నేను కొత్తగా తెలుగు ఈ విధంగా రాయడం వల్ల ఆలస్యం అవుతొంది. క్షమించ వలెను. రమ గారు ఇచ్చిన విష్లేషణ తో బోధ పడినది. ధన్యవాదాలు.బాలమురళి పాడిన కీర్తనలో కయి అని వుండగా విన్నాను, సందేహ నివృత్తి అయింది.
పుస్తకం తీసుకొద్దామన్న ఆలోచనయితే వుంది. కానీ కార్యరూపం దాల్చడానికే అన్ని అవరోధాలూనూ! ఈమాటలో వచ్చిన వేంటనే కాస్త అత్యుత్సాహ పడ్డ మాట వాస్తవం. ముందుమాటకని ఇద్దరు పెద్దల్ని సంప్రదిస్తే ఒకాయన రాస్తా, రాస్తా అని ఒక్కోనెలా ఊరించారు. ఇంకోరు దీనికి రాయడానికేమీ లేదు, ఈ పుస్తకంలో వస్తువే చాలా పెద్దమాట అని చెప్పారు. మరొకరు సంగీతం గురించి మాకు తెలీదు, రాయలేమన్నారు.
చివరగా వేటూరి సుందరామ్మూర్తి గారు ఇది నచ్చీ, రాస్తానని మాటిచ్చి ఓ ఆర్నెల్లు తోసారు. ఇలా ఏణ్ణర్థం సాగింది. ఇంతలో ఆయన హరి హరీ అన్నారు. ఈలోగా డిటిపి చేయిస్తే ఒకమ్మాయి రాళ్ళల్లో బియ్యం ఏరుకోండన్న చందంగా చేసిచ్చింది. అది కాదని వేరొకావిడకిస్తే ఆవిడ పెళ్ళి చేసుకోవాలంటూ, త్యాగరాజుని సగంలో వదిలేసింది. ప్రస్తుతం ఒక సీతమ్మ తల్లి చేతిలో రూపు దిద్దుకుంటోంది. ఈలోగా ఈమాటలో రాని కొత్త సంగతులు కొన్ని జోడించాను. బాలమురళి గారిని అడిగితే అసలు ప్రతి పంపమని చెప్పారు. పంపాను.
ఇహ పబ్లిషర్లంటారా, విశాలాంధ్ర వారిది మరీ పచ్చగా వుందీ, ఎర్రగా లేదన్నారు. ఎమెస్కోవారు చదివి చెబుతామని అన్నారు. బహుశా వాళ్ళు ఒక్కో అక్షరం పట్టి పట్టి చదువుతున్నారేమో తెలీదు, ఎప్పుడడిగినా ఇంకా కాలేదనే అంటున్నారు. చివరికి నా సొంతఖర్చులపై చేయడానికే నిర్ణయించుకున్నాను.
మే ఆరో తేదీన మా వూళ్ళో ఓ చిన్న సంగీత కచేరీలో ఈ పుస్తకావిష్కరణ చేద్దామన్న ప్రయత్నం. చూద్దాం! చిన్న ప్రశ్నకి చేటంత కథ.
“కయి” అంటే చేయి అని అర్ధం అండీ! ఇది పాత తెలుగు పదం. ” కై” అన్నదానికి మరొక రూపం అంతే !! ” కైమోడ్పు “”కైవారం” అని ఇప్పటికీ వాడుతూంటాం కదా!! అందులో “కై “మీరు చెప్పిన త్యాగరాజ కీర్తన లోని ఈ ” కయి ” ఒక్కటే ! కయి[కై]బట్టి విడువకు అంటే చేయిపట్టి విడువకు అని.
