అందరికీ నమస్కారం.

నేను భాస్కర్. బాచ్చా నా ముద్దు పేరు. ఇండియా గణ తంత్ర రాజ్యంగా మారినప్పుడు పుట్టిన వాడిని. పి.యు.సి. పరీక్షలో మూడో పార్ట్ మాత్రం పాసు కావాల్సి ఉంది. వచ్చే నెల మూడో సారి ఆ పరీక్ష రాయబోతున్నాను.

మా నాన్నగారు లేరు. నా చిన్న వయసులోనే ఆయన పోయారు. ముగ్గురు అన్నయ్యలు. బాంబేలో పెద్దన్నయ్య, కడలూరులో రెండో అన్నయ్య. ఇక్కడ మద్రాసులో నా మూడో అన్నయ్య శశిధర్. వాడితోనే నేను ఉంటున్నాను. అమ్మ మూడు చోట్లలోనూ మారి మారి కాలక్షేపం చేస్తూ ఉంటుంది. ముగ్గురు కొడుకులూ బాగానే చూసుకుంటారు. అమ్మకి ఒకే చోట ఉంటే విసుగు వచ్చేస్తుంది. లేదా ఇంకో కొడుకును చూడాలన్న బెంగ పట్టుకుంటుంది.

శశిధర్‌కి పోయిన ఏడాదే పెళ్ళి అయ్యింది. వాడికి ముప్ఫై మొన్ననే నిండింది కానీ ముందు జుట్టు అప్పటికే ఊడి పోయి బట్టతల వచ్చేసింది. ఎప్పుడూ సీరియస్‌గాగా ఉంటాడు. బాంక్‌లో ఉద్యోగం. నెలకి పది రోజులైనా ఓవర్ టైం ఉంటుంది. అది కాక కోపరేటివ్ సొసైటీ, ఆఫీసు క్యాంటీన్ వీటిల్లో డైరక్టర్. అదీ చాలదన్నట్లు యూనియన్ కమెటీ మెంబర్. రోజూ ఇంటికి వచ్చేటప్పుడు ఒక్కోసారి రాత్రి ఎనిమిది తొమ్మిది కూడా అవుతుంది.

మా అమ్మ పేరు మీద ఒక టాక్సీ ఒకటి నడుస్తోంది. తొమ్మిది గంటలకి ఇంటికి వచ్చిన తర్వాత శశిధర్ భోజనం ముగించుకుని, బనియన్, లుంగీతో వీధి దీపం వెలుగులో డ్రైవరుతో గొడవ పడుతూ ఉంటాడు. గొడవలు లేని రోజుల్లో సుముఖంగా మాట్లాడుతూ ఉంటాడు. పదిన్నర, పదకొండు గంటలకి ఇంట్లోకి వచ్చి రాగానే గుర్రు పెట్టి నిద్ర పోతాడు. అన్నీ కలిపి నెలకి వెయ్యి రూపాయలకి పైనే సంపాదిస్తున్నాడు.

ఇకమీద వచ్చే కధలో మా వదినది ముఖ్యమైన పాత్ర. అయినా కూడా ఆమె పేరు నేను చెప్పదలచు కోలేదు. నేను మా వదిన పేరు చెప్పిన తర్వాత, అదే పేరుతో మీకు ఎవరైనా అమ్మాయి మీకు ముందే తెలిసి ఉండి, ఆమె రూపం మీ మనసులో పాతుకు పోకుండా ఉండాలనే, మీ మేలు కోసమే నేను వదిన పేరు చెప్పకుండా వదిలేస్తున్నాను. కవి సుబ్రమణ్య భారతి ఈ రోజు బ్రతికి ఉంటే మా వదిన భుజాన్ని తప్పకుండా తట్టి ఉండేవారు. భేష్! భేష్! అని ఉత్సాహంతో నోరారా పొగిడి ఉండేవారు. అలాంటి కొత్త తరం అమ్మాయి తను. తండ్రికి ఒకే కూతురు. తల్లి లేదు. తండ్రి రైల్వే నుంచి రిటైర్ అయ్యి, నుంగంబాక్కంలో సొంత ఇంట్లో శేష జీవితం గడుపుతున్నారు. బి.ఎస్‌సి. చదివిన కూతురుకి వెంటనే పెళ్ళి చేసేశారు.

