తెలుగులో ఉండి, అన్నీ తెలిసిన పదాలే ఉన్నంత మాత్రాన ప్రతి కవిత మనకి అర్థం కావలనుకోవడం, కాస్తో కూస్తో గణితం నేర్చుకొన్న ప్రతి విద్యార్థికి, ఫెర్మాట్స్ థియరం ప్రూఫు అర్థమవ్వాలనుకోవడం లాంటిది.
ఈ సంచికలోనే వేలూరి గారి “నేనొక సాధారణ పాఠకుణ్ణి” వ్యాసంలో ఈవాక్యాలు బాగా పనికొస్తాయి ఈ కవిత గురించి రెండు మాటలు చెప్పడానికి. “… ఇలా అనుభవ పరిథి పెరిగి, జ్ఞాపకాలు పెరగడంతో, నీవు విద్యాధికుడవవుతున్నావు. అది మంచిదే. కానీ, దీనితో ఒక చిక్కు లేకపోలేదు. నీకు సరికొత్త పదజాలం అబ్బుతుంది అన్నాం కదూ! దానితో, నీ స్నేహపరివారం తగ్గుతుంది. ఎందుకంటే, నీ పరిభాష అర్థం చేసుకొనే వాళ్ళు, సరిగ్గా నీకు మల్లే అనుభవించి, ఆనందించిన వాళ్ళే అవుతారు. మిగిలినవాళ్ళకి నీ పరిభాష పరమ అరుచి కలిగిస్తుంది…”
భూషణ్ కవిత్వం ఇలాగే ఉంటుందనిపిస్తుంది నాకు. ఈ కవి కవితల్లో క్లుప్తత తారాస్థాయికి చేరి ఒక గణిత సమీకరణమంత క్లుప్తంగా తయారవుతాయి, కవితలు. గణితంలో ఏమో కానీ, కవిత్వంలో ఇలాంటి క్లుప్తత వల్ల కవితలు డేవిడ్ లించ్ సినిమాల్లాగా open to reader’s interepretation అవుతాయి. ఉదాహరణకు సువర్ణభూమి కవితకు నాకు తోచిన ఒక ఇంటర్ ప్రెటేషన్.
“ముఖా ముఖి సుఖాసీనులై బుద్ధులు ( చక్కని కవిత్వం వ్రాసే కవి, అస్వాదిస్తున్నపాఠకుడు)
వాడని కలువలు ( మంచి కవితలు)
అలముకున్న ధూపం (పాఠకుని మదిలో ఆవరించిన కవిత్వ సౌందర్యం)
ఎదురెండలో ఎర్రచారల పిల్లి,
చెలగాట మాడుతుంది
తలపాదాలమీదుంచి.
(కొన్ని కవితలు కదళీ పాకాలైతే, కొన్ని నారికేళ పాకాలు. తమకు అర్థం కాని కవితకు అర్థమే లేదని కుప్పిగంతులు వేసే పాఠకులే ఈ ఎర్రచారల పిల్లులు)
ఎన్నో మెట్లెక్కి/గర్భ గృహంలో/గబ్బిలాలను/అదిలిస్తున్నాడు/విహార భిక్షువు ( ఉచ్ఛస్థాయిలో ఉండే కవిత్వమనే ఆలయపు పవిత్రతను, గబ్బిలాలను పారద్రోలి కాపాడే విమర్శకుడు).
As some wise soul once said, A poem starts in writers mind and ends in readers mind. To conclude, for some one who is used to Van Gogh’s impressionistic paintings, Picasso’s Guernica might be pointless. That does nt reduce the essence of Guernica by an ounce.
వినీల్.
ఇలాంటి వాటిని వర్జిత ఔడవ రాగాలని అనచ్చని ఎక్కడో చదివినట్లు గుర్తు.
ఔడవ రాగంలో అయిదు స్వరాలే ఉంటాయి. అందులో మరికొన్ని స్వరాలు వదిలేస్తే వచ్చేవే మీరన్న చిత్ర, విచిత్ర రాగాలు. శాస్త్రీయంగా వర్జిత ఔడవ రాగం అంటే పేరులోనే అదేమిటో తెలిసే అవకాశం ఉందని నా అభిప్రాయం. మహతి, సర్వశ్రీ ఈ కోవకే చెందుతాయి.
