కొంతమంది జీవితాలు యంత్రాల్లా భలే ఉంటాయి. ఏ సమస్యా, బాదరబందీలూ ఉండవు.

ఉదయాన్నే లేవడం, తాపీగా పళ్ళుతోఁవడం, ఉయ్యాల బల్లెక్కి వేడి వేడి కాఫీ చప్పరించడం, కాస్త పొద్దెక్కాక వీధరుగు మీద పడక్కుర్చీలో ఈనాడు పేపరు ఎక్కాల పుస్తకంలా చదవడం, పన్నెండుకల్లా కాస్త లాగించి మధ్యాన్నం ఓ రెండు గంటలు కునుకేయడం, కాస్త సాయంత్రమయ్యేసరికి పెళ్ళికొడుకులా ముస్తాబయ్యి అలా నల్లొంతెన వరకూ వాహ్యాళి వెళ్ళడం, బార్ అసోషియేషన్ పేకాటలో నాలుగొందలు తగలేయడం, వీలయితే మందుకొట్టి ఇంటికొచ్చి పడుకోడం లాంటి జీవితాన్ని పాతికేళ్ళు పైగా గడిపే వాళ్ళకి చీకూ, చింతా ఉంటాయంటే మెడకాయ మీద తలకాయున్న వాడెవడూ నమ్మడు. పట్టించుకునేవాడికి అన్నీ సమస్యలే! పట్టించుకోనివాడికి, వాడే ఇతరులకి పెద్ద సమస్య. సరిగ్గా విశ్వనాథం ఈ కోవకి చెందుతాడు.

విశ్వనాథాన్ని చూసి నాలాంటి వాళ్ళు సోమరనుకుంటే, అతని భార్య సూరమ్మ మాత్రం ఎంతో క్రమశిక్షణ కలిగిన మనిషని పదిమంది ముందూ వెనకేసుకొస్తుంది. ఎందుకంటే సూరమ్మకి ఇంటి పెత్తనం ఇష్టం. విశ్వనాథానికి పట్టించుకోక పోవడమిష్టం. పొట్టకోస్తే అక్షరమ్ముక్క లేక ఏ వుద్యోగమూ, సద్యోగమూ వెలగబెట్టకపోయినా, వారసత్వంగా వచ్చిన లంకంత కొంపా, ఓ పాతికెకరాల మాగాణీ విశ్వనాథం జీవితానికి ఢోకా లేకుండా చేసాయి. విశ్వనాథంది మాంచి పర్సనాలిటీ. చూడ్డానికి ఎస్వీ రంగారావులా భారీ విగ్రహం. పెళ్ళికాక మునుపు ఆ భారీతనమే చూసి సూరమ్మ అమ్మో అనుకుంది. తీరా పెళ్ళాయ్యాక కానీ విశ్వనాథం తీరు మింగుడు పడలేదు. సంసారమూ, సమస్యలతో పాటు నలుగురాడపిల్లల్ని సూరమ్మ నెత్తిన పెట్టి, సంసార సాగరంలోకి పీకల్లోతు నెట్టేసి, తనమానాన తను హాయిగా ఒడ్డున కూర్చొని చక్కగా బ్రతికేస్తున్నాడు.

ఉదయాన్నే కాలేజీకి వెళదామని సైకిలు బయటకి తీస్తూండగా, అయ్యగారు పిలుస్తున్నారంటూ తెగ సిగ్గు పడిపోతూ సత్తెవతి వచ్చి చెప్పింది.

విశ్వనాథం ఇంట్లో అద్దెకుండే అయిదు కాపురాల్లో నాదీ ఒకటి. సూరమ్మ వాటాతో కలుపుకొని మా ఆరు కుటుంబాలకీ సత్తెవతి గుత్తకి బేరమాడుకున్న ఏకైక పనిమనిషి. మొగుడు మిలటరీలో ఉన్నాడని అందరూ అంటారు కానీ ఎవడూ ఆ మానవాకారాన్ని చూసెరగడు. ఒక్కతే తొమ్మిదో తరగతి చదివే కొడుకుతో నారాయణ పేట సందు చివార్న గుడిసెల్లో ఉంటుంది. సత్తెవతి చామనచాయగా ఉన్నా మొహం మాత్రం భలే కళగా ఉంటుంది. ముఖ్యంగా ఆమె నుదుట రూపాయి కాసంత బొట్టు కొట్టచ్చినట్లుండి, పేరుకి పనిమనిషి కానీ చూడ్డానికీ ఎంతో శుభ్రంగా ఉంటుంది.

విశ్వనాథానికీ, సత్తెవతికీ మధ్య ఏదో ఉందనీ మా కూచిమంచి అగ్రహారంలో అందరూ చెవులు కొరుక్కుంటారు. సూరమ్మ నోరుకి భయపడి ఆమె ముందు ధైర్యంగా అనే సాహసం చెయ్యరు.