వదిన కూడా పెళ్ళైన మరుసటి వారమే తనకంటూ స్వంతం అయిన మెరూన్ లెదర్ సూట్ కేసుతో, సంసారానికి కావాల్సిన సామాన్లతో మాంబళంలో ఉన్న మా ఇంటికి కుడి కాలు ముందు పెట్టి వచ్చేసింది. కోడలి తెలివితేటలనీ, సామర్థ్యాన్ని ఒక్క నెలలోనే గ్రహించుకున్న మా అమ్మ కడలూరులో ఉన్న కొడుకును చూడడానికి బైలుదేరి వెళ్ళి పోయింది.

ఇక్కడ నా గురించి కొంచం చెప్పడం అనివార్యం అవుతోంది. ఇరవై ఏళ్ళకి నేను కాస్త పెద్దవాడిలాగానే ఉంటాను. మా కాలేజీలో లెక్చరర్లు నన్ను “ఏరా మామా!” అనే పిలుస్తారు. వెంటనే మీరు పులిహోర బాచ్చా అని నాకు పేరు పెట్టకండి. నేను పులిహోర బాచ్చాని కాను. దద్ధోజనం బాచ్చానే. అలా అని మరీ అమాయకపు దద్ధోజనం కాదు. ఆవాలు, పచ్చి మిరపకాయ, కరివేపాకు అన్నీ వేసి తాలింపు పెట్టి, మామిడి, అల్లం ముక్కలు కలిపిన రుచికరమైన పెరుగన్నం.

మా వదిన నాకన్నా ఒకటో రెండో ఏళ్ళు పెద్దది అయి ఉంటుంది, అంతే, ఆమెను నేను ఇప్పుడు వర్ణించబోవడం లేదు. ఇంతకు ముందే సుబ్రమణ్య భారతిని సాక్ష్యానికి పిలిచింది మీకు గుర్తుకు ఉండే ఉంటుంది.

మా వదినా, నేను పొద్దున్న తొమ్మిది గంటల నుంచి, రాత్రి తొమ్మిది దాకా ఒకే ఇంట్లో వంటరిగా, అంటే వేరు ఎవరూ లేని ఏకాంతంలో ఉండే వాతావరణం. మా అమ్మ తెలివి లేని దద్దమ్మ కాదు. ఆమెకి నా గురించి బాగానే తెలుసు. దానికన్నా ఎక్కువగానే మా వదిన గురించి ఒక్క నెలలోనే తెలుసుకొని ఉంటుంది. అందుకే ధైర్యంగా కడలూరికి బైలు దేరి వెళ్ళి పోయింది.

శశిధర్‌కి డబ్బు మీద వ్యామోహం ఎక్కువ. రూపాయి నోట్ల రంగుల్లో తప్ప వేరే దేనిలోనూ తేడా చూడని వాడు. వాడు ఎప్పటిలాగే తన రోజులు గడిపేస్తుండేవాడు. అలా గడుపుతూ డబ్బు సంపాదనలో మునిగి తేలుతూ ఉండే వాడు.

మొదటి రెండు నెలలూ వదిన తన గదిలోనే ఉండేది. నేను వాకిటి అరుగు మీద కూర్చుని కాలం గడిపే వాడిని. ఆ సుదీర్ఘపు పగటి వేళలను నేను ఇంట్లోనే గడపాల్సి వచ్చేది. నాతో కూడా చదువుకున్న వాళ్ళంతా సుబ్బరంగా చదువు ముగించి, పై చదువులు చదువుతున్నారు. నా చేతిలో కానీ కూడా ఉండేది కాదు. కాలేజీలో చదువుకునే రోజుల్లో అయినా చేతిలో రూపాయో అర్థో ఉండేది. ఇప్పుడు ఇంట్లోనే ఉండి చదువుకోవడం వల్ల దానికీ దారి లేకుండా పోయింది.

