Thanks, Bharati garu. You are right about the comment on 911.
In the last line, I tried to point out that raktam has a negative connotation as opposed to words like goruvecchani, and arunima which have positive connotation, meaning, the protagonist finally got to see what is beyond the color of skin. The color is only skin-deep.
Like Sodhana garu, I also was reminded of appayamma in my home in my childhood days. We need to be reminded of the life we had now and then. Thanks venkateswara rao garu.
మనకంటూ శాస్త్ర పరిశోధనా పద్ధతి, ముఖ్యంగా భాష పుట్టు పూర్వోత్తరాల గురించి మొదలైంది 20 వ శతాబ్దం లోనే. పైగా ఈ పరిశోధనలకి మూల గ్రంధాలు సాహిత్యమే కదా! పలానా కావ్యంలో ఇలా రాసినట్లుగా ఉంది కాబట్టి ఆ కాలంలో పదాల వాడుక నిర్ధారించి కాల క్రంలో అవి ఎలా రూపాంతరం చెందాయో భాషా కోవిదులు వివరణ ఇచ్చిన సందర్భాలు ఉన్నాయి. కాకపోతే కొంతమంది మీరంటునట్లుగా వారు చదివిన, విన్న వాటి నాధారంగా వాళ్ళ సొంత కవిత్వం కలిపి ప్రజల మీది రుద్దేస్తున్నారు. దానికి తోడు ఈ మధ్య రాజకీయం ప్రవేశించి సాహిత్యం కూడా కలుషితం అయిపోతోంది. మాండలికానికి, మూలానికి అర్ధం తెలియని వారికి ఈ వ్యాసం కాస్త కనువిప్పు కలగజేసే అవకాశం ఉంది.
ఆ మధ్య ఇంకో తర్కం చదివాను. మహమ్మదు ప్రవక్త భార తీయుడే ఆయన పేరు మహామతి అని, ఏసుక్రీస్తు పేరు ఈశు కృష్ణ అనీ, ఇలా చాలా కల్పిత తర్కాలు రాసేస్తునారు. పత్రికలవాళ్ళూ పంపిందే తడవుగా ప్రజలందరికీ అచ్చులో అందిస్తున్నారు.
మంచి వ్యాసం. ఈ మధ్య వచ్చిన కొన్ని మంచి వ్యాసాల్లో ఇదీ ఒకటి.
ప్రోత్సహిస్తూ అభిప్రాయాలు తెలిపిన వారందరికీ నా కృతజ్ఞతలు! హనుమంత రావు గారు ప్రస్తావించిన స్వల్ప లోపాల గురించి:
– గంటి సోమయాజి గారి పుస్తకం DLI లో దొరికింది. ఈ మాట పాఠకుల సౌలభ్యంకోసం వాటిని PDF రూపంలో ఇక్కడ ఉంచాను (Part I, Part II, Part III). భద్రిరాజు గారి పుస్తకం ఇండియాలో వెయ్యి రూపాయకే కొన్నాను. మిగిలిన పుస్తకాలన్నీ మా లోకల్ లైబ్రరీ నుండీ, ఎమరీ లైబ్రరీ నుండీ సేకరించినవే.
– చిలుకూరి నారాయణ రావు గారి పుస్తకం “ఆంధ్ర భాషా చరిత్రము” నేను చదవలేదు గానీ ఆయన వ్యవహారిక వాదాన్ని సమర్థించిన వారిలో ఒకడని (బూదరాజు: వ్యవహారిక భాషావికాసం పే. 97), ఆయన సిద్ధాంత గ్రంథం నన్నయ భారత భాషను, సమకాలీన శాసన భాషను తులనాత్మకంగా పరిశీలించిన సమగ్ర రచనయని (భద్రిరాజు: భాషా, సమాజం, సంస్కృతి – అవతారిక పే x) ఆయన గురించి సదభిప్రాయాలే విన్నాను. అయితే ప్రాకృత భాషలలాగే తెలుగు భాషకూడా ప్రాచీన ఆర్య భాషల నుండి పుట్టిందని ఆయన 1937 లో చేసిన సిద్ధాంతానికి సమాధానం గానే గంటి సోమయాజి గారు 1947 లో సమగ్ర ఆధారాలతో, కూలంకష చర్చతో ద్రావిడ భాషా కుటుంబ సిద్ధాంతాన్ని నిరూపిస్తూ రాసిన “ఆంధ్ర భాషా వికాసము”.
-పైశాచి భాష ఇండో-యూరోపియన్, ఇండో-ఇరానియన్ భాషా కుటుంబానికి చెందిన దర్దిక భాష (Dardic Language). గుణాఢ్యుని కాలంలో నేపాళీ దేశంలో ఈ భాష మాట్లాడి ఉండవచ్చు. [ “ఆంధ్ర భాషా వికాసము” పే. 75-80].
