బద్ధకంగా నిద్రలేచి మొహం కడుక్కొని కుర్చీలో కూచుని టైము చూశాను. పావు తక్కువ ఆరు అవవస్తోంది. వాకింగుకి వెళ్ళే టైము అయింది.
“ఏమండీ” అంది మా ఆవిడ మృదువుగా, ఉదయమే మొదటి కాఫీ కప్పు ఇస్తూ.
మృదువుగా మాట్లాడం అంటే నాకు అర్ధం కాదు. మెల్లగా, నెమ్మదిగా, తక్కువ శ్రుతిలో మాట్లాడడాన్ని మృదువుగా మాట్లాడడం అని అర్ధం చెప్పుకుంటాను. ప్రస్తుతం ప్రభావతి అలాగే మాట్లాడింది. ఇలా మాట్లాడడం ఆవిడ నైజం కాదు. ఆవిడ అలా మాట్లాడినప్పుడల్లా నేను ఇబ్బంది పడ్డ సందార్భాలే గుర్తుకు వస్తాయి. అందుకనే నేను గంభీరంగా అన్నాను.
“ఏమిటండీ” అని.
“నిన్న రాత్రి మంగళసూత్రం మళ్ళీ పెరిగింది. పొద్దున్నే పసుపుతాడు వేసుకున్నాను.”
నా గుండెల్లో రాయి పడింది.
“ఇదివరలో మూడు మాట్లు సూత్రం పెరిగింది. ఇది నాలుగోమాటు. ఈ మాటైనా, మాటు పెట్టకుండా కొత్తది చేయించండి!” మా ఆవిడ కొనసాగించింది మృదువుగానే.
పెరిగినప్పుడల్లా మా ఇంట్లో చిన్న సైజు యుద్ధం జరిగేది. కొత్తది చేయించమని ఆవిడ, అతికిస్తే సరిపోతుందని నేను వాదించుకునే వాళ్ళం. ఇప్పటిదాకా నేనే గెలిచాను.
“నా దగ్గర డబ్బు లేనప్పుడే అది ఎందుకు పెరుగుతుంది? నా మీద అది కక్ష సాధిస్తోందా?” అన్నాను నవ్వుతూనే.
“మీ దగ్గర డబ్బు ఎప్పుడుంది కనుక?” మాటల్లో శ్రుతి పెరిగింది.
నిజమే, నలభైనాలుగు ఏళ్ళకు పైగా ఉద్యోగం చేసినా స్వంత ఇల్లు లేదు. బేంక్ బేలన్స్, డిపాజిట్స్ కలిపి కూడా రెండు, మూడు మాట్లు హాస్పిటలుకి వెళ్ళి రాగలిగినంత మాత్రమే ఉంది. సంపాదించినది ఖర్చు పెట్టడమే మా ఇద్దరికీ అలవాటు. ఆదా చేయాలనే సద్బుద్ధి మా ఇద్దరికీ ఎప్పుడూ కలగలేదు. నేను మాట్లాడలేదు.
“ఈ మంగళ సూత్రం ఎప్పుడు చేయించామో గుర్తుందా?” మాటల్లో శ్రుతి మధ్యమ స్థాయికి చేరుకుంది.
“మన పెళ్ళికి చేయించాము కదా!” అని అన్నాను మృదువుగా.
“మన పెళ్ళయి ఎన్ని ఏళ్ళు అయింది?” శ్రుతి మారలేదు.
“నలభై నాలుగు ఏళ్ళు అయింది కదా!” మృదువుగానే అన్నాను.
“ఎన్ని తులాలతో చేయించారో గుర్తు ఉందా?” శ్రుతి మధ్యమ స్థాయి దాటేసింది.
“నాలుగు తులాలని అనుకుంటున్నాను.” నా గొంతులో కూడా శ్రుతి పెరిగింది. (ఈ పక్కింట్లో టివిలో ప్రవచనాలు ఆగిపోయాయి. ఆ పక్కింట్లో గ్రైండర్ ఆగిపోయింది.)
“మీ మొహం, తులాలు కాదు కాసులు. మూడు కాసుల కన్నా రెండు మూడు చిన్నాలు తక్కువే.”
“చిన్నం అంటే ఎంత?”
“నాకూ తెలియదు. అప్పుడు మావాళ్ళు అలాగే అన్నారు.”