నోట్ : గొర్తి బ్రహ్మానందం గారూ మీరు త్యాగరాజ కీర్తనలని గురించి మరికొంచెం విస్తరించి రాసి దాన్ని పుస్తకంగా తీసుకుని రండి. బాగుంటుంది. ప్రతీదాన్నీ ఇలా ఈమాట ఎలక్ట్రానిక్ పేజీల్లోంచే ఎంతకని చదువుకోగలరూ ఎవరైనా?? అన్ని సార్లూ అలా కుదరదు కదా?? అందుకు. ఐతే తెలుగులో మంచి పుస్తకాలకి పబ్లిషర్లు ఉండరు చాలాసార్లు. పెర్సొనాలిటీ డెవెలొప్మెట్ పుస్తకాలకి తప్ప. [తెలుగులు బుక్స్ చదివి గానీ తమతమ పెర్సొనాలిటీలని డెవెలొప్ చేసుకోలేకపోతున్నట్టున్నారు మరి.ప్చ్ ఏం కాలం!! ]. గనకనే మీరు బహుశా మీ వ్యాసాలని పుస్తకంగా తీసుకుని రాలేకపోయి ఉండొచ్చు.అంతేనా లేదా ఇంకేమన్నా కారణమా??
మీరు విన్న కీర్తన బలహంస రాగంలోది. నాకు తెలిసి ఈ కీర్తన ఇలా వుంటుంది.
పల్లవి: దండము పెట్టెదనురా కోదండ పాణి జూడరా
అనుపల్లవి. అండజ సువాహన మార్తాండ చంద్ర లోచన
కుండలి శయన బ్రహ్మాండ నాయక నీకు (దండము)
చరణం. పేరుకా ప్రతిష్ఠకా ఊరుకా నిన్ను నమ్మితి
ఊరువారు వీధివారు ఒక జాతివారు కారు
వారిని చేయి పట్టి బ్రోవుము
త్యాగరాజార్చిత నీకు (దండము)
మీరు చెప్పినట్లు కయి అన్నపదం తెలుగులోనూ వుంది. కయి అంటే చెయ్యి అని అర్థం. తమిళంలో కూడా చెయ్యి అనే అర్థంతో వుంది. చాలామంది తమిళులు సంగీతం పాడేటప్పుడు కొన్నితెలుగు పదాల వక్రీకరణ వింటూ వుంటాం. ఇలాంటివి పంటిక్రింద రాళ్ళల్లా అనిపించినా, వారికి భాషపై పట్టులేక అని సరిపెట్టుకోవాలి.
నా దగ్గరున్న రెండు మూడు ప్రతుల్లో చేయి అనే వుంది. ఈ కయి అన్న పదం వాడడం వల్ల అర్థం చెడకపోవడం యాదృచ్చికం తప్ప మరేమీ కాదు.
ఆ మధ్య ఒక సంగీత కచేరీలో ఒక తమిళావిడ “మా జానకి చెట్ట పట్టగా మహరాజువైతివి” అని పాడడానికి బదులు
“మా జానకి చేట పట్టగ మహరాజువైతివి” అని పల్లవందుకునే సరికి ఒక్కసారి ఉలిక్కిపడి, దేవుడా అనుకొంటూ ఇంటిముఖం పట్టాను. ఇలాంటివి తెలుగు వాళ్ళు ఖండించరు. అలా చెయ్యడానికి వాళ్ళు సంగీత కచేరీలకి వెళితే కదా?
– సాయి బ్రహ్మానందం గొర్తి
‘సీత నెరుంగకుండ రఘుశేఖరుడర్థము గాడు పూర్తిగా’ అన్న వాక్యాలు మనన్సుని చలింపచేసాయి. వర్ణన చదువుతుంటే, సీతా దేవిని కళ్ళతో చూస్తున్నట్టే వుంది.
రామాయణం వున్నంత కాలమూ, విశ్వనాథుడూ వుంటారు.
అది రమణీయం.
ఇది చిరస్మరణీయం.
మీకు నచ్చిన పద్యం నాకూ ఎంతగానో నచ్చింది.మనసుకి హాయినిచ్చింది.
మీకూ, ఈమాట వారికి నా అభినందనలు.
కవి సామ్రాట్ కి నా సుమాంజలులు.
అభివందనములతో _
ఆర్.దమయంతి.
