మీ ఘంటసాల గురించి M.Murali Krishna గారి అభిప్రాయం:
09/09/2008 12:07 am
ఘంటసాల గారి గురించి ఎంత వ్రాసిన తక్కువే గానీ, ఘంటసాల గారు (నా) మన ప్రాణం. ఘంటసాల గారి పాట ప్రతీ దినం ఉదయం 7 గంటలకు ఆల్ ఇండీయా రేడీయోలో ప్రసారం చేయుంచు నట్లు ప్రభుత్వం చూడాలీ.
ఇట్ల మీ భవదీయుడూ మండలీమూల మురళీకృష్ణ
I do not know how to type in telugu. Kindly forgive my telugu spellings.
“పద్యంనిండా పురివిప్పిన పదచిత్రాలు “వావ్” అనిపించేలా ఉన్నాయి.
బ్రష్ కి కుంచె అనీ, బాస్కెట్ కి బుట్ట అనీ రాసి ఉండొచ్చు.”
-కొత్తపాళీ అభిప్రాయం
I beg to differ with the second sentence. I prefer the way it is written.
“ప్రక్కనే కాన్వాస్ మీద తడి ఆరని బ్రష్ కొనలలో
ఓ అనావిష్కృత సౌందర్యం అందమైన రహస్యం లా మెరుస్తుంది.”
The poet perhaps did not mean it, but I read the top line in English. In my mind, it is translated as; canvas -as some coarse grass and brush -as brush ( bushes.) It looked like the whole scene in the poem is an afternoon after some rain fall, so the grass and brush is wet and is glistening.
I felt Vaidehi did a nice plen-air painting, and at the end the artist had folded her canvas and put away the paints in a basket and had driven away in her car.
(For some years now,) I get to read this poet in another magazine called “Telugu Jyothi.” I read a review of her poetry by V.V. Ramanatham, which I thought is very nicely done.
In the same magazine, I also read an article by Vaidehi on Tilak’s poetry, which if I remember correctly also gives her own views of poetry. That piece is written very well.
Her poetry is also published in ‘Kaumudi.’
Vaidehi is an elegant, stylish and sensitive poet. This particular poetry piece is gorgeous.
వాగ్గేయకారులకి మోహనగారు సరైన నిర్వచనం చెప్పారు. దాన్నిబట్టే అదొక పాతకాలపు tag అని తెలుస్తోంది కదా. ఆధునికులకి ఇటువంటి పదాలు అనవసరమనే నా ఉద్దేశం. రమగారికి బాలమురళి సాహిత్యం ఇంప్రెసివ్ గా లేదన్నారు. దానికి అభ్యంతరం ఉండదు. అయితే ఇప్పటి సమాజంలో, ఇప్పటి పరిస్థితులకు స్పందించే కళాకారులు అప్పటివారిలాగా ఎలా రాయగలరు? డబ్బింగు పాటలు రాసేవారూ, త్యాగరాజూ ఒకటేనని నేనంటానా? Modern context లో వాగ్గేయకారుణ్ణి నిర్వచించడం కష్టమని అనిపిస్తుంది.
చక్కటి కథ చదివిన అనుభూతి కాదు కాని, ఒక వాస్తవిక అంశాన్ని ఎంత బాగా చెప్పారు అని అనిపించింది. వారికి రోజు గడవటమే జీవన్మరణ సమస్య ఐతే, పాపం, ఏ పాస్పోర్ట్, వీసాలు వారిని ఆదుకొంటాయీ? ఏ మానవహక్కులు వారికి రక్షణ కల్పిస్తాయి?
వాగ్గేయకారులు అనే మాట ఫ్యూడల్ పదం ఎలాగైందో నాకర్ధం కాలేదు!
గేయ సాహిత్యము రాసుకుని దానికి సంగీతం సమకూర్చినంత మాత్రాన అది చేసిన ప్రతివారూ వాగ్గేయకారులైపోరని రోహిణీప్రసాదుగారు తెలియనట్టుగా మాట్లాడ్డం విడ్డురంగా ఉంది. ఇంత మాత్రానికి దానికి “పాతకాలపు tags” అని లేనిపోని రంగు అద్దడం కూడా ఆశ్చర్యంగా ఉంది.
