Christopher Isherwood translated Intimate Journals of Charles Baudelaire, into English. (First Beacon paperback edition published in 1957.) His introduction begins with the question of “What kind of a man wrote this book?” and in the next paragraph he summarizes his answers like so.
“A deeply religious man, whose blasphemies horrified the orthodox. An ex-dandy, who dressed like a condemned convict. A philosopher of love, who was ill at ease with women. A revolutionary, who despised the masses. An aristocrat, who loathed the ruling class. A minority of one. A great lyric poet.”
Then Isherwood proceeds to give a life history of C.B. At one point, he says- “Shy men of extreme sensibility are born victims of the prostitute. Baudelaire’s mulatto mistress, Jeanne Duval was a beautiful indolent animal. She squandered his money and slept with his friends. The biographers usually condemn her most unjustly. Few of us would really enjoy a love affair with a genius. Jeannie had to endure Baudelaire’s moods and listen to his poems: she understood neither. But in some mysterious manner, these two human beings needed each other. They stayed together, on and off, for twenty years. Baudelaire always loved and pitied her and tried to help her…”
I think -this is where Suraparaju RadhakrishnaMurthy got his tone for his C. B’ s bio in Telugu. His idea about how to present to the Telugu readers, another slave woman, C.B., meets in Mauritius.
సూరపరాజు గారి మాటల్లో:“బోద్‌లేర్‌లో నిద్రాణంగా ఉండిన కవితకు పునరుద్దీపనమయింది యీ కేరళకాంతనీలకాంతి. ఆమెపై ఒక కవితరాశాడు: ‘మలబారు యువతి’ (A une Malabaraise). బహుశా యీ యువతి కలిసివుండకపోయి ఉంటే, మనకొక బోద్‌లేర్ మిగిలేవాడు కాదేమో? ఈ విషయం బోద్‌లేర్ స్వయంగా ఒకచోట రాసుకున్నాడు. బోద్‌లేర్‌లో కవిని ఆరిపోకుండాఅందమైన తన అరచేతులు అడ్డంపెట్టిన యీ మలబారు మహిళకు సాహిత్యలోకం ఋణపడి ఉండవలసిఉంటుంది.”
అధ్యాపకుడు సూరపరాజుకు,ఈ ఫ్రెంచ్ కవిని “భారతీయ సనాతన ధర్మదృష్టి తో సమన్వయం” చేసి, చూపటం ఆయన రచన ధ్యేయం కనుకనేమో, అక్కడ తెలుగు కవి థూర్జటిశ్రీకాళహస్తీశ్వరశతకంలో ‘రోసీరోయదు కామినీజనుల తారుణ్యోరుసౌఖ్యంబులన్..’ – పద్యంతో సాపత్యం తెస్తారు. బూదలేర్ బానిస స్త్రీ, ఆపెరా హౌస్ స్త్రీలతో సంబంధం పెట్టుకోటం నైతికంగా అతడిని పతనం చేసిందనిభావిస్తూనే, అతడు గొప్ప కవికావటానికి నీచ స్త్రీ సంబంధం ఉపకరించిందనీ, అందువల్ల “మనం” ఆ స్త్రీ/ స్త్రీలకు రుణపడి ఉండాలంటారు. ఆ మెలిక నాకర్థం కాదు.అలాగే -తెలుగు కవి థూర్జటి కవిత్వాన్ని గౌరవిస్తూ, ప్రజలు బోగంస్త్రీని నిరసించాలి. ఈ మిసాజినీకి అంతెక్కడ! దేశదేశాల పాతశతాబ్దపు పరిస్థితులు, ఆలోచనలు,ఈ శతాబ్దివిలా ధ్వనింప చెయ్యటం,ఇప్పటి తరం సాహిత్య వేత్తకు,భావ్యమా? స్త్రీ గాని, మగవాడు కాని,ఒక సమయంలో, ఒక వయసులో భోగించి, మళ్లీ మళ్లీ కావాలనిఅనుభవించి, ఆ తరువాత ఆ సుఖాలనునిరసించటం దేనికి? Why knock them? అంత మట్టుకు కృతజ్ఞులై ఉండి ఆ తర్వాత కాలంలో అప్పుడు వారికి ఇష్టమైనవి,అవేవో తెలిస్తే చేసుకోరాదా?
