గడి నుడి 13 – సమాధానాలు, వివరణ

అడ్డం

  1. నందనవనంలో దాగిన మొహం
    సమాధానం: వదనం. ఏనగ్రామ్.
  2. శకుని చేతిలోని ఆయుధం
    సమాధానం:పాచిక.
  3. వని కాని భూమి
    సమాధానం: వని కానిది అ-వని. అవని అంటే భూమి.
  4. నీటిలోని మొసలి
    సమాధానం: నీరాటం. భాగవతంలో శౌనకాది మునులు సూతుడిని అడిగిన ప్రశ్న: “నీరాట వనాటములకు పోరాటంబెట్లు కలిగె?…” (నీళ్ళలో ఉండే మొసలికి, వనంలో ఉండే ఏనుగుకు పోరాటమెట్లా కలిగింది.)
  5. రాకావెన్నెల సరిపోగా మిగిలిన ఇంటిపేరు
    సమాధానం: రావెల. సరిపోగా = సరిస్థానాల్లోని (2వ, 4వ) అక్షరాలు పోగా అని.
  6. విష్ణువైతే యుగాల తరబడి. కమల్ హాసనైతే ఒకేసారి
    సమాధానం: దశావతారం.
  7. అతికఠినమైన శిరోలంకారం
    సమాధానం: వజ్రకిరీటం. శిరస్సుకు అలంకారం కిరీటం. అతి కఠినమైనది వజ్రం.
  8. జలదరింపు
    సమాధానం: కంపరం.
  9. వనంతో కవిత్వం
    సమాధానం: కవనం.
  10. లాలించేచోటు పాలించకపోయినా లోటు లేదు
    సమాధానం: అంకపాలిక. ఒడి లేదా కౌగిలి.
  11. విశాఖదత్తుడి గుప్తనాటకం
    సమాధానం: ముద్రారాక్షసం.
  12. ఎంతసేపూ కిచకిచలే
    సమాధానం:పిచ్చుక సరసం (పిచుక/పిచిక/సరసం). మాటిమాటికి చేసే పనిని పిచ్చుక సరసం అంటారు.
  13. రాజ్యతంత్రం లేదా మంత్రాంగం
    సమాధానం: కూటనీతి.
  14. క్లూనిచ్చే గుర్తు
    సమాధానం: సంకేతం.
  15. మనం చేసే తలపోత
    సమాధానం: మననం.
  16. అంతుచిక్కని వింతదేవుడు
    సమాధానం: గణపతి. ఈమాటలో వస్తున్న వ్యాస శీర్షిక.
  17. కవి కలానికి రాజులు కట్టిన వెల
    సమాధానం: అక్షరలక్షలు.
  18. మధ్యమంతో మొదలుపెట్టి ఆరోహణ అవరోహణాలు పూర్తి
    సమాధానం: మపదనిస. సప్తస్వరాల్లో మధ్యమం ‘మ’ దగ్గర్నుంచి మొదలుపెట్టి చివరి వరకు ఉన్నవి మపదనిస. వీటిలో ప వరకు ఆరోహణ, తర్వాత అవరోహణ.
  19. చెడ్డ గర్వం
    సమాధానం: దురహంకారం.
  20. చిలీ దేశపు సముద్రమంత గొప్ప కవి నాయకుడు
    సమాధానం: నెరుడా (నెరూడా). చిలీ దేశపు ప్రసిద్ధ కవి, దౌత్యవేత్త, రాజకీయ నాయకుడు పాబ్లో నెరుడా. సముద్రం ఇతని కవిత్వంలో అంతర్భాగం. అందుకే ఇతనిని సముద్ర కవి అని కూడా అంటారు.
  21. అక్కడే ఉంది హద్దు
    సమాధానం: అవధి.
  22. తలవెంట్రుకల వరుస
    సమాధానం: శిరోజావళి.
  23. ఇరుగ్గా సర్దుకున్న తిరుచానూరు అమ్మవారు
    సమాధానం: అలమేల్మంగ. అలమేలుమంగ ఇరుగ్గా అలమేల్మంగ అయింది.
  24. గౌరవం కోసం క్రోసు దూరం వడిగా వెళ్ళు
    సమాధానం: పరువు.
  25. శిల్పి
    సమాధానం: స్థపతి.
  26. అడుగులు తడబడ బుడుత(డు) నడిచెనిలా
    సమాధానం: డుబుత.
  27. ఫుల్ మీల్స్ రాత్రికి తింటారా?
    సమాధానం: డిన్నరు (డిన్నర్). డిన్నరుకు మొదటి అర్థం main meal of the day, taken either around midday or in the evening. రెండో అర్థం a formal evening meal, typically one in honor of a person or event.
  28. రీతికి తోడొచ్చే పరభాషా సంప్రదాయం

సమాధానం: రివాజు. రివాజ్ అనే ఉర్దూ పదం నుంచి వచ్చిన మాట ఇది.

