ఇంట్లో ఒక వారంగా మౌనం ఆవరించుకొని ఉంది. ఎవరి ముఖంలోనూ సంతోషం కనబడలేదు. నజీబుకి ఆఖరు సంవత్సరం. పరీక్ష ఫీజు ఎలా కట్టాలి అన్న ప్రశ్న అందరి ముఖంలోనూ. 725 రూపాయలు కట్టాలని నజీబు కాలేజీనుంచి వచ్చి చెప్పిన సాయంత్రమే మనసు క్రుంగిపోయి నట్లయింది.

ఇంత పెద్ద రొక్కాన్ని ఎలా ప్రోగు చేయగలను?

డబ్బు సమకూర్చే ప్రయత్నంలో ఓడిపోయి, ఒక వారంగా రాత్రిళ్ళు నిద్ర పోలేదు. ప్రొద్దున్న లేవగానే బయటికి వెళ్ళి ఎవరెవరినో అప్పు అడిగి, తిరిగి తిరిగి వేసారి ఇంటికి వచ్చి చేరి, ఉసూరుమంటూ కూర్చునే అవకాశం కూడా దొరకలేదు. భార్య పెట్టే నస భరించలేక ఇంట్లోనుంచి బయలు దేరి ఎప్పుడూ వెళ్ళే సందులో నుంచి నడవసాగాను. పోగొట్టుకున్న వాటిని గురించిన ఆలోచనలు ఎప్పటిలాగే. భార్య మాటల్ని విని భరించి, కాస్సేపు కూర్చుని ఉండలేకపోయానే అన్న బాధ ఒకటి. చేపలు కొని తెమ్మని ఒకటే సణుగుడు. బజారులో చేపలు విచ్చలవిడిగా దొరుకుతున్నాయట. ధర కూడా చాలా తక్కువేనట. చేపలు వండి చాలా రోజులయ్యిందట. రూపాయికి ఇరవై ఇస్తున్నారట!

ఎండ అంత తీవ్రంగా లేదు. ఎప్పుడూ తీసుకునే గొడుగును కూడా తీసుకోలేదు. కావాలనే తీసుకోలేదని కాదు. నస భరించలేక మరిచిపోయిన కొన్ని విషయాల్లో గొడుగు కూడా ఒకటి. ఎలాగైనా ఆమె నుంచి తప్పించుకుంటే చాలని బయట పడటం.

సముద్రపు తీరానికి వెళ్ళే సందు కొస తిరగగానే చాలు బాబోయ్ అన్నట్లు సుగంధ పరిమళం వచ్చి ముక్కు పుటాలని తాకింది. నిలబడి ఆఘ్రాణించకుండా అడుగు ముందుకు వెయ్యడానికి మనస్సు అంగీకరించలేదు. ఏ వైపు తిరిగినా విదేశానికి చెందిన పరిమళం వల్ల ఊపిరి పీల్చుకోవడం కూడా కష్టంగా ఉన్నట్లు అనిపించింది. ఈ ఉక్కిరిబిక్కిరి అంతా ఈమధ్యనే వచ్చి చేరింది: ఊళ్ళో పనీ పాటా లేకుండా ఉన్న వాళ్ళంతా సముద్రాన్ని దాటడం ప్రారంభించిన తరువాతనే. భార్యకీ, పిల్లలకీ ఒక ఫారిన్ సబ్బుగానీ, సెంటు బాటిల్ గానీ ఎవరైనా ఇస్తే బాగుండు అన్న వాళ్ళ కోరికకు వెనక డబ్బు ఇచ్చి కొనలేని పేదరికపు ఆలోచనలు వాళ్ళకి లేకపోలేదు.

“పెర్షియా సబ్బుతో స్నానం చేయాలని నా కోరిక.” భార్య అన్నప్పుడల్లా మౌనమే జవాబు. నస మరీ భరించలేక మౌనం చెదిరి వెలువడే మాటలు ఆమెను సమాధాన పరచడానికి చాలేవి కావు.

