చిన్నప్పుడు మా ఇంటెదురుగా ఉండిన అబ్బులు గాడి గానుగను లాగిన ఎద్దు నాకు జీవితంలో ఎదురుపడిన మొదటి గానుగెద్దు. బక్కగా, పొట్టిగా, చెమట, నూనె కలగలిసి జిడ్డు కారుతున్న శరీరంతో గట్టిగా గాలి వీస్తే ఎగిరిపోయేటట్లుండే వాడు అబ్బులు. గానుగ మధ్యలో ఛర్నాకోలుతోనో లేక ముల్లుగర్రతో కూర్చున్న అబ్బులు, ఆ గానుగను విరామంలేకుండా లాగే ఎద్దు, మధ్యలో వాడి అరుపులు… నాకు మొదట్నుంచీ అబ్బులంటే కోపం.

రాజా! నీ మొహంలో ఇంతకు ముందెప్పుడూ కనపడని విసుగు, అలసట ఈసారి నా దృష్టికి స్పష్టంగా కనపడుతున్నాయి. వాటిని చూస్తుంటే, మన పాఠకరావు ఒక కథల సంపుటిని చదువుతున్నపుడు వ్యక్తపరచే హావభావాలు కళ్ళకు కట్టినట్లు నాకు మళ్ళీమళ్ళీ కనపడుతున్నాయి. నాకున్న అభినివేశమంతా వినియోగించి ఆ సన్నివేశాన్ని నీకు వివరిస్తాను. చోదకచర్య పైనే నీ దృష్టి కేంద్రీకరించి నేను చెప్పేది మాత్రం విరామసంగీతంలా విను.

నీకు నువ్వు తెలియదు. తెలుసుకూడానేమో. నువ్వంత చెడ్డవాడివి కాకపోయినా ఉత్తముడివీ కాదు. నీనుంచి నువు తప్పించుకోలేవు, నీకు విమోచన లేదు. ఆ బిచ్చగత్తెకు ఇచ్చింది రూపాయేనని గుర్తుపెట్టుకోవు. చందాలు మొహామాటానికే ఇచ్చావనీ మనసులో పెట్టుకోవు. మొక్కుబడికీ, ప్రదర్శనకీ తప్పించి నీ వల్ల ఏ కాజ్‌కీ ఇసుమంత ప్రయోజనం కలగదనీ గమనించవు. ఆ మురికినీళ్ళతోటే రోజూ రాత్రిపూట కూచుని కడుక్కుంటూ ఉంటావు.

ఆ అన్న తినడం పూర్తి చేసి, చేయి కడుక్కుని తుడుచుకుంటూ వచ్చి, మళ్ళీ ఇందాకటి కుర్చీ మీదే కాళ్ళు ముడుచుకుని కూర్చుంటూ ‘ఏం తమ్ముడూ ఏం సంగతి?’ అన్నట్టుగా కొన్ని వివరాలు అడిగాడు. చాలా క్యాజువల్‌గా మాట్లాడుతున్నవాడల్లా కుర్చీలోకి మరింత ఒరుగుతూ, నా ముఖాన్ని పరీక్షగా చూసేలా తల పైకెత్తి, ‘డైరెక్టర్‌ అవడమంటే మాటలా?’ అన్నాడు. నేనేమీ మాట్లాడలేదు. ‘చూడు, ఈ ప్రశ్నకు జవాబు చెప్పు? ఒక తల్లి తన కొడుక్కు పాలిస్తున్నప్పుడు ఆమె చేతులు ఎక్కడుంటాయి?’

వాళ్ళందరూ స్టేజీ సర్దేశారు. మొహాలకి పూసుకున్న రంగులు తుడిచేసుకున్నారు. తళుకుల బట్టలు మార్చి అతుకులేసిన పాతచొక్కాలు తొడిగేసుకున్నారు. కథానాయకుడున్నాడుగా, నువ్వడిగిన మాటలు మహబాగా చప్పట్లమధ్య మళ్ళీ మళ్ళీ చెప్పి గొంతు జీరబోయినవాడు, వాడు మాత్రం నల్లవిగ్గు తీసేసి ఎర్రజుట్టు దువ్వుకున్నాడు, సీసా మూత తెరుచుకు కూచుని, అప్పుడప్పుడూ ఏదో గుర్తొచ్చి అమ్మలక్కలు లంకించుకుని శివాలెత్తుతున్నాడు.

