అమ్మ ఉత్తరం

కాకినాడ
31-08-2000

చిరంజీవి భాస్కరానికి,

మీ అమ్మ ఆశీర్వదించి రాయునది. మేమిక్కడ క్షేమం. నువ్వక్కడ క్షేమంగా ఉన్నావని నువ్వప్పుడప్పుడు చేసే ఫోన్ల వల్ల తెలుస్తోంది. ఎప్పుడు ఫోన్లో మాట్టాడినా, “ఉత్తరం రాయీ, ఉత్తరం రాయీ” అని కాల్చుకు తింటావు. ఏం ఉంటాయీ సంగతులు ఉత్తరంలో రాయడానికి? అదీగాక ఉత్తరం అనేది రాసి ఎంత కాలమయిందో! పొద్దున్నే లేస్తాం, వండుకుంటాం, తింటాం, పడుకుంటాం. మళ్ళీ పొద్దున్న లేస్తాం. ఏం సంగతులుంటాయి రాయడానికి? చెప్తే వినవు. ఎప్పుడూ ఉత్తరం రాయమనే అడుగుతావు ఫోన్లో. “సరే! వీడిన్ని సార్లు అడుగుతున్నాడు కదా? ఏదో తోచింది రాద్దాం” అని మొదలు పెట్టాను.

ఇందాకే భోజనాలయ్యాయి. నేను కుర్చీలో కూర్చుని ఉత్తరం రాస్తుంటే, మీ నాన్న టీవీలో క్రికెట్ విశేషాలు చూస్తున్నారు. అయినా ఎవరో ఆడుతుంటుంటే, ఈయన కెందుకో అంత ఉబలాటం? ఆ మాయదారి ఆటలో లీనమై పోతారు. “అదో కాలక్షేపం ఆయనకి, పోనీలే పాపం” అని ఆయన మానాన్న ఆయన్ని వదిలేస్తూ వుంటాను.

ఇందాక టీవీలో ప్రకటనలు వస్తున్నపుడు, నా వేపు చూస్తూ, “ఏమిటీ? కధేమన్నా రాస్తున్నావా?” అని వేళాకోళమాడేరు. కధలు రాసే మనిషి లాగా కనబడుతున్నానురా ఈయనకి?

“ఏం? టీవీలో క్రికెట్ గోల ఆపారా, నా మీద దృష్టి పడిందీ?” అని నేనూ చురుగ్గానే అన్నాను.

“అబ్బే! ఊరికే అడిగానంతే!” అన్నారు ఖంగు తిని. నాకే జాలి వేసింది. ఎప్పుడూ నన్ను ఒక్క మాట అని ఎరగరు కదా?

“అది కాదండీ! పిల్లాడు అస్తమానూ ఫోనులో, ‘ఉత్తరం రాయీ, ఉత్తరం రాయీ’ అని అడుగుతూ వుంటేనూ, అదేదో చేద్దామని రాయడం మొదలు పెట్టేను” అని సామరస్యంగా చెప్పాను.

“మంచిది, మంచిది! రాయి, రాయి! అంతా రాసేక నాక్కూడా చూపించు ఒకసారి. నేనూ చదువుతాను” అన్నారు ఆశగా. అలాగేనన్నట్టు తలాడించి నా రాతలో పడ్డాను. ఆయనేమో మళ్ళీ క్రికెట్ విషయాలు చూడ్డంలో పడ్డారు.

మొన్న ఫోనులో నా ఇబ్బందుల గురించి అడిగావు కదా? నాకేం ఇబ్బందు లుంటాయీ? పెద్దవేం లేవు గానీ, చిన్న చిన్న ఇబ్బందులే వున్నాయి. పనిమనిషి శుభ్రం నచ్చదు నాకు. అయినా నాలుగిళ్ళలో పని చేసేవాళ్ళు, ఏం తీరిగ్గా, ఏం శుభ్రంగా చెయ్య గలుగుతారూ? మనింట్లోనే ఇచ్చే జీతంతో వాళ్ళకి బతుకు గడవదు కదా? అందుకని ఇంట్లో పనులన్నీ నాన్నా, నేనూ శుభ్రంగా చేసుకుంటాము. అదే అప్పుడప్పుడు అలసటగా వుంటుంది.

మంచి నీళ్ళు సరిగా రావు. వచ్చి నపుడే పట్టి వుంచుకోవాలి. అవి కూడా దొంగల్లా తెల్లారు ఝామున ఏ నాలిగింటికో వస్తాయి. ఒక్కోసారి సినిమా రెండో ఆట వదిలాక వస్తాయి. అదో భవ సాగరం నాయనా!

అన్నింటి కన్నా పెద్ద ఇబ్బంది ఎదురింట్లో వుండే బామ్మ గారితో. నువ్వు అమెరికా వెళ్ళాక వాళ్ళు దిగారు ఆ వాటాలో. కొడుకూ, కోడలూ ఉద్యోగాలకి వెళితే, ఒక్కతీ వుంటుంది ఇంట్లో పగలంతా. హాయిగా టీవీ చూసుకుంటూ, పుస్తకాలు తిరగేస్తూ వుండొచ్చు కదా? అబ్బో, సినిమాలంటే ఎంత పిచ్చనీ! కొత్త సినిమా వచ్చిన రోజునే చూసెయ్యాలి. ఆపైన ఆ కధంతా నాకు చెప్పాలి. పైపెచ్చు తోడుగా సినిమాకి నన్ను కూడా రమ్మని వేధింపు. ఎటొచ్చీ కాస్త మాట సాయంగా వుంటుందనుకో ఆవిడ.