“మీ వాళ్ళు అన్నదే సత్యమా?” శ్రుతి ఇంకా పెరిగింది.
“ఊళ్ళో వాళ్ళు కూడా అలాగే అన్నారు మరి. అబద్ధం చెప్పాల్సిన అవసరం వాళ్ళకేముంది? మార్చి ఇంకోటి చేయించుకుందామని అంటే మీరు ఒప్పుకోలేదు ఇప్పటి దాకా!”
“పిచ్చిదానా, మంగళ సూత్రము మార్చరాదు. సూత్రం పెరిగింది అంటారు కానీ తెగింది అనకూడదు. పసుపు తాడు మాత్రమే ఉత్తమం. అవి ధరించే అనసూయ, సావిత్రి లాంటి వాళ్ళు పరమ పతివ్రత లయ్యారు.” శ్రుతి మార్చి మృదువుగానే అనునయించాను అనుకున్నాను.
“నేను పతివ్రతను అయినా, వాళ్ళ కోవలోకి వెళ్ళను కానీ ఈ సూత్రం ఎప్పుడు మార్పిస్తారో చెప్పండి?” ఖరాఖండిగా వినిపించింది స్వరం.
“మార్చను. పెళ్ళినాడు వేసుకున్న మంగళ సూత్రం తన కడదాకా కానీ భర్త గతించిన తరువాత కానీ మాత్రమే తీయవలెను అని వేదాల్లో వ్రాశారు. అది పతివ్రతా లక్షణం!” కఠినంగానే అన్నాను శ్రుతి పెంచి. (పక్కింటి వాళ్ళు మా ఇళ్ళ మధ్య గోడ దగ్గరకి వచ్చిన చప్పుళ్ళు వినిపించాయి.)
“మీరు వేదాల్లో చదివారా?” నిలదీసింది మా ఆవిడ.
“విజ్ఞులు సెలవిస్తే నేను విన్నాను!” నేనూ తగ్గలేదు.
“తమరి ముఖారవిందం. ఈ మంగళ సూత్రంలో ఇప్పుడు ఎంత బంగారం ఉంటుందో చెప్పగలరా?” (గోడ దగ్గర నవ్వులు వినిపించాయి.)
“మూడు కాసులు ఉంటుంది గదా రెండు చిన్నాలు తక్కువగా.” జవాబిచ్చాను.
“ఇదివరలో మూడు మాట్లు పెరిగింది. పెరిగినప్పుడల్లా ఒక సెంటిమీటరు తగ్గింది. మూడు మాట్లు మెరుగు పెట్టించాం. మెరుగు పెట్టించినప్పుడు పావు తులం తగ్గుతుందిట. వెరసి ఇప్పుడు ఒక తులం మీద రెండు,
మూడు గ్రాములు ఉంటుందేమో.”
“అదేమిటి? కాసులనుంచి తులాలకి వచ్చావు.”
“ఈ కాలంలో తులాలలోనే లెఖ్ఖిస్తున్నారు.”
అన్నట్టు బంగారం లెఖ్ఖలు అనగానే గుర్తుకు వచ్చింది. మా ఆవిడకు నగలు ఒక చేతివేళ్ళతో లెఖ్ఖించదగ్గవి మాత్రమే ఉన్నాయిట. రెండు వేళ్ళు మిగిలిపోతున్నాయి అని కూడా బహువిధాల పలుమార్లు విచారించింది. కనీసం ఒక చేతి వేళ్ళనైనా సంతృప్తి పరచమని అనేక మార్లు అభ్యర్ధించింది. ధనాభావ పరిస్థితుల వల్ల బంగారంతో మా ఆవిడ బంధం పెంపొందించ లేకపోయాను. నగలు లెఖ్ఖించడంలో కూడా మా మధ్య విభేదాలు తారస్థాయిలో ఉన్నాయి. మా పెళ్ళిలో వాళ్ళ వాళ్ళు నాకు పెట్టిన ఉంగరం, నా చిటికిన వేలికే సరిపోవడం వల్ల నేను ఉపయోగించలేకపోయాను. కొంతకాలం తరువాత ఆ ఉంగరానికి, నా చెవి పోగులు జేర్చి తన మధ్యవేలికి అమర్చుకుంది. ఇది లెఖ్ఖలోకి రాదుట. అది నా అకౌంట్ లోకే వెళ్ళుతుందట. ముత్యాలహారంలో బంగారం లెఖ్ఖించ స్థాయిలో ఉండదు కాబట్టి అది బంగారు నగల లెఖ్ఖలోకి రాదుట. ఈ కారణం వల్లే చెవి దుద్దులు, ముక్కు పుడక లెఖ్ఖించ రాదుట. గాజులు ఆడవాళ్ళ హక్కు అలాగే మంగళ సూత్రం, నల్లపూసలు పెళ్ళైన ఆడవాళ్ళ హక్కు కాబట్టి అవి లెఖ్ఖించ కూడదుట. మా ఇంటి చుట్టుపక్కల వాళ్ళు ఎవరైనా ఏదైనా నగ చేయించుకుంటే మా ఇంట్లో విబేధాలు విజృంభిస్తాయి. రెండు మూడు రోజులు ఎడతెగని చర్చలు ఉచ్ఛస్థాయిలో సాగుతాయి. ఆ రెండు రోజులు మా ఇంటి పక్కవాళ్ళు టివి కట్టేస్తారు కూడాను. నా ఆలోచనలలో నేనుండగా మా ఆవిడ తన మనసులో మాట బయట పెట్టింది.
