సేవకె శ్రమకే స్త్రీలిట నున్నది
దైవనియోగం బీవిధ మున్నది
ఇది గురుతింపక యేదో వైభవ
పదముం గోరిన భంగము దప్పదు

చీఁదఱలాడుచు చేదువిసంబటు
నాదిల్దారే నన్ను త్యజించెను
చెంతను జేరడు, చేర్పడు కౌఁగిట,
చింతింపడు నాసేమం బింతయు

(దిల్దార్=ప్రియుఁడు, Darling)

ఓరిమి దాల్చుట ఉత్తమకార్యము
మారదు నీపతి మతి సులభంబుగ

ఆతపకృశమగు నాపగ కైవడి
ఆతని ప్రేమం బకటా! నాయెడ
నానాటికి క్షీణంబగుచున్నది
ఏనాటికి సుమియించెడి విరిలో
తావింబలె నాతనిలో వలపుల
తావులు పునరుదితము లగునో…

కోరిన నెనరున, కొసరుచు వేఁడిన
మారునొ యేమో మాలికు చిత్తము

(మాలిక్=పాలకుఁడు,యజమాని)

గప్‌చుప్ గప్‌చుప్ కనుఁడదె ముస్తఫ
ఠప్‌ఠప్ ఠప్‌ఠప్ ఠప్పున వచ్చును
శాంతిని బాపఁగ సాధ్వి సమీరకు
ధ్వాంతమువలె నాతఁడు వచ్చును

ప్రతిదిన మదియే ప్రమదామణితో
కాలము బుచ్చుట కష్టప్రదము
అనుదిన మొక్కొక అబలామణితో
కౌఁగిట గడపుట కడు సౌఖ్యదము

కలకాలం బదె కాంతల యందున
మనసును నిల్పుట మంచిది గాదు
తొడుగం దొడుగం దొడుగులు మాయుట
తెలియని విషయం బిలలోఁ గాదు

చిత్రం బతిచిత్రం బీతని తర్కము!

(సమీరాతో ఏకాంతముగాఁ బల్కును)

అదరక బెదరక విదితము సేయుము
మదినిం గలఁచెడు నదవద భర్తకు

(ముస్తఫాతోఁ బల్కును)

మున్నుగ నున్నటు నన్ను గ్రహింపరు
నన్నుం జూడరు, నాతోఁ బల్కరు
కన్నీరొలుకఁగ విన్నప మొనరుతు
మున్నటి విధముగ నన్నలరింపుఁడు

సున్నితమగు నా శ్రోత్రపుటంబుల
భిన్నము సేయును ప్రియ! నీ పల్కులు
మన్ననమీరఁగ మఱియొక మగనికి
నిన్నర్పించిన నన్నియుఁ గుదురును
నిన్నర్పించిన నన్నియుఁ గుదురును

ఎంతటి హేయం బీతని చింతన
ఇంతులు బొమ్మలె యీతని మనమున

చంచలవలె చేలాంచలముంబలె
చంచలమగు నా స్వాంతము గోరును
నవనవ్యంబగు నారీగణముల
కవుఁగిళులందున నవసౌఖ్యంబును

చంచలవలె చేలాంచలముంబలె
చంచలుఁ డీతఁడు; వాంఛించు సదా
నవనవ్యంబగు నారీగణముల
కవుఁగిళులం బ్రతినవసౌఖ్యంబును

(దర్పముతోఁ బల్కును)

గలగలవాగుచు నిలువకుఁ డిచ్చట
తొలఁగుడు మీరీ స్థలమున నుండక;

(ఖాదిముతో)

నిలువుము నాతోఁ బలుకఁగ ఖాదిము!

వ్రాలు సుమమందు భ్రమరంబు వ్రాలనట్లు
చేర దిపుడు నామనము సమీరయందు
ఆమెనుం ద్యజించుట నింద్యమగును గాని
ఆమె భరణంబు దుర్భరం బంతకంటె

ఆమె నూరక త్యజియించినందువలనఁ
గలుగు నింద నోర్వఁగలేను గాన నేను
బానసీఁడును నిటలీయుఁడైనయట్టి
ఫిడెలియో కామె నర్పింతు పెండ్లికొఱకు

(తనలో)

ఎంత ఘోరంబొ యీతని చింతనంబు
అర్పణము చేసి బానిస కాత్మసతిని
నవ్యతారుణ్యవతులైన నళినముఖుల
కౌఁగిలింతల సౌఖ్యంబుఁ గాంచ నెంచు!

(ప్రకాశముగా)

వాఁడు తౌరుష్కసంతతివాఁడు గాడు
అతని కిచ్చెదవెట్లు నీసతిని స్వామి?

ఐన నేమయ్యె? మాఱుమాటాడకుండ
తాల్మియుం బేర్మియుంబూని ధవుని కెపుడు
సంతసము గూర్చు తౌరుష్కకాంత గల్గ
నందమొందని యిటలీయు డెందుఁ గలఁడు?

కాని యిస్లాము ధర్మవిధానమునకు
బాధకంబగునట్టి సంబంధ మేల?

ముస్తఫాప్రోక్తమౌ ధర్మ మొకటి దక్క
వేఱుధర్మంబు పుట్ట దీవిశ్వమందు
కావునం దామసింపక నీవు పొమ్ము,
బానిసీని ఫిడేలియోన్ ద్వరగఁ దెమ్ము.
ఇంకను…
అంతిపురమునిండ అతివలుండిరి గాని
వారిపొందు మనసు గోర దిపుడు
ఇంపుగొల్పుచుందు రిటలీందుముఖులందు
రట్టిదాని నొకతెఁ బట్టి తెమ్ము.

స్వామి! దూరముండె నిటలీసీమ మనకు,
ప్రళయమందునఁ బోలె తుఫాను చాల
సాంద్రమై రేఁగుచుండెను సంద్రమందు
ఎట్లు గొనివత్తు నేనట్టి యింతినిపుడు?

(నిష్కర్షగా ననును)

వ్యవధినిత్తును వారంబువఱకు నీకు
అంతలోపల నాయింతి యంతిపురికి
మండనంబయి ననుఁ దన్పుచుండవలెను
లేకయుండిన సిలువయే నీకు ప్రాప్తి!

(తనలో)

భళిర! నాభాగ్య మిప్పుడే పండుచుండె!

సుందరి నాచెలి సందిట నిటలీ
యందున సౌఖ్యము నందక నేనిట
బందీనై చిఱుబంటుగఁ గొనఁబడి
వందురుచుంటిని ప్రతినిమిషంబును

అంతం బెఱుఁగని అంబుధి కావల
సంతతచింతాసంక్రాంతుఁడనై
కాంతాస్మరణాకాంక్షయె మదికిం
గొంత ప్రశాంతిని గూర్పఁగ నుంటిని

తఱుగని ప్రేమను నిరతము దలఁచుచు
మఱవకయుండును మత్ప్రియ నన్నను
స్థిరవిశ్వాసమె చింతను కొంతగఁ
గరఁగించుచు నను గాచుచు నున్నది

ఎప్పుడు వాయునొ ఈ నిర్బంధము
ఎప్పుడు నాహృదయేశ్వరి నవ్వులఁ
జిప్పిలు తేనియ చినుకులఁ దోఁగుచు
ముప్పిరిగొను ముదముం గందునొ?

బానిసీఁడ! నీకు పరిణయయోగంబు
కల్గనుండె నాదుకరుణచేత
అర్పణంబు సేతు నతివనొక్కతె నీకు
పెండ్లికొఱకు నిపుడె ప్రియము మీర

ఇంత యాకస్మికంబుగ నిట్టి కరుణ
ఏల గల్గెనొ నాపైని మాలికునకు?
కాని కల్యాణ మేరీతిఁ గలుగు నాకు
ఎన్నడేనియుఁ జూడని కన్నెతోడ?

చూడని, ప్రేమింపని, మా
టాడని, భావం బెఱుఁగని యంగన నెటులం
గూడం జాలుదు పెండిలి
వేడుకయం దిది విచిత్రవిధమై తోఁచున్

కన్నెఁ జూడకున్నఁ గల్యాణమున కేమి?
వచ్చునామెతోడ బహుళధనము
అంతధనము రాఁగ నామె యెట్లున్నను
పెండ్లియాడవచ్చు ప్రియము మీర

ధనము నిత్తురేని దయ్యంబువలె నున్న
వనితతోడ పెండ్లి వలదు నాకు

సందియంబు లేదు సుందరీరత్నమే,
ఆమెసాటి గారు అతివ లెవరు

అందమున్న నేమి, ఆస్తి యుండిన నేమి,
మంచిగుణము లేని మగువ వలదు.

ఉన్నవవన్నియు న్మఱియు నున్నవి యింకను గొన్ని,

ఎవ్వియో?
ఉన్నవె లేడికన్నులును, ఉన్నతసుస్తనయుగ్మశోభయున్,
సన్ననికౌను, చందనపుసౌరభమూనినమేను, చంద్రికా
సన్నిభమైన హాసము, కిసాలసమారుణకోమలోష్ఠముల్?

అన్నియున్నవంచు విన్నవించితి మున్నె,
పాడినదియె మఱలఁ బాడనేల?
ఆలతాంగి నాకు నర్ధాంగియై యుండె
అందువలనఁ దెలియు నన్ని నాకు!

