మోహన రావు గారికి,
మీ సద్యో ప్రత్యుత్తరానికి కృతజతలు. ముఖ్యంగా పద్య లక్షణాలను సరిగా తెలియజేసినందుకు. నాకు ఇవి వ్యాసం చదివినపుడు అవగతం కాలేదు. సరిచేసిన పద్యాన్ని క్రింద వ్రాసాను నా అవగాహన పూర్ణమేనా చూడండి
మీకున్న చందో పరిజ్ఞానాన్ని తెలుసుకున్న తరువాత ఒక చిన్న సంశయం తీర్చుకోవాలనుంది. దండకానికి లక్షణం తెలియచేయ (గల)రా. అనేక త గణాల తరువాత కొన్ని (ఒకటో రెండో) న గణాలు కనబడతాయి. న గణ ప్రయోగమే లేకుండా కేవల త గణాలతో దండకం వ్రాస్తే తప్పవుతుందా?
ఈ మాట సంపాదకులకు – అయ్యా ! ప్రచురితమైన వ్యాసాలతో సంబంధం లేకుండా మా వ్యక్తిగతమైన సంశయాలకు సమాధానం పొందాలంటే మేము ఏమి చెయ్యాలో తెలియపరచగలరు.
[ఈమాటలో ఇటువంటి ప్రశ్నలకూ, అభిప్రాయ చర్చలకూ ఒక ప్రత్యామ్నాయ వేదికను ఏర్పాటు చేయడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాం. పాఠకులకు త్వరలోనే తెలియజేయగలం. – సం.]
మీరు కొత్తగా ఏమీ చెప్పకపోవడమే నన్ను నిరాశపరిచిన విషయం. పదిమంది ఇలా చెప్పారు కాబట్టి రే సినిమా ఇలాంటిది అని చెప్పడం film appreciation లేక film studies కోర్సుల్లో assignments చెయ్యడానికి పనికివచ్చే తరహా. అందువల్ల కొత్తగా రే కిగానీ పాఠకుడిగా నాకుగానీ ఒరిగిందేమీ లేదు. కొత్తగా తెలుసుకున్నది అసలు లేదు. రే గురించి “మీరు” కొత్తగా చెప్పేది ఏమీ లేకపోతే అక్కడిదీ ఇక్కడిదీ కూర్చి,పేర్చి చెప్పడం ఎందుకని నా ప్రశ్న. సమకాలీన చిత్రాలు, భారతీయ సినిమాను కొంత పుంతలు తొక్కిస్తున్న సినిమాలు ఇన్ని వస్తుండగా,వాటినన్నీ వదిలేసి ఇంకా రే perfection ని పరిచయం చేస్తాను అంటే, ఏంచేద్ధాం! అని నా అసహనాన్ని వ్యక్తపరిచాను.
ప్రసాద్ గారికి – మీ పద్యం బాగుంది. ఒక రెండు సూచనలు – మొదటి అర్ధ భాగంలో ప్రాసయతి ఉండాలి. దేవ గణేశా భావజనాశా అని ఉంటే ప్రాసయతి చెల్లుతుంది. అలాగే మిగిలిన పాదాలకు. రెండవ అర్ధ భాగంలో రెండు యతులు ఉన్నాయి.. వినుతకు బదులు దే అక్షరానికి యతి సరిపోయేటట్లు వాడాలి. సురనుత త్రిజగ జనేశా అని రాయవచ్చును. మరొకటి. నాలుగు నాలుగు మాత్రలు ఉండేటట్లు పదాలను విరిచి రాస్తే పాడడానికి అనుకూలంగా ఉంటుంది. అలా రాయక పోతే తప్పని కాదు. నన్నెచోడుడే ఈ నియమాన్ని పాటించలేదు. సంగీతములో నాట్యములో క్రౌంచపదం ఉంది కాబట్టి ఇలా రాస్తే బాగుంటుంది.
