ మేము వెంటనే రిప్లై ఇస్తూనే వుంటాము. మీకు అవి అందకపోతే మీ మెయిల్ అడ్మినిస్ట్రేటర్లను సంప్రదించండి. – సం]
ప్రచురణకి వచ్చే రచనల గురించి గురించి rama bharadwaj గారి అభిప్రాయం:
05/12/2009 11:15 am
పొరపాటుగానే అయినా ఒక ముఖ్య విషయం ప్రస్తావనకు రావటం మంచిదే అయింది. అది “సంపాదన”.గురించి. లోకం మొత్తంమీద తన శ్రమకి తగిన “కూలి” ఏ కోశానా.. గిట్టనిది ఒక్క తెలుగు రచయితకే… అన్న ది జగద్విదితం!! తెలుగుదేశంలోని పత్రికల్లో మంచి కవితకీ.. కాని కవితకీ కూడా ఒకటే రేటు. మీరు ఎంత గొప్ప కవితనైనా రాయండీ..మీకు వారిచ్చేది..ఒక 150రూపాయలు మాత్రమే!! గొప్పవ్యాసం రాసినా అంతే పారితోషికం.!! మరి ఇది రచయిత బుధ్ధి పరిశ్రమని కారుచౌకగా దోచుకోవటమే కదా? ఈమాట లో అచ్చయ్యే వాటికి “అంతర్జాతీయ ప్రమాణాల”కి ధీటుగానే ధర చెల్లిస్తారేమో..నాకు తెలీదు మరి.
నా ఉద్దేశ్యంలొ మంచి రచనలు రావాలంటే మంచి పారితోషికం చాలా ముఖ్యం. అక్కడ మార్పు లేకుండా..ఏమీ కిమ్మనకుండా.. “పెద్ద రచయితలు” రాయడంలేదని ఊరికే వగచినా..అనవసరంగా రచనలు పంపని వారిని ఆడిపోసుకున్నా… లాభం ఏముంటుందీ??
రచనలు కావాలీ..కానీ వారి అక్షరానికి కిట్టుబాటు ధర కల్పించం..అన్న వైఖరి అయాచితంగా రచయితల కల్పనాశక్తిని దోచుకోవటమే అవుతుంది. అందుకే పత్రికలకి అరుదుగా తప్ప చెప్పుకోదగ్గ రచనలు రానిది.ఈపాటి భాగ్యానికి వచ్చిన రాతల్తో సరిపెట్టుకుని నడుపుకోవటమే పత్రికని. అందుట్లో పస లేదని అనుకున్నా ఫలితమేముందీ?? ఊరికే వచ్చింది ఉత్తమం కాదా?!ఆలోచించండి.
రమ.
[విస్తృత చర్చకు వీలుగా ఈ అభిప్రాయం eemaata.com/forums/post/61.html#p61">చర్చావేదికలో కూడా వుంచబడింది.]
ప్రచురణకి వచ్చే రచనల గురించి గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
05/11/2009 10:06 am
పొగిడిన వారికి ఒక నమస్కారం. తెగిడిన వారికి అనేక నమస్కారాలు. ఈ వాద ప్రతివాదాలు చదువుతుంటే, విశ్వనాథ సత్యనారాయణగారు చెప్పిన చాటుపద్యం గుర్తుకొచ్చింది.
తొలినాళుల పద్యార్థము
తెలియనిచో పాఠకునిది తెలియమి. ఈ నా –
ళుల వ్రాసిన కవి దోషము.
కలి గడచినకొలది చిత్రగతులన్‌ చెలగున్‌
విధేయుడు, — వేవేరా
వాడుక భాషలో తెలుగు కవితావికాసము గురించి M.S.Prasad గారి అభిప్రాయం:
05/05/2009 7:32 am
ఛందొబధ్ధవయిన కవిత్వం రాస్తున్నవాళ్ళు అనుభూతికి, భావానికి రెండో పీట వేసి ఛందస్సుకి పెద్దపీట వెయ్యడం వల్లే వాళ్ళ కవిత్వంలో ఛందస్సు తప్ప కవిత్వం వుండకుండాపోతోంది. ఈ పీటల గురించి నా విమర్శ కొంచెం రసజ్ఞ పాఠకులముందుంచి నా దృక్పధం సరి ఐనదో కాదో తెలుసుకోవాలని అనుకుంటున్నాను.
సాహిత్యానికి అందాన్ని కూర్చేవి మొదటిది శబ్దం రెండవది భావం. శబ్దం చెవిని పడుతూనే శృతిపేయంగానో కర్ణ కఠోరంగానో ఆకర్షణ వికర్షణలను ఆ కవిత్వంపై కలుగజేస్తుంది.
[ఈ కామెంట్ పూర్తిపాఠం eemaata.com/forums/topic/10.html">చర్చావేదిక లో చదవగలరు – సం]
ఒక్కతే… మృత్యువు గురించి Srinivas Nagulapalli గారి అభిప్రాయం:
05/04/2009 10:41 am
మంచి అనువాదం. కవిత కన్నా అనువాదం కష్టమనుకుంటాను. మూలభాషలో చదివినవాళ్ళను మెప్పించడం ఇంకా కష్టతరం.
“మృత్యుగీతానిది తడి ఊదాపూల రంగు మృత్యుముఖం ముదురాకుపచ్చ కాబట్టి” చదివాక ఏదో తెలియని వెలితి, ఇది రాయడానికి స్ఫూర్తి….
[పూర్తిపాఠం eemaata.com/forums/topic/8.html">చర్చావేదికలో చూడగలరు -సం.]
పునరపి గురించి Bhanu గారి అభిప్రాయం:
05/04/2009 7:45 am
చాలా బాగుంది. I enjoy the stories written in eemaata as mostly they resemble the stories of NRIs(In the lunch time in Office. NOT at HOME.. no time like Latha). But I never wrote a comment before for any story for any magazine before. A real story.. touched heart… I am sure many indian wives in US feel this way. This generation, wives in India or US need to earn apart from taking care of husband,house and kids. In India, at least there will be help from elders and/or servants. Here, we have to manage everything on our own…As it appears from out side …every thing is good and well with a small family, two jobs and being well off in US,so it looks insane to ask help from not understanding husband and land up in big fights which will disturb the whole family. Is there any remedy for this situation? I request to print some more stories with issues Indian wives face in US. Thank you very much.
ఈమాట పాఠకులకు… గురించి Meher గారి అభిప్రాయం:
05/04/2009 1:15 am
పాఠకుల అభిప్రాయ నియమావళి చదివాను. అన్నీ బానే వున్నాయి. ముఖ్యంగా ఒక పాఠకుడు మరో పాఠకుని అభిప్రాయంపై దండెత్తే చెడు అలవాటుపై పరిమితి విధించడం మంచిదే. కానీ పాఠకులు తన స్పందనలు సంపాదకుల్ని సంభోదిస్తూ చెప్పాలన్న నియమం మాత్రం బాలేదు. పాఠకునిగా ఒక రచన నాకు నచ్చినపుడు నేను ఆ కృతజ్ఞతను తిన్నగా రచయితకే తెలుపుకోవాలనుకుంటాను. నచ్చనపుడు సాధారణంగా అక్కడ స్పందనే తెలపను. పాఠకునిగా నాకూ రచయితకూ మధ్య సంపాదకులు మీడియేటర్స్ అంతే. వాళ్ళతో నాకే నిమిత్తమూ లేదు. ఏదన్నా కథో కవితో నచ్చినప్పుడు ఇక ఇక్కడ కూడా మామూలు పత్రికల్లోలా “ఎడిటర్జీ మీరు ప్రచురించిన ఫలానా కవిత/ కథ చాలా బాగుంది” అని చెప్పాలంటే ఏదో కోల్పోయినట్టనిపిస్తుంది. రచయితలు ప్రతిస్పందించడం/ ప్రతిస్పందించకపోవడం వాళ్ళ యిష్టం. పాఠకుని స్పందన మాత్రం రచయితకు ఉద్దేశిస్తేనే బాగుంటుంది.
[మీ సలహా ప్రకారం తగువిధంగా eemaata.com/em/comment_rules">పాఠకులకు సూచనలలో మార్పులు చేశాము. – సం]
ఒక్కతే… మృత్యువు గురించి గరికపాటి పవన్ కుమార్ గారి అభిప్రాయం:
05/03/2009 7:28 pm
అనువాదాలు కత్తి మీద సాము లాంటివే, అందులోనూ లయ బద్దమైన వాక్య నిర్మాణానికి పెరెన్నిక గన్న నెరుడా కవిత్వానువాదమంటే ఎంతో లోతైన ఆలోచన, కవిత్వం చదివినప్పుడు కలిగిన నిండైన భావావేశం రెండూ కలపోయాలని నా స్వీయానుభవం. లేకపోతే అనువాదం రక్తి కట్టదు.
మొదటి ఏడు పాదాల స్పానిష్ మూలం;
SÓLO LA MUERTE
HAY cementerios solos,
tumbas llenas de huesos sin sonido,
el corazón pasando un túnel
oscuro, oscuro, oscuro,
como un naufragio hacia adentro nos morimos,
como ahogarnos en el corazón,
como irnos cayendo desde la piel al alma.
ఉరామరికగా, స్పానిష్ నుంచి అర్థం:
మృత్యువొక్కటే
అక్కడ ఒంటరిగా శ్మశానాలు
ఎముకలు నిండిన సమాధులు, శబ్దం లేదు
గుండె గుండా ఒక సొరంగం
చీకటి, చీకటి, చీకటి
మనని మృత్యువులో దించిన పగిలిన ఓడన్నట్టు
మన గుండెలోన మనని ముంచినట్టు
మనం తోలు నుండి ఆత్మ లోకి పడినట్టు
ఇక భైరవభట్ల గారి అనువాదం పరిశిలిస్తే: మొదటి పాదం బాగా వచ్చింది, కానీ రెండవ పాదంలో కవి(నెరుడా) హృదయం నిశ్శబ్దం అని కాదు, శబ్దం లేదని (కవిత్వంలో ఈ రెంటికీ చాలా తేడా ఉంది),అలాగే సమాధులు ఎముకల నిశ్శబ్దం నిండినవని కూడా కాదు.
ఇక మూడవ పాదం ఆంగ్లానువాదంలోని తప్పుని ఖరారు చెయ్యడం.
నాలుగవ పాదంలో మూలంలో లేని అనవసరమైన దండుగ్గణం (కటిక)
ఐదు, ఆరు, ఏడు పాదాలు Como అనే పదంతో మొదలైతాయు స్పానిష్ లో, దానర్థం లా, ఉపమానంగ చెప్పినట్టు. “ఈ మరణం” అనేది ఎక్కడ నుండి వచ్చింది? కవితా వాక్య నిర్మాణానికి అనువాదంలో ఎటువంటి స్థానం కల్పింఛారు భైరవభట్ల వారు?
అనువాదాలు చేసేప్పుడు కొన్ని సూచనలు:
1. మూలాన్ని రక్షించండి (మూలో రక్షతి రక్షితః)
2. వివరణల్లోకి పోవద్దు, కవితని కవితగానే ఉంచండి (ఉదాహరణకి పై ఐదు, ఆరు, ఏడు పాదాలు వివరణ)
3. మూల భాషలో కనీస పరిజ్ఞాన్ని పెంచుకోవడం.
మన పద్యాలను సంస్కృతంలో నుంచి జర్మనులోకి పరివర్తించేప్పుడు, ఛందోబద్దంగా అనువదించగలిగితే బాగుండేదని మహకవి గోథే అభిప్రాయపడ్డాడు. ఈ వివరణ భైరవభట్ల గారి కలం నుంచి ఇంకా మంచి అనువాదాలు వెలువడాలనే.
[మరింత చర్చకు వీలుగా ఈ అభిప్రాయాన్ని eemaata.com/forums/">చర్చావేదికలో కూడా ప్రచురించాము. – సం]
బోడి పద్యం గురించి గరికపాటి పవన్ కుమార్ గారి అభిప్రాయం:
03/31/2009 4:39 pm
ఈ కవితని, కవిని అర్థం చేసుకోవడానికి ఈ లంకెలోని వ్యాసం ఉపయోగపడుతుంది “అఫ్సర్ “వలస”, కల్పనా రెంటాల “కనిపించే పదం”” – మే 2002 ఈ మాట సంచిక eemaata.com/em/issues/200205/552.html" rel="nofollow ugc">http://www.eemaata.com/em/issues/200205/552.html
గరికపాటి పవన్ కుమార్
బోడి పద్యం గురించి Ravikiran Timmireddy గారి అభిప్రాయం:
03/25/2009 7:42 am
అశ్లీలం గురించీగొడవేవిటి. కవిత నచ్చిందో, నచ్చలేదో అంటే సరేగానీ, కవిత అశ్లీలవటవేవిటి? అలా అనేవాళ్ళు ఎందుకో కూడా చెబుతే బాగుండేది. రహశ్యాంగాన్నో (ఏవిటో అందులో అంత రహశ్యం), దానికి జరిగే వొక ప్రక్రియనో అశ్లీలవని అనగలవా? పోనీ అంత అభ్యంతరవనుకుంటే ఆ కొన్ని పదాల్ని పరాయి భాషలో అనుకోని చదివేసుకుంటే సరిపోతుంది కదా. ఆ పదాల్ని మాత్రం చక్కగా, ఏ ఆంగ్లంలోనో, సంస్కృతంలోనో అనువదించేసుకుని చదివేస్తే అసలు బాధే లేదు. ఆ భాషల్లో ఈ అశ్లీలవైన(?) పదాలు, ప్రక్రియలు చదవడం మనకి అలవాటే కదా.
ఇప్పటికి నేనో అరడజను సార్లు చదివేనీ కవితని, నాకేం బోధపడలా కవితాత్మో, కవితార్థవో దాన్ని మీరేవన్నా సరే. కవిత్వంలో abstraction అవసరవే. కానీ దాన్ని వొక పెయింటింగ్ స్థాయికి తీసుకుపోవాల్సిన అవసరం వుందా? మనిషి మెదడుకి రంగుల చిత్రాలు, పద చిత్రాలు అర్థవయ్యే తీరు వేరు, వేరని నా అభిప్రాయం.
పెయింటింగ్ ని కళ్ళతో చూడంగానే మనసులోకి దూకే ఆ పచ్చి ఎమోషనల్ abstraction, కవితని చదివి దాన్ని అర్థం చేసుకుని అనుభూతించగలిగే ప్రక్రియ వేరు వేరని నా అభిప్రాయం. నక్కని చూసి వాతలు పెట్టుకున్నట్టు, అవకాశం ఉందికదా అని, భాషకున్న (పెయింటింగ్ కి లేని, అందుకనే పెయింటింగ్లో ఆ abstraction అవసరవేవో) ఒక విసృతవైన వ్యక్తీకరణని ఉపయోగించుకోకుండా మామూలు మనుషులకి అర్థంకాని కవిత వల్ల ఉపయోగవేవిటి. పోనీ ఆ కవిత వ్రాసిన వారో, లేకపోతే ప్రచురించిన సంపాదకులో ఆ కవితతోబాటు ఆ కవితార్థాన్ని కూడా ప్రచురించుంటే బాగుండేది.
సాధారణ ప్రచురణలకి లేని ఒక గొప్పతనం వెబ్ ప్రచురణలకుంది. ఇక్కడ కవిత, కథ, వ్యాస కర్త తన అభిప్రాయాల్ని పాఠకులతో ఏక్టివ్ గా పంచుకునే అవకాశం వుంది. I do not know the reason why, here in “eemaata” writers, most of the times do not participate in the debate. Though they are the instigators of the debate by mare act of writing that poetry, story, or an essay, they shy away from the debate. Many times even our editors do the same. I hope they utilize the opportunity of this facility, and participate in this live discussion and help readers like us to a better understanding.
మరో విషయం అభిప్రాయలు రాసే వాళ్ళ పేర్లతో ఆ ఆటలేవిటండి. పేర్లను వక్రీకరించినంత మాత్రాన ఒరిగేదేవిటి.
రవికిరణ్ తిమ్మిరెడ్డి.
ఈమాట పూర్వాపరాలు – నా జ్ఞాపకాలు I గురించి Sudhakar గారి అభిప్రాయం:
03/14/2009 2:31 am
Suresh gaaru,
Your article is an excellent insight into the origins of internet and eemaata. By using the quotations of telugu writers you have created a genuine telugu work.
Wouldn’t it be a nice idea to encourage famous telugu people to treasure their memories on Eeemata for the future generations?.
Best wishes.
Sudhakar
అతడు, నేను, అతడి కథ గురించి Vamsi గారి అభిప్రాయం:
03/05/2009 8:44 pm
Seems like even suicide follows Darwin’s rule of survival. “It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent that survives. It is the one that is the most adaptable to change.”
Btw, thanks for this analysis and I would love to see more of this stuff in eemaata in future.
–Vamsi
నాచన సోమన చతుర వచో విలాసం గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
03/02/2009 2:13 pm
“టొప్పి” అన్న పదం నాచన వాడాడంటే నాకూ ఆశ్చర్యం వేసింది. ఇప్పటి దాకా నేను తెలుగు వారికి పోర్చుగీసు వారి ద్వారా సంక్రమించిన ఆయా, అల్మరా, కమీజు, (తాళం)చెవి, ఆస్పత్రి, మేజోడు, మేజా, మేస్త్రీ, పేన, పీపా, తువ్వాల, సబ్బు, బాతు, బొత్తాము వంటి అనేకానేక పదాలలో టోపీ కూడా ఒకటని అనుకున్నాను. Top అన్న పదానికి సంబంధించి *tuppaz అన్న ధాతువు నుండి పుట్టిన పదాలు జర్మానిక్ భాషలలోనూ, కొన్ని రొమాంటిక్ భాషలలోనూ కనిపించడం కద్దు. కానీ, ప్రాకృతంలోనూ, వేదకాలానంతర సంస్కృతంలోనూ “టోపిఆ”, “టోపిక”, “టుప్పిక” మొదలైన ప్రయోగాలున్నాయని ఇప్పుడే Turner “A Comparative Dictionary of Indo-Aryan Languages” చూస్తే తెలిసింది.
స్మైల్ – ఓ జ్ఞాపిక గురించి కొడవళ్ళ హనుమంతరావు గారి అభిప్రాయం:
01/27/2009 6:44 am
మోహన గారికి,
1985లో వడ్డెర చండీదాస్ “ప్రియమైన మో” అని సంబోధిస్తూ ఉత్తరం రాయడంతో వేగుంట మోహన ప్రసాద్ కేవలం ‘మో’ గా స్థిరపడిపొయ్యాడు. తెలుగు, పాశ్చాత్య సాహిత్యాలని లోతుగా అధ్యయనం చేసిన కవి. మొదటి కవితా సంపుటి, చితి-చింత, తోనే పేరు తెచ్చుకున్నాడు. ఇతర దేశాల కవులని “కరచాలనం” వ్యాసాల ద్వారా తెలుగువాళ్ళకి పరిచయం చేశాడు. ఇంకా చాలా రాశాడు. పోయిన సంచికలోనే ఆయన “eemaata.com/em/issues/200811/1346.html/5/#comments" rel="nofollow">నిరాకారుడు” కవితని వేలూరి చవకరకం జిన్‌ అండ్ టానిక్ గా అభివర్ణిస్తే నేను మంచి కవితగా సమర్థించాను.
మో కి విమర్శకులు ఎక్కువే. కాని, “ఈ కవిత్వ కషాయం వికటిస్తుంది,” అని విమర్శించినాయనే “నిరంతర ‘మో’హనరాగం” ఆలాపించే ఈ కవి మన మధ్యనే ఉన్నందుకు గర్వపడాలనడం గమనార్హం. [1]
కొడవళ్ళ హనుమంతరావు
[1] “వ్యాసాలు, ద్వేషాలు,” సౌభాగ్య. 2004.
శిలాంతరాళలోలిత రేవతీదేవి గురించి కొడవళ్ళ హనుమంతరావు గారి అభిప్రాయం:
01/27/2009 5:42 am
అరుణ గారికి,
శిలాలోలిత పుస్తకంలో రేవతీదేవి ఇంటి పేరివ్వనందున నేనూ దానిని ప్రస్తావించలేదు. కాని మీరన్న విన్నకోట ఆవిడ పుట్టింటి పేరూ కాదు, మెట్టింటి పేరూ కాదు – పుస్తకాన్ని అంకితం చేసింది తండ్రి యన్. సి. రాజారెడ్డి గారికి; భర్త డి. రఘురామిరెడ్డి. ఈ మధ్యనే eemaata.com/em/issues/200811/1369.html" rel="nofollow">నిడదవోలు మాలతి గారు మన దృష్టికి తెచ్చిన ఒక పుస్తకం [1] లో ఆవిడని నిడుమానూరి రేవతీదేవి గా పరిచయం చేశారు.