– పేరు లేని విమర్శలు: రచయిత పేరును ప్రస్తావించకుండా విమర్శించడం గురించి ఒక సమీక్షకుడు (reviewer) కూడా అభ్యంతరం తెలియజేసాడు. వ్యక్తిగత దూషణ నా వ్యాసంలో ప్రధానాంశం కాకూడదనే వ్యక్తుల పేర్లు ప్రస్తావించడం అంత ముఖ్యం కాదని అనుకున్నాను. తెలుగు పైశాచి భాష నుండి పుట్టిందనీ, అర్జునుడు అమెరికా వెళ్ళొచ్చాడనీ ఘంటాపథంగా చెప్తున్న రచయిత ఆంధ్రభూమిలో అంతర్యామిగా మసలే ముదిగొండ శివప్రసాద్ గారు. పాశ్చాత్య చరిత్రకారులు తమ స్వార్థం కోసం తిమ్మిని బమ్మిని చేసి తప్పుడు చరిత్ర బనాయించారని విమర్శించి “ఏది చరిత్ర?”, “ఇదీ చరిత్ర!” అన్న రెండు పుస్తకాలతో David Frawley-మార్కు చరిత్రను ప్రచారం చేస్తున్న రచయిత ఆంధ్రభూమి ఎడిటర్ ఎం. వి. ఆర్. శాస్త్రి గారు. “తెలిమన్ భాష తెలుగు భాష” అంటూ ప్రచారం చేసిన వారు సంయుక్త కూనయ్య, సంగనభట్ల నరసయ్య గార్లు. శ్రీకృష్ణుడు తెలుగు జాతి వాడే అని చెప్పింది రిటైరైన ఆర్కియాలజీ డైరక్టర్ వి. వి. కృష్ణశాస్త్రి గారు. భాషాపరంగా తెలంగాణ తెలుగు వేరు, ఆంధ్రం వేరు అన్న వాదాన్ని లేవనెత్తినవారు కనకదుర్గ దంటు గారు. [చిక్కేమిటంటే మన పత్రికల్లో రెండు వారాలకు మించి ఏ పత్రికా ఆర్కైవులు ఉంచక పోవడం].
– సంస్కృతంలో దేశి పదాలను గూర్చి: ఒక పదం ద్రావిడ భాషలనుండి వచ్చిందని చెప్పడానికి ఈ విషయాలు తోడ్పడుతాయి (ద్రావిడ భాషలు: పి. ఎస్. సుబ్రహ్మణ్యం): 1. మిగిలిన ఇండో-యూరోపియన్ భాషలలో ఆ పదానికి సజాతి పదాలు లేకపోవడం 2. ద్రావిడ భాషలో ఆ పదం ప్రచురంగా ఉండడం 3. ద్రావిడ భాషలో దానికి వ్యుత్పత్తి ఉండడం లేక దాని ధాతువు నించి వచ్చిన ఇతర పదాలు కూడా ఉండడం 4. సంస్కృతంలో అదే అర్థాన్ని సూచించడానికి ఇతర పదాలు ఉండడం లేదా ఆ పదం మన దేశంలోనే ఉండే జంతువులూ, వృక్షాలు మొదలైన వాటిని సూచించడం.
– గాథాసప్తశతిలో తెలుగు మాటల గూర్చి: ” పల్లి”, ” ఊరు”, “వాడ”, “వాడి” అన్న పల్లెల పేర్ల ద్వారా మహారాష్ట్రలో Dravidian Substratum ఉండేదన్న విషయం సుస్పష్టమే అయితే అది పూర్వ-తెలుగుకు (Pre-Telugu or Proto-South-Central Dravidian (SD2)) కు దగ్గరైన భాషో లేదా పూర్వ-తమిళ-కన్నడ (Proto-SouthDravidian (SD1)) భాషలకు దగ్గరైన భాషో తెలియాలంటే ఇంకా పరిశోధనలు జరగాలి.
సురేష్ గారి వ్యాసం చాలా బాగుంది, అంతే బాగుంది హనుమంతరావు
గారి అభిప్రాయం. దీనికి further గా వ్యాసాలు, అభిప్రాయాలు వచ్చి సుసంపన్నం చేస్తాయని ఆశిస్తున్నాను.
తరం మారినా … గురించి Kishan Devulapally గారి అభిప్రాయం:
01/06/2007 1:32 pm
కథ హృదయానికి హత్తుకొనేలా వుంది. వేలూరి satirical కథలేకాక sentimental కథలు వ్రాయటంలో కూడా సిద్ధహస్తులని నిరీపించుకున్నారు.
వార్తాపత్రికలలో మన భాష మీద వచ్చే ఊహాగానాల వలన ఒక ఉపయోగముంది – “ఔత్సాహికులు” వాటిని చదివి నిరాశపడి ఊరుకోకుండా వాటిలోని నిజానిజాల గురించి అద్భుతమైన వ్యాసాలు రాయడం. సురేష్ ఇంతకుమునుపూ, ఇప్పుడూ రాసిన వ్యాసాలు భాషాశాస్త్రంలో ప్రవేశం లేని నాలాంటి వాళ్ళకి సులభంగా అర్థమవడమేకాక ఇంకా తెలుసుకోవాలనే కుతూహలం కలిగిస్తున్నాయి. ఇవి 201, 301, … సీరీస్ లా కొనసాగుతాయని నా ఆశ.