ఒక విచిత్రమైన ఇబ్బంది నాలుగిళ్ళ అవతల ఇంట్లో అద్దెకి వుంటున్న స్కూలు టీచరుతో. మామూలుగా వంటింటి సామాను అప్పు కోసం ఆడవాళ్ళు వస్తారు. అయితే ఇక్కడ ఆ వాటా ఇల్లాలు తన భర్తని పంపిస్తుంది ఓ కప్పు కాఫీ పొడి కోసమో, ఓ గ్లాసు పంచదార కోసమో! మొన్నో సారి ఒక గరిటతో వచ్చాడాయన శనగ పప్పు అప్పు కోసం. నాకు ఒకటే నవ్వు. అదో విచిత్రం నాకు. ఆ స్కూలు టీచరు కూడా బొత్తిగా సిగ్గు పడకుండా వస్తాడు అప్పు కోసం. ఇచ్చిన వెంటనే చెప్పేస్తాడు తీర్చలేనని. నాకే జాలేస్తుంది ఆయన్ని చూస్తే.

అస్తమానూ, “ఉత్తరం రాయీ, ఉత్తరం రాయీ” అంటుంటే, “దేని గురించి రాయమంటావూ?” అని నేనడిగినప్పుడు, “ఏదో ఒకటి రాయి. పిల్లి గురించో, కుక్క గురించో రాయి” అంటావు కదా? “పిల్లి సంగతీ, కుక్క సంగతీ నీకు తెలుసు కదరా” అనంటే, “పోనీ అవే మళ్ళీ చెప్పూ” అంటావు. అందుకని ఇప్పుడు పిల్లి సంగతులు రాస్తాను. నువ్వెళ్ళిన కొన్నాళ్ళకి ఓ పిల్లి నన్ను వేధించడం మొదలెట్టింది. వంటింటి కిటికీ బయటి నించీ నన్ను చూసి ఒకటే అరవడం. ఎందుకంటే ఓ రోజు దానికి కాసిని పాలు పోశాను. అప్పట్నించీ అదే టైంలో కిటికీ దగ్గరకి వచ్చి, నన్ను చూసి అరుస్తుంది. కాసిని పాలు పోస్తే, తాగి వెళ్ళి పోయేది. మళ్ళీ మర్నాడు అదే సమయానికి కిటికీ దగ్గర హాజరు. నక్షత్రకుడి చెల్లెలే అనుకో! ఏదో బాకీ వున్నట్టే. ఇదో చాకిరీ అయిపోయిందేవిటా అని అనిపించింది మొదట్లో. పోనీ కిటికీ ఊచల్లోంచీ దూరి లోపలకి వస్తుందా అంటే, అబ్బే, దాని కెంత టెక్కూ! “అలా లోపలకి వచ్చి పాల గిన్నెల మీద మూతలు పడ గొట్టడం, గిన్నెల్లో మూతులు పెట్టడం మా ఇంటా వంటా లేవమ్మా!” అన్నట్టుగా, నన్ను చూస్తూనే కిటికీ బయటి నించే అరిచేది.

ఒకరోజు విసుగు పుట్టి, “ఎంతసేపు అరుస్తుందో చూద్దాం” అని వంటింటి కిటికీ తలుపు మూసేసి, హాల్లో కూర్చున్నాను. పాపం కాస్సేపు అరిచి ఊరుకుంది. “హమ్మయ్య, వెళ్ళిపోయింది” అనుకుంటూ, వంటింటి కిటికీ తలుపు తీసి చూశాను. అప్పటికీ అక్కడే పడుకుని వున్న ఆ పిల్లి, మళ్ళీ నన్ను చూడగానే తోక నిటారుగా పైకెత్తి అరవసాగింది. “ఓసి నీ దుంప తెగా!” అని తెగ ఆశ్చర్యపోయాను. ఈసారి ఎందుకో విసుగు పుట్టలేదు. పైపెచ్చు జాలేసింది. పోసిన కాసిన్ని పాలూ తాగి వెళ్ళిపోతున్న దాన్ని చూసి, కాస్త ఇష్టం కూడా కలిగింది. మర్నాడు వంటింటి తలుపు తీసి ఇంట్లోకి పిలిస్తే, చక్కగా చుట్టాల్లా వచ్చేసింది. ఏ మాటకా మాటే చెప్పుకోవాలి. ఒక్క రోజూ ఏ గిన్నె లోనూ మూతి పెట్టి ఎరగదు. పెట్టింది తినడం. ఇల్లంతా నా వెనకాల తిరగడం. బయటికి వెళ్ళి మళ్ళీ ఎప్పటికో తిరిగి రావడం. రాను రాను నాన్న క్కూడా బాగా అలవాటయి పోయింది ఆ పిల్లి.