విశ్వనాథానికి తన పర్సనాలిటీతో ఆడవాళ్ళని ఆకట్టుకోవాలన్న తపన అతని చేష్టల్లో కనిపిస్తూ ఉంటుంది. ప్రతీరోజూ ఉదయం చిన్న తుండుగుడ్డ వంటికి చుట్టుకొని నాతి పళ్ళెం దగ్గరే ఓ గంట సేపు స్నానం చేస్తాడు. ఆరు కాపురాల వాళ్ళకీ అదొక్కటే నుయ్యి. ఏ ఒక్క రోజయినా ఏవరైనా తనని చూసి మోహించక పోతారా అన్న భ్రమ విశ్వనాథానిది. ఆదివారమయితే చెప్పనవసరం లేదు. నూతిపళ్ళెంలో ముక్కాలి పీటేసుకొని వంటికి శేరు తైలం పట్టించి నలుగు పట్టి మరీ తలంటు భాగోతం నడుపుతాడు. పనిలో పనిగా సత్తెవతి చేత కుంకుడుకాయ పులుసు పెట్టించుకొని, వీపు రుద్దించుకుంటాడు. మధ్య మధ్యలో సినిమా జోకులు చెబుతూ ఓ మూడుగంటల తలంటు భాగోతం చూడ ముచ్చటగా నడిపిస్తాడు. ఇదంతా చూసి అందరూ రకరకాలుగా అనుకుంటూ ఉంటారు. నిజం దేవుడికెరుక.

సాధారణంగా విశ్వనాథం ఏ ప్రాణినీ పలకరించడు. ఎప్పుడైనా అద్దె బకాయిలకి సూరమ్మే వచ్చి అడుగుతుంది. అలాంటిది నన్ను రమ్మనమని కబురు పంపాడంటే ఆశ్చర్యం వేసింది.

సందులోంచి వీధి వైపొస్తూండగా చూసి, అరుగు మీద పడక్కుర్చీలో కూర్చున్నవాడు కాస్తా నా దగ్గరకొచ్చాడు. ‘కాలేజీకా’ అంటూ పలకరించి, సూటిగా పాయింటు కొచ్చేసాడు.

“మా పెద్దది సీతాలుకి మీకు తెలుసున్న వాళ్ళ సంబంధమొకటుందని మీ ఆవిడ సూర్యంతో అందట కదా? ఆది కనుక్కుందామనీ సత్తెవతి చేత కబురంపాను,” బలవంతంగా నవ్వుతూ అన్నాడు. సూర్యం అని సూరమ్మని సంబోధిస్తే పుసుక్కున నవ్వొచ్చింది. ఊరంతా వాళ్ళావిడని సూరమ్మా అని సంబోధిస్తే ఈయనొక్కడూ ముద్దుగా సూర్యం అంటూ పలకరిస్తాడు. వచ్చే నవ్వుని బలవంతాన ఆపుకున్నాను.

“అవును. నాగరాజనీ వైజాగులో వుంటారు. వాళ్ళబ్బాయి నర్శీపట్నంలో టీచరుగా చేస్తున్నాడట. ఒక్కడే కొడుకు. మంచి సంబంధం. కుదిరితే బానే వుంటుంది.”

ఆ సంబంధం వివరాలు మరికొన్ని ఇచ్చి, కాలేజీకి ఆలస్యమవుతోందని చెప్పాను.

“ఇంతకీ వాళ్ళు మా వాళ్ళేనా? ఆరువేలా? కాదా?” నేను బయల్దేరుతూండగా అడిగాడు.

“ఆరువేలో, అరవై వేలో నాకు తెలీదండీ. మీ వాళ్ళేనని మాత్రం తెలుసు. నియోగులట. సంగీతం మాష్టారుకి దూరబ్బంధువులట. సాయత్రం తీరుబడిగా మాట్లాడతాను. వెళ్ళాలి,” అంటూ కాలేజీకి బయల్దేరాను.

“అలాగా, ఇవాళ సంగీతం క్లాసుకొచ్చినప్పుడు సుబ్బారావుని అడుగుతాన్లెండి,” అంటూ నాకు చెయ్యూపాడు.

విశ్వనాథం పెద్ద కూతురు సీతాలు. పదోతరగతి ఆడ గజనీ మహమ్మదులా దండెత్తింది. చదువెలాగూ అబ్బలేదని సంగీతం నేర్పిస్తున్నారు. ఆ సంగీతం నేర్పే సుబ్బారావు నాకు స్నేహితుడు. సుబ్బారావు మా అమలాపురంలో పేరున్న సంగీతం మాష్టారు. పెళ్ళికాని అమ్మాయిలకి సంగీతం నేర్పుతూ ఉంటాడు. చిన్న వయిలెను పుచ్చుకొని ఇంటికొచ్చి మరీ పాఠాలు చెబుతాడు. దాంతో అమ్మాయిల్ని బయటకి పంపక్కర్లేదన్న నెపంతో ఊరందరికీ ఈ సుబ్బారావే ఏకైక సంగీత విద్వాన్. మంచి గొంతుంది. చక్కగా వయిలెను వాయిస్తాడు. ఈ సంగీతమే అతనికి జీవనాధారం. చాలా ఓపిగ్గా సంగీతం నేర్పుతాడు. ఆడపిల్ల పెళ్ళికి సంగీతం ఒక క్వాలిఫికేషనవ్వడం సుబ్బారావు పాలిట వరమయ్యింది.