స్వల్ప లోపాలనిపించిన రెండు విషయాలు:
1. అందుబాటులో లేని ఉపయుక్త గ్రంథాలు: గంటి గారి పుస్తకం అరవై ఏళ్ళనాటిది, అది దొరకడం కష్టం. భద్రిరాజు గారి పుస్తకం ఖరీదు డెబ్భై అయిదు డాలర్లు! అమెరికాలో ఉన్న భాషాభిమానులైనా కాస్త వెనకాడతారు. ఇంతకన్నా అందుబాటులో ఉన్నవి ఏవైనా ఉంటే చెప్పండి.
2. పేరులేని విమర్శలు: “సాహిత్యం కళ, భాషాశాస్త్రం విజ్ఞాన శాస్త్రం” అన్నారు, బావుంది. చరిత్రకారుడిగా పేరున్న ఓ ప్రముఖ రచయిత, తెలుగు పైశాచి భాష నుండి పుట్టిందనీ, అర్జునుడు అమెరికా వెళ్ళొచ్చాడనీ ఘంటాపథంగా చెప్తున్నారనీ విమర్శించారు. సాహిత్యరంగంలో సంప్రదాయాలెలా వున్నా, శాస్త్రీయరంగంలో వేరేవాళ్ళని విమర్శించేటప్పుడు వారి రచనని ప్రస్తావించడం ఆనవాయితీ. కనీసం రచయిత పేరన్నా చెప్తే వారి రచనలని పరిశీలించే అవకాశం ఉంటుంది. అంతకన్నా ముఖ్యంగా ఆ రచయిత గూడా “ఈమాట”లో తనని తాను సమర్థించుకోడానికీ లేకపోతే సరిదిద్దుకోడానికీ వీలవుతుంది.
అర్జునుడు అమెరికా వచ్చాడనడం హాస్యాస్పదం కావచ్చు గాని, పైశాచీ ప్రాకృతమే తెలుగుకు మాతృక అని పేరున్న పండితులే వాదించారని చదివాను. అదీ Caldwell శాస్త్రీయంగా నిరూపించిన వందేళ్ళ తర్వాత గూడా! మన సాహిత్యంపైనేకాక మన భాష మీదకూడా విస్తృతమైన పరిశోధనలు చేసిన చిలుకూరి నారాయణరావు గారు Caldwell తో విభేదించారట. మిడిమిడి జ్ఞానంగల వాళ్ళనీ రాజకీయ ప్రయోజనాల దృష్టి తో చేసే వాదనలనీ వదిలేద్దాం. చిలుకూరి లాంటి గొప్ప పండితుడు గూడా ఒప్పుకోలేదంటే, మనం తెలుసుకోదగ్గ కారణాలు ఏవో ఉండి ఉండాలి. వాటిని స్థూలంగానయినా చెప్తే బావుండేది.
ఇది చదువుతుంటే, శిథిలావస్థలో ఉన్న తిరుమల రామచంద్ర “సాహితీ సుగతుని స్వాగతం” గుర్తుకొచ్చి తీస్తే, దాంట్లో “దేశినామమాల లోని మరికొన్ని తెలుగు పదాలు” అనే వ్యాసం నన్నాకర్షించింది. మన భాషావేత్తల తగాదాలకు రైలుపెట్టెలకన్నా సరైన చోటు మరి లేనట్లుంది.
“నిన్ను చూస్తే తందామనిపిస్తుందోయ్!” అన్నారట చిలుకూరి, మద్రాస్ సెంట్రల్ స్టేషన్లో తిరుమల రామచంద్రని చూసి. “అంతటి అపరాధం ఏం చేశానండీ?” అని అడిగితే, “అపరాధం? మహాపరాధమే చేశావ్. సంస్కృత ప్రాకృత సాహిత్యాలకే ద్రోహం తలపెట్టావు. గాథాసప్తశతిలో తెలుగు పదాలు చేరాయని వ్రాశావు” అన్నారట.
తిరుమల రామచంద్ర, “నాదేముందండీ, ఆచార్య హేమచంద్రుడంతటి వాడే శ్రమపడి అలాంటి పదాలని “దేశి నామమాల” గా క్రోడీకరిస్తే,” అన్నారట. “పదకొండో శతాబ్దపు హేమచంద్రుడా నీకు ప్రామాణికం?” అంటే, “నేను గూడా సొంతంగా పరిశోధించి కనుగొన్నానన్నా”రట తిరుమల. “ఏదీ చెప్పు చూద్దాం” అంటే, గుక్క తిప్పుకోకుండా, తెలుగు, కన్నడం, తమిళం నుండి సంస్కృతంలో వచ్చి చేరిన పదాలను – వరసలు, వస్తువులు, జంతువులు, రుతువుల గురించి – ఇలా అనేక పదాల పుట్టుపూర్వోత్తరాలని తిరుమల తడువుకోకుండా వివరించారు.
నాకు బాగా నచ్చిన ఒక పదం గురించి మాత్రం రాస్తాను. అందుకు కారణం చిన్నప్పుడు ఆడిన ఆటలూ పెద్దయింతర్వాత చదివిన కవితలూ గుర్తుకురావడమే.
