చేరా:

భాషాశాస్త్ర పరిశోధనకీ సాహిత్య పరిశోధనకీ ఏమైనా భేదాలున్నాయా? రెంటినీ ఒకే ప్రమాణంతో చూపించటానికి వీలుందా?

నారా:

మొన్నటివరకు తెలుగులో సాహిత్యానికీ భాషాశాస్త్రానికీ ఎక్కువ సామీప్యం ఉందని గ్రహించలేదు మనం. ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయంలో మొట్టమొదట లింగ్విస్టిక్సు పాఠం చెప్పడం మొదలు పెట్టిన రోజుల్లో – అంటే, గంటి జోగిసోమయాజులుగారు లింగ్విస్టిక్సూ పింగళి లక్ష్మీకాంతంగారు సాహిత్య విమర్శా చెప్తున్న రోజుల్లో – ఒక విభాగానికీ ఇంకో విభాగానికీ చుక్కెదురు ఉందనే అభిప్రాయం కూడా ఒకటుండేది. మీరు భాషాశాస్త్ర విద్యార్థి అయినట్లయితే సాహిత్యశాస్త్ర విద్యార్థి కావడానికి వీల్లేదు. సాహిత్యశాస్త్ర విద్యార్థి అయితే భాషాశాస్త్ర విద్యార్థి కావడానికి వీల్లేదు. ఈ తేడా సోమయాజులుగారూ లక్ష్మీకాంతంగారూ ఆంధ్రా యూనివర్సిటీలో అకస్మాత్తుగా తెచ్చి పెట్టింది కాదు. అంతకు ముందు సాంప్రదాయిక విద్యలో భాగాలకు పొడిగింపే తేడాలు. వాటి కొనసాగింపే తెలుగుదేశంలో ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయంలో ఏర్పడ్డ తెలుగు డిపార్టుమెంటు యొక్క రూపం. పూర్వం సంస్కృత పాఠశాలల్లో వ్యాకరణ శాస్త్రం చదువుకునేవాణ్ణి వ్యాకరణ విద్యార్థి అనేవారు. అలంకారశాస్త్రం చదువుకునేవాణ్ణి అలంకార విద్యార్థి అనేవారు. ఆ అలంకార విద్యార్థి అనేమాట వెనకాతల ఒక వ్యంగ్యం ఉంది. అంటే అలంకార ప్రాయంగా ఉండే విద్యార్థి అని. బుద్ధిమంతులూ కుశలమైనటువంటి ఆలోచన కలవాళ్ళూ వ్యాకరణం చదువుకుంటారనీ, ఊరికే పద్యాల్లో అందాలు చెప్పి సరదాగా జీవితాన్ని గడపాలనుకునేవాళ్ళు, అంత గాఢమైనటువంటి పరిశీలనాశక్తి లేనివాళ్ళు సాహిత్యశాస్త్రం చదువుకుంటారని ఒక అభిప్రాయం ఆ రోజుల్లోనే ఉండేది.

దానికి సరిగ్గా తల్లకిందులు అభిప్రాయం లక్ష్మీకాంతంగారు సాహిత్యశాస్త్ర విమర్శ, సోమయాజులుగారు భాషాశాస్త్రమూ చెబుతున్న రోజుల్లో ఏర్పడింది. అవడం తల్లకిందులే ఆయినా రెండింటి మధ్య సంబంధం లేదన్న భావం మాత్రం అంతకన్న పూర్వానిదే. ఇంకొంచెం పూర్వానికి వెళ్ళి చూస్తే భారతదేశంలో చెప్పుకోదగ్గ ప్రధానమైన అలంకారశాస్త్ర సిద్ధాంతం ఏదీ కూడా వ్యాకరణంతో సంబంధం లేకుండా వచ్చింది కాదు. సంస్కృత వ్యాకరణ మర్యాదలూ, సంస్కృత వ్యాకరణ నియమాలూ, సంస్కృత వ్యాకరణ సిద్ధాంతాలూ సాహిత్యశాస్త్రానికి ఒక రకమైన పదునునీ ఒక నిక్కచ్చితనాన్నీ తెచ్చిపెట్టాయి. ఈ పదునూ నిక్కచ్చితనం పోయి సంస్కృత అలంకారశాస్త్రమంటే రససిద్ధాంతం గజిబిజిగా మాట్లాడట మనేటటువంటి ఒక తేలిక రకమైన అభిప్రాయం మనకి లక్ష్మీకాంతంగారి రోజుల్లోనే మొదలైందని నా అనుమానం. అంటే అలంకారాల సంఖ్య, అలంకారాలు నిర్ణయించగలగడం, వక్రోక్తి గురించి మాట్లాడగలగడం, వక్రోక్తి ఎన్ని రకాలుగా ఉందో చెప్పగలగడం, ధ్వనిని గురించి చెప్పగలగడం, ధ్వనిని శాస్త్రీయంగా స్థాపించగలగడం, ధ్వనిని వివరంగా అన్వయించగలగడం, ఈ క్లిష్టమైన అలంకారశాస్త్ర భాగాలు చదవడం మానేసేసి, నాలుగైదు సరదా మాటల్లో, ఏదో నాలుగో ఐదో శ్లోకాలు ఉదాహరణకు తీసుకొచ్చి రసాన్ని గురించి ఓ మోస్తరైన ఆస్పష్టతతో మాట్లాడ్డం లక్ష్మీకాంతంగారి రోజుల్లో ఆరంభమైంది మనకి.

