ఆరమ్యంబగు విగ్రహ
మారయు నామెకు ననుభవ మయ్యెను తన్నుం
దేఱికనుంగొనుచున్నటు
లారంగఁడె విస్ఫుటనయనాబ్జద్వయుఁడై.అయ్యది కాంచి యాపడఁతి యద్భుతభక్తిసమంచితాత్మయై
చయ్యనఁ దన్నుఁ దామఱచి చక్షువు లర్ధము మూసి శ్రావ్యమౌ
తియ్యనికంఠనాదమున దీనదయాళుని రంగనాథునిన్
నెయ్యముమీర సంస్తుతి ననేకవిధంబులఁ జేయసాగినన్.ఆసమయాన గర్భనిలయాంతికమందలి మూలయందు ను
ద్భాసితభక్తియుక్తి భగవంతుని ధ్యానము సేయు నా ధను
ర్దాసునివీనులందు దయితాగళనాదము సోఁకె, నంత నా
స్త్రీసవిధంబు నంది వినుతించెను రంగని నాతఁ డీగతిన్.‘రంగ! అవ్యాజకరుణాంతరంగ! అండ
జాధిపశతాంగ! నిస్తులాబ్జాస్యకాంతి
సంతతివ్యాజసుమరసాస్వాదశీల
సాధుజనభృంగ! నిస్సంగసంఘసంగ!చక్రంబు, లక్ష్మియు, జలజాతసూతియు
నాయుధం, బర్ధాంగి, యాత్మజుండు
చంద్రుండు, చైద్యుండు, జలజాతబాణుండు
స్యాలుండు, శత్రుండు, సత్సుతుండు
వైకుంఠ, మహిరాజు, పక్షీశ్వరుండును
గేహంబు, తల్పంబు, వాహనంబు
కనకంబు, కనకంబు, కస్తూరినామంబు
చేలంబు, హారంబు, చిత్రకంబుకౌస్తుభము, నందకమ్ము, గంగాఝరమ్ము
సొమ్ము, ఖడ్గమ్ము, పూతపాద్యమ్ము నగుచుఁ
బొలయ నే వేల్పు త్రైలోక్యపూజ్యుఁ డగుచు
వెలయు నావేల్పు రంగనిఁ గొలుతు సతము.నీరమణీయరూపమును నిచ్చలు నర్చనసేయకుండినన్
నీరుచిరాంఘ్రిమాల్యమును నిచ్చలు నౌదలఁదాల్పకుండినన్
నీరుచిరంపుకీర్తనల నిచ్చలు గానము సేయకుండినన్
సారములేనిదౌనుగద జన్మము నిష్ఫలకాండమట్లుగన్.అన్యమగు వ్యాపకంబుల నవలఁ బెట్టి
నీదుపదసేవ నిచ్చలు నిష్ఠతోడ
సల్పు మనుజుండె మనుజుండు సత్యముగను
లేని మనుజుండు దనుజుండె యౌను రంగ!నీముఖచంద్రికల్ విరియునేలను నేను చకోరకంబునై
నీమృదుపాదధూళి గల నేలను నేనొక ఱెల్లుపోఁచనై
నీమధురోక్తి విన్పడెడు నేలను నేనొక రామచిల్కనై
సామి! సిరంగదేవర! పసందుగ వాసముసేయఁ గోరెదన్.ఎన్ని జన్మల నీయాత్మ గన్నదొ మఱి,
ఉన్న యీజన్మమందున నిన్నుఁ గొలిచి
జన్మరాహిత్యమొందెడు సత్పథంబు
మాకుఁ గల్పింపు మోరంగ! మంజులాంగ!ఇద్ది మనలోనిమాట యో యిందిరేశ!
అవధరింపుము పెఱవారి కందకుండ,
మోక్షమీయంగ నీకు నీపుడమియందు
లేడు నాకంటె నర్హుండు లేడులేడు.నాది యన్నది లేదయ్య నళిననయన!
ఎల్లజగములు, సృష్టియు, నెల్లసిరులు
నీవె కావున నీకు నింకేవి యిత్తు;
ఐన కరుణింప మాన కీయల్పనరుని.మాటలు పెక్కులేటికిరమాప్రియ! ఉన్నవిధంబు నంతయుం
జాటితి నీకు నింక నను సాదరబుద్ధిని నాదుకొందువో,
ఏటికి వీనిగోల యని ఏమఱుపాటున సంత్యజింతువో,
నీటనుముంతువో వికచనీరజలోచన! పాల ముంతువో?’అని యుద్యద్ఘనభక్తిసంకలితచిత్తాంభోజులై సర్వ మా
యినచంద్రాక్షుని చల్వయే యనుచు లంకేశానుజాతుండు ము
న్నినగోత్రాంబుధిచంద్రుఁ గోరినటు రంగేశాంఘ్రిపద్మస్థితా
ననులై కోరిరి తత్కృపాయుతశరణ్యప్రాప్తి వారంతటన్.ఆనళినాక్షి, యాయువకుఁ డవ్విధి రక్తికిమాఱు భక్తినిన్
మానసమందుఁ గీల్కొలిపి మాధవుఁ గొల్చుచు సంతతంబు, రా
మానుజు నాశ్రమంబున నిరామయులై వసియించుచున్, రమా
జానికృపావిశేషమున జన్మవిముక్తినిఁ గాంచి రిమ్ముగన్.రంగనిపైని భారమిడి, రంగనినే నెఱనమ్మి, రంగఁడే
సంగడికాఁడు, చుట్టమని, చల్లగఁ గాచెడి దేవదేవుఁ డా
రంగఁడె యంచుఁ దచ్చరణరమ్యపదంబును జేరువారి కా
రంగఁ డొసంగకుండునె పురాకృతకర్మజజన్మముక్తులన్.రంగా!రంగా! యనుచుం
బొంగారెడు భక్తితోడఁ బూజించెడు ని
స్సంగుల కాతఁడు భవభయ
సంగంబును బాపకున్నె చల్లనికృపచేన్
[ఇది భగవద్రామానుజుల చరిత్రయందలి నొక సన్నివేశము నాధారముగా గొని వ్రాసినది.
* ఇది సీసతుల్య పద్యము. నాదృష్టిలో ఇది పూర్వసీసపద్యాన్ని కొంచెంగా మారిస్తే వచ్చే సీసమువంటి నూతనమైన ఛందస్సు. ఇందు పూర్వసీసంలో వలెనే నాల్గు పెద్దపాదాలు (వీటిని రెండు లైన్లుగా వ్రాయడం పరిపాటి), ఆ తర్వాత ఒక తేటగీతి కాని, ఆటవెలది కాని, ఇతరమైన మాత్రాఛందోబద్ధమైన చిన్నపద్యం గాని ఉంటుంది. ఇందు ప్రతిపాదంలోని ఉత్తరార్ధం ద్విపదలాగ ఉంటుంది. అంటే పూర్వసీసపద్యంలో ఉత్తరార్ధంలో రెండు ఇంద్రగణాలపైన రెండు సూర్యగణాలుండగా, ఈఛందంలో ద్విపదలోవలె 3 ఇంద్రగణాలపైన ఒక సూర్యగణం ఉంటుంది. ఇట్లాంటి కొంచెం మారిస్తే జనించే నూతనఛందాలకు నేను సీసతుల్యములనే (సీ.తు) పేరు వాడుతుంటాను.]