శ్రీశ్రీ Swinburne కవితల్ని “షెల్లీ కవనపు హల్లీసకం” తో పోల్చాడు. నేను పాతికేళ్ళుగా, “హల్లీసకం” అంటే అర్థం తెలియకుండానే ఆ కవితని గుర్తుచేసుకునే వాణ్ణి. ఈ మధ్య, వేలూరి గారితో పరిచయమయిన తర్వాత, “అర్థం తెలియకుండా చదివిన చదువూ ఒక చదువేనా!” అని ఆయన మెత్తని “దీవెనలు” ప్రసాదిస్తే, బుద్ధిగా నిఘంటువు చూడటం అలవాటు చేసుకున్నాను.
“హల్లీసకం” అంటే స్త్రీలు గుండ్రంగా నిలిచి ఆడే ఆట అని బ్రౌన్ లో ఉంది. అది సంస్కృత పదం. దానికి తిరుమల వ్యాఖ్యానం చూడండి:
“హాల్లీసో = రాసకః. మండలేని స్త్రీణాం నృత్యం. మనకు, కన్నడం వారికి హళ్ళి అనే పదం ఉంది. ఇది సున్నకు పర్యాయపదం. చిన్న వర్తులానికి అల్లి అంటారు కొన్ని ప్రాంతాలలో. గోలీలను అల్లి కాయలంటారు. అల్లికాయలంటే గుండ్రని గుళ్ళు. బొంగరాలాటలో నేలమీద గుండ్రని గీటుగీచి దాని మధ్యన ఒక బొంగరాన్ని ఉంచుతారు చూచారా? అలా గీచే గుండ్రని గిరిని అల్లి అంటారు. అలాగే పిల్లలు ఒకరి చేయి ఒకరు పట్టుకుని గుండ్రంగా పందెం కట్టి నిలవడాన్ని అల్లి కట్టడం అంటారు. కనుక ఈ అల్లే హల్లీసో అయిందేమో! హల్లీసం నుంచే అల్లీ కాకూడదూ అని ఎదురు ప్రశ్న వేస్తారు కదూ? కావచ్చు. కాని హేమచంద్రుడు దీన్ని దేశి పదంగా పరిగణించాడు కనుకనే ఈ శ్రమంతా.”
అలా మాట్లాడుకుంటూ పోతే రైలు అరక్కోణంలో ఆగినప్పుడు గాని తెలియలేదట, ఎంతసేపు అయిందనీ, తను టికెట్ లేకుండా ప్రయాణం చేస్తున్నాననీ! అప్పుడు చిలుకూరి:
“చూచావా! నీకిదే శిక్ష. తెల్లవారుజాము బండి ఎక్కి మద్రాస్ చేరుకో. మరొకమారి హోరాహోరిగా పోట్లాడుకుందాం. ద్రావిడ భాషావాద సన్నిపాతం ముంచుకొచ్చింది. మీ కందరికీ స్వాస్థ్యం కలగాలంటే కొంతకాలం పడుతుంది,” అన్నారు.
జులై 1959 “భారతి”లో వచ్చిన ఈ వ్యాసాన్ని తిరుమల ఇలా ముగించారు: “నేను బండి దిగాను. బండి కదిలింది. సాహిత్యంలో అభిప్రాయ భేదాలను వ్యక్తిగత ద్వేషంగా భావించుకొని పగపట్టే ఈ కాలం ఎక్కడ? అభిప్రాయ భేదాలు వేరు. అభిమానాదరాలకూ, మానవత్వానికి సాహిత్యంలోని మత భేదాలు అడ్డురావనే ఆ సహృదయ విమర్శక పరిశోధకాగ్రణి ఎక్కడ? అలాంటి ఉదాత్త హృదయుడు మరొకడు నాకు కనిపించలేదు. ఆయన కీర్తిమూర్తికి నా నమోవాకాలు.”
ఇంతకీ చిలుకూరి తెలుగు సంస్కృత ప్రాకృతాలనుంచి పుట్టిందనడానికి కారణాలేవిటో నాకు తెలియలేదు. రైలు ప్రయాణం లో ఎక్కువ మాట్లాడింది తిరుమలే. చిలుకూరి రాసిన “ఆంధ్ర భాషా చరిత్ర” కూడా అందుబాటులో లేదు. ఈ లోటుని ముందు ముందు సురేష్ పూరించాలని కోరుకుంటూ,
రంగు తోలు గురించి malathi గారి అభిప్రాయం:
01/09/2007 5:46 am
Thanks, Bharati garu. You are right about the comment on 911.
In the last line, I tried to point out that raktam has a negative connotation as opposed to words like goruvecchani, and arunima which have positive connotation, meaning, the protagonist finally got to see what is beyond the color of skin. The color is only skin-deep.
Once again thanks.
