పసిపాపతో కలిసి
మరో పాపవైపోగలిగిన
ప్రతిసారి
కొత్తగా చిగురిస్తున్నట్టే…

లోతుతెలీని లోయలాంటి
ఒంటరితనంలో,
రాలిపడుతున్న
ఉసిరిచెట్టు ఆకుల మధ్య-

భయదమతంగజంబులటు వార్షుకమేఘము లంబరంబునం
బయికొనియుండఁ, దారలు క్షపాకరుడుం గనరాకయుండఁగా

నిన్ను నువ్వు నిరంతరం
తడుపుకుని
కప్పుకుని ముద్దై
అంతలోనే విప్పారి
మేను విరిచి

నువ్వేస్తున్న బొమ్మల్లో
రూపాంతరం చెంది
ఆనవాలు పట్టలేని అదృశ్య చిత్రాన్ని

తిలక్ రాసిన ‘గోరువంకలు’ ఛందోబధ్ధ కవిత్వ సంకలనం నుండి కొన్ని పద్యాలు ఈమాట పాఠకులకోసం…

శతక వాఙ్మయానికి పెట్టింది పేరు తెలుగు భాష. సుమారు రెండవ శతాబ్దము నుండి నేటివరకు కవులు శతకాలను వ్రాస్తూనే ఉన్నారు. ఈ రచనలో కొందరి దృష్టి ఇహపరసాధన మయితే, మరి కొందరిది నీతిప్రబోధం. ఇంకా కొందరిది శృంగారం.

బ్రహ్మతేజము మీరు ఫాలభాగమునందుఁ
దిరునామదీప్తులు మెఱయుచుండ,
ఎత్తుబాహులయందు బెత్తెడంచుల జరి
యుత్తరీయపుకాంతి యోలగింప.
వెడదయురమ్ముపై నిడుపైన యజ్ఞసూ
త్రద్వయవిద్యుతుల్ దనరుచుండ,
మల్లెపూడాలుకుం జెల్లెలై విలసిల్లు
తెల్ల దోవతికాంతి యుల్లసిల్ల,

వొయసులో జేబీల డబ్బులాడిన్నాడు
పద్దు లెక్కించుకుని పదిలముగ వున్నాను.
దసరాకి కుర్రోలు దండుకున్నట్టుగ –
నడమంత్రం కురుపంటె ఇలాగే కావాల.

నువ్వంటే నాకు చెప్పలేని చిరాకు, అంతులేని కోపం,
ఎందుకు నిన్నింతగా ప్రేమించేలా చేస్తావు నన్ను మరి?

ఇక నన్ను శ్రమపడి
అడవుల్లో వెతకొద్దు
నేను కనిపించలేదని నిట్టూర్చొద్దు.

జాషువా కవి 1929 భారతి పత్రికలో కృష్ణదేవరాయనిపై వ్రాసిన పద్యాలు, ఈమాట పాఠకులకోసం.

వేకువనొదిలే చీకటివవ్వక
మెలకువలోనూ ఒక కలగా
ఇంకా ఎందుకు మిగిలావు.. ?

నీళ్ళేవు నిప్పుల్లేవు ఎల్లండెల్లండి!
ఎర్రటెండల్లంట
మీకెవుల్రమ్మన్నారు?

వనిత ముఖంబుచేత నొక పద్మము, నాఱగు వారిజంబులన్
కనుఁగవచేతఁ, గోమలయుగాంఘ్రులచేత, శయద్వయంబుచే

నీకన్నా ముందు పుట్టిన బంధం నీపైనే కత్తి దూయడం నువ్విపుడు తీర్చేస్తున్న ఋణం

కూడనట్టి పనులెన్నో కూరిమితో చేసినాము వలసినవన్నీ చేదగు

నా కవిత్వం సహనంతో వేచివుంటుంది, తనను తాను ఆవిష్కరించుకునే ఓ అద్భుతమైన క్షణం కోసం

మన ఈ గాంధర్వవివాహానికి
ఆకాశమే పందిరి పక్షులే సాక్షులు

లోలోపల ఏ దీపం ఎప్పుడు వెలిగిందో
జ్ఞాపకాల మిణుగురులు అంటుకుని
వేడిమి లేదు;