ఒత్తులు లేకుండా గాని తప్పుడు ఒత్తులతో గాని రాయడం, మాట్లాడటం వాడుకభాషా? “భాద,” బాథ,” “బాద,” ఇలాంటివి చూస్తే నాకు బాధేస్తుంది. అలారాసేవాళ్ళు తెలియకనే రాస్తున్నారనుకుంటాను – నేను చేసిన పొరబాట్ల లాగా. కాదు, ఆప్రాంతంలో అలాగే మాట్లాడతారు అంటే, అది సబబే.
ప్రాచీన తెలుగులో కాలాన్ని కొలవడం గురించి కూడా ఉండే ఉంటుంది, రెప్పపాటు, ఘడియలు, ఝాములు, పొద్దులు, మాపులు అని మరికొన్ని పదాలు ఉండి ఉంటయి సమయాన్ని సూచించటానికి. వాటిని కూడా కలిపితే బాగుంటుందేమో?
{ప్రాచీన తెలుగులో “కాలాన్ని బట్టి దూరం మారుతుంది” అని ఎవరూ రాయలేదంటే ఆశ్చర్యమే.}
స్వర్ణకారులు వాడే కొలతలు కనిపించలేదు ఈ వ్యాసంలో, తులం వంటివి (ఎన్ని వీసాలైతే ఒక తులం (పాత తులం)? జవాబు వ్యాసంలో ఉంది, కానీ క్యాలిక్యులేటర్లకు అలవాటు పడ్డ మన బుర్రలు కొద్దిగా వెతకాల్సొస్తుంది.) (గురివింద గింజలతో బంగారం కొలవగా చూసాన్నేను చిన్నప్పుడు, వాటి బరువెంత?).
వైశాల్యం, బొంబాయిలో నే కాదు హైదరాబాదు రాష్ట్రంలో కూడా కుంట లేక గుంట అంటే 120 గజాలే. ఇప్పటికీ 40 గుంటలు ఒక ఎకరమే. “సెంటు” భూమి అంటే ఎంతో కూడా వ్యాసంలో చెప్పవలసింది (సెంటు ప్రాచీనమైనా కాకపోయినా సరే, ఇప్పటి వాడుక కూడా తెలిస్తే అన్వయించుకుని గుర్తుంచుకోవటానికి వీలుంటుంది).
“ఈ నాటి రేడియోల్లో, పత్రికల్లో, సాహితీ రచనల్లో, సినిమాల్లో అనుక్షణం వాడుకలో ఉండి ప్రజాసామాన్యానికి అందుబాటులో ఉన్న వ్యావహారాన్ని ఏ శక్తీ ఎక్కువ కాలం బహిష్కరించలేదు” అన్నది బూదరాజు గారే. {పై వాటికి టీవీ యాంకర్లను జత చేయాలిప్పుడైతే. వత్తులు పలికినట్టు హైదరాబాదు పాత బస్తీల కూడ ఎవ్వలు పలుకరట, నిన్న మొన్న బళ్ళెకు పోతున్న పిల్లలతోటి ఒక సారి మాట్లాడి చూస్తె యాంకర్లను తయారు చేస్తున్నది మనమే అని తెలుస్తుంది.}
“ఒకటో తరగతి నుంచి పదో తరగతి వరకున్న తెలుగు పాఠ్య గ్రంథాలు ఇప్పటికీ గ్రాథికంలోనే ఉన్నాయి. మరో మహోద్యమం ప్రళయం లాగా వచ్చి ముంచెత్తితే తప్ప ఈ స్వార్థ సంకుచిత ప్రతీప శక్తులను మొదలంటా పెకలించటం సాధ్యపడకపోవచ్చు.” అని ఈసడించింది బూదరాజుగారే. “ఆ సమయం ఎంతో దూరాన లేదు” అన్నదీ ఆయనే.
ఈ బాట ఇట్లనే పట్కోని పోతె మాటల్లోంచి జారిపోయేటివి ఒత్తులు దీర్ఘాలే, సంధులు సమాసాల తర్వాత. వెయ్యేండ్ల గ్రాంథికం ఒకటి కానప్పుడు వందేండ్ల వ్యవహారికం ఒకలాగనే ఉండాలంటె కష్టం. జాగ్రత్త పడేటోళ్ళు పడొచ్చు. లేకపోయినా భాష ఆగదు.