Malathi Nidadavolu
తరం మారినా … గురించి malathi గారి అభిప్రాయం:
01/09/2007 5:40 am
Like Sodhana garu, I also was reminded of appayamma in my home in my childhood days. We need to be reminded of the life we had now and then. Thanks venkateswara rao garu.
malathi
భాషా సంబంధ నిరూపణ – భాషాశాస్త్రం 101 గురించి Sai Brahamanandam Gorti గారి అభిప్రాయం:
01/07/2007 9:31 pm
మనకంటూ శాస్త్ర పరిశోధనా పద్ధతి, ముఖ్యంగా భాష పుట్టు పూర్వోత్తరాల గురించి మొదలైంది 20 వ శతాబ్దం లోనే. పైగా ఈ పరిశోధనలకి మూల గ్రంధాలు సాహిత్యమే కదా! పలానా కావ్యంలో ఇలా రాసినట్లుగా ఉంది కాబట్టి ఆ కాలంలో పదాల వాడుక నిర్ధారించి కాల క్రంలో అవి ఎలా రూపాంతరం చెందాయో భాషా కోవిదులు వివరణ ఇచ్చిన సందర్భాలు ఉన్నాయి. కాకపోతే కొంతమంది మీరంటునట్లుగా వారు చదివిన, విన్న వాటి నాధారంగా వాళ్ళ సొంత కవిత్వం కలిపి ప్రజల మీది రుద్దేస్తున్నారు. దానికి తోడు ఈ మధ్య రాజకీయం ప్రవేశించి సాహిత్యం కూడా కలుషితం అయిపోతోంది. మాండలికానికి, మూలానికి అర్ధం తెలియని వారికి ఈ వ్యాసం కాస్త కనువిప్పు కలగజేసే అవకాశం ఉంది.
ఆ మధ్య ఇంకో తర్కం చదివాను. మహమ్మదు ప్రవక్త భార తీయుడే ఆయన పేరు మహామతి అని, ఏసుక్రీస్తు పేరు ఈశు కృష్ణ అనీ, ఇలా చాలా కల్పిత తర్కాలు రాసేస్తునారు. పత్రికలవాళ్ళూ పంపిందే తడవుగా ప్రజలందరికీ అచ్చులో అందిస్తున్నారు.
మంచి వ్యాసం. ఈ మధ్య వచ్చిన కొన్ని మంచి వ్యాసాల్లో ఇదీ ఒకటి.
భాషా సంబంధ నిరూపణ – భాషాశాస్త్రం 101 గురించి సురేశ్ కొలిచాల గారి అభిప్రాయం:
01/07/2007 6:35 am
ప్రోత్సహిస్తూ అభిప్రాయాలు తెలిపిన వారందరికీ నా కృతజ్ఞతలు! హనుమంత రావు గారు ప్రస్తావించిన స్వల్ప లోపాల గురించి:
– గంటి సోమయాజి గారి పుస్తకం DLI లో దొరికింది. ఈ మాట పాఠకుల సౌలభ్యంకోసం వాటిని PDF రూపంలో ఇక్కడ ఉంచాను (Part I, Part II, Part III). భద్రిరాజు గారి పుస్తకం ఇండియాలో వెయ్యి రూపాయకే కొన్నాను. మిగిలిన పుస్తకాలన్నీ మా లోకల్ లైబ్రరీ నుండీ, ఎమరీ లైబ్రరీ నుండీ సేకరించినవే.
– చిలుకూరి నారాయణ రావు గారి పుస్తకం “ఆంధ్ర భాషా చరిత్రము” నేను చదవలేదు గానీ ఆయన వ్యవహారిక వాదాన్ని సమర్థించిన వారిలో ఒకడని (బూదరాజు: వ్యవహారిక భాషావికాసం పే. 97), ఆయన సిద్ధాంత గ్రంథం నన్నయ భారత భాషను, సమకాలీన శాసన భాషను తులనాత్మకంగా పరిశీలించిన సమగ్ర రచనయని (భద్రిరాజు: భాషా, సమాజం, సంస్కృతి – అవతారిక పే x) ఆయన గురించి సదభిప్రాయాలే విన్నాను. అయితే ప్రాకృత భాషలలాగే తెలుగు భాషకూడా ప్రాచీన ఆర్య భాషల నుండి పుట్టిందని ఆయన 1937 లో చేసిన సిద్ధాంతానికి సమాధానం గానే గంటి సోమయాజి గారు 1947 లో సమగ్ర ఆధారాలతో, కూలంకష చర్చతో ద్రావిడ భాషా కుటుంబ సిద్ధాంతాన్ని నిరూపిస్తూ రాసిన “ఆంధ్ర భాషా వికాసము”.
-పైశాచి భాష ఇండో-యూరోపియన్, ఇండో-ఇరానియన్ భాషా కుటుంబానికి చెందిన దర్దిక భాష (Dardic Language). గుణాఢ్యుని కాలంలో నేపాళీ దేశంలో ఈ భాష మాట్లాడి ఉండవచ్చు. [ “ఆంధ్ర భాషా వికాసము” పే. 75-80].