“కాస్త ఓపిక పట్టు. మన బంధువులెవరైనా ఊళ్ళోకి వస్తే తప్పకుండా ఇస్తారు.”

“మీ మేనల్లుడికి ఒక కాగితం ముక్క రాయండి. ఆరు సబ్బు బిళ్ళలు, మూడు సెంటు బుడ్డీలు తెచ్చి పెట్టమని.”

“ఇంకా?”

“నాకొక హేర్ డై బాటిల్.”

“ఎవరికీ ఏదీ తెచ్చిపెట్టమని ఉత్తరం రాసే అలవాటు నాకు లేదు. కాస్త ఓపిక పట్టు. మేనల్లుడు వచ్చినప్పుడు తెచ్చి ఇస్తాడు.”

నా దగ్గర ఉన్న వస్తువునేదో తాను అడిగి నేను ఇవ్వనట్లు ముఖం తిప్పి వెళ్ళి పోయింది. నేను దేనికీ లొంగే మనిషిని కానని అర్థం అయ్యింది కాబోలు. ఉత్తరం రాయమని వెంటబడి అడగకుండా ఉండడం, నాకు కాస్త ఉపశమనంగానే అనిపించిది. ఏ స్త్రీ అయినా కళ్ళు జిగేలుమనేటట్లు చీర కట్టుకున్నా, ఆమె వంటి నుంచి సెంటు పరిమళం వచ్చినా, పెదాలకు పూసుకున్న లిప్ స్టిక్కు, కళ్ళకి మస్కారా గాని కంట బడినా ఆమె గొంతు గురగురమని శబ్దం చేయక మానదు.

“నాకూ ఒక తోబుట్టువు విదేశాల్లో ఉండి ఉంటే…”

ఆమెకు తోడ పుట్టిన వాడు లేని కొరతను ఒక్కొక్క సారి ఒక్కో విధంగా వినీ వినీ నా చెవులు చిల్లులు పడిపోయాయి. ఇదంతా వినడానికి, విన్న తరువాత మనసులో వ్యాపించే బాధను తట్టుకుని మూగజీవిగా నడుచుకునేటట్లు చేసిన ఆర్ధిక సమస్యలను మరిచిపోవాలనుకున్నా మరిచిపోలేక పోతున్నాను. ఇలా మరిచిపోలేక పోవడం, పేదరికంలో మగ్గుతున్న వారికి ఒక అదనపు శిక్ష కదా అని కూడా కొన్ని సార్లు అనిపిస్తుంది.

సందు మొనలో ఉన్న ఇల్లు బంధువులదే. ఇంటాయన కువైత్ లోనో, బహరిన్ లోనో. ఆ ఇంటికి వెనక వైపు బావి. బావి నీళ్ళు బైటికి వెళ్ళడానికి తూము లేదు. ఇంటి ప్రహరీ గోడలో ఇటుక లేని సందు ద్వారా స్నానం చేసిన నీళ్ళు బైటికి కొండ చిలువలాగా ప్రవహిస్తున్నాయి. ఆ నీళ్ళలో కూడా పరిమళం ఉంది. ఆ నీళ్ళను తొక్కకుండా దాటడానికి వీలులేదు. నీళ్ళను తొక్కకుండా ఎలా దాటడం అని ఆలోచిస్తూ నిలబడి ఉన్నప్పుడు, ప్రహరీ గోడను దాటి భుజాల మీద వచ్చి పడింది, ఫారిన్ సబ్బు రేపర్. ధగ ధగమని మెరిసే కేమే సబ్బు పేపర్. ఇంకా నయం, నీళ్ళల్లో పడలేదు. తీసి చూసినప్పుడు ఆఘ్రాణించాలనే కోరికను అణచుకోలేక పోయాను. భార్యా పిల్లలు ఆశ పడ్డారంటే అందులో అర్థం లేక పోలేదు. కోరికల గురించిన ఆలోచనలు కూడా ఉండడానికి అర్హత లేని వాడినన్న ఆంతర్యంతో, రేపటి భోజనానికి దారి వెదికే స్థితిలో ఉన్న తననే ఈ పరిమళం ఇంతగా ఆకర్షించిందంటే?