అయితే ఇందుకు కారణం లక్ష్మీకాంతంగారు కాదు. ఆయన మీద అభాండం వెయ్యడం నా ఉద్దేశం కాదు. ఈ పరిస్థితి ఆ కాలంలో ఏర్పడిందంటున్నానంతే. అలంకారశాస్త్రంలో ఉండే గ్రంథాలు పఠనపాఠనంలోంచి పోవడం అందుకు కారణం. ఆ తరవాత పశ్చిమ దేశాల నుంచి కొన్ని సాహిత్యశాస్త్ర మర్యాదలు మనకు వచ్చాయి. ఇవి శాస్త్రీయంగా పశ్చిమ దేశాల్లోని సాహిత్య సిద్ధాంతాలు నేర్చుకోడం మూలంగా వచ్చినవి కావు. అక్కడో వ్యాసం ఇక్కడో పుస్తకం చదవడం మూలంగా వచ్చినవి. వీటిని ఇట్లా చదవటం మొదలు పెట్టినవాళ్ళు చేసిన మంచి పని ఒకటుంది. అదేమిటంటే కొత్త అభిప్రాయాలు తెచ్చిపెట్టారు. కాని వీళ్ళు చేసిన పనిలో లోపం ఏమిటంటే ప్రాచీన అలంకారశాస్త్రం శ్రద్ధగా చదువుకోవడం మానెయ్యటం. మానేసిన తరవాత ఏమైందీ మీకు తెలిసే వుంటుంది. హడ్సన్ (Hudson) అనే ఒకాయన Introduction to the Study of Literature అనే ఓ పుస్తకం రాశాడు. పశ్చిమదేశాల్లో అది గొప్ప పుస్తకం అంటే ఎవరైనా నవ్వుతారు. ఏదో ఒక హైస్కూల్ టెక్స్ట్‌బుక్ లాంటి పుస్తకమది. ఆ హైస్కూలు టెక్స్ట్‌బుక్కు ఇక్కడ మనకి ప్రామాణిక గ్రంథమైంది.

అది ఎలాంటి ప్రమాణ గ్రంథమైందీ అంటే, కావ్య ప్రకాశిక మన అలంకార శాస్త్రానికి ఎంత ప్రామాణిక గ్రంథమో అలాంటి ప్రమాణ గ్రంథమై కూచుంది. అందులోంచి ఉదాహరణలు మాట్లాట్టం, అది తప్ప ఇంకే పుస్తకం చదవక పోవటం, మహా అయితే ఆరిస్టాటిల్ Poetics చదవటం, అది కూడా బుచర్ (S.H. Butcher) అనువాదమో మరొకటో కాస్త చదవటం, ఈ రెండు పుస్తకాల ఆధారంగా పశ్చిమ దేశాల సాహిత్య శాస్త్రాన్నంతట్నీ కూడా పాఠం చెప్పడం ఆనేది మనకు ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయంలో అమల్లోకి వచ్చింది. లక్ష్మీకాంతంగారి మీద నాకు విపరీతమైన గౌరవం ఉంది, ఆయన మహా ప్రతిభావంతుడు. కాని ఆయన ఇంత ప్రతిభ తోటీ ఈ రెండు పుస్తకాలకీ ప్రామాణ్యం తెచ్చి పెట్టాడు. దానివల్ల ఏమయ్యిందీ అంటే సాహిత్యశాస్త్రానికీ భాషాశాస్త్రానికీ మధ్యన వైరుధ్యం ఏర్పడింది.

