ఇక్కడ నేను శూన్యాన్ని మోస్తున్నాను
నా ఒక్కరి ఖాళీనే మోస్తున్నానా ఏమిటి
ఎందరెందరిదో
ఇక్కడ నేను శవాన్ని మోస్తున్నాను
నా ఒక్క శవాన్నే మోస్తున్నానా ఏమిటి
ఎందరెందరివో

ఊరి చివర వాడలో
ఒంటరిగా ఉంటాడు
డప్పు మోగమంటేనే
ఊరు లోకి వస్తాడు.
ఆదివారం దండోరా!
పాములోయ్ పహారా!

పద్యానికి ఆధునికస్వరాన్ని యివ్వడంతో పాటుగా, పాటని కావ్యంగా మలిచిన చాలా కొద్దిమంది కవులలో విద్వాన్ విశ్వం ఒకరు. పాటనీ పద్యాన్నీ జమిలిగా నేత నేసి, అటు పల్లెపాట లోని అమాయకత్వమూ యిటు మార్గకవిత్వం లోని ప్రౌఢత్వమూ సరిపాళ్ళలో జత చేసి, ఒక సరికొత్త పాటను వినిపించిన కవి. రాయలసీమ కన్నీటిపాటను పెన్నేటిపాటగా ఆయన మలిచిన తీరు అపూర్వం.

మంకెన పువ్వులు విచ్చే కాలం
పచ్చని ఆకులు మెరిసే కాలం
వెన్నెల పువ్వులు తురిమే కాలం
చంద్రుని చల్లని ముద్దుల కాలం
సూర్యుని వెచ్చని కౌగిలి కాలం

దగ్గరై నిలచి
సంభ్రమమో, సందిగ్ధమో అయేకన్న
ఆవిరి రూపమై
మరలే యింద్ర ధనువవడమే
అందమేమో!

నడి రేయి దొంగ! దొంగ! పట్టుకో! పట్టుకో​మ్మని ​ రామయ్య కేకలు బెట్టె. ‘దొంగోడు సంచీ​ బట్టుకోని లగెత్తాడు​ గురవయ్యా!’ అంటానే ఆడి ఎంటబడ్డాడు రామయ్య. ఎనకమాల్నే మేవూ పరుగునొస్తన్నాం. ఆడ్ని ఎట్నో అందుకోని చేతిలో ఉన్న కర్రతో కాలిమీద ఒక్క దెబ్బేసినాడు. ఆడు ​సచ్చాన్రా నాయనో అనరిచినాడు​. ​అదే ఊపులో ఇంక రెండు దెబ్బలు బడినా​యోడికి​. ​ఆ దెబ్బకి ​ఆడి చేతిసంచీ జారి కింద​బడ్డాది.

చిత్రకవిత్వము యొక్కయు, ఆశుకవిత్వము యొక్కయు ప్రధానాశయము వినోదమే. చిత్రకవిత్వమును కవి ముఖ్యముగా తన పాండిత్యప్రకర్షను ప్రదర్శించుకొనుట కనేక నిర్బంధములకు లోనయి వ్రాయుట జరుగుచున్నది. ఇట్టి నిర్బంధములకు లోనయినను, చక్కని పద్యము నల్లిన కవి యొక్క మేధాశక్తి విస్మయావహముగా నుండుటయు, అట్టి మేధాశక్తికి పాఠకుడు అబ్బురమును, ఆనందమును పొందుటయు ఇట్టి కవిత్వము యొక్క ప్రధాన ప్రయోజనము.

రచయిత, హిందూ క్రిప్టిక్ క్రాస్వర్డ్ లోకంలో ప్రసిద్ధులు అయిన కోల్లూరి కోటేశ్వర రావుగారు ఈమాటకు కూర్చబోతున్న గడులలో ఇది మొదటిది ఈమాట పాఠకుల కోసం. గడి మాకు పంపాల్సిన ఆఖరు తేదీ 25 జనవరి.