మధ్యాహ్నం మూడు గంటలకి వదిన వాకిటి వైపు వచ్చి, “కాఫీ తాగడానికి రా,” అని పిలుస్తుంది. నేను లోపలికి వెళ్ళి వెండి గ్లాసులో తను ఇచ్చిన కాఫీని గబా గబా రెండు గుక్కల్లో తాగేసి తిరిగి కూడా చూడకుండా మళ్ళీ వాకిట్లోకి వచ్చేసే వాడిని. ఒకసారి అలా వస్తున్నప్పుడు తను అడిగింది.

“అది కాఫీయా? ఆముదమా?”

“నో. నో. ఇట్ ఈస్ ఆల్ రైట్” అన్నాను నేను.

“విచ్ ఈస్?” అనడిగింది తను.

నేను నవ్వేశాను. ఆ నవ్వులు, మాటలు మా ఇద్దరి మద్యా ఉన్న అడ్డు గోడను మెల్లిగా తొలగించాయి. తరువాత మేమిద్దరం మామూలుగానే మాట్లాడుకోసాగాం. నేను పాసు కావాల్సిన సబ్జెక్ట్ లో కెమిస్ట్రీ కూడా ఒకటి అని తెలిసినప్పుడు తను ఎక్కువ శ్రద్ధ చూపించింది. ఆమె మెయిన్ సబ్జెక్ట్ కెమిస్ట్రీలోనే, ఫస్ట్ క్లాసులో పాసయ్యింది. ఒక రోజు మాటల మద్యలో తనకి మీఠా పాన్ అంటే చాలా ఇష్టం అని చెప్పింది. ఆ రోజు మొదలు తను భోజనం చేసిన తర్వాత పక్కనే ఉన్న పాన్ దుకాణం నుంచి స్పెషల్ బీడా కట్టించి తెచ్చి ఇచ్చే వాడిని.

పగలంతా ఏం చేయాలో తోచక, పొద్దు గడపడం కోసం మేమిద్దరం క్యారమ్స్ ఆడటం ప్రారంబించాము. ఆ తర్వాత క్యారం బోర్డు బోర్ కొడుతోందనీ, చెస్ ఆడదామని వదిన అన్నది. నాకు చెస్ ఆడటం తెలియదు కాబట్టి తనే నేర్పించింది.

తను తండ్రి ఇంట్లో ఉన్నప్పుడు, వారానికోసారి శని వారం రోజు ఇంగ్లీషు సినిమా చూడటం అలవాటు అట. మా అన్నయ్య సినిమాకి వెళ్ళనే వెళ్ళడు. ఏడాదికి ఒకసారో రెండు సార్లో వెళ్ళినా ఏ చిరంజీవి సినిమాకో వెళ్తాడు. అందు వల్ల నేను, మా వదిన కలిసి కొన్ని సార్లు శని వారాలు ఇంగ్లీషు సినిమాకి వెళ్ళడం అలవాటయ్యింది. చాలా మటుకు అన్నయ్య ఆదివారాల్లో కూడా ఇంట్లో ఉండడు. ఆఫీసులో చాల మందితో అతనికి స్నేహం ఉండడం, వాళ్ళ అవసరం కొద్దో, గొప్ప కొద్దో పెళ్ళిళ్ళు, చావు అంటూ ఎక్కడికైనా వెళ్ళి పోయే వాడు. అందరికన్నా ఎక్కువగానే స్నేహితులని కలవడం అతనికి అలవాటు. రోజుకి భార్యతో పది నిమిషాలు మాట్లాడితే ఎక్కువ. మా వదినకో గలగలమంటూ మాట్లాడే స్వభావం. ఒక రోజు వదిన నన్ను అడిగింది.