రమ గారికి,
మీ అభిశంసనా పూరక ప్రోత్సాహానికి కృతజ్ఞతలు. రచ్చబండలో అప్పట్లో కాస్త ఎక్కువగానే వాదోపవాదాలు చేసి ఘర్షణ పడేవాణ్ణి. వాటిల్లో ఒకదానిని, వ్యాసంగా రాసి మాకు పంపగూడదా అని వేలూరి, కొలిచాల అడిగితే హడావిడిగా పంపిన రచన ఇది. నాలాంటి పాఠకులు రాయగలరేమో కాని, సాహిత్యంలో కొంత సాధికారికతగలవాళ్ళు రాస్తేగాని ఈ కవయిత్రులకి న్యాయం జరగదు.
బంగారమ్మని ప్రస్తావించారు కనుక ఓ ముచ్చట చెప్తాను. ముద్దుకృష్ణ మూలంగా ఆవిడ పేరు తెలుసు కాని, ఈ వ్యాసం రాసేముందర నేనావిడ కవిత్వాన్ని అంతగా పట్టించుకోలేదు, వెల్చేరు గారి Hibiscus చూసింతర్వాతే నాకావిడ మీద ఆసక్తి కలిగింది. దాంట్లోనే ఉన్న My Brother మూలం వెంటనే దొరకలేదు. తర్వాత కొన్నాళ్ళకి జనవరి 2006లో శేషశాయి గారు ఆవిడ కవితా సంచికని ఆంధ్రభారతిలో పెట్టి రచ్చబండలో చెప్పారు. అందుమూలంగానే ఆవిడ కొంపెల్ల జనార్దనరావు సోదరి (అక్కో చెల్లెలో ఎందుకు చెప్పరు?!) అని తెలిసింది. అప్పుడు మా ఆవిడ నన్నడిగింది – “మరి శ్రీశ్రీ అనంతంలో ఆ విషయం చెప్పలేదా?” అని. “జనార్దనరావు జ్ఞాపకాలు” అంటూ శ్రీశ్రీ చాలానే రాశాడు కాని ఈ విషయం చెప్పిన గుర్తులేదు.
జ్ఞాపకాలంటే, ఆచంట జానకిరామ్ [2] కొంపెల్ల జనార్దనరావు స్వగ్రామం, అమలాపురం దగ్గర గంగలకుర్రు వెళ్ళి, ఆ ఊరిని వర్ణించి బంగారమ్మ కొత్తగా రాసిన “నీడ” (Hibiscus on the Lake) ఆవిడ చదివితే విని పరవశించడం గుర్తొస్తుంది. ఆవిడ జనార్దనరావుకి అక్క అన్నారు ఆచంట. My Brother కి మూలం “మా అన్న.” పేరుకి తగ్గ కవయిత్రి బంగారమ్మ.
కొడవళ్ళ హనుమంతరావు
[1] “Women Writing in India: 600 BC To the Present,” Volume II: The 20th Century. Edited by Susie Tharu and K. Lalita. Oxford India Paperbacks, 1993.
[2] ఆచంట జానకిరామ్ “సాగుతున్న యాత్ర.” దీనిని “నా స్మృతిపథంలో” తో కలిపి జ్యేష్ఠ లిటరరీ ట్రస్టు వారు 2008లో ప్రచురించారు. పేజీలు 230-231.
శిలాంతరాళలోలిత రేవతీదేవి గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
01/21/2009 3:53 pm
Dear Rama garu:
Chavali Bangaramma, as you have said did not get the recognition she deserved during her time, and probably even later! But, there were quite a few poets, particularly women poets who were “ignored.”
I would like to share the following information with the eemaata readers.
Velcheru Narayana Rao of University of Wisconsin (currently visiting professor at Emory University, Atlanta) edited and translated a collection of one hundred telugu poems of the 20th century. The collection bears the title, “Hibiscus on the Lake.” It is published by the University of Wisconsin Press in 2003. I need not emphasize the very title for the book chosen by Narayana Rao. You could guess it!
If you haven’t already read , I would request you to read “A Historical After-Essay” at the end of the book . A lengthy critical appreciation of Chavali Bangaramma’s poetry appears in the essay, and in particular on the poem neeDa translated as Hibiscus on the Lake.
With best regards,
Veluri Venkateswara Rao.
రాగలహరి: మోహనం గురించి K. Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
01/18/2009 10:54 am
ఈ శ్రు అనే విషయంలో చాలా ఏళ్ళ క్రితం నేను చేసిన పొరబాటును గురించి ఈమాట సంపాదకులకు ఎప్పుడో చెప్పాను కాని వారింకా eemaata.com/em/issues/200005/775.html">నా పాత వ్యాసం శీర్షికను సరిదిద్దలేదు.
[రోహిణీ ప్రసాద్ గారు, మీ వ్యాసం శీర్షికను సరిదిద్దాము. ఈమాటలో మరికొన్ని చోట్ల ఉటంకించిన “శృతి” అన్నమాటను కూడా “శ్రుతి” గా సరి దిద్దాము. దీనిని మా దృష్టికి తీసుకువచ్చినందుకు ధన్యవాదాలు. -సం.]
రచయితలకు సూచనలు గురించి Malathi Nidadavolu గారి అభిప్రాయం:
01/08/2009 7:15 am
ఈ వివరణ చాలా విషయాలు స్పష్టం చేస్తుంది. బాగుంది. ధన్యవాదాలు.
మరొక సందేహం. ఈమాటలో ప్రచురించిన రచనలు తొలిగించినప్పుడు రచయితలకు తెలియజేసే అవకాశం వుందా? నా రచనలు రెండు (“రచయితలకీ పాఠకులకీ మధ్య గల అవినాభావసంబంధం” అన్న వ్యాసమూ, “అంపకాలు” అన్న కవితా తొలిసారిగా ఈమాట.కాంలోనే ప్రచురింపబడినాయి) ఇప్పుడు కనిపించడంలేదు.
– నిడదవోలు మాలతి
[ఈమాటలో ప్రచురించబడిన రచనలు ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ, ఏ కారణం చేతనూ తొలగించబడవు.
మీ ‘eemaata.com/issue36/sambandham.pdf">రచయితలకీ పాఠకులకీ మధ్య గల అవినాభావసంబంధం‘ వ్యాసం, మీ ‘eemaata.com/issue35/appagintalu.pdf">అప్పగింతలు‘ కవిత (‘అంపకాలు’ కాదు) తిక్కన ఫాంట్‌లో లేని కొన్ని ఇతర రచనలతో పాటుగా సాంకేతిక కారణాల వల్ల ఇంకా పీ.డీ.ఎఫ్ ఫైళ్ళు గానే ఉన్నాయి. వీటిని కూడా యూనికోడ్‌కి మార్చే ప్రయత్నాలు చేస్తున్నాము. మరి కొంతకాలం పట్టవచ్చు. పాత సంచికల్లో తమ రచనలు కనిపించని రచయితలు వాటి వివరాలతో మమ్మల్ని సంప్రదించవలసినదిగా కోరుతున్నాం – సం.]
జనరంజని: మహానటి సావిత్రి గురించి Sudhakar గారి అభిప్రాయం:
12/28/2008 5:53 am
మహానటి సావిత్రి గారి జనరంజని కార్యక్రమము:
Excellent.
So far, eemaata is restricted to literary writings and sounds/ voices only. I hope to see Eemaata coming up with programmes making the best use of the multimedia technology ( including videos and movie recordings and images ) in the future.
Thank you for including the programme in your site.
స్మైల్ ఒఖడే… ఇహ లేడు! గురించి bollojubaba గారి అభిప్రాయం:
12/28/2008 4:38 am
వంశీ గారికి :-)
మీరు చెప్పిన హైకూ వ్రాసింది చెట్టుకవి ఇస్మాయిల్ గారు. మీరు వ్యంగ్యంగా ఉటంకించిన హైకూ, ఒక స్ట్రే థాట్. అలా చూడగలగడం కూడా అరుదైన విషయమే కదా. eemaata.com/em/authors?aa=%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D" rel="ugc">చెట్టుకవి ఇస్మాయిల్ గారి ఇతర రచనలు ఈమాట ఆర్చైవ్స్ లో ఉన్నాయి వీలైతే చదవండి. ఎంజాయ్ చెయ్యగలరు. I wonder in his poetry how he could see the things in such a totally different angles.
ఇక ఇప్రస్తుతం జరుగుతున్న డిస్కషను ఖాళీ సీసాల ఇస్మాయిల్ గారిగురించి. వీరు తన పేరును స్మైల్ అని కుదించుకొన్నారు. తెలుగు సాహిత్యం వరలో రెండు ఇస్మాయిల్స్ దూరటం బాగోదు కనుకేమో. వీరు వ్రాసింది తక్కువైనా మంచి కవిత్వం వ్రాసారు.
పై విషయంలో మీకే కాదు చాలా మంది కన్ఫ్యూషను లో ఉన్నారని నాకనిపించి ఈ కామెంటు వ్రాస్తున్నాను. ఎందుకంటే, ఆయన చనిపోయిన రోజున ఓ లోకల్ పత్రికలో, చానాళ్ల క్రితమే చనిపోయిన చెట్టుకవి ఇస్మాయిల్ గారిని మరలా వార్తల్లోకెక్కించేసాడో విలేఖరి.
తెలుగు భాష వయస్సెంత? గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
12/22/2008 5:12 pm
రమగారు: మీరు చెప్పిందే కరెక్టు. “శూరుల జన్మంబు …” మహాభారతపు ఆదిపర్వంలోని ఆరవ ఆశ్వాసంలో అరవయ్యొవ పద్యం — కర్ణుడికి అంగరాజ్యాభిషేకం చేసే సమయంలో దుర్యోధనుని సమర్థింపు (DVSK సినిమాలో కూడా ఇలాంటి డైలాగే విన్నట్టు గుర్తు). దీనికి మూలం “శూరాణాంచ నదీనాంచ దుర్విదాః ప్రభవాః కిల”(ట). నేను పల్నాటి వీర చరిత్రలో చూసింది ఇలాంటిదే ఇంకో పద్యమైయుంటుంది. ఇటువంటి సామెతే మరాఠిలో ఉంది: “ఋషిచే కూళ్ ఆణి నదీచే మూళ్ శోధూ నయే”. మరాఠిలో లాగే తమిళంలో కూడా వినిపించే సామెత “ఋషి మూలం, నదిమూలం అరయక్కూడాదు/కేక్కకూడాదు”. విచారించి చూస్తే, “ఋషి మూలం, నదిమూలం న విచార్యమ్” అన్న సంస్కృత శ్లోకం ఈ సామెతలన్నింటికీ మూలమైయుండొచ్చని తోస్తోంది.
తెలుగు భాష వయస్సెంత? గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
12/21/2008 6:28 pm
నేను మూడేళ్ళ క్రితం రాసిన వ్యాసానికి ఇప్పుడు వచ్చిన ప్రతిస్పందన చూసి ఆశ్చర్యపోయాను. నేను భాషాశాస్త్రం గురించి రాసిన మొదటి వ్యాసం కాబట్టి కాస్తా బెరుకు, బెరుకుగా జంకుతూనే రాసాను. నేను ఈ వ్యాసం రాసేనాటికి తెలుగుభాష ప్రాచీనత గురించిన వాదాలు కానీ, తెలుగుభాషను శ్రేష్ఠభాషగా గుర్తించాలన్న నినాదాలు కానీ లేవు. ఈమధ్య కాలంలో ఈ వ్యాసం రాసుంటే కొంత దూకుడుగా, కుశాస్త్రనిందతో మొదలుపెట్టి రాసేవాడినేమో.
వేమూరి గారు: మీ అభిమానానికి కృతజ్ఞతలు. “తెలుగదేలయన్న …” అన్న అంశం మీద మీరు చక్కగా రాసారు. నేను డెట్రాయిట్ సదస్సులో కూడా ఈ అంశంపై కాస్తా మాట్లాడటానికి ప్రయత్నించాను. ఆ సదస్సులో నేను మాట్లాడిన విషయాలను వ్యాసరూపంగా వచ్చే నెలలో పొద్దు పత్రికలో మీరు చూడవచ్చు.
శ్రీనివాస్ నాగులపల్లి గారు: భారత ఉపఖండంలో లిపుల చరిత్రకు, భాషల చరిత్రకు అంతగా సంబంధం లేదు. భాషలు, భాషాకుటుంబాల చరిత్ర మహా ప్రాచీనమైతే, వర్తకులకు, రాజులకు, కవులకు మాత్రమే అవసరమయ్యే లిపులు అతి నవీనమైనవి. ఇప్పుడు భారతదేశంలో వాడే లిపులన్నింటికీ మూల మాతృక బ్రహ్మీ లిపి. ఈ బ్రహ్మీ లిపి 2500 సంవత్సరాలకు పూర్వం వాడినట్టుగా ఎక్కడా ఆధారాలు లేవు! వేద సాహిత్యం చాలాకాలం వరకూ మౌఖిక సాహిత్యంగానే ఉండేదన్న విషయం మనందరికీ తెలిసిందే.
తెలుగు-కన్నడ లిపుల పరిణామాన్ని సూచించే ఈ కింది చిత్రపటం భద్రిరాజు కృష్ణమూర్తి గారి Dravidian languages పుస్తకం లోనిది [79 వ పేజీ].
లిపుల గురించి రోహిణీప్రసాదు గారు రాసిన మౌఖిక సాహిత్యం, లిపుల ఆవిర్భావం అన్న వ్యాసంకూడా మీకు ఉపయోగపడవచ్చు.
బాబ్జీలుగారు: ఈ వ్యాసం తిరిగి రాయాల్సి వస్తే “మగవాడి జీతం, వయస్సు” అనకుండా “శూరుల జన్మంబు, సురుల జన్మంబు, ఏరుల జన్మంబు ఎరుగ తరమే”అన్న పల్నాటియుద్ధపు పద్యాన్నో, “ఋషిచే కూళ్ ఆణి నదీచే మూళ్ శోధూ నయే! (ఋషుల కులాన్ని నదుల మూలాన్ని శోధించవద్దు)” అన్న మరాఠీ సామెతనో ఉటంకిస్తూ రాస్తాను లెండి :-).
Classical Language అన్న పద బంధాన్ని “ప్రాచీన భాష” అని అనువదించడం లోనే వచ్చింది అసలు చిక్కు. క్లాసికల్ అన్న మాటలో కాలానికన్నా గుణానికే ఎక్కువ ప్రాధాన్యత కాబట్టి ఆ పదాన్ని శ్రేష్ఠభాష అని అనువదించుకొని ఉండుంటే తెలుగు భాషను సుమేరియన్లతో, తెలిమన్లతో ముడిపెట్టి ద్రవిడ ప్రాణాయామం చెయ్యాల్సిన అగత్యం తప్పేదేమో. ఇప్పటికైనా, ఆ శ్రేష్ఠ భాషా ప్రతిపత్తితో పాటు సాధించిన కోటి రూపాయలతో తెలుగు భాష, చరిత్రల గురించి ఉన్నత స్థాయిలో శాస్త్ర పరిశోధనలు జరపడానికి కావలిసిన వ్యవస్థని నెలకొల్పడానికి పూనుకుంటారని ఆశిద్దాం.
జనరంజని: మహానటి సావిత్రి గురించి vinaykumarnadella గారి అభిప్రాయం:
12/13/2008 10:29 am
నటనకే భాష్యం చెప్పిన మహా నటి సావిత్రి స్వరం వినటం ఎంతో ఆహ్లాదకరం గా ఉంది. Most expressive face movie world had ever seen! NTR, ANR, SVR సరసన సూపర్‌స్టార్‌గా వుండదగిన ఏకైక నటీమణి మన సావిత్రి. Thousand thanks to eemaaTa for bringing back her memories. Thank you. Keep going!
సువర్ణభూమిలో … గురించి Garikapati గారి అభిప్రాయం:
11/07/2008 9:16 pm
ఇందులో అయుదు ఇంపైన కవితలు:
ముందు మూడు కవితల్లో బుద్ధ జీవితం గొప్పతనం కళ్ళకు కట్టినా, ప్రతి కవితలో ఎదో ఒక ప్రాణి (ఎర్ర చారల పిల్లి, తేనెటీగ, కుక్కపిల్ల) బుద్దుడి గొప్పతనం ఎమీ తెలియదు, తెలుసుకోలేవు(కొంతమంది మన పాఠక మిత్రుల్లా) కనుక వాటి పనిలో అవి ఉన్నాయి (పాదాలను నాకుతూ).
నాలుగవ కవిత: మనం కవిత్వం ఎలా చదవాలి అనే దానికి ఉపమగా తీసుకొవచ్చు. తల ఎత్తక, దించక నిలిచి గమనించమని చెపుతున్నా, పైకి కిందికి చూసి ప్రాణ వాయువు అందని కొందరు పాఠకులు, గజ ఈతగాళ్ళైన మోహన, కామెశ్వర రావుగార్లకు నిజంగా పని పెట్టారు.
చివరి కవిత: ముఖ్యంగా ఈ కవితల నేపధ్యం థాయ్ ల్యాండ్ అని ప్రియురాలి మనసునే కాదు మొత్తం కవితలనే ఛాయామాత్రంగనైనా ఆనవాలు పట్టడానికి కవి వదిలిన సూచన. ఈ సందర్భంగా “eemaata.com/em/issues/200401/200.html">ఇస్మాయిల్ గారితో నా పరిచయం” అన్న విన్నకోట రవి శంకర్ గారి వ్యాసంలో వారు సూచించిన ‘కవిత్వంలో అస్పష్టత’ అనే అంశంపై చర్చ గుర్తుకు వచ్చింది.
రవిశంకర్ గారు: “హంపీ పద్యమేమిటి అలా ఉందీ”
ఇస్మాయిల్ గారు: “నువ్వు హంపీ వెళ్ళావా?”
రవిశంకర్ గారు: “లేదు”
ఇస్మాయిల్ గారు: “మరి హంపీ చూడకుండా హంపీ మీద పద్యం ఎలా అర్ధం అవుతుంతుంది?”
“కవిత అర్ధం చేసుకోవడానికి కవి అనుభవించిన ప్రదేశం వెళ్ళాలని” జర్మన్ మహా కవి గోథె ఎక్కడో అన్నట్టు గుర్తు.
కాబట్టి కనీసం మన్సుతో నైనా కవి ప్రదెశాన్ని చూడకుండా విమర్శించడం భావ్యం కాదు.
–గరికపాటి
సువర్ణభూమిలో … గురించి mOhana గారి అభిప్రాయం:
11/07/2008 3:29 pm
మొన్న eemaata.com/em/issues/200811/1364.html">డెట్రాయిట్లో జరిగిన సమావేశంలో (నా సమీక్ష చూడండి) కవితల పైన ఒక సదస్సు ఉండింది. అందులో కవితలో పొరలు పొరలుగా అర్థం ఉండాలి అన్నారు ఒకరు. కాని అలా రాస్తే పాఠకులకు అర్థం అవుతుందా అనే ప్రశ్నకు ఈ చర్చ జవాబు అనుకొంటాను. ఇందులో ఎన్నో పొరలు ఉన్నాయి. ఎవరికి కావలసిన అర్థాలు వారు కల్పించుకోవచ్చు. కొన్ని రచయితకు కూడా తోచిఉండక పోవచ్చు. ఉదాహరణకు బుద్ధుని శిరస్సు, మొండెము. దీనిని చదువగానే నాకు తోచింది ఎప్పుడో చదివిన షెల్లీగారు రాసిన ఓజిమాండియస్ అనే సానెట్. అందులో కూడా విరిగిన ఓజిమాండియస్ శిలావిగ్రహం ఎడారిలో ఉంటుంది.
My name is Ozymandius, King of Kings,
Look on my works, ye Mighty, and despair!