– పేరు లేని విమర్శలు: రచయిత పేరును ప్రస్తావించకుండా విమర్శించడం గురించి ఒక సమీక్షకుడు (reviewer) కూడా అభ్యంతరం తెలియజేసాడు. వ్యక్తిగత దూషణ నా వ్యాసంలో ప్రధానాంశం కాకూడదనే వ్యక్తుల పేర్లు ప్రస్తావించడం అంత ముఖ్యం కాదని అనుకున్నాను. తెలుగు పైశాచి భాష నుండి పుట్టిందనీ, అర్జునుడు అమెరికా వెళ్ళొచ్చాడనీ ఘంటాపథంగా చెప్తున్న రచయిత ఆంధ్రభూమిలో అంతర్యామిగా మసలే ముదిగొండ శివప్రసాద్ గారు. పాశ్చాత్య చరిత్రకారులు తమ స్వార్థం కోసం తిమ్మిని బమ్మిని చేసి తప్పుడు చరిత్ర బనాయించారని విమర్శించి “ఏది చరిత్ర?”, “ఇదీ చరిత్ర!” అన్న రెండు పుస్తకాలతో David Frawley-మార్కు చరిత్రను ప్రచారం చేస్తున్న రచయిత ఆంధ్రభూమి ఎడిటర్ ఎం. వి. ఆర్. శాస్త్రి గారు. “తెలిమన్ భాష తెలుగు భాష” అంటూ ప్రచారం చేసిన వారు సంయుక్త కూనయ్య, సంగనభట్ల నరసయ్య గార్లు. శ్రీకృష్ణుడు తెలుగు జాతి వాడే అని చెప్పింది రిటైరైన ఆర్కియాలజీ డైరక్టర్ వి. వి. కృష్ణశాస్త్రి గారు. భాషాపరంగా తెలంగాణ తెలుగు వేరు, ఆంధ్రం వేరు అన్న వాదాన్ని లేవనెత్తినవారు కనకదుర్గ దంటు గారు. [చిక్కేమిటంటే మన పత్రికల్లో రెండు వారాలకు మించి ఏ పత్రికా ఆర్కైవులు ఉంచక పోవడం].
– సంస్కృతంలో దేశి పదాలను గూర్చి: ఒక పదం ద్రావిడ భాషలనుండి వచ్చిందని చెప్పడానికి ఈ విషయాలు తోడ్పడుతాయి (ద్రావిడ భాషలు: పి. ఎస్. సుబ్రహ్మణ్యం): 1. మిగిలిన ఇండో-యూరోపియన్ భాషలలో ఆ పదానికి సజాతి పదాలు లేకపోవడం 2. ద్రావిడ భాషలో ఆ పదం ప్రచురంగా ఉండడం 3. ద్రావిడ భాషలో దానికి వ్యుత్పత్తి ఉండడం లేక దాని ధాతువు నించి వచ్చిన ఇతర పదాలు కూడా ఉండడం 4. సంస్కృతంలో అదే అర్థాన్ని సూచించడానికి ఇతర పదాలు ఉండడం లేదా ఆ పదం మన దేశంలోనే ఉండే జంతువులూ, వృక్షాలు మొదలైన వాటిని సూచించడం.
– గాథాసప్తశతిలో తెలుగు మాటల గూర్చి: ” పల్లి”, ” ఊరు”, “వాడ”, “వాడి” అన్న పల్లెల పేర్ల ద్వారా మహారాష్ట్రలో Dravidian Substratum ఉండేదన్న విషయం సుస్పష్టమే అయితే అది పూర్వ-తెలుగుకు (Pre-Telugu or Proto-South-Central Dravidian (SD2)) కు దగ్గరైన భాషో లేదా పూర్వ-తమిళ-కన్నడ (Proto-SouthDravidian (SD1)) భాషలకు దగ్గరైన భాషో తెలియాలంటే ఇంకా పరిశోధనలు జరగాలి.
భాషా సంబంధ నిరూపణ – భాషాశాస్త్రం 101 గురించి Suryanarayana Murthy Akella గారి అభిప్రాయం:
01/07/2007 4:38 am
సురేష్ గారి వ్యాసం చాలా బాగుంది, అంతే బాగుంది హనుమంతరావు
గారి అభిప్రాయం. దీనికి further గా వ్యాసాలు, అభిప్రాయాలు వచ్చి సుసంపన్నం చేస్తాయని ఆశిస్తున్నాను.
తరం మారినా … గురించి Kishan Devulapally గారి అభిప్రాయం:
01/06/2007 1:32 pm
కథ హృదయానికి హత్తుకొనేలా వుంది. వేలూరి satirical కథలేకాక sentimental కథలు వ్రాయటంలో కూడా సిద్ధహస్తులని నిరీపించుకున్నారు.
భాషా సంబంధ నిరూపణ – భాషాశాస్త్రం 101 గురించి కొడవళ్ళ హనుమంతరావు గారి అభిప్రాయం:
01/05/2007 11:28 pm
భాషావేత్తల సరదా తగాదా ప్రయాణం
వార్తాపత్రికలలో మన భాష మీద వచ్చే ఊహాగానాల వలన ఒక ఉపయోగముంది – “ఔత్సాహికులు” వాటిని చదివి నిరాశపడి ఊరుకోకుండా వాటిలోని నిజానిజాల గురించి అద్భుతమైన వ్యాసాలు రాయడం. సురేష్ ఇంతకుమునుపూ, ఇప్పుడూ రాసిన వ్యాసాలు భాషాశాస్త్రంలో ప్రవేశం లేని నాలాంటి వాళ్ళకి సులభంగా అర్థమవడమేకాక ఇంకా తెలుసుకోవాలనే కుతూహలం కలిగిస్తున్నాయి. ఇవి 201, 301, … సీరీస్ లా కొనసాగుతాయని నా ఆశ.