చేరాకు శతకాలంటే యిష్టం. శతకాలు కవి స్వేచ్ఛాప్రియత్వానికి ప్రతీకలు అంటారు చేరా. సంపత్కుమారులే ఇది సరదా రచన అని చెప్పుకొన్నారు. ఛందఃశాస్త్రములో ఉద్దండులైన సంపత్కుమారులే సరదాకు కావాలనే కొన్ని నియమాలను ఉల్లంఘించినట్లు చెప్పుకొన్నారు. ఇందులోని అన్ని పద్యాలకు మకుటం చేరాయే. ఇది డైలాగు కాదు, మానోలాగే. ఈ పుస్తకాన్ని ఆచార్యులు చేరాగారి సతీమణి శ్రీమతి రంగనాయకికి అంకితమిచ్చారు. ఈ శతకాన్ని ఆధారం చేసికొని ఆచార్యులను అంచనా వేయడము తప్పని నా వైయక్తిక భావన. విధేయుడు – మోహన
మెరుపు గురించి akella ravi prakash గారి అభిప్రాయం:
పెండ్లి కల గురించి Avineni Bhaskar గారి అభిప్రాయం:
02/03/2011 2:01 am
చాలా బాగుంది అనువాదం. చాలావరకు తమిళంలో చదివినపుడు కలిగిన భావాలే తెలుగు అనువాదమూ కలగజేస్తుంది. మోహన రావు గారు! మీ వ్యాఖ్యలతో ఏకీభవిస్తున్నాను.
ప్రచురించినందుకు నెనర్లు!
మనకు తెలియని మన త్యాగరాజు – 2 గురించి Srinivas Vuruputuri గారి అభిప్రాయం:
02/01/2011 11:56 pm
సాయి బ్రహ్మానందం గారు తమ వ్యాఖ్యలో ప్రస్తావించిన “రాళ్ళపల్లి అనంత కృష్ణశర్మ గారు 1968లో అన్నమయ్య పై రాసిన వ్యాస పరంపర…” ఎక్కడ దొరుకుతుందో చెప్పగలరా?
మనకు తెలియని మన త్యాగరాజు – 3 గురించి narayana babu vedula గారి అభిప్రాయం:
02/01/2011 8:34 am
నేను కొత్తగా తెలుగు ఈ విధంగా రాయడం వల్ల ఆలస్యం అవుతొంది. క్షమించ వలెను. రమ గారు ఇచ్చిన విష్లేషణ తో బోధ పడినది. ధన్యవాదాలు.బాలమురళి పాడిన కీర్తనలో కయి అని వుండగా విన్నాను, సందేహ నివృత్తి అయింది.
Narayana babu Vedula.
శంకరాచార్యుల రచనలో ఛందస్సు వైభవము గురించి దయానంద్‌ గారి అభిప్రాయం:
01/31/2011 8:02 pm
నమస్కారం.
అమూల్యమైన విషయాలను ఒక్కచోట సంగ్రహంగా అందించినందులకు ధన్యవాదాలు.
దయానంద్‌
మనకు తెలియని మన త్యాగరాజు – 3 గురించి బ్రహ్మానందం గొర్తి గారి అభిప్రాయం:
01/31/2011 2:18 pm
రమ గారూ
పుస్తకం తీసుకొద్దామన్న ఆలోచనయితే వుంది. కానీ కార్యరూపం దాల్చడానికే అన్ని అవరోధాలూనూ! ఈమాటలో వచ్చిన వేంటనే కాస్త అత్యుత్సాహ పడ్డ మాట వాస్తవం. ముందుమాటకని ఇద్దరు పెద్దల్ని సంప్రదిస్తే ఒకాయన రాస్తా, రాస్తా అని ఒక్కోనెలా ఊరించారు. ఇంకోరు దీనికి రాయడానికేమీ లేదు, ఈ పుస్తకంలో వస్తువే చాలా పెద్దమాట అని చెప్పారు. మరొకరు సంగీతం గురించి మాకు తెలీదు, రాయలేమన్నారు.
