ఇప్పటికీ ఆరోజుని తల్చుకుంటే గుండె మెలిపెట్టినట్టుగా ఉంటుంది–నా పెదాలతో ఆమె పెదాలని అందుకోవాలని ముందుకు వంగాను, అలవాటుగా ఆమె కళ్ళలో వాడికోసం చూశాను. ఆ కనురెప్పల కిందగా కనిపించి చేయి ఊపాడు. వాడి కళ్ళల్లో ప్రయత్నపూర్వకంగా దాచుకుంటున్న విషాదం. చప్పున వెనుతిరిగి ఆమె కంటిపాప లోలోపలికి పరుగెత్తిపోయాడు.

ఇవి సాధారణమైన వెండినాణేలు– గుండ్రటి అంచులు, అచ్చుపోసిన అంకెలు, తగరపు మెరుగు. అయితే, వాటి మీద ఏదో కంటికి కనిపించని ఒక ప్రత్యేకమైన ముద్ర ఉంది. కొత్తవాళ్ళకి శ్మశాన శాంతిని ప్రసాదించే ఆ నాణేలు మాత్రం విశ్రాంతిని ఎరగవు. వాటిల్లో ఉన్న ఏదో దురద వాటిని చేతి నుంచి చేతికి, పర్సు నుంచి పర్సుకీ మార్చుతూనే ఉంటుంది. ఎంతవరకూ అంటే… అహా అలాకాదు, మొదటినుంచీ వరసలో వద్దాం.

సాయంత్రం గంగా హారతికి ఇంకా సమయముంది. ముగ్గురం ఒక చోట కూర్చున్నాం. అతను విదేశీయుడిలా కనిపించలేదు. ఆమె చెప్పినట్టుగానే భారతీయతను కలవరించి, భారతీయతను తొడుక్కున్న వ్యక్తిగానే ఉన్నాడు. ఇద్దరి ముఖాల్లో అనిర్వచనీయమైన ఆనందం. మురళి కూడా వచ్చిఉంటే ఎంత బావుణ్ణు అనిపించిందోక్షణం. పక్కనే కలకలం వినిపించి చూస్తే ఒక ఏడాది పాపాయి పాకుతూ గంగా ప్రవాహపు అంచు వరకూ వెళ్ళింది.

ఒక్కసారి గుండె మీద వేయి శతఘ్నుల పోటు. ఊపిరి అందడం లేదు ఇవాన్‌కి. పెద్ద గోతిలో పడిపోతూండగా చివర్లో కనిపించిన ఓ వెలుగు. ఓ పక్కకి వేగంగా వెళ్తూంటే నిజంగా అటుగాక మరో వ్యతిరేక దిశలో వెళ్తూన్న భావన. ‘హమ్మయ్య, ఇదేదీ నిజం కాదన్నమాట. సరే మరేది నిజం?’ ఇవాన్ మనసులో కొత్త ఆలోచన రూపు దిద్దుకోవడం తెలుస్తోంది, అన్నింటినీ ముంచేసిన కొత్త నిశ్శబ్దం లోంచి.

మనుషులు మనుషులని చంపారు. ఆడవాళ్ళని చెరిచారు. భవనాల్లోని ఎండిన కట్టెలు, నోరులేని ఇటుకలను కూడా అదే చేశారు. ఆ తుఫానులో ఆడవాళ్ళని నగ్నంగా నిలబెట్టారని, వారి రొమ్ములను కోశారని విన్నాడు. అతడు చుట్టుపక్కల చూస్తున్నవన్నీ నగ్నంగా, ప్రాణం లేకుండా తెగి పడున్నాయి.