“అవునూ, కోపరేటివ్ సొసైటీ లోనూ, క్యాంటీన్ లోనూ డైరక్టర్ కదా మీ అన్నయ్య. ఏదో కొంచం ఆదాయం అందులో నుంచి వస్తోంది. యూనియన్ కమిటీలో మెంబర్‌గా ఉండటం దేనికీ?”

“యూనియన్ కమిటీలో మెంబరుగా ఉండటం వల్లనే మిగిలిన దాంట్లో డైరక్టర్ అయ్యే చాన్సు దొరికింది.” ఊరికే అనకూడదు కానీ, మా అన్నయ్య ఎం. పి.గా ఉండాల్సిన వాడు.

“ఈ వయస్సులో సంపాదించాల్సిందే. కాదనను నేను. కానీ మరీ ఇలానా? దానికి ఒక వేళా పాళా ఉండక్కర్లేదా? ఈ వయస్సులోనే కదా అనుభవించడం కుదురుతుంది? వయసై పోయిన తరువాత ఎన్ని అనుకున్నా ఏం లాభం?” వదిన కొన్ని సార్లు తన దిగులును నాతో పంచుకునేది.

“వదినా! అనుభవించడానికి వయసెక్కడ? మా చుట్టాలల్లో జరిగిన కధ చెప్పనా? మా పెదనాన్న ఇప్పుడు మైలాపూరులో ఉన్నారు. అడ్వకేటు. అమోఘమైన ప్రాక్టీసు. అది గాక ఇంకా ఎన్నో విధాలుగా డబ్బు సంపాదించే వారు. ఉన్నట్టుండి ఒక రోజు, నలబై ఎనిమిదో ఏడు నడుస్తుండగా కోర్టుకు వెళ్ళడం మానేశారు. జడ్జ్ పదవి దొరకలేదన్న కోపం అని కొంత మంది అన్నారు. నలుగురు జడ్జీలు సంపాదించే డబ్బుని ఆయన ఒక్కరే సంపాదించే వారు. అది కారణమయి ఉండదు. ఎందుకో వద్దనిపించింది. అంతే మానేశారు. కానీ వడ్డీలు, బాడుగ, డివిడెండ్ అంటూ డబ్బు సంపాదనకి కొరత లేదు. ఇప్పుడు రోజుకి ఎనిమిది గంటలు తాగుడు. ఇంకో ఎనిమిది గంటలు పేకాట, మూడో ఎనిమిది గంటలు ఇంకా ఏదో. ఐదేళ్ళుగా ఇష్టం వచ్చినట్లు రంగేళీ రాజాలా జీవితాన్ని గడుపుతున్నారు. ఎందుకు చెప్ప వచ్చానంటే. యాభై ఏళ్ళ వయసులోనూ అనుభవించ వచ్చు.”

“ఏమోయ్, ఇదెక్కడి కథ, నేనెప్పుడూ వినలేదే? మీ పెదనాన్న గారా? మైలాపూరులో ఉంటారా. సంబంధం మాట్లాడేటప్పుడు అత్తయ్య నాతో ఏమీ చెప్పినట్లు లేదే?”

“మేమూ ఆయన గురించి చెప్పుకోవడం లేదు. ఆయన కూడా దాన్ని లెక్క చేయరు. నేను కాలేజీలో చదువుతున్న రోజుల్లో నెలకోసారో, రెండు సార్లో ఆయన ఇంటికి వెళ్ళి చూసి వచ్చే వాడిని. నమస్కారం చేసినప్పుడు, ఐదో, పదో చేతిలో పెట్టేవారు. ఫెయిల్ అయిన తరువాత వెళ్ళడం మానేశాను. ‘చదవడానికి యోగ్యత లేదు. డబ్బు కావాల్సి వచ్చిందా నీకు దున్నపోతా,’ అన్నారు ఒకసారి. దున్నపోతా అని ఆయన అన్నది ఇప్పుడు కూడా నా చెవుల్లో గింగురుమంటుంటుంది.”