అంతరంగపు చీకటి మూలనుంచి కంటికి కనిపించని వేలు ఒకటి శాసించినట్లు ఆ రేపర్ని తీసి చేతి సంచీలో పెట్టుకున్నాను. ఇకపై ఆక్కడ నిలబడకుండా కొండచిలువను తొక్కకుండా, కాలి వేళ్ళను ఆనించి ఎలాగో ఆ సందును దాటేను. సముద్రపు తీరానికి వెళ్ళే దారిలో ఆ రేపర్‌ని తీసి నడుముకు పంచెలో చుట్టుకున్నపుడు, అది ఒక చెయ్యకూడని పనిగా, నీచమైనదిగా ఇప్పుడు అనిపించిది.

భార్య చెప్పింది అబద్దం కాదు. విస్తారంగా చేపలు కంటికి కనబడ్డాయి. అడిగిన వాళ్ళందరి నుంచీ ఒకే జవాబు. “రూపాయికి ఇరవై సాలైచేపలు.”

ఇంత చవకగా దొరుకుతున్నప్పుడైనా చేపలను రుచి చూడాలని జిహ్వ చాపల్యం కలిగింది. రాసులుగా పోసి ఉన్న చేపలను చూసి ధర అడిగాను. ధర చెప్పడానికి ముందు చేపలమ్మే అమ్మి నా ముఖాన్ని తేరిపారి చూసింది. ఆమె ముక్కు పుటాలు పెద్దగా అవడం గమనించాను. ధర చెప్పింది. “రూపాయికి ఒకటి.”

వణికి పోయాను. చవకగా, విస్తారంగా దొరుకుతున్నట్లు అందరూ చెబుతుంటే ఈమె ఇలా దోపిడీ రేటు చెబుతోందేమిటీ?

“ఏటీ ఆలోచన? డబ్బుకి వెనకాడకుండా కొని తీసుకెళ్ళి వేయించి తిను మరి.”

ఆమె ముక్కు పుటాలు పెద్దగా అవడానికి అర్థం ఏమిటని ఆలోచిస్తూ నిలబడి ఉండగా ఆమె పెద్దగా బాంబు ఒకటి పేల్చింది. “పోసియావాల్లెవరూ చేపల ధరను అడగరు.”

నా వడిలో నుంచి సువాసనను వెదజల్లుతున్న రేపర్ నన్ను ఆమె కళ్ళకి పెద్ద మనిషిగా చూపించింది. ఆమె ముందు నేను కుంచించుకు పోయినట్లుగా నిలబడ్డాను. ఆమె చెప్పిన ధర ఇచ్చి కొనే స్థోమత లేని బ్రతుకు నాది. ఎప్పటిలాగే ఈ రోజు కూడా చారు పచ్చడి మెతుకులే. వెనుతిరిగి రావడం తప్ప వేరే దారి లేదు.

నిన్నటి దాకా చూసినా చూడనట్లు వెళ్ళే వాళ్ళంతా కోరికలు అడుగంటి వెనుతిరిగి వస్తున్న నన్ను, వాళ్ళను దాటిన క్షణంలోనే చప్పట్లు చరిచి పిలిచి, కొడుకు పోసియాలో ఉన్నాడా అని కుశల ప్రశ్నలు వేసారు. దాని అంతరార్థం నాకు బోధ పడలేదు. ఏదో ఒక అర్థం కాని భావం నా చుట్టూ ఆవరించుకుని ఉన్నట్లు అనిపించింది. వట్టి చేతులతో, ఊపుకుంటూ మెట్లు ఎక్కుతున్నప్పుడు, భార్య చీర కొంగును నడుములో దోపింది. యుద్ధంలో కత్తిని దూయడానికి సమమైన చర్య అది. ఆమె లోపలి లంగా అంచు కాలి పిక్కల దాకా పైకి లేచింది.