పొరబాటు సరిచేసినందుకు సాహితిగారికి కృతజ్ఞతలు. భాషావేత్త గురించిన వ్యాసం కాబట్టి మరికాస్త ఒళ్ళు దగ్గరపెట్టుకొని రాయాలి అని గుర్తున్నా, తప్పులు దొర్లాయి. ప్రత్యేకంగా ఆయన “ఒత్తక్షరాలను (మహాప్రాణాలను) రాయటంలో ఎంతో జాగ్రత్త అవసరం,” చదువుకోని వారి వాడుకలో ఈ భేదం లేదుగాని, చదువుకున్నవారు ఈ భేదం గుర్తించాలని, కాస్త వాత గూడా పెట్టారు. ఉదాహరణలు ఇచ్చారు: అర్థం, అర్ధం; శోధ, శోథ; పలం, ఫలం; గాతం, ఘాతం; కరం, ఖరం.
చదివి highlight చేసుకున్నాను గాని రాసేటప్పుడు జాగ్రత్త పడలేదు!
చాలా బాగుంది.బూదరాజు గారి మీద ఉన్న అభిమానానికి మరిన్ని అలంకారాలు వచ్చి చేరాయి. “విలేఖరులు” (నాకు తెలిసి “విలేకరులు” అని బూదరాజు గారే అన్నారు) .. చిన్న ఇబ్బంది.
వ్యాస కర్త కి కృతజ్ణతలు (ఇది ఇంకెలా రాయాలో తెలీలేదు మన్నించాలి)
రాగాల చేత “అందంగా చాకిరీ చేయించి అద్బుతమైన సంగితాన్ని మనకిచిన నౌషాద్ గారి గురించి మనకు తెలియని interesting విషయాలు , పదాలతొ అందంగా చాకిరీ చెయించి రొహినిప్రసాద్ గరూ మంచి వ్యాసం ఇచ్చారు.
After reading this article, I feel more respect for Sri Naushad.
Thanks to Prasadgaru & Eemaata for this very good essay and also for the rare photographs of ‘the great people’..
మంచి కవిత. చక్కని భావం.
చైతన్యం చల్లగా ఉండడం మాత్రం బాగోలేదు. పరికించి చూస్తే కవిత మొదటి తొమ్మిది లైన్లలో పూర్తయింది. మిగిలినదంతా అనవసరం. అలాగే, వెల్ల అన్నపదం కోట్స్ లో పెట్టటం కూడా అనవసరం.
చాలా చక్కగా ఉంది. ఎవరికి వారు గిరి గీసుకొని బందెల్దొడ్డిలో బర్రెల్లా జీవిస్తూ ఎవరి స్తోమతుకు తగ్గట్లు వాల్లు గేట్లు, వాచ్ మన్ లూ …
రెండు వర్గాల దృక్కోణాన్నీ రచయిత చాలా బాగా చూపించారు.
__ ప్రసాద్
విన్నంత కన్నంత తెలియవచ్చినంత గురించి విప్లవ్ గారి అభిప్రాయం:
07/08/2006 8:34 am
“కాదు, ఆప్రాంతంలో అలాగే మాట్లాడతారు అంటే, అది సబబే.”
కొంతవరకూ ఇదే నేనన్నది. “సబబే” అని ఒప్పుకునే ముందు మరొక్క ప్రశ్న:
ఒక వేళ “ఆ ప్రాంతంలో అలాగే మాట్లాడతారు” అని చెప్పినా సరే, తెలిసినా సరే మీరు “బాద” ను రాతల్లో (మాటల్లో కాక) అంగీకరిస్తారా?
ఇప్పటి మెజారిటీ అంగీకరించరు అని నేనకుంటాను.
విప్లవ్
విన్నంత కన్నంత తెలియవచ్చినంత గురించి కొడవళ్ళ హనుమంతరావు గారి అభిప్రాయం:
07/07/2006 7:42 pm
విప్లవ గారన్న ఈక్రింది మాటలు నాకు సరిగా అర్ధం కాలేదు:
“ఈ బాట ఇట్లనే పట్కోని పోతె మాటల్లోంచి జారిపోయేటివి ఒత్తులు దీర్ఘాలే, సంధులు సమాసాల తర్వాత. వెయ్యేండ్ల గ్రాంథికం ఒకటి కానప్పుడు వందేండ్ల వ్యవహారికం ఒకలాగనే ఉండాలంటె కష్టం. జాగ్రత్త పడేటోళ్ళు పడొచ్చు. లేకపోయినా భాష ఆగదు.”
ఒత్తులు లేకుండా గాని తప్పుడు ఒత్తులతో గాని రాయడం, మాట్లాడటం వాడుకభాషా? “భాద,” బాథ,” “బాద,” ఇలాంటివి చూస్తే నాకు బాధేస్తుంది. అలారాసేవాళ్ళు తెలియకనే రాస్తున్నారనుకుంటాను – నేను చేసిన పొరబాట్ల లాగా. కాదు, ఆప్రాంతంలో అలాగే మాట్లాడతారు అంటే, అది సబబే.
