ఎడారిసీమలో ఇటలీభామ

ఫిడేలియో:
గౌరవంబు, మర్యాదయుం గ్రాలుచుండ
స్త్రీప్రదంబైన పాపటాచీపదంబు
నార్యముస్తఫాసుల్తాను కప్పగించు
క్రమము సాగించుఁడిఁక మీరు గాతలార!
కోరస్:
రమ్ము ముస్తఫా, తాల్పరమ్ము ముస్తఫా
పురుషులందు పరమపురుషుఁడనుచు
తరుణులెల్ల నిన్నె తలఁచి తమక మూన
పరమమాన్యమైన పాపటాచిపదము
తాల్ప రమ్ము ముస్తఫా, రమ్ము ముస్తఫా!
ముస్తఫా:
సంతసంబు నింపె స్వాంతంబునం దెంతొ
నేస్తులార మీదు నిర్ణయంబు
ఈపదంబుఁ దాల్చి యిఁకపైని సులువుగా
వశము చేసికొందు వనజముఖుల
ఫిడేలియో, ఎమీలియో, బెలిండాలు:
అచంచల మీతని విశ్వాసము,
అమోఘం బీతని ఆకాంక్ష!
కోరస్:
పదవికిం దగురీతి నిప్పుడు
కుదురఁగావలె వేషభాషలు
గుండుపాగకు బదులు శిరమున
నుండఁగావలె రంగుటోపియె

కదలుచుండెడి పొదలఁబోలుచు
వదులుగా తనువందు వ్రేలెడు
వసనములపైఁ దొడుగఁగావలె
పసిఁడివన్నియ పొడుగుకోటును

ఎఱుపువన్నియపాపటాచీ
గురుతుతో రహియించు పట్టీ
నురముమీదను నేటవాలుగ
మెఱయునట్లుగఁ గట్టఁగావలె

ఇంపుమీఱఁగ బాహుపురులను
ఉంపఁగావలె మూపులందున
మొలకు గట్టిగఁ జుట్టఁగావలె
చిలుకపచ్చని పట్టుదట్టీ

(పై విధముగా కోరస్ పాడుచుండఁగా సంభ్రమముగా తురుష్కసేవకులు ముస్తఫాకు పాపటాచీ వస్త్రధారణ చేయుదురు. అతఁడు సంతోషంతో తన వేషమును తేఱిపాఱఁ జూచికొనుచు క్రింది విధముగా పల్కును)

ముస్తఫా:
ఆహ! అనుపమాన మద్భుతంబు
పాపటాచివేషవైభవంబు!
ఇట్టి వేషమందు నింపుగొల్పు
నన్నుమెచ్చకున్నకన్నె గలదె?
ఫిడేలియో,ఎమీలియో, బెలిండా:
రక్తిగట్టుచు నుండెను రంజుగాను
మనదునాటక మీకామమత్తునందు!
బెలిండా:
ప్రమదాళి ప్రేమకుం బరమలక్ష్యంబైన
పాపటాచీపదము పరిపూర్ణముగ మీకు
సిద్ధించుటకు ముందుఁ జేయంగవలె మీరు
పాపటాచీనియమపాలనప్రమాణంబు
ముస్తఫా:
సంశయింపఁగ నేల, సర్వంబు గావింతు
తెల్పుడిఁక దానినిం దేటతెల్లంబుగా
కోరస్:
బాపురే! ముస్తఫా పండె నీ భాగ్యంబు
పాపటాచీవగుచు పరిఢవిల్లెదవింక!
ఫిడేలియో:
నేమంబుతో నింక నిశ్శబ్దముగఁ గనుఁడు
పాపటాచీనియమవాగ్దానపర్వంబు
బెలిండా:

(ఎమీలియోతో)

కైమెకాన్! పఠియించు నియమాళి

(ముస్తఫాతో)

అతఁడు చదివినట్టి దక్షరాక్షరముగ
పల్కవలెను మీరు స్పష్టముగను
పల్కినట్టిదెల్ల పాటింతు నని మీరు
ప్రతిన చేయవలయు భక్తితోడ

ముస్తఫా:
ఆలస్యమేటికి? అదియేదొ చదువుఁడు!

(ఎమీలియో క్రింది నియమావళిని చదువును. అతఁడు చదివిన దెల్ల ప్రమాణపూర్వకముగా ముస్తఫా ప్రతివదించును)

కనినఁ గానీ కనకయుందును
వినినఁగానీ వినకయుందును
తినుట త్రాగుట కునుకుదీయుట
యనెడు వృత్తులయందు నుందును

విహితధర్మము లివియె భువిలో
మహితమౌ పాపటాచీపద
నిహితులై స్త్రీజనాకర్షణ
సహితులై మనఁగోరు వారికి

వీనిఁ దప్పక యాచరింపఁగ
పూని చేతును ప్రమాణంబును
మాననీయుఁ డిలాహి సాక్షిగ
నేను సుల్తాన్ ముస్తఫాఖ్యుఁడ!