“ఇంకో మూడు తులాలు కలిపితే గట్టి సూత్రం మంచిగా చేయించుకోవచ్చు!” ఉత్సాహంగా అంది.
“నీ గొలుసు ఉంది కదా మూడున్నర కాసులుది. అది, ఇది కలిపితే బంగారం కొనఖ్ఖర్లేదు. మార్చి చేసినందుకు మజూరి ఒక పదిహేను, ఇరవై వేలల్లో వచ్చేస్తుందంటే చేయించుకో.” సౌమ్యంగానే అన్నాను.
“ఆ గొలుసు మా అమ్మది. అది మన అమ్మాయికే చెందుతుంది నా తదనంతరం. అది మార్చడానికి ఒప్పుకోను. ఏం? మూడు తులాల బంగారం కొనలేరా?” కోపంగానే అంది.
నాకూ కోపం వచ్చింది.
“ఇంకా ఎంత కాలం నీ మెడలో ఉంటుందో తెలియని ఆ మంగళసూత్రానికి ఇప్పుడు ఒక లక్ష రూపాయలు పెట్టే ఉద్దేశం నాకు లేదు. నువ్వెంత అడిగినా లాభం లేదు.” నా గొంతు నాకే కర్కశంగా వినిపించింది.
ఈ మాట అంటూనే నేనూ తలుపు తీసుకొని వీధిలోకి వచ్చాను. పక్కింటి వాళ్ళు హడావడిగా తమ ఇళ్ళలోకి వెళ్ళడం గమనించాను. సాధారణంగా ఇద్దరూ కలిసి వాకింగుకి వెళతాము. ఈ వేళ కోపంగా నేను ఒక్కడినే వెళ్ళాను.
చల్లటి గాలి మొహానికి తగులుతోంది. అయినా కోపం ఇంకా చల్లారలేదు. ప్రసన్నాంజనేయ స్వామి గుడి వీధి దాటి నాలుగు అడుగులు వేశాను. దాటుతూ స్వామి వారికి ఓ నమస్కారబాణం కూడా వేశాను, ఎందుకైనా మంచిదని. కొంచెం దూరంలో ఒక శునకరాజు రోడ్డు మధ్య అడ్డంగా పడుక్కొని విశ్రమిస్తున్నాడు. చిన్నప్పటినుంచి కూడా నాకు కుక్కలంటే భయం. భయంతో కూడిన భక్తి కూడా. కుక్క భౌ భౌ అంటే నేను దేవుడికి దండం పెట్టుకుంటాను, నన్ను కరవకుండా చేయమని. వారికి నిద్రాభంగం కలిగించరాదనే సదుద్దేశంతో రోడ్డు పక్కగా వెళ్ళడానికి ప్రయత్నం చేశాను. అయిదారు అడుగుల దూరంలో ఉండగానే గ్రామసింహం గారు లేచారు. భౌ భౌ అంటూ నన్ను పలకరించారు. నాకు వారి భాష తెలియకపోవడం వల్ల కంగారు పడ్డాను. అది శ్రుతి పెంచింది. నేను ఆగిపోయాను. నన్ను చూసి అది సరదాగానో, కోపంగానో తన భాషలో భౌ భౌ అంటూ వాదం మొదలు పెట్టింది అని అర్ధం అయింది. దానికి నన్ను చూసి కోపం వచ్చిందో లేక అసహ్యం వేసిందో అర్ధం కాలేదు, కానీ నేను అంటే దానికి ఇష్టం లేదు అని అర్ధం అయింది. దానితో నేను సంభాషణ మొదలు పెట్టాను.
