నేను పిచ్చిదాన్ని — ఔను, పిచ్చిదానిలా నటిస్తున్న పిచ్చిదాన్ని.

దాదాపు నెల రోజులనుండీ గుట్టపైనున్న జాలారి చెట్టు కింద కూర్చుని నాలో నేనే కుమిలి కుమిలి ఏడుస్తున్నాను. గుట్టమీది రాళ్ళూ, పొదలూ, గుట్టకిందనుంచి మా హైస్కూలు బిల్డింగూ నన్ను జాలిగా చూస్తున్నాయి.

‘మరీ పిచ్చి ఎక్కువయినట్లుంది ధర్మయ్య కోడలికి!’ చెవులు కొరుక్కుంటున్నారు గుట్ట మీద నన్ను చూస్తూ పొలాలకి పోయేవాళ్ళు.

స్కూలు ముందు నుండి ఊళ్ళోకి వెళ్ళే రోడ్డుకి తారు పోస్తున్నారు. పిల్లల అరుపులు, కూలీల కేకలు, మిషన్ల మోత కలిసి గజిబిజిగా వుంది నా మనసులో ఉన్నట్లే. దాదాపు నెల నుండి ప్రతిరోజూ ఇలానే వచ్చి కూర్చుని ఏడుస్తున్నాను. కాకపోతే నిన్నటినుంచీ నేను ఏడుస్తున్నది నామీద నాకే అసహ్యం వేసి. ఉమా మేడమ్ నిన్న వచ్చి పలకరించి వెళ్ళిపోయినప్పట్నుంచీ నేను చేస్తున్నది సరైన పనేనా అనే ఆలోచనతో దిగులు కలుగుతోంది.

శీతాకాలం గాలి విసురుగా కొట్టింది నన్ను. జుట్టు గట్టిగా ముడేసుకుని దుప్పటిని భుజాల నిండుగా కప్పుకున్నాను. గుట్టనెక్కి వస్తున్న వేణు — నా భర్త -– నా మెడలో పసుపుతాడు కట్టిన పాపానికి రొప్పుతూ చేతిలో క్యారియరుతో వస్తున్నాడు. అతన్ని చూస్తే చాలు జుట్టు విరబోసుకుని చూపులను పిచ్చిగా మార్చుకునే నేను ఈరోజు మౌనంగా అతని వైపే చూస్తూ అలాగే నిటారుగా కూర్చున్నాను. హడావుడిగా వచ్చాడేమో ఇంత చలిగాలిలో కూడా అతని నుదుటి మీద చెమట బిందువులు.

జాలారి చెట్టు అతన్ని తన నీడలోకి లాక్కుంది. ఆగి నా వైపే చూసి నవ్వుతూ, క్యారియర్ని కింద పెట్టి పై కండువాతో చెమట తుడుచుకున్నాడు. అతనినే చూస్తున్న నా కళ్ళని గమనించిన అతనిలో విస్మయం. గబగబా నడుస్తూ నాకు దగ్గరగా వచ్చాడు. నేను నా చూపుని మరల్చుకుని జాలారి చెట్టుకి కొంచెం పక్కగా ఉన్న పలవరేణి చెట్టు కాయల వైపు చూశాను.

రెండు విడి విడి రెమ్మలనుండి పుట్టిన పలవరేణి కాయల చివర్లు ఒకటిగా కలిసిపోతున్నాయి. కలిసిపోయిన అవి పండుగా మారతాయి. కొన్ని మాత్రం తోడు లేక ఒంటిగా వేళ్ళాడుతూ ముదురు రంగులోకి మారిపోతాయి. ఆ ముదురు కాయలను చూస్తుంటే నాకు ఈయనే గుర్తుకొస్తున్నాడు.

క్యారియర్ విప్పి గిన్నెలో అన్నం కలిపి నా చేతికిచ్చాడు. రోజూ అన్నం తినడానికి ఏ మాత్రమూ ఆసక్తి చూపని నేను మౌనంగా గిన్నెనందుకున్నాను. అతని కళ్ళల్లో ఆనందం.