నాకు సంగీతంలో అంత విజ్ఞానం లేదు.
కవిత్వంలో ఒక భాగం చిత్రకవిత్వం. ఇందులో కొన్ని నియమాలను ఉంచుకొని పద్యాలు రాస్తారు. అందులో కొన్ని – పెదవులతో పలుకని అక్షరాలతో ఉండేవి, అలా లేనివి, కొమ్ములు ఉండేవి, అలా లేనివి, ఇలా ఎన్నో. అదే విధంగా సంగీతంలో కూడా ఐదుకన్న తక్కువ స్వరాలతో కల్పించిన రాగాలు కాబోలు. అంటే మూడు, నాలుగు స్వరాలతో ఉండే రాగాలు.
బహుశా వీటిని చిత్ర రాగాలు అని పిలువవచ్చు. రెండు స్వరాలతో గాయకులు మొట్టమొదట పాడే స-ప-స! – మోహన
రాసిన వ్యాసం లోని వివరాలపై మరింత చర్చ జరిగి ఉంటే వ్యాసకర్తగా ఇంకా సంతోషించేవాడిని.
రోహిణీప్రసాద్ గారూ: పథేర్ పాంచాలిలో వాడిన సిగ్నేచర్ ట్యూన్ “భటియాలీ ధున్” అని తెలిపినందుకు సంతోషం. నాకు మాండ్ రాగం పరిచయం కానీ, ఈ ధున్ మీ నుంచి తెలుసుకోవాలి.
అజయ్ ప్రసాద్ గారూ: మీరు ఉదహరించిన దృశ్యం గురించి కూడా రాద్దామనుకున్నా! “గ్రంధ విస్తరభీతి” వల్ల రాయలేదు. మీరు రాసింది నిజం.
నరసు గారూ: వ్యాసం నచ్చినందుకు సంతోషం. నిజమే. ఈ సినిమా ఒక్కసారి చూసినంతనే అన్నీ అర్ధం అవ్వవు. ఈ వ్యాసం రాయటానికి చాలా పుస్తకాలు చదవాల్సి వచ్చింది. చాలా మందితో కూడా మాట్లాడవలసి వచ్చింది. ముఖ్యంగా, 115 నిమషాలు నిడివున్న ఈ సినిమాను చాలాసార్లు చూడవలసి వచ్చింది.
నా రాతలను అందంగా ఎడిట్ చేసి, సరైన చోట్ల ఇచ్చిన చిత్రాలు వాడినందుకు, సంపాదక వర్గానికి కృతజ్ఞలతో,
శాయి.గారూ”…పూర్తి వ్యాసం మళ్ళీ ప్రచురిస్తేనే వస్తుందా?” అంటే అవుననే నా అభిప్రాయం. లింక్ ఇస్తే కూడా లాభమే. కాకపోతే మళ్ళీ ప్రచురిస్తే ఎక్కువ లాభం అని నా అభిప్రాయం.
బాలమురళీకృష్ణ సంగీతం గురించి Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
11/05/2008 3:47 pm
పెదవులతో పలకని నిరోష్ఠ అనే రాగం కూడా ఉందని నా మిత్రుడు సితార్ విద్వాంసుడు జనార్దన్ చెప్పారు. అందులో మ, ప స్వరాలుండవు.
డిట్రాయిట్ తెలుగు లిటరరీ క్లబ్ దశవార్షికోత్సవ సమావేశాలు – ఒక సమీక్ష గురించి Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
11/05/2008 3:44 pm
వీలుంటే పాల్గొన్నవారి ఫోటోలను విడివిడిగా జత చెయ్యండి.
రహదారి పాట – ‘పథేర్ పాంచాలి’ సత్యజిత్ రాయ్ సినిమా గురించి Rohiniprasad గారి అభిప్రాయం:
11/05/2008 1:48 pm
ఇది రవిశంకర్ స్వయంగా సితార్ మీద వాయించిన సిగ్నేచర్ ట్యూన్ తో మొదలవుతుంది.
“సున్ మేరే బంధూరే” అనే బర్మన్ పాట.
“మేరే సాజన్” అనే బర్మన్ పాట.
అన్నీ భటియాలీ ధున్ ను పోలినవే.