కొడవళ్ళ హనుమంతరావు
ప్రాచీన తెలుగు కొలమానం గురించి విప్లవ్ గారి అభిప్రాయం:
07/07/2006 10:03 am
ప్రాచీన తెలుగులో కాలాన్ని కొలవడం గురించి కూడా ఉండే ఉంటుంది, రెప్పపాటు, ఘడియలు, ఝాములు, పొద్దులు, మాపులు అని మరికొన్ని పదాలు ఉండి ఉంటయి సమయాన్ని సూచించటానికి. వాటిని కూడా కలిపితే బాగుంటుందేమో?
{ప్రాచీన తెలుగులో “కాలాన్ని బట్టి దూరం మారుతుంది” అని ఎవరూ రాయలేదంటే ఆశ్చర్యమే.}
స్వర్ణకారులు వాడే కొలతలు కనిపించలేదు ఈ వ్యాసంలో, తులం వంటివి (ఎన్ని వీసాలైతే ఒక తులం (పాత తులం)? జవాబు వ్యాసంలో ఉంది, కానీ క్యాలిక్యులేటర్లకు అలవాటు పడ్డ మన బుర్రలు కొద్దిగా వెతకాల్సొస్తుంది.) (గురివింద గింజలతో బంగారం కొలవగా చూసాన్నేను చిన్నప్పుడు, వాటి బరువెంత?).
వైశాల్యం, బొంబాయిలో నే కాదు హైదరాబాదు రాష్ట్రంలో కూడా కుంట లేక గుంట అంటే 120 గజాలే. ఇప్పటికీ 40 గుంటలు ఒక ఎకరమే. “సెంటు” భూమి అంటే ఎంతో కూడా వ్యాసంలో చెప్పవలసింది (సెంటు ప్రాచీనమైనా కాకపోయినా సరే, ఇప్పటి వాడుక కూడా తెలిస్తే అన్వయించుకుని గుర్తుంచుకోవటానికి వీలుంటుంది).
విప్లవ్
విన్నంత కన్నంత తెలియవచ్చినంత గురించి విప్లవ్ గారి అభిప్రాయం:
07/07/2006 7:44 am
“ఏతా వాతా” ప్రయోగం వాడకాన్ని గమనిస్తే, కాస్త ఎక్కువైతే ఏ ప్రయోగమైనా పరమ బోర్ గా మిగులుతుంది అని తేలుతుంది.
“మారిపోతున్న విలువలు ఆదర్శపాత్రమయినవా? ” అన్నది ప్రశ్న.
ఏది ఆదర్శమో తెలియదు కానీ, భాషకు సంబంధించి, “మార్పు చెడిపోవడం కాదని” కాల్డ్వెల్ ప్రతిపాదించాడని రాసింది బూదరాజు గారే.
అర్ధానుస్వార శకటరేఫలను వర్జించాలన్న ప్రతిపాదనను చూపెట్టి, అది అభ్యుదయగామి పండితుల దృక్పథం క్రిందికి వస్తుందని చెప్పిందీ బూదరాజు గారే. అభ్యుదయం ఆదర్శపాత్రమేనేమో.
“ఈ నాటి రేడియోల్లో, పత్రికల్లో, సాహితీ రచనల్లో, సినిమాల్లో అనుక్షణం వాడుకలో ఉండి ప్రజాసామాన్యానికి అందుబాటులో ఉన్న వ్యావహారాన్ని ఏ శక్తీ ఎక్కువ కాలం బహిష్కరించలేదు” అన్నది బూదరాజు గారే. {పై వాటికి టీవీ యాంకర్లను జత చేయాలిప్పుడైతే. వత్తులు పలికినట్టు హైదరాబాదు పాత బస్తీల కూడ ఎవ్వలు పలుకరట, నిన్న మొన్న బళ్ళెకు పోతున్న పిల్లలతోటి ఒక సారి మాట్లాడి చూస్తె యాంకర్లను తయారు చేస్తున్నది మనమే అని తెలుస్తుంది.}
“ఒకటో తరగతి నుంచి పదో తరగతి వరకున్న తెలుగు పాఠ్య గ్రంథాలు ఇప్పటికీ గ్రాథికంలోనే ఉన్నాయి. మరో మహోద్యమం ప్రళయం లాగా వచ్చి ముంచెత్తితే తప్ప ఈ స్వార్థ సంకుచిత ప్రతీప శక్తులను మొదలంటా పెకలించటం సాధ్యపడకపోవచ్చు.” అని ఈసడించింది బూదరాజుగారే. “ఆ సమయం ఎంతో దూరాన లేదు” అన్నదీ ఆయనే.