In Christopher Isherwood’s translation -The squibs, there are about 22 of them, followed by “my heart laid bare.” Maybe twenty, thirty. Followed by a selection of ‘consoling maxims upon love.’ Some fifty or so. I lost count. (Bad at counting Roman numerals.) Interspersed are some sketches by Baudelaire. There is a sketch of Jeannie Duval after page 56. Reading them, I got some glimpses of B’s thought processes about some of his contemporaries. In these pages, Baudelaire comes across as an ordinary, o.k., guy. Don’t know why Isherwood thinks he is a super genius. Baudelaire is no match for Emerson, Thoreau in philosophic thought, or Oscar Wilde in wit.
In his squibs: B thinks there are only three worthwhile high-minded pursuits in life. 1. Priest 2. Soldier 3. Poet. B thinks the rest of humans are “professionals.” They do mundane things, just to earn a living, for themselves. This dandy, this ‘Flaneur’ of 19thcentury Paris streets, he is dead wrong, isn’t he?
In actuality, What B really needed is some penicillin. To save his life and sanity. Unfortunately, Alexander Fleming did not find Penicillium notatum, until about a century later. (sept 28, 1928 – a day to remember!) In his experiments with various kinds of plants, Baudelaire himself did not stumble on any cures for any diseases. Therefore, B joined the group of talented artists like Schubert, Schumann, most likely Telugu poet Dhurjati, the prostitutes in his poetry, and many other humans who suffered terribly from syphilis and died of it.
However, I am glad that before he died in his forties, Baudelaire managed to enjoy a few pleasures of life. Otherwise, his life would have been one big wasteland of misery and deprivation. God forbid! Who wants that!
I am all for the delights of body and mind, however transient the pleasure or life may be.! Asi So Yo! A few of my lines in poetry, from memory:
ఎన్నడు కుడిచితినో నీతోటి ఆ తోటలో
ఎన్నడు ఒంపితినో నీకు తేనీరు!
ఎన్నడు ముడిచితినో బిడియము వీడి నీకు విడియము;
కన్నడ! అన్నడె వీగిపోయె నా అంతరంగపు సుడులు,
వెన్నడ! అన్నడె వ్రీలిపోయె నా కంచుకపు ముడులు.
“కర్ణాటక సంగీతమున్నంత కాలమూ త్యాగరాజు జీవించుంటాడు. త్యాగరాజు సంగీతమున్నంత కాలమూ తెలుగు భాషా ప్రతీ ఒక్కరి నోళ్ళలోనూ నానుతూనే ఉంటుంది. ఇది మాత్రం అక్షర సత్యం.”
పాత కథలపై మెడికో శ్యామ్‌గారికి మంచి పట్టున్నది. మెడికో శ్యామ్‌గారి కొన్ని కథలు అప్పట్లో (ఆంధ్రజ్యోతి, ప్రభలో అనుకుంటా) చదివాను. ఎక్కువుగా కామిడీ ఉంటుంది వారి కథల్లో. ఒక కథ కుంచెం గుర్తు. రేడియో… బినాకా గీత్ మాలా… ఆ రేడియోకి సప్త దరిద్రాలు. ఒక దరిద్రం తలకిందులుగా పెడితేనే పలుకుతుంది మరి. ఆ రోజులు మరలా వస్తాయా… కుంచెం కష్టమే మరి. అందుకొండి అభినందనలు.