(సందేహించుచు, తనలో)

ఎంత నీతిదూరుఁ డీతండు దలపోయు
స్వీయపత్ని నొసఁగ సేవకునకు
వినకయున్న నితని వెఱ్ఱినిర్దేశంబు
హానికలుగు నాదు ప్రాణములకె

పాట

ప్రియురాల! యేరీతి విందు నీతనిమాట
వినకున్న ప్రాణాలె వెడలించు నీతండు

పట్టువడి యిచట నీ పడవదొంగలకు
బంటునై దీనతం బడియుండి నేను
నిరతంబు నిన్నె ధ్యానించు చెదలోన
ప్రాణంబు లెట్లొకాపాడుకొనుచుంటి

నీతిమాలిన యితని నిర్దేశ మిపుడు
కారంబు జల్లినటు గాయంబునందు
నాల్గింత లొనరించి నావిరహబాధ
ప్రాణంబుకే ముప్పు వాటించుచుండె

ప్రియురాల! యేరీతి విందు నీతనిమాట
వినకున్న ప్రాణాలె వెడలించు నీతండు

(విసుగుతో ననును)

ఱాతివొ, కొయ్యవో యకట! రమ్యతరాంగిని, రాచకన్నియన్,
చేతము పల్లవింపఁగను జేయు వయారిని నుద్వహార్థమై
ప్రీతిగ స్వీకరింపుమని వేఁడఁగ, మీనము మేష మెంచుచుం
జేతువెదో వితర్కమును, చెప్పవు నీమది సత్వరంబుగన్.

(నిష్కర్షగాఁ జెప్పును)

విలువలేని తర్కంబుతో ఫలము లేదు
నాదు వాక్యంబులే శాసనంబు లిచట
కాన వేషాలు మాని నిష్కర్షగాను
స్వీకరింప సమీరాను సిద్ధమగుము

విలువైన బంగారు, వెలలేని వజ్రాలు
గల పెట్టెలివి మీరు బలముగా బట్టుఁడీ
కలసికట్టుగఁ బట్టి మెలమెల్ల నిసుకలో
నిలువంగఁ బెట్టుఁడీ నిలువంగఁ బెట్టుఁడీ!

బెదరుచుండిరి స్త్రీలు, మృదువుగా వారలం
బొదవుచుం గరములం భూమికిం దించుఁడీ!
మది మెచ్చి ముస్తఫా మనకుఁ గానుకలిచ్చు
పదిలముగ నతనికిం బంపుదము వీరినిన్

వారె వా! వారెవా! వచ్చిరీ పడవలో
తారుణ్యవతులైన తరళాక్షు లెందఱో
వారలందఱియందు హారంబులో నున్న
పేరైన మణివోలె నీ రమణి రాజిల్లు

అంతిపురిలోన నీ యతివనే కన్నచో
సంతసంబున వేయు గంతులే ముస్తఫా!

(దీనముగా పాడును)

తోయధియాత్రకుఁ బోయి నివర్తిల్లని
నాయెద దోఁచిన నాథుని వెదకఁగఁ
బోవుచుఁ జిక్కితి నీ విషవలయంబున
ఏవిధమున దరియించెద నీయాపద
ఏవిధమున నా హృదయేశునిఁ గాంచెద
దైవంబేటికి దయతో ననుఁ బ్రోవడు?
నాప్రేమనిధానమ! నాదు ఫిడేలియొ!
నీప్రేమకె గద!నేనిది భరియింతును!
నీప్రేమకె గద!నేనిది భరియింతును!
నాప్రేమనిధానమ! నాదు ఫిడేలియొ!
నాప్రేమనిధానమ! నాదు ఫిడేలియొ!

చక్కనగు నీకాంత సౌందర్యముం గాంచ
నిక్కముగ ముస్తఫా నేత్రాలువికసించు

(ధైర్యముతో పాడును)

చాలును, చాలును సంతాపంబులు
చాలిఁక, చాలిఁక సందేహంబులు
నాయందమె, నా నయగారంబే
ఈ యాపద తరియించెడు మార్గము

మరుతూపులవలె మదిలో దూఱెడు
సరసీజాక్షుల సరసపుఁ జూపులు,
దరహాసంబులు, తనుమంజిమ లే
పురుషుని మనముం గరఁగింపవు?

మసివలె నల్లని మనుజుండైనను
శశివలె తెల్లని సరసుండైనను
శశివదనల కనుసన్నల నాడెడి
పసికూనలె యై పరగుట సత్యము!

వీరుండైనను, భీరుండైనను,
చోరుండైనను, సుగుణుండైనను
వేరెవఁడైనను కోరున దొక్కటె
నారీసంగమ నవసౌఖ్యంబునె

తరణిం దోఁచిన తస్కరులైనను (తరణి=ఓడ)
పురుషులె వీరని మఱవఁగరాదు;
తరుణీవీక్షణతాపమె వీరిని
కరఁగించును హిమకణికలతీరున.

(దొంగలతో)

రక్షించండి! దయ ఉంచండి! కనికరించండి!

నోరు మూసుకో! ఊరి శునకమా!

ఎమీలియో!

(ఇంకను సంక్షోభంతో)

రక్షించండి! దయ ఉంచండి! కనికరించండి!

ఎమీలియో! నేనే! ఇటు చూడు!

ముసలీ! ఈ మోహిని యెవరు?

(సందేహిస్తూ)

ఏమని చెప్పుదు?

(సర్దుకొంటూ)

మేనమామ ఈయన!

(తడముకొంటూ)

నిజమే! ఈమె మేనమామ! అందుచే ఇద్దరం కలసి ఉండాలి.

మీ ఊరూ?

(భయపడుతూ)

పీ…సా.. ఇ..ట..లీ!

ఓహో… ఆహా… ఈహీ… ఇట్టలీ!

(ఇంకా భయపడుతూ)

ఔ…ను…

(ధైర్యంతో)

ఔను ఇటలీ! ఇంపైన ఇటలీ! సొంపైన ఇటలీ!

(ఉత్సాహముతో బిగ్గరగా)

వహ్వా ఇటలీ! వయ్యారి ఇటలీ!

అంత విచిత్ర మేముంది?

ఆహ! ఎంత చక్కని, ఓహొ! ఎంత చక్కని
ఆహ! ఎంత చక్కని చుక్క! ఓహొ! ఎంత చక్కని చుక్క!

సుస్తనీతతి కీర్ష్య గొల్పెడు
నిస్తులాకృతి గల్గు నీయమ
ముస్తఫా శుద్ధాంతకీర్తిని
విస్తరించును విశ్వమందున

అంతిపురమున కతులశోభను
సంతరింపఁగఁజాలు నీమెను
అప్పగించిన అతని కిమ్ముగ
మెప్పు గల్గును, మేలు గల్గును

వెతలఁబెట్టక వీరి నిర్వుర
అతిథులంబలె నాదరింపుఁడు
అప్పగింతును ఱేపు వీరిని
గొప్పకాన్కగ ముస్తఫాకును

పనులు సేయఁగ బానిసలుగాఁ
గొనుచు వీరినిఁ జనుఁడు మీరలు

అంతా అరిష్టం, సర్వనాశనం బెలిండా!

ఎందుకో?

శుద్ధాంతం…వినలేదా శుద్ధాంతం… శుద్ధాంతం?

వింటే?

సిద్ధమైతివె ముస్తఫా ముద్దు దీర్ప?

జరిగిపోయినదేదియు తిరిగి రాదు
ఒరుగదేమియుతర్కింప తిరిగి దాని

ఔనులే! అది మచ్చ గాదందు నేను
ఎఱుఁగనిది గాదు నీశీల మెంత ఘనమొ!
మున్ను నీవొక్క వయసునందున్నవాని
ప్రియునిగాఁగొంటివని నేను విననె వింటి!

అది నిజమె కాని సాగరయాత్రకేగి
అతఁడు రాడయ్యె బహుకాలమైనఁగాని

(ఎత్తిపొడుచుచూ)

అతని వెదకంగ నీసాధ్వి యాత్ర చేసి
అంకితంబయ్యె ముస్తఫా అంతిపురికి!

మఱి నీవో

వచ్చితిని నీకుఁ దోడుగ పడవయందు
కాని నీయందు ప్రేమంబు క్రమముగాను
పెంచుకొనుచుంటి, నిప్పుడీ పిడుగువంటి
వార్త వినఁగానె నాయెద పగులుచుండె,

అయ్యయో యెంతటి ప్రమాదమావహిల్లె!
కట్టుకొను మెద కొకపట్టి గట్టిగాను
ఫట్టుమంచెద ముక్కలై పడకయుండ;
ఇట్టి భీరుని వరియింప నెపుడునేను!

భీరువునని నన్నూరక దూఱకు
నారీజనములు నచ్చెడు పోఁడిమి
కూరిమి యోరిమి గూడినవాఁడను

ఈమోఱకు వరియించెడి వారల
నేమనవలె వారెంత యభాగ్యలొ

అవమానింపకు మవలేపముతో
అవనిం గల్గిన యతివల యందున
ఎవతో యొక్కతె యిష్టంబుగ నను
వివహంబాడఁగఁ దివురక పోవదు

(చులకన చేయుచు)

ఆవధు వెవరో అయ్యో! ఆమెను
బ్రోవును గావుత దైవమె దయతో

(విచారముతో)

అది యేమైనను హృదయేశునికై
వెదకుచు నిచ్చట వీరికిఁ జిక్కితి
కనలేక విమోచనమార్గంబును
వనరుచునుంటిని పరదేశంబున

నీతియు రీతియుఁ బ్రీతియు నెఱుఁగక
నాతుల శుద్ధాంతంబుల బొమ్మల
రీతిగ నుంచెడు స్త్రీసుఖలోలుర
చేతులఁ బడి కడు చింతిలుచుంటిని

నీకంటెను నాస్థితి కడు హీనము
వేకువనుండియు రాతిరి దాఁకను
నీరాహారంబుల నీయక యే
భారంబుల భుజముల నెత్తించుచు

ఏరీతిగ నను బాధింతురొ, వీ
రేరీతిగ నను హింసింతురొ?
ఇది యంతయు నూహింపఁగ నా
యెద వ్రక్కలె యగుచున్నది

వలలోఁ జిక్కిన జలచరములవలె
వెలువడు వెరవుం దెలియక యుంటిమి

కలహించుచు నిటు లలమట నొందక
తెలివిగ నొకటై మెలఁగుట మంచిది

ఇరువుర మొకటై ఇఁక నీ యాపద
తరియింపం దగు దారిని గందము
ప్రియమగు మామ యెమీలియొ!

ప్రియమగు కోడల బెలిండా!