నచ్చడం నచ్చకపోవడం వేరే సంగతి. దాన్ని గురించి నాకు మాట్లాడ్డం ఇష్టం లేదన్నా అదో పద్ధతి. బాలమురళీ అసలు వాగ్గేయకారుడే కాదు అనడం (రోహిణీ ప్రసాదు గారు కాదు, ఇంకెవరో అన్నారు), లేక ఇలాంటి “పాతకాలపు tags” వాడ్డం ఇష్టం లేదనడం హాస్యాస్పదంగా ఉంది.
వాగ్గేయకారులపైన చర్చ జరుగుతుంది కనుక ఇక్కడ
కొన్ని విషయాలను గురించి చెప్పాలి. కాకి నలుపే,
కోకిల నలుపే, కాని వసంతఋతువులో కాకి కాకే, కోకిల
కోకిలే అన్నట్లు, ఒక పాట వ్రాసి దానికి ఒక వరుస
కట్టినంత మాత్రాన ఒక వ్యక్తిని వాగ్గేయకారుడు అనలేము.
వాగ్గేయకారునికి సాహిత్యం బాగా తెలిసి ఉండాలి. భాషలలో
ప్రజ్ఞ ఉండాలి. ఛందస్సు, వ్యాకరణం తెలిసి ఉండాలి.
అలంకారాల ఉపయోగం తెలిసి ఉండాలి. సంగీత శాస్త్రంలో
గొప్ప ప్రతిభ ఉండాలి. మూడు కాలాలలో పాడే శక్తి ఉండాలి
అతని కంఠానికి. సంగీతశాస్త్రంలోని వివరాలను చక్కగా
ఎరిగి ఉండాలి. రాగ తాళ లయాదుల జ్ఞానం క్షుణ్ణంగా
అవగాహన చేసికొని ఉండాలి. రసానుభూతిని కలిగి
ఉండాలి. స్వరాల ఉపయోగాన్ని తెలిసికొని ఉండాలి.
వివిధ విధాలైన కృతులను వ్రాసి వాటిని సంగీతంతో
జీవంతం చేసి ఉండాలి. ఉదాహరణకు, త్యాగరాజు
పాటలను మాత్రమే కాదు, రెండు యక్షగానాలను
కూడా వ్రాశారు. ఇన్ని లక్షణాలు ఉన్న వాళ్లు ఏ
కొందరు మాత్రమే నిజంగా వాగ్గేయకారులు.
మిగిలినవారు “నేను కూడా వాగ్గేయకారుడినే” ఆని
అనుకొన్నవారు. విధేయుడు – మోహన
ఈ వ్యాసం మిగత భాగాలకు ఎదురుచూస్తున్నాను. సాయి
బ్రహ్మానందం గారి శ్రద్ధ, ఆసక్తి, కుతూహలం ఈ వ్యాసంలో
ప్రతిబింబిస్తున్నాయి. ఒక వాగ్గేయకారునికి ముఖ్యంగా
కావలసినవి – సంగీతంలో విద్వత్తు, సాహిత్యంలోని
సుళువులు. ఈ రెంటికి ఎలా పొత్తు కుదిరిస్తే పండిత
పామర రంజకంగా ఉంటుందనే విషయాన్ని తెలిసిన
వారిలో త్యాగరాజు అద్వితీయుడు. ఏ మహానుభావుడైనా
అంత గొప్పవాడు ఎలా అయ్యాడని తెలిసికోవాలంటే అతని
జీవిత చరిత్ర దీనికి కొంతైనా సహాయకారి అవుతుంది.
దీనికి ఈ వ్యాసం ఎంతైనా తోడ్పడుతుంది. త్యాగరాజుని
తలచుకొంటుంటే ఒక్కొక్కప్పుడు విదేశాలలో ఉండే మన
స్థితి గుర్తుకు వస్తుంది. తెలుగులో ఆసక్తి ఉన్న
దేశాంతరవాసులంతా ద్వీపాలే. తమిళదేశంలో ఉండే
త్యాగరాజు కూడ ఒక తెలుగు ద్వీపమే. అతడు ద్వీపం
మాత్రమే కాదు, ఒక దీపం కూడా. మనలో ఒక కొందరికి
తెలుగు భాషను అభివృద్ధి చేయాలనే ఆశ ఉన్నది.