సువర్ణభూమిలో … గురించి vineel గారి అభిప్రాయం:
11/05/2008 1:39 pm
[ఈ అభిప్రాయం ఎడిట్ చేయబడింది. — సం]
తెలుగులో ఉండి, అన్నీ తెలిసిన పదాలే ఉన్నంత మాత్రాన ప్రతి కవిత మనకి అర్థం కావలనుకోవడం, కాస్తో కూస్తో గణితం నేర్చుకొన్న ప్రతి విద్యార్థికి, ఫెర్మాట్స్ థియరం ప్రూఫు అర్థమవ్వాలనుకోవడం లాంటిది.
ఈ సంచికలోనే వేలూరి గారి “నేనొక సాధారణ పాఠకుణ్ణి” వ్యాసంలో ఈవాక్యాలు బాగా పనికొస్తాయి ఈ కవిత గురించి రెండు మాటలు చెప్పడానికి. “… ఇలా అనుభవ పరిథి పెరిగి, జ్ఞాపకాలు పెరగడంతో, నీవు విద్యాధికుడవవుతున్నావు. అది మంచిదే. కానీ, దీనితో ఒక చిక్కు లేకపోలేదు. నీకు సరికొత్త పదజాలం అబ్బుతుంది అన్నాం కదూ! దానితో, నీ స్నేహపరివారం తగ్గుతుంది. ఎందుకంటే, నీ పరిభాష అర్థం చేసుకొనే వాళ్ళు, సరిగ్గా నీకు మల్లే అనుభవించి, ఆనందించిన వాళ్ళే అవుతారు. మిగిలినవాళ్ళకి నీ పరిభాష పరమ అరుచి కలిగిస్తుంది…”
భూషణ్ కవిత్వం ఇలాగే ఉంటుందనిపిస్తుంది నాకు. ఈ కవి కవితల్లో క్లుప్తత తారాస్థాయికి చేరి ఒక గణిత సమీకరణమంత క్లుప్తంగా తయారవుతాయి, కవితలు. గణితంలో ఏమో కానీ, కవిత్వంలో ఇలాంటి క్లుప్తత వల్ల కవితలు డేవిడ్ లించ్ సినిమాల్లాగా open to reader’s interepretation అవుతాయి. ఉదాహరణకు సువర్ణభూమి కవితకు నాకు తోచిన ఒక ఇంటర్ ప్రెటేషన్.
“ముఖా ముఖి సుఖాసీనులై బుద్ధులు ( చక్కని కవిత్వం వ్రాసే కవి, అస్వాదిస్తున్నపాఠకుడు)
వాడని కలువలు ( మంచి కవితలు)
అలముకున్న ధూపం (పాఠకుని మదిలో ఆవరించిన కవిత్వ సౌందర్యం)
ఎదురెండలో ఎర్రచారల పిల్లి,
చెలగాట మాడుతుంది
తలపాదాలమీదుంచి.
(కొన్ని కవితలు కదళీ పాకాలైతే, కొన్ని నారికేళ పాకాలు. తమకు అర్థం కాని కవితకు అర్థమే లేదని కుప్పిగంతులు వేసే పాఠకులే ఈ ఎర్రచారల పిల్లులు)
ఎన్నో మెట్లెక్కి/గర్భ గృహంలో/గబ్బిలాలను/అదిలిస్తున్నాడు/విహార భిక్షువు ( ఉచ్ఛస్థాయిలో ఉండే కవిత్వమనే ఆలయపు పవిత్రతను, గబ్బిలాలను పారద్రోలి కాపాడే విమర్శకుడు).
As some wise soul once said, A poem starts in writers mind and ends in readers mind. To conclude, for some one who is used to Van Gogh’s impressionistic paintings, Picasso’s Guernica might be pointless. That does nt reduce the essence of Guernica by an ounce.
వినీల్.
బాలమురళీకృష్ణ సంగీతం గురించి Sai Brahmanandam Gorti గారి అభిప్రాయం:
11/05/2008 11:51 am
మోహన గారూ,
ఇలాంటి వాటిని వర్జిత ఔడవ రాగాలని అనచ్చని ఎక్కడో చదివినట్లు గుర్తు.