“భార్యా, పిల్లలు లేరా ఆయనకి?”

“ఎందుకు లేరూ? భేషుగ్గా ఉన్నారు. కానీ ఎవరైనా సరే పని ఉంటేనే ఆయన గదిలోకి వెళ్ళాలి. ఊరికే వెళ్ళి ఆయన్ని విసిగించ కూడదు.”

“మీ అన్నయ్య కూడా అలా మారిపోతారేమో?”

“ఛ. ఛ. శశిధర్ తలక్రిందులుగా నిలబడినా సరే ఆయన లాగ సంపాదించడం జరిగే పని కాదు. సంపాదనలో ఆయనకీ అన్నయ్యకీ సామ్యం ఎక్కడ? ఆయన సంపాదన నిలువు దోపిడీ. కుడి చేతిలో ఉన్న నూరు రూపాయి ఎడమ చేతికి మారేటప్పుడు రెండువందలుగా మారే మాయాజాలం. శశి మహాఅయితే ఒక ఇల్లు కడతాడేమో. ఇంటి ముందు చెట్లు, చేమా పెంచుతాడేమో. పెరట్లో రెండు గేదెల్ని కట్టి మేపోచ్చు. అంతే అవుతుంది వాడి వల్ల. సంపాదించడం మాట అటు ఉంచితే, యాభై ఏళ్ళు వచ్చినతర్వాత రోజుకి ఎనిమిది గంటలు తాగగలడా?”

“అనుభవించడం అంటే అదేనా?”

“అలాంటి మనుషులు అలాగే అనుభవిస్తారు. తాత ముత్తాతలు సంపాదించిన ఆస్థి ఉంటే, చిన్నప్పటి నుంచే మనసు దానికి అలవాటు పడి పోతుంది. వింతగా అనిపించదు. నిదానంగా, కొంచం కొంచంగా అనుభవించడం అలవాటు పడుతుంది. తాత ముత్తాతలు సంపాదించిన ఆస్థిని తండ్రి తనకి ఇచ్చినట్లు తన కొడుక్కీ, మనవడికి అప్పగించాలన్న భయం మనసులో ఉంటుంది. సొంతంగా సంపాదిస్తే, సంపాదించడం ఏమిటీ, పగటి దోపిడీ! ఈ వ్యవహారంలో తానేమిటీ అన్నది గుర్తు ఉండదు. వారసత్వమా పాడా? వచ్చిన వేగంలో అనుభవించేయడమేగా?”

“ఆహా బాచ్చా! ఇరవై ఏళ్ళు గట్టిగా నిండలేదు. చదువు పూర్తి కాలేదు. సంపాదించడం ఇంకా మొదలు పెట్టనే లేదు. కానీ మాటలు మాత్రం కోటలు దాటుతున్నాయి. ఎంత తత్వ విచారం! ఎంత వేదాంతం! ఆహా!” అన్నది వదిన.

“వదినా! ఇప్పుడంతా నవ్వులాటగానే ఉంటుంది. కానీ చూస్తూనే ఉండు. నేను పెదనాన్న లాగానే అవుతాను. శశిధర్ టైప్ కాదు. పది సంవత్సరాలు! చేతి నిండా డబ్బు. ఆ తర్వాత జీవితాన్ని అనుభవించాలి. నీవు ఎలాగూ చూస్తావుగా?”

“ఆహా! బాగా అనుభవించు. అప్పుడు మీ పెదనాన్న గారిలాగే మమ్మల్నందరినీ వద్దనుకుంటావో ఏమో.”

“పెదనాన్న గారు వద్దనుకోలేదు. వీళ్ళే ఆయన దగ్గరి నుంచి తప్పుకున్నారు. నేనూ అలాగే ఉండ దలచుకున్నాను. ఇంటికి వస్తే, లోపలికి రమ్మని పిలుస్తాను. రాలేదనుకో. సరే వెళ్ళు అంటాను. అంతే.”