అని అంతమవుతుంది. నిరంకుశుని ఎవరూ తలచుకోరు. ఆ విగ్రహంలోని కళను తప్ప, దాని కారకుడు శిల్పి. బుద్ధుని విగ్రహం విరిగి ఉన్నా, బుద్ధుని ఇప్పుడు కూడా పూజిస్తూనే ఉన్నారు కలువలతో. మనం ఎలా జీవిస్తున్నామో అన్నదే ముఖ్యం అనే ఒక భావన కలుగుతుంది ఈ పంక్తులు చదివిన తరువాత. ఈ ఊహ అందరికీ కలుగకపోవచ్చు. కాని పొరలు పొరలుగా ఉండాలి కవిత్వం అనే దానికి ఇది ఒక నిదర్శనం. ఒక కవిత మంచిదో కాదో అనే దానికి తూనిక రాళ్ళు ఎలాగ ఉండాలో చెప్పలేము (వేలూరిగారి వ్యాసం చదవండి). కవిత మంచిదైతే కలకాలం నిలుస్తుంది, లేకపోతే తెలుగు సినిమాలా ఈ రోజు ఉంటుంది, రేపు ఉండదు. కాని కవికి గౌరవం చూపాలి,
కవితను చదవాలి, అర్థం చేసికొనడానికి ప్రయత్నం చేయాలి. ఇన్ని కష్టలు పడ్డా ఒక్కొక్కప్పుడు అర్థం కాదు. అది మన దురదృష్టమే కాని కవి తప్పు కాదు. సులభంగా అర్థమయ్యే కవితలు కూడా సంచికలో ఉన్నాయి, వాటిపైన వ్యాఖ్యలు రాయవచ్చు, వాటిని చదివి ఆనందించవచ్చు. నేను పారిస్ వెళ్లినప్పుడు పోంపెదూ మ్యూసియంకి వెళ్లాను. అది మాడర్న్ ఆర్ట్ పైన. అందులో కొన్ని నాకు ఇంకా అర్థం కాలేదు. కాని ఉత్తమ కళాకారులచే సృష్టించబడినవి అవి. దానిని రసాస్వాదన చేయలేకపోవడం నా తప్పే గాని మ్యూసియం వారిది మాత్రం కాదు. విధేయుడు – మోహన
సువర్ణభూమిలో … గురించి rama గారి అభిప్రాయం:
11/07/2008 9:37 am
ayya editor loo..namaskaralandee !!
telugulo type chese opika leni nenu mee patrikaki abhiprayalu rase prayatnaanni eppudO viraminchukunnanu. kanee yadukulabhushan raatala meeda vachhina pratispandanalani chadivi chachhela navvi navvi..marinka aagaleka nA spandanani rastunnanu. vamanamoorti gariki..prajapati gariki..suneel gariki na danDaalu.em navvincherandayya meeru..mee vyakyaanaalatO! inka nakaLLalO neeLlu [aanandaBhaspAlu]alagevunnayi. inta vinOdannichhina bhooshangariki kooda na aBhinandanalu.
inka migilina aYYaloo[ante kameswarrao..mOhana garalaki, emanDee manam enta ardham leni ratanainaa samardhinchaDam avasaramanTaaraa?? kavitvam anTe chulakana kalige ilanTi ratalani kooDa samardhinchi..andulO..edo vunDevunTundanna vathhaasu endukO ..okasari alOchinchandi.
parody lu rendu rakalu. okaTi chala bagunna kavitakee parody cheyyochhu. vudaaharaNaki sreesree mahaprastanam loni geyalaki machiraju deviprasad .. inka zaruksastrila parody la lanTivi.alaage parama neerasamaina ardham leni..ardhanni prayatninchinaa sadhinchaleni vaTiki vamanamoortigaru chesina parody la lanTivi.
yadukulabhushan garu ilanTi parody lu rase avakasam ichhinanduku..andarikanna mundu aayanni congrats chestoo, ilanTi manchi rasaheenamaina padyalani.. manchi vinodam kaliginche padhatilO marikonni rayamani ..aBhyardidtoo..parady kartalaki marOsaari na santoshanni teliyajestunnanu.
adisare..vamanamoorti garu..changubhala..Enkimaama..anna oohalO vunna mahaardhamemO! mee vakyanni nenu maravanandOy.
eemaaTa sampadakuloo kaDupaara navvukOnichharu. thank u.
RAMA
[రమ గారు: మీ అభిప్రాయాన్ని ఈ సారికి రోమన్ లిపిలోనే ప్రచురిస్తున్నాము. తెలుగులో టైపుచెయ్యడం కన్నా ఇలా రోమన్ లిపిలో రాసినవి చదవడం ఇంకా కష్టమని గుర్తించగలరు. మీకు ఈమాటలో అభిప్రాయాలు రాసే డబ్బాలో తెలుగులో టైపు చెయ్యడం అలవాటు కాకపోతే తెలుగులో టైపు చెయ్యడానికి Quillpad, Baraha లాంటి సాధనాలు పరిశీలించగలరు. – సం]
సువర్ణభూమిలో … గురించి bollojubaba గారి అభిప్రాయం:
11/07/2008 12:01 am
పైన నేను చేసిన కామెంటుకి కొంత వివరణ
కవిత్వం అంటే మనకి అర్థంకానిదేదో దానిలోపల ఉండి తీరాలనే భ్రమలో సాధారణంగా పాఠకుడు ఉండటంలో తప్పుకాదుగా. ఎందుకంటే యదుకుల భూషణ్ గారి కవిత్వం రుచి చూసిన తరువాత, కొంత ఎక్స్పెక్టేషన్ తో కవిత ను చదవటం, కొంత అర్ధం కాకపోయినా ఎదో ఉండి ఉంటుందిలే, అని సరిపెట్టుకోవటం, తోచిన రీతిలో అన్వయించుకోవటం సహజమే.
ఏది ఏమైనా ఈ పద్యాలు ఈ క్రింది ఇవ్వబడిన లింకులోని వారి కవితా సంపుటిలోని పద్యాల వలేకాక, కొంత అస్ఫష్టంగానూ, ప్రతీ ఒక వాక్యానికీ ఏదో ఒక భాష్యం చెప్పుకొంటే తప్ప అర్ధంకానట్లు గానూ ఉన్నాయన మాట వాస్తవం.
eemaata.com/em/category/library/nnn/" rel="nofollow ugc">http://www.eemaata.com/em/category/library/nnn/
ఇక పోతే కవి పాఠకుని స్థాయికి తగినట్లుగా వ్రాయాలా, లేక పాఠకుడే కవి స్థాయికి వెళ్ళి చదవాలా అనేదీ ఎప్పటికీ ఒక మిలియన్ డాలర్ల ప్రశ్నే.
బొల్లోజు బాబా
రహదారి పాట – ‘పథేర్ పాంచాలి’ సత్యజిత్ రాయ్ సినిమా గురించి విష్ణుభొట్ల లక్ష్మన్న గారి అభిప్రాయం:
11/04/2008 9:57 am
రావు గారూ:
మీకొచ్చిన సందేహం కొంతవరకు సబబే!
అందుకు నా సమాధానం ఇది.
ఈమాట ఒక నిర్ణీత కాలానికి వెలువడే పత్రిక. ప్రతి రెండు నెలలకి మెదటి తేదీన. నవతరంగం ఎప్పుడైనా ప్రచురించే పత్రిక. దీనికి ఒక నిర్దిష్ట కాలం లేదు. ఒకప్పటి ఈమాట సంపాదకుడిగా నా ఒక ప్రత్యేక లక్ష్యం ఈమాటే!
నేను కొన్ని నెలల క్రితం ఈమాటలో రాసిన రషోమాన్ (జాపనీస్ సినిమా)లో కొంత భాగం (నా అనుమతి లేకుండా) నవతరంగంలో పెట్టి, నా వ్యాసానికి ఈమాట లింకులిచ్చారు. అది చూసి నేను బాధపడలేదు. మరి కొంతమందికి తెలుస్తుంది కదా అనుకొన్నా! ఆ తరవాత నేను నవతరంగంలో సభ్యుడనై, ఈమాటలో ప్రచురించని వ్యాసాలు రాసా.
ఈ మధ్య నా కొచ్చిన ఆలోచనల్తో, రాయ్ సినిమాలొ “ఈమాట” పాఠకులకి పరిచయం చేద్దామనుకొని, వ్యాసాలు రాస్తూ, అవి ఈమాటలో ప్రచురించిన తరవాత నవతరంగంలో పెట్టటానికి నవతరంగం మోడరేటరుకి ఏమైనా అభ్యంతరం ఉందా అని అడిగి, లేదని తెలిసిన తరువాత ఈమాటలో ప్రచురితమైన తరవాత నవతరంగంలో ప్రచురించమని కోరుతూ (తేదీ ఎప్పుడో ఎవరికీ తెలియదు), ఈమాట కి రెఫెరెంస్ కోరాను. అది కపడక పోతే, నేనే ఆ విషయం చెప్పాను. ఉదాహరణకి ఈ క్రింది ఈరోజు నా అభిప్రాయం నవతరంగంలో చూడండి. అలాగే చారులత పై నా వ్యాసం, ఈమాటలో ప్రచురించిన తరవాతలోనవతరంగంలో ప్రచురించి, ఈమాట గురించి రెఫెరెన్స్ లేకపోతే, అది నేనే ఇచ్చా!
*****************************************************
నవతరంగం మిత్రులకి:
నేను సినిమాల పై రాసే వ్యాసాలు ముందుగా,”ఈమాట” వెబ్‌మాగజీన్ (www.eemaaTa.com) లో ప్రచురిస్తున్నాను. అనేక విషయాలపై ఈమాట వెబ్ పత్రిక నడుపుతున్న విషయం చాలా మంది నవతరంగం మిత్రులకి తెలిసే ఉంటుంది.
అయితే, ఇక్కడ ప్రత్యేకంగా సినిమాల పైనే దృష్టి కాబట్టి, ఇక్కడ కూడా ప్రచురించటం జరిగింది. ఇది పునఃప్రచురణ అయినా, ఎక్కువ మంది పాఠకుల దృష్టికి ఈ వ్యాసాలు తీసుకెళ్ళటం తప్ప మరే ఉద్దేశ్యమూ లేదు.
లక్ష్మన్న
*******************************************************
ఇక్కడ కొన్ని చిక్కు ప్రశ్నలున్నాయని నా అభిప్రాయం.
అంతకు ముందు ప్రచురించిన రచనలని ఈమాట ప్రచురించదని నాకు, ఒకప్పటి సంపాదకుడిగా, తెలుసు. ఒక సారి ప్రచురించాకా, ఈమాట తన హక్కును కొల్పోతుందా? అది పునఃప్రచురింపబడితే, అందులో రచయిత బాధ్యత, ప్రచురణ కర్తల బాధ్యత ఏమిటి? ఇందులో స్వలాభం ఎవరికైనా, ఎంతైనా ఉందా?ఇవి ఆలోచించ వలసిన విషయాలు.
ఇందుకై పాఠకుల అభిప్రాయం తెలుసుకోటం మంచిది.
అందరికీ నమస్సులతో,
లక్ష్మన్న
వాడుక భాషలో పద్యాలు గురించి Kameswara Rao గారి అభిప్రాయం:
11/01/2008 5:33 am
ఈ మధ్య ఇంటర్నెట్టు సౌలభ్యానికి కాస్తంత అభ్యంతరం ఏర్పడి ఈ చర్చని ఇంతవరకూ చూడలేదు. దీని గురించి తాపీగా మళ్ళీ ఆలోచించి రాయాలి. ప్రస్తుతానికి రెండు మూడు విషయాలు.
మోహనగారు వాడుకభాషలో పద్యాలకి ఆదరణ లభించాలని కోరుకున్నారు. సమంజసమే. వాడుక భాషలో పదునైన, అందమైన పద్యకవిత్వం వస్తే (రా గలిగితే) దానికి ఆదరణ తప్పకుండా లభిస్తుందని నా నమ్మకం.
తెలుగులో పాదాంత విరామం గురించి. అది సంస్కృతంలో నియమం. తెలుగులో లేదు. కాబట్టి, కావాల్సిన చోటల్లా ఆ విరామాన్ని పాటించడానికీ అవకాశం ఉంది, అక్కరలేదనుకున్నప్పుడు పాటించకపోడానికీ అవకాశం ఉంది. కాబట్టి ఈ విషయంలో తెలుగు ఛందస్సులో ఎక్కువ వెసులుబాటు ఉందన్నమాట!
బాబ్జీలుగారు తమ వ్యాఖ్యల్లోకి రెండు మూడు సార్లు నన్ను లాక్కొచ్చారు 🙂 వారికోసం నేను వాడుకభాషలో రాసిన పద్యాలు: “eemaata.com/em/issues/200501/948.html">నాన్నా తెలుసా“.
రాగలహరి: కల్యాణి గురించి విష్ణుభొట్ల లక్ష్మన్న గారి అభిప్రాయం:
10/16/2008 8:40 am
చేతన్ గారు:
మే, 2000 సంచికలో eemaata.com/em/issues/200005/777.html">మోహన రాగం పై వ్యాసం ఉంది.
అది చదవగలరు.
లక్ష్మన్న
ఈమాట గురించి గురించి Paruchuri Sreenivas గారి అభిప్రాయం:
10/03/2008 5:04 am
హనుమంతరావుగారు,
రజనీకాంతరావు గారి “eemaata.com/em/issues/200311/1342.html">చలంతో ఇంటర్వ్యూ“, “ఈమాట” eemaata.com/em/issues/200311/139.html">ఐదో జన్మదిన సంచిక లోని “శబ్దతరంగాల”లో వినవచ్చు.
ఆ ఇంటర్వ్యూ transcript చిన్న పుస్తకరూపంలో కూడా వచ్చింది.
“ఖానాగట్టు” గురించి విజయనగరం వాళ్ళు చెప్తే వింటానికి/చదవడానికి బాగుంటుంది.
— శ్రీనివాస్
రచయితలకు సూచనలు గురించి Audisesha Reddy Kypu గారి అభిప్రాయం:
09/15/2008 5:52 am
eemaata.com చూశాను బాగుంది. మంచి కథలు, కవితలతో చూడ చక్కగా వుంది. నిర్వాహకులకు ధన్యవాదాలు.
— కైపు ఆదిశేషా రెడ్డి, రచయిత.
23-1-1256 , అరవింద నగర్ ,
నెల్లూరు – 524 003 ( ఆం .ప్ర ))
ఏటి ఒడ్డున గురించి రవికిరణ్ తిమ్మిరెడ్డి గారి అభిప్రాయం:
09/11/2008 7:48 pm
అద్భుతంగా వ్రాశారు. ఒక impressionist painting ని చూసిన అనుభూతి. మీ కవిత చదివేక eemaata.com/em/issues/200809/1248.html">శారద గారి కథ చదివేను. మీ అద్భుతవైన పదచిత్రాలు పూరించలేని వెలితేదో శారద గారి కథలోని అతి సాదారణ పదాల్లో పూరించబడిందని నా అభిప్రాయం. నేనే తప్పేవో, మీ కవితలో వెలితి may be due over dose of romanticism in “ఈమాట” అని అనుకుంటున్నాను.
మనుచరిత్ర – ద్వితీయాశ్వాసము గురించి Kameswara Rao గారి అభిప్రాయం:
08/15/2008 11:16 pm
బాబ్జీలుగారు,
మీరు వెతికిన రూటు రైటే, నేనిచ్చిన ఎడ్రసే తప్పులా ఉంది! దీని గురించి ఎక్కడో రాసానని ఇప్పటికీ అనిపిస్తోంది కానీ ఎక్కడో గుర్తుకురాటం లేదు.
ఇంతకీ అసలు విషయానికి వస్తే, ఈ పద్యాన్ని చాలామంది,
“సిరికిన్ జెప్పడు, శంఖచక్రయుగమున్ చేదోయి సంధింపడు, ఏ పరివారమ్మును జీరడు, అభ్రగపతిన్ పన్నింపడు…” ఇలా విడదీసి సాగదీసి చదవడం వింటూంటాను. అది నాకు కాస్త చిరాకు కలిగిస్తుంది. ఇంత మెల్లిగా విష్ణుమూర్తి వెళితే, అక్కడ గజేంద్రునికి మొసలే ముక్తిని ప్రసాదించెయ్యదూ! పాపం పోతనగారు కష్టపడి అక్కడ సంధులు చేసి, “సిరికింజెప్పడు శంఖచక్ర యుగమున్ జేదోయి సంధింపడే పరివారమ్మును జీరడభ్రగ పతిం బన్నింపడాకర్ణికాంతర ధమ్మిల్లము…” అంటూ పద్యాన్ని పరిగెట్టిస్తే, అలా చదవక, సాగదీస్తారేమిటని అనిపిస్తుంది.
అన్ని పద్యాలకీ ఇదే సూత్రం వర్తిస్తుందని హామీ ఇవ్వలేను సుమండీ!సందర్భానికి తగ్గట్టు కవి వాక్యాలని కూర్చితే, దానికి తగ్గట్టు ఆ పద్యాన్ని చదువితే బావుంటుందనేది నా ఉద్దేశం.
అయతే ఇందులో ఛందస్సు ఒరగబెడుతున్నది ఏవిటీ అంటే, అది రాసే కవి బట్టి ఉంటుంది. ఛందస్సుని సందర్భానికి తగ్గట్టుగా ఉపయోగించుకుంటే, దానికి తగ్గట్టే మనం చదువుకోవచ్చు. ఛందస్సని సందర్భానికి తగ్గట్టు వాడుకోవడం గూర్చి నాకున్న ఆలోచనలు ఈ వ్యాసంలో రాసాను:
eemaata.com/em/issues/200211/1323.html" rel="nofollow ugc">http://www.eemaata.com/em/issues/200211/1323.html
ఈమాట కొత్త వేషం గురించి రాజేంద్ర కుమార్ దేవరపల్లి గారి అభిప్రాయం:
07/31/2008 9:35 pm
పెద్దలకు ఒక విన్నపం. ఈమాటలో రచనలు, ఆ రచనలపై వ్యాఖ్యానాలు ఇలా పంపినవారికి ఆయా ఇమెయిల్ చిరునామాకు ఆ తర్వాతి స్పందనలు తెలియజేసే ప్రక్రియను ప్రారంభించ మనవి.
[రాజేంద్ర కుమార్ గారు: మీ సూచనకి కృతజ్ఞతలు. మేము రచనలని, వాటిపై వచ్చిన అభిప్రాయాలని ఎప్పటికప్పుడు పాఠకులకి ఈమెయిల్ (Server Push) చేయడం కన్నా, పాఠకులు వాటిని RSS Feed (eemaata.com/n/feed" rel="ugc">ఈమాట రచనల ఫీడు, eemaata.com/n/?feed=comments-rss2" rel="ugc">ఈమాట అభిప్రాయాల ఫీడు) ద్వారా తమకి వీలైనప్పుడు చదువుకోవడం (Client Pull) మెయిన్టెనెన్సు కారణాల దృష్ట్యా సులభం. (అంతే కాక, అభిప్రాయాలు రాసిన ప్రతివారి ఈమెయిలు అడ్రస్‌నీ validate చెయ్యడం సాధ్యం కాదు.) పాఠకుల సౌకర్యం కోసం అభిప్రాయాల ఫీడులో 25 అభిప్రాయాలు చూపిస్తున్నాము. భవిష్యత్తులో మరికొంతమంది పాఠకులు కోరితే ఈ సూచనని పరిశీలించగలము. — పద్మ, ఈమాట సంపాదక వర్గం]
తెలుగదేమిటనిన… కాదు… తెలుగదెందుకనగ… గురించి pingali sasidhar గారి అభిప్రాయం:
07/31/2008 1:55 am
నేను గత కొంత కాలంగా ఈమాట చదువుతున్నాను. ముఖ్యంగా కొందరి కవితలు ఎంతగానో ఆకట్టుకుంటున్నయి. ఉదా: వైదేహి శశిధర్ గారివి చాలా చాలా ఇష్టము.
ఆయితే, నాకూ ఈమాటలో సభ్యుడినయ్యి నావీ కొన్ని కవితలు పంపాలని ఉంది. చాలా సార్లు యెలా పంపాలని అడిగాను. ప్రవాసాంధ్రులకే ఈ ఈమాట ప్రత్యేక మైతే సరే. అదే తెలియజేయండి. అదీ సంతొషమే ఒక పాఠకుడిగానే ఆనందిస్తా.
పింగళి శశిధర్ (జాబిల్లి)
[శశిధర్ గారు: ఈమాట ఎల్లలులేని ప్రపంచ పత్రిక. మీ రచనలకి ఆహ్వానం. దయచేసి eemaata.com/em/instructions">రచయితలకి సూచనల పేజీ చూడండి. మీ రచనలని ఈ పేజీ క్రింద ఉన్న ఈమెయిల్ అడ్రస్‌కు మెయిల్ చెయ్యవచ్చు. అన్ని రచనలూ సమీక్షించబడతాయని గమనించగలరు. మీ నించి మంచి రచనలకై ఎదురు చూస్తాము.
— ఈమాట సంపాదక వర్గం]
గుల్మొహర్ గురించి baabjeelu గారి అభిప్రాయం:
07/29/2008 8:04 am
వైదేహి గారూ,
సమకాలీనులు మెచ్చరు ఎలారాసినా అని ఓ పాత కవిగారి బాధ నాకర్థం కాలేదు. మీ eemaata.com/em/issues/200703/1077.html">పునశ్చరణ కి “రవికిరణు”, “ఈ మాట” లో మీ సహవాసి, పులకించడం ముచ్చటేసింది.
చక్కని అనుభూతి; అనుభూతిని అంతకన్నా చక్కగా అభివ్యక్తీకరించడం; అంతేకదా కవిత్వం అంటే.
“నిరలంకారం” అంటే సరిగ్గా అర్ధం కాలేదు. మీరేం రాయకండి. ఏ భైరవభట్లగారో, కొడవళ్ళవారో ఇంకెవరో తీరికా ఓపికా వుంటే రాస్తారు.
అభిప్రాయాల్ని పట్టించుకోకండి. పట్టించుకున్నా సమాధానాలివ్వకండి. కవిత్వం రాయండి.
