ఇన్నేసి మతాలు, ఆచారాలూ , వాటితో పోరాడుతూ నిబ్బరంగా సాగుతూంటారు ఈ చిన్ని గుంపులోని మనుషులు. మత మౌఢ్యం పెద్ద పులి. వేటాడుతుంది వీరిని.

ఇది భాగవతుల త్రిపుర సుందరమ్మగారు (బీనాదేవి) రావిశాస్త్రిగారి కథలపైన 1997లో విజయవాడ కేంద్రంలో చేసిన ప్రసంగం. ఈ ప్రసంగ పాఠం తరువాత వార్త దినపత్రికలోను, పైన పేర్కొన్న సమగ్ర రచనల సంకలనం లోను ప్రచురితమైంది.

రేడియో ‘అక్కయ్య, అన్నయ్య’లుగా ప్రసిద్ధులైన న్యాయపతి కామేశ్వరి, రాఘవరావుల గురించి ఎటువంటి పరిచయం అవసరం లేదనుకుంటాను. ఈ సంచికలో ‘బాలానందం’ బృంద గేయాలుగా వచ్చిన కొన్ని రికార్డులను విందాం.

అనీ వినీ అలసితే అనా హతం
శివం శివం శివం
పదే పదే వెదికి ఆగితే
అహర్దివం శివం శివం

అప్పుడెపుడో చిన్నపుడు గుళ్ళో ఉన్నప్పుడు భోరున వర్షం కురవడం మొదలై అక్కడే కూచుండిపోతే ఆ చీకట్లో దీపపు వెలుగులో ఉన్నట్టుండి మెరుపు మెరిసి ఆ తెల్లటి వెలుతురు తెర వెనుక వెచ్చగా –

ఈ సంచికలో ప్రముఖ గాయకుడు పిఠాపురం నాగేశ్వరరావు సమర్పించిన ప్రత్యేక జనరంజని కార్యక్రమం వినవచ్చు. ఈ కార్యక్రమం విజయవాడ స్టేషన్ నుండి 1979-1980 ప్రాంతంలో ప్రసారమయ్యిందని జ్ఞాపకం.

స్వరార్చనం కల
రాగ సుధా రసార్ణవం
చెన్నారెడు చెవి తేనియలై కీర్తనలూ
అనశ్వరం

ఎందరో హేమాహేమీలు: మల్లిక్, ఓలేటి, ఎన్.సిహెచ్.వి. జగన్నాథాచార్యులు, శ్రీరంగం గోపాలరత్నం, మల్లాది సూరిబాబు, … పాల్గొన్న ఈ చక్కటి సంగీతనాటిక విజయవాడ స్టేషన్‌లో, 1970ల చివర్లోనో, 1980ల ప్రారంభంలోనో, ప్రసారితమైంది.

అకారము మొదలు అక్షర మాలకు
ఆది ఆకసము మొదలు అఖిల జగతికిని
పెనవి పెను కడలి నీదను వశమా

చిన్నయ సూరి బాలవ్యాకరణం పైన ఏ మాత్రం ఆసక్తి వున్న వారికైనా దువ్వూరి వెంకటరమణశాస్త్రిగారి పేరు తప్పకుండా తెలిసి వుంటుంది. ఆయన బాలవ్యాకరణానికి రమణీయం అన్న పేరుతో రాసిన వ్యాఖ్య బహు ప్రసిద్ధం. ఈ సంచికలో ఆ ప్రసంగం వినండి.

తెన్నేటి సూరిగారి చెంఘిజ్ ఖాన్ ఎంత ప్రాచుర్యం పొందిందో మాటల్లో చెప్పలేం. ఈ రచనని (సెప్టెంబరు 1998) రేడియో నాటకంగా శ్రీ ఇంద్రగంటి శ్రీకాంతశర్మగారు అనుసరించి ప్రసారం చేశారు. ఆ పుస్తకంలో వున్న వేగం, చదివేటప్పుడు కలిగే అనుభూతి ఈ నాటకం వినడంలో కూడా ఉన్నాయో లేదో మీరే చెప్పండి.