నేను చాందసవాదుణ్ణి కాకపోయినప్పటికి, ఈ సంపాదకీయంలో వెలిబుచ్చిన అభిప్రాయాలతో ఏకీభవించలేను. కర్నాటక సంగీతాన్ని భక్తి సంగీతము కోసమే కాకుండా వేరే విధంగా కూడా వాడే ప్రక్రియలు ప్రవేశపెట్టాలనుకుంటే పెట్టడంలో తప్పులేదు కాని ప్రస్తుతమున్న భక్తి సంగీతాన్ని భ్రష్టుపట్టిన్చనక్కరలేదు. శంకరాభరణం సినిమాలో చూపించినట్లు “మీలాంటి చాందసులు మాలాంటి మేధావులుచేసే ప్రయోగాలా? 🙂
నేను మీ వ్యాసాన్ని 2024లో చదివాను. ఉదరమున నెదురు పుట్టె–ఇది చదవగానే నాకో అర్ధం స్పురించింది. సీత రామునికి దూరమైన బాధతో చిక్కి శల్యమైనట్లు చెప్పుట కొరకు వాడినట్లు తోచినది. ఆమె బక్కచిక్కి పోవుట వలన వెన్నెముక మాత్రమే కనపడుతున్నదనే అర్ధంలో వెన్నెముకని వెదురుతో పోల్చి ఉండవచ్చును.
ఈ విధముగా ఆ వాక్యాన్ని అర్ధం చేసుకోవచ్చునా? తెలుపగలరు.
‘ఈ రెయిళ్ళూ గియిళ్ళూ మనవేదాల్లో ఉన్నాయిష’ వంటి తెలుగువారి సొత్తు అనదగిన ప్రసిద్ధ వాక్యాలని కథలలోనూ ప్రసంగాలలోనూ వాడుకునే పెద్ద మనుషులు (కొంచెం ఎక్కువ పెద్ద రమణలు) గురజాడవారిని తలుచుకుంటారు. అది సత్సంప్రదాయం.
వేమన, మాయాబజార్, పోతన, కన్యాశుల్కం ముచ్చట్లు “ఫలానా రచయిత సౌజన్యంతో” అని ఉదహరించక పోయినా కాపీరైటు ఉల్లంఘన అనిపించుకోదు. అందరెరిగిన ఆంధ్రులు వారు.
ఎక్సెప్షన్ రూల్ కాకూడదు. తెలుగువారికి మేధోహక్కుల మీద పెద్దగా గౌరవం లేదనుకుంటాను.
ఈమధ్య ఒక ప్రముఖ ఆంగ్ల రచయిత రాసిన కథ తాలూకు మక్కీకి మక్కీ ఆంధ్రానువాదం ఒక ప్రముఖ పత్రికలో ప్రచురితమయింది. అనువాదం అన్న ఊసేలేదు ఎక్కడా. మక్కీలు సరిగ్గానే పడ్డాయి కానీ అనువాదం హైస్కూల్ విద్యార్ధి స్థాయిలో ఉంది. దిగులు పడుతూనే చివరిదాకా చదివాను. చివర్లో ‘మూలం’ అంటూ ఓ లింకిచ్చి రచయిత, సంపాదకుడు ‘…కురుతే పాపం …ప్రతిముచ్యతే’ చేసుకున్నారు.
కంబైన్డ్ స్టడీ గురించి Gowri Kirubanandan గారి అభిప్రాయం:
05/01/2024 7:52 am
మాల్గుడి డేస్ లాగా అన్వర్ గారి ‘నూనెపల్లి డేస్’ ప్రహసనం అద్భుతంగా ఉంది.
నిశ్చేతనం గురించి శ్రీనివాస్ బందా గారి అభిప్రాయం:
04/28/2024 11:51 pm
బాగుందండి!
దక్షిణ అమెరికా దృశ్యమాలిక-2 గురించి Amarendra Dasari గారి అభిప్రాయం:
04/28/2024 7:01 pm
*రమేష్‌గారూ, ధన్యవాదాలు.
*రామానాయుడుగారూ, ‘గొప్పగా’ అన్న మాటకు అర్హత ఉందో లేదో తెలియదుగానీ మీ వ్యాఖ్య నన్ను ఎంతో సంతోషపెట్టింది. కృతజ్ఞతలు.
అసాధారణకవి: షార్ల్ బోద్‌లేర్ గురించి Lyla Yerneni గారి అభిప్రాయం:
04/28/2024 10:11 am
(Notes on my reads on Charles Baudelaire, contd.)