అంతర్మథనం గురించి kumar గారి అభిప్రాయం:
07/20/2008 10:24 am
one of the best on eemaata site
88 ఏళ్ళ యువకులు గురించి Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
07/17/2008 9:01 pm
ఆంధ్రజ్యోతి డైలీలో రజనీగారి గురించిన వ్యాసం వచ్చింది.
http://www.andhrajyothy.com/mainshow.asp?qry=/2008/jul/18sak2
దీనికీ, ఇంతకు మునుపు ఈనాడులో చందమామ గురించి వచ్చిన కవరేజికీ స్ఫూర్తి నిస్సందేహంగా ‘ఈమాట‘ పత్రికదే! Kudos to eemaata.com!
88 ఏళ్ళ యువకులు గురించి Madhu గారి అభిప్రాయం:
07/03/2008 9:40 pm
చాలా మంచి విషయాలు చెప్పారు. ధన్యవాదములు.
ఈమాట జూన్ 2008 ప్రత్యేక సంచిక గురించి పరుచూరి శ్రీనివాస్ గారి అభిప్రాయం:
06/17/2008 9:33 pm
కామేశ్వరరావు గారు:
ఇది మీరు eemaata.com/em/200806-foreword/1268.html#comment-8352">06/12/2008 నాడు రాసిన వ్యాఖ్యకు followup.
పాఠ్యపుస్తకాలలో బోధనా భాష విషయమన్నది ఈ వాదులాటకి ఒక catalyst లాంటిది మాత్రమే. నా దృష్టిలో యీ ఉద్యమానికి మూలకారణాలు వేరే చోటున్నాయి (ఒక ముఖ్య కారణం అచ్చుయంత్ర ప్రవేశం). మీరు మొదటి పేరాలో చెప్పిన మిగిలిన విషయాలతో అందరూ (నేనైతే) ఏకీభవిస్తారు (ను). కాకుంటే ఈ కింది వాక్యమెందుకు ప్రస్తావించారో బోధపడలేదు. ఇదే సందని కావ్యాలోని శృంగారరసం ఉన్న భాగాలు పాఠ్యపుస్తకాలలో ఉండకూడదని సంబంధం లేని చర్చ ఇంకొకటి. ఈ రెండు చర్చలకు ఎలాంటి సంబంధం లేదు. వీటిలో పాల్గొన్న వ్యక్తులు/సంస్థలు (వావిళ్ళ వారినొక్కరిని మినహాయిస్తే!) కూడా వేర్వేరు అని మీకు నేను చెప్పనవసరం లేదు.
కందుకూరి మధ్య మార్గం పాటించిన మనిషిగా ఎలా చెప్తున్నారో అర్థం కాలేదు. వివరించగలరు. గురజాడ “కొత్తపాతల మేలు కలయిక” అన్నప్పుడు ఆశు (/మౌఖిక), లిఖిత సంప్రదాయాల్ని కలుపుకుంటూ అన్న అర్థంలో వాడాడు. భావకవులకు ఆశుకవిత్వం పట్ల, “గ్రాంథికం” పట్ల వున్న అయిష్టత తెలిసినదే.
అలాగే తి.వెం.కవులు గ్రాంథికవాదాన్ని తిరస్కరించారని ఏ ఆధారంతో చెప్తున్నారో కూడా నాకు బోధపడలేదు. తిరుపతిశాస్త్రి గారు జీవించి వున్న కాలంలో వారిద్దరూ “వ్యావహారిక వాదానికి” అనుకూలురు కాదు. నిజానికి చాలకాలం (అంటే జమీందారుల పోషణ పొందినంతకాలం), వారే చాలాచోట్ల చెప్పుకున్నట్లు, తెలుగంటే చిన్నచూపే (చూ: కథలు-గాథలు, మూడు భాగాలూ). వెంకటశాస్త్రి గారు చివరిరోజుల్లో కూడా “వ్యావహారికానికి” అనుకూలుణ్ణని చెప్పుకోలేదు. ఒక ఉదాహరణ:
“నేనీ పొత్తమును సర్వసాధారణమయిన వ్యవహారిక భాషలోనే వ్రాస్తాను. 64 వత్సరములు నిండు వయస్సులో వ్రాస్తూ వున్న దీనిని చూచి, నన్ను “తుద కబ్బెరా తురక భాష” అని నా మిత్రులూ, శిష్యులూ లోనగువారు కొందరు నిందింతురని నక్కు తెలిసిన్నీ, నేనిట్టి భాషను సమర్థించు వారిలో చేరినవాడను కాక యుండిన్నీ, ఇందులో వ్రాయుటకు కారణము, నాకు ఈ భాష అంటే అంతగా యిష్టం లేకపోయినా, ద్వేషం కూడా అంతగా లేదని లోకులకు తెలియజేయటమే నా ముఖ్యోద్దేశ్యము.” (చూ: కాశీయాత్ర, 1942)
ఏమయినా, వాళ్ళు, ముఖ్యంగా చెళ్ళపిళ్ళ, ఏ గాటానా కట్టడానికి లొంగని వ్యక్తులు :-). వాళ్ళ Cultural Biography ఎవరైనా రాయవలసిన అవసరం యెంతైనా వుంది.
సంస్కృత ప్రభావంతో “తెలుగుకున్న వ్యాకరణదీపం చిన్నదనే” భావన పండితలోకంలో చాలాకాలం బలంగా వుంది. అది చెళ్ళపిళ్ళవారి అభిప్రాయం మాత్రమే కాదు.
#[…] All Telugu courtly poets proudly proclaimed that they commanded scholarship in Sanskrit, Prakrits of different varieties, Puranas, Sastras and a host of related subjects like meter. While they composed poetry almost entirely in Telugu, they did not have to support their Telugu by texts of grammar or dictionaries: Telugu was a language of poetry, not of scholarship. When challenged, the court poet supported the Sanskrit words he had used in his poem by quoting the great Sanskrit lexicographers of the past, but for his Telugu words, he only needed the approval of past usage by an earlier court poet. There was also a long and sustained effort on the part of grammarians and lexicographers to produce a set of rules and dictionaries for the Telugu used in courtly poems. None of them however had the status of the famous Sanskrit grammarians and lexicographers.[…*] #
నాకు తెలిసి మధ్యేమార్గస్తుడెవరైనా వుంటే అది గురజాడ మాత్రమే.
చివరిగా మీరు ముగింపులో ప్రస్తావించిన రెండు విషయాలపై మాత్రం యెంతైనా చర్చ జరగవలసిన అవసరం వుంది.
— శ్రీనివాస్
* V. Narayanarao, Print and Prose: Pundits, Karanams and the East India Company in the Making of Modern Telugu. In _India’s Literary History: Essays on the Nineteenth Century_, S. Blackburn (Ed). Delhi: Permanent Black. 2004. pp. 146-66.
ఈమాట జూన్ 2008 ప్రత్యేక సంచిక గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
06/09/2008 12:38 pm
@అక్కిరాజు – చరిత్రకారులెప్పుడూ తమ, తమ వర్తమాన పరిస్థితులు, అవసరాలు, ఆసక్తులనుగుణంగా పూర్వ చరిత్రను పాక్షికంగానే చిత్రిస్తారని కొంతమంది చారిత్రక తత్వవేత్తల సిద్ధాంతం[1]. అంటే, ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం, ప్రతి కొత్త తరం వారు వారి వారి దృక్పథాలకనుగుణంగా పాత చరిత్రను పునఃసమీక్షించుకోవాల్సిన అవసరం ఉందన్న మాట. ఉదాహరణకు, బూదరాజు రాసిన వ్యావహారికోద్యమ చరిత్ర వ్యాసం, 1910-20ల నాటి వ్యవహారికోద్యమం గురించి ఎంత చెబుతుందో, ఆ వ్యాసం రాసిన 1970 కాలం నాటి అవసరాలు, ఆసక్తులగురించి, ఆ రోజుల్లో బూదరాజు గారిని ఉత్తేజపరిచిన, ఉద్రేకపరిచిన ఆలోచనల గురించి కూడా చెప్పకనే చెబుతుంది (And Būdarāju is such a colorful writer!).
వాడుక భాష, మాండలిక భాష, రచనా భాష, ప్రామాణిక భాష అన్న అంశాలపై ఈ మధ్య కాలంలో కొంత చర్చ జరుగుతున్నది. ఈ చర్చల నేపథ్యంలో వ్యవహారిక-గ్రాంధిక వాదాలను పునఃసమీక్షిస్తూ, ఈనాటి భాషాసమస్యలకు, కొంత శాస్త్ర విశ్లేషణతో, పరిష్కారాల కోసం అన్వేషించే వ్యాసాలను రాబట్టగలిగితే ఈ ప్రత్యేక సంచికకు సాఫల్యత సిద్ధించినట్టే.
గ్రాంథిక వాదులు లేవనెత్తిన ప్రశ్నలకు వ్యవహారిక వాదుల సమాధానాలు కొన్నింటిని ఈ వారం అందిస్తున్నాము. వచ్చే సోమవారం మరికొన్ని ప్రముఖుల వ్యాసాలు అందజేస్తాము. గ్రాంథిక-వ్యవహారిక భాషా వాదాలకు సంబంధించిన రచనలను వివరించే ఒక వ్యాఖ్యాన సహిత గ్రంథసూచిక (annotated bibliography) ను శ్రీనివాస్ పరుచూరి గారు తయారుచేస్తున్నారు (అక్కిరాజు రమాపతిరాజు గారి గ్రాంథిక-వ్యవహారిక వాద సూచిక ఆధారంగా). ఇవేకాక, ఈ సంచిక కోసం ప్రత్యేకంగా రాసిన వ్యాసాలను కూడా వచ్చే వారం అందిస్తాము. వ్యవధి తక్కువైనా, వాసి తగ్గని వ్యాసాలు రాసి పంపిన రచయితలకు మా అభివందనాలు.
రిగార్డులతో,
సురేశ్.
[1]The philosophy of history: A Re-examination By William Sweet
some have argued that what we identify as ‘past’ is determined by present interests – that the past is largely a reflection of the present [p. 15] historical testimony doesn’t stand as a fact on its own, but must be evaluated from the perspective of a historian [p. 9].
వ్యవహారిక భాషా ఉద్యమంపై ఈమాట ప్రత్యేక సంచిక గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
06/09/2008 12:36 pm
వేమూరి గారికి, ఇతర రచయితలకు:
మీరు మీ వ్యాసాన్ని గడువు తేదీలోగా పూర్తిచెయ్యలేక పోతే జులై సంచికకు గాని, ఆ పై సంచికకు గాని పంపగలరని మనవి. ప్రత్యేక సంచికకు ఇంత తక్కువ వ్యవధి ఇచ్చినందుకు మా క్షమాపణలు.
అభివాదములతో,
సురేశ్.
హిందోళ రాగం – అనుబంధం గురించి Jayasri గారి అభిప్రాయం:
05/18/2008 5:14 am
Thanks to the Author & to Eemaata for giving one more informative, interesting piece of article to all music enthu people and students. Links are interesting and enjoyable.
I wish, before publishing, Editors should filter off unwanted, and useless comments. It would save us [readers’] our time.
Shaaradaagaru , did I write your point well?
హిందోళ రాగం – అనుబంధం గురించి Patakudu గారి అభిప్రాయం:
05/16/2008 7:37 am
As a reader I want these discussions to be more productive and enlightening . But unfortunately it looks like some of the comments are emanating from ego. They appear to be made just for the sake of embarrasing the writers. I sincerely thank Eemaata and Rohini Prasad garu for publishing the good articles on Ragas. These are very useful for the people like me who have limited knowledge on Classical Music.
నన్నయ హంసగీతికలు గురించి కొడవళ్ళ హనుమంతరావు గారి అభిప్రాయం:
05/11/2008 6:52 pm
శారద రాత్రులు
దాదాపు రెండేళ్ళ క్రితం, రచ్చబండలో ఈ పద్యం గురించి రాశాను: గొప్ప కవిత్వం రాయాలంటే గొప్ప కవిత్వం చదవాలన్నారు (తమ్మినేని అనుకుంటా); దానిని వచనానికి అన్వయించుకొని, శ్రీపాద “అనుభవాలూ – జ్ఞాపకాలూనూ” చదవడం మొదలెడితే “శారద రాత్రులు” పద్యం మీద ఆయన వ్యాఖ్యానం నన్ను కట్టేసింది. ఎవరన్నా వివరిస్తే తప్ప నాకై నాకు మన పాత పద్యాల్లోని కవిత్వాన్ని ఎలా ఆస్వాదించాలో తెలియదు.
(కొడవటిగంటి కుటుంబరావుకి శ్రీపాద ఇచ్చిన సలహా: “ఆడవాళ్ళు మాట్లాడుకునేది వినవోయ్. అసలైన తెలుగు వస్తుంది.” పుస్తకభాషగా ఉన్న కుటుంబరావు రచనాధోరణి దానితో మారిపోయిందట! సౌమ్య గారు చెప్తున్న మాటలు నిజమయితే, శ్రీపాద పాతబడిపోయాడా అని అనుమానమేస్తుంది. ఆవిణ్ణి తప్పుపట్టడం లేదని మనవి.)
అప్పుడు గూడా రచ్చబండలో ముచ్చటించుకున్నాం – పాత్రలు ఇవే. మోహనరావు గారూ, కామేశ్వరరావు గారూ పాత సాహిత్యంలో (ఇతరేత్రా కూడా) ఉద్దండులు. సమగ్రమైన చక్కటి వ్యాసం రాసినందుకు JKM గారికి అభినందనలు.
“దళిత నవీన” పద్యం వివరణ మనోహరంగా ఉంది. కప్పల బెకబెకలలో ఉపనిష్ద్గానామృతం అతిశయోక్తి అనిపించింది. (మా ఇంటి వెనకాల ఉన్న చెరువులో కప్పలు పాడే సంగీతానికి ఇంట్లో ఫ్యాను మోత జత చేస్తే తప్ప నాకు నిద్ర పట్టదు.) వానా, వెన్నెలా కలిసిన మంచి ఇస్మాయిల్ కవిత eemaata.com/em/issues/200305/437.html" rel="nofollow">“కప్పల నిశ్శబ్దం.”
మోహనరావు గారు పద్యాల గురించి రాసే కొన్ని వాక్యాలు – “పందొమ్మిది ర-కారాలు, ఎనిమిది ల-కారాలు, ఏడు శసలు, ఆరు ప-కారాలు, త-కారాలు ఈ పద్యానికి ఒక ఊపునిస్తుంది” – చదివితే నాబోంట్లకు చెవిటివాడి ముందర శంఖం ఊదినట్లుంటుంది. లైలా గారి లాంటి ప్రతిభావంతులు మాత్రం ఉత్తేజపడి ఠకీ మని ఓ కవిత అల్లేస్తారు! పాఠకుల్లో రకాలు అనేకం.
కామేశ్వరారావు గారు చెప్తేనే మధునాపంతుల వారి వ్యాసం చదివాను. “శారద రాత్రులు” అను ఉత్పలమాలలో చుట్టుకొని నన్నయ గంటము ఇక కదలలేదట! నన్నయ మొదటి ఉత్పలమాల “రాజుకులైక భూషణుడు” లోనూ చివరి ఉత్పలమాల “శారద రాత్రుల” లోనూ వెన్నెల ప్రస్తావనే అన్నారు. అది గూడా మంచి వ్యాసం.
కొడవళ్ళ హనుమంతరావు
అర్హత గురించి Chaitanya గారి అభిప్రాయం:
03/14/2008 7:52 am
Its very good story .. After a long time i red such a good story ..
Thanks to the author ..
Regards,
Chaitanya.
Guntur.
షష్ఠ్యంతములు గురించి mOhana గారి అభిప్రాయం:
03/06/2008 12:09 pm
రాజాశంకర్ గారూ :
పోతన గారి ఇష్టదేవతా ప్రార్థనలలో కొన్ని షష్ఠీ విభక్తితో అంతమవుతాయి. వాటిని eemaata.com/n/issues/200003/746.html" title="కొడుకుల శివరాం భాగవత గానం" rel="ugc">ఇక్కడ చూడగలరు.
మరొక విషయం, షష్ఠ్యంతాలలో సామాన్యముగా క్రియ ఉండదు. ఒక విధముగా అవి అసంపూర్ణము అని చెప్పవచ్చు. ఇట్టి వానికి లేక ఇట్టి దేవికి అని మాత్రమే ఈ పద్యాలలో ఉంటాయి. క్షోణీతలంబు వంటి పద్యాలలో క్రియ ఉంటుంది. ఈ తేడాను గురించి నేను నా వ్యాసములో నొక్కి చెప్పనందుకు చింతిసున్నాను.
- మోహన
జ్యోతిషమూ – లోపలి సంగతులూ – 1 గురించి surya గారి అభిప్రాయం:
03/06/2008 6:05 am
I find this statement of Malati Chandoor appropriate: “నాస్తికుడు నిరీశ్వరవాది”; “హేతువాదికి దేవుడితో పని లేదు”. Unfortunately the power (or lack of it) of astrology is still a puzzle – like God’s existence. The world follows whoever argues strongly – for or against them. We do not look at the world as it is, but as we are told to. For quite sometime I have been seeing one famous personality (astrologer) in many movie and social events. None of the events he ‘foresaw’ came true, except one or two stray incidents. I asked one of his followers, “why do people still throng to have him in their midst, knowing fully well that his predictions are as accurate as just anyone else’s?” To which he replied, “He has a photogenic face; moreover, although he consults his books before giving any advice, he always tells us to ‘go-ahead, everything will be fine'”!
I read several articles where terminally ill people, condemned by the world of medicine, become normal, with their deadly ailments simply disappearing!! Some call them miracles. Some attribute to a hidden power. Finally it’s the faith that does the magic. I request readers to ‘also read’ Paanuganti vaari Saakshi. Eemaata may also consider publishing some essays from Saakshi.
[This comment has been edited – editors]
జ్యోతిషమూ – లోపలి సంగతులూ – 1 గురించి P. N. Raja Rao గారి అభిప్రాయం:
03/05/2008 8:22 am
Dear Sri Nagamurali garu:
My doubt, if you want to call it a doubt in reference to “Scientific,” “Rational,” analyses is deeper than what you have surmised as my intent. What the rationalists have been propounding all along (the so-called dielectical materialists included in my summing up!) is questioned in its basics these days. As a matter of fact the neo-Marxists have considerably revised the hard-core marxists’ opinions on the text-book-marxist ideology.and dielectics. However, it is a different and unrelated issue. I have to raise it since one of the correspondents mentioned dielectics in passing! And, I know that it is beyond the scope of your article.
A good discussion on what is scientific and what is non-scientific that includes the new and old ideologies would be useful in a different article.
All I want to say is the ideas of modern science exemplified as ‘scientific,’ and ‘rational’ have been questioned and the very bases of the theories are at quandry. So, simply saying that a particular system ( may be even a belief system too) is unscientific may give a good following in the ‘elite’ readership of eemaata but that does not make it profound.
Best wishes,
P.N.R
ఓ చందమామ గురించి కొత్తపాళీ గారి అభిప్రాయం:
03/04/2008 2:20 pm
ఆర్ద్రంగా ఉందండీ.
ఇలాగే ఇంకో తండ్రి మమకారం ఇక్కడ:
http://eemaata.com/em/library/ata-2006/271.html
కల్యాణి రాగం – అనుబంధం గురించి D.Girija గారి అభిప్రాయం:
03/04/2008 8:48 am
This is an excellent idea to introduce one particular ragam to students like me. Thank you Prasadgaru. Only you can think of such innovative ideas and make good use of.a web magazine.
Before reading this article, I used to think that Kalyani and Mechakalyani are one and the same. Though it is not very important in the context, I did some R&D, consulted my gurus, and came to know that they are slightly different in fact and have a little variance in bhavams.
Thanks to Eemaata for a useful and interesting article.
Please keep this series up and give similar articles in future also.
కల్యాణి రాగం – అనుబంధం గురించి Rama Pandra గారి అభిప్రాయం:
03/03/2008 1:29 pm
This is really a great article. I thank Eemaata for publishing this kind of articles. These articles provide the music lovers insight about the ragas in a simple way. I have become a fan of Rohini Prasad garu and Lakshmanna garu because of these articles. Please continue to publish the information about the songs and ragas in them, I will appreciate. I also thank Ranga garu for his link on Kalyani.
కంప్యూటింగ్ పూర్వాపరాలు, సాధ్యాసాధ్యాలు – 2: లైబ్నిట్జ్ స్వప్నం గురించి rajasankar kasinadhuni గారి అభిప్రాయం:
03/03/2008 8:46 am
లైబ్నిట్జ్ గురించి ఎన్నో విషయాలను తెలియజేసిన మీ వ్యాసం చాలా బావుంది హనుమ గారు. ఏదో Fundamental Theorem of Calculus చదువుకున్నప్పుడు ఈ మేధావి పేరు వినడం తప్ప మీ వ్యాసం చదివే దాకా ఆయన గురించి నాకు ఏమీ తెలియదు.