నాకు ఒంటరిగా ఉండాలనిపిస్తోంది. తినకపోతే ఇక్కడ నుండి వెళ్ళడని తెలుసు కాబట్టి తలవంచుకుని గబగబా అన్నం తిని చెట్టు కింద పెట్టిన నీళ్ళ కడవలోంచి నీళ్ళు తీసుకుని గిన్నె కడిగి నీళ్ళు తాగాను. గిన్నె క్యారియరు పక్కన పెట్థి దుప్పటిని కప్పుకుని ముడుక్కున్నట్లుగా పడుకున్నాను. నాకు జ్వరం వచ్చి అలా ఉన్నాననుకున్నాడేమో అతను నా నుదురుని తాకి చూశాడు.

“గౌతమీ! సాయంత్రం పెందరాడే ఇంటికి వెళదాం. ఈరోజు వరికోత గుట్టకింది చేలోనే – మూడు నాలుగు గంటలకంతా అయిపోతుంది త్వరగా వస్తా” అన్నాడు. అతనికి సమాధానంగా దుప్పటి తల మీదికి లాక్కున్నాను. అతను క్యారియర్ సర్దుకుని గుట్ట దిగి వెళ్ళిపోయాడు. అతను వెళ్ళగానే లేచి చెట్టు మొదలుకి ఆనుకుని మళ్ళీ ఆలోచనల్లో పడిపోయాను.

నిన్న 11 గంటల వేళ పిల్లలను తీసుకొని ఉమా మేడమ్ గుట్ట పైకి వచ్చారు. పిల్లలు నన్ను అక్కడ చూసి గుసగుసగా మాట్లాడుకుంటూ అవతల వైపుకి వెళ్ళారు. ఉమా మేడమ్‌కి నా గురించి పిల్లలు ఏం చెప్పారో మరి నా దగ్గరకి వచ్చి నా వైపు తదేకంగా చూశారు. అప్రయత్నంగా నా పెదవులు ‘ఉమా మేడమ్!’ అన్నాయి. నా కళ్ళల్లో కలవరాన్ని గమనించిన ఆమె నన్ను మరింత నిశితంగా చూస్తూ, “గౌతమీ! బావున్నావా? నన్ను గుర్తు పట్టావా తల్లీ!” అన్నారు.

కొమ్మల మధ్య నుండి సూర్యుడి కిరణాలు పడి మేడమ్ ముఖం మరింతగా వెలిగింది. ఆవిడ ఏమీ మారలేదు. అదే ప్రశాంతమైన ముఖం, అదే చల్లటి పలుకు, అవే శాంతంగా ఓదార్చే కళ్ళు. నాకు తెలియకుండానే తలవంచుకుని సిగ్గుగా తల ఊపాను. ఆమెతో ఎన్నో మాట్లాడాలనిపించింది కాని ఒక్కమాట కూడా బయటకు రాకుండా నా పెదవులను అదిమిపట్టుకుని వెనక్కి తిరిగి జాలారి చెట్టుకేసి ముఖాన్ని రుద్దుకున్నాను. నన్నిక పలకరించే ప్రయత్నం చేయకుండా పిల్లలున్న వైపుకి వెళ్ళిపోయారు. ఆ క్షణం నుంచీ, ఉమా మేడమ్ జ్ఞాపకాలు, నా స్కూలు, నా ప్రవర్తన, ఒద్దనుకున్నా జ్ఞాపకం వస్తున్నాయి. నేను చేస్తున్న పని సరైనది కాదనే పశ్చాత్తాపం నన్ను కాల్చివేస్తోంది…

1.