Christopher Isherwood translated Intimate Journals of Charles Baudelaire, into English. (First Beacon paperback edition published in 1957.) His introduction begins with the question of “What kind of a man wrote this book?” and in the next paragraph he summarizes his answers like so.
“A deeply religious man, whose blasphemies horrified the orthodox. An ex-dandy, who dressed like a condemned convict. A philosopher of love, who was ill at ease with women. A revolutionary, who despised the masses. An aristocrat, who loathed the ruling class. A minority of one. A great lyric poet.”
Then Isherwood proceeds to give a life history of C.B. At one point, he says- “Shy men of extreme sensibility are born victims of the prostitute. Baudelaire’s mulatto mistress, Jeanne Duval was a beautiful indolent animal. She squandered his money and slept with his friends. The biographers usually condemn her most unjustly. Few of us would really enjoy a love affair with a genius. Jeannie had to endure Baudelaire’s moods and listen to his poems: she understood neither. But in some mysterious manner, these two human beings needed each other. They stayed together, on and off, for twenty years. Baudelaire always loved and pitied her and tried to help her…”
I think -this is where Suraparaju RadhakrishnaMurthy got his tone for his C. B’ s bio in Telugu. His idea about how to present to the Telugu readers, another slave woman, C.B., meets in Mauritius.
సూరపరాజు గారి మాటల్లో:“బోద్‌లేర్‌లో నిద్రాణంగా ఉండిన కవితకు పునరుద్దీపనమయింది యీ కేరళకాంతనీలకాంతి. ఆమెపై ఒక కవితరాశాడు: ‘మలబారు యువతి’ (A une Malabaraise). బహుశా యీ యువతి కలిసివుండకపోయి ఉంటే, మనకొక బోద్‌లేర్ మిగిలేవాడు కాదేమో? ఈ విషయం బోద్‌లేర్ స్వయంగా ఒకచోట రాసుకున్నాడు. బోద్‌లేర్‌లో కవిని ఆరిపోకుండాఅందమైన తన అరచేతులు అడ్డంపెట్టిన యీ మలబారు మహిళకు సాహిత్యలోకం ఋణపడి ఉండవలసిఉంటుంది.”
అధ్యాపకుడు సూరపరాజుకు,ఈ ఫ్రెంచ్ కవిని “భారతీయ సనాతన ధర్మదృష్టి తో సమన్వయం” చేసి, చూపటం ఆయన రచన ధ్యేయం కనుకనేమో, అక్కడ తెలుగు కవి థూర్జటిశ్రీకాళహస్తీశ్వరశతకంలో ‘రోసీరోయదు కామినీజనుల తారుణ్యోరుసౌఖ్యంబులన్..’ – పద్యంతో సాపత్యం తెస్తారు. బూదలేర్ బానిస స్త్రీ, ఆపెరా హౌస్ స్త్రీలతో సంబంధం పెట్టుకోటం నైతికంగా అతడిని పతనం చేసిందనిభావిస్తూనే, అతడు గొప్ప కవికావటానికి నీచ స్త్రీ సంబంధం ఉపకరించిందనీ, అందువల్ల “మనం” ఆ స్త్రీ/ స్త్రీలకు రుణపడి ఉండాలంటారు. ఆ మెలిక నాకర్థం కాదు.అలాగే -తెలుగు కవి థూర్జటి కవిత్వాన్ని గౌరవిస్తూ, ప్రజలు బోగంస్త్రీని నిరసించాలి. ఈ మిసాజినీకి అంతెక్కడ! దేశదేశాల పాతశతాబ్దపు పరిస్థితులు, ఆలోచనలు,ఈ శతాబ్దివిలా ధ్వనింప చెయ్యటం,ఇప్పటి తరం సాహిత్య వేత్తకు,భావ్యమా? స్త్రీ గాని, మగవాడు కాని,ఒక సమయంలో, ఒక వయసులో భోగించి, మళ్లీ మళ్లీ కావాలనిఅనుభవించి, ఆ తరువాత ఆ సుఖాలనునిరసించటం దేనికి? Why knock them? అంత మట్టుకు కృతజ్ఞులై ఉండి ఆ తర్వాత కాలంలో అప్పుడు వారికి ఇష్టమైనవి,అవేవో తెలిస్తే చేసుకోరాదా?