మీ వ్యాసంలో కొన్ని ఆసక్తికరమైన విషయాలు:
రేఖాగణితంలో నిష్ణాతులైన గ్రీకులు అంకగణితంలో వెనుకబడి ఉండటం: ఆశ్చర్యకరమైన విషయం ఏమంటే యూక్లిడ్ squareroot గణించే పద్ధతిని కనుక్కున్న మొదటివాడు. దీని అవసరం గ్రీకులకి రేఖాగణితంలో వచ్చినందున ( finding the hypotenuse of a right triangle with unit sides) ఈ squareroot ని లంబ త్రిభుజానికి సంబంధించిన property గా పరిగణించి దానిని ఎక్కువగా పట్టించుకోలెదు. Squaretoot(2), Squareroot(3) మొదలైన irrational (real) numbers మూలంగా గణితశాస్త్రంలో జరిగిన శోధనలు వాటి పర్యవసానం నేడు మనకి తెలిసినదే.
భారతదేశంలో గణితశాస్త్రం: క్రీ. పూ 800 నుంచి క్రీ. శ 12వ శతాబ్దం దాకా గణితంలో మేధావులు జన్మించిన దేశంలో 12వ శతాబ్దం తరువాత చెప్పుకోదగ్గవారు లేకపోవడం. ఎక్కువ లోతుకు వెళ్ళకుండా బీజగణితంలో డియోఫాంటీన్ సమీకరణాలపై విస్తృతంగా శోధనలు జరిపిన ఋషులు, జ్యోతిష శాస్త్రంలో దిట్టలు:
-బోధాయన మహర్షి (ca 800 BC), ఆపస్తంబ మహర్షి (ca 600 BC). వీళ్ళు కల్పసూత్రకారులుగా మాత్రమే మనకు తెలుసు కానీ బీజగణితంలో వీరు చేసిన కృషి అమోఘం (finding positive integral solutions to a set of simultaneous Diophantine equations with upto 4 unknowns)
-ఆర్యభట్టు (ca 500 AD), భాస్కరుడు I (6వ శతాబ్దం): Algorithms for finding solutions to Diophontine equations
-బ్రహ్మగుప్తుడు (628 AD) : Pell’s equation
Thanks again for an incredible article. Would like to read more about Leibnitz’s dream (and related efforts to formalize reasoning by greats like Bertrand Russel) in your own words.
Just a note to other interested readers that the book suggested by one of the other eemaata readers, “The emperor’s new mind” by Roger Penrose makes for excellent reading on the subject of computability.
అభివాదములతో,
రాజాశంకర్ కాశీనాథుని
కల్యాణి రాగం – అనుబంధం గురించి Jayasri గారి అభిప్రాయం:
03/02/2008 6:43 am
This is an interesting article for all Kalyani lovers. Thanks to the author and to eemaata, for taking the trouble of giving so many audio links.
చెప్పులు గురించి కొడవళ్ళ హనుమంతరావు గారి అభిప్రాయం:
02/25/2008 10:57 pm
చెప్పులు, చదువులు, కొన్ని తీపి గుర్తులు
బళ్ళో చదువుకున్న రోజులు, కాలేజీ రోజులు, బోంబే ఉద్యోగపు రోజులూ గుర్తొచ్చాయి.
రెండు మూడేళ్ళ కొకసారి మాఊరు, రావినూతల, వెళ్ళినప్పుడల్లా మాహైస్కూలు కెళ్తాను. పాతవిద్యార్థి వచ్చాడని సంతోషంతో మాష్టార్లు పిల్లల్తో బయట సమావేశం ఏర్పాటుచేసి నన్ను ప్రసంగించమంటారు.
క్రింద కూర్చున్న పిల్లలని చూస్తే నా చిన్నతనం గుర్తొచ్చి, రెండు తేడాలు కొట్టొచ్చినట్లు కనబడతాయి:
ఒకటి అల్పమయింది: ఇప్పుడు దాదాపు పిల్లలందరూ చెప్పులేసుకొని ఉన్నారు. అప్పట్లో చెప్పులేసుకొని వచ్చేవాళ్ళని వేళ్ళమీద లెక్కబెట్టవచ్చు.
రెండోది అతిముఖ్యమయింది: ఇప్పుడ సగంమంది విద్యార్థులు అమ్మాయిలు. అప్పట్లో పైతరగతులకి వెళ్ళే కొలదీ అమ్మాయిలు పలచబడేవాళ్ళు.
ఇంజనీరింగ్ కాలేజీలోనయితే కొన్ని సీనియర్ల బ్యాచ్ లలో అసలు అమ్మాయిలే లేరు! రోజులు మారాయి. కట్నకానుకలు, లాంఛనాలలో మాత్రం పెద్దగా మార్పు లేదు.
దాదాపు పాతికేళ్ళ క్రితం మొదటి ఉద్యోగం కోసం బోంబే వెళ్ళాల్సి వచ్చినప్పుడు ఆ మహా నగరంలో జీవితం తలుచుకొని భయమేసింది – అప్పటిదాకా పల్లెటూరునీ హాస్టళ్ళనీ దాటి బయటక ఉండకపోవడాన. పాత కాలేజీమిత్రులుంటారని IIT కెళ్తే కొందరు కొత్త మిత్రులయ్యారు, తర్వాత సహోద్యోగులయ్యారు – హంస, OVG, నరసింహ – ఫిజిక్సు వాళ్ళు, ఎప్పుడూ పగలబడి నవ్వేవాళ్ళు. వాళ్ళ బృందంలో TIFRలో PhD చేస్తున్న లక్ష్మన్న గూడా ఒకరు. TIFR తీసుకెళ్ళేవాళ్ళు. గొప్ప గొప్ప శాస్త్రజ్ఞులు, బ్రహ్మాండమైన మెస్సు! ఒకవైపు Indian Breakfast మరోవైపు Western Breakfast అని చెప్పేవాళ్ళు – Corn Flakes ని వర్ణించేవాళ్ళు.
ఇలా రాస్తుంటే, నా కాలేజీ మిత్రుడు, కన్నెగంటి చంద్ర రాసిన ”జ్ఞాపకం చాలు నాకు” గుర్తొస్తోంది:
”జ్ఞాపకాలెప్పుడూ ఒంటరిగా రావు,
ఒకదాన్నొకటి తరుముకుంటూ వస్తాయి సముద్రపు కెరటాల్లా!
వస్తూనే వుంటాయి పెళ్ళికొచ్చే చుట్టాల్లా, తిరునాళ్ళకు జనాల్లా…
తీగలాగి డొంకంతా కదుపుతుంది…
మెదడు గనిని తవ్వితవ్వి జ్ఞాపకాల నిధులన్నీ బయటికి లాగుతుంది!
… ఎట్లా వచ్చాయో అట్లాగే వెళ్ళిపోయిన జ్ఞాపకాలకు
వీడ్కోలు పలికిన మనసంతా బెంగపడిపోయి బిక్కుబిక్కుమంటుంది
నీరంతా వెళ్ళిపోయిన ఏరులా…
చుట్టాలంతా వెళ్ళిపోయిన పెళ్ళివారిల్లులా…
జ్ఞాపకాలెప్పుడూ ఒంటరిగా పోవు, నా జీవితం సగాన్ని తీసుకునే పోతాయి!”
— eemaata.com/n/issues/200709/1151.html" rel="ugc">వాన వెలిసిన సాయంత్రం కవితా సంపుటి.
ప్రసాద్ గారికి ధన్యవాదాలతో,
కొడవళ్ళ హనుమంతరావు
నాకు నచ్చిన పద్యం: ఆముక్తమాల్యదలో చిక్కులో పడిన పల్లెపడుచులు గురించి కొడవళ్ళ హనుమంతరావు గారి అభిప్రాయం:
01/06/2008 3:18 pm
ఆముక్తమాల్యదతో నా అగచాట్లు
ఆముక్తమాల్యదతో నాకున్న అష్టకష్టాలు ఇవాళ్టివి కాదు. పెద్దలు దీన్ని ప్రౌఢ కావ్యం అన్నారు. మామూలు కావ్యాలని అర్థం చేసుకునే స్తోమతే నాకు లేకపోతే ప్రౌఢ కావ్యాల జోలికెళ్ళే ధైర్యం ఎక్కడుంది? అయినా సాహసం చేసి ఎప్పుడో ఆరుద్ర సమగ్రాంధ్ర సాహిత్యంలో కొన్ని పేజీలు చదివాను. రాయలు James Joyce కోవలో వారన్నారాయన. నా గుండెలో పెద్ద రాయి పడింది.
కాలేజీ రోజుల్లో బుచ్చిబాబు రాసిన “చైతన్యస్రవంతి” చదివి, ఎప్పటికయినా Ulysses చదవాలని నిశ్చయించుకున్నా. నాలుగు రాళ్ళు సంపాదించే స్థికి రావడంతోటే మద్రాసులో మూర్ మార్కెట్ కెళ్ళి Ulysses కొన్నా. పది పేజీలు గూడా చదవలేకపోయా! ఇప్పటికీ ఇండియాలో ఓ స్నేహితుడింట్లో పెట్లో భద్రంగా ఉందది.
కె. వి. యస్. రామారావు గారి సులభ eemaata.com/em/issues/200303/308.html" rel="ugc">అనువాదం చదివా. అది మొదటిమెట్టుగా ఉపయోగపడి స్వయంగా చదువుకోడానికి ప్రోత్సాహమిస్తుందని భావించారాయన. అయినా నేను కనీసం రెండో మెట్టుకి కూడా చేరుకోలేకపోయాను. లోపం నాదే కాని వేదం గారి సంజీవనీ వ్యాఖ్య దొరకలేదనే వంకతో సరిపెట్టుకున్నా.
తర్వాత, మెచ్చుకోదగ్గ విస్తృత చదువరి పరుచూరి శ్రీనివాస్ పెట్టిన eemaata.com/em/issues/200409/148.html" rel="ugc">‘వాత’ చదివి, కనీసం వావిళ్ళ వారి టీకా తాత్పర్యాలతో నన్నా ఓ మెట్టు ఎక్కగలనేమో అని ఆశ పడ్డా. ఊహు, కదలదే!
ఇప్పుడీ పద్యం చదివాను. వెంటనే అనిపించిందేమిటంటే, “దేశ భాషలందు తెలుగు లెస్స” అన్న రాయలు వారు రాసిన తెలుగు నాకెందుకందుబాటులో లేదా అనే విచారం! చిన్నగా చీమలమర్రి గారి వివరణ చదివాను. ఓహో అనుకున్నా. కాని “జలరుహనాభగేహ రురుశాబము” లో జింక దాక్కొని ఉందంటే నమ్మశక్యం కాలా!
ఈ కష్టాల్లో నాకింకో పద్యం కనిపించింది. ఇది నాఅష్టకష్టాలకీ ప్రతిఫలం అనిపించింది. వానాకాలంలో ఆడవాళ్ళు పడే అగచాట్లని వర్ణించేది:
ఇల్లిల్లు దిరుగ నొక్కిం తబ్బు శిఖి, యబ్బెనే నింటిలో బూరి యిడి విసరక
రాజదు, రాజిన రవులుకొల్పాసలెగాని కల్గదు గూడు దాన, గలిగె
నేని కూరగుట మందైన బెన్పొగ సుఖ భుక్తి సేకూర, దాభుక్తి యిడిన
బ్రాగ్భోక్తలకె తీరు బహుజనాన్నము, దీర నారుల కొదవు పునఃప్రయత్న
మాజ్యపటముఖ్యలయ మెన్న, రాలయాంగ
దారులయమెన్న, రంతిక కారజనిక
పచన నాంధోగృహిణి రామి బడక మరుడు
వెడవెడనె యార్వ నొగిలి రజ్జడిని గృహులు.
ఆముసుర్లో ఇంటింటికీ తిరిగితే కాస్త నిప్పు దొరుకుతుంది. దొరికినా, ఇంట్లోని ఎండుగడ్డి పెడితేగాని రాజుకోదు. రాజుకున్నా, రగులుకోవాలనే ఆశే కాని రగుల్కోదు. రగుల్కొన్నా అన్నం ఉడకదు. అన్నమయినా కూర గాదు. అయినా, ఇల్లంతా పొగతో నిండి, సుఖ భోజనం కాదు. తిన్నా, ఇంట్లో అందరికీ వండిన అన్నం, మొదటి బంతి వాళ్ళకే సరిఫోతుంది. ఆడవాళ్ళు మళ్ళీ వంటకి తయారు. అప్పుడు నేతిలో తడిపిన కోకలూ, ఇంట్లోని వాసాలూ గూడా పొయ్యిలో వెయ్యడానికి వెనుకాడరు. రాత్రంతా వండుతూ, అన్నం లేని గృహిణి, ఎంతకీ పక్కలోకి రానందుకు ఇంటాయన చిందులేస్తాడు!
ఇది నాకు చాలా నచ్చింది. ఎందుకంటే, ఇదెప్పుడో రాయల కాలంనాటి ఆడవాళ్ళ అగచాట్లు కాదు; నా చిన్నతనంలో మా ఇంట్లో, రావినూతలలో ప్రతి ఇంట్లో, వానాకాలంలో జరిగే తంతు కవితాత్మకంగా చెప్పాడు కనుక.
చివరికే మనిపించిందంటే, రాయల్ని అర్థం చేసుకోవాలంటే నాలాటి సగటు పాఠకుడికీ అగచాట్లు తప్పవు. కాని పడితే, కె.వి.యస్., పరుచూరి, చీమలమర్రి, ఆరుద్ర, వావిళ్ళ వగైరాల సాయం వుంటే, కొన్ని రత్నాలు దొరక్కపోవు!
కృతజ్ఞతలతో,
కొడవళ్ళ హనుమంతరావు
సర్వోత్తమ సితార్ విద్వాంసుడు ఉస్తాద్ విలాయత్‌ఖాన్ గురించి కొత్తపాళీ గారి అభిప్రాయం:
01/05/2008 6:02 am
fantastic .. esply all the superb links you provided ..
I’ll be enjoying this one ..slowly .. till the next issue of eemaata 🙂
సర్వోత్తమ సితార్ విద్వాంసుడు ఉస్తాద్ విలాయత్‌ఖాన్ గురించి Surya గారి అభిప్రాయం:
01/02/2008 12:38 am
“Un-put-down-able”. Rohini Prasad garu “presented yet another breathtaking performance”.
The information and the audio-video support complemented and enriched each other.
Many many thanks to Eemaata and Dr.K.R.P. garu.
రచయితలకు సూచనలు గురించి venkat గారి అభిప్రాయం:
11/30/2007 1:31 pm
ఈమాట చాలా బాగుంది!
ఇది చాలా అద్బుతం ముందు ముందు ఎంతో ప్రజాదరణ పొందగలరు
–
వెంకట్ , New Jersey.
“చందమామ” జ్ఞాపకాలు గురించి suryanarayana గారి అభిప్రాయం:
11/12/2007 9:06 pm
I added this page to my favourites and read it every day. It’s like watching Mayabazaar – you can watch any number of times without “side effects”. Hats off to Rohiniprasad garu and Eemaata.
The article is very informative and amusing. Rohini Prasad Garu has taken me into an era which I consider as golden for Telugu literature. Golden because we used to have so many magazines -Chandamama, Balamitra, Bommarillu, Vasanta Bala etc for children, the “Andhra” series for grown ups, many more dailies, monthlies like Jyothi, Swathi, Yuva, film magazines like Vijaya Chitra, women’s magazines like Vanitha and Mahila, etc.
My village is just 3 km from Kasimkota, where Vaddadi Papayya gaaru used to live. Everyday while going to college I used to pass in front of his house only. It’s on the banks of river Sarada in Kasimkota. But I never had any occasion to wish him, out of fear. Vapa is a serious man, and I never saw him smile.
Many other telugu children’s magazines that mushroomed after Chandamama are its plain imitations. The cover pages look like Papayya’s art, inner stories trying to imitate Koku gaaru, etc. Chandamama has such a great image, that people imitating it never thought twice before doing it. It appeared that they just couldn’t help imitating! (How else would you present a children’s magazine?)
Like every actor playing the role of Lord Krishna imitating NTR!
Equally great are Rohiniprasad garu’s articles on OP Nayyar and on the lighter side of classical musicians (‘Balamurali paadina sunaadamaa Irukku, Neevu Paadina Vinodama Irukku’ etc).
Hats off to Eemaata.
Truly yours,
Surya
రొసెట్టా రాయి కథ – వెలుగులోకి వచ్చిన మరుగున పడ్డ ఒక పురాతన భాష గురించి Murthy Akella గారి అభిప్రాయం:
11/12/2007 4:42 am
I have planned a trip to Cairo next month, I have been reading material for that trip. I am a regular reader of Eemaata, very pleased to read about this in telugu. Thanks లక్ష్మన్న గారూ.
మూర్తి ఆకెళ్ళ
Ra.Vi.Sastri’s ‘A Man of No Consequence’ (alpajIvi) గురించి C.S.Rao గారి అభిప్రాయం:
10/25/2007 6:41 pm
I felt bad as I read Dr.Rajasekhar’s comment on Sri.K.Hanumantha Rao’s opinion on Dr.Rajeswar’ article on Ra.vi.Sastry’s “A Man of No
Consequence.”
Is it not presumptious on anybody’s part to dismiss readers who have not devoted considerable time to study principles of literary criticism as part of their academic curriculum as an unqualified lot to form and express opinions on literary works?
Literary works are not written for trained critics ;they are essentially written for ordinary readers.So readers can read,form and express their opinions on what they read.Their opinions are not only relevant ,but important that way.No less a writer than Virginia Woolfe acknowledges ,with sincere and endearing humility and with no air of obnoxious condescension,the importance of the opinion of ordinary readers on works of literature in her article”How Should One Read a Book.” Readers’ opinions will slowly and imperceptibly leave their effect on writers and critics.Readers’ responses to literary works are by and large quite valid.Readers feel and express their opinions ,and critics give intellectual reasons for their critical evaluations.To deny ordinary readers a right to express their opinions on literary works they read is nothing short of unacceptable literary autocratism and disagreeable feudal exclusiveness.A critic will only systematize a human experience in intellectual terms,but the experience is well within the parameters of the natural competence of all people,including illeterate people. You read out two different pieces having literary quality ,even the illiterate man will tell you which is the better of the two. Saying that only trained critics should express opinions on works of literature is like saying that to decide whether a dish is delicious or not is best left to culinary experts,and not at all to eaters.
Lastly,I may ask Dr.Rajasekhar whether he has forgotten the title of the column in “eemaata” in which he is writting: it is “Readers’ Opinions” and not “critics opinions”.
C.S.Rao
అరణ్య కవితలు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
09/16/2007 7:18 am
డు,ము,వు,లు వంటి తెలుగు ప్రత్యయాలు లేకుండా సంస్కృత పదాలను తెలుగు వాక్యంలో రాయడం దాదాపు అసంభవం. కవిత అన్న పదాన్ని “poem” (ఒక కవితా ఖండిక) అన్న అర్థంలో ప్రయోగించడం అర్వాచీనమైనంత మాత్రాన “అరణ్యకవితలు”, “విప్లవ కవితలు”, “వచన కవితలు”- ఇవేవి దుష్టసమాసాలు అయిపోవు. ఇక సమాసం అందంగా అనిపించడంలేదన్న అభ్యంతరం మోహనరావు గారు చెప్పినట్టుగా వ్యక్తిగతం. నా మట్టుకు నాకు అంత ఎబ్బెట్టుగా లేదు. – సురేశ్.
అరణ్య కవితలు గురించి Subrahmanyam Mula గారి అభిప్రాయం:
09/08/2007 12:03 am
మాబాపదిగనోడు గారు,
సంగీతాన్ని ఆస్వాదించడానికి రాగాలు తెలియక్కరలేకపోయినా , అందులోని లోటుపాట్లు తెలుసుకోడానికి తెలియాలి కదా! భూషణ్ గారి పుస్తకం చదువుతామన్నారు. చాలా సంతోషం. ఇండియాలో ఉంటే మీ అడ్రసు subrahmanyam.mula@gmail.com కి మెయిల్ చెయ్యండి. పుస్తకం పంపే ఏర్పాటు చేస్తాను.
ఇస్మాయిల్ గారి కరుణ ముఖ్యం కింది లింకులో ఉంది. చదవండి వీలైతే.
eemaata.com/em/category/library/karunamukhyam/" rel="ugc">http://eemaata.com/em/category/library/karunamukhyam/
అలాగే కింది వ్యాసం కూడా చదవండి. మీకు ఉపయోగపడొచ్చు.
http://www.telugupeople.com/discussion/multiPageArticle.asp?id=32265&page=1
ఇక కవిత్వంలో తర్కం ఎందుకుండకూడదో అన్న విషయం మీద నాగరాజు గారు చక్కని వ్యాసం రాసారు. కింది లింకు చూడండి.
http://canopusconsulting.com/salabanjhikalu/?p=53
రచయితగా సత్యజిత్ రాయ్ – నా అభిప్రాయాలు గురించి Wyer2 గారి అభిప్రాయం:
09/06/2007 4:48 am
The editors have acknowledged the mistake. Unlike the print versions, the web allows us to correct mistakes.
It is only fair that the two should be published as two separate pieces. Sowmya Balakrishna clearly mentioned she was introducing Roy as writer and she did a good job of that.