“ఈరోజు కొత్త సైన్స్ మేడమ్ వస్తున్నారు ఆమె పేరు ఉమా మేడమ్ – మంచిగా ఉండి ఆవిడతో త్వరత్వరగా పాఠాలు చెప్పించుకోండి,” అన్నారు ప్రార్థన అయ్యాక మా హెడ్మాష్టర్ సార్. పిల్లలందరం సంతోషపడిపోయాం. మూడు నెలల పరీక్షలు దగ్గర పడుతున్నా మాకింత వరకూ సైన్స్ టీచర్ లేక ఒక్క పాఠం అన్నా అవలేదు.

ఆ రోజు నాలుగో పీరియడ్‌లో మేడమ్ మా తరగతికి వచ్చారు. మొదటి రోజే మమ్మల్నందరినీ గుట్ట మీదకు తీసుకొచ్చి మొక్కల గురించి పాఠం చెప్పారు. గుట్ట మీద ఉన్న జాలారి చెట్టును చూపిస్తూ, “మీకు తెలుసా దీన్ని దేవతా వృక్షం అంటారని?” అని అడిగారు.

“తెలుసు మేడం. ఎవ్వరూ ఈ చెట్టుని కొట్టరు – కొట్టిన వాళ్ళకి ఏదో ఒక కీడు జరుగుతుందంట,” అన్నాను నేను. చదువు మీద అంత శ్రద్ధ లేదు కాని ఇలాంటి కబుర్లు చెప్పడం అంటే నాకు భలే ఇష్టం. ఇప్పటికే ఏడో తరగతి రెండేళ్ళు చదివాను.

నా మాటలకి నవ్వుతూ, “అది కొన్ని ఊళ్ళ వాళ్ళ నమ్మకం గౌతమీ! అలాంటి నమ్మకాలు లేని కొంతమంది ఈ చెక్కని ఇళ్ళకి వాడతారు,” అన్నారు మేడమ్. మమ్మల్ని దగ్గరకి తీసుకువెళ్ళి చెట్టు మొదలుని చేత్తో ఆప్యాయంగా తాకారు. “దేవతామూర్తుల బొమ్మలు దీని చెక్కతో చాలా అందంగా చెక్కవచ్చునట. పురాయుగంలో సాలభంజికలను జాలారి చెట్టు చెక్కతోనే చెక్కారని అంటారు. గౌతమ బుద్దుడిని మాయాదేవి ఈ చెట్టు కిందే ప్రసవించిందట. ఆయన మంచం చుట్టూ తన కొమ్మలను వ్యాపింపచేసుకుని నిత్యమూ ఆయనని చూసుకుంటూ ఉండేదట. బుద్దుడు ఎక్కడో ఖుషీనగర్లో చనిపోతే లుంబినీ నగరంలో ఉన్న ఆ చెట్టు కొమ్మలు తెల్లబడిపోయాయట.”

ఆ ఉదయం, ఆ చల్లని గాలిలో ఆమె మాటలు కలిసిపోయి నా చుట్టూ ఓ వింత సుగంధం వ్యాపించినట్లనిపించింది. అప్పుడప్పుడే శరీరంలో వస్తున్న మార్పులను కుతూహలంతో చూసుకుంటున్న నాకు మేడమ్ మాటలు ఎందుకో గగుర్పాటు కలిగించాయి. ఆ చెట్టు సాటి మనిషిలాగా అనిపించి దానిపై నాకు విపరీతమైన మమకారం కలిగింది. అది నన్ను ఎంతో ఆకర్షించింది. గరుగ్గా ఉన్న ఆ చెట్టు మొదలుని నా చేతులతో వాటేసుకుని కళ్ళు మూసుకున్నాను. నన్ను చూసి అందరూ పెద్దగా నవ్వారు. నేను సిగ్గుపడి మేడమ్ వైపు చూశాను. ఉమా మేడమ్‌కి నా గురించి ఏం స్ఫురించిందో మరి, నా కళ్ళలోకి చూస్తూ ఆప్యాయంగా నవ్వేశారు.

