మా ఊళ్ళో సాయిబులు పెద్దమ్మ, పెద్దనాన్నల సంతానంతో పెళ్ళి సంబంధాలు నెరపడం చూసి మా అమ్మమ్మ బుగ్గలు నొక్కుకొనేది. అయితే, ఉత్తరభారతీయులు మనం మేనమామ, మేనత్త కొడుకు, కూతుళ్ళతో మేనరికపు పెళ్ళిళ్ళు జరపడం చూసి అంతే ఆశ్చర్యపోతారు.

బంధుత్వాన్ని సూచించే పదాల నిర్మాణం ఒక్కో భాషలో ఒక్కో రకంగా ఉండటం గమనించిన మానవశాస్త్రజ్ఞులు ప్రపంచంలోని సామాజిక వ్యవస్థలను స్థూలంగా కొన్ని వర్గాలుగా విభజించవచ్చని అభిప్రాయపడ్డారు. ముఖ్యంగా, లూయీ మోర్గన్ (Lewis H. Morgan) అనే మానవశాస్త్రవేత్త ప్రపంచంలోని అనేక సమాజాలను, అనేక భాషలలోని బంధుత్వ పదాలను విశ్లేషించి ఈ బంధుత్వ పదాలు ప్రధానంగా వర్ణనాత్మక పదాలుగాను (descriptive), వర్గీకరణాత్మక (classificatory) పదాలుగానూ విభజించవచ్చని సిద్ధాంతీకరించాడు. వర్ణనాత్మక పదం అంటే ఆ పదం ఒకే రకమైన బంధుత్వాన్ని సూచిస్తుంది. వర్గీకరణాత్మక పదం ఎన్నో రకాలైన బంధుత్వాలను సూచించే పదం కావచ్చు. ఉదాహరణకు ఇంగ్లీషులో brother అన్నది వర్ణనాత్మక పదం. ఆ పదం ఒకే తల్లిదండ్రులకు పుట్టిన పిల్లలకు వాడుతారు కాబట్టి అది ఒక స్థిరమైన బంధుత్వాన్ని సూచిస్తుంది. అలా కాక cousin అన్న పదం వర్గీకరణాత్మక పదం. తండ్రి సోదరుని పిల్లలకు, తండ్రి సోదరి పిల్లలకు, తల్లి సోదర సోదరీమణుల పిల్లలకూ వాడుతారు కాబట్టి ఇది వర్గీకరణాత్మక పదం. ఒకే భాషలో కొన్ని బంధుత్వ పదాలు వర్ణనాత్మక పదాలుగాను, కొన్ని వర్గీకరణాత్మక పదాలుగానూ ఉండటం కద్దు. బంధుత్వ పదాలలో ఏవి వర్ణనాత్మక పదాలుగా, ఏవి వర్గీకరణాత్మక పదాలుగా ఉంటాయో వాటిని బట్టి ప్రపంచ బంధుత్వ పదాల నిర్మాణాలను ఈ కింది ఆరు విభాగాలుగా వర్గీకరించవచ్చునని చేసిన సిద్ధాంతం మానవశాస్త్ర పరిశోధనలో ఒక మైలురాయి:

1. హవాయియన్ బంధుత్వాలు
2. సుడానీస్ బంధుత్వాలు
3. ఎస్కిమో బంధుత్వాలు
4. ఇరక్వాయి బంధుత్వాలు
5. క్రో బంధుత్వాలు
6. ఒమహా బంధుత్వాలు

దక్షిణభారతీయ బంధుత్వాలు ఇరక్వాయి బంధుత్వాల వర్గానికి చెందుతుందని చాలా కాలం భావించారు. అయితే, ఒక ముఖ్యమైన తేడా వల్ల ద్రావిడ బంధుత్వాలను ఇరక్వాయి బంధుత్వాల వర్గానికి చెందింది కాకుండా ఏడవ ప్రత్యేక వర్గంగా ఈ మధ్యనే గుర్తించారు. ఈ బంధుత్వ వర్గాల గురించి క్లుప్తంగా చర్చించి, ఆపై ద్రావిడ బంధుత్వ పదాలను విశ్లేషిద్దాం.