దీనికి కూడా ఇట్టి వ్యాసాలలో మార్గాలు దొరుకుతాయేమో?
బ్రహ్మానందంగారి శ్రమ ప్రశంసనీయం. ఇందులో
ఉదహరించబడిన ఒక పుస్తకం కింది లింకులో
లభ్యము – tyAgarAja – Life and Lyrics – Jackson
(Digital Library of India, IISc)
నేను “ఈమాట” కు ఒకప్పుడు సంపాదకుడుగా పని చేసాను. ఇప్పుడు నేను “ఈమాట” సంపాదక బృందంలో లేను. కాబట్టి, అబిప్రాయాలను “కత్తిరించే” వెసులు బాటు నాకు ఇప్పుడు లేదు.
ఇక అభిప్రాయాలపై నా అభిప్రాయం:
అభిప్రాయాలు “సహేతుకంగా” ఉండవలసిన అవసరం లేదేమో! వ్యక్తిగత దూషణలకు, అర్ధం లేని అనవసర వివాదాలకు దారి తియ్యనంత కాలం, ఎవరి అభిప్రాయాలు వారివి అని ఊరుకుంటే సరి. నేను ఈమాటలో “నా రాతలపై” వచ్చిన కొన్ని అభిప్రాయాలను చదివి ఊరుకున్నానంతే!
మీ ఘంటసాల గురించి M.Murali Krishna గారి అభిప్రాయం:
09/09/2008 12:07 am
ఘంటసాల గారి గురించి ఎంత వ్రాసిన తక్కువే గానీ, ఘంటసాల గారు (నా) మన ప్రాణం. ఘంటసాల గారి పాట ప్రతీ దినం ఉదయం 7 గంటలకు ఆల్ ఇండీయా రేడీయోలో ప్రసారం చేయుంచు నట్లు ప్రభుత్వం చూడాలీ.
ఇట్ల మీ భవదీయుడూ మండలీమూల మురళీకృష్ణ
I do not know how to type in telugu. Kindly forgive my telugu spellings.
ఏటి ఒడ్డున గురించి Lyla yerneni గారి అభిప్రాయం:
09/08/2008 8:29 pm
“పద్యంనిండా పురివిప్పిన పదచిత్రాలు “వావ్” అనిపించేలా ఉన్నాయి.
బ్రష్ కి కుంచె అనీ, బాస్కెట్ కి బుట్ట అనీ రాసి ఉండొచ్చు.”
-కొత్తపాళీ అభిప్రాయం
I beg to differ with the second sentence. I prefer the way it is written.
“ప్రక్కనే కాన్వాస్ మీద తడి ఆరని బ్రష్ కొనలలో
ఓ అనావిష్కృత సౌందర్యం అందమైన రహస్యం లా మెరుస్తుంది.”
The poet perhaps did not mean it, but I read the top line in English. In my mind, it is translated as; canvas -as some coarse grass and brush -as brush ( bushes.) It looked like the whole scene in the poem is an afternoon after some rain fall, so the grass and brush is wet and is glistening.
I felt Vaidehi did a nice plen-air painting, and at the end the artist had folded her canvas and put away the paints in a basket and had driven away in her car.
(For some years now,) I get to read this poet in another magazine called “Telugu Jyothi.” I read a review of her poetry by V.V. Ramanatham, which I thought is very nicely done.
In the same magazine, I also read an article by Vaidehi on Tilak’s poetry, which if I remember correctly also gives her own views of poetry. That piece is written very well.
Her poetry is also published in ‘Kaumudi.’
Vaidehi is an elegant, stylish and sensitive poet. This particular poetry piece is gorgeous.
Thanks for the good read.
లైలా.
బాలమురళీకృష్ణ గురించి Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
09/08/2008 8:19 pm
వాగ్గేయకారులకి మోహనగారు సరైన నిర్వచనం చెప్పారు. దాన్నిబట్టే అదొక పాతకాలపు tag అని తెలుస్తోంది కదా. ఆధునికులకి ఇటువంటి పదాలు అనవసరమనే నా ఉద్దేశం. రమగారికి బాలమురళి సాహిత్యం ఇంప్రెసివ్ గా లేదన్నారు. దానికి అభ్యంతరం ఉండదు. అయితే ఇప్పటి సమాజంలో, ఇప్పటి పరిస్థితులకు స్పందించే కళాకారులు అప్పటివారిలాగా ఎలా రాయగలరు? డబ్బింగు పాటలు రాసేవారూ, త్యాగరాజూ ఒకటేనని నేనంటానా? Modern context లో వాగ్గేయకారుణ్ణి నిర్వచించడం కష్టమని అనిపిస్తుంది.
