ఒక విన్నపం.

శ్రీ వెల్చేరు నారాయణరావు గారి ఆధ్వర్యంలో కొందరు సాహితీప్రియులు తయారుచేసిన పట్టిక ఇది. తానా వారి 12వ “తెలుగు పలుకు”లో ప్రచురించబడుతోంది.

ఇరవయ్యో శతాబ్దికి వీడ్కోలు చెపుతూ, కొత్త సహస్రాబ్దికి స్వాగతం చెపుతూ వున్న ఈ సంధి సమయంలో, గడిచిపోతున్న ఈ శతాబ్దంలోని గణించదగ్గ శతాలను ఎన్నటం పరిపాటయ్యింది. అలాగే, ఈ శతాబ్దిలో తెలుగులో వచ్చిన పుస్తకాలలో ప్రతి తెలుగువాడు చదువవలసిన 100 పుస్తకాల జాబితా తయారు చేయడానికి, యూనివర్సిటీ ఆఫ్‌ విస్కాన్సిన్‌ లో కృష్ణదేవరాయ ఆచార్య పదవిలో ఉన్న ప్రసిద్ధ తెలుగు విమర్శకుడు, రచయిత శ్రీ వెల్చేరు నారాయణ రావు సారథ్యంలో కొందరు సాహితీ ప్రియులు ఈ క్రింది 100 పుస్తకాలను ఎంపిక చేశారు. ఈ జాబితాలో అనువాదాలు, అనుకరణలూ, అనుసరణాలూ, భాష్యాలూ, వ్యాఖ్యానాలూ, శాస్త్రీయ, వైజ్ఞానిక పుస్తకాలూ చేర్చబడలేదు. పుస్తకాల ఎన్నికలో వాడిన కొలబద్దలలో ముఖ్యమైనవి తెలుగు సాహిత్యంపై, తెలుగు జీవితంపై ఆ రచనలకున్న ప్రభావం, ఈ శతాబ్దిలో తెలుగుదేశపు జీవన విధానం, చారిత్రక భౌగోళిక పరిస్థితుల గురించి సాధికారకమైన చిత్రణ, సాహిత్య చరిత్రలో ఆయా పుస్తకాలకూ, రచయితలకూ ఉన్న స్థానం, మొదలయినవి. లోకో భిన్న రుచిః! ఈ జాబితా మీకు సమగ్రంగా తోచకపోవచ్చు, అసంపూర్ణంగా అనిపించవచ్చు; మీ గొప్ప 100 పుస్తకాల జాబితా వేరే పుస్తకాలతో నిండి ఉండవచ్చు. ఈ జాబితా వెనుక ఏ రకమైన అధికారిక గుర్తింపు లేదు. ఇది కొంతమంది సాహిత్యాభిమానుల సమిష్టి ఎన్నిక. కొందరు పాఠకులతో ఈ పుస్తకాలను మొదటిసారో, మరోసారో చదివించటమే ఈ ఎన్నిక ఉద్దేశం.

గమనికలు.

1. కథారచయితల మంచి కథలు ఎక్కువ సంకలనాలలో వెలువడినప్పుడు, ఏ సంకలనాన్నీ ప్రత్యేకంగా పేర్కొనకుండా ‘వివిధ కథలు’గా పేర్కొనడం జరిగింది.
2. వెల్చేరు నారాయణరావు ‘తెలుగులో కవితావిప్లవాల స్వరూపం’ ఈ జాబితాకోసం పరిగణింపబడలేదు.

ఈ క్రింది పట్టికలలో వంద రచనల్ని రచయితల పేర్ల అకారాదిగా వరసగా ఇచ్చాము. ఆ రచనల్ని వివిధ శీర్షికల కింద విభజించటానికి, అలాగే ప్రతి రచనకు అది వెలువడిన దశకాన్ని సూచించటానికి ప్రయత్నం చేశాము. ఒక రచన ఎప్పుడు వెలువడింది అనేది చెప్పటం చాలా క్లిష్టమైన వ్యవహారం. పాత పుస్తకాలను మళ్ళీ ప్రచురించేవారు వారు ఎప్పుడు తొలిసారిగా ప్రచురించారో చెప్తారే తప్ప ఆ పుస్తకం మొదటిసారి ఎప్పుడు ప్రచురించారనేది చెప్పరు. దీనికి తోడు కొన్ని పుస్తకాలు ఇప్పుడు దొరకటం కూడ లేదు. అందువల్ల దశకాల సూచన కేవలం సూచన గానే భావించవలసి ఉంటుంది. వాటిలో కొన్ని పొరపాట్లు జరిగే అవకాశం ఉందని మాకు తెలుసును. ఐనా ఈ సమాచారం ఎవరికైనా కొంతవరకైనా ఉపయోగపడుతుందేమో అనే భావంతో ఈ సాహసానికి ఒడిగడుతున్నాం.

ఈ పట్టికను విశ్లేషిస్తే ఎన్నో కుతూహలం కలిగించే విషయాలు బయటపడతాయి. ఉదాహరణకు, కవిత్వ ప్రక్రియ 60లు, 70లు, కొంతవరకు 80లలో కూడ గుణాత్మకంగా చప్పబడి ఉండి 90లలో మళ్ళీ విజృంభించినట్లు కనిపిస్తుంది. అలాగే నవలా ప్రక్రియ ప్రస్తుతం కొంత క్షీణ దశలో ఉన్నట్లు కనిపిస్తుంది. ఇక నాటకాల గురించి చెప్పక్కర్లేదు గత రెండు మూడు దశాబ్దాలలో మంచి నాటకాలే కనపడవు. ఆత్మకథలు అడుగంటినట్లున్నాయి. (ఆదర్శవంతమైన జీవితాలున్న వారు ఈ మధ్య కాలంలో లేరా?)

ఈ పట్టిక పాఠకులను తెలుగులోని మంచి రచనలు చదవటానికి ప్రోత్సహిస్తుందని, రచనా సామర్య్థం ఉన్న వారు అణగారిపోతున్న శాఖల, అంశాల పునరుద్ధరణకు నడుం కట్టడానికి దోహదం చేస్తుందని మా ఆకాంక్ష.