హవాయియన్ బంధుత్వాలు

హవాయియన్ బంధుత్వాలు

ఈ రకమైన బంధుత్వాలలో అన్ని పదాలూ వర్గీకరణాత్మకమే. అంటే ఏ ఒక్క పదం ఒక ప్రత్యేకమైన బంధుత్వాన్ని గురించి చెప్పదు. తండ్రి సోదరుడిని తండ్రి లాగా, తండ్రి సోదరిని తల్లితో సమానంగా భావించి అవే పేర్లతో పిలుచుకుంటారు. అలాగే, తల్లి సోదర సోదరీమణులను కూడా తండ్రికి, తల్లికి సమానార్థకమైన పదాలతో పిలుస్తారు. వారి పిల్లలను కూడా సోదరులుగానే భావించి అలాగే పిలుస్తారు.

సుడానీస్ బంధుత్వాలు

సుడానీస్ బంధుత్వాలు

సుడానీస్ బంధుత్వాలు హవాయియన్ బంధుత్వ నిర్మాణానికి పూర్తిగా వ్యతిరేకం. ఈ బంధుత్వ పద వర్గంలో ప్రతి బంధుత్వ పదం వర్ణనాత్మకమే. అంటే ప్రతి ప్రత్యేకమైన బంధుత్వ సంబంధాన్ని సూచించడానికి ఒక ప్రత్యేకమైన పదం ఉంది. తండ్రి సోదరుని సూచించడానికి వేరే పదం, తల్లి సోదరుని సూచించడానికి ఒక ప్రత్యేక పదం. మన ఉత్తరభారతంలో సంబంధాలు కూడా వర్ణనాత్మకమే. ఒక మనిషి తన సన్నిహిత బంధువర్గాన్ని సంబోధించడానికి హిందిలో 45 పదాలు దాకా ఉన్నాయి. హిందిలో తండ్రి-తండ్రిని దాదా అని, తల్లి-తండ్రిని నానా అని, తండ్రి-తల్లిని దాది అని, తల్లి-తల్లిని నానీ అని, కొడుగు కొడుకును పోత అని, కూతురు కొడుకును దోతా అని పిలుస్తారు; తల్లి సోదరి మాసి అయితే, తండ్రి సోదరుని భార్యను తాయి అనిగానీ చాచీ అని గాని పిలుస్తారు; అలాగే మేనత్తను భూఅ అని పిలిస్తే, మేనమామ భార్యను మామి అని ఇలా ప్రతి బంధుత్వానికి ఒక్కో ప్రత్యేక పదం వాడడం గమనించదగ్గ విషయం.

ఎస్కిమో బంధుత్వాలు

ఎస్కిమో బంధుత్వాలు

ఎస్కిమో బంధుత్వాలు హవాయియన్ బంధుత్వాల వలె వర్గీకరణాత్మకమే గానీ, సొంత తల్లి, తండ్రి, సోదర సోదరీమణులకు మాత్రం ప్రత్యేకమైన వర్ణనాత్మకమైన పదాలు ఉంటాయి. మనకు బాగా పరిచయమున్న ఇంగ్లీషు భాషలోని సంబంధాల పదాలు ఎస్కిమో బంధుత్వపు వర్గీకరణ కిందికే వస్తాయి.