వదినా మరిది మధ్య సంబంధ బాంధవ్యాల గురించి సిగ్మండ్ ఫ్రాయిడ్ ఏదైనా చెప్పాడేమో నాకు తెలియదు. సిగ్మండ్ ఫ్రాయిడ్ శిష్యులను మన దేశంలో వేళ్ళమీద లెక్కించవచ్చు అన్న నమ్మకంతో ఆయన గురించిన నా అభిప్రాయాన్ని మీకు తెలియ చేస్తున్నాను. నా అంచనా ప్రకారం సిగ్మండ్ ఫ్రాయిడ్, శీకాయ పౌడర్ రెండూ ఒకటే. సిగ్మండ్ ఫ్రాయిడ్ ఒక్క అరగంట మాత్రం మా అమ్మని కలిసి మాట్లాడి ఉంటే, ఇరవయ్యో శతాబ్దంలో ఎంతో మంది సైక్రియాటిస్టులకి పని లేకుండా పోయేది.

మద్రాసు యూనివర్సిటీలో పి.యు.సి. మూడో పార్టు పాసయ్యే యోగ్యత లేదు. నీకు సిగ్మండ్ ఫ్రాయిడ్ గురించి ఏం తెలుసు అని అడుగుతున్నారు కదూ. ఈ మధ్యలో నేను బొంబాయిలో కాలం గడిపాను. అక్కడ నేర్చుకున్న అనేక విషయాలల్లో సిగ్మండ్ ఫ్రాయిడ్ ఒకటి. నేను ఇంకో ఆరు నెలల తర్వాత జరిగిన కథను మీకు చెప్పబోయే ముందు నేను బొంబాయి ఎందుకు వెళ్ళానో చెపుతాను.

అక్క భర్తకీ మరదలికీ మధ్య ఉన్న సంబంధంలో వెంట్రుక వాసి అయినా విరసమైన భావం ఏర్పడడానికి అవకాశం లేక పోలేదు. కానీ వదినా మరిదికి మధ్య ఈ అంశం కొంచం కూడా ఉండదు. నేను ఈ గడ్డ మీద మీద పుట్టిన వాడిని, అందులో ఛాందస భావాలు ఉన్న ఇంట్లో జన్మించిన వాడిని అవడం వల్ల ఇలా చెబుతున్నానో ఏమో. నాకు అక్కా చెల్లెళ్ళు ఎవరూ లేరని మీకు సవినయంగా తెలియ చేస్తున్నాను.

నాకు కాస్త వివరం తెలిసిన తరువాత, పదిహేనూ, పదహారేళ్ళ ప్రాయంలో కొన్ని బెంగాలి నవలల అనువాదం చదివి ఉన్నాను. అందులో ఈ వదినా మరిదికి మధ్య ఉన్న బాంధవ్యాన్ని ఎంతో అపురూపంగా చిత్రీకరించి ఉంటారు. నాకూ వదినకీ మధ్య ఉన్న బంధం కూడా అలాంటిదే అని నేను అనుకుంటున్నాను. అందులో చనువు ఉంది, భక్తి ఉంది. ప్రేమ ఉంది.

శశిధర్ ఒక శనివారం ఆఫీసునుంచి ఆరు గంటలకే వచ్చేశాడు. నేనూ, వదిన సినిమా చూసి ఇంటికి తిరిగి వచ్చేటప్పుడు అతను వరండాలో ఒక కుర్చీలో కూర్చుని ఉన్నాడు. ఎప్పుడూ ఇంటికి త్వరగా వచ్చే మనిషి కానందువల్ల అతను ఇంటి తాళాలు డూప్లికేట్ తన దగ్గర ఉంచుకున్నది లేదు.