(గోపి: So called వైరుధ్యం…)

ఈ వైరుధ్యానికి కారణం ఏమిటంటే భాషాశాస్త్రానికి నిష్కర్ష కావాలి. దానికి శాస్త్రీయమైనటువంటి ఒక పదును కావాలి. ఔనో కాదో తేల్చి చెప్పటానికి కావలసినటువంటి వివేచన కావాలి. పద్యంలో అందాన్ని గురించి చెప్పటానికి అందానికి గురించిన ఊహలు ఉంటే చాలు. అంటే పద్యాన్ని అనుభవించే శక్తికి, పద్యాన్ని విమర్శించే శక్తికీ అభేదం చెప్పేరన్నమాట. అంటే ‘మంచి పద్యాన్ని అనుభవించ గలిగినట్టి సాహిత్యాభిమాని మంచి విమర్శకుడు కూడా అవుతాడు’ అనే అభిప్రాయం మనకి దాదాపుగా ఏర్పడిపోయింది. మీరు ప్రత్యేకంగా శాస్త్రాలు చదవక్కర్లేదు దీనికోసం. మరి వ్యాకరణ శాస్త్రానికొస్తే అలా కాదు. శాస్త్రం చదవాలి. శాస్త్రం చదవకుండా ఏమీ చెప్పటానికి వీల్లేదు. ఈ వైరుధ్యం తెలుగులో సాహిత్య విమర్శని తప్పుదారి పట్టించింది. సాహిత్య విమర్శ కుండవలసినటువంటి ప్రామాణికతనీ, శాస్త్రబద్ధతనీ బలహీనపరిచింది.

చేరా:

ఇక్కడొక సందేహం. ఇంతకు ముందు తెలుగులో ప్రాచీన సాహిత్యశాస్త్రం గురుముఖతః గానీ, విడిగా గానీ చదవటం అలవాటు తప్పిపోయిన తరువాత జరిగిన పరిస్థితిని వివరించారు, బాగానే వుంది. అయితే అంతకు పూర్వం పరిస్థితి చాలా హాయిగా ఉండేదా? సాహిత్య శాస్త్రంలో చాలా ప్రామాణికమైన పరిశోధన జరిగేదా?

నారా:

మీ రెండు పశ్నల్లో రెండు మాటలు: హాయిగా, పరిశోధన, వదిలేస్తాను. అంతకు ముందు సాహిత్యశాస్త్రంలో ఎవరు పాండిత్యాన్ని సంపాదించినా, దాన్ని గురించి ఏమి రాసినా (పరిశోధన అనే దాన్ని గురించి తరువాత మాట్లాడుకుందాం.) వారు ఆనాటి సాహిత్య ప్రమాణాలు క్షుణ్ణంగా నేర్చుకున్నవాళ్ళు, ఆ విషయాల్ని స్పష్టంగాను, నిష్కర్షగాను, శాస్త్ర ప్రమాణంతోను రాసినవాళ్ళు. ఉదాహరణకి వేదం వేంకటరాయశాస్త్రిగారిని తీసుకుందాం. ఆయన ఆముక్తమాల్యదకి వ్యాఖ్యానం రాశారు. ఆ వ్యాఖ్యానం రాసిన మర్యాదలు చూడండి. అప్పటికున్నటువంటి సాంప్రదాయిక సాహిత్య శాస్త్ర విమర్శ పద్ధతులన్నీ కూడా జాగ్రత్తగా ఆయన అమలుపరిచారు. ఒక పద్యంలో అలంకారం ఏమిటి? దీనిలో వ్యాకరణ విశేషం ఏమిటి? దీనిలో ఉండేటటువంటి మిగతా విశేషాలేమిటి? ఇవి చెప్పేటప్పుడు మల్లినాథసూరి లాంటి వాళ్ళు అంతకు ముందు ఏరకమైన పద్ధతిని అనుసరించారో ఆ పద్ధతుల్ని అనుసరించారు వేదంవారు. మనకి ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయంలో తెలుగు శాఖ ఏర్పడే నాటికి ఏమయ్యింది? ఆ రకమైన రచన చేయడానికి సామర్థ్యం ఉన్నవాళ్ళు ఆ శాఖలో లేకపోయారు. బయట ఒకవేళ వున్నా, వాళ్ళకి విశ్వవిద్యాలయాలలో ఉద్యోగాలు రాలేదు. అయితే సాంప్రదాయిక పండితులకి అప్పటికి లేనిది ఏమిటీ అంటే – పరిశోధనబుద్ధి. పరిశోధకుడికి పూర్వగ్రంథాలమీద ప్రామాణిక బుద్ధి ఉండదు, పూర్వగ్రంథాలను ప్రశ్నించే బుద్ధి ఉంటుంది. మన సంప్రదాయ సాహిత్యశాస్త్రం ఎట్లాంటిదంటే పూర్వగ్రంథాల మీద ప్రామాణికతను పెంపొందించేది.