ఈ బాట ఇట్లనే పట్కోని పోతె మాటల్లోంచి జారిపోయేటివి ఒత్తులు దీర్ఘాలే, సంధులు సమాసాల తర్వాత. వెయ్యేండ్ల గ్రాంథికం ఒకటి కానప్పుడు వందేండ్ల వ్యవహారికం ఒకలాగనే ఉండాలంటె కష్టం. జాగ్రత్త పడేటోళ్ళు పడొచ్చు. లేకపోయినా భాష ఆగదు.
http://www.eemaata.com/books/budaraju.pdf
బూదరాజు గారి మీద సమయోచితమైన ముచ్చట్లు చెప్పినందుకు రచయితకు, “ఈ మాట” కు అభినందనలు.
విప్లవ్
విన్నంత కన్నంత తెలియవచ్చినంత గురించి కొడవళ్ళ హనుమంతరావు గారి అభిప్రాయం:
07/06/2006 6:12 pm
పొరబాటు సరిచేసినందుకు సాహితిగారికి కృతజ్ఞతలు. భాషావేత్త గురించిన వ్యాసం కాబట్టి మరికాస్త ఒళ్ళు దగ్గరపెట్టుకొని రాయాలి అని గుర్తున్నా, తప్పులు దొర్లాయి. ప్రత్యేకంగా ఆయన “ఒత్తక్షరాలను (మహాప్రాణాలను) రాయటంలో ఎంతో జాగ్రత్త అవసరం,” చదువుకోని వారి వాడుకలో ఈ భేదం లేదుగాని, చదువుకున్నవారు ఈ భేదం గుర్తించాలని, కాస్త వాత గూడా పెట్టారు. ఉదాహరణలు ఇచ్చారు: అర్థం, అర్ధం; శోధ, శోథ; పలం, ఫలం; గాతం, ఘాతం; కరం, ఖరం.
చదివి highlight చేసుకున్నాను గాని రాసేటప్పుడు జాగ్రత్త పడలేదు!
కొడవళ్ళ హనుమంతరావు
విన్నంత కన్నంత తెలియవచ్చినంత గురించి sahiti గారి అభిప్రాయం:
07/06/2006 12:02 pm
చాలా బాగుంది.బూదరాజు గారి మీద ఉన్న అభిమానానికి మరిన్ని అలంకారాలు వచ్చి చేరాయి. “విలేఖరులు” (నాకు తెలిసి “విలేకరులు” అని బూదరాజు గారే అన్నారు) .. చిన్న ఇబ్బంది.
వ్యాస కర్త కి కృతజ్ణతలు (ఇది ఇంకెలా రాయాలో తెలీలేదు మన్నించాలి)
నౌషాద్ గురించి Mr. D.A.Eswar గారి అభిప్రాయం:
07/05/2006 8:38 pm
రాగాల చేత “అందంగా చాకిరీ చేయించి అద్బుతమైన సంగితాన్ని మనకిచిన నౌషాద్ గారి గురించి మనకు తెలియని interesting విషయాలు , పదాలతొ అందంగా చాకిరీ చెయించి రొహినిప్రసాద్ గరూ మంచి వ్యాసం ఇచ్చారు.
After reading this article, I feel more respect for Sri Naushad.
Thanks to Prasadgaru & Eemaata for this very good essay and also for the rare photographs of ‘the great people’..
వెల్ల గురించి వాతాపి గారి అభిప్రాయం:
07/05/2006 11:50 am
మంచి కవిత. చక్కని భావం.
చైతన్యం చల్లగా ఉండడం మాత్రం బాగోలేదు. పరికించి చూస్తే కవిత మొదటి తొమ్మిది లైన్లలో పూర్తయింది. మిగిలినదంతా అనవసరం. అలాగే, వెల్ల అన్నపదం కోట్స్ లో పెట్టటం కూడా అనవసరం.
కోపం గురించి Prasad Charasala గారి అభిప్రాయం:
07/05/2006 11:07 am
నాకు ఈ కథలో చెప్పదలచుకొన్నదేమిటో అర్థం కాలేదు. చివరికంటా కూడా చదవలేక పోఆను. చదివివుంటే అర్థం అయ్యెదేమొ!!
__ ప్రసాద్
గేటెడ్ కమ్యూనిటీ గురించి Prasad Charasala గారి అభిప్రాయం:
07/05/2006 10:38 am
చాలా చక్కగా ఉంది. ఎవరికి వారు గిరి గీసుకొని బందెల్దొడ్డిలో బర్రెల్లా జీవిస్తూ ఎవరి స్తోమతుకు తగ్గట్లు వాల్లు గేట్లు, వాచ్ మన్ లూ …
రెండు వర్గాల దృక్కోణాన్నీ రచయిత చాలా బాగా చూపించారు.
__ ప్రసాద్