(వదులుగా కౌఁగిలించుకొనుచు పాడుదురు)

ఈముస్తఫా కుతంత్రము
లేమియు సాగంగనీక యిఁక నేర్పున నీ
మామయు కోడలు నొకటై
స్థేమముతోడం దరింత్రు సేగుల నెల్లన్

కలదు నీకొకవార్త, కల్యాణకరమైన వార్త
వెలలేని వజ్రాలు, వెండిబంగారములతోడ
జలధిలో నిటలీకిఁ జనుచున్న నావనుం బట్టి
బలవంతముగ చోరవర్గంబు గొనివచ్చె నిటకు
విలువైన సరకెల్ల వేగనిట దించి యానావ
తొలఁగిపోవగనుండె తొలిమార్గమున నిటలీకి
తలఁతు నేనందులోఁదరలింప నిటలీకి నిన్ను
తలపడుము వెంటనే దానిలోఁ బయనింప నీవు

ఎంతటి సువార్త సుల్తాన్!
సంతసమునఁ బూర్ణిమానిశార్ణవమటు నా
స్వాంతం బుప్పొంగెను, నా
యింతినిఁ గనుభాగ్యమొదవె నిటలీయందున్

వానజల్లు లెడారిలోఁ బడినయట్లు
నాయెడం గురిసెను మీఘృణారసంబు
స్వేచ్ఛగా నన్ను నిటలీకిఁ జేరుకొనఁగ
అనుమతించిన మీకిదె యంజలింతు.

గాలిలో మేడలనిపుడె కట్టఁబోకు
నా సమీరను నీతోడఁ దీసికొనుచు
నేగవలె, నిందుకొడఁబడవేని నీవు
ఖైదివై యిట కాలంబు గడపవలెను

ఆహా! అదియే నేను గోరునది!

ఆమెతోఁగూడి స్వేచ్ఛగా నధివసింప
ద్రవ్యమిత్తును నీకు పర్యాప్తముగను

ఆమె నట్లు పెండ్లాడుదునేమొ నేను!

భళిర! ఉత్తమోత్తమము నీ భావసరణి!

నీవధిరోహింపనిదే
నావను దోలఁగవలదని నాయానగ నా
నావనడుపరికిఁ దెల్పఁగ
నీవేగుము, నిశ్చితంబు నీపయన మిఁకన్

(తనలో)

అకట! సమీరనుం గొనక యానమొనర్పఁగరాదటంచు నీ
వికృతవివేకి నన్నిటనె భృత్యునిగాఁ బడియుండఁ గోరు, లే
దిఁక మఱుదారి యేదియును, ఏగెద నామెను గొంచు స్వేచ్ఛమై
సుకముగ నుండఁగా భువనసుందరమైన వెనీసునందునన్.

(ప్రకాశముగా)

స్వామి! మీయభీష్టంబును చక్కగాను
వారి కెఱిఁగించి త్వరగానె వత్తు నేను

ఎంతటి సాధ్వీమణివో?
ఇంతగ నవిధేయుఁడైన యీతని నింకన్
ఎంతువు పతిగా, వెదకఁగ
నెంతువు దయ నతని క్రూరహృదయమునందున్

(సలీమాతో)

అది దోసంబనియే యెఱుఁ
గుదు నైనం దఱుగకుండె కూర్మి యతనిపైన్

(సమీపించి, ముస్తఫాతో దీనంగా)

ఇది నిజమేనా? తలఁతురు
వదలించుకొనంగ నన్ను వాలాయముగన్?

దాఁపరిక మేమియును లేదు తలిరుబోఁడి!
ఓడలో ఫిడేలియొతోడ నేఁడె నిన్ను
నిశ్చయించితిఁ బంప వెనీసునకును
సిద్ధపడుము నీవిఁక జాగు సేయకుండ.

ఎంత క్రూరుం డెంత కృతఘ్నుండు!

(సరభసంగా ప్రవేశించి)

జయము జయము జాయీమన్!

సఫలమైనట్లు దోఁచు నీ శ్రమము కొంత!

(అతిసంతోషంతో)

కొంతయె కాదంతయు, న
త్యంతం బనవలె, లభించె నందంబున స్త్రీ
సంతతి కవతంసంబయి
కాంతిలు నిటలీ ప్రభూత కాంతామణియే!

(ఖాదిముతో)

ఎంతో యోగ్యుఁడ వీవని
యింతటితో రూఢి యయ్యె, నింక మదీయా
త్యంతశ్రీయుతమగు శు
ద్ధాంతమునకుఁ జేర్చుమామె నట నేనుందున్.

(సమీరాతో)

మీనముమేషము లెంచక యానంబునకుం గదలుము
రేవున నాయత్తంబయి నావ నిరీక్షించును నీకై

(సలీమాతో)

నిను ప్రియమగు సేవికగా గణియించు సమీరా
కావున నామెకుఁ దోడుగ నీవును బొమ్ము సలీమా

(పై వాక్యములను నిష్కర్షగా నుడివి ఖాదిముతోనిష్క్రమించును)

పాట

అనురాగముతో నర్పించితి సర్వంబును
నను నీవీవిధమున నెడజేయుదు వెందుకు

కసరిన గదరిన రుసరుసలాడినఁ గానీ
ఇసుమంతయు నీయెడ రోసం బూనక
ప్రతినిమిషము నీభద్రంబునె నే నెంచితి
సతతము నిన్నే స్వాంతంబున భావించితి ॥అనురాగముతో…॥

పావనమైన వివాహశుభాహమునందున
నీవు వచించిన నిర్మలనియమార్థంబులు
నీరై నిండెను నీహృదయంబున నిప్పుడు
తోరపు పరకాంతారతి నిరతాధ్యానమె ॥అనురాగముతో…॥

ఎన్నో చేసితి విట్టి యకార్యము లైనను
నిన్నే నమ్ముచు నీకడ నోర్చుచు నుంటిని
అన్నియుఁ జాలక నన్నిపు డీయఁగఁ జూతువు
నిన్నటిదాఁకను నీ సేవకుఁడగు వానికి ॥అనురాగముతో…॥

ఇంతలు చేసిన నింకను నామది యెట్టిదొ
చింతించును నీచెంతనె సుఖముం గనుఁగొన
న్యాయము చేయును నాకల్లా యెటులో యను
ధ్యేయం బొకటే ఆయువు నింకను నిల్పును ॥అనురాగముతో…॥

(ప్రవేశించి)

రేవులో నిటలీకేగు నావ యొకటి
సిద్ధమయి మనకై నిరీక్షించుచుండె
చేరఁ బోవలె మలికా సమీర! మనము
ఆలసించిన ముస్తఫా ఆగ్రహించు

కాని నావ నెక్కక మున్ను గాన నెంతు
మాలికును కడసారిగా మమత దీర

ఏమి యందును, పిండఁగా నెంచుచుండె
ఱాతిలో నీమె పీయూషరసపుధార!

ఆమె భావ మాక్షేపణీయంబు గాదు
శాశ్వతంబుగ దేశంబు సంత్యజించి
పోవుటకుముందు దరిసించి ముస్తఫాను
అతని సెలవుగైకొనుట న్యాయ్యంబె మనకు

నీయెడ నిట్లు వర్తిలెడు నీతనియందున నింక నీకు నా
ప్యాయపుభావమెట్లు చ్యుతమై చనకుండెనొ, నీదురూపముం
బ్రాయము మంజిమంబుఁ గని రక్తిమెయి న్నిటలీయులెందఱో
జాయగ నిన్నుఁ గోరుదురు; సంశయ మిందున లేదొకింతయున్

కోరని పతితో నేటికి
బేరములాడుట, సుఖమును, స్వేచ్ఛయు, ప్రియతా
పూరము గల్గిన యిటలీ
జేరం జనుదము సమీర! చేరుము నాతోన్

మదనునిగజములమాదిరి లొంగని
ముదితల గర్వంబుల నడఁగించెడు
మదనక్రీడామర్మవిధిజ్ఞుఁడు
మదనావేశితమతి మనముస్తఫ!
మదనావేశితమతి మనముస్తఫ!

వరమగు రూపము పరువము గలదను
గరువముచేఁ జిక్కరు సులభంబుగ
పురుషులకిటలీతరుణులు గానీ
యెఱుఁగరు వారీ తురకప్రభువును

లొంగని యువతుల కంగజలీలల
రంగుగ నేర్పెడి రమ్యాశ్రమ మీ
హంగుల నమరిన అంతఃపురము
అంగన లిందున లొంగక తప్పదు

ఆ యిటలీకాంతాలింగనమున
హాయిని గాంచఁగ నాకాంక్షింతును;
ఏయెడ కేగెనొ ఆయువతిం గొని
ఈయెడకున్ రాడాయెను ఖాదిము

మదనావేశితమతి మనముస్తఫ!
మదనావేశితమతి మనముస్తఫ!

(సగర్వముగా ప్రవేశించి)

ఆఅందాలబరిణ బయట వేచియున్నది

కొనిరమ్ము లోనికి!