అప్పకవీయం చదివిన విద్యార్థి అప్పకవీయంలో ఉన్న విషయాన్ని వీలున్నంత వరకు అంగీకరించడానికి ప్రయత్నిస్తాడు. కావ్య ప్రకాశికలో ఉన్న విషయాన్ని బోధపరచుకొని, కావ్యప్రణాళిక నాకు బాగా వొచ్చునని చెప్పుకోవడం పాండిత్యానికి లక్షణం గాని, కావ్య ప్రకాశికను కాదనడం సాంప్రదాయిక విద్యార్థి లక్షణం కాదు. ఒకవేళ ఎప్పుడైనా పెద్దపండితులైన వాళ్ళు ఖండన గ్రంథం రాస్తే దాన్ని మళ్ళీ పరిశీలించి బోధపర్చుకోడం వరకే విద్యార్థి పని. చాలా పెద్ద పండితులైనవాళ్ళకి మాత్రమే శాస్త్రగ్రంథాలుగా పేరు పడిన వాటిని కాదనగలిగే శక్తి ఉండేది. మిగతా వాళ్ళందరూ కూడ బోధపర్చుకోవడం, తిరిగి అన్వయించడం, చెప్పడం మాత్రమే జరిగేది. ఇప్పుడది కాదుగా. పరిశోధన విషయంలో మనం ఏం నేర్పుతామంటే గ్రాడ్యుయేట్ స్టూడెంట్ అయినవాడికి ప్రశ్నించే అలవాటు నేర్పుతాం, ‘అది ఎందుకు కాదు, అది ఇంకోరకంగా ఎందుకు చెయ్యకూడదు?’ అన్న ప్రశ్న నేర్పుతాం. పాండిత్య సంప్రదాయానికీ ఆధునిక వైజ్ఞానిక సంప్రదాయానికీ ఉండే ప్రధానమైన తేడా ఇది. ఆ తేడా మీరంగీకరిస్తే…

(గోపి: ప్రశ్నించడం నేర్పడం ఎందుకంటారు?
నా. రా: తరవాత చెప్తాను.)

ఈ తేడా మీరంగీకరిస్తే అప్పటికి తెలుగు దేశంలో పండితులుగా ఉన్నవాళ్ళు చేస్తున్న సాహిత్యవిమర్శ అప్పటి సంప్రదాయాల్లో క్షుణ్ణంగా ఉండేది అని నేను నమ్ముతున్నాను. అయితే దాని ప్రయోజనాలు విశ్వవిద్యాలయాలు పొందలేదు. ఎంచేత పొందలేదంటే డిగ్రీలు లేకపోతే ఉద్యోగాలు ఇవ్వకపోవడం అనే పద్ధతి ఉంది కాబట్టి. దాదాపుగా బాగా చదువుకున్న వాళ్ళందరినీ యూనివర్సిటీల బయటనే అట్టేపెట్టారు. రాళ్ళపల్లి అనంతకృష్ణశర్మగారు యూనివర్సిటీల్లో ఎప్పుడూ ఉద్యోగం చెయ్యలేదు, వేదం వేంకటరాయశాస్త్రిగారు యూనివర్సిటీల్లో ఎప్పుడూ ఉద్యోగం చెయ్యలేదు. వెంపరాల సూర్యనారాయణ శాస్త్రిగారు కూడా అంతే. వాళ్ళ పాండిత్య ప్రయోజనం మనం పొందలేకపోయాం. వెంపరాలవారు మనుచరిత్రకు రాసిన వ్యాఖ్యానం చూడండి. అలాంటి వ్యాఖ్యానం ఇవాళ విశ్వవిద్యాలయాల్లో ఎక్కడన్నా తయారవుతుందేమో చెప్పండి. ఒక పాండిత్య సంప్రదాయం మీద మార్పు కోరేటటువంటి వాళ్ళకు చిన్నచూపు ఉండటం సహజమే. కాని విశ్వవిద్యాలయాలు పాతదాని మంచినీ కొత్తదాని మంచినీ కూడా కలుపుకోవాలి. ఆ కలుపుకునే పనిని మన విశ్వవిద్యాలయాలు చెయ్యలేకపోయాయి.