చివరగా వేటూరి సుందరామ్మూర్తి గారు ఇది నచ్చీ, రాస్తానని మాటిచ్చి ఓ ఆర్నెల్లు తోసారు. ఇలా ఏణ్ణర్థం సాగింది. ఇంతలో ఆయన హరి హరీ అన్నారు. ఈలోగా డిటిపి చేయిస్తే ఒకమ్మాయి రాళ్ళల్లో బియ్యం ఏరుకోండన్న చందంగా చేసిచ్చింది. అది కాదని వేరొకావిడకిస్తే ఆవిడ పెళ్ళి చేసుకోవాలంటూ, త్యాగరాజుని సగంలో వదిలేసింది. ప్రస్తుతం ఒక సీతమ్మ తల్లి చేతిలో రూపు దిద్దుకుంటోంది. ఈలోగా ఈమాటలో రాని కొత్త సంగతులు కొన్ని జోడించాను. బాలమురళి గారిని అడిగితే అసలు ప్రతి పంపమని చెప్పారు. పంపాను.
ఇహ పబ్లిషర్లంటారా, విశాలాంధ్ర వారిది మరీ పచ్చగా వుందీ, ఎర్రగా లేదన్నారు. ఎమెస్కోవారు చదివి చెబుతామని అన్నారు. బహుశా వాళ్ళు ఒక్కో అక్షరం పట్టి పట్టి చదువుతున్నారేమో తెలీదు, ఎప్పుడడిగినా ఇంకా కాలేదనే అంటున్నారు. చివరికి నా సొంతఖర్చులపై చేయడానికే నిర్ణయించుకున్నాను.
మే ఆరో తేదీన మా వూళ్ళో ఓ చిన్న సంగీత కచేరీలో ఈ పుస్తకావిష్కరణ చేద్దామన్న ప్రయత్నం. చూద్దాం! చిన్న ప్రశ్నకి చేటంత కథ.
మనకు తెలియని మన త్యాగరాజు – 3 గురించి rama bharadwaj గారి అభిప్రాయం:
01/31/2011 1:04 am
వేదుల నారాయణ బాబు గారూ !!
“కయి” అంటే చేయి అని అర్ధం అండీ! ఇది పాత తెలుగు పదం. ” కై” అన్నదానికి మరొక రూపం అంతే !! ” కైమోడ్పు “”కైవారం” అని ఇప్పటికీ వాడుతూంటాం కదా!! అందులో “కై “మీరు చెప్పిన త్యాగరాజ కీర్తన లోని ఈ ” కయి ” ఒక్కటే ! కయి[కై]బట్టి విడువకు అంటే చేయిపట్టి విడువకు అని.
నోట్ : గొర్తి బ్రహ్మానందం గారూ మీరు త్యాగరాజ కీర్తనలని గురించి మరికొంచెం విస్తరించి రాసి దాన్ని పుస్తకంగా తీసుకుని రండి. బాగుంటుంది. ప్రతీదాన్నీ ఇలా ఈమాట ఎలక్ట్రానిక్ పేజీల్లోంచే ఎంతకని చదువుకోగలరూ ఎవరైనా?? అన్ని సార్లూ అలా కుదరదు కదా?? అందుకు. ఐతే తెలుగులో మంచి పుస్తకాలకి పబ్లిషర్లు ఉండరు చాలాసార్లు. పెర్సొనాలిటీ డెవెలొప్మెట్ పుస్తకాలకి తప్ప. [తెలుగులు బుక్స్ చదివి గానీ తమతమ పెర్సొనాలిటీలని డెవెలొప్ చేసుకోలేకపోతున్నట్టున్నారు మరి.ప్చ్ ఏం కాలం!! ]. గనకనే మీరు బహుశా మీ వ్యాసాలని పుస్తకంగా తీసుకుని రాలేకపోయి ఉండొచ్చు.అంతేనా లేదా ఇంకేమన్నా కారణమా??
రమ.
మనకు తెలియని మన త్యాగరాజు – 3 గురించి Sai Brahmanandam Gorti గారి అభిప్రాయం:
01/31/2011 12:15 am
నారాయణ గారూ,
మీరు విన్న కీర్తన బలహంస రాగంలోది. నాకు తెలిసి ఈ కీర్తన ఇలా వుంటుంది.