“స్నూపీ” అని పిలిచాను. “కూల్ కూల్” అని కూడా అన్నాను.
అది పట్టించుకోలేదు, మళ్ళీ భౌ భౌ అంది ఇంకొంచెం ఘట్టిగా. నేను వివరణ ఇచ్చుకున్నాను.
“నేను మీ వీధికి రెండు వీధుల అవతల ఉంటాను. రోజూ ఈ దోవనే వెళుతుంటాను కదా. ప్లీజ్ దోవ వదులు.”
ఆ వేళ ఆ సారమేయమునకు తన రోజు వచ్చిందని గ్రహించలేకపోయాను. అది ఇంకొంచెం ఘట్టిగా భౌ భౌ అంటూ ఉత్సాహంగా రెండు అడుగులు ముందుకు వేసింది. అప్రయత్నంగా నేను రెండు అడుగులు వెనక్కి వేశాను.
“నో నో, నేను ఫ్రెండునే!” అని సంజాయిషీ ఇచ్చుకున్నాను. అది వినలేదు. వడి వడిగా ఇంకో నాలుగు అడుగులు ముందుకు వేసింది, భౌ భౌ రాగాలాపన చేస్తూనే. ఇంతలో దాని మిత్రులు ఒకటి రెండు వచ్చి అవి కూడా వాటి భాషలో, దొరకునా ఇటువంటి కండ! అని రాగాలాపనలో జతకలుపుతూ నా కాలు వాసన చూశాయి.
కింకర్తవ్యం అని కంగారు పడ్డాను. అంతా మిధ్య, పలాయనమే సత్యం అని జ్ఞానోదయం అయింది. వెనక్కి తిరిగి నా కండ వాటికి అందకుండా పిక్కబలం చూపించాను.
దీన్నే భౌ భౌ వాదం అంటారట, మా శర్మ చెప్పాడు. మనం చెప్పేది ఎదుటివాడికి అర్ధం కాదు, అర్ధం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించడు. వాడు చెప్పేది మనకి డిటో. మా ఇంట్లో కూడా ఇదే జరిగింది కదా అనుకున్నాను. ఒక గంట సేపు వాకింగు చేసి ఇంటికి తిరిగి వచ్చాను.
తిరిగి వచ్చేటప్పటికి మా ఆవిడ టెలిఫోనులో ఎవరితోనో మాట్లాడుతోంది. నేను బట్టలు మార్చుకొని వచ్చేటప్పటికి ప్రభావతి ఫోన్ పెట్టేసింది. ఒక పదిహేను నిముషాలు నిశ్శబ్దంగానే గడిచింది. ఒక్కొక్కప్పుడు నిశ్శబ్దం భరించడం కూడా కష్టమే. తొందర పడ్డానేమోనని అనిపించింది. ఒక లక్ష పెట్టి చేయిస్తే ప్రభావతి కోరిక తీరుతుందేమో ననిపించింది కూడాను. ఈ భావం ఒక నిముషం కన్నా నిలువలేదు. ఉన్న నాలుగూ లాకర్లోనే ఉన్నాయి. రెండు జతల గాజులు కూడా. మంగళసూత్రం, నల్లపూసలు, రెండు జతల గాజులు మాత్రమే ఒంటి మీద ఉంటాయి. లాకర్లోని గొలుసు మార్చి చేయించుకుంటే నష్టం ఏమిటి? ఆలోచన తెగటం లేదు. వాతావరణం తేలిక పరచాలని,
“ఈ వేళ టిఫిన్ ఏం చేస్తున్నావు?” అని అడిగాను.
“అల్పాహారమా? ఉగ్రాణిని సేయ సంకల్పించితిని!” అని కోపంగానే అంది.
నాకు నవ్వు వచ్చినా ఆపుకున్నాను. ఈ ఉగ్రాణి ప్రయోగం పెళ్ళైన కొత్తలో మొదలు పెట్టింది.