నటీమణి ఎస్. వరలక్ష్మితో శ్రీ ఈడుపుగంటి లక్ష్మణరావు చేసిన ముఖాముఖీ, ఆలిండియా రేడియో విజయవాడ కేంద్రం సమర్పణ. ఇద్దరు ప్రసిద్ధులు పాల్గొన్న ఒక అపురూపమైన ముఖాముఖీ!

రచయిత బుచ్చిబాబు ప్రసిద్ధ నవల చివరకు మిగిలేది గురించి ఈమాట పాఠకులకు ప్రత్యేకంగా చెప్పనవసరం లేదు. ఈ నవలను రేడియో కోసం పాలగుమ్మి పద్మరాజు 1960లలో నాటికగా మలిచారు. ఆ నాటికను మీకోసం ఈ సంచికలో పరుచూరి శ్రీనివాస్ సమర్పిస్తున్నారు.

నాలుగేళ్ళ క్రితం ఆంధ్రభారతి శాయిగారితో కలిసి తెలుగు నిఘంటువులు, పదకోశాలు పోగు చేసే కార్యక్రమంలో ఒకరోజు డిజిటల్ లైబ్రరీ ఆఫ్ ఇండియాలో ‘విద్యార్థి కల్పవల్లి’ కోసం వెతుకుతుంటే ఊహించని విధంగా వింజమూరి శివరామారావుగారి గేయసంకలనం కల్పవల్లి-గీతికాలతాంతాలు (1958) అన్న పుస్తకం కనబడింది. చిన్నప్పుడు విజయవాడ రేడియో కేంద్రం నుండి విన్న ఎన్నో లలితగేయాల పూర్తి పాఠాలు ఒక్కసారి కళ్ళముందుంటే కలిగిన సంతోషం మాటల్లో చెప్పలేనిది.

తన గురువుగారైన శ్రీపాద కృష్ణమూర్తి గారి గురించి శ్రీ వేదుల సత్యనారాయణ శర్మ పంచుకున్న సంగతుల ఆడియో ప్రసంగం. – పరుచూరి శ్రీనివాస్ సమర్పణ.

ఆధునిక కాలంలో వేమనకు గుర్తింపు రావడానికి కట్టమంచి రామలింగారెడ్డిగారు నిర్వహించిన పాత్ర చాలా పెద్దది. ఇక్కడ మీకు వినిపించుతున్న సి. ఆర్. రెడ్డిగారి రేడియో ప్రసంగం Caste-less society – Vemana అన్న శీర్షికతో అక్టోబర్, 1948లో ఆకాశవాణి మద్రాస్ కేంద్రం నుండి ప్రసారమయ్యింది.

పొద్దుట లేచిన మొదలుకొని
నిద్దుర వరకూ నెగులుకొని
అద్దువ చూపుకు ఒద్దిక చూపే
అణకువనైతే కానవుగా?!

ఈ పర్యాయం కొన్ని దేశభక్తి గేయాలు, జయజయప్రియభారత జనయిత్రీ, కలగంటిని, శ్రీపురాణధాత్రికి, – కృష్ణశాస్త్రి, రాయప్రోలు తదితరులు రచించినవి, ఇంకా కొన్ని మీ ముందుంచుతున్నాను. నా చిన్నతనంలో విజయవాడ రేడియో కేంద్రం ద్వారా తరచుగా ప్రసారమైన పాటలివి.

అమ్మా కనకమ్మా
అది ఏమని అనకమ్మా
దిన దినము ఒక తెరుపమ్మా
అమ్మా కనకమ్మా

ప్రఖ్యాత గాయకుడు, రంగస్థల నటుడు శ్రీ మాధవపెద్ది సత్యం సమర్పించిన ప్రత్యేక జనరంజని కార్యక్రమాన్ని, రేడియో కోసం వారు పాడిన ఐదు లలితగీతాలను మీతో పంచుకుంటున్నాను.