గలగల పారే సెలయేరులా నవ్వుతూ మాట్లాడే వదిన కూడా చనువుగా ప్రవర్తించడానికి వీలు లేకుండా అతనిలో ఏదో వ్యతిరేకమైన శక్తి ఉంది. అందుకే ఎప్పుడూ అతను ఆఫీసుకు వెళ్ళే ముందు వదిన ‘ఈ రోజు నేను సినిమాకి వెళ్తున్నాను, బజారుకి వెళ్తున్నాను’ అతనితో చెప్పింది లేదు. అంతే గానీ, అతనికి చెప్పకుండా ఉండాలన్నంత రహస్యంగా ఆ విషయం మాకు అనిపించ లేదు.

ఎప్పుడూ మేము బైటికి వెళ్ళే ముందు, మేడ మీది పోర్షన్లో ఉంటున్న మీనాక్షి మామి దగ్గరే మధ్యాహ్నం పాలు తీసుకొని ఉంచమని చెప్పడం అలవాటు. ఆ రోజు పాలమ్మాయి మేం బయలు దేరే ముందే వచ్చేసింది. ఆ మామి కైంకర్యమే అయి ఉండాలి. ఆవిడ కొన్ని రోజులుగానీ మామీద గూఢచారి పని చేస్తున్నట్లు నాకు ఒక అనుమానం ఉండేది. ఆ రోజు అది రుజువయింది. ఆవిడే వరండాలో ఒక కుర్చీ వేసి శశిధర్ని కూర్చో బెట్టింది.

“అరెరే… ఆఫీసునుంచి ఎప్పుడు వచ్చారు? వచ్చినప్పటి నుంచి ఇక్కడే కూర్చుని ఉన్నారా?” ఆశ్చర్యంగా అంటూ వాకిటి తాళం తీసింది వదిన.

శశిధర్ జవాబు ఏమీ చెప్పలేదు. మేడ మెట్ల దగ్గర మీనాక్షి మామి, ఆవిడ ఇద్దరు కూతుళ్ళు తలను వీధి వైపు, చెవులను మా ఇంటి వైపు రిక్కించుకున్నట్లుగా నిలబడి ఉన్నారు.
శశి అక్కడే జవాబు చెప్పకుండా ఉండటం కూడా మంచిదే అని అనుకున్నాను నేను. గాఢమైన అతని మౌనం జరగబోయే విపరీతాన్ని గురించిన భయాన్ని, దాన్ని ఎదుర్కోవలసిన ధృడత్వాన్ని ఒకేసారి నా మనసులో కలిగించింది.

విపరీతం అంటే మేడ మీద ఉండే మీనాక్షి మామి మా గురించి తప్పుగా కల్పించి చెప్పిన విషయాలను మనసులో ఎక్కించుకొని, అన్నయ్య చూపించ బోయే కోపం. ఆ సమయంలో ఏం మాట్లాడినా ప్రయోజనం ఉండదని నాకు అన్పించింది. వదినకి కూడా అలాగే అనిపించి ఉండాలి. చీర కూడా మార్చుకోకుండా నేరుగా వంటింట్లోకి వెళ్ళినదల్లా, “మీరు డ్రస్ మార్చుకోండి. అంతలో నేను కాఫీ కలిపి తెస్తాను” అని అంది.

“కాఫీ ఉండనీ. నువ్వు ఇలా రా,” అంటూ అన్నయ్య ఆమెను పూజ గదిలోకి తీసుకెళ్ళి తలుపులు వేశాడు. అలా వేసే ముందు ‘నీకు ఇక్కడ ఏం పని?’ అన్నట్లు నా వైపు తీవ్రంగా చూశాడు. నేను వీధి వైపు వచ్చి నిలబడ్డాను.

లోపలి నుంచి శశిధర్ మాటలు స్పష్టంగా వినబడక పోయినా వాడి గొంతులో ఉన్న క్రోధాన్ని బాగానే గుర్తించ గలిగాను. మొదట నిదానంగా, రాను రానూ తీవ్రంగా అతని గొంతు పెద్దదై బైటికి వినిపించడం మొదలయింది. వదిన తగ్గు స్వరంలోనే మాట్లాడి ఉంటుంది కాబోలు. ఒక్క మాట కూడా నా చెవులకి వినబడలేదు.