అయినా ఆ పిల్లి ఠీవి చెప్పనలవి కాదనుకో! అది కిటికీ వూచల్లోంచీ లోపలకి రావడానికి సుతరామూ ఒప్పుకునేది కాదనుకో. దానికి నామోషీ అలా రావడం. గుమ్మం తలుపు తీసే వరకూ అరుస్తూ ఎదురు చూసేది గానీ, కిటికీ లోంచీ దొంగ పిల్లిలా రావడం దానికి అవమానం. ఒక రోజు నేనూ, నాన్నా సుందరత్తయ్యా వాళ్ళింటికి భోజనాలకి పొద్దున్నే వెళ్ళి, సాయంకాలానికి తిరిగి వచ్చాము. వెళ్ళే ముందర పిల్లికి పాలు పోసి వెళ్ళాను. సాయంకాలం వచ్చి తలుపు తీస్తే, ఏముందీ? సోఫా కింద నించీ పిల్లి అరుస్తూ బయటి కెళ్ళిపోయింది. అంటే మేము పొద్దున్న చూసు కోకుండా, పిల్లిని ఇంట్లోనే వదిలేసి, తాళం వేసి వెళ్ళిపోయాం. కిటికీ వూచల్లోంచీ వెళ్ళచ్చుగా బయటికి? అబ్బే! దాని కెంత ఠీవీ! అన్నీ బిగ పెట్టుకుని, మేం తిరిగి వచ్చి తలుపు తీసే వరకూ ఎదురు చూసిందే తప్ప, కిటికీ లోంచి మాత్రం బయటికి వెళ్ళ లేదు కాలకృత్యాలు తీర్చుకోవడానికి. అదీ మన పిల్లి గారి గొప్పదనం!

ఎప్పుడైనా కొన్ని గంటలు కనబడక పోతే, “ఎక్కడికి పెత్తనాలకి పోయిందో!” అనుకుంటూ, మీ నాన్న పెరట్లోకి వచ్చి, “పిల్లీ, పిల్లీ” అని గట్టిగా కేక లెట్టేవారు. ఎక్కడో రెండు, మూడు ఇళ్ళ అవతల వున్న ఆ పిల్లి గారు, నాన్న గొంతు వినగానే, అరుచుకుంటూ, ఇళ్ళ కప్పుల మీదుగా పరిగెత్తుతూ వచ్చేసేది. అంత మచ్చికై పోయింది నాన్నకి. ఇంకో రోజు నాన్న కారప్పూస తింటుంటే, అరుస్తూ, ఆయన కాళ్ళ మధ్య దూరింది. “నువ్వు తినేది కాదే! ఇది కారప్పూస” అని నాన్న చెప్పినా వింటేగా! ఒకటే అరవడం, “నాకూ పెట్టు” అన్నట్టుగా. దాని పోరు పడలేక, కాసింత కారప్పూస నేల మీద దాని ముందర నాన్న పోస్తే, తినేసింది. మాకెంత ఆశ్చర్యం వేసిందో! పిల్లి కారప్పూస తినడం! దానికీ, మాకూ ఏదో జన్మజన్మల సంబంధం వుందనిపించింది. కారప్పూసతో ఆగిందా దాని ఆగడం? నాన్న పెడితే, ఆవకాయన్నం, పెరుగన్నం, గారెలూ, అన్నీ తినేసేది.

“దీనికి మనం కిందటి జన్మలో రుణపడి వున్నాం” అనేవారు నాన్న. ఆ పిల్లి ఒక రోజు నీళ్ళ గదిలో నాలుగు పిల్లల్ని పెట్టింది. పిల్లల్ని కని అలిసిపోయిన దానికి పాలు పోస్తే, ఎంత నీరసంగా పాలు తాగిందో! చాలా జాలి వేసింది మాకు ఆ బాలింతరాలిని చూసి. నీళ్ళ గదిలో పిల్లులుండగా ఎలా స్నానం చేసేదీ? పిల్లినీ, దాని పిల్లల్నీ పెరట్లో వున్న కొట్టం గదిలోకి మార్చాలని మా ఆలోచన. అయితే అప్పుడే పుట్టిన పిల్లల్ని ముట్టుకుంటే, తల్లి వూరుకుంటుందా? పీకేయదూ మమ్మల్ని, దాని పిల్లల్ని ఏమన్నా చేసేస్తున్నామేమోనని? ఏం చేయడానికీ తోచలేదు. ఆఖరికి ధైర్యం చేసి నాన్న దాని దగ్గరకు వెళ్ళారు. నీరసంగా కళ్ళు తెరిచి, నాన్నని చూసి సంతోషంగా, “నా పిల్లల్ని చూడూ” అన్నట్టు అరిచింది. నాన్న మీదెంత నమ్మకమో దాని కళ్ళల్లో. నాన్న దాన్నీ, దాని పిల్లల్నీ ఒక చేటలో పెట్టి, కొట్టం గదికి మార్చారు దాని మకాం. అప్పుడే పుట్టిన దాని పిల్లల్ని ఎత్తి చేటలో పెడుతున్న నాన్న మీద దాని కెంత విశ్వాసం! ఏమీ చెయ్యలేదు మమ్మల్ని. కొన్నాళ్ళకి పిల్లల్ని అక్కడ్నించీ తీసుకుని, వేరే చోటికి పట్టుకు పోయింది.

ఇంకొన్నాళ్ళకి, “ఏమిటీ? పిల్లి కనబడి రెండ్రోజులయింది. ఎక్కడకి పోయిందబ్బా?” అనుకుంటూ, నాన్న పెరట్లోకి వెళ్ళి, “పిల్లీ, పిల్లీ” అని చాలా సార్లు కేకలు పెట్టారు.మళ్ళీ ఆ పిల్లి ఎప్పుడూ కనబడలేదు. “దేని కిందన్నా పడి చచ్చి పోయిందేమో!” అనే ఆలోచన గుండెల్ని బరువెక్కించేది. మరి కొన్నాళ్ళకి అది లేక పోవడం కూడా అలవాటయి పోయింది.