Rohiniprasad is a scholar, perfectly capable of writing an article introducing Roy as film-maker.
Eemaata is a reputable magazine. I am sure they don’t want to carry this down history and archive it for posterity.
Wyer Govin
రచయితగా సత్యజిత్ రాయ్ – నా అభిప్రాయాలు గురించి Lyla Yerneni గారి అభిప్రాయం:
09/04/2007 1:11 pm
I am disappointed in the stance of eemaata, in the publication of this essay.
Clearly, the writer wanted to give her opinion on Satyajit Ray’s writings. The writer writes an original, refreshing piece.
The reviewer sees the article as incomplete . So additions are made and the piece gets presented as a joint article.
To me, the reader, that change makes it a piece which is neither here, nor there. It is a mish-mash now.
The purpose of review panel is to see if the articles are readable, publishable. And even these basic functions are controversial, how much a review helps or obstructs creative writing.
The reviewer must have the largesse of heart, the eagerness to read the writer, as the writer presents it. Not the way he sees the subject, he wants it, or he would have written it.
The reviewer’s knowledge or style may not be what readers want to enjoy all the time.
If the reviewer adds his material, imposes his style, the writings’ identity will be lost. Uniform, cooky cutter articles will result.
When there is opportunity for all, to write independently, on any number of subjects, in any number of ways why should the reviewer piggy back to the writer?
Please let the writers write the way they want to. Thanks.
గాయక గంభీరుడు ఉస్తాద్ అమీర్ ఖాన్ గురించి Atluri Jayasri గారి అభిప్రాయం:
07/05/2007 5:27 am
When we do puja, we rotate harati plate with one hand, ringing the bell with another, saying mantrams/mangalam, and also praying. People use cell phones while driving.
‘Ashtavadhanam’ used to be a common cultural program, in which an artist performs 8 tasks at a time. So there is no need of verifying neuro surgeons, we can just ask our own parents and grand parents.
This type of articles help us, telugus who are interested in music, to get to know more about Hindustani musicians like AmirKhan.
The article is very interesting, and the audio clips are extraordinary. Especially the Hamsadhwani clip, reminded ‘Vatapi’ and gave a feeling of the ‘other’ version of the raga.
Thanks to Rohiniprasadgaru and Eemaata.
జుగల్‌బందీ కచేరీలు గురించి Dwibhashyam Girija గారి అభిప్రాయం:
05/06/2007 10:02 am
Thanks to Eemaata & to Rohiniprasadgaru for giving the readers a rare thrill of enjoying a very rare jugalandi of Balamurali Krishna and M Ali Khan by describing his own experience.
Hindustani and Carnatic jugalbandis may provide an opportunity to everyone to familiarize themselves with the other side.
Those who can understand and enjoy the comparative aspects of both Carnatic and Hindustani music may be fewer.
One rarely finds Hindustani musicians and music lovers, who know something about Carnatic. Even among Carnatic music lovers, the enthusiasm to know the other style is not much, I feel.
వలసపోతున్న మందహాసం గురించి ravi kumar గారి అభిప్రాయం:
04/18/2007 4:20 am
హెల్లొ !
ఈ పత్రిక చాల బాగుంది. It is really fantastic. eemaata is of great value to me. everyday I spend atleast 20 minutes with eemaata.
రెండు సంగీత సంప్రదాయాల్లో అష్టదిగ్గజాలు గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
03/06/2007 7:43 am
చావా గారు: అన్ని విషయాలను ఇండో-యూరోపియన్ అద్దం లోంచి చూస్తే ఎలాగండీ? 🙂 ఇండో-యూరోపియన్ భాషల మధ్య జన్మ సంబంధం నిరూపించే భాషాశాస్త్ర ఆధారాలు కోకొల్లలు. గత అయిదారు వందల ఏండ్లలోనే బాగా అభివృద్ధి చెందిన పాశ్చాత్య కర్ణాటక సంగీత సంప్రదాయాలకు, సుమారు అయిదు వేల యేండ్ల కింద విడిపోయిన ఇండో-యూరోపియన్ భాషలకు లంకె లేదు. ఈ వ్యాసంలో సంగీత సంప్రదాయాల మధ్య సారూప్యం ఎత్తిచూపడానికి ప్రయత్నించిన నాగరాజు గారు సైతం ఆ పోలికలకు కారణం మానవుని ఆలోచనల్లో నిగూఢమైన ఏకత్వమనే వాదించాడే గాని వాటి మధ్య ఏ రకమైన జన్మ సంబంధం అంటగట్టలేదు. ఏవో కొన్ని యాదృచ్ఛిక సారూప్యాలను (chance similarities) ఆధారం చేసుకొని తయారు చేసిన సజాతిత్వ సిద్ధాంతాలు శాస్త్ర విమర్శకు నిలవలేవని మీకు తెలుసు కదా?
రిగార్డులతో,
సురేశ్.
నామాట గురించి chavakiran గారి అభిప్రాయం:
03/05/2007 9:26 pm
Generic comment.
It is time to install some more word press plug in’s to eemaata. isn’t it?
particularly plugins like Ajax comments and etc…
వికీపీడియా – స్వేచ్ఛా విజ్ఞాన సర్వస్వం గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
03/05/2007 5:43 am
సుధాకర్ బాబు గారికి, ఇంకెందరో వికీకారులకు,
ఈమాటలో రచనల కాపీరైట్ హక్కులు ఈమాట పత్రికవి, రచయితవీను. లాభాపేక్షలేని వికీపీడియాలో ఈమాట రచనలలోని సమాచారాన్ని వాడుకోవడానికి పత్రికా పరంగా ఈమాటకు అభ్యంతరాలేమి లేవు. అయితే, మీరు ఏదైనా సమాచారాన్ని సంగ్రహించే ముందు ఆయా వ్యాస రచయితలను కూడా సంప్రదించి వారి అనుమతిని కూడా పొందడం అవసరం. అందరికీ ఉపయోగపడే వికీపీడియా వంటి బృహత్ప్రాజెక్టులకు తమ రచనలను వాడుకోనే విషయంలో చాలామంది ఈమాట రచయితలు సంతోషంగా ఒప్పుకుంటారనే నా అభిప్రాయం. రచయితల కాంటాక్ట్ వివరాలు మీకు తెలియకపోతే మాకు రాయండి. వారి అనుమతిని సంపాదించడంలో మీకు వీలైనంతగా సహాయం చెయ్యడానికి మేము తప్పకుండా ప్రయత్నిస్తాం!
సంపాదక వర్గం తరఫున,
సురేశ్ కొలిచాల.
పద్యాలు – వాడుకభాష గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
02/11/2007 4:54 am
రానారె గారు: ఏ ఒక్కరిద్దరి ఉచ్చారణ బేధంవల్ల భాషాపరిణామం రాదు. ఏ ఒక్క వికీపీడియా లేబుల్ మార్చడం వల్ల రాబోయే భాషా పరిణామాలు ఆగిపోవు! ఈ సమాచార విప్లవ శకంలో, ప్రపంచమే కుంచించుకుపోయి ఒక కుగ్రామంగా మారిపోయే ఈ సంధియుగంలో ఎన్నో భాషామహావృక్షాలే కూకటివేళ్ళతో సహా పెళ్ళగింపబడుతున్నాయి. ప్రపంచం నలుమూలల ప్రస్తుతం మాట్లాడబడుతున్న ఆరువేల పైచిలుకు భాషలలో 90% పైగా భాషలు ఈ శతాబ్దాంతానికి లుప్తమైపోతాయని భాషాశాస్త్రజ్ఞుల అభిప్రాయం (Cf. Language Death – David Crystal). అప్పటికి తెలుగు సజీవ భాషగానే ఉంటుందని నా నమ్మకం, ఆశ. అయితే, అప్పటి తెలుగు భాష మనం గుర్తు పట్టలేనంతగా మారిపోతుందని మనం ఊహించుకోవచ్చు. ఉదాహరణకు, దంత్యాక్షరాలకు (Dentals), మూర్ధన్యాక్షరాలకు (Retroflexes) తేడా నశించి అవి ఆంగ్లంలోని దంతమూలీయాలు (Alveolars) గా మారిపోవచ్చు. మహాప్రాణాల స్థానంలో ఊనిక (Stress – Primary and Seconary) ప్రాధాన్యతను సంతరించుకోవచ్చు. ఆంగ్లంలో లేని ద్విత్వాక్షర ఉచ్చారణ తెలుగులో కూడా నశించిపోవచ్చు. ఈ నేపథ్యంలోనే తెలుగు భాష agglutination లక్షణాన్ని కోల్పోయి isolating భాషగా మారుతుందేమోనన్న నా అభిప్రాయాన్ని అర్థం చేసుకోవాలి. అంతే తప్ప ఏ ఒక్క వికీపీడియా లేబుల్ ని విమర్శించడం నా ఉద్దేశ్యం కాదు.
అయితే, తెలుగు వికీపీడియా లేబుల్స్ అనువాదాల విషయంలో ఒకరకమైన consistency ని, ప్రామాణికతను సాధించడం కోసం, ఎవరైనా తెలుగు భాషాపండితుల సాయాన్ని అర్థించడం మంచిదని నా అభిప్రాయం. ఇంగ్లీష్ వికీతో పోల్చి చూసుకునేంతవరకు అర్థాలు స్ఫురించని సముదాయ పందిరి (దు.స.), వీక్షణ జాబితా (దు.స.), ఇసుకపెట్టె వంటి పదాలు, -ము కారాంత పదాల, బిందు పూర్వక (సున్నతో అంతమయ్యే) పదాల వాడకంలో consistency మొదలైన విషయాల్లో ఉపయోగంగా పండితుల సాయంతో ఒక శైలి నియమావళిని రూపొందించడం కూడా అవసరమేమో. ఏది ఏమైనా, ఇప్పటికే తెలుగువికీ కోసం ఎంతో కృషి చేస్తూ, దీనిని భారతీయ భాషలలో ఎన్నదగిన వికీపీడియాగా తయారు చేసిన మీ బృందానికి అభినందనలు.
మంచి వ్యాసాన్ని, మంచి చర్చను అందించినందుకు కామేశ్వరరావుగారికి అభివందనాలతో,
సురేశ్.
—
దు.స. = దుష్ట సమాసము
నామాట: నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు గురించి rajay గారి అభిప్రాయం:
02/10/2007 8:10 pm
Dear sir.
Its good to see the latest issue with new features. Eemaata is really wonderfully and going great with new features additions quite frequently and becoming more robust. Hats off.
Regards.
rajay
http://www.tirumala-hills.blogspot.com
పద్యాలు – వాడుకభాష గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/31/2007 7:00 am
Morphological typology లో నేను అర్థం చేసుకున్నది తెలుగులో చెప్పడానికి ప్రయత్నిస్తాను. ఒకే పదంలో ఎన్నో శబ్దాలు (morphemes) ప్రత్యయాల (affix) సాయంతో అల్లుకుపోయి ఉండే భాషలను agglutinative భాషలనీ, ఒక పదంలో దాదాపుగా ఒక శబ్దం మాత్రమే కనిపించే భాషలని isolating భాషలని చెప్పవచ్చు. ఈ రెంటికి మధ్యస్థంగా ఒక పదంలో శబ్దాలు (సంధి) సూత్ర నియతంగా, శబ్దాలు తమ స్వ-రూపం మార్చుకొనే విధంగా సంలీనం చెందే భాషలను fusional/inflectional భాషలని స్థూలంగా చెప్పవచ్చు. తెలుగు, తమిళాదులు agglutinative భాషలనీ, సంస్కృత-లాటిన్ భాషలు fusional భాషలనీ, చైనీస్, ఇంగ్లీష్ భాషలు isolating భాషలనీ చెప్పుకోవచ్చు. “ఇంటిపైనుండి” అన్న తెలుగు పదాన్ని ఇంగ్లీషులో “over the top of the house” అన్న ఆరు విడి విడి పదాలుగా రాయాలి. అనుష్టుప్ ఛందస్సు, విరామయతి, పాదాంత విరామం fusional భాష అయిన సంస్కృతానికి ఒప్పినట్టుగా agglutinative భాష అయిన తెలుగుకు ఒప్పదనే నన్నయాదులు వృత్త ఛందస్సును విరామ నియమాలు లేకుండా అక్షరమైత్రితో స్వీకరించారని కామేశ్వర రావు గారు చెబుతున్నారని నా interpretation!
పద్యాలు – వాడుకభాష గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/30/2007 4:10 pm
కామేశ్వరరావుగారు,
“-న్”, “-ల్” వంటి ప్రత్యయాలు మొదలైనవి లేకుండా నేటి కాలపు భాషలో పద్యాలు రాయాలంటే ఛందస్సు (వృత్తాలు) మారాలి అన్న విశ్వనాథ అభిప్రాయం సబబే అని తోస్తోంది. ఒక విధంగా చూస్తే, ఆధునిక భాషలో అద్భుతమైన శబ్దసౌందర్యాన్ని, ప్రవాహగుణాన్ని ప్రదర్శిస్తూ దేశీ ఛందస్సులతో (మాత్రా ఛందస్సులతో) కృష్ణశాస్త్రి, శ్రీశ్రీ ఇత్యాదులు సృష్టించిన కవితలే మారిన ఛందస్సుకు ఉదాహరణలని నాకనిపిస్తోంది. ఈ ఆధునిక కవులు వాడిన భాష నిజంగా వాడుక భాషేనా అని కొంతమంది వేసే ప్రశ్నకు సమాధానం మీరు చర్చించకుండా వదిలేసిన “కవిత్వ భాష”. కొన్ని పదాలూ, లక్షణాలూ ఎప్పటికీ వ్యవహారంలోకి రానివీ, వ్యవహార దూరమైనవీ కవిత్వ భాషలోనే ఉంటాయి. “పరిమళపు తుఫానుల్ని రేపి, మహారణ్యాల సౌందర్యాన్ని చూపి, మౌనంగా ఉన్న ద్వీపాల్ని ఊపి” అన్న మాటలు కవిత్వంలోనే తప్ప మనం సాధారణంగా మాట్లాడే వాక్యాల్లో వినిపించవు కదా!
ఇంకో విషయం. “తెలుగు పద్యాలకి ఉండే మరొక ప్రత్యేకమైన లక్షణం ప్రవాహ గుణం, లేక ధార … ఈ నాదం తెలుగు భాష సొత్తు.” అని అన్నారు. ఇక్కడ మీరు తెలుగు భాష agglutinative స్వభావాన్ని వివరిస్తున్నారని నా సొంత అభిప్రాయం ! అయితే, ప్రపంచీకరణ వల్ల, అన్యభాషాప్రభావాల వల్ల తెలుగు agglutinative స్వభావాన్ని కోల్పోయి ఇంగ్లీష్ భాష లాగే isolating భాషగా మారిపోయే సూచనలు కనిపిస్తున్నాయి. “ఈ వారము సమైక్య కృషి” అన్న తెలుగు వికీపీడియా లేబుల్ ఇందుకు ఒక ఉదాహరణ 🙂
కృతజ్ఞతలతో,
సురేశ్.
—
– “శోకింపంగన్” అన్నప్పుడు యతిభంగం కాలేదు. నన్నయ్య “జ”-కారానికి “శ”-కార యతి వాడిన సందర్భాలు ఆది పర్వంలోనే కనిపిస్తాయి.
– నన్నయ్య “వ”-కారానికి “ప”-కార యతి వాడాడో లేదో నాకు తెలియదు. “వారిజ కాంతల్” కు బదులుగా “వికచ కుసుమముల్” వాడొచ్చని అది పోస్టు చేసిన కాసేపట్లోనే అనుకున్నాను.
తెలుగులో అంకెలు, సంఖ్యలు 11 నుంచి పైన గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/29/2007 6:04 am
వర్ణవ్యత్యయం!
మూల ద్రావిడంలోని ధాతువులలో ప్రథమాక్షరంగా కనిపించని మూర్ధన్యాక్షరాలు (ట,ఠ, డ, ఢ, ణ, ళ, ೞ లు), ర-ఱ-లలు తెలుగు-కుయి లో మాత్రమే కనిపించడాన్ని విశ్లేషిస్తూ భద్రిరాజు కృష్ణమూర్తి గారు వర్ణవ్యత్యయం (metathesis) అనే ధ్వని పరిణామం వల్ల మూల ధాతువులలో ద్వితీయాక్షరంగా ఉన్న ఈ మూర్ధన్యాక్షరాలు మొదటి స్థానానికి చేరాయని వివరించారు (చూ. Telugu Verbal Bases p 51-52)
ఉదాహరణలు:
లోన < ళోన < *ఒళన
డస్సి < ೞస్సి < *అೞసి
లే(త) < *ఎల
రే(యి) < రెయి < *ఇరు
రోలు < ఒరలు < *ఉరల్
ఈ ధ్వని పరిణామం ఆధారంగా ఏడు + పది డెబ్బది ఎలా అయ్యిందో వివరించడం సులభం:
*ఏೞು > ఏడు+పది > డేబ్బది > డెబ్బది > డెబ్భై
రిగార్డులతో,
సురేశ్.
భాషా సంబంధ నిరూపణ – భాషాశాస్త్రం 101 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/23/2007 12:43 pm
కామేశ్వరరావు గారు,
అనవసరంగా విశ్వనాథను ఈ చర్చలోకి లాగినందుకు నాకు సరైన చురకలే అంటించారు. మీరు చెప్పింది నిజమే: ఆయన భాషా చరిత్ర లపై తనకున్న అభిప్రాయాలను వ్యాసాల రూపంలో రాయలేదు. అయితే ఆయన రాసిన “పురాణ వైర గ్రంధమాల (12 నవలలు)”, “నేపాల రాజ చరిత్ర (ఆరు నవలలు) “, “కాశ్మీర రాజ చరిత్ర (ఆరు నవలలు)” లోని చారిత్రక అంశాలన్నీ తాను చిలుకూరు వీరభద్రరావు మొదలైన చరిత్ర పరిశోధకుల నుండి నేర్చుకొన్నవి లేదా తను స్వయంగా శ్రమపడి పరిశోధించినవేనని ఆయనే స్వయంగా చెప్పుకున్నారు. యువభారతి వారు 1972లో ప్రచురించిన “మహతి” లో “నేనూ నా సాహిత్య రచనలు” అన్న అంశం మీద ఆయన రాసిన వ్యాసంలోని ఈ పంక్తులను గమనించండి:
అయితే భారతీయు చరిత్ర గురించీ, తెలుగు భాషా చరిత్ర గురించి ఆయన రాసిన విశ్లేషణలను పరికిస్తే, ఈ మధ్య భాషా వ్యాసాలు రాసే కొంతమంది రచయితలకు స్ఫూర్తి ఎక్కడిదో అర్థమవుతుంది. అందులో మచ్చుకు కొన్ని:
భాషా సంబంధ నిరూపణ – భాషాశాస్త్రం 101 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/22/2007 10:40 am
భాషా చరిత్రల పై నాకున్న ఆసక్తి వ్యాపకంగా మారటానికి ప్రేరకులు, కారకులైన కొద్ది మంది వ్యక్తులలో బాపారావు గారొకరు :-]. గత కొంత కాలంగా తెలుగు చర్చావేదికలకు దూరంగా అజ్ఞాతంలో ఉంటున్న బాపారావు గారు ఈ వ్యాసం కారణంగానైనా మరుగుదాటి తెర ముందుకు రావడం నాకు పట్టలేనంత ఆనందంగా ఉంది. ఇక ముందు కూడా ఈమాటలోనూ, మిగిలిన చర్చావేదికలలోనూ ఆయన తన విలక్షణమైన విశ్లేషణా శైలిని ప్రదర్శిస్తూ తిరిగి వ్యాసాలు రాయాలని, రాస్తారని నా ఆశ.
ఇక ఈ వ్యాసాన్ని మెరుగు పరచడానికి ఆయన చేసిన సూచనలు:
1. భాషాశాస్త్రం 101 కి పరిమితం చేసి ఉంటే బాగుండేది.
నిజానికి ఈ వ్యాసంలో “తెలుగు పత్రికల్లో భాషావ్యాసాల తీరు” అన్న విభాగం ఆఖరి నిమిషంలో కూర్చిందే. కుతర్క వాదాల గురించి కొంతైనా విపులంగా ప్రస్తావించక పోతే, తెలుగు పత్రికలు అంతగా చదవని పాఠకులకు భాషాశాస్త్రం-101 యొక్క ఆవశ్యకత అర్థం కాక ఈ వ్యాసం పరమ బోర్ గా తయారవుతుందని ఒక సమీక్షకుడు చేసిన సూచన, నాకు కూడా సబబే అనిపించి ఆ విభాగం చేర్చాను.
