(ఇది కల్పితగాథ. ఇందలి సిరిపాలుఁడు, లక్ష్మీసుతుఁడు కల్పితవ్యక్తులు. బుద్ధాదులు చారిత్రకపురుషులు. జేతవనము సైతము యథార్థమైనదే.)
పూవుందీవలనర్తనంబు వెలయన్ పుష్పాసవాలోలభృం
గీవారంబుల రమ్యగీతు లొలయన్ కీర్తింపఁగా నొప్పు శ్రీ
శ్రావస్తీనగరీంద్రమందు నొక యారామంబు నిష్కామసే
వావృత్తిన్ సిరిపాలుఁ డవ్వనరమం బాలించు నశ్రాంతమున్.
కోసలదేశమందుఁ గల కోమటులందున శ్రేష్ఠుఁడైన ల
క్ష్మీసుతనామకుండయిన శ్రేష్ఠికిఁ జెందిన తోఁట యద్ది స్వా
ర్థాశయవర్జితుండును వనావనదక్షుఁ డటంచు వాణిజుం
డా సిరిపాలు నేర్పరచె నవ్వనికిం దగు తోఁటమాలిగన్.
శ్రీవిస్తారము మంజిమాతిశయమున్ శిల్పాభిరమ్యంబు నై,
మావుల్క్రోవులయందు వల్లరు లెగం బ్రాఁకంగ నేర్పడ్డ వ
ల్లీవేశ్మంబులయందుఁ బెన్దుటుములై లీల న్వినోదించు ప
త్త్రీవారంబుల గానవాణి కిరవై దీప్తిల్లు నవ్వాటియున్.
ప్రావృట్కాలమునందున
నా వనదేవత హలిప్రియార్జునకేత
క్యావిష్కృతకౌసుమభూ
షావళులం దాల్చి యెసఁగు సాలంకృతయై.
సువిమలచంద్రికావసనశోభితగాత్రము తోడ ఫుల్లకై
రవసమలంకృతంబయి విరాజిలు క్రొవ్వెద తోడ కార్తిక
ప్రవిమలరాత్రులందుఁ గనుపట్టును తద్వనలక్ష్మి భూషణౌ
ఘవిలసితాంగియై ప్రియునిఁ గాంచఁగ వేచెడు కాంతపోలికన్.
బంతులు చేమంతులు నా
సాంతము విరిసిన ప్రియంగుశాబరతరువుల్
స్వాంతము నలరించును హే
మంతమునందా రుచిరసుమాటవి యందున్.
మల్లెలు హల్లకంబులు సుమంజులవంజులచంపకంబులున్
మొల్లెలుఁ గొల్లలై విరిసి భూరమణీమణి కొప్పునందు భా
సిల్లెడు భూషణంబు లటు చెల్వు వహించుచు నుండఁ జైత్రమం
దుల్లసిలుం దదీయవన ముర్వరఁ జెందిన నందనంబటుల్.
మరువకముల్ చంపకముల్
దిరిసెనముల్ కేసరములు తెలిమల్లియలున్
ధరియించి నిదాఘంబున
సురుచిరమై ప్రియకర మగు సుమవన మెంతేన్.
ఆయా ఋతువులయందున
నాయత్తంబైన విరుల ననుదినమున్ మో
దాయతి సెట్టికి నర్పణ
సేయును సిరిపాలుఁ డతులసేవారతుఁడై.
ఆ సుమరాజముల్ వణిజుఁ డాదరమొప్పఁగ హావభావహే
లాసముదంచితల్, సురవిలాసవతీసమచారుతాంచితల్,
భాసురగాత్రలైన ప్రియభామలకుం గయిసేసి తన్ముఖా
వాసిసుహాసశీధురసపానమదోత్కటుఁడై సుఖించెడిన్.
అది వైశాఖమునందుఁ జందురుఁడు పూర్ణాకారముం బూని స
ర్వదిశాభ్యంతరసీమలందు సుధల న్వర్షించు భద్రాహ మా
సుదినంబే యగు శాక్యసింహుని కిలన్ సుజ్ఞానము న్జన్మమున్
పదిలంబై సమకూడినట్టి యతిభవ్యంబైన సందర్భమున్.
ఆదినమందుఁ బుష్పవనమందునఁ బూచిన గంధిలంపు పు
ష్పాదుల మార్దవం బుడుగనట్టులఁ బుట్టికయందుఁ బెట్టికొం
చాదరమొప్ప శ్రేష్ఠి కవి యర్పణసేయఁగఁ దోఁటమాలి ప్రా
సాదపథానుగామి యయి చయ్యన వీథులు దాఁటి పోవుచున్.
జేతవనసమీపంబునఁ జిత్రముగను
తీవ్రకలకలం బొదవెడు తీరు దోఁప
సంభ్రమాశ్చర్యకలితుఁడై సత్వరంబ
అరయ నద్దానిఁ జనె నాతఁ డాస్థతోడ.
ఆవిధిఁ జని కనె నాతఁడు
భావుకము దురంతజన్మపరిభావుకమున్
పావన జీవన పథసం
భావుకమును నైనయట్టి పరమోత్సవమున్.
నడయాడు వేవెల్గు వడువున నుడివోని
తేజంబుతో నడతెంచువాఁడు
సురలోక గురువట్లు సుందరాలికమందు
దివ్యతేజంబు నర్తించువాఁడు
అమృతాంశు రుచివోలె నక్షియుగ్మమునందు
కారుణ్యదృష్టి జాల్వారువాఁడు
సన్న్యాసి యయ్యును స్మరమూర్తి చందాన
సొగియించు దేహంపుసొగసువాఁడు
కింశుకారుణోజ్జ్వలకషాయాంశుకుండు
నవతరాష్టాంగమార్గనిర్ణాయకుండు
శాక్యసంతతికలశాబ్ధిచంద్రముండు
కాననయ్యెను బుద్ధుండు వాని కచట.
అతులితదానశౌండుఁడు మహాత్ముఁడు వైశ్యుఁ డనాథపిండదుం
డతులితభక్తి జేతవనమందునఁ గట్టిన యాశ్రమంబునం
బ్రథమముగా తథాగతుఁడు పాదము మోపు మహామహంబు నాఁ
డతులితభక్తిమై శ్రమణకాదులు సల్పుచునుండి రచ్చటన్.
శాక్యసింహుఁడు చనుదెంచు సరణులందు
రంగవల్లిక లెన్నియో వ్రాసినారు
పేశలంబగు సుమములఁ బేర్చినారు
మంచితోరణంబు లలంకరించినారు.