అతిశయంతో తొణికిసలాడే
ఈ యవ్వన కలశం తెలియకుండానే
నిశ్శబ్దంగా నిండుకుంటుంది.

దూరంగా తాగుబోతు కేక
లీలగా మనుషుల ఊసు
చీకట్లో ఒకటే
మొరుగుతోంది ఊరకుక్క

మావాడు మాటలాపి
సూపు తాగుతున్నాడు.
చెట్టుకు కట్టేయబడ్డ సీతారాఁవుడి
శరీరం వైపుకి తూటాలు మాత్రం
దూసుకొని వస్తూనే ఉన్నాయి.

పెళ్ళయినప్పుడు మొదటి రాత్రి నన్ను చూసి
పోతపోసిన బంగారమన్నాడు
పూతపూసిన సింగారమన్నాడు

పెరిగి పెద్దయినప్పుడు
ఈ రాత్రి ఎప్పుడు తెల్లవారుతుందా…
అని ప్రతి రాత్రీ అనిపిస్తుంది

పసిపాపతో కలిసి
మరో పాపవైపోగలిగిన
ప్రతిసారి
కొత్తగా చిగురిస్తున్నట్టే…

లోతుతెలీని లోయలాంటి
ఒంటరితనంలో,
రాలిపడుతున్న
ఉసిరిచెట్టు ఆకుల మధ్య-

భయదమతంగజంబులటు వార్షుకమేఘము లంబరంబునం
బయికొనియుండఁ, దారలు క్షపాకరుడుం గనరాకయుండఁగా

నిన్ను నువ్వు నిరంతరం
తడుపుకుని
కప్పుకుని ముద్దై
అంతలోనే విప్పారి
మేను విరిచి

నువ్వేస్తున్న బొమ్మల్లో
రూపాంతరం చెంది
ఆనవాలు పట్టలేని అదృశ్య చిత్రాన్ని

తిలక్ రాసిన ‘గోరువంకలు’ ఛందోబధ్ధ కవిత్వ సంకలనం నుండి కొన్ని పద్యాలు ఈమాట పాఠకులకోసం…

శతక వాఙ్మయానికి పెట్టింది పేరు తెలుగు భాష. సుమారు రెండవ శతాబ్దము నుండి నేటివరకు కవులు శతకాలను వ్రాస్తూనే ఉన్నారు. ఈ రచనలో కొందరి దృష్టి ఇహపరసాధన మయితే, మరి కొందరిది నీతిప్రబోధం. ఇంకా కొందరిది శృంగారం.

బ్రహ్మతేజము మీరు ఫాలభాగమునందుఁ
దిరునామదీప్తులు మెఱయుచుండ,
ఎత్తుబాహులయందు బెత్తెడంచుల జరి
యుత్తరీయపుకాంతి యోలగింప.
వెడదయురమ్ముపై నిడుపైన యజ్ఞసూ
త్రద్వయవిద్యుతుల్ దనరుచుండ,
మల్లెపూడాలుకుం జెల్లెలై విలసిల్లు
తెల్ల దోవతికాంతి యుల్లసిల్ల,

వొయసులో జేబీల డబ్బులాడిన్నాడు
పద్దు లెక్కించుకుని పదిలముగ వున్నాను.
దసరాకి కుర్రోలు దండుకున్నట్టుగ –
నడమంత్రం కురుపంటె ఇలాగే కావాల.

నువ్వంటే నాకు చెప్పలేని చిరాకు, అంతులేని కోపం,
ఎందుకు నిన్నింతగా ప్రేమించేలా చేస్తావు నన్ను మరి?

ఇక నన్ను శ్రమపడి
అడవుల్లో వెతకొద్దు
నేను కనిపించలేదని నిట్టూర్చొద్దు.

జాషువా కవి 1929 భారతి పత్రికలో కృష్ణదేవరాయనిపై వ్రాసిన పద్యాలు, ఈమాట పాఠకులకోసం.

వేకువనొదిలే చీకటివవ్వక
మెలకువలోనూ ఒక కలగా
ఇంకా ఎందుకు మిగిలావు.. ?

నీళ్ళేవు నిప్పుల్లేవు ఎల్లండెల్లండి!
ఎర్రటెండల్లంట
మీకెవుల్రమ్మన్నారు?

వనిత ముఖంబుచేత నొక పద్మము, నాఱగు వారిజంబులన్
కనుఁగవచేతఁ, గోమలయుగాంఘ్రులచేత, శయద్వయంబుచే