పాపం సీతాలుకి గత అయిదేళ్ళుగా పెళ్ళి సంబంధాలు చూస్తున్నారు. ఒక్కటీ కుదిరి చావడం లేదు. పైగా వీళ్ళకి శాఖల పట్టింపొకటి. బ్రామ్మలనే కాదు, వాళ్ళు నియోగులయ్యుండాలి. అందునా ఆరువేల నియోగులవ్వాలి. ఇలా చచ్చేటన్ని పట్టింపులున్నాయి. ఒకటీ అరా సంబంధాలు కుదిరినట్లే కుదిరి చెడిపోయాయి. సూరమ్మ గారికిదే పెద్ద దిగులు. ఇంతవరకూ చూసిన సంబంధాలన్నీ సూరమ్మే చొరవ వల్లే వచ్చాయి. విశ్వనాథానికివేమీ పట్టినట్లు కనిపించదు. పొలం వ్యవహారాలెలాగూ చూసి చావడు, కనీసం పిల్ల పెళ్ళయినా చేస్తాడాని తెలుసున్నవాళ్ళందరూ అనుకుంటారు. ఎవరేం అనుకుంటేనేం? నిమ్మకు నీరెత్తినట్లుగా ఉంటాడు.

ఏదో ఇంటికి ఏకైక పెద్ద మగాడని మాట వరసకి అడిగాడు కానీ మధ్యాన్నం ఇంటికొచ్చేసరికి సూరమ్మ రంగంలోకి దిగింది. మా ఆవిడని ఏకధాటిగా పీడించి పీడించీ వివరాలన్నీ లాగింది. నిజానికి తనకే వివరాలూ తెలీదు. ఇంటికి రాగానే మా ఆవిడ సూరమ్మగారి మీద కోపాన్ని నాపై మళ్ళించి విరుచుకు పడింది. నేను మాట్లాడుతానులే అని సర్ది చెప్పాను. భోజనమయ్యాక ఓ చిన్నగా కునుకు తీస్తున్నవాణ్ణి కాస్తా సీతాలు గాత్రానికి ఉలిక్కి పడి లేచాను.

మధ్యాన్నం మూడయ్యే సరికి మా అద్దెకొంపల లోగిల్లో కర్ఫ్యూ. ఎవరూ ధైర్యం చేసి నాలుగున్నర వరకూ బయటకు రారు. వచ్చారా సీతాల పాటకి బలయ్యారే! పాపం సీతాలు గాత్రంలో అన్నమయ్యా, త్యాగరాజూ వగైరాలు పిండిమరలో నలిగినట్లు నలిగిపోతారు. “మరుగేలరా? ఓ రాఘవా!” త్యాగరాజ కృతిని “మరకేలరా?” అని మొదలెట్టేసరికి నవ్వాపుకోలేక చచ్చాను. మా సుబ్బారావు గాడికి సహనం పాలెక్కువ. మరక కాదమ్మా, మరుగేలరా అని పాడాలిని ఒకటికి వందసార్లు చెప్పాడు. సీతాలు ఎవరి మాట వినదన్న సంగతి తెలిసి అలాగే వదిలేసాడు. సీతాలు పాటని విని చుట్టుపక్కల పిల్లలూ, అమ్మలక్కలూ తెగ నవ్వుకుంటారు. మా పెద్దాడయితే – “సీతాలు సంగీతం – మా పాలిట దౌర్భాగ్యం – సీతమ్మ గొంతిప్పితే – చెవినిండా నొప్పి ఖాయం” అంటూ సీతాలు సింగారం పాటకి పేరడీ కూడా కట్టాడు.

“ఏరా! వినడానికే మాకింత శిక్షలా ఉందే? నువ్వెలా తట్టుకోగలుగుతున్నావురా?” అని సుబ్బరావుని ప్రశ్నిస్తే పగలబడి నవ్వేసేవాడు.

“విశ్వనాథం తల్లి చాలా బాగా పాడేదట. మా అమ్మకి ఆవిడే సంగీతం నేర్పిందట,” అని ఎప్పుడూ చెప్పే మాటే చెప్పాడు. అచ్చం మా అమ్మ పోలికేనని విశ్వనాథమూ తెగ మురిసిపోడం మా అందరికీ తెలుసు. విశ్వనాథం తల్లే కనక బ్రతుకుంటే సీతాలు గొంతు నులిమి చంపేసేదని మా అందరి నమ్మకమూనూ.