మరీ బాధ ఏమిటంటే ఇది ఎవడితో పోయిందో వాణ్ణి నేను చూసేను. ఇది వాడితో పోతుందేమోనన్న అనుమానం కూడా వచ్చింది. అయినా జాగ్రత్త పడలేకపోయేనన్న బాధ మరీ పీడిస్తోంది. మనసు హెచ్చరిస్తూనే ఉంటుంది. పట్టించుకోం. అంతా అయిపోయాక అప్పుడు తడుతుంది, అరే ముందే అనుకున్నావేఁ, అని.

వెళ్ళిన పావుగంటకి ఉపన్యాసం మొదలైంది. బ్రహ్మజ్ఞానం ఎలా కలుగుతుందీ, అది సాధించడం ఎంత కష్టం, అది రావడానికి ముందు మనిషి తనంతట తాను ఎలా మారాలీ అనేవి విశదంగా చెప్తున్నారు. అహంకారం వదిలించుకోవాలి. నిమిత్త మాత్రుడిలా తామరాకు మీద నీటి బొట్టులా ఉండాలి. నిందాపనిందలు పట్టించుకోకూడదు. శీతోష్ణ, సుఖదుఃఖాలకి సమానంగా స్పందించాలి.

ఇంతకీ పాఠకరావుకు వచ్చిన కష్టం ఏమిటి? ‘అటూ ఇటూ కాకుండా ఉందే’ అని అతడన్నది దేని గురించి? ఇదీ సరయిన పద్ధతి అని అతనికి అనిపించింది దేన్ని చూసి? ఈ ప్రశ్నలకి జవాబు తెలిసి కూడా చెప్పకపోయావో, కొన్ని తెలుగు కథల్లో అర్థం పర్థం లేకుండా కొందరు రచయితలు వాడుతున్న అనేకానేక రెండుమూడునాలుగు చుక్కల్లా, నీ తల కూడా వేయి ముక్కలవుతుంది.

కరణంగారు లేచి “కృష్ణంరాజుగారూ, మీరు మాట్టాడింది భావ్యం కాదు. పెద్దలనిబట్టో మీ కుటుంబం మీద వున్న అభిమానంతోనో జనం మీ పెద్దరికాన్ని గౌరవిస్తున్నారు. ఇప్పుడు మీలో మీరే పోటీ పడతానంటే పడండి. ఎవరి సత్తా ఏంటో ప్రజలే తేలుస్తారు. అంతేకానీ ఇలా పేకాటాడో, కోడి పందేలుకట్టో అధికారం అనుభవిస్తామంటే మొత్తం గ్రామాన్ని అవమానించినట్టే!” స్థిరంగా అన్నారు.

బైట తుఫాను హోరు. ఈదురు గాలులు, వానజల్లులు ఆ బార్న్ చుట్టూ గిరికీలు కొట్టతూనే ఉన్నాయి. సముద్రం పొంగులు తెలుస్తూనే ఉన్నాయి. పెరిగే అలలు విరిగే అలలు. ద స్టార్మ్ రేజ్డ్ ఆల్ ఎరౌండ్ దెమ్. కాని అతని చేతుల మధ్య ఆమె భద్రంగా ఉంది. శరీరంలోని బడబానలం చల్లబడింది. ఆమె పెదవుల మీద నవ్వులు పూచాయి. హి ఈజ్ సో రైట్. హిస్ ఎవిరీ టచ్ వాజ్ కంపాటిబుల్ టు హర్. ఎ గ్రేట్ లవర్. వెరీ టెండర్. అండ్ ఎ జెంటిల్మన్!

బేతాళా! రోజుకో విభిన్నమయిన కథని చదవాలని, పాఠకరావు తాపత్రయం. అదే అతడు ఒక్కోరోజు ఒక్కోరకంగా ప్రవర్తించటానికి కారణం. అంతే కాదు, కాలక్షేపానికి కథలు చదివేవాళ్ళు అవి విసుగు కలిగిస్తే, వాటిని విసిరేసి ఇంకో కాలక్షేపాన్ని వెతుక్కుంటారు. కాని అదే కథాప్రపంచంలోకి మాటిమాటికీ వెళ్ళరు. అందుకని పాఠకరావు కాలక్షేపానికి మాత్రమే కథలు చదువుతున్నాడన్న అపోహని వెంటనే నీ మనసులోంచి తొలగించు.