పిల్లి విషయం అయింది కదా? ఇప్పుడు కుక్క సంగతులు రాస్తాను. మన పక్కింటి వాళ్ళ పిల్లలు ఒక కుక్క పిల్లని పెంచడం మొదలు పెట్టారు. అది గోధుమ రంగులో ముచ్చటగా వుంది చూడ్డానికి.

“పేరేం పెట్టార్రా దానికి?” అనడిగాను వాళ్ళని.

“దీనికి టెండూల్కర్ అని పేరు పెట్టాం అమ్మమ్మ గారూ!” అని వాళ్ళు గొప్పగా చెప్పారు. వాళ్ళ తెలుగు వ్యాకరణానికి నవ్వొచ్చింది. మగైనా, ఆడైనా జంతువుని, ‘అదీ’, ‘ఇదీ’ అనే అంటారెందుకో?

“నోరు తిరక్కుండా అదేం పేరర్రా?” అనడిగాను ఆశ్చర్యంగా.

“సచిన్ టెండూల్కర్ అంటే మాకిష్టం! అందుకే ఆ పేరు పెట్టాం అమ్మమ్మ గారూ!”

కుక్కకి తన పేరు పెట్టడం సచిన్ టెండూల్కర్‌కి గౌరవమో, అవమానమో అర్థం కాలేదు నాకు. మొత్తానికి ఆ కుక్కకి మాత్రం గౌరవమే అని అర్థం అయింది ఆ పిల్లల మాటల వల్ల.

ఒకసారి పక్కింటి వాళ్ళు రెండ్రోజులకని ఏదో ఊరెళ్తూ, వాళ్ళ టెండూల్కర్‌ని మనింట్లో వదిలేసి వెళ్ళారు. ఆ రెండ్రోజుల్లో అది నాన్నకి దగ్గరయి పోయింది. ఆయన తిండి పెడితే తింది. ఆయన మంచం కిందే పడుకుంది. ఆయన ఎటు వెళ్తే, తోకాడిస్తూ అటే వెళ్ళింది. ఆయన దానికో పళ్ళెం ప్రత్యేకంగా పెట్టి, అందులో తిండి పెట్టేవారు. అది తింటున్నంత సేపూ దానితో కబుర్లు. ఆయన భోజనం చేస్తుంటే, దూరంగా కునికి పాట్లు పడుతూ, ఆయన్నే చూస్తూ కూర్చునేది. ఆయన మంచం ఎక్కే వరకూ, నిద్ర పోయేది కాదు.
రెండ్రోజులు పోయాక వాళ్ళొచ్చి టెండూల్కర్‌ని తీసుకు పోయారు. కొన్ని రోజులు గడిచాయి.

“అమ్మమ్మ గారూ! టెండూల్కర్‌ని మా పాలబ్బాయికి ఇచ్చేస్తున్నాం పెంచు కోవడానికి” అంటూ పిల్లలు గోల గోలగా చెప్పారు.

“అయ్యయ్యో! ఎందుకలా? ఏమైందీ?” అడిగాను ఆత్రంగా.

“మరండీ! మరండీ! టెండూల్కర్‌కి రాచ్చిప్పలో తిండి పెడితే తినడం లేదండీ! వుత్త నీళ్ళు మాత్రం తాగుతోంది. అస్తమానూ గొలుసు విప్పెయ్యమని అరుపులు. నాన్న భరించ లేక, “పాలవాళ్ళకి ఇచ్చేద్దాం, వాళ్ళే పెంచుకుంటారు” అని అన్నారు. అందుకని వాళ్ళ కిచ్చేస్తున్నాం” అంటూ దిగులుగా వాళ్ళ గోడు వెళ్ళ బోసుకున్నారు.ఆ రెండ్రోజులూ నాన్న దాన్ని గారాబం చేసి చెడ గొట్టేశారు. దాని ప్రత్యేక పళ్ళెంలో తిండీ. తినేటప్పుడు బతిమాలుతూ, గారాబం చెయ్యడం. ఆ సూకరాలు నేర్చుకున్న కుక్క ఓ రాచ్చిప్పలో ఇంత చద్దన్నం పడేస్తే తింటుందా మరి?

వాళ్ళ మాటలు వింటున్న నాన్న ఇక ఆగలేక, “మేం పెంచుకుంటాం. మాకిచ్చేయమని చెప్పండి మీ అమ్మా, నాన్నలకి” అన్నారు ఆత్రంగా. పిల్లలు గోల చేసుకుంటూ వెళ్ళారు ఆ వార్త అందించడానికి. ఆ మరుసటి రోజు నాన్న టెండూల్కర్‌ని ‘దత్తత’ చేసుకున్నారు. తర్వాత రోజుల్లో నాన్న దాన్ని చేసిన గారాబం అంతా, ఇంతా కాదు. మనుషుల్లో కూడా అలాంటి గారాబం చెయ్యరు.

మొట్ట మొదట నాన్న చేసిన పని ఆ కుక్క పేరు మార్చడం. “ఈ రోజు నించీ దీని పేరు బుజ్జి. టెండూల్కర్ కాదు” అని ప్రకటించారు. ఆ కుక్క “బుజ్జి” అన్న పేరుకే అలవాటు పడిపోయింది. నాన్న దానిక్కూడా కారప్పూస అలవాటు చేసేశారు. దాని తిండి మీద కారప్పూస చల్లి తీరాల్సిందే. తర్వాత దాని పక్కన కూర్చుని, “బుజ్జీ, బుజ్జీ! మా మంచి బుజ్జివి కదమ్మా? తినమ్మా, తినమ్మా!” అంటూ పసి పిల్లల్ని గారం చేసినట్టు చేస్తేనే గానీ, తినేది కాదు. అదీగాక నాన్న పెడితేనే గానీ తిండి తినేది కాదు. ఏ రోజైనా నాన్న బయటికి వెళ్ళి ఆలస్యం చేస్తే, ఆయన వచ్చే వరకూ తిండి తినకుండా ఎదురు చూడ్డమే దాని పని.