(ఆమెను చూస్తూ ఆశ్చర్యంతో)

అహహ! నేఁడుగా సార్థక్యమావహిల్లె
తాల్చినందుకు కనుదోయి తనువునందు

అచ్చర నిల్చెను అంతఃపురమున
ముచ్చట దీర్పఁగ ముస్తాఫాకును
అచ్చర నిల్చెను అంతఃపురమున
ముచ్చట దీర్పఁగ ముస్తాఫాకును

(తనలో)

ఏమి రూపం బేమివేషము
ఏమి చెలువం బేమి చూపులు
ఎలుగుబంటియు నితని సులువుగ
చెలువమందున గెలువఁగల్గును

ఇతనిరూపం బిట్టు లున్నను
ఇతని చిత్తం బెపుడు గోరును
సౌరుకత్తెల సంగమంబునె

ఈ రిరంసయె ఈస్వభావమె
ఇగురుఁబోఁడుల కితని లోఁగొనఁ
దగిన సాధన మగుట తథ్యము

(తనలో)

సొలయుచుఁ గనుచుంటి మదిం
గలఁచుచు నెదుటను నిలిచిన కాంచనగాత్రిన్,
ఇలకుం దిగి నాయెదుటను
నిలిచిన వీనసొ యనఁదగు నీరజనేత్రిన్

వలలోఁ జిక్కిన మీనము
వలె నామది యీలతాంగి వలపులరసముం
జిలికెడు చూపుల వలలో
పలఁ జిక్కె,వశంబు దూలె వపువునయందున్

(దీనంగా)

కొందలమందుచు నీరధి
యందున నాపద కెరయయి, అవనీశ్వర! మీ
ముందర నిల్చితి, నాదుకొ
నం దగు నను మీరలు కరుణాళువు లగుచున్

(తనలో)

చక్కన రూపం, బింకను
చక్కన యీచెలి మిఠాయిసమమగు పలుకుల్;
మక్కువఁ బుట్టించుచు నవి
ఉక్కిరిబిక్కిరిగఁ జేయుచుండెను నన్నున్

ఈ యిటలీ వాల్గంటుల
సోయగ మేమనఁగ వచ్చు, సురుఁగక స్థిరమై
యీయువతుల తనురుచి అ
ధ్యేయంబై తగు మెఱుంగుతీవల కిలలోన్

(ఖాదిముతో)

ఆపకాపకు నన్ను, ఆపకాపకు నన్ను
ఆమె మామెను నేను, ఆమె మామను నేను

(ముస్తఫాను, బెలిండాను పరీక్షగా చూచి అలజడి చెందుచు ఆత్మగతముగా నిట్లనుకొనును)

కామపూరితదృక్కుల నీమె నెట్లు
కప్పుచుండె నీ తౌరుష్కగార్దభంబు!
అకట!అతని కీమెయు వశ్య యయ్యె నేమొ?
ఐన గతి యేది నాప్రణయంబు కింక!

(ముస్తఫాతో ప్రకాశముగ)

నా యభ్యర్థన నాలింపుడు సుల్తాన్
జాయీమన్ బాద్‌షా యికిందాశ్!

పానకంబులోన పుడుక వోలె వెఱ్ఱికుక్క వీఁడెవండు?
వెలికి గెంటి వేసి వీని చర్మమొలిచివేయుఁ డిపుడె!

(ఏడ్చుచు)

అయ్యో అయ్యో నేనీ
తొయ్యలి మామను, ‘బెలిండ! తోలొలువంగా
చయ్యన ననుఁ గొని చనుచుం
డ్రయ్యో నీవైనఁ గావుమమ్మా నన్నున్’

(నిష్కర్షగా)

విడువుఁడు నా మామయ్యను
ఉడుగుండిఁక మీ యమానుషోద్యోగంబుల్
వడఁకుచు జడియుచుఁ దత్తఱ
పడుచుం దీనుఁడఁయి యుండె పాపం బతఁడున్

(తనలో)

బ్రతుకనిచ్చిన వీని నీ ప్రమద నాకు
వశ్యురాలగుం గద! సులభంబుగాను

(ప్రకాశముగా)

వాఁడీమె మామ యఁట! వదలండి వానిని.

మేలు మేలు మియో తెసోరో! తెలిసికొంటి విటలీయుల వలచు తీరు

‘మియో తెసోరో, ‘మియో తెసోరో’’, ఏమీ ‘మియో తెసోరో’?

అది వశీకరణమంత్రం!

ఓహో! అది స్త్రీవశీకరణమంత్రం!
మియో తెసోరో బెలిండా! మియో తెసోరో బెలిండా!
వలపుతో నిండె నాగుండె బెలిండా!

అదిగొ, సింహంబు గార్దభం బగుచునుండె!
అంతరించె నీతనిబుద్ధి సాంతముగను

ఆయత్తమగుచుంటి మంబుధిం దరియించి
మీయాన తలదాల్చి మేమేగ నిటలీకి
ఏకష్టమెదురౌనొ మాకచ్చటం గాని
మీకరుణచే నిందు మేలుగా నుంటిమి
పరదేశమందున న్వసియించుచున్నను
మఱవంగలేము మీ కరుణావిశేషంబు
అందుకై యాత్రకున్ముందుగాఁ గడసారి
వందించి మిము, మీశుభాశీస్సులం బొంది
యానంబు సేయు టగు నార్యధర్మంబంచు
పూని వచ్చితిమిటకు ముస్తఫాప్రభువర్య!

అకట! ఫిడేలియో? కలయ? అంజనమా యిది?

ఓ! బెలిండయా నికటమునందునుండె, నిది నిక్కమ, లేక మతిభ్రమంబ?

తప్పక యితఁడౌను మత్ప్రియుఁడె, పట్టువడంగనుబోలు వీరికిన్

వికలమనస్కయై నను గవేషణసేయుచు నీమె వచ్చెనో?

(చ.అకట! ఫిడేలియో? కలయ? అంజనమా యిది? ఓ! బెలిండయా
నికటమునందునుండె, నిది నిక్కమ, లేక మతిభ్రమంబ? త
ప్పక యితఁడౌను మత్ప్రియుఁడె, పట్టువడంగనుబోలు వీరికిన్,
వికలమనస్కయై నను గవేషణసేయుచు నీమె వచ్చెనో?)

‘మియామోరే ’

‘మియామాతో’

(ఖాదిముతో)

నాసేవ కంకితంబైన యీకాంత
నాసేవకుని యందు మర్లుగొనుచుండె
ఘనమైన నేర మీవర్తనము గానఁ
గొనిపొమ్ము చెఱసాల కీయింతి నిపుడె

(పెద్దగా నవ్వుతూ)

ఎంత బేలవు ప్రభువర్య! ఇంతయేన
నీదు రసికత్వ, మింతేన నీదు యోషి
తామనోభావసంవేత్తృతామనీష?
నేర్వవలసిన దింకెంతొ నీకుఁ గలదు!

మీకంకితమయి యుంటిని
మీకింకరుఁ గోరి యేమి మేలును గందున్?
రాకాచంద్రునిఁ గోరక
చీఁకటినిం గోరి యెవతె చింతను గుందున్?

త్వరతోడ నీపైని తప్పుమోపితి నేను
తరళాక్షి! మన్నించు దయతోడ నన్ను

మియామోరే, మియామాతో
తీయనౌ ఈరెండు మంత్రాలు
తోయలుల మనసులం గరగించి
నీయందు ప్రేమంబు గలిగించు

ఈమంత్రములతోడ నిటలీయ
కామినులు నీకు వశవర్తులై
నీమోజు చెల్లింతు రందుచే
ఏమఱక వల్లింపు మిఁక వీని

(జపించుచుండును)

మియామోరే, మియామాతో
మియామోరే, మియామాతో …
ముస్తఫాబెలిండాలు గాక ఇతరులందఱు, కోరస్:

సంశయము లేదెంతమాత్రము
భ్రంశమయ్యెను నితని స్వాంతము
భ్రంశమయ్యెను నితని స్వాంతము

నీదు జపమున నిశ్చయంబుగ
నాదుడెందము కరఁగుచుండెను

(గర్వముతో)

భళిర! ముస్తఫా! నీప్రేమపంట పండె
ఆఫ్రడైటీయె నీవశం బయ్యె నిపుడు
ఈమె నేర్పిన మంత్రంబు నీమె పైనె
పన్ని విజయుఁడ వైతివి వలపునందు

(సమీరాను చూపుచు)

ఈమె యెవ్వతె?

భార్యయే యగు నింతవఱకీమె!

ఇఁకమీఁద భార్య కాద?

పీడవలె నేఁడె యీమెను విడిచిపుచ్చి
ఈ ఫిడేలియోకు సతిగ నిచ్చుచుంటి
క్రొత్తకొత్తగ నీవంటి కొమిరెలుండ
ప్రాతకాలపుభార్యతోఁ బాటు లేల?

(తనలో)

ఎంత వినీతుం డెంతటి కాంతాలోలుఁడు!

(ప్రకాశముగ)

సాధ్వియును, సుందరియు నైన జాయ నిట్లు
దూర మొనరించు పురుషునిం గోర నేను
వలతువేని సంతసము గూర్పంగ నాకు
ఈమెనుం ద్యజియింపక యేలుకొనుము

అసాధ్యమది.

(గంభీరంగా)

ఆహ! తెలిసిపోయెను నన్నీవు వలచుట లేదని

(అలజడితో)

లేదు.. లేదు.. అది నిజం కాదు

(ఫిడేలియోను చూపించుచూ)

ఐన విను మిదియును సావధానముగను
చేయవలె నీ బడుగును నా సేవకునిగ

అది అసాధ్యము

(గంభీరంగా)

తెలుపుచున్నది వలపులేదని నీదుధోరణి
నిలువదింతయు నీదు చిత్తము సుస్థిరంబుగ
గెలువలేదీ చెలువ మానస మట్టి చిత్తము

(అలజడితో)

కాదు కాదది నిజము గాదు. నీ యభీష్టమే జరుగును. నీ యభీష్టమే జరుగును.

(తనలో)

సర్వశాసకుండను నేను గానా? నన్నె శాసించుచున్న దీమె!