ఒక్క టూ మినిట్స్ టైమ్ ఇవ్వండి సార్. టోటల్ ప్రోజక్ట్ డిటైల్స్ చెప్పేస్తాను. ఎకరాకి ఎనభై మొక్కలు వేస్తాం. ఫస్ట్ క్రాప్ పదకొండు నెలకొస్తుంది. కానీ… అది వేసే పిలకలు పెరిగి పెద్దయి గెలలేస్తే, ప్రతి మూడు నెలలకీ ఓ క్రాప్‌లా అనిపిస్తుంది. యావరేజిన ఏడాదికి ఫోర్ కటింగ్స్. ఎలా లేదన్నా గెలకి వంద పీసులుంటాయి. ప్రభుత్వం ‘లెవీ’కి యాభై పళ్ళు తీసేసినా, జస్ట్ టూ లాక్స్ మీవి కాదనుకుంటే… మీ టూ హండ్రెడ్స్ ఫ్రూట్స్ ఇంటూ ఫైవ్ హండ్రెడ్ రూపీస్ ఈజీక్వెల్టూ… లెక్కేసుకోండి!

“ఏంటో ఇక్కడంతా చీకటి చిక్కగా భయంగా ఉంది.” అందామె.

ఆచితూచి అడుగులేస్తూ తలుపు దగ్గరకి చేరుకుంది.

“అబ్బా, ఈ తలుపెంత బరువుగా ఉందో!”

అంటుండగానే భళ్ళున లోపలి వైపుకి తెరుచుకుంది బరువైన ఆ తలుపు.

మనకి రైళ్ళంటే రైలు బండి. రైల్స్ మీద నడిచే బండి. మనకి రైళ్ళంటే రైల్స్ కావు. ఆ రైళ్ళలో స్లీపర్ లుంటాయి. ఈ రైల్సు కిందా స్లీపర్ లుంటాయి. దీనర్ధం catwalk అంటే తెలియని వాళ్ళకి అర్ధం కాదు. Catwalk అంటే పిల్లినడకలని, haven అంటే స్వర్గధామం అని అనువాదం చేసే మన జర్నలిస్ట్‌లకి, చానలిస్ట్‌లకీ ఎప్పటికీ అర్ధం కాదు.

ఆఫీసరు అనగానే తెలియని భయం ఎందుకు కలుగుతుంది? పెళ్ళి ఫొటోలో ఆయన మామూలుగానే ఉన్నాడు. కానీ పాత ఫొటోల్లోని మనుషులకూ, కొత్త ఫొటోల్లోని మనుషులకూ కొట్టొచ్చినట్టు తేడా ఎందుకు కనబడుతుంది? తాను వెయిట్‌ చేస్తున్నట్టుగా చెప్పివుంటుందా? ఇందాకటి స్త్రీ కూరగిన్నెతో బయటికి వెళ్ళబోతూ, టీపాయ్‌ మీది గ్లాసు తీసుకెళ్ళి, మళ్ళీ తిరిగివస్తూ, అతడికో జవాబు బాకీ ఉన్నట్టుగా, ‘వస్తున్నా’రన్నట్టుగా వెనక్కి చేయి చూపించి బయటికి వెళ్ళిపోయింది.

“రాజా! నన్ను కారు తోలమని కాదు కదా నీ ఉద్దేశం?” అని అడిగాడు. విక్రమార్కుడు సమాధానం ఇవ్వకముందే, “నేను కారు తోలితే నా తోబుట్టువులకు ఆశ్రయమీయటానికి మరికొన్ని శవాలు తయారవుతాయి. అప్పుడు నీకు మోయటానికి కావలసినన్ని…” అని ఉన్న పళంగా మూడు చుక్కలు అడ్డం రావటంతో ఆగిపోయాడు. తెలుగు కథల్లో ఎక్కడ పడితే అక్కడ, అర్థంపర్థం లేకుండా కనపడటం వాటికి అలవాటే.

ఎలాంటి సంకోచం లేకుండా చెబుతున్నాను, బాల్యంలో నేను ‘చడ్డీ రాస్కెల్’ని. ఉదయం లేచిన వెంటనే అమ్మానాన్నలు ఇద్దరూ ‘పాయిఖానాకు వెళ్ళు’ అని ఎంత చెప్పినా ‘రావటం లేదు’ అని జవాబిచ్చి రెండు రెండు రోజులు వెళ్ళకుండా ఉండిపోయేవాణ్ణి. గబ్బువాసన వచ్చే ‘పాయిఖానా’ ఆ చిన్న వయస్సులో ఎలా ఇష్టమవుతుందో చెప్పండి? దానికి బదులుగా మిఠాయి అంగడికి వెళ్ళమంటే రెండు రెండు సార్లు వెళ్ళటానికి సిద్దంగా ఉండేవాడిని.