ఆ బుజ్జికి ఇంకో విచిత్రమైన అలవాటు చేశారు నాన్న. కొబ్బరి అంటే ఆ కుక్కకి ఎంత పిచ్చో! చిన్న చిన్న కొబ్బరి ముక్కలు దాని తిండి మీద రెండ్రోజుల కొకసారి చల్లాల్సిందే. లేకపోతే అదీ, దాంతో పాటు మీ నాన్నా దిగులెట్టేసుకునే వారు.

“మీ బుజ్జి కిందటి జన్మలో ఏ గుళ్ళోనో పూజారి అయి వుంటుంది. కొబ్బరి మీద కుతి ఈ జన్మలో కూడా పోలేదు మరి దానికి” అంటూ వేళాకోళం చేసేవారు పక్కింటి వాళ్ళు.

దాని కెప్పుడూ గొలుసు కట్టలేదు, బయటకి కాలకృత్యాల కోసం తీసుకెళ్ళడానికి తప్ప. ఇల్లంతా దర్జాగా తిరుగుతూ వుండేది. ఓసారి నాన్న బుజ్జిని సోఫా ఎక్కించి, తన పక్కనే కూర్చో పెట్టుకున్నారు. అది చూసి నేను లబలబ లాడి పోయాను.

“అయ్యయ్యో! అయ్యయ్యో!” అంటూ గావు కేకలెట్టాను. “ఏమైందేమయిందం”టూ నాన్నా కంగారు పడ్డారు.

“అదేమిటీ కుక్కని సోఫా ఎక్కించారూ?” అడిగాను చాలా అయిష్టంగా. నాన్నకీ కొంచెం కోపం వచ్చింది.

“కుక్కేమిటీ కుక్క? మనిషిని ‘మనిషీ’ అని పిలిస్తే ఎట్టా వుంటుందీ? నీకో పేరుంది కదా? అది పెట్టి గాక, నిన్ను ‘మనిషీ’ అని పిలిస్తే, నువ్వూరుకుంటావా? నోరు లేనిది కదా అని, దాన్నలా అంటావా? దానిక్కూడా ఓ పేరుంది, చక్కగా ‘బుజ్జి’ అని. ‘బుజ్జీ’ అని పిలవాలి గానీ, ‘కుక్కా’ అని పిలవడం ఏమిటీ? నాకు నచ్చట్లేదు బాబూ!” అని నాన్న కూడా అయిష్టంగా అన్నారు.

ఆయన తీసిన లా పాయింటుకి ముచ్చట పడాలో, మూర్ఛ పోవాలో అర్థం కాలేదురా!

“సరే! మన బుజ్జిని సోఫా ఎక్కించారేమిటీ? ఇంటి నిండా దాని వెంట్రుకలే! శుభ్రం చేయలేక ఛస్తున్నాను. ఇప్పుడు సోఫా మీదా, మంచాల మీదా కూడా బుజ్జి వెంట్రుకలు వుంటాయి. ఏం బావుంటుందీ? దాన్ని పెరట్లోనే వుంచి పెంచకూడదూ?” అన్నాను ఆరోపణగా.

“పోదూ! నీదంతా చాదస్తం! శుభ్రం పని నేను చూస్తాలే. పెరట్లోనే వుంచు కునేటట్టయితే, అసలు పెంచు కోవడం ఎందుకూ?” అంటు నాన్న నా మాటలు కొట్టి పడేశారు.

ఆయన ఇష్టానికి అడ్డు తగల లేక వదిలేశానా విషయం గానీ, ఇల్లంతా పిల్లి వెంట్రుకలూ, కుక్క వెంట్రుకలూ వుండటం నచ్చేది కాదు. జంతువులంటే నాకూ ముద్దే గానీ, శుభ్రమే వుండదు వాటి సావాసంతో. అయితే, వంటిట్లోకి మాత్రం రానిచ్చే దాన్ని కాదు. ఇల్లు శుభ్రం, కుక్క శుభ్రం అంతా నాన్నే చూసుకునే వారు. ఆ కుక్క నన్ను మనింట్లో ఓ అతిధిలా చూసేది. అదే నాకాశ్చర్యం!

ఓ రోజు వారగా వేసున్న తలుపు తీసుకుని, రోడ్డు మీద కెళ్ళి, ఓ లారీ కింద పడింది.

నాన్న చాలా రోజులు బెంగ పెట్టు కున్నారు. భోజనాలకి కూర్చున్నప్పుడల్లా అవే గుర్తొచ్చేవి. తరుచు కళ్ళలో మెదులుతూ వుండేవి. రోడ్డు మీద పిల్లి గానీ, కుక్క గానీ కనిపించిందంటే చాలు, మా కళ్ళలో నీళ్ళు. చాలా బాధగా వుండేదిరా. చాలా కాలం పట్టింది తేరుకోవడానికి. ఆ అనుభవాల తర్వాత మళ్ళీ జంతువుల జోలికి పోలేదు. ‘హమ్మయ్య’ అని నిట్టూర్చాను. జంతువులంటే ఇష్టం వున్నా, వాటితో సహవాసం నచ్చేది కాదు నాకు. వాటిని వేరేగా వుంచే పరిస్థితులు లేవు కదా?