ACP శాస్త్రి గారిగా చిరపరిచితులైన అందుకూరి చిన్నపొన్నయ్య శాస్త్రిగారు​ రేడియో నాటక రచయిత. వసుచరిత్ర లోని సంగీతశాస్త్రీయత గురించి న వారి రేడియో ప్రసంగమును ఈమాట పాఠకులకై వారి అనుమతితో బుసిరాజు లక్ష్మీదేవి దేశాయ్ సమర్పిస్తున్నారు

గాయని జిక్కి గురించి ఎటువంటి పరిచయం అవసరం లేదు. ఈ సంచికలో జిక్కి పాడిన, అంత తేలికగా దొరకని, మూడు పాటలు: మువ్వలు పలికెనురా, మబ్బుల్లో జాబిల్లి, కుందరదనా వినవే రామకథ – విందాం.

కౌముది వెబ్ మాసపత్రిక మరియు రచన మాసపత్రిక సంయుక్త నిర్వహణలో జరుగుతున్న కథల పోటీ, 2017కు మీ రచనలని ఆహ్వానిస్తున్నాము. పోటీకి వచ్చిన కథలలో ఉత్తమమైన కథలకు ఒక్కొక్కదానికీ రూ. 1500, అత్యుత్తమ కథ (ఒక కథకి) రూ.5000 బహుమానంగా ఇవ్వబడతాయి. చివరి తేదీ: ఫిబ్రవరి 5, 2017.

🔸 అమెరికన్ ఫోక్ సంగీత ప్రపంచపు దిగ్గజం, వాగ్గేయకారుడు అయిన బాబ్ డిలన్ స్వతహాగా వివాదాస్పదుడు కూడా. ఆ పాటకుడిని ఈ ఏడాది సాహిత్య విభాగపు నోబెల్ బహుమతికి ఎంచుకోవడం కూడా అలాగే వివాదాలకు దారి తీసింది. బాబ్ డిలన్ కేవలం గాయకుడేనా? కవి అవునా, కాదా? అనే ప్రశ్న మళ్ళీ కొత్తగా తెరపైకి వచ్చింది. డిలన్ ఎందుకు కేవలం పాటకాడు కాదో తన అభిప్రాయం చెప్తున్నారు ఈ వ్యాసంలో వేలూరి వేంకటేశ్వరరావు.

🔸 అత్యంత లఘుకావ్యమైనా అమరుకాది శృంగార కావ్యాలతో సమంగా ప్రసిద్ధమైన పుష్పబాణవిలాస కావ్యాన్ని టీకా తాత్పర్యాది సహితంగా తెలుగు చేసి అందిస్తున్నారు తిరుమల కృష్ణదేశికాచార్యులు.

🔸 ఈ సంచిక నుండి సాధారణ కథావ్యాసాది లక్షణాలతో పొసగనివిగా అనిపించే రచనలకు చోటు కల్పిస్తూ స్వగతం అనే ఒక కొత్త కేటగిరీ మొదలు పెడుతున్నాం పూడూరి రాజిరెడ్డి రచనతో. ఈ కొత్త విభాగం ఈమాట రచయితలకు తమ ఆలోచనలు, ఊహలు, అభిప్రాయాలు, మ్యూజింగ్స్ వంటివి ప్రచురించుకునేందుకు ఒక కొత్త వెసులుబాటు నిస్తుంది. రచయితలు వినియోగపరచుకుని ప్రోత్సహిస్తారని ఆశిస్తున్నాం.

🔸 మొదటి గడి-నుడిని ఉత్సాహంగా ప్రయత్నించి ప్రోత్సహించిన పాఠకులందరికీ మా కృతజ్ఞతలు. ఈ నెల గడినుంచీ నియమాలు కొద్దిగా మారాయి. దయచేసి గమనించగలరు. వీలైనంత త్వరలో ఈమాటలో కొంత కొత్త ఒరవడి తేవడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాం. మీ ఆదరణ, ప్రోత్సాహం ఈమాటకు ఎల్లప్పుడూ ఉంటాయనీ ఉండాలనీ కోరుకుంటున్నాం.