పల్లవి: దండము పెట్టెదనురా కోదండ పాణి జూడరా
అనుపల్లవి. అండజ సువాహన మార్తాండ చంద్ర లోచన
కుండలి శయన బ్రహ్మాండ నాయక నీకు (దండము)
చరణం. పేరుకా ప్రతిష్ఠకా ఊరుకా నిన్ను నమ్మితి
ఊరువారు వీధివారు ఒక జాతివారు కారు
వారిని చేయి పట్టి బ్రోవుము
త్యాగరాజార్చిత నీకు (దండము)
మీరు చెప్పినట్లు కయి అన్నపదం తెలుగులోనూ వుంది. కయి అంటే చెయ్యి అని అర్థం. తమిళంలో కూడా చెయ్యి అనే అర్థంతో వుంది. చాలామంది తమిళులు సంగీతం పాడేటప్పుడు కొన్నితెలుగు పదాల వక్రీకరణ వింటూ వుంటాం. ఇలాంటివి పంటిక్రింద రాళ్ళల్లా అనిపించినా, వారికి భాషపై పట్టులేక అని సరిపెట్టుకోవాలి.
నా దగ్గరున్న రెండు మూడు ప్రతుల్లో చేయి అనే వుంది. ఈ కయి అన్న పదం వాడడం వల్ల అర్థం చెడకపోవడం యాదృచ్చికం తప్ప మరేమీ కాదు.
ఆ మధ్య ఒక సంగీత కచేరీలో ఒక తమిళావిడ “మా జానకి చెట్ట పట్టగా మహరాజువైతివి” అని పాడడానికి బదులు
“మా జానకి చేట పట్టగ మహరాజువైతివి” అని పల్లవందుకునే సరికి ఒక్కసారి ఉలిక్కిపడి, దేవుడా అనుకొంటూ ఇంటిముఖం పట్టాను. ఇలాంటివి తెలుగు వాళ్ళు ఖండించరు. అలా చెయ్యడానికి వాళ్ళు సంగీత కచేరీలకి వెళితే కదా?
– సాయి బ్రహ్మానందం గొర్తి
నాకు నచ్చిన పద్యం: అశోకవనంలో సీత వర్ణన గురించి ఆర్.దమయంతి. గారి అభిప్రాయం:
01/30/2011 11:08 pm
‘సీత నెరుంగకుండ రఘుశేఖరుడర్థము గాడు పూర్తిగా’ అన్న వాక్యాలు మనన్సుని చలింపచేసాయి. వర్ణన చదువుతుంటే, సీతా దేవిని కళ్ళతో చూస్తున్నట్టే వుంది.
రామాయణం వున్నంత కాలమూ, విశ్వనాథుడూ వుంటారు.
అది రమణీయం.
ఇది చిరస్మరణీయం.
మీకు నచ్చిన పద్యం నాకూ ఎంతగానో నచ్చింది.మనసుకి హాయినిచ్చింది.
మీకూ, ఈమాట వారికి నా అభినందనలు.
కవి సామ్రాట్ కి నా సుమాంజలులు.
అభివందనములతో _
ఆర్.దమయంతి.
చేరా కు ఒక శతమానం గురించి మోహన గారి అభిప్రాయం:
01/30/2011 6:40 pm
చేరాకు శతకాలంటే యిష్టం. శతకాలు కవి స్వేచ్ఛాప్రియత్వానికి ప్రతీకలు అంటారు చేరా. సంపత్కుమారులే ఇది సరదా రచన అని చెప్పుకొన్నారు. ఛందఃశాస్త్రములో ఉద్దండులైన సంపత్కుమారులే సరదాకు కావాలనే కొన్ని నియమాలను ఉల్లంఘించినట్లు చెప్పుకొన్నారు. ఇందులోని అన్ని పద్యాలకు మకుటం చేరాయే. ఇది డైలాగు కాదు, మానోలాగే. ఈ పుస్తకాన్ని ఆచార్యులు చేరాగారి సతీమణి శ్రీమతి రంగనాయకికి అంకితమిచ్చారు. ఈ శతకాన్ని ఆధారం చేసికొని ఆచార్యులను అంచనా వేయడము తప్పని నా వైయక్తిక భావన. విధేయుడు – మోహన
మెరుపు గురించి akella ravi prakash గారి అభిప్రాయం:
01/30/2011 8:17 am
మీ కవిత బాగున్నది. అన్నిటికన్నా మీకవిత నచ్చింది.