ముస్తఫా తక్క ఇతరులు, కోరస్:
సాహొ సుల్తాను ముస్తఫా! సాహొ పాపటాచి ముస్తఫా!
బెలిండా:

(ఎమీలియోతో)

పాపటాచీ ముస్తఫాతోడఁ గూర్చుండి
చూపు మిఁక కైమెకాన్ పాపటాచీవిధుల

(ముస్తఫా ప్రక్క కొక ఆసనముపై ఎమీలియో కూర్చొని భోజునపానీయములను తెమ్మని సేవకుల నాజ్ఞాపించును.)

ఎమీలియో:
నవపాపటాచియై నలువారు సుల్తాను
తన బాధ్యతలు దీర్చుకొనఁగాను త్వరగాను
కొనిరండు దండిగా మనసైన భోజ్యంబు,
ఎనలేని మాంద్యంబు నెనయించు మద్యంబు

(నిర్దేశానుసారముగా సేవకులు నానావిధముల భోజనపానీయములను తెచ్చి ఎమీలియోముస్తఫాల ముందుగల సుందరమైన బల్లపై నుంతురు.)

ఎమీలియో:
అతులసులభంబైన బాధ్యతయె యిద్ది!
ముస్తఫా:
అతులరుచ్యంబైన బాధ్యతయె యిద్ది!

(ఇర్వురు యథేచ్ఛగా తినుట కారంభింతురు)

కోరస్:
సుష్ఠుగా తినుటయే నిష్ఠతోఁ ద్రాగుటయె
శిష్టులౌ పాపటాచీజనుల బాధ్యతలు
వినకుండఁ గనకుండ వేఱేదియును మీరు
పొనరించుచుండుఁ డీభూరిబాధ్యతలను

(కోరస్ నిష్క్రమించును)

బెలిండా:
నియమపాలననిష్ఠ నిప్పుడు
కొలువఁగావలె కొంచె మిట్టుల

(ఫిడేలియాతో)

ప్రియతమా ఫిడేలియో!

ఫిడేలియో:
ప్రేమదేవతా బెలిండా!

(పైవిధముగా సంబోధించుకొనుచు వారాలింగనము జేసికొనుచుండ ముస్తఫా వారి నీర్ష్యతో జూచి యిట్లనును)

ముస్తఫా:
ఘోరం ఘోరం. ఇదేమి నాయెదుట జరుగుచున్నది?
ఎమీలియో:

(ముస్తఫాతో)

ఘోరం ఘోరం. నీచిత్త మస్థిరమగుచున్నది.
పాపటాచినియమభంగ మగుచు నున్నది.
ఇదిగొ నన్నుఁ జూచి అనుకరించు!

ఫిడేలియో:

(బెలిండాతో)

నా ప్రణయనిధానమా బెలిండా

(ముస్తఫా మఱల వారివైపు జూచును. అతని దృష్టిని దప్పించుటకు ఎమీలియో క్రిందివిధముగాఁ బల్కుచు మఱింతగాఁ దినుచుండ, ముస్తఫా అతని ననుకరించును.)

ఎమీలియో:
భక్షించుచునె యుండు పాపటాచీ!
బెలిండా:
నాప్రణయధనమా ఫిడేలియో!

(ఫిడేలియోను మునుపటికంటె గాఢముగ కౌఁగిలించుకొనును)

ఎమీలియో:
భక్షించుచునె యుండు పాపటాచీ!

(అనుచు ఎమీలియో ఇంకను అధికముగాఁ దినుచుండ, ముస్తఫా అతని ననుకరించును. ఇంతలో సమీరాసలీమాలు ఇటాలియన్ ద్రాక్షసారాయి సీసాలను గొనివచ్చి ముస్తఫా ముందున్న బల్లపై నుంతురు. వారిని చూచి ముస్తఫా)

ముస్తఫా:
వారెందు కిందున్నారు?
ఎమీలియో:
నియమభంగమగుచునుండె మఱల!
చూచియును జూడకుండవలె నీవు.
ఎదుట నేమి యైనఁ నేమి, తినుట మానవలదు నీవు.

(అనుచు మునుపటికంటె అధికంగా మెక్కుచు చూపించును)

ముస్తఫా:
ఆహ! తెలిసిందిలే కిటుకు! ఆచరింపఁగలను అంతకంటె బాగుగా!
బెలిండా, ఫిడేలియోలు:
ఎంత యథాజాతుం డీతండు!

(వారట్లు తినుచు, త్రాగుచునే యుండఁగా సముద్రపురేవులో ఇంతకు ముందు కోరస్ పాడిన ఇటలీయులతో కూడిన ఓడ యొకటి కన్పించును)

కోరస్:
తరగల యుద్ధృతి తగ్గుచునుండెను
సరియగు దిశలో కరువలి వీచెను
త్వరపడు డిదియే సరియగు కాలము
తరలుచు నిటలీధరకుం జేరఁగ
బెలిండా:

(ఫిడేలియాతో)

రమ్ము ప్రియా! రారమ్ము ప్రియా! ప్రే
మమ్మున సహయానమ్మొనరింతము

ఫిడేలియో:
జక్కవలంబలె జంటను వీడక
మక్కువతో నిఁక మనుచుం బోదము

(బెలిండాఫిడేలియోలు చెట్టాపట్టాలు పట్టుకొని పరస్పరానురాగమును ప్రకటించుకొనుచుఁ బోవ నుద్యమింపఁగా, సంభ్రమాసూయలతో ఎమీలియో వారిని జూచి వారు పాఱిపోవుచున్నట్లుగా ముస్తఫాను హెచ్చరించును. కాని అతఁడదివఱకే తిండిలో త్రాగుటలో పూర్తిగా నిమగ్నుఁడై మతిదప్పియుండి ఎమీలియో హెచ్చరిక పట్టించుకొనకుండును.)

