పరిచయము

సంస్కృత ఛందస్సులో గురులఘువుల పాత్ర ముఖ్యమైనది. ప్రాకృత ఛందస్సులో మాత్రా గణములకు పెద్ద పీట. కన్నడ తెలుగు దేశి ఛందస్సు అంశ (బ్రహ్మ, విష్ణు, రుద్ర) గణములపై లేక ఉప (సూర్య, ఇంద్ర, చంద్ర) గణములపై ఆధారపడి ఉంటుంది. తమిళ ఛందస్సులో ‘అశై’ లేక స్వరము పునాది ఱాయి. ఈ అశై రెండు విధములు – నేర్ (గో) లేక నిరై (ధన). నేరశై లేక గోస్వరము (- చిహ్నము) రెండు, అవి గురువు (U), లఘువు (I). నిరైయశై లేక ధనస్వరము (= చిహ్నము) కూడ రెండు విధములు. అవి లగము (IU), లలము (II). ఈ స్వరములను పదేపదే చేర్చడమువల్ల మనకు ‘శీర్’ లేక గణము లభిస్తుంది. అవి రెండు, మూడు, నాలుగు స్వరముల గణములుగా ఉంటాయి. రెండు స్వరములు (అశైగళ్) ఉండే గణములో గురు లఘువుల సంఖ్య స్వరముల సంఖ్య కన్న ఎక్కువగా ఉండవచ్చును. రెండు స్వరముల గణములను మా, విళం గణములనియు, మూడు స్వరముల గణములను కాయ్, కని గణములనియు, నాలుగు స్వరముల గణములను పూ, నిళల్ గనములనియు పిలుస్తారు. మనకు పరిచితములైన గురు లఘువుల చిహ్నములతో ఈ గణముల వివరములను ఇంతకు ముందు వ్రాసిన ఒక వ్యాసములో వివరించియున్నాను. తమిళ భాషలో వెణ్బా ఛందస్సులో కావ్యములే వ్రాయబడ్డాయి! ఈ వ్యాసపు ముఖ్యోద్దేశము తమిళములో సుప్రసిద్ధమైన వెణ్బా ఛందస్సును ఉదాహరణములతో తెలుగులో పరిచయము చేయడమే.

వెణ్బా (ధవళగీతి)

తమిళములో పా అంటే పాట అని చెప్పవచ్చును. ప్రాచీన తమిళ ఛందస్సులో ప్రసిద్ధికెక్కిన ‘పా’ ఛందస్సులు – వెణ్బా, ఆశిరియప్పా, కలిప్పా, వాంజిప్పా, మరుట్పా.ఈ వ్యాసములో వెణ్బాగుఱించి మాత్రమే చర్చిస్తాను. వెణ్ అనగా తెలుపు అని, పా అనగా పాట అని అర్థము, కాబట్టి వెణ్బాను ధవళగీతి అని పిలువవచ్చును.

1. గణములు: వెణ్బాలో మా, విళం, కాయ్ – శీరులను లేక గణములను మాత్రమే ఉపయోగిస్తారు. అవి –

1. మా శీరులు –
   తేమా ( – – ) 2 UU, UI
   పుళిమా (= – ) 4 IIU, III, (IUU, IUI)
2. విళం శీరులు –
   కూవిళం ( – =) 2 UII, UIU
   కరువిళం ( = =) 4 IIII, IIIU, (IUIU, IUII)
3. కాయ్ శీరులు –
   తేమాంగాయ్ ( – – – ) 2 UUU, UUI
   పుళిమాంగాయ్ ( = – – ) 4 IIUU, IIUI, (IUUU, IUUI)
   కూవిళంగాయ్ ( – = – ) 4 UIIU, UIUU, UIII, UIUI
   కరువిళంగాయ్ ( = = – ) 8 IIIIU, IIIUU, IIIII, IIIUI,(IUIIU, IUIUU, IUIII, IUIUI)

ఈ 30 గణములలో కుండలీకరణములలో చూపినవి ఎదురు నడక గల 10 గణములు. ఎదురునడకకు ఎక్కువగా అలవాటుపడని తెలుగువారి చెవులకు ఇవి అంతగా నప్పకపోవచ్చును. తమిళములో సామాన్యమైన ఉ-కారముతోబాటు స్వల్పోచ్చరణ కాలముతో ఉ-కారము కూడ ఉంటుంది (ఉదా. ఉలగు లోని గు-కారము). ఇట్టి ఉకారమును ప్రత్యేకముగా తీసికొనరు. ఇవి పదము చివర వస్తుంది. నేరశైతో వస్తే దానిని నేర్బు (-+) అనియు, నిరైయశైతో వస్తే దానిని నిరైప్పు (=+) అని అంటారు. వెణ్బాలో ఇది పాదాంతములో రావచ్చును. అప్పుడు ఇది ఒక లఘువుగా పరిగణింపబడదు. ఈ + గుర్తు ఈ అసంపూర్ణతను తెలుపుతుంది.