విధేయుడు – మోహన
ఈ కధ చాలా చాలా బాగుంది. జీవితం బుద్బుదప్రాయం అని తెలుసుకొని మనం చేయదలుచుకున్న మంచి పనిని ఎప్పుడూ దాటవేయరాదని నీతి గ్రహించాలి. హృదయాన్ని కదిలించే ఉత్తమ కధానికల్లో ఇది ఒకటి.
మోహన రావు గారికి
మీ వ్యాసం చాలా బాగుంది. క్రౌంచపద వృత్తానికి లక్షణాలేవో మాత్రం నాకు తెలియలేదు. మీరు వ్యాసంలో తెలిపినదానినీ ఉదాహృతప్రాచీన పద్యాలనీ పోల్చి చూస్తే సరిపోక లక్షణాలు ఇంకా సంశయంలో పడేస్తున్నాయి. ఐతే మీరు వ్రాసిన పద్యం మాత్రమే క్రౌంచపద లక్షణానికి లక్ష్యంగా భావిస్తున్నాను. ఈ క్రింది పద్యం ఒకసారి చూసి క్రౌంచపద లక్షణాలు కలిగినదేనా అన్నది తెలుపవలిసింది. నా అవగాహనలో ఏమైనా తప్పుంటే దిద్ద వలసింది.
వ్యాసం బాగుంది అంటూనే నిరాశ పరచిందన్నారు! అర్ధం కాలేదు నాకు. నేను రాయ్ సినిమాలపై కొత్తగా ఎక్కువ చెప్పటం లేదు అన్న విషయం, వ్యాసం చివర ఇచ్చిన పుస్తకాల లిష్టు చూసి, అందులో ఉన్న పుస్తకాలు చదివినవారికి అది తెలుసు కదా!
నా అభిప్రాయంలో ఎక్కువ మంది చిత్రదర్శకుల గురించి తెలుసుకోటం కన్నా, ఒకరిద్దరు దర్శకుల గురించి లోతుగా అధ్యయనం చేసి అది ఇతరులతో పంచుకుంటే మంచిది అనిపిస్తుంది. ప్రస్తుతం, సినిమా ప్రపంచంలో రాయ్‌కి ఉన్న బహుముఖత్వం మీద ఒక వ్యాసం రాసే ఆలోచన ఉంది.
రాయ్‌కి ఉన్న పరిపూర్ణత్వం
చాలా మంది చిత్ర దర్శకులకి సినిమా తియ్యటంలో ఉన్న ఒకటి, రెండు అంశాలపై సాధికారత ఉంటుందేమో! సత్యజిత్ రాయ్ అలా కాదు. సినిమా నిర్మాణంలో ఉన్న – నటనా దర్శకత్వం, సిన్మాటొగ్రఫీ (కెమేరా పనితనం), ఎడిటింగ్, కథ, స్క్రీన్ ప్లే, సంగీతం, రూపకల్పన (డిజైన్), కళా దర్శకత్వం, కాంతిని దానితో పాటు శబ్దాన్ని ఉపయోగించే తీరు – వంటి విభిన్న అంశాలలో నిష్ణాతుడు కావటంతో రాయ్ సినీప్రపంచంలో ఒక పరిపూర్ణతను సాధించాడనిపిస్తుంది. ఇంత బహుముఖత్వానికి బీజం – సినిమా మాధ్యమాన్ని మథించాలి అన్న పట్టుదలే!
పైన చెప్పిన విషయాల ఆధారంగా త్వరలో ఒక వ్యాసం మిత్రులతో పంచుకోవాలని ఆశ.
పనికొచ్చే చిత్రాలు (అంటే నాకు అర్ధం కాలేదు), ప్రజలను అబ్బురపరచే చిత్రాలపై వ్యాసాలు రాయగల సత్తా నాకు లేదు. ఆ సినిమాలు నా వద్ద లేవు.
కథ చాలా ఉత్తేజితుల్ని చేసేదిగా ఉంది. నిజజీవితంలో హరి లాంటి పాత్రలు నాకు కూడా ఎన్నో తారసపడ్డాయి. ఈ కథలో రచయిత వ్యక్తపరిచిన అభిప్రాయాలు నా మనసుకు అద్దంలా కనిపించాయి.