ఒకసారి అలానే ఏడిపించడానికి అబ్బాయి పెళ్ళి కుదిరిందా అనడిగితే, అమ్మాయి, ఆఁ, కుదిరింది అనింది మెల్లగా. అబ్బాయి ఖంగు తిన్నాడు. ఎప్పుడన్నాడు. నిన్ననే! చూడిదిగో, ఈ అల్లిక పని ఉన్న దుపట్టా! వాళ్ళిచ్చిందే, అని చూపించి వెళ్ళిపోయింది. ఇంటికెలా చేరుకున్నాడో అతగానికి తెలియలేదు, దారి పొడుగునా — ఒక పాపను తోసేసినదీ, ఒక వ్యాపారి చిల్లరంతా కింద పడేసినదీ, కుక్కపై రాయి విసరినదీ, పాలు పారబోసుకున్నదీ, ఒక మడి బామ్మకు ఢీకొట్టి గుడ్డివాడనే బిరుదు సంపాయించుకున్నదీ ఏమీ గుర్తులేదతనికి.

“ఈయనకి తెలియని విషయం లేదు. తెలుగు, పద్యాలు, పాటలు, యోగా, జ్యోతిషం, హస్త సాముద్రికం, పాద సాముద్రికం, నుదిటి మీద గీతలు చదవడం, వైద్యం, ఇంజినీరింగు, లా అండ్ ఆర్డర్, బస్కీలు తీయడం, కబడ్డీ, వాలీబాల్ అలా మీరేది చెప్పినా అందులో ఈయన నిష్ణాతుడని ఈయన స్వంత అభిప్రాయం. అక్కడతో పోతే బాగుణ్ణు కానీ ప్రజలందరూ ఈయన్ని చూసి, ఈయనకిన్ని కళలెలా వచ్చాయబ్బా అని ఏడ్చుకుంటున్నారనీ, కుళ్ళుకుంటున్నారనీ ఈయననుకుంటూ ఉంటాడు.”

మానవుని ఊహకి అంతేముంది. చకోరమనే పక్షి వెన్నెలని మాత్రమే తాగుతుందనీ, ఆ పక్షికి అదే ఆహారమనీ ఒక చిత్రమైన కల్పన చేశాడు. ఎవరు ఎప్పుడు చేశారో తెలియదు కానీ, అది కవుల కవిత్వానికి గొప్ప ముడిసరుకయ్యింది. వెన్నెలను వర్ణించే ప్రతిచోటా చకోరాల ప్రస్తావన తప్పనిసరి. ఆదికవి వాల్మీకితో మొదలుపెట్టి, ఇంచుమించుగా సంస్కృత కవులందరూ వెన్నెల గురించీ వెన్నెలపులుగుల గురించీ రకరకాల కల్పనలు చేసినవారే. మన తెలుగు కవులకి అదే ఒరవడి అయ్యింది.

గ్రంథమును కవి శ్రీకారముతో గూడిన మగణముతో ఆరంభించినాడు. ఇట్టి ఆరంభము కవికిని, కావ్యపఠితల కును శుభప్రదమగుమని ఛందశ్శాస్త్రము. తరువాతి శ్లోకములో చెప్పినట్లుగా శృంగారరసప్రధానమైన కావ్యమును వ్రాయ సంకల్పించుచున్నాడు గనుక కవి గోపికాస్త్రీశృంగారచేష్టాయుతమైన మంగళశ్లోకముతో కావ్యారంభము చేసినాడు. గోపికాసాంగత్యముచే సంతుష్టుడైన శ్రీకృష్ణుడు కావ్యపఠితలను గూడ సంతుష్టులను జేయగలడని కవియొక్క ఆశయము.