పిల్లి అయింది. కుక్క అయింది. ఈ మధ్య మన కాంపౌండులో వున్న పిల్లల్ని దగ్గరకి తీయడం మొదలు పెట్టారు నాన్న. ఏదో పోగొట్టుకున్న దాన్ని రకరకాలుగా పొందాలని చేసే ప్రయత్నాలే ఇవి. ఆ పిల్లలకి చాక్‌లెట్లూ, బిస్కట్లూ కొని పెడతారు.

“తాత గారూ, తాత గారూ!” అంటూ వాళ్ళూ ఈయన వెంటబడి తిరుగుతారు. ఈయన వాళ్ళతో కేరం బోర్డు ఆడుతారు. వాళ్ళకి కధలు చెబుతారు. వాళ్ళకి ఫొటోలు తీస్తారు. నీ చిన్నప్పటి సంఘటనలు కధలుగా చెబుతారు వాళ్ళకి. నువ్వు చిన్నప్పుడు ఇంట్లో చెప్పకుండా సర్పవరం ఎలా వెళ్ళిందీ, ఒక్కడివీ మొదటి సారి సినిమాకి ఎలా వెళ్ళిందీ, ఇంట్లో ఎలా మాట్టాడేవాడివీ లాంటి విషయాలు కధలుగా చెబుతారు. ఆ పిల్లల్లో కొందరికి నువ్వు మావయ్యవి, కొందరికి బాబాయివి, మరి కొందరికి అంకుల్‌వి.

నీకెప్పుడైనా నీ చిన్నప్పటి సంగతి ఒకటి చెప్పానా? చెప్పలేదనుకుంటాను. ఎప్పుడు చెప్దామన్నా, గుండె గొంతుకలో కొట్టుకుని చెప్ప లేక పోయేదాన్ని. చెప్పటం కన్నా రాయడంలో వున్న సంతోషం ఇప్పుడు అర్థ మవుతోంది.

నీకప్పటికి మూడు నెల్లు నిండి నాలుగో నెల వచ్చింది. అప్పుడు మనం మునిగంటి వారింట్లో ఓ వాటాలో అద్దెకి వుండే వాళ్ళం. వాటా అంటే ఏం లేదు, ఒక గదీ, చిన్న వంటిల్లూ. అంతే. ఆ గదిలోనే అందరం పడుకునే వాళ్ళం. ఒకరోజు తెల్లవారు ఝామున కిటికీ తలుపు గాలికి తెరుచుకుని, నీకు చల్ల గాలి కొట్టింది. గ్రహించిన వెంటనే కిటికీ తలుపు మూసేశాను. అప్పటికే జరగకూడని అనర్థం జరిగి పోయింది. నీ ఊపిరి తిత్తుల్లో బాగా కఫం పేరుకు పోయింది. సరిగా గాలి పీల్చు కోలేక అవస్థ పడి పోయావు. మర్నాటికి అది ఎక్కువై పోయింది.

“ఏమండీ! పిల్లాడు ఊపిరి పీల్చుకోలేక అవస్థ పడుతున్నాడండీ! ఎగశ్వాస, దిగశ్వాసగా వుంది వాడికి. డాక్టరు దగ్గరకి వెళదామండీ!” అన్నాను నాన్నతో దుఃఖం ఆపుకోలేక.

నాన్న కూడా నిన్ను గమనిస్తూనే వున్నారు. ఆ రోజుల్లో డాక్టరు ఫీజు చాలా తక్కువే అయినా, దానికే తడుము కోవాల్సిన పరిస్థితి! నాన్న ఇల్లు గల వారబ్బాయితో పనికి ఆలస్యంగా వస్తానని కబురంపించారు. చొక్కా తొడుక్కుని, బయటికి వెళ్ళి, ఎక్కడో కావల్సిన డబ్బు సర్దుబాటు చేసుకుని వచ్చారు. నిన్ను ఎత్తుకుని ముందర నాన్నా, వెనకనే నేనూ. ఎలా నడిచామో మాకే తెలియలేదు ఆ రెండు మైళ్ళూ. మనసు మనసులో లేదు మరి.

నిన్ను చూసిన డాక్టరు, “పిల్లాణ్ణి కొంచెం ముందరే తీసుకు రావాల్సిందమ్మా!” అన్నాడు.

“నిన్ననే మొదలయిందండీ. ఇవాళ్టికి ఎక్కువై పోయింది” అన్నాను బాధగా.

“ఊపిరి తిత్తుల్లో బాగా కఫం పేరుకు పోయింది. మందు ఇస్తాను. కొంచెం బ్రాంది కొని, రెండు, మూడు గంటలకు ఓ మూడు చుక్కలు పట్టించండి. ఒంట్లో వేడి పుడుతుంది. రెండ్రోజులు పోయాక మళ్ళీ చూద్దాం” అన్నాడు డాక్టరు. మొదటి వంతు మందు అక్కడే పోశాం నీకు.

డాక్టరిచ్చిన మందు తీసుకుని, పిల్లాణ్ణెత్తుకుని బయటికి నడిచాను. నాన్న డాక్టరుతో మాట్టాడుతూ అక్కడే కాస్సేపున్నారు. కొంత సేపటికి నీకు కాస్త నెమ్మదించినట్టుగా నాకనిపించింది. తగ్గిపోతుందన్న ధైర్యం కూడా కలిగింది.