“ఏంటీ? వట్టి చేతులతోనే వస్తున్నారే?” గద్దిస్తున్నట్లుగా, కాలుతో తన్ని తొక్కుతున్నట్లుగా వెలువడింది ప్రశ్న. దూకుడుగా వచ్చిన ఆమె ముఖంలో నుంచి కోపం తొలగడం, వెంటనే ఆమె చిరునవ్వు నవ్వడం – క్షణంలో ఆమెలో చూసిన ఈ అద్భుతమైన మార్పు నాకు ముందు ఆశ్చర్యంగానే అనిపించింది.

“ఇలా ఇవ్వండి.” చెయ్యి సాచింది.

“కొనలేదు. ధర చాలా ఎక్కువ.”

“ఫరవాలేదు. పెర్షియా సబ్బు ఇలా ఇవ్వండి.”

“సబ్బా?”

వడిలో ఉన్న రేపర్ గుర్తుకు వచ్చింది. ఎలా చెప్పాలని అయోమయంగా అనిపించిది. వట్టి రేపర్ని తీసి నప్పుడు ఆమె ముఖంలో రంగులు మారాయి. నిప్పులు కక్కుతునట్లు నా వైపు చూసింది. ఆ చూపుల వేడికి శరీరం మీద బొబ్బలు లేచాయి. స్త్రీ ముఖానికి ఇంత ఆకర్షణని, ఇంతగా వణికించే కోపాన్ని ఇచ్చిన ఆ సృష్టికర్త యొక్క నైపుణ్యాన్ని కొనియాడకుండా ఉండలేకపోయాను.

“ఈ రోజు కూడా వట్టి అన్నం మెతుకులే తినండి.”

దోపుకున్న చీర చెంగును తీసి వేసి వెళ్ళిన ఆ పోకడ ప్రపంచాన్నే ద్వేషిస్తున్నట్లుగా కనబడింది. ఏదైనా బావిలోనో, చెరువులోనో వెళ్ళి దూకుతుందేమో నని అనిపించింది. ఇటువంటి ప్రతి చర్యలను చూసిన తరువాత కూడా సబ్బు రేపర్ను పారేయడానికి మనసు అంగీకరించలేదు. మడతలను సరి చేసి సబ్బు ఆకారంలో ఉండేటట్లు తెచ్చి, అద్దం పగిలిపోయిన, ఏ బొమ్మలూ లేని షోకేసులో భద్రంగా ఉంచాను. సబ్బుకి చుట్టబెట్టిన రేపర్ని అయినా వాసన చూసుకోవచ్చని ఆశ.

చెల్లెలి కొడుకు బహరిన్‌కు వెళ్ళే ముందు చెప్పడానికి వచ్చినపుడు రకరకాలుగా కుర్చీలు, అద్దపు టీపాయ్ అన్నీ అలంకారంగా ఉండేవి, ముందు ఉన్న పెద్ద ఇంటి హాలులో. ఇప్పుడు ఈ చిన్న అద్దె ఇంట్లో పాత నులక మంచమే వచ్చిన వాళ్ళు కూర్చోవడానికి ఆసనం. దాని మీద కూరున్నప్పుడల్లా కోల్పోయిన ఐశ్వర్యాన్ని, అది ఇంట్లో నుంచి వెళ్ళి పోయిన పోకడని, ఇప్పుడు ఉన్న పేదరికంలో ఒక రోజును నెట్టడానికి పడే దుర్భరాన్ని, నజీబును చదివించడానికి పడుతున్న కష్టాలని గురించిన ఆలోచనలు పగలును రాత్రిగా, రాత్రిని పగలుగా మారుస్తున్నాయి.