చేరా:

చారిత్రక స్థితిని వదిలేస్తే ఇపుడు మన దేశంలోగానీ ఇతర దేశాల్లోగానీ, అసలు సిద్ధాంతపరంగా భాషా పరిశోధనకీ సాహిత్య పరిశోధనకీ భేదాలు ఉండాలా?

నారా:

ఉండక్కర్లేదు. ఉండక్కర్లేదు సరికదా రెండింటి లక్ష్యం కూడా ఒక్కటే. జనం భాషను వాడుకుంటారు. భాషలోని సాహిత్యాన్నీ వాడుకుంటారు. సాహిత్యం second order system, అంతే కదా! భాషేమో first order system. అంచేత రెండింటికీ కూడా కొన్ని సమానమైన ధర్మాలున్నాయి. సాహిత్యాన్ని గూర్చి మాట్లాడేవాళ్ళు భాషను గూర్చి మాట్లాడే వాళ్ళకున్నటువంటి వారి అభిప్రాయాల్లో చాలావాటిని వాడుకొనే వీలుంది. అంచేత నిజంగా ఇప్పుడు మంచి సాహిత్యంలో కృషి చేసేవారికి భాషా శాస్త్రంలో మంచి ప్రవేశం ఉండాలి. అలా లేకుండా చేసే విమర్శ కేవలం వ్యక్తిగత అభిరుచికి చెందిందవుతుంది. అదే impressionistic criticism. నీవు పద్యం చదువుతావు, బావుంటుంది, ఎందుకు బావుంటుందో తెలియదు. కాని నీ అనుభవానికి వచ్చిన ఫలాన రకాల అందాలున్నాయి అని చెపుతావు. ఈ చెప్పడం మరొక కాస్త కవిత్వంలా వుంటుంది. కవిత్వం గురించి మాట్లాడడానికి మరికాస్త కవిత్వం మాట్లాడతాం.

గోపి:

దీన్నే కదా సహృదయత అంటారు? ఈ impressionistic criticism, ఇదీ ఒకటేనా?

నారా:

ఒకరకంగా చూస్తే ఒకటే.

గోపి:

మరి, ఈ సహృదయతకు ఒక సంస్కారం, స్థాయి ఉండాలంటారు కదా?

నారా:

సంస్కారమనేది సమాజంలో బతకడం మూలంగా ఏర్పడుతుంది. ఇప్పుడు సహృదయుడని ఒకనికి ముద్ర వేసి, అతడు చెప్పిందే మంచి పద్యం అనుకోవడం ఒక రకమైన సాహిత్యాన్ని పైకి తీసుకరావాలనే ఒక వర్గం చేసిన పని. అలా కాకుండా సంస్కారం, సమాజంలో బతకడం మూలాన మీకేర్పడుతుంది అనీ, జీవితం జీవించడం మూలంగా ఏ పద్యం బావుందో ఏ పద్యం బాగా లేదో తెలుస్తుంది అనీ, అనడం అవనరం. ఇదేదో ప్రత్యేకంగా కొందరికే వొచ్చే విద్య కాదు.

గోపి:

Impressionistic criticismను పూర్తిగా తోసివేయవచ్చా?

నారా:

తోసివెయ్యకూడదు. సమాజంలో అటువంటి విమర్శ ఎప్పడూ జరుగుతూనే వుంటుంది. ఒక పద్యం మంచిదా చెడ్డదా, ఒక కవి గొప్పవాడా తక్కువవాడా, ఇలాంటి ప్రశ్నలు శ్రోతలూ పాఠకులూ నిరంతరం వేసుకుంటూనే వుంటారు. అందులో చాలా భాగం ఆయా కాలాల భావజాల ప్రభావంలో ఏర్పడిన అభిరుచుల మూలంగా నిర్ణయమవుతుంది. ఎటొచ్చీ విశ్వవిద్యాలయాల్లో పనిచేసే పరిశోధకులకీ విమర్శకులకీ ఇందులో ప్రమేయం లేదు. కవుల్లో ఎక్కువ తక్కువలు నిర్ణయించే పని, విశ్వవిద్యాలయ విమర్శకులది కాదు, కాకూడదు.

చేరా:

అయితే విశ్వవిద్యాలయ విమర్శకులు, పరిశోధకులు ఏం చెయ్యాలి?