పావు గంట తరువాత బైటికి వచ్చింది వదిన. నేరుగా బెడ్ రూముకు వెళ్ళి తన సూట్కేసులో బట్టలను సర్దుకుంది. బైటికి వచ్చి ఆటోను పిలిచింది.

ఆ సమయంలో వదినను పిలవడమో, వెళ్ళవద్దని వారించడమో నాకు ఎబ్బెట్టుగా అనిపించింది. తోబుట్టువు అన్న భావనతోనో, తనకన్నా పదేళ్ళు చిన్నవాడు, వివరం తెలియని చిన్న పిల్లవాడు అన్న కనికరమో , భార్యా భర్తల మధ్య ఉన్న వ్యవహారంలో నన్ను ఒక మనిషిగా కూడా లెక్క చేయని అన్నయ్యతో నేనూ ఏమీ మాట్లాడలేదు.

ఒక వారం తరువాత బొంబాయిలో ఉన్న పెద్దన్నయ్య దగ్గరికి నన్ను పంపించాడు శశిధర్. అక్కడ ఒక మందుల కంపెనీలో అమ్మకం విభాగంలో నాకు ఒక ఉద్యోగం చూసి పెట్టాడు పెద్దన్నయ్య. ఆరు నెలలు ట్రైనింగ్ కోసం అక్కడే ఉన్నాను. తరువాత ఉద్యోగ రీత్యా నన్ను మద్రాసుకు మార్చినప్పుడు, మొదట శశికి ఒక ఉత్తరం రాసి పోస్ట్ చేసిన తరువాతే రైలు ఎక్కాను. సెంట్రల్ స్టేషన్‌కి అన్నయ్య వస్తాడని నేను అనుకోలేదు. వాడూ రాలేదు. వాల్టాక్స్ రోడ్డులో ఒక హోటల్లో రూము తీసుకున్నాను.

నాలుగు రోజులయింది మళ్ళీ మద్రాసుకు వచ్చి. వదినను చూడడానికి నుంగంబాక్కం ఇంటికి వెళ్ళాను. ఆమె వాళ్ళ ఇంటి మేడ మీద ఒక పాకలాగా ఏర్పాటు చేసి, నర్సరీ స్కూలు ప్రారంభించింది. నూరుగురు పిల్లల దాకా అక్కడ చదువుతున్నారు. తనకి సహాయంగా ఇద్దరు టీచర్లను, ఇద్దరు ఆయాలను పెట్టుకుంది.

“మీ అన్నయ్య సంపాదించే అంత కాకున్నా అందులో సగానికి పైగానే సంపాదిస్తున్నాను. ఈ విషయం మీ అన్నకి తెలియదనుకుంటాను. తెలిస్తే తప్పకుండా నన్ను వెతుక్కుంటూ వచ్చి ఉండేవారు కదూ?” అంటూ నవ్వింది వదిన.

నేను నవ్వలేక పోయాను. ఇప్పుడు వదిన కన్నా, శశిధర్ గురించే నాకు ఎక్కువ ఆందోళన.

ఐరావతం
ఐరావతం అన్న కలం పేరుతో కథలు, వ్యాసాలు ఎన్నో రచనలు చేసిన శ్రీ స్వామినాదన్ రిజర్వ్ బాంకులో పనిచేసి రిటైర్ అయ్యారు. సులభమైన శైలిలో, బరువైన మాటలతో కాకుండా, సున్నితమైన హాస్యాన్ని మేళవించి జీవితపు చీకటి కోణాలను ఆవిష్కరించడం ఆయనకి అలవాటు. ఆయన రాసిన కథలు, కవితలు, అనువాదాలు వివిధ పత్రికలలో ప్రచురింపబడి పాఠకుల ఆదరాభిమానాలను పొంది ఉన్నాయి.