అంబాలా ఛావనీలో ఆమె దందా బాగా నడుస్తుండేది. ఛావనీలో తెల్లవాళ్ళు ఆమె దగ్గరకు తాగి వచ్చేవారు. ఒక మూడు నాలుగు గంటల్లో ఆమె షుమారు పదిమందిదాకా తెల్లవాళ్ళను తృప్తి పరచి ఇరవై ముప్ఫై రూపాయలదాకా పుట్టించేది. ఈ తెల్లవాళ్ళు దేశీలకన్నా మంచివాళ్ళు. వాళ్ళేం అంటున్నారో సుల్తానాకు అర్థం అయేది కాదు నిజమే కాని వాళ్ళ భాష అర్థం కాకపోవటం అనేది ఆమెకి బాగా ఉపయోగపడింది.

చిన్నప్పుడు మా ఇంటెదురుగా ఉండిన అబ్బులు గాడి గానుగను లాగిన ఎద్దు నాకు జీవితంలో ఎదురుపడిన మొదటి గానుగెద్దు. బక్కగా, పొట్టిగా, చెమట, నూనె కలగలిసి జిడ్డు కారుతున్న శరీరంతో గట్టిగా గాలి వీస్తే ఎగిరిపోయేటట్లుండే వాడు అబ్బులు. గానుగ మధ్యలో ఛర్నాకోలుతోనో లేక ముల్లుగర్రతో కూర్చున్న అబ్బులు, ఆ గానుగను విరామంలేకుండా లాగే ఎద్దు, మధ్యలో వాడి అరుపులు… నాకు మొదట్నుంచీ అబ్బులంటే కోపం.

క్షమించండి. ఒక్కసారిగా ఏడుపొచ్చేసింది. ఇదీ ఈ తలుపు కథ. దొడ్డమ్మకి వాళ్ళు వెళ్ళినప్పుడు ఎలా ఉన్నారో ఇప్పటికీ బాగా గుర్తు. రోజా చెప్తూనే ఉంటుంది. పెదనాన్న పంచె, తలపాగా కట్టుకున్నారు. చిన్న నాగలి భుజాన వేసుకుని వెళ్ళారు. నాన్నా, అన్నయ్యా పాంటూ చొక్కా వేసుకున్నారు. గమ్మత్తు ఏమిటంటే, ఇలాటి చల్లటి శీతాకాలం సాయంత్రాలల్లో ఒంటరిగా ఉన్నప్పుడు ఎందుకనో తెలీదు కానీ వాళ్ళొస్తారని నాక్కూడా అనిపిస్తుంది.

రాజప్ప నాగరాజు ఆల్బమ్‌ను చూపించమని అడగలేదు. అయితే వేరేవాళ్ళు చూసేప్పుడు ఆ పక్కకే తిరగనట్టు ముఖం పెట్టుకుని ఓరకంట చూశాడు. నిజంగానే నాగరాజు ఆల్బమ్‌ చాలా అందంగా ఉందని తెలిసింది. రాజప్ప ఆల్బమ్‌లో ఉన్న స్టాంపులు నాగరాజు ఆల్బమ్‌లో లేవు. సంఖ్య కూడా తక్కువే. అయినప్పటికీ ఆల్బమ్‌ చూడటానికి నాణ్యంగా, చాలా అందంగా ఉంది. దాన్ని చేతిలో పెట్టుకుని ఉండటమే గొప్పగా అనిపిస్తుంది. అలాంటి ఆల్బమ్‌ ఈ ఊరి అంగళ్ళలో దొరకదు.