ఇరక్వాయి బంధుత్వాలు

ఇరక్వాయి బంధుత్వాలు

ఈ మూడు రకాలు కాక, వీటికి మధ్యస్థంగా ఉండే బంధుత్వ పదాల వర్గాలలో అతి ముఖ్యమైనది ఇరక్వాయి బంధుత్వాలు. ఇది మన ద్రావిడ భాషలలోని బంధుత్వ పదాలకు దాదాపు సరిగ్గా సరిపోతుంది. ఇందులో, తండ్రి సోదరుడు తండ్రికి సమానం. తల్లి సోదరి తల్లితో సమానం. అయితే, తండ్రి సోదరి మాత్రం అత్త అవుతుంది. అలాగే తల్లి సోదరుడు మామ అవుతాడు. వారి సంతానంతో వివాహం ఆమోదమే కాక శ్రేయస్కరమన్న భావన ఈ సమాజాల్లో ఉంది. అనాదిగా వస్తున్న ఈ మేనరిక వివాహాల ఆచారాన్ని ఇప్పటికీ ఈ సమాజాల్లో పాటిస్తారు.

క్రో బంధుత్వాలు

క్రో బంధుత్వాలు

క్రో బంధుత్వాలు ఇరక్వాయి బంధుత్వాలు వంటివే కానీ, వారికి తల్లి వైపు మాత్రమే మేనరిక సంబంధాలు ఆమోదయోగ్యం. తండ్రి వైపు సంబంధాలను తండ్రితో సమానంగా భావిస్తారు.

ఒమహా బంధుత్వాలు

ఒమహా బంధుత్వాలు

ఒమహా బంధుత్వాలు ఇరక్వాయి బంధుత్వాలు వంటివే కానీ, వారికి తండ్రి వైపు మాత్రమే మేనరిక సంబంధాలు ఆమోదయోగ్యం. తల్లి వైపు సంబంధాలను తల్లితో సమానంగా భావిస్తారు.

ద్రావిడ బంధుత్వాలు

ఇరక్వాయి బంధుత్వాల వ్యవస్థ, ద్రావిడ బంధుత్వాల వ్యవస్థ స్థూలంగా ఒకే లాగా కనిపించినా, ఒక తరం దాటిన బంధుత్వాల విషయంలో ఈ రెండు వ్యవస్థల మధ్య తేడా ఉంది. ఇరక్వాయి బంధుత్వాలలో తల్లి జ్ఞాతులలో (cousins) ఆడవారు అందరూ తల్లితో సమానం. తండ్రి జ్ఞాతులలో మొగవారందరూ తండ్రితో సమానం. ద్రావిడ బంధుత్వాలలో అమ్మమ్మ సోదరుని కూతురు, తాతయ్య (తండ్రి-తండ్రి) సోదరుని కూతురు మేనత్త వరస, తాతయ్య (తండ్రి-తండ్రి) సోదరి కొడుకు, అమ్మమ్మ సోదరి కొడుకు మేనమామ వరస అవుతారు. అంటే, అమ్మమ్మ సోదరి కొడుకు సంతానం, అమ్మమ్మ సోదరుని కూతురు సంతానం, తాతయ్య (తండ్రి-తండ్రి) సోదరి కొడుకు సంతానం, తాతయ్య (తండ్రి-తండ్రి) సోదరుని కూతురు సంతానం మేనరికానికి వరుస కుదురుతారు. పెళ్ళి ద్వారా బంధుత్వం కలుపుకున్న వారిని కూడా రక్తసంబంధీకులకు ఉపయోగించే అత్త, మామ, అన్నయ్య వంటి పదాలు వాడడం ద్రావిడ బంధుత్వపు ప్రత్యేక లక్షణమే. అంతేకాక, సోదరి తనకంటే వయస్సులో పెద్ద అయితే అక్క అని, చిన్న అయితే చెల్లి/తంగై అని, సోదరుడు వయస్సులో పెద్ద అయితే అణ్ణ/అన్న అని, చిన్న అయితే తమ్మి/తంబి అని వయో భేదాలను బట్టి వేర్వేరు పదాలు వాడడం భారతీయ బంధుత్వాలలో కనిపించే ప్రత్యేక లక్షణమే.