తారాపథమే ధరణికి జాఱెను
పారావారమె పడియగ మారెను
గిరియే కూలెను చిఱుగాడ్పునకు
కరియే తూలెను గఱిక వ్రేటునకు
కేసరి యిప్పుడు మూషికమయ్యెను
శాసకుఁడిప్పుడు శాసితుఁడయ్యెను
అస్తవ్యస్తం బయ్యె సమస్తము
అస్తవ్యస్తం బయ్యె సమస్తము

రతిచింతయే నిండె మతిలోన నెపుడు
మతి దప్పె ముస్తఫామాలికున కిపుడు

ఏమాయ పన్నెనో యిటలీయురాలు
ఆమాయలోఁ జిక్కి ఆద్యంతముగను
అనిశంబు జపియించు నామె నామంబె
కనడింత వినడింత మనమాట నతఁఁడు

చతురురా లాయింతి స్వార్థంబుకొఱకు
అతిరక్తి నటియించు నతనిపై నిపుడు
ఆరక్తి అవ్యాజమని నమ్మి యితఁడు
ఆరామపొందుకై ఆరాటమొందు

రతిచింతయే నిండె మతిలోన నెపుడు
మతి దప్పె ముస్తఫామాలికున కిపుడు

అతిమోహనంబైన యామె తనుకాంతి
అతని ప్రేమోన్మాదయుతునిగాఁ జేసె
కనుచూపుతో నామె కనుకట్టు చేసి
క్షణములో నతని వశ్యంబు చేసికొనె

రతిచింతయే నిండె మతిలోన నెపుడు
మతి దప్పె ముస్తఫామాలికున కిపుడు

శాంతంబు! ముస్తఫా చనుదెంచు నిటకు

(ప్రవేశించి, సమీరాసలీమాలను జూచి పల్కును)

చేరెద మధువుం ద్రావఁగ
నా రమణీయ యిటలీయ యౌవనవతితో
నీ రజనీముఖమందని
మీరామెకుఁ దెల్పఁ బొండు మృదుతరఫణితిన్

సర్వవేళల మీపూన్కి సల్పఁగాను
శ్రేయముం గూర్చు సేవలం జేయఁగాను
వేచియుందుము ప్రభువర్య! వేగ నిపుడె
మీదు పనుపును జేయంగఁ బోదు మేము

కాని జిత్తులకత్తె యాకాంత మిగుల
నమ్మగా రాదు మీర లానాతి నెపుడు!

ఆమె చేష్టలు వయ్యార మటులె యుండె
విశ్వసింపంగరా దామె వేషములను

పుట్టుటకు ముందె స్త్రీజాతి పుట్టె నీర్ష్య
అన్నసామెత మీయందు నయ్యె నిజము
ఆమె గుణముల నెఱుఁగనియట్టి వట్టి
మందుఁడనె? మానుఁ డీశంక మగువలార!

(విచారంతో)

వెదకఁగ వచ్చి నాప్రియుని భీకరచోరులహస్తమందు నా
పదలను బొంది యీ తురకవల్లభు కైవసమైతి, నాప్రియుం
డదయత విస్మరించి నను నన్యవధూగ్రహణార్థి యయ్యె, నిం
పొదవు వెనీసునందు సుఖముండక చిక్కితి నీ యెడారిలోన్

(ప్రవేశించి)

అహహ! ఏకాంతమందు నిన్నరయఁ గల్గు
గొప్ప యవకాశమిప్పుడు గూడె నాకు

వీడుము వైముఖ్యము సఖి!
వాడిన పువువోలె నుండ వల్లభు నెదుటం
బాడియె? నమ్ముము నను, నీ
తోడిదె ప్రాణంబు నాకుఁ, దొఱఁగుము కినుకన్

(న్యక్కారంతో)

మఱచితి వేనాఁడో నను,
దొరకొంటివి పెండ్లియాడ దొరసానిని, నీ
మెఱమెచ్చులతో నిప్పుడు
మఱపింపఁగఁబోవ కీ యమానుషకృతులన్

అకట! యథార్థముం గనక అల్కవహింతువు; విస్మరింప నే
నొక నిముసంబునేని నిను; ఉద్వహమాడ సమీర నాత్మలో
నొకపరియేనిఁ గోర, నిట నుంటిని నీపరిరంభణంబులో
సుకమును గాంచఁగాఁగలుగు శోభనవేళ నిరీక్ష సేయుచున్

నమ్మం దగినవి యేనా కమ్మని నీపల్కులు?

నామాటలె పొల్లయినన్
నామానసమందు నితరనారీమణులం
గామించినచో, నిపుడే
నా మే నశనిక్షతమయి నాశం బగుతన్

అంతఘోరం బనవసరంబు.
నిన్నునమ్మెద నిశ్చయంబుగ.

మగుడ వసంతారంభం
బగుచుండెను మన బ్రతుకులయందునఁ, ద్వరగా
మగుడఁగ మన మిటలీకిం
దగు వ్యూహంబును రచింపఁ దలకొందమిఁకన్

ఇంతకంటెను కర్తవ్య మేమి గలదు?
మోహముగ్ధునిఁ గావించి ముస్తఫాను
ఉదధిపై ననుఁ దెచ్చిన యోడలోనె
చేరుదము మన మిటలీకి స్వేచ్ఛగాను

రక్షించు సుల్తాన్ ముస్తఫా రక్షించు రక్షించు!

ఏమైన దేమైనది?

(భటులను చూపిస్తూ)

చర్మ మొలువఁగ వీరు సన్నద్ధు లగుచు
తఱుముచున్నారు నిష్కరుణులై నన్ను
ఎట్టి కష్టములైన బెట్టుండు గాని
చర్మమొలిపించు యోచన మానుఁడయ్య!

(బల్లెముల నతనిపై గురిచేయుమని భటులకు సూచిస్తూ అతనిని ఇంకా భయభ్రాంతుని చేయుటకు గంభీరముగా నిట్లనును)

నిన్నుఁ జూచిన తోడనె నీదు చర్మ
మొలువ నాజ్ఞవెట్టితి ఖాదిమునకు నేను
తప్పనివి చావు, రాజాజ్ఞ ధరణిలోన
అనుభవింపనేవలయు నాయాన నీవు!

(విలపిస్తూ ముస్తఫా కాళ్ళపైఁబడి వేఁడికొనును)

కాలు మ్రొక్కెద సుల్తాను కరుణతోడ
నన్నుఁ గావుము; నిర్దోషి నయ్య నేను,
నీవు వలచెడి యిటలీయ నెలఁత కేను
మామ నౌదను గద, నను మనుపు మయ్య!

(అతనిని లేవనెత్తి పెద్దగా నవ్వుతూ పల్కును)

నెమ్మదిం గనుమింక నిర్భయము నీకు
చింతింపవలదింత, శిక్షింపఁ గాదు
మన్నింపఁగా నెంచి మద్భటులచేత
నిన్ను రావించితిని నేనిటకు నిపుడు

ఆఫ్రొడైటీలీల నందాలనిధి యైన
నీమేనకోడలికి ఆమోదముం గూర్ప
గౌరవప్రదమైన కైమెకాన్ పట్టంబు
నీకుఁ గట్టగ నేనె నిన్ను రావించితిని

ధన్యుఁడ నైతిని. ధన్యవాదములు మీకు!
కైమెకా ననఁగా నేమి ప్రభూ?

విను

జోతలు జోతలు నూతన కైమేకానుకు
నాతుల కింపగు నవవేషాన్వితునకు
శ్రేయస్కరునకు సింహబలాంచితునకు
న్యాయపు ముస్లిము నాయకశేఖరునకు
నక్కవలెం బలు టక్కులు నేర్చిన నటునకు
చక్కనిస్త్రీలను శయ్యకుఁ దార్చెడి విటునకు
జోతలు జోతలు నూతన కైమేకానుకు
జోతలు జోతలు నూతన కైమేకానుకు

బలము లేదు, బుద్ధిబలము లేదు,
మర్మ మరయ, తుర్కధర్మమరయ,
హేతి నెఱుఁగ, యుద్ధరీతి నెఱుఁగ,
కాను నర్హ మేను కైమెకానుగాను

(పెద్దగా నవ్వుతూ)

అందుకొఱకె నీ కర్పించి తాపదంబు
క్రొత్తరకమైన కైమెకాన్ వృత్తి యిద్ది
వయసుకత్తెల కాశలవలలు పన్ని
నాకు వశ్యులఁ జేయు టీనవ్యవృత్తి

అందునను నీదుకోడలియందమందు
అహరహంబును సంసక్తమై తపించు
నాదుచిత్తము గాన నా నళిననేత్రి
నాకుఁ గూర్చెడి యత్నంబె నీకు వృత్తి

జోతలు జోతలు నూతన కైమేకానుకు
నాతులఁ దార్చెడి నవకితవాగ్రేసరునకు

(తనలో)

అయ్యొ! ఎంతటి ఘోరదుర్దశ
ఆవహిల్లెను నాకు నిప్పుడు
నాదు ప్రేమకు లక్ష్యమై తగు
నాతినే యీతనికిఁ గూర్పఁగ
తార్పుకానిగ మారవలసిన
దైన్యసంస్థితి దాపరించెను

వీరి పనుపును వినకయుండిన
వ్రేలఁగట్టుదు రిపుడె సిలువకు
తోలు నొలువఁగ, చిత్రహింసల
పాలు సేయఁగ నుద్యమింతురు

కాన వీరికి లొంగినట్లుగఁ
గానిపించుచు నీమహాపదఁ
గడచు యోచన చేయఁగా వలెఁ
గడవఁగావలెఁ గష్ట మెట్టులొ

(ప్రకాశముగ ముస్తఫాతో)

ఘనమైన కైమెకాన్ గౌరవాంకంబు
దయచేసి చేసితిరి ధన్యునిగ నన్ను
నాకోడలి మనంబు మీకు సుముఖముగ
జేయఁగా యత్నంబుఁ జేతు నేనింక

జోతలు జోతలు నూతన కైమేకానుకు
నీతులరీతుల నింత గణింపక ఱేనికి
నాతులఁ దార్చెడి నవకితవాగ్రేసరునకు
జోతలు జోతలు నూతన కైమేకానుకు

చల్లగా నేతెంచు పిల్లివలె ముస్తఫా
సల్లాప మొనరింప, సారాయి సేవింప
ఉల్లాసముగ కాల మొక్కింత గడపంగ!

(ఫిడేలియోకొఱకు జూచుచు)

సేవకుఁ డెక్కడ?

(తడబడుచు)

దేవిగారి ఆజ్ఞ?

మేల్కొను మిప్పుడైన. మదిర గొనిరమ్ము!

ఎందఱికి?

కనీసం ముగ్గురికి

ముగ్గురికెందుకు? మీయిర్వురికే యేకాంతమని ఆయన యభిప్రాయము!