ఔడవ రాగంలో అయిదు స్వరాలే ఉంటాయి. అందులో మరికొన్ని స్వరాలు వదిలేస్తే వచ్చేవే మీరన్న చిత్ర, విచిత్ర రాగాలు. శాస్త్రీయంగా వర్జిత ఔడవ రాగం అంటే పేరులోనే అదేమిటో తెలిసే అవకాశం ఉందని నా అభిప్రాయం. మహతి, సర్వశ్రీ ఈ కోవకే చెందుతాయి.
నాకు సంగీతంలో అంత విజ్ఞానం లేదు.
బాలమురళీకృష్ణ సంగీతం గురించి mOhana గారి అభిప్రాయం:
11/05/2008 10:52 am
కవిత్వంలో ఒక భాగం చిత్రకవిత్వం. ఇందులో కొన్ని నియమాలను ఉంచుకొని పద్యాలు రాస్తారు. అందులో కొన్ని – పెదవులతో పలుకని అక్షరాలతో ఉండేవి, అలా లేనివి, కొమ్ములు ఉండేవి, అలా లేనివి, ఇలా ఎన్నో. అదే విధంగా సంగీతంలో కూడా ఐదుకన్న తక్కువ స్వరాలతో కల్పించిన రాగాలు కాబోలు. అంటే మూడు, నాలుగు స్వరాలతో ఉండే రాగాలు.
బహుశా వీటిని చిత్ర రాగాలు అని పిలువవచ్చు. రెండు స్వరాలతో గాయకులు మొట్టమొదట పాడే స-ప-స! – మోహన
సార్ గారండీ… సార్ గారండీ… గురించి Phani గారి అభిప్రాయం:
11/05/2008 7:32 am
చాలా బాగుంది.
రహదారి పాట – ‘పథేర్ పాంచాలి’ సత్యజిత్ రాయ్ సినిమా గురించి విష్ణుభొట్ల లక్ష్మన్న గారి అభిప్రాయం:
11/05/2008 6:45 am
రాసిన వ్యాసం లోని వివరాలపై మరింత చర్చ జరిగి ఉంటే వ్యాసకర్తగా ఇంకా సంతోషించేవాడిని.
రోహిణీప్రసాద్ గారూ: పథేర్ పాంచాలిలో వాడిన సిగ్నేచర్ ట్యూన్ “భటియాలీ ధున్” అని తెలిపినందుకు సంతోషం. నాకు మాండ్ రాగం పరిచయం కానీ, ఈ ధున్ మీ నుంచి తెలుసుకోవాలి.
అజయ్ ప్రసాద్ గారూ: మీరు ఉదహరించిన దృశ్యం గురించి కూడా రాద్దామనుకున్నా! “గ్రంధ విస్తరభీతి” వల్ల రాయలేదు. మీరు రాసింది నిజం.
నరసు గారూ: వ్యాసం నచ్చినందుకు సంతోషం. నిజమే. ఈ సినిమా ఒక్కసారి చూసినంతనే అన్నీ అర్ధం అవ్వవు. ఈ వ్యాసం రాయటానికి చాలా పుస్తకాలు చదవాల్సి వచ్చింది. చాలా మందితో కూడా మాట్లాడవలసి వచ్చింది. ముఖ్యంగా, 115 నిమషాలు నిడివున్న ఈ సినిమాను చాలాసార్లు చూడవలసి వచ్చింది.
నా రాతలను అందంగా ఎడిట్ చేసి, సరైన చోట్ల ఇచ్చిన చిత్రాలు వాడినందుకు, సంపాదక వర్గానికి కృతజ్ఞలతో,
లక్ష్మన్న
రహదారి పాట – ‘పథేర్ పాంచాలి’ సత్యజిత్ రాయ్ సినిమా గురించి Anveshi గారి అభిప్రాయం:
11/05/2008 3:56 am
శాయి.గారూ”…పూర్తి వ్యాసం మళ్ళీ ప్రచురిస్తేనే వస్తుందా?” అంటే అవుననే నా అభిప్రాయం. లింక్ ఇస్తే కూడా లాభమే. కాకపోతే మళ్ళీ ప్రచురిస్తే ఎక్కువ లాభం అని నా అభిప్రాయం.
సువర్ణభూమిలో … గురించి surya గారి అభిప్రాయం:
11/05/2008 2:24 am
అయ్యి బాబోయ్ వామనమూర్తి గారూ మీ కవితలో చాలా ఇన్ఫర్మేషనుందండీ బాబూ