2. గణబంధనము లేక గణసంధి: తమిళ ఛందస్సులో మిగిలిన భాషలలోవలె గణములను మనకు ఇష్టము వచ్చినట్లు వాడుటకు వీలుకాదు. ఎప్పుడో ఒకప్పుడు తప్ప సామాన్యముగా పదములు గణములకు తగినట్లు ఉండాలి. ఒక పదము మఱొక గణములో ప్రవేశించరాదు. అది ఆ గణమునకే పరిమితమై ఉండాలి. అనగా పాదాంతములో విరామము ఉంటుంది. ఒక గణము తఱువాత వచ్చే గణము ముందు వచ్చిన గణము ఏ విధముగా అంతమవుతుందో అనే విషయముపైన ఆధారపడి ఉంటుంది. దీనిని “తళై” అంటారు. తెలుగులో ఈ పదమును గణబంధనములేక గణ సంధి అని చెప్పవచ్చును. ఈ నియమములు పాదములోని గణములకు మాత్రమే కాదు, పాదాంతములో ఉండే గణములకు కూడ (తఱువాతి పాదపు మొదటి గణముతో) వర్తిస్తుంది. వెణ్బాలో ఆ గణ బంధన నియమములు క్రింది విధముగా ఉంటుంది.

(1) రెండు స్వరగణములకు తఱువాత వచ్చే గణముల ప్రారంభ స్వరముల అమరికలు ఈ విధముగా ఉంటుంది. ఈ చిహ్నము ( I ) రెండు గణముల మధ్య సంధిని లేక బంధనమును (bond) చూపిస్తుంది.

– – | = ; = – | = ; – = | – ; = = | –

దీనిని ఇయర్శీర్ వెణ్దలై అంటారు.

(2) మూడు స్వరములు ఉండే గణములకు తఱువాత వచ్చే గణముల ప్రారంభ స్వరముల అమరికలు ఈ విధముగా ఉంటుంది.

– – – | – ; = – – | – ; – = – | – ; = = – | –

దీనిని వెణ్శీర్ వెణ్దలై అంటారు.

గురు లఘువుల భాషలో ఈ నియమములను ఈ విధముగా అనువాదము చేయ వీలగును – ఆఱు మా-గణముల (UU, UI, IIU, III, IUU, IUI) తఱువాత ఎల్లప్పుడు లఘువుతో ప్రారంభమయ్యే గణములను వాడవలెను; మిగిలిన 24 గణముల తఱువాత వచ్చే గణములు ఎప్పుడు గురువుతో ప్రారంభమవుతాయి.

3. ప్రాస: వెణ్బాకు 2 నుండి 12 పాదములు ఉంటాయి. రెండు పాదముల వెణ్బాను, కుఱళ్ వెణ్బా అంటారు. ఇది తిరువళ్ళువర్ వ్రాసిన తిరుక్కుఱళ్ గ్రంథములో వాడబడినది కావున దీనికి ఈ పేరు వచ్చినది. మూడు పాదముల వెణ్బాను, చిందియల్ వెణ్బా అనియు, నాలుగు పాదముల వెణ్బాను, అళవియల్ వెణ్బా అనియు, 5 – 12 పాదములు ఉండే వెణ్బాను, పక్రోడై వెణ్బా అనియు పిలుస్తారు. అన్ని రకముల వెణ్బాలకు చివరి పాదము తప్ప మిగిలిన పాదములలో నాలుగు గణములు ఉంటాయి. చివరి పాదములో మాత్రము రెండు గణములు, దానితో ఒక నేరశై (గోస్వరము) లేక నిరైయశై (ధనస్వరము) ఉంటాయి. రెంటిలో ఏ స్వరము ఉంటుందో అన్నది ముందు గణము ఏగణమో అనేదానిపైన ఆధారపడి ఉంటుంది. ఈ స్వరమునకు ఉ-కారాంత హల్లును చేర్చవచ్చును (నేర్బు లేక నిరైప్పు). కొందఱు ఇ-కారాంత పదములను కూడ చేరుస్తారు. వెణ్బాలలో అన్ని పాదములకు ద్వితీయాక్షర ప్రాస ఒకే విధముగా నుండ నవసరము లేదు. రెండు రెండు పాదములకు (ద్విపదవలె) ప్రాసను చెల్లించ వచ్చును. అన్ని పాదములకు ఒకే ప్రాసాక్షరమయితే ఆ వెణ్బాను, ఒరువికర్పా అంటారు, రెండు విధములైన ప్రాసలు ఉంటే అది, ఇరువికర్పా వెణ్బా. రెండుకన్న ఎక్కువ ప్రాసలు (పక్రోడై వెణ్బాలో) ఉంటే అది, పలవికర్పా వెణ్బా అవుతుంది.