మేడమ్ అన్నట్లుగా ఇది నా పాలిటి దేవతా వృక్షమే. ఆ రోజు — మైకంతో ఒళ్ళు మరిచిన ఆ వేళ, నన్ను కాపాడింది ఈ చెట్టు కొమ్మ…

2.

ఉమా మేడమ్ ఒక సంవత్సరమే మా స్కూల్లో ఉన్నారు. ఆమె ఉన్న ఆ ఒక్క ఏడాదిలో మాకు ఎన్నో విషయాలు చెప్పారు. జీవితంలో ఒక మంచి దృక్పథం ఏర్పడాలంటే పుస్తకాలు చదవాలి అనేవారు. ఆమె ఇంట్లో ఎన్ని పుస్తకాలో – ఆమె ఎక్కడికి ట్రాన్స్‌ఫర్ అయి వెళ్ళినా ఆ పుస్తకాలు వెంట ఉండాల్సిందేట. ఆ ఏడాదిలోనే వారి ఇంట్లో నేను ఎన్నో పుస్తకాలు చదివాను. ఏ చెట్టూ లేని చోట ఆముదం చెట్టే మహావృక్షమని నా పుస్తకాల పిచ్చి చూసి ఆమె వాటి గురించి నాతోనే చెప్పుకుని సంతోషపడేవారు. ఆమె స్నేహితులు ఆ పుస్తకాల గురించి మాట్లాడిన స్మృతులను నా దగ్గర నెమరు వేసుకొనేవారు. ఏ పుస్తకం చదివినా ఏమనేవారు కారు కానీ ఒక్కసారనుకుంటాను, నా చేతిలో ఒక పుస్తకం చూసి, “ఆయన పుస్తకాలు చదివేంత పెద్దపిల్లవేనా?” అన్నారు చిన్నగా.

మేడమ్ పిల్లల దగ్గరకి అమెరికాకి వెళ్ళాలని సంవత్సరం పాటు లాంగ్ లీవు తీసుకొని వెళ్ళిపోయారు. ఆమె వెళుతుంటే నేను ఆమెని కావులించుకుని ఏడ్చాను.

ఆమె స్థానంలో వచ్చిన టీచర్ బాగా చిన్నవాడు, మేడమ్ కంటే. భలే అందంగా ఉండేవాడు. అతను నన్ను చూసి నవ్వినప్పుడల్లా నాకేదోలా అనిపించేది. స్కూలు నుండి పిల్లలందరూ ఇంటికి వెళ్ళిపోయినా డౌట్స్ ఉన్నాయనే వంకతో అతని దగ్గరే కూర్చునేదాన్ని. అతని కోసం ఏదైనా చేయాలనిపించేది. పడుకుని అతని గురించి కలలు కనేదాన్ని. అతన్ని ప్రేమిస్తున్నానని నాకు తెలిసిపోయింది. హెడ్మాష్టర్ సార్‌కి మా మీద అనుమానం వచ్చిందేమో సాయంకాలమైతే చాలు నాకు కాపలా కాస్తూ ఇంటికి తరిమేసేవాడు. ఏదో అసంతృప్తితో ఇంటికి నడిచేదాన్ని.

ఆరోజు హెడ్మాష్టర్ రాలేదు.

“సాయంత్రం త్వరగా ఇంటికి పోయి స్నానం చేసి ట్యూషన్‌కి రా గౌతమీ! సరిగ్గా ఆరు గంటలకి వచ్చేసెయ్,” అన్నాడు అతను.

అమ్మకి చెప్పి చీకటి పడితే వద్దంటుందని ముందుగా బయలుదేరి ఏదో పనికి వచ్చినట్లు ఈ చేను, ఆ చేను తిరుగుతూ ఆరు గంటలకంతా స్కూలుకి వచ్చాను. నా కోసమే ఎదురుచూస్తున్న అతను నన్ను క్లాసురూములోకి రమ్మని గట్టిగా కౌగలించుకున్నాడు. అతను రాసుకున్న సెంట్ వాసన మత్తుగా నన్ను కమ్ముకుంది. అతనిని నేను అడ్డుపెట్టలేదు. నేనూ అతన్ని గట్టిగా అదుముకున్నాను. అతని చేతులు నామీద పాకుతుంటే పరవశంతో కళ్ళు మూసుకున్నాను.