పడవ మునుగుతోంది గురించి viswam గారి అభిప్రాయం:
09/08/2008 3:21 pm
చక్కటి కథ చదివిన అనుభూతి కాదు కాని, ఒక వాస్తవిక అంశాన్ని ఎంత బాగా చెప్పారు అని అనిపించింది. వారికి రోజు గడవటమే జీవన్మరణ సమస్య ఐతే, పాపం, ఏ పాస్పోర్ట్, వీసాలు వారిని ఆదుకొంటాయీ? ఏ మానవహక్కులు వారికి రక్షణ కల్పిస్తాయి?
బాలమురళీకృష్ణ గురించి కొత్తపాళీ గారి అభిప్రాయం:
09/08/2008 8:19 am
వాగ్గేయకారులు అనే మాట ఫ్యూడల్ పదం ఎలాగైందో నాకర్ధం కాలేదు!
గేయ సాహిత్యము రాసుకుని దానికి సంగీతం సమకూర్చినంత మాత్రాన అది చేసిన ప్రతివారూ వాగ్గేయకారులైపోరని రోహిణీప్రసాదుగారు తెలియనట్టుగా మాట్లాడ్డం విడ్డురంగా ఉంది. ఇంత మాత్రానికి దానికి “పాతకాలపు tags” అని లేనిపోని రంగు అద్దడం కూడా ఆశ్చర్యంగా ఉంది.
నచ్చడం నచ్చకపోవడం వేరే సంగతి. దాన్ని గురించి నాకు మాట్లాడ్డం ఇష్టం లేదన్నా అదో పద్ధతి. బాలమురళీ అసలు వాగ్గేయకారుడే కాదు అనడం (రోహిణీ ప్రసాదు గారు కాదు, ఇంకెవరో అన్నారు), లేక ఇలాంటి “పాతకాలపు tags” వాడ్డం ఇష్టం లేదనడం హాస్యాస్పదంగా ఉంది.
బాలమురళీకృష్ణ గురించి mOhana గారి అభిప్రాయం:
09/08/2008 8:10 am
వాగ్గేయకారులపైన చర్చ జరుగుతుంది కనుక ఇక్కడ
కొన్ని విషయాలను గురించి చెప్పాలి. కాకి నలుపే,
కోకిల నలుపే, కాని వసంతఋతువులో కాకి కాకే, కోకిల
కోకిలే అన్నట్లు, ఒక పాట వ్రాసి దానికి ఒక వరుస
కట్టినంత మాత్రాన ఒక వ్యక్తిని వాగ్గేయకారుడు అనలేము.
వాగ్గేయకారునికి సాహిత్యం బాగా తెలిసి ఉండాలి. భాషలలో
ప్రజ్ఞ ఉండాలి. ఛందస్సు, వ్యాకరణం తెలిసి ఉండాలి.
అలంకారాల ఉపయోగం తెలిసి ఉండాలి. సంగీత శాస్త్రంలో
గొప్ప ప్రతిభ ఉండాలి. మూడు కాలాలలో పాడే శక్తి ఉండాలి
అతని కంఠానికి. సంగీతశాస్త్రంలోని వివరాలను చక్కగా
ఎరిగి ఉండాలి. రాగ తాళ లయాదుల జ్ఞానం క్షుణ్ణంగా
అవగాహన చేసికొని ఉండాలి. రసానుభూతిని కలిగి
ఉండాలి. స్వరాల ఉపయోగాన్ని తెలిసికొని ఉండాలి.
వివిధ విధాలైన కృతులను వ్రాసి వాటిని సంగీతంతో
జీవంతం చేసి ఉండాలి. ఉదాహరణకు, త్యాగరాజు
పాటలను మాత్రమే కాదు, రెండు యక్షగానాలను
కూడా వ్రాశారు. ఇన్ని లక్షణాలు ఉన్న వాళ్లు ఏ
కొందరు మాత్రమే నిజంగా వాగ్గేయకారులు.
