…  కావాలంటే, ఇటువంటి మనసున్న కవి వ్రాసిన శృంగారకవిత్వం చదవాలి. ఈ సీసపద్యం ఏ కవితలోనో అంతర్భాగమైంది కాదు. కవి ఒక పద్యాన్ని మాత్రమే వ్రాశాడు. దీనికి కవి ఉంచిన …

…  ఈ కవి విప్లవకవి అన్న అత్యంత ప్రసిద్ధమైన ముద్ర వేయబుద్ధి కాదు నాకు. తెలంగాణా ప్రజల మనసులలో ఈయన పలుకులు యెంత బలంగా నాటుకున్నాయో నేను చెప్పవలసిన అవసరం …

…  – నే లా, విలయావిలార్తరుతి, హా, యనిపోదును పక్షినై? కృపాఽ భావుడ, నీకునాకు నెడబాటగుటే గురుతింపలేను; నీ వే వలదన్న కాని, నిను వే చిగురింపగజేతు …

…  కవిగారు. రామకృష్ణకవి 75 పాదాలున్న ఒక మాలికను వ్రాశారన్న సంగతే నాకు ఆశ్చర్యకరమైంది. దీన్ని ఆయన వ్రాసింది 1896లో. ఈ మాలిక వ్రాసేటప్పటికి ఆధునికాంధ్రకవులు …

…  వ్యాపింపజేస్తూ పార్వతీశ్వరకవి ఆశువుగా చెప్పిన పద్యమే పై పద్యం. ఈ సమస్య ఎంతవరకూ ఇవ్వబడింది, పూరణ ఎంతవరకూ జరిగిందీ అన్న సంగతిపై కొద్ది …

…  కూడా రక్షింపలేదు. ఈసారి నేను మీకు పరిచయం చేద్దామనుకుంటున్న పద్యం లోని నాయకుడి పరిస్థితి కూడా ఇదే. ఈ పద్యం వియోగి అనే కవితాఖండిక లోనిది. ఈ కవితను …

…  గాఢతమంగా మనసును లగ్నం చేసే అవకాశాన్ని మనకు ఇవ్వడమే అని నాకు తోచే సమాధానం. ఆ వర్ణితవస్తువుతో మనం తన్మయత్వాన్ని పొందగలగాలి. ఈ ధ్యానం ద్వారా మన …

…  అటువంటి ప్రేమ కొందరికి బాధను ఎందుకు మిగుల్చుతుంది అంటే దానికి నాకు అనిపించే సమాధానం ఒకటే. ప్రేమ సహజంగా ఒక దివ్యాత్మ ఉన్న వస్తువు. ప్రతీ మనిషి …

…  మహాకవి ఈయన. ఈ రచనకు కవి స్వంతంగా వ్రాసుకొన్న ముందుమాటొకటి తప్ప నాకు ఈ కవి గురించి పెద్దగా వివరాలేమీ లభించలేదు. పన్నెండాశ్వాసాల ఈ గొప్ప ప్రబంధాన్ని …

…  హొయల వెనుక ఆయన పద్యకవిత్వం మరుగున పడిపోయిందని అనిపిస్తుంది నాకు. తిలక్ మొదటగా తనను తాను చూసుకున్నది, చెక్కుకున్నది, పక్వమైనదీ ఒక పద్యకవిగానే. …

…  ఉత్పలమాలికను చెప్పారని వ్రాశారు. కానీ మేనకావిశ్వామిత్రులపై నాకు లభించిన మాలిక–కాలవలాహకాంతర వికాసిత బాల శశాంకరేఖఁ…– పంతొమ్మిది చరణాలది.) …

…  బాధ. ఇంత సున్నితంగా మాతృ ప్రణయాన్ని తెల్పగలగడం–నాకు బాగా నచ్చడం అలా వుంచితే–ఈ పద్యం వ్రాసిన కవికి గూడా బాగా నచ్చింది. లేకపోతే తను …

…  అని బాధను దిగమింగే ప్రయత్నం చేస్తూ చెప్పే సన్నివేశంలోది మొదటి పద్యం. కూతురుకు అత్తవారింట్లో ఎట్లా మెలగాలో, భర్తతో ఎలా ఉండాలో, కొత్త కోడలి …

…  మోము. పున్నమ చందురునిలాంటి మోము వెన్నెలను భరించలేకపోవడం నాకు అసంబద్ధంగా కన్పిస్తున్నది. అయితే రామరాజభూషణుడు సంగీతజ్ఞుడు. ఆయన పద్యాలు …

…  అని ‘అయినను నన్నడిగితివి గావునం జెప్పెద నింతియగాని నీవలన నాకు భయంబించుకంతయు గలుగదు’ అని వారి మూర్తిమత్వాన్ని మురిసిపోతూ చెపుతుంది. ఈ రెండుసార్లూ …

…  సౌమిత్రి బంగారువన్నెవాడు! నిరాడంబరంగా ఉండి, పరమ ఆత్మీయంగా ఉన్న ఈ పద్యం మొల్లమ్మతల్లి వ్రాసింది. అంత కష్టపడి సముద్రాన్ని దాటి, రాత్రంతా లంక మూలమూలలు …

…  గూడా కలిపి రూపకాంతి అని ఒకే పదంలో చెప్పడం చాలా బాగుందనిపించింది నాకు. ఈ పద్యంలో మగవాని సౌందర్యానికి చొక్కిపోతున్న వనిత వరూధిని. ఆమె మోహించిన పురుషుడు …

…  ఆ సందర్భంలో ఆలయం అంతర్భాగంలో పూజాసమయ దీపనీరాజనాదికాలను వర్ణించే పద్యం ఇది. దీపాన్నీ, ధూపాన్నీ, హారతినీ, అభిషేకాన్నీ, కాంతి తోరణాలనూ- ఆఖరుకు ప్రమిదలోని …