నారా:

సమాజం ఒప్పేసుకున్న గొప్ప కవి ఏ కారణాల చేత ఒప్పుకోబడ్డాడో సిద్ధాంతపూర్వకంగా వివరించవచ్చు. ఒక విధమైన ప్రక్రియ, ఉదాహరణకి, వచన పద్యం ఎందువల్ల వస్తుందో చెప్పొచ్చు. ఒక వర్గం వాళ్ళకి, లేదా ఒక రకం పాఠకులకి, ఒక తరహా సాహిత్యం ఎందుకు నచ్చుతుందో కారణాలు వివరించవచ్చు. అంతే కానీ ఓ కవిని పట్టుకుని ఇతను మహాకవి అనో తక్కువరకం కవి అనో నిర్ణయం చేసే పని మాత్రం విశ్వవిద్యాలయం పరిశోధకుల చేతుల్లో లేదు. దానికి కారణం అలాంటి నిర్ణయాలు సిద్ధాంతపూర్వకంగా చెయ్యడానికి అవకాశాలేవీ లేవు.

చేరా:

ఒక పద్యం బాగుందన్నప్పుడుగాని, ఆ పద్యంలో ఇది బాగుందని చెప్పినప్పుడుగాని, పద్యగతమైన కారణాలేమీ ఉండవా?

నారా:

పద్యగతమైన కారణాలూ వుంటాయి, పాఠకగతమైన కారణాలూ వుంటాయి. వాటిలో ఏవి ఏవో సున్నితంగా పట్టుకోడానికి మాత్రం స్ఫుటమైన సాహిత్య సిద్ధాంతాలేవీ లేవు. ఇంతవరకూ సాహిత్య విమర్శలో ఏర్పడిన ఏ సిద్ధాంతమూ కూడా ఆ పని చెయ్యలేదు. ఉదాహరణకి వేమన పద్యాలు కొన్ని వందలూ వేలూ వున్నాయి. అందులో కొన్ని ఎక్కువ ప్రచారం పొందాయి. మరి కొన్ని ఎవరికీ తెలీకుండా పుస్తకాల్లో పడున్నాయి. జనం నోళ్ళల్లో నలిగిన పద్యాలు వాళ్ళకి నచ్చినవని, అంచేత అవి అందమైనవనీ మనం ఒప్పుకుంటాం. అవి ఎందుకు జనానికి నచ్చేయో పరిశోధకులు / విమర్శకులు రకరకాల కారణాలు ఇవాళ చెప్పవచ్చు. కానీ నాలుగు వేల వేమన పద్యాలు ముందు పడేస్తే ఆందులో- ఇదిగో ఈ ఫలానా పద్యాలు జనానికి నచ్చుతాయి. మిగతావి నచ్చవు. ఎందుకంటే ఫలానా పద్యగతమైన కారణాలవల్ల- అని నిర్ణయించడానికి ఏ సిద్ధాంతమూ తోడ్పడదు. పోతే జనాభిప్రాయాన్ని పరిశీలించిన పరిశోధకుడు, ఆటవెలది పద్యంలో ఒక రకమైన లక్షణాలుంటే అది ఎక్కువ అందమైన పద్యం అని నిర్ణయించొచ్చు. ఆ నిర్ణయానికి ప్రయోజనం ఎందుకుందంటే, జనాభిప్రాయానికి అంతర్గతంగా ఉన్న హేతుబద్ధత, దీనివల్ల వ్యక్తమవుతుంది కాబట్టి.

గోపి:

మరి విశ్వవిద్యాలయాల్లో ఇప్పుడు చాలా మంది ఆధునిక కవుల మీద, రచయితల మీద, M. Phil. Thesisలు చేస్తున్నారు. వాళ్ళ మీద M.Phil చెయ్యడానికి, వాళ్ళంత గొప్పవాళ్ళా? అని అడుగుతూంటారు. వాళ్ళ మీద పరిశోధన చేయకూడదా?

నారా:

గొప్ప కవి అక్కరలేదయ్యా పరిశోధన చెయ్యడానికి. వైద్య శాస్త్రంలో పరిశోధన చేసేవాడు టైఫాయిడ్ మీదా చేస్తాడు, కలరా మీదా చేస్తాడు. వస్తువేదైనా పరిశోధన విధానం మీద, పరిశోధన నిర్ణయాల మీద, ఆ పరిశోధన మంచిచెడ్డలు ఆధారపడుంటాయి, అంతే. పరిశోధనను బట్టి వస్తువుకు ప్రామాణికత రాదు. వస్తువును బట్టి పరిశోధనకీ ప్రామాణికత రాదు. పోతన మీద చేసినంత మాత్రాన పరిశోధన గొప్ప పరిశోధన అయిపోదు. అలా అని ఒక చవకబారు నవల మీద ప్రామాణిక పరిశోధన చెయ్యలేమని చెప్పడానికీ వీల్లేదు. ఉదాహరణకి చెప్తున్నాను. ఇప్పుడు తెలుగులో వచ్చే పాప్యులర్ లిటరేచర్ మీద, అంటే హత్యలూ మాసభంగాలూ ఉండే వారపత్రికల నవలల మీద అద్భుతమైన పరిశోధన చెయ్యొచ్చు.