రాజా! నీ మొహంలో ఇంతకు ముందెప్పుడూ కనపడని విసుగు, అలసట ఈసారి నా దృష్టికి స్పష్టంగా కనపడుతున్నాయి. వాటిని చూస్తుంటే, మన పాఠకరావు ఒక కథల సంపుటిని చదువుతున్నపుడు వ్యక్తపరచే హావభావాలు కళ్ళకు కట్టినట్లు నాకు మళ్ళీమళ్ళీ కనపడుతున్నాయి. నాకున్న అభినివేశమంతా వినియోగించి ఆ సన్నివేశాన్ని నీకు వివరిస్తాను. చోదకచర్య పైనే నీ దృష్టి కేంద్రీకరించి నేను చెప్పేది మాత్రం విరామసంగీతంలా విను.

నీకు నువ్వు తెలియదు. తెలుసుకూడానేమో. నువ్వంత చెడ్డవాడివి కాకపోయినా ఉత్తముడివీ కాదు. నీనుంచి నువు తప్పించుకోలేవు, నీకు విమోచన లేదు. ఆ బిచ్చగత్తెకు ఇచ్చింది రూపాయేనని గుర్తుపెట్టుకోవు. చందాలు మొహామాటానికే ఇచ్చావనీ మనసులో పెట్టుకోవు. మొక్కుబడికీ, ప్రదర్శనకీ తప్పించి నీ వల్ల ఏ కాజ్‌కీ ఇసుమంత ప్రయోజనం కలగదనీ గమనించవు. ఆ మురికినీళ్ళతోటే రోజూ రాత్రిపూట కూచుని కడుక్కుంటూ ఉంటావు.

ఆ అన్న తినడం పూర్తి చేసి, చేయి కడుక్కుని తుడుచుకుంటూ వచ్చి, మళ్ళీ ఇందాకటి కుర్చీ మీదే కాళ్ళు ముడుచుకుని కూర్చుంటూ ‘ఏం తమ్ముడూ ఏం సంగతి?’ అన్నట్టుగా కొన్ని వివరాలు అడిగాడు. చాలా క్యాజువల్‌గా మాట్లాడుతున్నవాడల్లా కుర్చీలోకి మరింత ఒరుగుతూ, నా ముఖాన్ని పరీక్షగా చూసేలా తల పైకెత్తి, ‘డైరెక్టర్‌ అవడమంటే మాటలా?’ అన్నాడు. నేనేమీ మాట్లాడలేదు. ‘చూడు, ఈ ప్రశ్నకు జవాబు చెప్పు? ఒక తల్లి తన కొడుక్కు పాలిస్తున్నప్పుడు ఆమె చేతులు ఎక్కడుంటాయి?’

వాళ్ళందరూ స్టేజీ సర్దేశారు. మొహాలకి పూసుకున్న రంగులు తుడిచేసుకున్నారు. తళుకుల బట్టలు మార్చి అతుకులేసిన పాతచొక్కాలు తొడిగేసుకున్నారు. కథానాయకుడున్నాడుగా, నువ్వడిగిన మాటలు మహబాగా చప్పట్లమధ్య మళ్ళీ మళ్ళీ చెప్పి గొంతు జీరబోయినవాడు, వాడు మాత్రం నల్లవిగ్గు తీసేసి ఎర్రజుట్టు దువ్వుకున్నాడు, సీసా మూత తెరుచుకు కూచుని, అప్పుడప్పుడూ ఏదో గుర్తొచ్చి అమ్మలక్కలు లంకించుకుని శివాలెత్తుతున్నాడు.

ఆవేళ, క్రీడామైదానంలో ఉండుండి వినిపించే ఆర్భాటం ఆకాశాన్ని ముట్టడించినట్టు, ఆ పిలుపు నా మనోవీధిలో మోగింది. చల్లటి జలపాతం తలని తొలిచేస్తున్న ఆ సమయంలోనే, నరాలలో వేడినీళ్ళు ఎక్కించినట్టు రక్తం వెచ్చబడుతూ… ఆ నిముషం గడిచిపోకుండా నా మదిలో నిలిచిపోవాలని ప్రార్థించాను. పొత్రాల్లాంటి వృషణాలున్న మంచి కోడెగిత్త రంకెలాంటి ఆ పిలుపు విన్న తర్వాత, నా మనోవీధిలో అగుపించిన దృశ్యాలు… వాటిని వివరించడం అతి కష్టం.