వ్యాసం బాగుంది. కానీ మీరు కొత్తగా చెప్పిందేమీ లేదనిపించింది. కొంత నిరాశ కలిగింది. రే,బెనెగల్,మృణాల్ సేన్ ల గురించి ఎంతకాలమని చెప్పిందే చెప్పుకుంటాం? కొత్త దర్శకులు లేరా? మీ అభిరుచికి తగిన కళాఖండాలు కాకపోయినా, పనికొచ్చే సినిమాలు, ప్రజలను అబ్బురపరచిన చిత్రాలు లేవా?
నన్నెచోడుని క్రౌంచపదము గురించి M.S.Prasad గారి అభిప్రాయం:
04/15/2009 10:36 pm
మోహన రావు గారికి,
మీ సద్యో ప్రత్యుత్తరానికి కృతజతలు. ముఖ్యంగా పద్య లక్షణాలను సరిగా తెలియజేసినందుకు. నాకు ఇవి వ్యాసం చదివినపుడు అవగతం కాలేదు. సరిచేసిన పద్యాన్ని క్రింద వ్రాసాను నా అవగాహన పూర్ణమేనా చూడండి
దేవగణేశా!భావజ నాశా! స్థిరమత! సురభృత! త్రిగుణ వినాశా!
భావభవారీ! శ్రీవర ధారీ! భవహర! పురహర! వరగుణ హారీ!
పావన మూర్తీ! హే విహృతార్తీ! పరమపద భవన పరిచిత కీర్తీ!
శ్రీవర వంద్యా! దేవ! యనింద్యా! శివమయ!విహృత దురిత ఘన మాంద్యా!
మీకున్న చందో పరిజ్ఞానాన్ని తెలుసుకున్న తరువాత ఒక చిన్న సంశయం తీర్చుకోవాలనుంది. దండకానికి లక్షణం తెలియచేయ (గల)రా. అనేక త గణాల తరువాత కొన్ని (ఒకటో రెండో) న గణాలు కనబడతాయి. న గణ ప్రయోగమే లేకుండా కేవల త గణాలతో దండకం వ్రాస్తే తప్పవుతుందా?
ఈ మాట సంపాదకులకు – అయ్యా ! ప్రచురితమైన వ్యాసాలతో సంబంధం లేకుండా మా వ్యక్తిగతమైన సంశయాలకు సమాధానం పొందాలంటే మేము ఏమి చెయ్యాలో తెలియపరచగలరు.
[ఈమాటలో ఇటువంటి ప్రశ్నలకూ, అభిప్రాయ చర్చలకూ ఒక ప్రత్యామ్నాయ వేదికను ఏర్పాటు చేయడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాం. పాఠకులకు త్వరలోనే తెలియజేయగలం. – సం.]
‘అపు సంసార్ ‘ – సత్యజిత్ రాయ్ సినిమా గురించి కె.మహేష్ కుమార్ గారి అభిప్రాయం:
04/15/2009 7:34 pm
మీరు కొత్తగా ఏమీ చెప్పకపోవడమే నన్ను నిరాశపరిచిన విషయం. పదిమంది ఇలా చెప్పారు కాబట్టి రే సినిమా ఇలాంటిది అని చెప్పడం film appreciation లేక film studies కోర్సుల్లో assignments చెయ్యడానికి పనికివచ్చే తరహా. అందువల్ల కొత్తగా రే కిగానీ పాఠకుడిగా నాకుగానీ ఒరిగిందేమీ లేదు. కొత్తగా తెలుసుకున్నది అసలు లేదు. రే గురించి “మీరు” కొత్తగా చెప్పేది ఏమీ లేకపోతే అక్కడిదీ ఇక్కడిదీ కూర్చి,పేర్చి చెప్పడం ఎందుకని నా ప్రశ్న. సమకాలీన చిత్రాలు, భారతీయ సినిమాను కొంత పుంతలు తొక్కిస్తున్న సినిమాలు ఇన్ని వస్తుండగా,వాటినన్నీ వదిలేసి ఇంకా రే perfection ని పరిచయం చేస్తాను అంటే, ఏంచేద్ధాం! అని నా అసహనాన్ని వ్యక్తపరిచాను.