చేరా:

పరిశోధనలో సిద్ధాంతపరమైన పరిశోధనలు కొన్ని ఉన్నాయి. ఉదాహరణకి, సాహిత్యంలో తెలుగులోకానీ ఇంకో భాషలోగానీ మార్పులు ఏ క్రమంలో వస్తాయి? ఏ ప్రక్రియలు ఏ కారణాల వల్ల రూపొందుతాయి? అని చేసేది సిద్ధాంతపరమైన పరిశోధన అనుకుందాం. అందరూ అలాంటి విమర్శలు చెయ్యలేరు. అలా చెయ్యాలనీ లేదు. అయినప్పుడు సిద్ధాంతపరమైన పరిశోధన కాకుండా, ఏం చెయ్యొచ్చు?

నారా:

సాహిత్యంలో చెయ్యవలసిన పని చాలావుంది. ఒక పరిశోధకుడు అనుసరిస్తున్న లేదా ప్రతిపాదిస్తున్న కొత్త సిద్ధాంతాలు ఏమీ లేకపోయినా, అప్పటికి ఉన్న సిద్ధాంతాల ఉపయోగంలో ప్రయోజనాలూ పరిమితులూ నిర్ణయించొచ్చు.

గోపి:

ఈ పని చెయ్యడానికి ఒక మెథడాలజీ ఉండాలంటారు గదా! ఇప్పుడు యూనివర్సిటీలలో మెథడాలజీ ఆని బోధిస్తున్నారు. మీ ఉద్దేశంలో మెథడాలజీ అంటే ఏమిటి?

నారా:

ఇక్కడ ఎందుచేతనో గానీ మెథడాలజీ అనే మాట ఏదో ఒక మంత్రం లాగ వాడుతున్నట్టు నాకనుమానంగా వుంది. అదేదో ఒక పుస్తకంలో చదివేస్తే ఆ తర్వాత అన్ని పరిశోధనలకు అది వాడెయ్యొచ్చును ఆనే అభిప్రాయం చాలామందికి వున్నట్టుంది.

చేరా:

రాసేటప్పుడు ఒక పద్ధతిలో style sheet కట్టుబడి వుండడం మెథడాలజీ అన్న అభిప్రాయం ప్రచారంలో వుంది.

నారా:

అట్లా అయితే అది పొరపాటు అభిప్రాయమే. రాసేటప్పుడు ఒకరు రాసేది మరొకరికి ఆర్థం కావడానికి కొన్ని ఆనవాయితీలు అవసరం. ఆ ఆనవాయితీల సంపుటినే style sheet అంటారు. ఇలాంటి ఆనవాయితీలు సాధారణంగా ఒక్కొక్క జనసమూహంలో ఒక్కోరకంగా ఏర్పడతాయి. ఉదాహరణకి, దస్తావేజులు రాయడం తీసుకోండి. అందులో కొంటున్న లేదా అమ్ముతున్న భూమికి సరిహద్దులు చెప్పే పద్ధతిలో ఆనవాయితీగా కొన్ని మాటలు అమలులో వుంటాయి. అది వాళ్ళ style. ఇలాంటి ఆనవాయితీలన్నీ దస్తావేజుల మతలబులు అనే పుస్తకంలో అచ్చువేశారు. అది గ్రామ కరణాల style sheet అని చెప్పొచ్చు.

తెలుగులో పిహెచ్‍.డి. వ్యాసాలు రాయడం చాలా కాలంగా జరుగుతూ వస్తున్నా, అవి రాయడానికి నియతమైన మతలబు ఏదీ ఏర్పడలేదు. మొత్తం పుస్తకాలన్నీ కలిపి వందో రెండు వందలో ఉన్నప్పుడు, పాండిత్యలోకంలో ఉన్నవాళ్ళందరూ వాటిని కంఠస్థం చేసినప్పుడు, వాటిని వ్యాసాల్లో ఉదాహరించేవాళ్ళు. ఏ పద్యం, ఏ శ్లోకం, ఎవరు రాసిన ఏ గ్రంథంలో వుందో ఆచూకీ చెప్పాల్సిన అవసరం ఉండేది కాదు. ఇప్పుడు పరిస్థితి మారింది కాబట్టి, సమాచారానికి ఆచూకీలు ఇవ్వవలసిన పద్ధతిలో మనం అందరం కలిసి ఉమ్మడిగా కొన్ని నియమాలు ఏర్పాటు చేసుకోవాలి.