In Christopher Isherwood’s translation -The squibs, there are about 22 of them, followed by “my heart laid bare.” Maybe twenty, thirty. Followed by a selection of ‘consoling maxims upon love.’ Some fifty or so. I lost count. (Bad at counting Roman numerals.) Interspersed are some sketches by Baudelaire. There is a sketch of Jeannie Duval after page 56. Reading them, I got some glimpses of B’s thought processes about some of his contemporaries. In these pages, Baudelaire comes across as an ordinary, o.k., guy. Don’t know why Isherwood thinks he is a super genius. Baudelaire is no match for Emerson, Thoreau in philosophic thought, or Oscar Wilde in wit.
In his squibs: B thinks there are only three worthwhile high-minded pursuits in life. 1. Priest 2. Soldier 3. Poet. B thinks the rest of humans are “professionals.” They do mundane things, just to earn a living, for themselves. This dandy, this ‘Flaneur’ of 19thcentury Paris streets, he is dead wrong, isn’t he?
In actuality, What B really needed is some penicillin. To save his life and sanity. Unfortunately, Alexander Fleming did not find Penicillium notatum, until about a century later. (sept 28, 1928 – a day to remember!) In his experiments with various kinds of plants, Baudelaire himself did not stumble on any cures for any diseases. Therefore, B joined the group of talented artists like Schubert, Schumann, most likely Telugu poet Dhurjati, the prostitutes in his poetry, and many other humans who suffered terribly from syphilis and died of it.
However, I am glad that before he died in his forties, Baudelaire managed to enjoy a few pleasures of life. Otherwise, his life would have been one big wasteland of misery and deprivation. God forbid! Who wants that!
I am all for the delights of body and mind, however transient the pleasure or life may be.! Asi So Yo! A few of my lines in poetry, from memory:
ఎన్నడు కుడిచితినో నీతోటి ఆ తోటలో
ఎన్నడు ఒంపితినో నీకు తేనీరు!
ఎన్నడు ముడిచితినో బిడియము వీడి నీకు విడియము;
కన్నడ! అన్నడె వీగిపోయె నా అంతరంగపు సుడులు,
వెన్నడ! అన్నడె వ్రీలిపోయె నా కంచుకపు ముడులు.
-Lyla
దక్షిణ అమెరికా దృశ్యమాలిక-2 గురించి B. Rama Naidu గారి అభిప్రాయం:
04/28/2024 6:48 am
అనువాదం గొప్పగా వుంది.
మనకు తెలియని మన త్యాగరాజు – 5 గురించి Anon గారి అభిప్రాయం:
04/27/2024 6:31 am
“కర్ణాటక సంగీతమున్నంత కాలమూ త్యాగరాజు జీవించుంటాడు. త్యాగరాజు సంగీతమున్నంత కాలమూ తెలుగు భాషా ప్రతీ ఒక్కరి నోళ్ళలోనూ నానుతూనే ఉంటుంది. ఇది మాత్రం అక్షర సత్యం.”
Well said.
ఆలోచనాలోచనాల్లో నే చదివిన పుస్తకాల్లో పాత్రలూ వాక్యాలూ గురించి Krishna Rao Jallipalli గారి అభిప్రాయం:
04/27/2024 4:22 am
పాత కథలపై మెడికో శ్యామ్‌గారికి మంచి పట్టున్నది. మెడికో శ్యామ్‌గారి కొన్ని కథలు అప్పట్లో (ఆంధ్రజ్యోతి, ప్రభలో అనుకుంటా) చదివాను. ఎక్కువుగా కామిడీ ఉంటుంది వారి కథల్లో. ఒక కథ కుంచెం గుర్తు. రేడియో… బినాకా గీత్ మాలా… ఆ రేడియోకి సప్త దరిద్రాలు. ఒక దరిద్రం తలకిందులుగా పెడితేనే పలుకుతుంది మరి. ఆ రోజులు మరలా వస్తాయా… కుంచెం కష్టమే మరి. అందుకొండి అభినందనలు.