మిగిలినవారు “నేను కూడా వాగ్గేయకారుడినే” ఆని
అనుకొన్నవారు. విధేయుడు – మోహన
మనకు తెలియని మన త్యాగరాజు -1 గురించి mOhana గారి అభిప్రాయం:
09/08/2008 6:39 am
ఈ వ్యాసం మిగత భాగాలకు ఎదురుచూస్తున్నాను. సాయి
బ్రహ్మానందం గారి శ్రద్ధ, ఆసక్తి, కుతూహలం ఈ వ్యాసంలో
ప్రతిబింబిస్తున్నాయి. ఒక వాగ్గేయకారునికి ముఖ్యంగా
కావలసినవి – సంగీతంలో విద్వత్తు, సాహిత్యంలోని
సుళువులు. ఈ రెంటికి ఎలా పొత్తు కుదిరిస్తే పండిత
పామర రంజకంగా ఉంటుందనే విషయాన్ని తెలిసిన
వారిలో త్యాగరాజు అద్వితీయుడు. ఏ మహానుభావుడైనా
అంత గొప్పవాడు ఎలా అయ్యాడని తెలిసికోవాలంటే అతని
జీవిత చరిత్ర దీనికి కొంతైనా సహాయకారి అవుతుంది.
దీనికి ఈ వ్యాసం ఎంతైనా తోడ్పడుతుంది. త్యాగరాజుని
తలచుకొంటుంటే ఒక్కొక్కప్పుడు విదేశాలలో ఉండే మన
స్థితి గుర్తుకు వస్తుంది. తెలుగులో ఆసక్తి ఉన్న
దేశాంతరవాసులంతా ద్వీపాలే. తమిళదేశంలో ఉండే
త్యాగరాజు కూడ ఒక తెలుగు ద్వీపమే. అతడు ద్వీపం
మాత్రమే కాదు, ఒక దీపం కూడా. మనలో ఒక కొందరికి
తెలుగు భాషను అభివృద్ధి చేయాలనే ఆశ ఉన్నది.
దీనికి కూడా ఇట్టి వ్యాసాలలో మార్గాలు దొరుకుతాయేమో?
బ్రహ్మానందంగారి శ్రమ ప్రశంసనీయం. ఇందులో
ఉదహరించబడిన ఒక పుస్తకం కింది లింకులో
లభ్యము –
tyAgarAja – Life and Lyrics – Jackson
(Digital Library of India, IISc)
విధేయుడు – మోహన
మరో గుప్పెడు మొర్మొరాలు గురించి విష్ణుభొట్ల లక్ష్మన్న గారి అభిప్రాయం:
09/08/2008 6:28 am
రమాదేవి గారికి:
మీ అభిప్రాయం తెలిపినందుకు సంతోషం!
చిన్న సవరణ.
నేను “ఈమాట” కు ఒకప్పుడు సంపాదకుడుగా పని చేసాను. ఇప్పుడు నేను “ఈమాట” సంపాదక బృందంలో లేను. కాబట్టి, అబిప్రాయాలను “కత్తిరించే” వెసులు బాటు నాకు ఇప్పుడు లేదు.
ఇక అభిప్రాయాలపై నా అభిప్రాయం:
అభిప్రాయాలు “సహేతుకంగా” ఉండవలసిన అవసరం లేదేమో! వ్యక్తిగత దూషణలకు, అర్ధం లేని అనవసర వివాదాలకు దారి తియ్యనంత కాలం, ఎవరి అభిప్రాయాలు వారివి అని ఊరుకుంటే సరి. నేను ఈమాటలో “నా రాతలపై” వచ్చిన కొన్ని అభిప్రాయాలను చదివి ఊరుకున్నానంతే!
నమస్సులతో,
విష్ణుభొట్ల లక్ష్మన్న
అక్కడ… గురించి bhavani devi గారి అభిప్రాయం:
09/08/2008 3:11 am
ఈ కవిత చాలా బాగుంది.
కళాపూర్ణోదయం -1: సిద్ధుడి ప్రవేశం గురించి Lalitha గారి అభిప్రాయం:
09/08/2008 1:55 am
అద్భుతం. గొప్ప కథలను అందిస్తున్నారు. మా కోరిక ఇలా తీరినది.
కృతజ్ఞతలు.
లలిత.