ఒళ్ళు మరిచి అతన్ని మరింత గట్టిగా హత్తుకుంటున్న ఆ సమయంలో ఒక జాలారి కొమ్మ ఫెళఫెళమంటూ విరిగి గుట్ట మీద నుండి స్కూలు వంటగది రేకు పైన పడి భయంకరమైన శబ్దం చేసింది. ఉలిక్కిపడి భయంతో అతని చేతులనుండి విడిపోయి బయటకి పరిగెత్తాను. తల ఎత్తి గుట్టవైపు చూశాను జాలారి చెట్టు దిక్కుగా. గుట్టనానుకున్న ఆకాశం ఎర్రగా ఉంది. నా ముఖం కూడా అలానే ఉందేమో. నా బుగ్గల్లోంచి వెచ్చగా ఆవిరులు వస్తూనే ఉన్నాయి. పొలాల్లో పనులు చేసుకుని ఇళ్ళకి వెళుతున్నవాళ్ళు, చీకటి పడుతున్నా ఇంకా ఇంటికి చేరని వాళ్ళు, ఆ శబ్దానికి స్కూల్లోకి పరిగెత్తినట్లుగా వచ్చారు. వాళ్ళల్లో నాన్న కూడా ఉన్నాడు. నన్ను చూసి కొట్టడానికొచ్చినట్లు నా భుజం పట్టుకున్నాడు. నా కాళ్ళు వణికిపోయాయి.

“ఏం చేస్తున్నావిక్కడ గౌతమీ?”

“తను ట్యూషనుకి వచ్చిందండీ,” నా నోటి వెంబడి మాట రాకముందే అతను అన్నాడు.

“పద ఇంటికి!” అన్నాడు నాన్న గదిమినట్లుగా. అతని మాటలు నమ్మలేదని నాన్న ముఖం చెప్తూనే ఉంది.

జాలారి కొమ్మను లాగేసి ఇంటికొచ్చిన నాన్న అమ్మ మీద అరుస్తున్నాడు. నేను గది లోనుండి బయటకు రాకుండా ముసుగుతన్ని పడుకున్నాను. మాష్టారినే తలుచుకుంటూ అతని ఊహల్లో తేలిపోతున్న నాకు అమ్మా నాన్నల అరుపుల గురించి పట్టలేదు. నా శరీరంపై అతని చేతులు ఇంకా పాకుతున్నట్టే ఉంది. నా ఒళ్ళంతా ఏదో కొత్త పులకరింత. అతను లేకుండా బతకలేనని నిశ్చయించుకున్నాను. మర్నాడు స్కూలుకి తయారవుతున్న నన్ను అమ్మ ఆపేసింది.

“ఇక నువ్వు స్కూలుకి వెళ్ళక్కర్లే! నిన్ను చూసుకోవడానికి పెళ్ళివారొస్తున్నారు. ధర్మయ్య గారబ్బాయి వేణు. కుదిరితే లగ్నాలు కూడా ఈ రోజే.”

“నాకు పదిహేడేళ్ళే కదా. నాకు పెళ్ళేంటి?” అన్నాను.

“పదిహేడేళ్ళ దానివి మరి ఏం చేద్దామని చీకటి పడ్డాక ఒంటరిగా స్కూలుకి వెళ్ళావే?” అంది అమ్మ ఆవేదనగా.

ఆరోజే మా ఊరి ధర్మయ్యగారబ్బాయి వేణుతో నాన్న నాకు పెళ్ళి కుదిర్చాడు. వేణు నాకు అంతకుముందే తెలుసు.