స్వల్ప లోపాలనిపించిన రెండు విషయాలు:
1. అందుబాటులో లేని ఉపయుక్త గ్రంథాలు: గంటి గారి పుస్తకం అరవై ఏళ్ళనాటిది, అది దొరకడం కష్టం. భద్రిరాజు గారి పుస్తకం ఖరీదు డెబ్భై అయిదు డాలర్లు! అమెరికాలో ఉన్న భాషాభిమానులైనా కాస్త వెనకాడతారు. ఇంతకన్నా అందుబాటులో ఉన్నవి ఏవైనా ఉంటే చెప్పండి.
2. పేరులేని విమర్శలు: “సాహిత్యం కళ, భాషాశాస్త్రం విజ్ఞాన శాస్త్రం” అన్నారు, బావుంది. చరిత్రకారుడిగా పేరున్న ఓ ప్రముఖ రచయిత, తెలుగు పైశాచి భాష నుండి పుట్టిందనీ, అర్జునుడు అమెరికా వెళ్ళొచ్చాడనీ ఘంటాపథంగా చెప్తున్నారనీ విమర్శించారు. సాహిత్యరంగంలో సంప్రదాయాలెలా వున్నా, శాస్త్రీయరంగంలో వేరేవాళ్ళని విమర్శించేటప్పుడు వారి రచనని ప్రస్తావించడం ఆనవాయితీ. కనీసం రచయిత పేరన్నా చెప్తే వారి రచనలని పరిశీలించే అవకాశం ఉంటుంది. అంతకన్నా ముఖ్యంగా ఆ రచయిత గూడా “ఈమాట”లో తనని తాను సమర్థించుకోడానికీ లేకపోతే సరిదిద్దుకోడానికీ వీలవుతుంది.
అర్జునుడు అమెరికా వచ్చాడనడం హాస్యాస్పదం కావచ్చు గాని, పైశాచీ ప్రాకృతమే తెలుగుకు మాతృక అని పేరున్న పండితులే వాదించారని చదివాను. అదీ Caldwell శాస్త్రీయంగా నిరూపించిన వందేళ్ళ తర్వాత గూడా! మన సాహిత్యంపైనేకాక మన భాష మీదకూడా విస్తృతమైన పరిశోధనలు చేసిన చిలుకూరి నారాయణరావు గారు Caldwell తో విభేదించారట. మిడిమిడి జ్ఞానంగల వాళ్ళనీ రాజకీయ ప్రయోజనాల దృష్టి తో చేసే వాదనలనీ వదిలేద్దాం. చిలుకూరి లాంటి గొప్ప పండితుడు గూడా ఒప్పుకోలేదంటే, మనం తెలుసుకోదగ్గ కారణాలు ఏవో ఉండి ఉండాలి. వాటిని స్థూలంగానయినా చెప్తే బావుండేది.
ఇది చదువుతుంటే, శిథిలావస్థలో ఉన్న తిరుమల రామచంద్ర “సాహితీ సుగతుని స్వాగతం” గుర్తుకొచ్చి తీస్తే, దాంట్లో “దేశినామమాల లోని మరికొన్ని తెలుగు పదాలు” అనే వ్యాసం నన్నాకర్షించింది. మన భాషావేత్తల తగాదాలకు రైలుపెట్టెలకన్నా సరైన చోటు మరి లేనట్లుంది.
“నిన్ను చూస్తే తందామనిపిస్తుందోయ్!” అన్నారట చిలుకూరి, మద్రాస్ సెంట్రల్ స్టేషన్లో తిరుమల రామచంద్రని చూసి. “అంతటి అపరాధం ఏం చేశానండీ?” అని అడిగితే, “అపరాధం? మహాపరాధమే చేశావ్. సంస్కృత ప్రాకృత సాహిత్యాలకే ద్రోహం తలపెట్టావు. గాథాసప్తశతిలో తెలుగు పదాలు చేరాయని వ్రాశావు” అన్నారట.
తిరుమల రామచంద్ర, “నాదేముందండీ, ఆచార్య హేమచంద్రుడంతటి వాడే శ్రమపడి అలాంటి పదాలని “దేశి నామమాల” గా క్రోడీకరిస్తే,” అన్నారట. “పదకొండో శతాబ్దపు హేమచంద్రుడా నీకు ప్రామాణికం?” అంటే, “నేను గూడా సొంతంగా పరిశోధించి కనుగొన్నానన్నా”రట తిరుమల. “ఏదీ చెప్పు చూద్దాం” అంటే, గుక్క తిప్పుకోకుండా, తెలుగు, కన్నడం, తమిళం నుండి సంస్కృతంలో వచ్చి చేరిన పదాలను – వరసలు, వస్తువులు, జంతువులు, రుతువుల గురించి – ఇలా అనేక పదాల పుట్టుపూర్వోత్తరాలని తిరుమల తడువుకోకుండా వివరించారు.