అహహ! అతని సతియేనా యీమాటలాడునది?
ఎంత బేలవొ తార్పంగ నెంతువీవు
నీదుభర్తకు వేఱొక నెలఁత నయ్యొ,
సిగ్గుచేటిది యని చింతసేయ వింత!

అతని నైజ మెఱుఁగక యిట్లందు వీవు
సిగ్గుచేటిది యగుఁగాక, చేయకుండ
అతని పనుపును ధరలోన బ్రతుకలేము

మోజు దీర్చినకొలఁదిని రాఁజుచున్న
అగ్గివలె నింక జృంభించు నతని కోర్కె

మీరిటు జడియుచు నుండుటె
కారణమని యందు మీదుకష్టంబులకున్
మీరును నిటలీ నారుల
తీరున మెలగంగవలెను ధీరత మీరన్

అది యెట్లు?

తెలుపఁగల నెన్నియో వెరవులను గాని
ఇపుడు మాత్రము ప్రక్కకు నపసరిల్లి
పులియె పిల్లిగ మాఱెడు పొలుపు నెల్ల
అరయుచుండుఁడు పొంచి రహస్యముగను

దేవి యాన. ఇదిగో మదిర!

దాని నిట నుంచి, ముస్తఫా నిటకుఁ దెమ్ము.

ఆతని కెంతయొ ప్రీతిని గూర్చెడి
రీతిని సింగారించుఁడు నన్ను !

కరముల మణికంకణముల నుంచుఁడు
శిరమున రవ్వల శేఖర ముంచుఁడు
ఉరమున కంచెల సరిగ బిగించుఁడు
విరులును సొమ్ములు విరివిగ నుంచుఁడు ॥ఆతని…॥

కమ్మల వీనుల నిమ్ముగఁ బెట్టుఁడు
అమ్ములవలె కనుబొమ్మలఁ దీర్చుఁడు
కమ్మగ వలచెడి గంధపుపంకము
నెమ్మేనునఁ గడు నీటుగ నలఁదుఁడు ॥ఆతని…॥

సరిచేయుఁడు శేఖర మొక యించుక
అరుణాశ్మంబుల హరితాశ్మంబుల
విరచితహారము లురమున నుంచుఁడు
కరశాఖల నుంగరములఁ దొడుగుఁడు ॥ఆతని…॥

అతివల హాసమె అతనికి ప్రాణము
అతివల హావమె అతనికి భావము
అతివల వీక్షణ మతనికి తేజము
అతివల యందమె అతనికి బంధము ॥ఆతని…॥

(ఓ యువతీమృగయోద్యమశీలుఁడ!
మాయంబగులే నీయుద్ధతి యిఁక
ఈయిటలీయువతీక్షణజాలము
చేయక మానదు చిఱుతను పిల్లిగ)

అవనిని రాగభోగరతు లర్చనచేసెడు నాఫ్రొడైటితో
సవతు వహించు నీ తరుణి సౌరును గాంచిన తత్క్షణంబునన్
ఎవని మనోబ్ధిలోన జనియింపకయుండు నితాంతరాగమో
హవివశతాతరంగనిచయభ్రమచార మవారితంబుగన్?

(ఫిడేలియోతో)

కలఁచుచుండెను వలవంత గాఢమగుచు
ఇటులె యుండిన డెందంబు పెటిలిపడును
ఇంక నాలస్యముం జేయ కీవు వోయి
తెమ్ము నా సమక్షమున కాతమ్మికంటి

దేవర యాజ్ఞ శిరోధార్యము

(ఎమీలియోతో)

నీపదోన్నతిఁ గూర్చి నేఁదెల్ప నెంతు
ఆమెకుంగాన నీవాగు మిటఁ గాని
తుమ్మినంతనె నేను మమ్ము నిర్వురను
ఏకాంతముగ నుంచి యేగవలె నీవు

(ఫిడేలియో లోపలిగదినుండి బెలిండా సహితముగా వచ్చును)

సలాం సలాం జాయీమన్ సుల్తాన్!

కలకంఠి! కను నూత్నకైమెకా నితఁడు
బహుమాన్యమైన యీపదము నీతనికి
కైసేయుచుంటి నీగౌరవార్థంబె
ఇదె సాక్ష్య మెంత ప్రేమింతునో నిన్ను!

(ఎమీలియోతో వ్యంగ్యగా)

గర్వింపఁ దగినదీ కైమెకాన్పదవి
వీక్షింపఁ దగినదీ వేషంబు గూడ
బండికిం జక్రాలవలె నివి నీకు
చక్కగా సమకూడె సంశయము లేదు

(ముస్తఫాతో)

నామామ నీరీతి గోముగాఁ జూచు
సాన్యోషు ముస్తఫా! సంస్తుత్య మెంతొ
నీయోర్మి నీకూర్మి నీయాదరంబు

(బెలిండాతో)

నీవల్ల నాకొనరె నీవైభవంబు
కైమెకా ననగాను ఘనమైన బిరుదె
కాని కర్తవ్యంబు కామినీమణులఁ
దార్చుటే సుల్తాను తల్పకేళికకు

(ముస్తఫాతో)

ఆమె వేషంబెంత అలరించుచుండె!
అంగరాగముతోడ నంగంబు దీర్చి
వక్షోజపీనత్వవర్తులత్వంబు
కటిబింబపూర్ణతం గనఁజేయుచున్న
వలిపవస్త్రంబామె వలపింప నిన్నె
ధరియించి నీముందు తారాడుచుండె

(ముస్తఫాతో ప్రియముగా)

మియామోరే ముస్తఫా!

మియామాతో బెలిండా! ఇచ్ఛీ!

(తుమ్మును)

(తనలో)

తుమ్మినం దుమ్మనీ, తొలఁగ నేనిటనుండి

ఇచ్ఛీ! ఇచ్ఛీ! ఇచ్ఛీ!

(తుమ్మును)

(తనలో)

తుమ్ముచుండుమటులె, తొలఁగ నే నిటనుండి

ఇచ్ఛీ! ఇచ్ఛీ! ముసళ్ళ నోటబెట్టవలె నీమొండిదద్దమ్మను!

పొమ్ముపొమ్మంచు నీతండు తుమ్ముచుండె
పోను పోనంచు నాతండు మొండి చేసె
ఒకరికంటెను బాలిశు లొక్కరగుచు
బాలకులకంటె లోఁకువై పరగుచుండ్రి

అయ్యో! మద్యమెక్కడ?

(సమీరా సుందరమైన బంగారు పాత్రలలో మద్యమును తీసికొని వచ్చి అచ్చట నుంచును.)

(సమీరాను చూస్తూ)

ఈమెందుకిట నున్నది?

అతిరుచ్యమగు మద్యమిది అలాజీజీ!

(అలాజీజీ= Dear Husband in Arabic)

నీచేతిలో నది విషమగుచున్నది

(ముస్తఫాతో)

నీసతి నటు నిందింపకు
వేసారక యామె నిపుడు ప్రేమము మీరన్
నీ సరసకుఁ జేర్చుకొనుము
ఆసాధ్వీమణి సతంబు నర్చించు నినున్

ఆమెకంటెను మేలు క్షయవ్యాధి నాకు

ఆమె సాధ్వీమణి. కరుణింపుము.

హా ప్రియనాథా!

(ముస్తఫాతో)

ఆమె నాదరింపుము

(తనలో)

నన్నాట పట్టించుచున్నారా?

(ప్రకాశముగా)

అంతకంటె విషపానమే మేలు

అంతమాటనకు నాథా! విషము గాదు, నా యధరామృతము ద్రావుము

ఆటలాడింత్రు నన్నందఱుం జేరి
మీమాట లాలించి, మీయాటలాడు
బుద్ధిమాలినవాఁడు ముస్తఫా కాడు
తౌరుష్కతేజంబు, తార్తారుబలము
దండిగాఁ గలయట్టి ధరణీశుఁ డితఁడు
తలచినన్మిమ్ములను సిలువకెక్కించు
అధికారముం గల్గు అవనీశుఁడితఁడు

పరిహాస మొనరించి బ్రతుకంగ లేము
గరువంబుతోనుండి కడవంగ లేము
తెరువెఱుంగని యట్టి తెర్వరులమేము
కరుణించు ముస్తఫా ధరణీశ మమ్ము

ఏమనుచుంటివి? ముస్తఫా హస్తములనుండి బెలిండాను విముక్త మొనరించుచుంటివా?

అందుకు నీసాయ మామె ఆశించుచున్నది

ఆమె కాదు, నీవనుకొందును. నేనెవరో నీవెరుగవా?

ఆమె మామవు

నీవది నమ్మెదవా? అది నాటకం. తన కాప్తుఁడైన ప్రియుఁడున్నాడని ఆమె నీకెపుడు తెలుపలేదా?

ఔను. ఉన్నాడని తెలుసు.

(గర్వంగా)

ఆప్రియుఁడను నేనే! నేనే ఆప్రియుఁడను!

(వ్యంగ్యంగా)

ఐతే అభినందనలు నీకు! జాగ్రత! ముస్తఫా ఇటకు వచ్చుచున్నాడు.
నాకు తోడుగానుండి నన్ను బలపఱచు.

(ప్రవేశించి)

నీదుకోడలు నన్నెంచు మేదకునిగ
ఆదరింపదు, నాయందు నాశ గొనదు
ఇట్టి యుద్ధతికిం దగినట్టి శిక్ష
ననుభవించును తప్పక యామె యిపుడు

మీర లూహించినది యెల్ల మిథ్య యనుచు
విన్నవింతును ప్రభువర్య! వినతి చేసి
ఆమె మీయందె ఆసక్తినంది యుండె
తమరిపొందుకే తమకంబుఁ దాల్చుచుండె

‘పొందుకే తమకంబుఁ దాల్చుచుండె’ – ఇది నిజమేనా?

సందేహమా ప్రభూ!

నిద్ర గూడ మాని నిరీక్షించుచుండె!

తననె ప్రేమించు ముస్తఫా యనుచుఁ జాల
పొగడుకొనుచుండెఁ దనుఁదానె తెగువతోడ

అది యథార్థమ? ఇప్పుడే యామె మనము
కనుగొనం జనియెద నామె కడకు నేను!