నిలువు

  1. కోరిక తీర్చే వెల్లువ
    సమాధానం: వరద. వరద అంటే కోరిన వరమునిచ్చేవాడు అని, వెల్లువ అని రెండు అర్థాలున్నాయి.
  2. శివుడి వాహనం పెరిగితే ఒక పూలచెట్టు
    సమాధానం: నందివర్ధనం.
  3. కువకువలాడే క్వార్టర్ బాటిల్ రమ్
    సమాధానం: పావురం. క్వార్టర్ = పావు.
  4. మడువలేని వటుడు పాలమరకతో పడిన ఆందోళన
    సమాధానం: కలవరపాటు. ఏనగ్రామ్
  5. 6 నిలువుకు అడ్డమొచ్చేది
    సమాధానం:అడ్డంకి. ఏనగ్రామ్
  6. 5 నిలువు లేకపోవడం
    సమాధానం: నిరాటంకము.
  7. రాధ కంట మరల నీరొలకగ శివాయని పిలిచెనట
    సమాధానం: నీలకంధరా. ఏనగ్రామ్.
  8. ఝంకారం కాదు. నారి చేసే ధ్వని
    సమాధానం: టంకారం. ధనుష్టంకారం అని అంటారు కదా.
  9. పిళ్ళా కనకం తలవాకిట్లో అటు ఇటుగా
    సమాధానం: కళ్ళాపి. ఏనగ్రామ్.
  10. లోపలినుంచి పారే జలం. ఒక ఊరు, ఒక తీర్థం
    సమాధానం: అంతరగంగ. కర్ణాటకలోని కోలూరు జిల్లాలో ఉంది.
  11. చెవికింపైన రాష్ట్రం
    సమాధానం: కర్ణాటక. కర్ణమంటే చెవి. చెవికింపైనది కర్ణాటకం.
  12. పాకాల్లో అతిసులువైనది
    సమాధానం: ద్రాక్ష. నేరుగా నోట్లో వేసుకుని చప్పరిస్తేనే కరిగిపోయేది ద్రాక్షపాకం. సులభంగానే అయినా ఒలిచి తినవలసినది కదళీపాకం. ఒక పట్టాన కొరుకుడు పడనిది నారికేళపాకం.
  13. ఒకరకంగా 15 నిలువు దీనికి సంబంధించినదే
    సమాధానం: సంగీతం.
  14. అడ్డం 1 తల మారిస్తే యుద్ధమే.
    సమాధానం: కదనం. వదనంలో వ మారిస్తే కదనం.
  15. ఒకచోట సొంతభక్తితో, ఇంకొకచోట వేరొకరి యుక్తితో
    సమాధానం: తిరుక్షవరం.
  16. బేడీ
    సమాధానం: సంకెల
  17. 26 అడ్డమాయన దీనిని తొలగిస్తాడా?
    సమాధానం: అపవాదు. నీలాపనిందలు తొలగించేది గణపతే కదా?
  18. ఎటు చూసినా ఒకటే, అయినా దీన్ని తిప్పడం పరువుతక్కువ పని
    సమాధానం: మడమ. మడమ తిప్పడం అంటే వెనుతిరగడం.
  19. రువాండా కాదు ఇంకో దేశపు రాజధాని
    సమాధానం: లువాండా. అంగోలా దేశపు రాజధాని.
  20. నిగనిగల మధ్య తవ్వకాలు జరిపేచోటు
    సమాధానం: గని
  21. ఉజ్జయినిలో ప్రసిద్ధ దేవాలయం
    సమాధానం: మహంకాళి గుడి.
  22. దండుమగడు
    సమాధానం: దళాధిపతి. దండు అంటే సైనికదళం.
  23. ఎల్లప్పుడూ శుభం కలిగించేవాడు (అప్పుడప్పుడూ భయం కూడా)
    సమాధానం: సదాశివుడు. ఎల్లప్పుడూ = సదా. శుభం కలిగించేవాడు = శివుడు. శివుడే రుద్రుడు కూడా. కాబట్టి భయం.
  24. చందమామను మింగేవాడు రాహువు
    సమాధానం: నెలమేపరి. రాహువుకు ఇంకో పేరు. నెల = చంద్రుడు
  25. కష్టమైన దశ
    సమాధానం: అవస్థ
  26. వెళ్ళు అమ్మాజీ అంటున్న అల్లుడు
    సమాధానం: జామాత. హిందీలో జా=వెళ్ళు.
  27. ఇంగ్లీషు పుండు
    సమాధానం: అల్సరు (అల్సర్).
  28. ఉర్దూ భాష రోత
    సమాధానం: గలీజు.