నాకు బాగా నచ్చిన ఒక పదం గురించి మాత్రం రాస్తాను. అందుకు కారణం చిన్నప్పుడు ఆడిన ఆటలూ పెద్దయింతర్వాత చదివిన కవితలూ గుర్తుకురావడమే.
శ్రీశ్రీ Swinburne కవితల్ని “షెల్లీ కవనపు హల్లీసకం” తో పోల్చాడు. నేను పాతికేళ్ళుగా, “హల్లీసకం” అంటే అర్థం తెలియకుండానే ఆ కవితని గుర్తుచేసుకునే వాణ్ణి. ఈ మధ్య, వేలూరి గారితో పరిచయమయిన తర్వాత, “అర్థం తెలియకుండా చదివిన చదువూ ఒక చదువేనా!” అని ఆయన మెత్తని “దీవెనలు” ప్రసాదిస్తే, బుద్ధిగా నిఘంటువు చూడటం అలవాటు చేసుకున్నాను.
“హల్లీసకం” అంటే స్త్రీలు గుండ్రంగా నిలిచి ఆడే ఆట అని బ్రౌన్ లో ఉంది. అది సంస్కృత పదం. దానికి తిరుమల వ్యాఖ్యానం చూడండి:
“హాల్లీసో = రాసకః. మండలేని స్త్రీణాం నృత్యం. మనకు, కన్నడం వారికి హళ్ళి అనే పదం ఉంది. ఇది సున్నకు పర్యాయపదం. చిన్న వర్తులానికి అల్లి అంటారు కొన్ని ప్రాంతాలలో. గోలీలను అల్లి కాయలంటారు. అల్లికాయలంటే గుండ్రని గుళ్ళు. బొంగరాలాటలో నేలమీద గుండ్రని గీటుగీచి దాని మధ్యన ఒక బొంగరాన్ని ఉంచుతారు చూచారా? అలా గీచే గుండ్రని గిరిని అల్లి అంటారు. అలాగే పిల్లలు ఒకరి చేయి ఒకరు పట్టుకుని గుండ్రంగా పందెం కట్టి నిలవడాన్ని అల్లి కట్టడం అంటారు. కనుక ఈ అల్లే హల్లీసో అయిందేమో! హల్లీసం నుంచే అల్లీ కాకూడదూ అని ఎదురు ప్రశ్న వేస్తారు కదూ? కావచ్చు. కాని హేమచంద్రుడు దీన్ని దేశి పదంగా పరిగణించాడు కనుకనే ఈ శ్రమంతా.”
అలా మాట్లాడుకుంటూ పోతే రైలు అరక్కోణంలో ఆగినప్పుడు గాని తెలియలేదట, ఎంతసేపు అయిందనీ, తను టికెట్ లేకుండా ప్రయాణం చేస్తున్నాననీ! అప్పుడు చిలుకూరి:
“చూచావా! నీకిదే శిక్ష. తెల్లవారుజాము బండి ఎక్కి మద్రాస్ చేరుకో. మరొకమారి హోరాహోరిగా పోట్లాడుకుందాం. ద్రావిడ భాషావాద సన్నిపాతం ముంచుకొచ్చింది. మీ కందరికీ స్వాస్థ్యం కలగాలంటే కొంతకాలం పడుతుంది,” అన్నారు.
జులై 1959 “భారతి”లో వచ్చిన ఈ వ్యాసాన్ని తిరుమల ఇలా ముగించారు: “నేను బండి దిగాను. బండి కదిలింది. సాహిత్యంలో అభిప్రాయ భేదాలను వ్యక్తిగత ద్వేషంగా భావించుకొని పగపట్టే ఈ కాలం ఎక్కడ? అభిప్రాయ భేదాలు వేరు. అభిమానాదరాలకూ, మానవత్వానికి సాహిత్యంలోని మత భేదాలు అడ్డురావనే ఆ సహృదయ విమర్శక పరిశోధకాగ్రణి ఎక్కడ? అలాంటి ఉదాత్త హృదయుడు మరొకడు నాకు కనిపించలేదు. ఆయన కీర్తిమూర్తికి నా నమోవాకాలు.”
ఇంతకీ చిలుకూరి తెలుగు సంస్కృత ప్రాకృతాలనుంచి పుట్టిందనడానికి కారణాలేవిటో నాకు తెలియలేదు. రైలు ప్రయాణం లో ఎక్కువ మాట్లాడింది తిరుమలే. చిలుకూరి రాసిన “ఆంధ్ర భాషా చరిత్ర” కూడా అందుబాటులో లేదు. ఈ లోటుని ముందు ముందు సురేష్ పూరించాలని కోరుకుంటూ,
కొడవళ్ళ హనుమంతరావు
కిటికీ గురించి vaidehi sasidhar గారి అభిప్రాయం:
01/04/2007 6:38 pm
చక్కని దృశ్యభావాలు!!!
కిటికీ గురించి pavan dunna గారి అభిప్రాయం:
01/04/2007 3:32 pm
మీ కవిత చదివిన తరువాత … నా కాలెజీ హస్టల్ కిటికి గుర్తుకొచ్చింది…
రాత్రి నృత్యం గురించి pavan dunna గారి అభిప్రాయం:
01/04/2007 3:27 pm
చాలా బాగుంది