నన్నెచోడుని క్రౌంచపదము గురించి mOhana గారి అభిప్రాయం:
04/15/2009 11:09 am
ప్రసాద్ గారికి – మీ పద్యం బాగుంది. ఒక రెండు సూచనలు – మొదటి అర్ధ భాగంలో ప్రాసయతి ఉండాలి. దేవ గణేశా భావజనాశా అని ఉంటే ప్రాసయతి చెల్లుతుంది. అలాగే మిగిలిన పాదాలకు. రెండవ అర్ధ భాగంలో రెండు యతులు ఉన్నాయి.. వినుతకు బదులు దే అక్షరానికి యతి సరిపోయేటట్లు వాడాలి. సురనుత త్రిజగ జనేశా అని రాయవచ్చును. మరొకటి. నాలుగు నాలుగు మాత్రలు ఉండేటట్లు పదాలను విరిచి రాస్తే పాడడానికి అనుకూలంగా ఉంటుంది. అలా రాయక పోతే తప్పని కాదు. నన్నెచోడుడే ఈ నియమాన్ని పాటించలేదు. సంగీతములో నాట్యములో క్రౌంచపదం ఉంది కాబట్టి ఇలా రాస్తే బాగుంటుంది.
విధేయుడు – మోహన
తడి గురించి M.S.Prasad గారి అభిప్రాయం:
04/15/2009 3:53 am
ఈ కధ చాలా చాలా బాగుంది. జీవితం బుద్బుదప్రాయం అని తెలుసుకొని మనం చేయదలుచుకున్న మంచి పనిని ఎప్పుడూ దాటవేయరాదని నీతి గ్రహించాలి. హృదయాన్ని కదిలించే ఉత్తమ కధానికల్లో ఇది ఒకటి.
నన్నెచోడుని క్రౌంచపదము గురించి M.S.Prasad గారి అభిప్రాయం:
04/15/2009 2:01 am
మోహన రావు గారికి
మీ వ్యాసం చాలా బాగుంది. క్రౌంచపద వృత్తానికి లక్షణాలేవో మాత్రం నాకు తెలియలేదు. మీరు వ్యాసంలో తెలిపినదానినీ ఉదాహృతప్రాచీన పద్యాలనీ పోల్చి చూస్తే సరిపోక లక్షణాలు ఇంకా సంశయంలో పడేస్తున్నాయి. ఐతే మీరు వ్రాసిన పద్యం మాత్రమే క్రౌంచపద లక్షణానికి లక్ష్యంగా భావిస్తున్నాను. ఈ క్రింది పద్యం ఒకసారి చూసి క్రౌంచపద లక్షణాలు కలిగినదేనా అన్నది తెలుపవలిసింది. నా అవగాహనలో ఏమైనా తప్పుంటే దిద్ద వలసింది.
దేవగణేశా! దుష్ట వినాశా! స్థిరగుణ! సురగణ వినుత! మహేశా!
భావభవారీ! శతృ విదారీ! భవహర! రజత గిరివర విహారీ!
పావన మూర్తీ! భద్ర సుకీర్తీ! పరమపద భవన! దళిత శ్రితార్తీ!
శ్రీవర వంద్యా! శ్రీద యనింద్యా! శివమయ!విహృత దురిత ఘన మాంద్యా!
‘అపు సంసార్ ‘ – సత్యజిత్ రాయ్ సినిమా గురించి విష్ణుభొట్ల లక్ష్మన్న గారి అభిప్రాయం:
04/14/2009 9:54 am
కత్తి మహేష్ కుమార్ గారికి:
వ్యాసం బాగుంది అంటూనే నిరాశ పరచిందన్నారు! అర్ధం కాలేదు నాకు. నేను రాయ్ సినిమాలపై కొత్తగా ఎక్కువ చెప్పటం లేదు అన్న విషయం, వ్యాసం చివర ఇచ్చిన పుస్తకాల లిష్టు చూసి, అందులో ఉన్న పుస్తకాలు చదివినవారికి అది తెలుసు కదా!