అంత త్వర తగదు. కొంచె మాగుట మేలు.

ఎందుకు?

ఒక్కమాట వినండి!

వినిపించు త్వరగా!

ఇల ‘పాపటాచి’ యనియెడు
విలువైన పదంబుఁ బూని విశ్రుతులగుచున్
వెలసెడి పురుషుల కిటలీ
లలనలు పూర్ణంబుగ వశలగుదురు గానన్

వెలయఁగ వాద్యగీతములు, వెల్గుచునుండఁగ దీపరేఖ, లా
చెలువ బెలిండ కట్టెదుటఁ జేతుము మిమ్ముల పాపటాచిగా,
నిల నతిదుర్లభంబయిన యీ యిటలీయపదంబు దాల్చు మి
మ్ముల నిఁక వీడకుండ పరిపూర్తిగ మీవశమౌను నామెయున్

పాపటాచి అంటే?

ఇంతు లొనరించు చేష్టల కింతయేని
కలఁగకుండఁగ, నింతేని అలుగకుండ
నుండు నుత్తమప్రియునికి నొసఁగుచుందు
రట్టి పద మిటలీయందు నరుదుగాను

ఘనమైన కైమెకానును నేను
ప్రథితులగు పాపటాచీ మీరు
మాన్యపదమండితులము మనము!
మన్నించితిరి నన్ను కైమెకానుగ మీరు
మన్నించెదము మిమ్ము పాపటాచిగ మేము!

(తనలో)

సత్య మిటలీయు లెంతయో సరసమతులు
మఱవ రన్యులమేలును మదుల నెపుడు
శ్లాఘ్యమైనది వారల సౌహృదంబు!

(సంతోషంతో ప్రకాశముగా)

పాపటాచీ! ఆహ! పాపటాచీ!

అద్భుతంబైన పదమిది అవనియందు!

కౌతూహలంబొదవు కన్గొనంగ
పాపటాచీవర్తనప్రకారంబు?

తనవిదీరఁగ మదిరను త్రాగుటొకటి
సుష్ఠుగా సంతతము దినుచుండు టొకటి,
ఇష్టముగ నిద్ర జెందుట యింక నొకటి
పాపటాచికి నిర్ణీత వర్తనములు

తినుట త్రాగుట నిద్రలో మునుగుచుంట
అద్భుతంబగు వృత్తులే యన్ని గూడ
ఇష్టమైనవి యీవృత్తు లెంతొనాకు
శ్రేష్ఠమైన దీ పాపటాచీపదంబు!

అండగా నుండి మీరు బెలిండ కిపుడు
పాపటాచీప్రదానోత్సవంబుకొఱకు
హంగులన్నియుఁ గూర్చుకొనంగఁ బొండు
నన్నుఁ బిల్వుఁడన్నియు సమకొన్నపిదప

అంతులేని నమ్మక మున్నయట్లు దోఁచు
రాణిగారికి నిటలీయరమణియందు

దోసమేమున్న దాయింతి యాస గొల్పి
మాలికును వశవర్తిగా మలఁచుకొనెను,
కాని యంతయున్ మెఱమెచ్చుగానె తోఁచు,
అతనియందామెకుం గూర్మి అసలు లేదు,
అతని స్త్రీలౌల్యముం బాపి అతని మనసు
పట్టమహిషి సమీరయం దెట్టులైనఁ
ద్రిప్పుటకె యామె యట్లు వర్తించుచుండె

ఐన ముస్తఫాభటులను, సైనికులను
మతులులేకుండ నీరీతి మదిరలోన
ముంచుటకు కారణం బేమొ బోధపడదు

ఆమె యన్నువఁ గని ముగ్ధులగుచు వార
లాశ్రయించిరి ఆయింతి నర్థి మీర
వారి నలరించుటకె యామె వారి నిట్లు
ముంచుచుండెను మదిరలో నంచుఁ దలఁతు

కాని తౌరుష్కనర్తకీగణము నేల
ఆయితము సేయుచుండెను నామె యిపుడు?

రాణికే సాయమొనరింపఁ బూని యామె
అంతయుం జేయునంచు భావింతు నేను

ఇంకఁ గలదేదొ దీనికి హేతువనుచు
గట్టి సందేహమే నాకుఁ గల్గుచుండె

మోహమో, మౌఢ్యమో యేదొ ముస్తఫాను
ఆమెగీతికి నర్తించు నటులఁ జేసె
అట్లు భ్రమకొల్పి చివరికి నప్పగించు
రాణికే ఱేని నని నేను లోనఁ దలఁతు

ఆమె ఆశయ మదియొ అన్యంబొ కాని
నాప్రలాపంబు మాని మౌనంబు నూని
ఆడఁబోయెడి ఆబోఁటి యాట లెల్ల
జూడఁగా నెంతు నుత్కంఠతోడ నేను

తనతోడ బందీగఁ గొనఁబడిన యిటలీయు
లను గూడ ముక్తులం బొనరింపఁగ బెలిండ
ఒనరించుచుండెను వ్యూహంబు లనిపించు

అనుపమానంబైన దామె చాతుర్యంబు
కను నామె తప్పక తన లక్ష్య మని తోఁచు

అది యెట్లు సాధ్యంబు? ఆమె వ్యూహంబేమి?

పాపటాచీప్రదానోత్సవంబునందు
గాయకులుగ వారల నియోగంబు చేసి
మదిరమత్తులో భటులు మైమఱచియుండ
వారితోఁ గూడి ఇటలీకిఁ జేరఁ దలఁచు

భవ్యమైన వ్యూహంబునే పన్నుచుండె
శ్లాఘ్య మామె ఆలోచనాశక్తి చాల

ముస్తఫా నామె యాడించు బొమ్మవోలె
ఇదియె ఆయింతి బలమని యెంతు నేను
చూడు మిదె యిటలీయులం గూడి యామె
వచ్చుచుండెను తనపూన్కి పరిఢవింప

వీరుల మిటలీపౌరులమూ
ధీరుల మతిబలధారులమూ
పేరిమి మీరఁగఁ జేరితి మిచ్చట
పూరింపగ నీ పూన్కిని పూర్తిగ

మీ తోడ్పాటునె నే గోరితిని
మీ తేకువనే నేనమ్మితిని
మీతో నిఁక మాతృధరిత్రికి
చేతం బలరఁగఁ జేరం గోరితి

మనదేశంబన మది యుప్పొంగును
మన నగరంబులు, మన సంఘంబులు
మనశైలంబులు, మన శాద్వలములు
మనసునఁ దలఁచిన మది పులకించును

ఈదాస్యమునుండిఁక ముక్తులమై
పోదము నేఁడే పుట్టినయిండ్లకు
ఏదెటులైనను నీయాశయమును
సాధించుటకై సాగుద మిపుడే

(ఎమీలియో, ఫిడేలియోలతో)

వెఱఁగందుచు నుంటిరి ప్రతిమలవలె
సరగున మాతో సాగుచు రండిఁక!
స్మరియించినచో మాతృధరిత్రిని
గరువంబునఁ బొంగద మీ డెందము?

పిలుచుచునుండెను ప్రియముగ నిటలీ
నిలువక క్షణమును నేఁడే దాస్యపు
గొలుసుం దునుదున్కలు గావింతుము
చెలఁగి స్వదేశముఁ జేరం బోదుము

కైమెకాన్! నీకోడలెక్కడ?

పాపటాచీప్రదానోత్సవంబుకొఱకు
చేయుచుండెను సర్వంబు సిద్ధముగను
అదియుఁ ద్వరగానె ముగియించి యామె మిమ్ము
మోదమలరఁగఁ బిలిపించు సాదరముగ

దీనికంత యత్న మవసరమా?

వైభవమున్ యశంబు సుఖవాంఛయుఁ గల్గిన మిమ్ముబోంట్లకున్
శోభనమైన యాబిరుదు సుందరమందిరమందు నృత్యగీతముల్
శోభిలుచుండఁగా నొసఁగుచుండుటయే పరిపాటి గాన నిట్టులా
శోభనగాత్రి యన్నియును చొక్కముగా సమకూర్చుచుండెడిన్

పాపటాచీప్రదానోత్సవంబుకొఱకు
అంతయును సిద్ధమైనది ఆర్య! యిపుడు
నాదు స్వామిని మిముఁ బిల్వ నన్నుఁ బంపె
తమరు వేంచేయవలయు సత్వరముగాను

మెచ్చితిని, మంచివార్తనే తెచ్చితీవు
ఆలసింపక పోవుద మటకు నిపుడె

స్వాగతం సుల్తాను, స్వాగతం ముస్తఫా!
రాగంబు భోగంబు రంజిల్లు ముస్తఫా!

బహుదుర్లభంబైన పాపటాచీపదవి
బహుమాయలెఱుఁగని వారినే వరియించు
బహుపరాక్కయ్యును బహుమాయ లెఱుఁగని
బహదూరువని నిన్ను వరియించె నాపదవి ॥స్వాగతం…॥

నీదు శుద్ధాంతమున నెలఁత లెందఱొయున్న
చేదుగాఁ దోఁచు నాస్త్రీలసంగము నీకు
అందుచే పరదేశసుందరుల పొందుచే
నందించు యోగంబు నొందించు నీపదవి ॥స్వాగతం…॥

హరిణాంకునిం గోరు అభ్రతారకలట్లు
హరిదశ్వునిం గోరు అబ్జినీలతలట్లు
పాపటాచీపదవి వహియించు నినుగాంచి
రూపవతు లర్మిలిం గైపునే వహియింత్రు ॥స్వాగతం…॥

జోహారు సుందరీ సుమకార్ముకాకార!
జోహారు సుందరీ సురభూరుహాకార!
జోహారు సుందరీ సుఖపేటికాకార!
జోహారు సుందరీ స్నేహహృష్టాకార! ॥స్వాగతం…॥

గౌరవంబు, మర్యాదయుం గ్రాలుచుండ
స్త్రీప్రదంబైన పాపటాచీపదంబు
నార్యముస్తఫాసుల్తాను కప్పగించు
క్రమము సాగించుఁడిఁక మీరు గాతలార!