“ఏమంటారు డాక్టరు గారు? అంతసేపేం మాట్టాడారూ?” అనడిగాను నాన్నని.

“ఏం లేదు! పిల్లాడి గురించే జాగ్రత్తలన్నీ చెప్పారు. పద, ఇంటి కెళదాం” అన్నారు నాన్న. నాన్న గొంతులోని విషాదానికి కాస్త ఆశ్చర్యం వేసినా, అదేదో నీకు జబ్బు చేసినందుకే అని అనుకున్నాను.

నన్నూ, నిన్నూ ఇంట్లో దించి, మళ్ళీ బయటి కెళ్ళి, చాలా సేపటికి బ్రాంది సీసాతో తిరిగి వచ్చారు నాన్న. నెల మధ్యలో అనుకోని ఖర్చులు. అదీగాక వున్న డబ్బుతో రెండ్రోజుల కిందటే చాలా సరుకులు తెచ్చారు. ఎందుకంటే ఆ మర్నాడే మీ తాత ఆబ్దీకం. ప్రతీ ఏడాదీ క్రమం తప్పకుండా పెడుతున్నాం.

“పోనీ ఈ ఏడాదికి ఆబ్దీకం మానేద్దామా? పిల్లాడికి ఒంట్లో బాగోలేదు కదా?” అనడిగారు నాన్న. నీకప్పటికే మొదటి మూడు చుక్కల బ్రాంది పోసేశాను. నీకేమీ కాదని నాకు గట్టి నమ్మకం.

“ఎందుకండీ అనవసరంగా క్రమం తప్పడం? పిల్లాడికి తగ్గి పోతుందిగా? మందు వేశాము. బ్రాంది చుక్కలు పోశాము. టైముకి మళ్ళీ మందూ, బ్రాందీ పోస్తాను. రేపటి కల్లా పూర్తిగా తగ్గిపోతుంది. నేను చులాగ్గా వంట చేసేస్తాను. ముందరే బ్రాహ్మలకి కూడా చెప్పేశారు కదా?” అన్నాను నాన్నకి ధైర్యం చెబుతూ. నాన్న ఇంకేమీ అనలేక తలాడించారు. ఇంటిగలాయనొచ్చి పిల్లాణ్ణి చూసి, కాస్సేపు నాన్నతో బయట మాట్టాడారు. నువ్వు మంచి మగతలో వున్నావు. బ్రాందీ వల్లే అని అనుకున్నాను.

“నీకేదో చిన్న జబ్బు చేసింది. మందు వేశాం. తగ్గి పోతుంది” అన్న ధ్యాస తప్ప వేరొకటి లేదు.

ఆ మర్నాడు తెల్లవారు ఝామునే లేచి మడి కట్టుకున్నాను. నిన్ను మడి బట్టల్లో ఓ వారగా పడుకోబెట్టుకుని, వేళకి మందు వేస్తూనే వున్నాను. ఛాతీ ఎగరేయడం ఇంకా పూర్తిగా తగ్గలేదు. నిన్ను కనిపెట్టుకుంటూనే, నాలుగు కూరలూ, నాలుగు పచ్చళ్ళూ, వుత్త పెసర పప్పూ, గారెలూ, అరిశలూ, పరమాన్నం చేశాను. ఎంత పనో అది! నాన్నా, ఆబ్దీకం పెట్టే బ్రాహ్మలూ ఆబ్దీకం రోజు రాత్రీ, అంతకు ముందు రోజు రాత్రీ భోజనం చెయ్యకూడదు. ఉత్త ఫలహారం తోనే సరి పెట్టుకోవాలి. ఎంత కొంచెంగా చేసినా అందరికీ సరి పోయేట్టు చెయ్యాలి. ఎవరికి తగ్గించినా మళ్ళీ నిష్ఠూరం వస్తుంది. తెల్లవారు ఝాము నాలుగింటికి లేచి మొదలు పెడితే, వంట అయ్యేసరికి మధ్యాహ్నం పన్నెండు దాటుతుంది. అందరి భోజనాలూ పూర్తయ్యే సరికి మూడో, నాలుగో అవుతుంది సాయంకాలం. వంట మధ్యలో వుండగానే బ్రాహ్మలు వచ్చేశారు. ఇల్లుగలాయనా, నాన్నా వాళ్ళతో మాట్టాడారు కూడా.

ఎప్పుడూ లేనిది, అప్పుడు మాత్రం బ్రాహ్మలు ఒకటే కంగారు పెట్టారు, “తొందరగా కానివ్వండమ్మా” అంటూ.

నాన్నని కూడా, “కానియ్యండి, కానియ్యండి” అంటూ ఒకటే హడావిడి చేశారు. నాకయితే కాస్త ఆశ్చర్యం కలిగింది. అయినా పొట్టకూటి కోసం వేరే ఎక్కడన్నా, ఇంకో పనికి వెళ్ళాలని కంగారు పడుతున్నారు కామోసనుకున్నాను. మొత్తానికి ఆబ్దీకం తంతు ముగిసింది. బ్రాహ్మల భోజనాలయి పోయాయి. నాన్న భోజనం కూడా అయిపోయింది. మడి విడిచి ముందు గదిలోకి వచ్చి, నిన్ను ఒళ్ళోకి తీసుకున్నాను. ఇంకా మగతలోనే వున్నావు నువ్వు.

“మొత్తానికి కార్యం జయప్రదంగా పూర్తయిందండీ” అంటూ బ్రాహ్మలు నాన్నిచ్చిన దక్షిణ తీసుకుని వెళ్ళారు. వాళ్ళ మాటలు అప్పుడర్థం కాలేదు. ఆ సాయంత్రం ఇంటావిడ చెప్పింది.