నా అభిప్రాయంలో ఎక్కువ మంది చిత్రదర్శకుల గురించి తెలుసుకోటం కన్నా, ఒకరిద్దరు దర్శకుల గురించి లోతుగా అధ్యయనం చేసి అది ఇతరులతో పంచుకుంటే మంచిది అనిపిస్తుంది. ప్రస్తుతం, సినిమా ప్రపంచంలో రాయ్‌కి ఉన్న బహుముఖత్వం మీద ఒక వ్యాసం రాసే ఆలోచన ఉంది.
రాయ్‌కి ఉన్న పరిపూర్ణత్వం
చాలా మంది చిత్ర దర్శకులకి సినిమా తియ్యటంలో ఉన్న ఒకటి, రెండు అంశాలపై సాధికారత ఉంటుందేమో! సత్యజిత్ రాయ్ అలా కాదు. సినిమా నిర్మాణంలో ఉన్న – నటనా దర్శకత్వం, సిన్మాటొగ్రఫీ (కెమేరా పనితనం), ఎడిటింగ్, కథ, స్క్రీన్ ప్లే, సంగీతం, రూపకల్పన (డిజైన్), కళా దర్శకత్వం, కాంతిని దానితో పాటు శబ్దాన్ని ఉపయోగించే తీరు – వంటి విభిన్న అంశాలలో నిష్ణాతుడు కావటంతో రాయ్ సినీప్రపంచంలో ఒక పరిపూర్ణతను సాధించాడనిపిస్తుంది. ఇంత బహుముఖత్వానికి బీజం – సినిమా మాధ్యమాన్ని మథించాలి అన్న పట్టుదలే!
పైన చెప్పిన విషయాల ఆధారంగా త్వరలో ఒక వ్యాసం మిత్రులతో పంచుకోవాలని ఆశ.
పనికొచ్చే చిత్రాలు (అంటే నాకు అర్ధం కాలేదు), ప్రజలను అబ్బురపరచే చిత్రాలపై వ్యాసాలు రాయగల సత్తా నాకు లేదు. ఆ సినిమాలు నా వద్ద లేవు.
లక్ష్మన్న
తడి గురించి రవిచంద్ర గారి అభిప్రాయం:
04/12/2009 1:23 am
కథ చాలా ఉత్తేజితుల్ని చేసేదిగా ఉంది. నిజజీవితంలో హరి లాంటి పాత్రలు నాకు కూడా ఎన్నో తారసపడ్డాయి. ఈ కథలో రచయిత వ్యక్తపరిచిన అభిప్రాయాలు నా మనసుకు అద్దంలా కనిపించాయి.
రామా కనవేమిరా! గురించి రవిచంద్ర గారి అభిప్రాయం:
04/12/2009 12:59 am
కథాంశం పెద్ద ఆసక్తి కరంగా లేదు. ఈ కథ ద్వరా రచయిత ఏమి చెప్పదలుచుకున్నాడో అర్థం కాలేదు.
‘అపు సంసార్ ‘ – సత్యజిత్ రాయ్ సినిమా గురించి కె.మహేష్ కుమార్ గారి అభిప్రాయం:
04/11/2009 5:59 am
వ్యాసం బాగుంది. కానీ మీరు కొత్తగా చెప్పిందేమీ లేదనిపించింది. కొంత నిరాశ కలిగింది. రే,బెనెగల్,మృణాల్ సేన్ ల గురించి ఎంతకాలమని చెప్పిందే చెప్పుకుంటాం? కొత్త దర్శకులు లేరా? మీ అభిరుచికి తగిన కళాఖండాలు కాకపోయినా, పనికొచ్చే సినిమాలు, ప్రజలను అబ్బురపరచిన చిత్రాలు లేవా?
తెల్ల కాయితం గురించి రవిచంద్ర గారి అభిప్రాయం:
04/11/2009 3:34 am
కథాంశం చాలా బాగుంది. నేను చదువుకునేటప్పుడు దీనికి పోలిన సంఘటనే ఒకటి జరిగింది. కాబట్టి సహజత్వానికి దగ్గరగా లేదంటే నేను అంగీకరించను.