Style sheet ఇలాంటి నియమాలతోపాటు ఇంకా కొన్ని ముఖ్యమైన సూచనలు కూడా చెయ్యాలి. అది పరిశోధన వ్యాసాలలో రాయవలసిన వచనం ఎలా వుండాలి అనే ప్రశ్నకి సంబంధించినది.

చేరా:

మనకి తెలుగులో విషయానికి తగిన వచనం వేరువేరుగా develop కాలేదు. అన్నిటికీ ఒకేరకమైన వచనం రాయటం అలవాటవడం వల్ల, ఆలంకారికంగా రాసిన వచనమే మంచిదని చాలామంది అనుకుంటున్నారు.

నారా:

నేనిందాకనే చెప్పాను. ఎప్పుడైతే గజిబిజిగా, రససిద్ధాంతాన్ని గురించి ఉపన్యాస ధోరణిలో చెప్పే మాటలు సాహిత్య విమర్శగా చెలామణి అవటం మొదలయిందో, అప్పుడే మనకు నిష్కర్షగా వుండే వచనం రాయవలసిన అవసరం లేకుండా పోయింది.

చేరా:

సంస్కృతంలో ఉన్న అలంకార శాస్త్రాలలో ఆలాటి వచనం వుందా?

నారా:

ఉంది. అభినవగుప్తుడు రాసిన వచనం చూడండి. ఇంకే ఇతర శాస్త్ర గ్రంథాలలో రాసిన వచనమైనా చూడండి. శాస్త్రంలో వచనం నిష్కర్షగానే రాశారు వాళ్ళు. అందంగా ఉండాల్సిన వచనం అందంగానే రాశారు. ఇంగ్లీషులోనూ అంతే. మనకి శాస్త్ర పాండిత్యంలో విచ్ఛిత్తి ఏర్పడింది. పాశ్చాత్య పాండిత్యంతో తగినంత పరిచయం ఏర్పడలేదు. అంచేత ఇటు సంస్కృతం, అటు ఇంగ్లీషు రెండు గొప్ప భాషల మధ్య నలిగిపోయిన భాష తెలుగు. విశ్వవిద్యాలయాల్లో తెలుగు శాఖల్లో మనం ఈ రెండు భాషల గొప్పదనాన్ని అందిపుచ్చుకోలేక వాటితో అల్పపరిచయం వల్ల మనలో కలిగిన అవలక్షణాలని మాత్రం పెంపొందించుకుంటున్నాం. అందువల్ల మన వచనం చచ్చిపోయింది.

చేరా:

సంస్కృతంతో తెలుగుకి proximity చాలాకాలం నుంచి ఉందనుకోండి. కాని అప్పుడు కూడా తెలుగులో మంచి వచనం develop కాలేదే?

నారా:

అప్పుడు వచనం ఎక్కువ అవసరం లేకపోయిందనుకుంటాను. కానీ విషయ ప్రధానమైన వచనం అవసరం వచ్చేసరికి తెలుగులో మనకి మంచి వచనమే మొదలయ్యింది. కొమర్రాజు లక్ష్మణరావు, రాళ్ళపల్లి అనంత కృష్ణశర్మ, సి.ఆర్. రెడ్డి, సురవరం ప్రతాపరెడ్డి, వీళ్ళు మంచి వచనం రాశారు. ఎందుచేతనోగాని విశ్వవిద్యాలయాల తెలుగు శాఖల్లో పరిశోధకులకి అలాంటి వచనం అలవాటవలేదు. నేను ఇప్పుడు చెప్పిన వాళ్ళెవరూ తెలుగు శాఖల్లో పాఠం చెప్పలేదు. డిగ్రీలు లేకపోవడం కారణంగా కొందరూ, మరి ఇతర కారణాలవల్ల కొందరూ- కొత్తరకమైన ఊహలు చేస్తున్న వాళ్ళూ కొత్తరకమైన రచనలు చేస్తున్నవాళ్ళూ చాలామంది కాలేజీలకి, విశ్వవిద్యాలయాలకి బైటే ఉండి పోవడం తెలుగుశాఖల దురదృష్టం. ఏ కారణంచేతనయితేనేం తెలుగు శాఖల్లో ఉండే విద్యార్థులకి వాళ్ళతో సాహచర్యం లేకుండా పోయింది.