4. తనిచ్చొల్ లేక ప్రత్యేక పదము: మూడు లేక నాలుగు పాదములు ఉండే వెణ్బాలలో రెండవ పాదములో నాలుగవ గణమునకు అదనముగా ప్రాసయతి ఉంటే అట్టి వెణ్బాలను, నేరిశై వెణ్బా అని పిలుస్తారు, అలా లేకపోతే అది, ఇన్నిశై వెణ్బా అవుతుంది. ఈ అదనపు ప్రాసాక్షర పదమును, తనిచ్చొల్ లేక ‘ప్రత్యేక పదము’ అని అంటారు.

వెణ్బా ఉదాహరణములు

ఇప్పుడు కొన్ని ఉదాహరణములను పరిశీలిద్దాము.

1. கற்க கசடறக் கற்பவை கற்றபின்– – | = = | – = | – =
   நிற்க அதற்குத் தக – – | =- | =
   (குறள் 391 – கல்வி அதிகாரம்)

   కఱ్క కశడఱ క్కఱ్పవై కట్రపిన్ UI IIII UIU UIU
   నిఱ్క అదఱ్కు త్తగ UI IUU II
   తిరుక్కురళ్ – 391 (కల్వి అదికారం)
   UI తేమా, IIII కరువిళం, UIU కూవిళం, IUU పుళిమా

   ఇందులోని రెండు పాదములలో UI, IUU తఱువాత లఘువు, మిగిలిన గణములకు పిదప గురువు ఉన్నది. గణబంధనము లేక గణసంధి నియమములు పాటించబడినవి.
   (కఱ్క కశడఱ క్కఱ్పవై అను పదములు మదురై కామరాజ్ విశ్వవిద్యాలయపు ఆదర్శవాక్యము)

   పై కుఱళ్ కు నా అనువాదము –

   నేర్వం దగినవి – నేర్చుకొమ్ము తర్వాత – – | == | -=- | – – – | UU IIII – UIUI UUI
   యుర్విన్ దగురీతి నుండు – – | = – – | -+ UU IIUI U+
   UU తేమా, IIII కరువిళం, UIUI కూవిళంగాయ్, UUI తేమాంగాయ్, IIUI పుళిమాంగాయ్
   ఇందులోని రెండు పాదములలో UU తఱువాత లఘువు, మిగిలిన గణములకు పిదప గురువు ఉన్నది. గణబంధనము లేక గణసంధి నియమములు పాటించబడినవి.

2. கூற்றமோ கண்ணோ பிணையோ மடவரல் -= | – – | -= | ==
   நோக்கமிம் மூன்றும் உடைத்து -= | – – | =+
   (அதிகாரம்:தகை அணங்கு உறுத்தல் குறள் எண்:1085)

   కూట్రమో కణ్ణో పిణైయో మడవరల్ UIU UU IIU IIIU
   నోక్కమిం మూన్ఱుం ఉడైత్తు UIU UU IU+
   తిరుక్కుఱళ్ కామత్తుప్పాల్- 1085
   UIU కూవిళం, UU తేమా, IIU పుళిమా, IIIU కరువిళం
   ఇందులోని రెండు పాదములలో UU, IIU తఱువాత లఘువు, మిగిలిన గణములకు పిదప గురువు ఉన్నది. గణబంధనము లేక గణసంధి నియమములు పాటించబడినవి.

   పై కుఱళ్‌కు నా అనువాదము –

   ఇది చావో కన్నులో – యిఱ్ఱియో యేమో IIUU UIU – UIU UU
   ముదితకున్ జూపులన్ మూడు IIIU UIU U+
   IIUU పుళిమాంగాయ్, UIU కూవిళం, UU తేమా
   ఇందులోని రెండు పాదములలో UU తఱువాత లఘువు, మిగిలిన గణములకు పిదప గురువు ఉన్నది. గణబంధనము లేక గణసంధి నియమములు పాటించబడినవి.