2a. కూన్ పండితుని “శాస్త్రీయ విప్లవాల స్వరూపం” గురించి, సామాజిక-విజ్ఞాన (Social Sciences) రంగాలలో ప్రత్యక్ష్యోత్తర (అంటే Post-Positivist:-)) వాదం గురించి గానీ ప్రస్తావించడానికి భాషాశాస్త్రం-101 సరైన చోటు కాదేమో. అయినా ఒక విప్లవాత్మకమైన కొత్త ఆలోచనా-రూపావళి (Paradigm) ద్వారా ఇప్పుడు అపరిష్కృతంగా ఉన్న కొన్ని సమస్యలకైనా పరిష్కారం చూపించేంత వరకూ ప్రస్తుత రూపావళి చట్రంలోనే (within the frame of the current paradigm కి వచ్చిన తిప్పలు) ఇతర పరిశోధనలను విమర్శంచడం కద్దు. అంతేగాక, శాస్త్రగతిలో రూపావళి మార్పు (Paradigm-shift) ని ప్రస్తావిస్తూ భాషాశాస్త్రం-301 రాయడానికి అవసరమైన శిక్షణా, సామర్థ్యాలు నాకు లేవు.
2b. భారతీయ భాషలపై పరిశోధన చేసిన పాశ్చాత్య పండితులందరూ ఏ రకమైన జాత్యంకారము, దురభిమానాలు లేని మహానుభావులని కీర్తించడం నా ఉద్దేశ్యం కాదు. మానవ సహజమైన అభిజాత్యం అందరిలోను ఉండి ఉండవచ్చు. అదీకాక, వారు ప్రతిపాదించిన ఆర్య-ద్రావిడ సిద్ధాంతాలను అప్పుటి ఆంగ్ల ప్రభువులు, క్రిస్టియన్ మిషినరీలు, స్వాతంత్ర్యానంతరం మన తమిళ నాయకులు, తమ తమ ప్రయోజనాలకోసం వాడుకోని ఉంటే ఉండవచ్చు. కాని పాశ్చాత్య శాస్త్రజ్ఞులందరూ ఎంత దురభిమానులైనా వారి పరిశోధనల్లో శాస్త్ర ప్రమాణాలను పాటించడంలో ఒక రకమైన చిత్తశుద్ధి, నిబద్ధతా చూపించారని నాకనిపిస్తోంది.
3. పాండిత్యం రాణించాలంటే ప్రతిభతో పాటు వ్యుత్పత్తి, అభ్యాసాలు అవసరమని మన లాక్షణికులు చెప్పారు కదా. వనరులు అంటే నా దృష్టిలో training and infrastructure: అత్యుత్తమ స్థాయిలో పరిశోధనలు చేయడానికి తగిన శిక్షణ, ప్రోత్సాహం (grants, సంఘంలో గుర్తింపు), వాతావరణం (నిరుపహతి స్థలంబు, తప్పు మెప్పరయు లేఖక పాఠకోత్తముల్ వగైరాలు మాత్రమే కాదు) లేకపోతే ఎంత ప్రతిభ ఉన్నా అది మట్టిలో మాణిక్యమే. నా దృష్టిలో భద్రిరాజు, చేకూరి గార్లు భాషా శాస్త్రజ్ఞులుగా అంతర్జాతీయంగా గుర్తింపు పొందడానికి వారు అమెరికా విశ్వవిద్యాలయాల్లో పొందిన శిక్షణే కారణం (ఎమెనో గారి వద్ద శిష్యరికం వల్లే తను ఇంతవాడయ్యాడన్న భద్రిరాజు గారి మాటల్లో అతిశయోక్తి లేదు). అద్వితీయమైన ప్రతిభ ఉండీ కూడా బూదరాజు గారు అంతగా శాస్త్ర పరిశోధనలు చేయ(లే)కపోవడానికి కూడా ఈ శిక్షణ లేమి కారణమని నా అనుమానం.
4. ఆశ్చరకరమైన విషయం ఏమిటంటే భాషా సంబంధ నిరూపణకు ధ్వనులు (phonemes), శబ్దాలు (morphemes), పదజాలం (vocabulary) తోడ్పడినంతగా వేరే వ్యాకరణాంశాలు ఉపయోగపడవు. కాలగతిలో ఒక భాషలో లింగ (gender), కాల (tense), వాక్య నిర్మాణాది (syntax) వ్యాకరణాంశాలలో ఎన్నో మార్పులు సంభవించినప్పటికీ ప్రాథమిక శబ్దాలు మాత్రం అంతగా మార్పు చెందవన్న అంశం తులనాత్మక పద్ధతి (Comparative Method) కి మూలాధారం. అందుకే అంతకు ముందు పద్ధతులైన Comparative Philology, Comparative Grammar లను తోసిరాజని గత శతాబ్దంలో చారిత్రాత్మక భాషా పరిశోధకుల అమ్ముల పొదిలో బ్రహ్మాస్త్రంగా మారిన ఉపకరణం ఈ Comparative Method. Agglutinative భాషలైన తెలుగు, తమిళాదులలో సంధుల గురించి నాకు వేరే అభిప్రాయాలున్నాయి. వాటి గురించి వేరే ఎప్పుడైనా ముచ్చటిద్దాం.
5, 6. తదుపరి వ్యాసాల్లో మీ సూచనలను పాటించడానికి ప్రయత్నిస్తాను.
ఇకపోతే విప్లవ్, కామేశ్వర రావు గార్లు “సాహిత్యకారుల” గురించి చెప్పింది కొంతవరకు కరెక్టే. కానీ ఈ వ్యాసాలు రాసిన వారందరికీ తెలుగు సాహిత్యంతో పరిచయమున్నంతగా విజ్ఞానశాస్త్ర రంగంలో పరిశోధనకు కావల్సిన అవగాహన, శిక్షణ లేవనే నా అభిప్రాయం. అదీ కాక నేను ఆ వాక్యం రాస్తున్నప్పుడు మనసులో అనుకున్న మాట చెప్పేస్తున్నాను: “నాటి కవి సామ్రాట్టు నుండి నేటి నవలా చక్రవర్తి వరకూ భాషా చరిత్రలపై వ్యాసాలు రాస్తున్న చాలామంది ప్రధానంగా సాహిత్యకారులు.” సాహితీ క్షేత్రంలో విశ్వనాథ సత్యనారాయణ గారు సామ్రాట్టులే గాని, చరిత్ర అధ్యయనం లో కాదని నా చిన్ని అభిప్రాయం.
“ఏ కల్లంలో గింజలు అక్కడే తూర్పార పట్టాలి” అన్న విప్లవ్ కోరిక ప్రకారమే నా వ్యాసాన్ని తెలుగుదేశంలోని ఓ పత్రికకు పంపించాను. ఈ కోణానికి మెయిన్ స్ట్రీమ్ ఎలా స్పందిస్తుందో వేచి చూద్దాం.
తరం మారినా … గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/18/2007 5:20 am
ఈ కథను పూర్తిగా అన్వయం చేసుకోవాలంటే శివారెడ్డి కవితలతో పరిచయం చాలా అవసరం అనుకుంటాను. ఉదాహరణకు “తరం మారినా…” అన్న మకుటంతో ఉన్న ఈ కవిత చూడండి:
తరం మారినా…
—- శివారెడ్డి (1973 నవంబర్
రక్తం సూర్యుడు సంకలనం నుంచి)
తరం మారినా … గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
01/16/2007 3:16 pm
సౌమ్య గారి ఆక్షేపణలతో నేనూ ఏకీభవిస్తాను. మీరెత్తి చూపించిన వాక్యాలు కథకి
అనవసరమే!
అభివాదాలతో,
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు.
భాషా సంబంధ నిరూపణ – భాషాశాస్త్రం 101 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/10/2007 10:18 am
చిలుకూరి నారాయణరావు గారి ఆంధ్రభాషాచరిత్రము రెండవ సంపుటము (volume II) మాత్రమే DLI లో దొరికింది. అది PDF రూపంలో ఈ క్రింద ఇచ్చిన link ద్వారా download చేసుకోవచ్చు. అట్లాగే గత సంవత్సరంలో తెలుగు పత్రికలలో వచ్చిన వ్యాసాలు కొన్ని Internet లో కనిపించాయి. వాటి లింకులు కూడా ఇక్కడ ఇస్తున్నాను.
– eemaata.com/books/chilukuuri.pdf" rel="nofollow">ఆంధ్రభాషాచరిత్రము – రెండవ సంపుటము (37.4MB)
– తెల్‌మున్‌ భాష తెలుగు
– ‘సుమేరు’లోనే వెలిగిన తొలి తెలుగు
– తెలంగాణ గోదావరే ‘తెలివాహ’!
– శ్రీ కృష్ణుడు తెలుగు జాతివాడే
– తెలుగువేరు, ఆంధ్రం వేరు!
రిగార్డులతో,
సురేశ్ కొలిచాల
—
కొసమెరుపు: మోహన రావు గారు చెప్పినట్టుగా జీవశాస్త్రం, భాషాశాస్త్రం 19 వ శతాబ్దంలో కూడా ఒకదానిపై ఒకటి ప్రభావం చూపినట్టున్నాయి. ఈ క్రింది వ్యాసం Comparative Method పుట్టుకకు జీవశాస్త్రంలోని Comparative Anatomy ఆధారం అని వాదిస్తోంది:
Where does the ‘Comparative Method’ Come from?
భాషా సంబంధ నిరూపణ – భాషాశాస్త్రం 101 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/07/2007 6:35 am
ప్రోత్సహిస్తూ అభిప్రాయాలు తెలిపిన వారందరికీ నా కృతజ్ఞతలు! హనుమంత రావు గారు ప్రస్తావించిన స్వల్ప లోపాల గురించి:
– గంటి సోమయాజి గారి పుస్తకం DLI లో దొరికింది. ఈ మాట పాఠకుల సౌలభ్యంకోసం వాటిని PDF రూపంలో ఇక్కడ ఉంచాను (eemaata.com/books/ganti_andhra_bhaashaa_vikaasamu_1.pdf" rel="nofollow">Part I, eemaata.com/books/ganti_andhra_bhaashaa_vikaasamu_2.pdf" rel="nofollow">Part II, eemaata.com/books/ganti_andhra_bhaashaa_vikaasamu_3.pdf" rel="nofollow">Part III). భద్రిరాజు గారి పుస్తకం ఇండియాలో వెయ్యి రూపాయకే కొన్నాను. మిగిలిన పుస్తకాలన్నీ మా లోకల్ లైబ్రరీ నుండీ, ఎమరీ లైబ్రరీ నుండీ సేకరించినవే.
– చిలుకూరి నారాయణ రావు గారి పుస్తకం “ఆంధ్ర భాషా చరిత్రము” నేను చదవలేదు గానీ ఆయన వ్యవహారిక వాదాన్ని సమర్థించిన వారిలో ఒకడని (బూదరాజు: వ్యవహారిక భాషావికాసం పే. 97), ఆయన సిద్ధాంత గ్రంథం నన్నయ భారత భాషను, సమకాలీన శాసన భాషను తులనాత్మకంగా పరిశీలించిన సమగ్ర రచనయని (భద్రిరాజు: భాషా, సమాజం, సంస్కృతి – అవతారిక పే x) ఆయన గురించి సదభిప్రాయాలే విన్నాను. అయితే ప్రాకృత భాషలలాగే తెలుగు భాషకూడా ప్రాచీన ఆర్య భాషల నుండి పుట్టిందని ఆయన 1937 లో చేసిన సిద్ధాంతానికి సమాధానం గానే గంటి సోమయాజి గారు 1947 లో సమగ్ర ఆధారాలతో, కూలంకష చర్చతో ద్రావిడ భాషా కుటుంబ సిద్ధాంతాన్ని నిరూపిస్తూ రాసిన “ఆంధ్ర భాషా వికాసము”.
-పైశాచి భాష ఇండో-యూరోపియన్, ఇండో-ఇరానియన్ భాషా కుటుంబానికి చెందిన దర్దిక భాష (Dardic Language). గుణాఢ్యుని కాలంలో నేపాళీ దేశంలో ఈ భాష మాట్లాడి ఉండవచ్చు. [ “ఆంధ్ర భాషా వికాసము” పే. 75-80].
– పేరు లేని విమర్శలు: రచయిత పేరును ప్రస్తావించకుండా విమర్శించడం గురించి ఒక సమీక్షకుడు (reviewer) కూడా అభ్యంతరం తెలియజేసాడు. వ్యక్తిగత దూషణ నా వ్యాసంలో ప్రధానాంశం కాకూడదనే వ్యక్తుల పేర్లు ప్రస్తావించడం అంత ముఖ్యం కాదని అనుకున్నాను. తెలుగు పైశాచి భాష నుండి పుట్టిందనీ, అర్జునుడు అమెరికా వెళ్ళొచ్చాడనీ ఘంటాపథంగా చెప్తున్న రచయిత ఆంధ్రభూమిలో అంతర్యామిగా మసలే ముదిగొండ శివప్రసాద్ గారు. పాశ్చాత్య చరిత్రకారులు తమ స్వార్థం కోసం తిమ్మిని బమ్మిని చేసి తప్పుడు చరిత్ర బనాయించారని విమర్శించి “ఏది చరిత్ర?”, “ఇదీ చరిత్ర!” అన్న రెండు పుస్తకాలతో David Frawley-మార్కు చరిత్రను ప్రచారం చేస్తున్న రచయిత ఆంధ్రభూమి ఎడిటర్ ఎం. వి. ఆర్. శాస్త్రి గారు. “తెలిమన్ భాష తెలుగు భాష” అంటూ ప్రచారం చేసిన వారు సంయుక్త కూనయ్య, సంగనభట్ల నరసయ్య గార్లు. శ్రీకృష్ణుడు తెలుగు జాతి వాడే అని చెప్పింది రిటైరైన ఆర్కియాలజీ డైరక్టర్ వి. వి. కృష్ణశాస్త్రి గారు. భాషాపరంగా తెలంగాణ తెలుగు వేరు, ఆంధ్రం వేరు అన్న వాదాన్ని లేవనెత్తినవారు కనకదుర్గ దంటు గారు. [చిక్కేమిటంటే మన పత్రికల్లో రెండు వారాలకు మించి ఏ పత్రికా ఆర్కైవులు ఉంచక పోవడం].
– సంస్కృతంలో దేశి పదాలను గూర్చి: ఒక పదం ద్రావిడ భాషలనుండి వచ్చిందని చెప్పడానికి ఈ విషయాలు తోడ్పడుతాయి (ద్రావిడ భాషలు: పి. ఎస్. సుబ్రహ్మణ్యం): 1. మిగిలిన ఇండో-యూరోపియన్ భాషలలో ఆ పదానికి సజాతి పదాలు లేకపోవడం 2. ద్రావిడ భాషలో ఆ పదం ప్రచురంగా ఉండడం 3. ద్రావిడ భాషలో దానికి వ్యుత్పత్తి ఉండడం లేక దాని ధాతువు నించి వచ్చిన ఇతర పదాలు కూడా ఉండడం 4. సంస్కృతంలో అదే అర్థాన్ని సూచించడానికి ఇతర పదాలు ఉండడం లేదా ఆ పదం మన దేశంలోనే ఉండే జంతువులూ, వృక్షాలు మొదలైన వాటిని సూచించడం.
– గాథాసప్తశతిలో తెలుగు మాటల గూర్చి: ” పల్లి”, ” ఊరు”, “వాడ”, “వాడి” అన్న పల్లెల పేర్ల ద్వారా మహారాష్ట్రలో Dravidian Substratum ఉండేదన్న విషయం సుస్పష్టమే అయితే అది పూర్వ-తెలుగుకు (Pre-Telugu or Proto-South-Central Dravidian (SD2)) కు దగ్గరైన భాషో లేదా పూర్వ-తమిళ-కన్నడ (Proto-SouthDravidian (SD1)) భాషలకు దగ్గరైన భాషో తెలియాలంటే ఇంకా పరిశోధనలు జరగాలి.
తెలుగు సాహిత్యం లో విమర్శ గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
11/15/2006 8:09 am
విప్లవ్ గారి ఒక అక్షేపణ చాలా సమంజసమైనదే అని ఒప్పుకోక తప్పదు. అది: కేంబ్రిడ్జ్ లో క్రికెట్ ఆట గురించి బ్రాకెట్లలో నేను చేర్చిన వాక్యం. ఆ వాక్యం అనవసరమైనదే! Guilty as charged!
అయితే, “కవిత్వతత్త్వవిచారము” లో నిండుగా ఉన్న అవహేళన, అపహాస్యాలతో పోల్చిచూస్తే నా పొరపాటు క్షమార్హమనే అనుకుంటాను. అయినా తప్పు తప్పే! మరోసారి Guilty as charged.
మరొక విషయం: ఉమాకాంతంగారి పై మంచి విమర్శ-సమీక్ష ఇంతవరకూ రాకపోవడం క్షమార్హం కాదు. ఆ పని ఎవరైనా సహృదయులు తలపెడితే మంచిది.
అల్లాగే, మార్క్సిస్టు దృక్పథం అన్న పేరుతో ప్రస్తుతం పత్రికల్లో వచ్చిన సాహిత్య విమర్శలపై ఒక సమీక్షా వ్యాసం ఎవరైనా రాస్తే బాగుంటుందేమో!
And the field is open, I suppose!
అభివాదాలతో,
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు.
తెలుగు సాహిత్యం లో విమర్శ గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
11/05/2006 11:08 am
Alok Vastav గారు కృష్ణశాస్త్రి గారి మూల వ్యాసం చదివి ఉంటే, ఉమాపతి గారి గురించి నేను అన్నమాటలకి అక్షేపణ చేసేవారు కాదనుకొంటాను.
కృష్ణశాస్త్రి గారి “పాతిక సంవత్సరాల తెలుగు కవిత్వము” అన్న 1948 భారతి పత్రికలోని వ్యాసం 1923 నుంచి 1948 వరకూ వచ్చిన కవిత్వంపై, నాటి కవితా ఉద్యమాలపై చక్కని విమర్శనా వ్యాసం అని నిస్సంశయంగా చెప్పవచ్చు.
ఓరియంట్ లాంగ్మన్ వారు 1993 లో ప్రచురించిన “అప్పుడే పుట్టి ఉంటే” అన్న కృష్ణశాస్త్రి గారి వ్యాస సంపుటి లో ఈ వ్యాసం తిరిగి అచ్చయ్యింది. 1/8 డెమీ సైజులో 34 పేజీల సుదీర్ఘ వ్యాసం ఇది. ఆ వ్యాసంనుంచి ఈ కింది వాక్యాలు (చూ: 29 వ పేజీ):
“… కృష్ణపక్షం ప్రచురించాను. స్ఫుటంగా నా మనస్సులో నాటుకొపోయిన మరి రెండు మూడు ఘట్టాలు ఉన్నాయి. 1925 లో నేమో అక్కిరాజు ఉమాకాంతం గారు వ్రాసిన “నేటి కాలపు కవిత్వము” అనే గ్రంథం వచ్చింది. ఆశనిపాతమంత తీవ్రధాటితో వచ్చింది. రాకేం జేస్తుంది? ఎప్పుడయితే నిజమైన ఒక ఉద్యమం బయలుదేరిందో, అప్పుడే దాని గుణదోషవిమర్శన కూడా వస్తుంది. ఆయన తీవ్ర విమర్శననుంచి నావంటి కవులు నేర్చుకోవలసినది లేకపోనూ లేదు; కాని కొంత ఆర్ద్ర దృష్టితో కవితాహృదయముతో ఆ విమర్శన సాగితే, నేటికాలపు కవిత్వంలో వారు చక్కదనమూ కవిత్వగుణమూ గ్రహించి ఉండేవారు. ఊపిరాడనీయనంత కోపంతో ఆ గ్రంథం దాడిచేసినట్లనిపించింది నావంటి వారికి. దానికి జవాబు వ్రాద్దామా అన్నారు కొందరు మిత్రులు. ఏమి జవాబు మేము వ్రాయగలం? కొత్త పద్యాలు వ్రాయడమే జవాబనిపించింది. వ్రాయకుండా ఎలాగుండగలం? ఈ సంకల్పం 1925 లో మదరాసులో మరీ దృఢపడింది.”
ఆర్ద్ర దృష్టి, కవితా హృదయము ఉమాకాంతపండితులకు లోపించిందని ఇంతకన్నా మృదువుగా, కృష్ణశాస్త్రిగారి కన్నా చక్కగా ఇంకెవరు చెప్పగలరు?
అభివాదాలతో,
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు.
ఆ నేల, ఆ నీరు, ఆ గాలి గురించి Veluri Venkateswara Rao గారి అభిప్రాయం:
11/02/2006 7:53 pm
బ్రహ్మానందం గారూ!
కోనసీమ కథలు చెప్పినందుకు ధన్యవాదాలు. నేచెప్పిన కథ variation on the same theme అన్నమాట. ఇట్లాంటి పిట్ట కథలు ఇంకా ఏవన్నా ఉంటే చెప్పండి. అన్నీ కలిపి ఒక చిన్ని పుస్తకం వేద్దాం.
మరోసారు ధన్యవాదాలతో,
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు.