ఏప్రిల్ 2024 గురించి Anon గారి అభిప్రాయం:
04/26/2024 3:22 am
నేను చాందసవాదుణ్ణి కాకపోయినప్పటికి, ఈ సంపాదకీయంలో వెలిబుచ్చిన అభిప్రాయాలతో ఏకీభవించలేను. కర్నాటక సంగీతాన్ని భక్తి సంగీతము కోసమే కాకుండా వేరే విధంగా కూడా వాడే ప్రక్రియలు ప్రవేశపెట్టాలనుకుంటే పెట్టడంలో తప్పులేదు కాని ప్రస్తుతమున్న భక్తి సంగీతాన్ని భ్రష్టుపట్టిన్చనక్కరలేదు. శంకరాభరణం సినిమాలో చూపించినట్లు “మీలాంటి చాందసులు మాలాంటి మేధావులుచేసే ప్రయోగాలా? 🙂
ఊర్మిళాదేవి నిద్ర: ఒక ఆలోచన గురించి లావణ్య అంబటి గారి అభిప్రాయం:
04/24/2024 1:50 pm
గురువు గారికి నమస్కారములు,
నేను మీ వ్యాసాన్ని 2024లో చదివాను. ఉదరమున నెదురు పుట్టె–ఇది చదవగానే నాకో అర్ధం స్పురించింది. సీత రామునికి దూరమైన బాధతో చిక్కి శల్యమైనట్లు చెప్పుట కొరకు వాడినట్లు తోచినది. ఆమె బక్కచిక్కి పోవుట వలన వెన్నెముక మాత్రమే కనపడుతున్నదనే అర్ధంలో వెన్నెముకని వెదురుతో పోల్చి ఉండవచ్చును.
ఈ విధముగా ఆ వాక్యాన్ని అర్ధం చేసుకోవచ్చునా? తెలుపగలరు.
ధన్యవాదములు.
గ్రహణాలు: అజ్ఞానం నుండి విజ్ఞానం దాకా గురించి శామల గారి అభిప్రాయం:
04/24/2024 4:13 am
కాపీ రైట్!
‘ఈ రెయిళ్ళూ గియిళ్ళూ మనవేదాల్లో ఉన్నాయిష’ వంటి తెలుగువారి సొత్తు అనదగిన ప్రసిద్ధ వాక్యాలని కథలలోనూ ప్రసంగాలలోనూ వాడుకునే పెద్ద మనుషులు (కొంచెం ఎక్కువ పెద్ద రమణలు) గురజాడవారిని తలుచుకుంటారు. అది సత్సంప్రదాయం.
వేమన, మాయాబజార్, పోతన, కన్యాశుల్కం ముచ్చట్లు “ఫలానా రచయిత సౌజన్యంతో” అని ఉదహరించక పోయినా కాపీరైటు ఉల్లంఘన అనిపించుకోదు. అందరెరిగిన ఆంధ్రులు వారు.
ఎక్సెప్షన్ రూల్ కాకూడదు. తెలుగువారికి మేధోహక్కుల మీద పెద్దగా గౌరవం లేదనుకుంటాను.
ఈమధ్య ఒక ప్రముఖ ఆంగ్ల రచయిత రాసిన కథ తాలూకు మక్కీకి మక్కీ ఆంధ్రానువాదం ఒక ప్రముఖ పత్రికలో ప్రచురితమయింది. అనువాదం అన్న ఊసేలేదు ఎక్కడా. మక్కీలు సరిగ్గానే పడ్డాయి కానీ అనువాదం హైస్కూల్ విద్యార్ధి స్థాయిలో ఉంది. దిగులు పడుతూనే చివరిదాకా చదివాను. చివర్లో ‘మూలం’ అంటూ ఓ లింకిచ్చి రచయిత, సంపాదకుడు ‘…కురుతే పాపం …ప్రతిముచ్యతే’ చేసుకున్నారు.