“డాక్టరు నలభై ఎనిమిది గంటలు గడిస్తేనే గానీ పిల్లాడి విషయం ఏ సంగతీ చెప్పలేమన్నాడమ్మా! మీ ఆయన నువ్వు బాధ పడతావని నీకా విషయం చెప్పలేదు. బ్రాహ్మలకి కూడా ఆ విషయం తెలిసింది. ఆబ్దీకం కార్యక్రమం మధ్యలో వుండగా, పిల్లాడి కేమన్నా అయితే, ఆ తంతు చెడిపోతుందని బ్రాహ్మలూ కంగారు పడ్డారు, నిన్నూ కంగారు పెట్టారు. దేవుడి దయ వల్ల పిల్లాడికేం కాలేదు” అని.

ఆ మాటలు విని ఆశ్చర్య పోయాను. ఆ బ్రాహ్మల మీద ఎంతో కోపం కూడా వచ్చింది. “పిల్లాడి కన్నా తంతులెక్కువా?” అని అందర్నీ తిడదామనుకున్నాను గానీ, ధైర్యం లేక, నాలో నేనే కుములుకుని నిన్ను గుండెలకి హత్తుకున్నాను. నేనను కున్నట్టుగానే నువ్వు తేరుకుని, ఆరోగ్యవంతుడి వయ్యావు. అందుకే ఇప్పటికీ నీకు చల్లగాలి పడదు.

ఈ విషయం గుర్తొచ్చి నప్పుడల్లా, నాకు చాలా కష్టంగా వుంటుంది ఈ నాటికీ.

ఇవన్నీ రాస్తుంటే మనసు ఒక రకంగా తేలిక పడుతోంది. ఇవన్నీ ఎప్పటికీ ఫోనులో మాట్టాడగలిగే దాన్ని కాదు. పక్కన కూర్చుని చెప్పే కబుర్లు కూడా కాదు. రాయగలిగే కబుర్లు మాత్రమే ఇవి. కంప్యూటర్ యుగంలో ఫోన్ల తోటీ, ఈమెయిళ్ళ తోటీ మనుషుల మధ్య ఎంత దూరం ఏర్పడుతోందో అర్థమవుతోంది. ఉత్తరాల్లో మాత్రమే రాసుకోగలిగే విషయాలు ఈమెయిళ్ళలోనూ, ఫోన్లలోనూ సాగవు ఎప్పటికీ. మనసు పంచి రాసుకోలేక పోతే, ఏం సంతోషంగా వుంటుందీ?

ఇలా ఎంత సేపైనా రాసుకు పోవచ్చనిపిస్తోంది. చాలా ప్రశాంతంగా వుంది కూడా. ఇంకో రకంగా దిగులు మొదలయింది. నువ్వెళ్ళి మూడేళ్ళయింది. రెండేళ్ళు చదువన్నావు. తర్వాత ఉద్యోగానికి వీసా అన్నావు. కొత్త ఉద్యోగం అన్నావు. ఆర్నెళ్ళకే ఉద్యోగం పోయిందన్నావు. మళ్ళీ కొత్త ఉద్యోగం అన్నావు. ఆర్థిక మాంద్యం అన్నావు. ఇలా ఏవేవో అంటూనే వున్నావు. నీమీద బెంగ ఎక్కువై పోయింది. ఒక్కసారి రారా! ఏవో కష్టాలు ఎప్పుడూ వుంటూనే వుంటాయి. ఆత్మీయుల మధ్య గడిచి పోయిన కాలం మాత్రం తిరిగి రాదు. నిన్ను చూడాలని ఎంతో కోరిగ్గా వుంది. నీకు వండి పెట్టాలని, నాన్న ఈ మధ్య ఏవో కొత్త వంటలు కూడా నేర్చుకున్నారు. మా బంగారు తండ్రివి కదూ? ఒక్కసారి వచ్చి వెళ్ళమ్మా!

ఇప్పటికే చాలా పెద్ద ఉత్తరం అయింది. నాన్న సోఫా లోనే టీవీ చూస్తూ గుర్రు పెడుతున్నారు. లేపి మంచం మీద పడుకోమని చెప్పాలి. రేపు నాన్న కూడా ఈ ఉత్తరం చదివాక పోస్టు చేస్తాను. నీకు నెమ్మదిగా అందుతుంది. నీ ఆరోగ్యం జాగ్రత్త. దేని గురించీ దిగులు పెట్టుకోకు. అన్నీ సరిగ్గానే జరుగుతాయి. ధైర్యంగా వుండు. నువ్వు కూడా ఈ ఉత్తరానికి జవాబు ఫోనులో ఇవ్వద్దు. చిన్నదైనా సరే, ఉత్తరమే రాయి. పోస్టుమేన్ చేతికి ఒక ఉత్తరం అందిస్తే ఎంత బాగుంటుందీ! అది అందుకుని కుర్చీలో కూర్చుని చదువుతుంటే ఇంకెంత బాగుంటుందీ! వేళకి భోజనం చెయ్యి.

ఇంతే సంగతులు.

ఇట్లు,
మీ అమ్మ


అమ్మ ఉత్తరం చదివిన వెంటనే భాస్కరం ఫోను తీశాడు. “కోహినూర్ ట్రావెల్సాండీ? ఇండియాకి ఒక టికెట్ కావాలండీ!” అన్నాడు గబ గబా.