సంగీతంతో కుస్తీ గురించి T.Raja gopal గారి అభిప్రాయం:
09/09/2006 9:13 am
Dear Eemaata,
A very good discussion on Sri Rohini prasad gari Article. As a music lover and an enthusiastic learner, I am very much benefited and learnt some more new things by the article and the discussions on the same.
Thank you very much.
Raja gopal.
సంగీతంతో కుస్తీ గురించి Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
09/08/2006 6:25 am
సాయిగారి సంతృప్తి కోసమని నేను లోగడ రాసిన వ్యాసం లింక్ ఇస్తున్నాను. అందులో శాస్త్రీయ సంగీతపు 16, 22 శ్రుతులను గురించి క్లుప్తంగా చెప్పాను.
eemaata.com/em/issues/200007/789.html" rel="ugc">https://eemaata.com/em/issues/200007/789.html
ఆయనకి వ్యాసం నచ్చినందుకు సంతోషం. ఔత్సాహికుల సౌకర్యం కోసమని 16 శ్రుతుల గురించి ప్రస్తావించలేదనీ, నేనూ, ఇతర పాఠకులూ విన్నవించుకోవడం జరిగింది.
మరొక విషయం. 72 మేళకర్తల వరకూ వివరించడానికి 16 శ్రుతులు సరిపోతాయి కాని ఆరభి, దేవగాంధారి వంటి రాగాల మధ్య తేడాలు తెలుసుకోవడానికి ఉపకరించవు. ఔత్సాహికులకు అవసరంలేని ఇలాంటి విషయాలు కొన్ని ఉంటాయి. 22 శ్రుతుల గురించి తెలియాలంటే ఇది చూడండి.
http://www.rit.edu/~pnveme/raga/Sruti.html
[ఈ 12 vs. 16 vs. 22 శ్రుతుల పై చర్చ ఇంతటితో ముగించవలసిందిగా పాఠకులకు మనవి. – సంపాదకులు]
సంగీతంతో కుస్తీ గురించి Girija Agasthyeswar గారి అభిప్రాయం:
09/03/2006 10:10 pm
Respected Rohiniprasadgaru,
Thank you very much for an informative and interesting article.
After reading all the comments of this article, I wish to say that I am a
practical example of a student of music who is using keyboard, to check my own notes and pitchings everyday, as per your valuable suggestion, you gave us, a few years back. It is definitely helping me.
It is not possible to practise only in front of a teacher because of so many reasons, and long distances in cities being one of them.
Another point is, if it is any other instrument, like veena or violin,
somebody has to teach us even how to hold it. Learning to play M1 or M2 in those instruments is more difficult than singing vocally. So they cannot be used by vocal students for learning purpose.
If everybody says “Sangitam Mahasamudram”, “Purva Janma Punyam”, many people will hesitate even to start learning Classical music.
You are the one, at least who tells us “It is simple, you all can try”.
Thanks a lot.
Thanks to Eemaata too, for publishing such an useful article.
Girija Agasthyeswar
Thane
సంగీతంతో కుస్తీ గురించి T.Raja gopal గారి అభిప్రాయం:
09/01/2006 10:40 am
Eemaata gaariki,
The article on “Samgeeatha tho kusti ” by Sri Prasad garu is excellent.! It is very help ful for people who are interested to learn music. Very well analysed about raagaas. This article will enthuse and motivate the beginers to learn more about music.
Thanks to sri Prasad garu.
Raja gopal.
“చందమామ” జ్ఞాపకాలు గురించి T.Raja gopal గారి అభిప్రాయం:
08/31/2006 1:56 pm
EEmaata Gaariki,
The article on Chandamama took my plesant memoriies back to my early years of seven to ten years of age ,
when I was regularly reading “Chanadamama”.
Many thanks to Sri Prasad garu for narrating the story of the great children’s magazine.
Raja gopal.
విన్నంత కన్నంత తెలియవచ్చినంత గురించి విప్లవ్ గారి అభిప్రాయం:
07/07/2006 7:44 am
“ఏతా వాతా” ప్రయోగం వాడకాన్ని గమనిస్తే, కాస్త ఎక్కువైతే ఏ ప్రయోగమైనా పరమ బోర్ గా మిగులుతుంది అని తేలుతుంది.
“మారిపోతున్న విలువలు ఆదర్శపాత్రమయినవా? ” అన్నది ప్రశ్న.
ఏది ఆదర్శమో తెలియదు కానీ, భాషకు సంబంధించి, “మార్పు చెడిపోవడం కాదని” కాల్డ్వెల్ ప్రతిపాదించాడని రాసింది బూదరాజు గారే.
అర్ధానుస్వార శకటరేఫలను వర్జించాలన్న ప్రతిపాదనను చూపెట్టి, అది అభ్యుదయగామి పండితుల దృక్పథం క్రిందికి వస్తుందని చెప్పిందీ బూదరాజు గారే. అభ్యుదయం ఆదర్శపాత్రమేనేమో.
“ఈ నాటి రేడియోల్లో, పత్రికల్లో, సాహితీ రచనల్లో, సినిమాల్లో అనుక్షణం వాడుకలో ఉండి ప్రజాసామాన్యానికి అందుబాటులో ఉన్న వ్యావహారాన్ని ఏ శక్తీ ఎక్కువ కాలం బహిష్కరించలేదు” అన్నది బూదరాజు గారే. {పై వాటికి టీవీ యాంకర్లను జత చేయాలిప్పుడైతే. వత్తులు పలికినట్టు హైదరాబాదు పాత బస్తీల కూడ ఎవ్వలు పలుకరట, నిన్న మొన్న బళ్ళెకు పోతున్న పిల్లలతోటి ఒక సారి మాట్లాడి చూస్తె యాంకర్లను తయారు చేస్తున్నది మనమే అని తెలుస్తుంది.}
“ఒకటో తరగతి నుంచి పదో తరగతి వరకున్న తెలుగు పాఠ్య గ్రంథాలు ఇప్పటికీ గ్రాథికంలోనే ఉన్నాయి. మరో మహోద్యమం ప్రళయం లాగా వచ్చి ముంచెత్తితే తప్ప ఈ స్వార్థ సంకుచిత ప్రతీప శక్తులను మొదలంటా పెకలించటం సాధ్యపడకపోవచ్చు.” అని ఈసడించింది బూదరాజుగారే. “ఆ సమయం ఎంతో దూరాన లేదు” అన్నదీ ఆయనే.
ఈ బాట ఇట్లనే పట్కోని పోతె మాటల్లోంచి జారిపోయేటివి ఒత్తులు దీర్ఘాలే, సంధులు సమాసాల తర్వాత. వెయ్యేండ్ల గ్రాంథికం ఒకటి కానప్పుడు వందేండ్ల వ్యవహారికం ఒకలాగనే ఉండాలంటె కష్టం. జాగ్రత్త పడేటోళ్ళు పడొచ్చు. లేకపోయినా భాష ఆగదు.
eemaata.com/books/budaraju.pdf" rel="nofollow ugc">http://www.eemaata.com/books/budaraju.pdf
బూదరాజు గారి మీద సమయోచితమైన ముచ్చట్లు చెప్పినందుకు రచయితకు, “ఈ మాట” కు అభినందనలు.
విప్లవ్
నౌషాద్ గురించి Mr. D.A.Eswar గారి అభిప్రాయం:
07/05/2006 8:38 pm
రాగాల చేత “అందంగా చాకిరీ చేయించి అద్బుతమైన సంగితాన్ని మనకిచిన నౌషాద్ గారి గురించి మనకు తెలియని interesting విషయాలు , పదాలతొ అందంగా చాకిరీ చెయించి రొహినిప్రసాద్ గరూ మంచి వ్యాసం ఇచ్చారు.
After reading this article, I feel more respect for Sri Naushad.
Thanks to Prasadgaru & Eemaata for this very good essay and also for the rare photographs of ‘the great people’..
ఓ పెన్నీ, నా పెన్నీ! గురించి V. R. Veluri గారి అభిప్రాయం:
07/03/2006 12:40 pm
డు, ము, వు, లు ప్రథమా విభక్తి అని చదువుకున్న గుర్తు. చూశారా! “ము” ముందు, “లు” తర్వాత! అందుకే, వేమూరి వేంకటేశ్వర రావు గారు ముందు; ఆయన తరువాతే, నేను!
ఎంతమంది ఈసడించుకున్నా ఈమాట ఉద్యోగం నేను జలగలా పట్టుకొని ఎందుకు వదలనంటే, — ప్రచురణ కొచ్చిన అన్ని కథలూ, కవితలూ, వ్యాసాలూ (శాపనార్థాలు కూడా!) అందరికన్నా ముందుగా చదివే అవకాశం ఉన్నది కనుక! వేమూరి గారు మాకు రాసినంతకాలం, నన్ను “సంపాదకులు” (అబ్బ! ఇక్కడా “ము” తరువాతే!) గా తీసెయ్యాలంటే, నామీద విశ్వాస రాహిత్య తీర్మానం పెట్టవలసి రావచ్చు.
మీ పెన్నీ కథ ఎప్పుడో చదివాను. ఈ క్రింది వివరాలు నాకు క్రిందటినెలే దొరికుంటే మీకు పంపేవాణ్ణే! మీరు పెన్నీకథని ఇంకా రసవత్తరం చేసి వుండేవారు.
* Today it takes 1.2 pennies to mint one penny.
* Gallop poll has shown that two thirds of the Americans want to retain the penny, for its historical ‘value.’
* The idea of “penniless” society began to gain currency in the Congress in 1989. (Ever since, they are striving hard to make our society penniless!)
* 58% of the Americans stash pennies! (For the first time, you and I are in the majority!)
* A penny of the 1972 vintage was sold for $437,000! ( I don’t have one; do you? )
* Edmond Knowles of Alabama hoarded pennies for over 4 decades as a hobby! He ended up with 1.3 million of them, weighing 4.5 tons and his bank refused to take them all at once!
* There is a pro-penny lobby called American for Common Cents! (Both of us should join right away!)
The information is from Jeff Donn, Associated Press News Release, July 3, 2006!
And finally, I really enjoyed your article, as usual!
వేలూరి వేంకటేశ్వర రావు
అరణ్య కవితలు గురించి reader గారి అభిప్రాయం:
06/21/2006 11:12 pm
tender love poems..beautiful expression. wow.
ఈమాట కొత్త వేషం గురించి పద్మ గారి అభిప్రాయం:
05/31/2006 6:07 pm
eemaata.com/books/Silaalolita/directory.html">శిలాలోలిత, ఇంకా eemaata.com/library.html">ఇతర పుస్తకాలన్నీ కొత్త format లోకి తీసుకు రావడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాం. మీ సూచనకి ధన్యవాదాలు.
ఈమాట కొత్త వేషం గురించి పద్మ గారి అభిప్రాయం:
05/10/2006 4:18 pm
కిరణ్ గారూ, eemaata.com/n/newlayout#comment-43" rel="ugc">ఇంతకు ముందు తెలియచేసిన అభిప్రాయాల eemaata.com/n/?feed=comments-rss2" rel="ugc">RSS feed ఎలాగూ ఉండనే ఉంది కదా?
ఈమాట లో కొత్త సౌకర్యం గురించి granthi ramaraju గారి అభిప్రాయం:
05/09/2006 11:30 pm
Editorji,
Your timely editorial on Pattabhi is highly commendable. I think it would be valuable if some researcher brings out the total cultural life of Pattabhi. I have read somewhere that the famous poet “late Duvvuri Rami Reddy” didnot like “Phidelu Ragala Dozen” and ridiculed it in the local Nellore paper “Jamin Ryot”. Certainly, Pattabhi is the greatest Telugu literary figure Nellore has produced after Tikkana and Duvvuri Rami Reddy and KV Ramana Reddy.
It would be interesting to know of these thingsand more on Pattabhi on Eemaata in future.
Vidheyudu,
GRR
ఈమాట కొత్త వేషం గురించి granthi ramaraju గారి అభిప్రాయం:
05/09/2006 11:04 pm
Dear Suresh Garu,
Thank you very much for your kind reply and suggestions. I will try to follow the links. I am also trying to see Eemaata in IE.
Regarding my system, I use windows XP and use firefox as the browser.
Finally, I would like to know whether the PDF versions of articles (by VNR) on Pattabhi are available?
Congrats to you and the editorial team for your “sewa ” to Telugu language and culture.
Bhavadeeyudu,
Raju
కృష్ణరాయల కవిపోషణ గురించి తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్. గారి అభిప్రాయం:
05/04/2006 11:22 pm
(Part of this post is edited by eemaaTa editors due to its insensitive, unprofessional, loose, indecent and unwarranted tirades against an individual. Such behavior is inconsistent with the literary discourse this magazine is dedicated to encourage. Though our policy has been to allow free discussions on topics published here, this is a sad exception we do not wish to be a frequent occurrence.)
…… రామారావు గారి వ్యాసం చక్కగా ఉంది.
కానీ రాయల వైష్ణవం ఆయన పరమత అసహనం లాంటివి
ఎక్కువ సాగదీసి నట్టు ఉన్నాయి.అప్పుడు బౌద్ధులు ,జైనులు
దక్షిణాదిలో అంత ప్రబలంగా వున్నట్టు కనబడదు.భక్తియె
చాలు అన్న మాటను మరువకూడదు..రాయలు భిక్షువులను అంతగా
విడదీసి చూడలేదు.రాజనీతి తెలిసినవాడు ఆ మాత్రం ఔదార్యం
ప్రదర్శించకుండా వుండడు.దీన్ని వదిలేస్తే మిగిలిన అన్ని విషయాలు
నిర్దుష్టంగా వున్నాయి..ఎక్కడా వికల్పానికి లోను కాలేదు.
— ————————–
Forgotten Empire- Dos Reis de Bisnaga అన్న పోర్చుగీసు
ప్రచురణకు తొలి అనువాదం.ఇటీవల Dr.Vasundhara Filliozat,Paris
University సంకలించిన Vijayanagar as seen by Dorningos Paes
and Fernao Nunitz and others అన్నది ప్రశస్త రచన.పోర్చుగీసు వారివే
కాక ఇటలీ యాత్రికుల కథనాలు ఉన్నాయి. Burton Stein రాసిన Vijayanagara
కూడా ఎన్నదగిన గ్రంథమే. తెలుగులో రాళ్ళపల్లి, పుట్టపర్తి వారు విజయనగరచరిత్ర గూర్చి కంఠదఘ్నంగా వచించివున్నారు;వీరి బహుభాషా పాండిత్యం విశ్రుతపూర్వమే..
తమ్మినేని యదుకుల భూషణ్.
ఈమాట కొత్త వేషం గురించి suresh గారి అభిప్రాయం:
05/04/2006 6:43 am
Dear Sir,
The PDF version has been available for 2 days. Click on the “PDF Version” on the front page or directly go to:
eemaata.com/issue43/directory.pdf" rel="nofollow ugc">http://www.eemaata.com/issue43/directory.pdf
On reading unicode text, did you try to use Internet Explorer to see if you can read the unicode text? For reading it in Firefox, you may have to enable Complex text support for indic scripts. The following site has the instructions:
http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Enabling_complex_text_support_for_Indic_scripts
If you can share the info about the operating system on your computer and the browser version, we may be able to help you enable unicode on your machine.
Thanks,
Suresh.
ఈమాట కొత్త వేషం గురించి granthi ramaraju గారి అభిప్రాయం:
05/04/2006 5:39 am
Sir,
Eematta new look is wonderful. Unfortunately, we are not able to see unicode telugu script on our browser (firefox). I also couldnot find ‘pdf ” version of May 2006 issue. Could you please provide the “pdf” version so that some of us, the lesser souls, have oppurtunity to enjoy eemaata?
Regards.
GRR
ఈమాట కొత్త వేషం గురించి Kiran Kumar Chava గారి అభిప్రాయం:
05/03/2006 2:59 pm
I guess this slowness is due to our browsers only, not due to this eemaata software.
Still our browsers scroll unicode text very slowly.
But Will addming more new lines, will adding less lines for paragraph might solve the scroll slowness issues.
ఈమాట కొత్త వేషం గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
05/03/2006 2:24 am
అభిప్రాయాలు తెలుగులో రాయటానికి ఈమాట ఇంతకు ముందు పాత సంచికలలో వాడిన eemaata.com/unicode/guestmaaTa.html">మీ మాట javascript నే తిరిగి వాడుకున్నాము. ఈ స్క్రిప్ట్ ము రళి నందుల గారు రాసిన తెలుగు టూల్‌బార్ స్క్రిప్ట్ ఆధారంగా నిర్మించబడ్డది. ఆయన స్క్రిప్ట్ మార్చి, వాడుకోవడానికి అనుమతి ఇచ్చినందుకు పత్రికా ముఖంగా మురళి నందుల గారికి మరో సారి కృతజ్ఞతలు. – సురేశ్.
ఈమాట కొత్త వేషం గురించి పద్మ గారి అభిప్రాయం:
05/02/2006 10:19 pm
అక్కిరాజు గారు, నచకి గారు, మురళి గారు, thanks for the positive feedback and for making my day. :-)
ఇది చాలా మంచి సూచన. ఇప్పుడు మీరు ఈమాట లో కొత్తగా వచ్చిన పది అభిప్రాయాలని చదవగలరు. త్వరలో ఈ పేజీని sidebar లో కూడా లింక్ చేస్తాను. మరొక సులువైన మార్గం: ఈమాట లో కొత్తగా వచ్చిన పది అభిప్రాయాలని RSS ద్వారా సిండికేట్ చేస్తున్నాము. మీకు సేజ్, లేదా మరేదైనా Feed aggregator ఉంటే కొత్త అభిప్రాయాల eemaata.com/n/?feed=comments-rss2" rel="ugc">RSS Feed కి subscribe చెయ్యచ్చు.
తెంపుకోవే బంధనాలు గురించి Savithri Machiraju గారి అభిప్రాయం:
07/03/2002 10:00 am
[Reposted from eemaata?pass=&page=71 ">old guestbook – సంపాదకులు ]
I have just read the story “తెంచుకోవే బంధనాలు” by Mahe Jabeen in the July issue and was so appalled that I felt I must comment. The story uses the name of a well known organization, Sakhi for South Asian Women, based in New York, as a driving force in the plot. But it is clear that the author has no clue how such organizations operate in the U.S., nor what the relevant rules and laws are. Even someone with no first hand knowledge of the organization can take a quick look at their website for some basic information.
The first tip off is in the manner in which a group of Sakhi staff members go to the home of someone who has not called them, in fact, does not even know they exist, and inform her that they are there to rescue her! Later in the story, after separating the victim from her husband, they get taken in by his “lobbying” (author’s word) and “decide to return” his wife back to him. On neither occassion is the wife herself a participant in the decision. This “cell” (note the communist based terminology) of Sakhi does nothing to advise the wife of her rights, options, or legal recourses, but gives her some unspecified “counseling” that turns her into a “feminist”! And of what does her feminism consist? Why, it determines her to wish her father could’ve met the hero of the story before her husband, because then she would have been married to him instead, as all her father wanted was an “అమెరికా అల్లుడు”. And of course, at the end (after her husband starts to beat her up again within minutes of their reunion), it gives her the strength to throw her మంగళ సూత్రం at him and walk off in the hero’s embrace. And all this is applauded by the heroine of the story, the Sakhi staff member, a self-professed feminist who is steadfastly refusing all pleas by her boyfriend to marry, though she likes him, because “marriage means you are under a man’s control”. However, for the poor victim of domestic violence, marriage is the only solution on everyone’s mind, as from the minute she is taken from her home, everyone starts worrying over her poor chances of remarrying if she divorces her husband.
The subject of domestic violence, especially in the H1b/H4 community, has become very popular in Telugu stories and novels in the past few years, amounting almost to a fad or cliche. Perhaps it was the author’s intention to raise awareness in her readers, but such serious misinformation, almost amounting to disinformation, does no good, but absolute harm. (Example: at the end, Sakhi staff members “charge” the husband with domestic violence, even though they haven’t witnessed it; not the wife.) Also, this whole story takes place in New Jersey, so that the relevant Domestic Violence organization would be Manavi. I guess Ms. Mahe Jabeen hasn’t heard of them; thank god, or she would have libeled another fine organization (the oldest South Asian DV organization in the U.S.) If the author of the story is the well known poet Mahe Jabeen, who is supposed to be running a domestic violence organization in Hyderabad, I can only hope and pray that she doesn’t run her organization along the lines attributed to Sakhi here.
Aside from the domestic violence issue, the story also abounds in cliche and stereotypes. We have Peter, an African American, so naturally he is a “trash collector”, and, when in a mellow mood, speaks in Swahili!! Can anything be more blatantly racist? Perhaps the author doesn’t know how many generations separate the present day African Americans from their ancestral homelands, nor how systematically and comprehensively their language and culture were eradicated in the days of slavery, nor that Swahili is spoken in east Africa, whereas most slaves were captured from west Africa. But never mind! Can’t let a few facts stand in the way of a “good” story! In your new guidelines to authors, you state that you continue to have all submissions go through the review process. May I request that, in future, in addition to whatever literary merits your reviewers are looking for, they also look for some veracity and verisimilitude in the submission before accepting it for publication?