ప్లేన్ ఎక్కాను. ఇండియా నుండి ఇరవై వరకూ మిసెడ్ కాల్స్. అమ్మకేమవ్వచ్చు? హార్ట్ అటాక్? కిడ్నీ ఫెయిల్యూర్? అమ్మకేమీ కాదు. జెనీవాలో ఆ పార్క్ లో బొమ్మను చూడగానే అమ్మే అని అనిపించింది. తల కిందకు వంచి, భుజాలు వంగిపోతూ, చేతులు మోకాళ్ళపై పెట్టుకొని కూర్చున్న బొమ్మ. ఆడో మగో తెలిసే వీలు లేని బొమ్మ. ఛాతీ లేదు. పక్క ఎముకలు లేవు. పొట్ట లేదు. బొడ్డు లేదు. మెడ నుండి తుంటి వరకూ పెద్ద సున్నా. అంతా ఖాళీ.

వీధిలో పచార్లుచేస్తున్న పెదరాజుగారు పరిపరివిధాల ఆలోచిస్తున్నారు. ‘ఏమయ్యుంటది? ఎలా అని వెదకడం? ఎక్కడని వెదకడం. ఆ రేవు దాటి పోతానన్న బాబయ్యని అనవసరంగా ఇలా రమ్మని గొప్పకి గొరిగించుకున్నాను. ఈ సంగతేంటో తేలకుండా ఆయన వచ్చేస్తే… విషయం ఆయన చెవిన పడితే… ఇంటి పరువు ఇద్దరి నుంచి అద్దరిదాకా గోవిందా గోవింద!

చెస్‌తో పాటుగా ఆయన వైకుంఠపాళి కూడా తెచ్చాడు. రంగురంగులుగా ఉండి, అదే నచ్చింది ముందు; కానీ ఆ ఆట ఎందుకాడాలో మాత్రం అతనికి అర్థం కాలేదు. ఎలాగూ పాము నోట్లోంచి జారి క్రింద పడేటప్పుడు, నిచ్చెనెక్కి ఆనందపడ్డం ఎందుకో. అదే చదరంగమైతే! ఆ నలుపూ తెలుపూ గళ్ళ మీద ఎన్ని యుద్ధాలు చెయ్యచ్చు. ఎన్నెన్ని గెలుపోటముల్ని మూటగట్టుకోవచ్చు! ఆలోచిస్తూ, తల గోక్కున్నాడు.

నాకర్థం అయ్యింది. నన్ను పిచ్చివాడని అనుకుంటున్నాడు. పాపం, పిచ్చోడు! ఎక్కువ బేరం చెయ్యకుండా, “సరే. కానీ నా అమ్మకం షరతులకి ఒప్పుకుంటేనే,” అన్నాను. అవేమిటన్నట్టు నా వంక ప్రశ్నార్థకంగా చూశాడు. పాల్కురికి విరాట్ ప్రసాదరావు షరతులా! మజాకా! నా సిగరెట్ దమ్ము లాగాను. శరీరమంతా గాలిలో తేలిపోతోన్న భావన. నెమ్మదిగా, నా వేళ్ళ మధ్యనున్న సిగరెట్‌ని అతనికి అందించాను.

రెండు రోజులు భీకరంగా జరిగేక రెండు వైపులా జవాన్లు చాలామందే పోయారు. కాల్పులు విరమించమని ఆర్డర్ వచ్చి, యుద్ధం దాదాపు అయిపోయేసరికి అబ్దుల్ కరీమ్‌కి కాలులోకి బులెట్లు దిగబడి బాగా గాయాలయాయి. శ్రీవాత్సవ ట్రాన్స్‌మిటర్‌లో ఆర్మీ మెడిక్స్‌కి సమాచారం అందించేడు. కాసేపట్లో హెలికాప్టర్ పంపుతామన్నారు.