ఎమీలియో:

(తనలో)

ఎంతటిఘోరం బెంతటిఘోరము!
అంతము సేసి మదాశాలతికను
సంతసమున నాకాంతను గైగొని
యింతయు జడియక యీతం డేగును

(ప్రకాశముగా ముస్తఫాతో)

అంతయు మోసం బంతయు మోసము
ఇంతయు వెఱవక యింతి బెలిండను
గైకొని పాఱుట కదిగొ! ఫిడేలియొ
మేకొనుచుండెను మీముందరనే

ముస్తఫా:
కన నేమియు, అన నేమియు నేను
ఎమీలియో:
ఓరి మూర్ఖుఁడా!
ముస్తఫా:
విన నేమియు, అన నేమియు నేను
ఎమీలియో:
అనకేమియుఁ, గనకేమియు
వినకేమియు, వెనుకాడక
తనివారఁగఁ దినుచుండుము

(ముస్తఫా మఱింత తీవ్రముగాఁ దినుచుండును. ఎమీలియో తనలో క్రిందివిధముగా నాలోచించి, ఫిడేలియోబెలిండాలను చేరఁబోవును)

ఎమీలియో:
ప్రణయపుగతి భగవంతుఁడెఱుంగును
ప్రాణము దక్కదు పడియుండిన నిట
వారినిఁ గూడుచుఁ బాఱుటె ఉచితము
ఫిడేలియో, బెలిండాలు:
పరుగునఁ బోవలె పడవను జేరఁగ
త్వరగను మాతో నరుగు మెమీలియొ!
తరుణము మించిన మరణమె మనలం
దరుముచు వచ్చును తస్మాజ్జాగ్రత!

(ముగ్గురు వడిగా నిష్క్రమింతురు)

ముస్తఫా:
కైమెకాన్! కైమెకాన్!

(పెద్దగా పిలుచును)

సమీరా సలీమాలు:
లేడు లేడాతఁడిచ్చట!
ముస్తఫా:
నాప్రణయధనమా బెలిండా! బెలిండా!
సమీరా సలీమాలు:
లేదు లేదామె యిచ్చట!

(తమలో)

అన్యయోషితావ్యామోహ మపనయించు
పాఠమునె నేర్పె నితని కాపడఁతి నేఁడు

ముస్తఫా:
ఓరి సేవక! ఫిడేలియో!
సమీరా సలీమాలు:
లేడు లేడాతఁడిచ్చట!
ముస్తఫా:
ఎచటి కేగిరి చవటలెల్లరు?
సమీరా సలీమాలు:
తీరముం జేరిరి పాఱిపోవఁగ!

(ఆమాట వినగానే జాగృతుడై ముస్తఫా క్రిందివిధముగా నఱచును)

ముస్తఫా:
దొంగలు! ద్రోహులు! పట్టితెండు వారిని!
భటులెక్కడ? ద్వారరక్షకు లెక్కడ!
సమీరా సలీమాలు:
అందఱును త్రాగి పడియుండిరి
ముస్తఫా:
యా అల్లా! యా ఇల్హీ! ఖరాబీ! కుల్ ఉల్ఖరాబీ!
జ్ఞానోదయమగుచున్నది నాకిపుడు!
సమీరా:
ఎంతగ నీవు నిర్దయత నెగ్గులు వల్కినఁగాని, నన్ను నీ
వెంత పరాభవించి త్యజియింపఁగ నెంచినఁగాని, ఆర్య! నా
స్వాంతమునందు నర్మిలియె పాయక యుండెను, నిప్పుడైన నా
వంతల విస్మరించి సుఖవంతులమై చరియింత మేకమై
ముస్తఫా:
కామాంధుఁడనై నీదగు
ప్రేమంబును విస్మరించి వేఱగు స్త్రీలం
గామించి భంగపడితిని
ఈ మోఱకునిన్ క్షమింపు మీవు సమీరా!

సమసెను పరకాంతాసం
గమకౌతుక మంతరమున, గాఢప్రియతా
ధ్వములోఁ జేతము సుఖయా
నము నిఁక నిర్వుర మొకటయి నమ్మికతోడన్

(నేపథ్యమునుండి ఈక్రింది కోరస్ పద్యము వినిపించును)

తమసతులను గణియింపక
తమకంబున నన్యసతుల తగులంబులకై
శ్రమపడువారికి నీకథ
యమరును గనువిప్పు సేయు నౌషధమగుచున్

ఎడారిసీమలో ఇటలీభామ రూపకము సమాప్తము