రమ్ము ముస్తఫా, తాల్పరమ్ము ముస్తఫా
పురుషులందు పరమపురుషుఁడనుచు
తరుణులెల్ల నిన్నె తలఁచి తమక మూన
పరమమాన్యమైన పాపటాచిపదము
తాల్ప రమ్ము ముస్తఫా, రమ్ము ముస్తఫా!

సంతసంబు నింపె స్వాంతంబునం దెంతొ
నేస్తులార మీదు నిర్ణయంబు
ఈపదంబుఁ దాల్చి యిఁకపైని సులువుగా
వశము చేసికొందు వనజముఖుల

అచంచల మీతని విశ్వాసము,
అమోఘం బీతని ఆకాంక్ష!

పదవికిం దగురీతి నిప్పుడు
కుదురఁగావలె వేషభాషలు
గుండుపాగకు బదులు శిరమున
నుండఁగావలె రంగుటోపియె

కదలుచుండెడి పొదలఁబోలుచు
వదులుగా తనువందు వ్రేలెడు
వసనములపైఁ దొడుగఁగావలె
పసిఁడివన్నియ పొడుగుకోటును

ఎఱుపువన్నియపాపటాచీ
గురుతుతో రహియించు పట్టీ
నురముమీదను నేటవాలుగ
మెఱయునట్లుగఁ గట్టఁగావలె

ఇంపుమీఱఁగ బాహుపురులను
ఉంపఁగావలె మూపులందున
మొలకు గట్టిగఁ జుట్టఁగావలె
చిలుకపచ్చని పట్టుదట్టీ

ఆహ! అనుపమాన మద్భుతంబు
పాపటాచివేషవైభవంబు!
ఇట్టి వేషమందు నింపుగొల్పు
నన్నుమెచ్చకున్నకన్నె గలదె?

రక్తిగట్టుచు నుండెను రంజుగాను
మనదునాటక మీకామమత్తునందు!

ప్రమదాళి ప్రేమకుం బరమలక్ష్యంబైన
పాపటాచీపదము పరిపూర్ణముగ మీకు
సిద్ధించుటకు ముందుఁ జేయంగవలె మీరు
పాపటాచీనియమపాలనప్రమాణంబు

సంశయింపఁగ నేల, సర్వంబు గావింతు
తెల్పుడిఁక దానినిం దేటతెల్లంబుగా

బాపురే! ముస్తఫా పండె నీ భాగ్యంబు
పాపటాచీవగుచు పరిఢవిల్లెదవింక!

నేమంబుతో నింక నిశ్శబ్దముగఁ గనుఁడు
పాపటాచీనియమవాగ్దానపర్వంబు

(ఎమీలియోతో)

కైమెకాన్! పఠియించు నియమాళి

(ముస్తఫాతో)

అతఁడు చదివినట్టి దక్షరాక్షరముగ
పల్కవలెను మీరు స్పష్టముగను
పల్కినట్టిదెల్ల పాటింతు నని మీరు
ప్రతిన చేయవలయు భక్తితోడ

ఆలస్యమేటికి? అదియేదొ చదువుఁడు!

కనినఁ గానీ కనకయుందును
వినినఁగానీ వినకయుందును
తినుట త్రాగుట కునుకుదీయుట
యనెడు వృత్తులయందు నుందును

విహితధర్మము లివియె భువిలో
మహితమౌ పాపటాచీపద
నిహితులై స్త్రీజనాకర్షణ
సహితులై మనఁగోరు వారికి

వీనిఁ దప్పక యాచరింపఁగ
పూని చేతును ప్రమాణంబును
మాననీయుఁ డిలాహి సాక్షిగ
నేను సుల్తాన్ ముస్తఫాఖ్యుఁడ!

సాహొ సుల్తాను ముస్తఫా! సాహొ పాపటాచి ముస్తఫా!

(ఎమీలియోతో)

పాపటాచీ ముస్తఫాతోడఁ గూర్చుండి
చూపు మిఁక కైమెకాన్ పాపటాచీవిధుల

నవపాపటాచియై నలువారు సుల్తాను
తన బాధ్యతలు దీర్చుకొనఁగాను త్వరగాను
కొనిరండు దండిగా మనసైన భోజ్యంబు,
ఎనలేని మాంద్యంబు నెనయించు మద్యంబు

అతులసులభంబైన బాధ్యతయె యిద్ది!

అతులరుచ్యంబైన బాధ్యతయె యిద్ది!

(ఇర్వురు యథేచ్ఛగా తినుట కారంభింతురు)

సుష్ఠుగా తినుటయే నిష్ఠతోఁ ద్రాగుటయె
శిష్టులౌ పాపటాచీజనుల బాధ్యతలు
వినకుండఁ గనకుండ వేఱేదియును మీరు
పొనరించుచుండుఁ డీభూరిబాధ్యతలను

నియమపాలననిష్ఠ నిప్పుడు
కొలువఁగావలె కొంచె మిట్టుల

(ఫిడేలియాతో)

ప్రియతమా ఫిడేలియో!

ప్రేమదేవతా బెలిండా!

ఘోరం ఘోరం. ఇదేమి నాయెదుట జరుగుచున్నది?

(ముస్తఫాతో)

ఘోరం ఘోరం. నీచిత్త మస్థిరమగుచున్నది.
పాపటాచినియమభంగ మగుచు నున్నది.
ఇదిగొ నన్నుఁ జూచి అనుకరించు!

(బెలిండాతో)

నా ప్రణయనిధానమా బెలిండా

భక్షించుచునె యుండు పాపటాచీ!

నాప్రణయధనమా ఫిడేలియో!

భక్షించుచునె యుండు పాపటాచీ!

వారెందు కిందున్నారు?

నియమభంగమగుచునుండె మఱల!
చూచియును జూడకుండవలె నీవు.
ఎదుట నేమి యైనఁ నేమి, తినుట మానవలదు నీవు.

ఆహ! తెలిసిందిలే కిటుకు! ఆచరింపఁగలను అంతకంటె బాగుగా!

ఎంత యథాజాతుం డీతండు!

తరగల యుద్ధృతి తగ్గుచునుండెను
సరియగు దిశలో కరువలి వీచెను
త్వరపడు డిదియే సరియగు కాలము
తరలుచు నిటలీధరకుం జేరఁగ

(ఫిడేలియాతో)

రమ్ము ప్రియా! రారమ్ము ప్రియా! ప్రే
మమ్మున సహయానమ్మొనరింతము

జక్కవలంబలె జంటను వీడక
మక్కువతో నిఁక మనుచుం బోదము

(తనలో)

ఎంతటిఘోరం బెంతటిఘోరము!
అంతము సేసి మదాశాలతికను
సంతసమున నాకాంతను గైగొని
యింతయు జడియక యీతం డేగును

(ప్రకాశముగా ముస్తఫాతో)

అంతయు మోసం బంతయు మోసము
ఇంతయు వెఱవక యింతి బెలిండను
గైకొని పాఱుట కదిగొ! ఫిడేలియొ
మేకొనుచుండెను మీముందరనే

కన నేమియు, అన నేమియు నేను

ఓరి మూర్ఖుఁడా!

విన నేమియు, అన నేమియు నేను

అనకేమియుఁ, గనకేమియు
వినకేమియు, వెనుకాడక
తనివారఁగఁ దినుచుండుము

ప్రణయపుగతి భగవంతుఁడెఱుంగును
ప్రాణము దక్కదు పడియుండిన నిట
వారినిఁ గూడుచుఁ బాఱుటె ఉచితము

పరుగునఁ బోవలె పడవను జేరఁగ
త్వరగను మాతో నరుగు మెమీలియొ!
తరుణము మించిన మరణమె మనలం
దరుముచు వచ్చును తస్మాజ్జాగ్రత!

కైమెకాన్! కైమెకాన్!

(పెద్దగా పిలుచును)

లేడు లేడాతఁడిచ్చట!

నాప్రణయధనమా బెలిండా! బెలిండా!

లేదు లేదామె యిచ్చట!

(తమలో)

అన్యయోషితావ్యామోహ మపనయించు
పాఠమునె నేర్పె నితని కాపడఁతి నేఁడు

ఓరి సేవక! ఫిడేలియో!

లేడు లేడాతఁడిచ్చట!

ఎచటి కేగిరి చవటలెల్లరు?

తీరముం జేరిరి పాఱిపోవఁగ!

దొంగలు! ద్రోహులు! పట్టితెండు వారిని!
భటులెక్కడ? ద్వారరక్షకు లెక్కడ!

అందఱును త్రాగి పడియుండిరి

యా అల్లా! యా ఇల్హీ! ఖరాబీ! కుల్ ఉల్ఖరాబీ!
జ్ఞానోదయమగుచున్నది నాకిపుడు!

ఎంతగ నీవు నిర్దయత నెగ్గులు వల్కినఁగాని, నన్ను నీ
వెంత పరాభవించి త్యజియింపఁగ నెంచినఁగాని, ఆర్య! నా
స్వాంతమునందు నర్మిలియె పాయక యుండెను, నిప్పుడైన నా
వంతల విస్మరించి సుఖవంతులమై చరియింత మేకమై

కామాంధుఁడనై నీదగు
ప్రేమంబును విస్మరించి వేఱగు స్త్రీలం
గామించి భంగపడితిని
ఈ మోఱకునిన్ క్షమింపు మీవు సమీరా!

సమసెను పరకాంతాసం
గమకౌతుక మంతరమున, గాఢప్రియతా
ధ్వములోఁ జేతము సుఖయా
నము నిఁక నిర్వుర మొకటయి నమ్మికతోడన్

తమసతులను గణియింపక
తమకంబున నన్యసతుల తగులంబులకై
శ్రమపడువారికి నీకథ
యమరును గనువిప్పు సేయు నౌషధమగుచున్